ct
Fa. Gebr. v. d. MEER
;t
:s
>31
N
at 34
Het Fascisme en de
Italiaansche Kath. Actie
ALKMAAR
T
Een schitterende collectie kleur-etsen
vindt U alleen in den
KUNSTHANDEL
ELCK WAT WILS
R
BLADZIJDE 1 I
wagen dër stad Alkmaar, aangeboden <KX*
Alcmaria V.V.V.: Muzl kvereeniglng St.
Louis; wagen van Gelderland verzorgd door
het Gymnasium, voorstellende den mislukten
aanslag op Locbemwagen van OverlJsel*
aangeboden door de Handelschoolvereeni
ging .J'acivolo”; 2 wagens van Drenthe, aan
geboden door de Kweekschool, voorstellende
een Germaansche rechtspl ging; wagen van
Groningen, aangeboden door de Groninger
club ,4e Molleboonen” voorstellende den land
bouw en de turf graving; wagen van Friesland
aangeboden door hrt Nassa uk wartier, voorw
«tellende den elfstedentocht; wagen aangebe
den door de Operetteclub van de brandweer
„de Alarmklok voorstsUende de nieuwe
provincie; muziekvereeniging Soli Deo Gloria.
TWEEDE BLAD
MAANDAG 7 OCTOBER 1929
Een nieuwe koers?
EN
DER
'1
n
s
Zilver straat, hoek Oudegracht, Telefoon 781
Trekjes No. 622
De declamator.
4
xéér stille....
G. N.
.4'3
el
>7
AR
3
oor
>D.
74
B 1
Unfc
van Noord-Brabsrtft
het hart
kin-
Kwartenberg z’n
re-
Ons
I
i
I
ter.
den.
wagen
door
k
n
4
UNDERWOOD-SCHRIJFMACHIN'ES rijn 4e
BESTE. Dit is reeds lans bewesen. Koopt tl
het BESTE eh U hebt bet GOEDKOOPSTE.
VAN PUTTEN A OORTME1JER,
FAYGLOP
TELEFOONGIDS
Verschenen Is de nieuwe locale telefoon
gids voor het net „Alkmaar”, waaronder
Hello en Oudorp ressorteeren.
De datum van afsluiting was 29 Augua-
.us JJ.
WILLEMSBRUG GESLOTEN
De Directeur der Gemeentewerken maakt
bekend, dat de Willemsbrug over het Ver-
dronkenoord bij de Accijnstoren. voor rij
en voetverkeer op Woensdag 9 October as.
zal zijn afgesloten.
i
Het is avondstil
De koude en kille
roottch. Ten-
1 en nü
Thans komt wel zeer onverwacht de mede-
deeling dat de ministerraad art. 318 heeft
geschrapt. De Katholieke Actie zal dus alle
bovengenoemde gegevens moeten verstrek
ken war overigens in een beschaafd land
niet alleen gewensch'. maar zelfs noodzakelijk
is maar zij zal dat kunnen doen zonder
zichzelve van politiek ’e beschuldigen.
Immers art. ai8, dat elke vereeniging zonder
meer als een politieke groep brandmerkt,
is geschrapt.
Een perstelegram zeide, dat de indruk in
katholieke kringen pijnlijk is. Dit is onjuist.
14-
geboden door de H.B.S. voorstellende de Ui
St. Nicolaa» of I van Utrecht:
u helpen
tevens nuttig bezig
MUZIEK- EN ZANGUITVOERINGEN OP
HOFPLEIN EN 8TEENENBRUG
Op de medewerking van het publiek wordt
een krachtig beroep gedaan tijdens desa
uitvoeringen geen lawaai te veroorzaken en
het spelen <z.g.n. slingeren) der jeugd tus
schen de luisteraars mede te helpen tegen
gaan.
In tegendeel is de schrapping van art. at 8
voorlooptg een katholiek succes. Voor de
rest wacht men af.
Om spoedig en makkelijk de Katholieke
Actie in het gevlei te komen, heeft Mussolini
te veel het verleden 'egen zich. Dit sluit ech
ter niet uit. dat hu nj het uit zijn gewone
opportunistische overwegingen den strijd
heef' opgegeven en de zaken verder laat zooals
ze zijn. Schaden zal het hem zeker niet en
bevoordeelen altijd wel eenigazins.
Wij geven gaarne toe, dat alle optimisme
voorioopig zinloos is.
Maar enkel zwart pessimisme is zeker tot
op dit oogenblik ook niet heelemaal gerecht
vaardigd.
Er is ten slotte hoop. Dat is altijd iets en
kan veel worden.
TELEFOONLEIDINGEN
In dienst gesteld zijn de interlocale tele-
foongeleidingen Alkmaar's-Gravenhage
en AlkmaarRotterdam.
Henri Kwartenberg deed nogal zenuw
achtig in 't locaaltje naar Laanderdijk.
Eer ie de helft van de reis had afgelegd
was z'n doos Wybert-tabletjes al leeg en op
'n gegeven oogenblik was z’n heele dicht
bundel verdwenen.... die door 'n mede
passagier werd teruggevonden op de retirade,
waar Henri 'n kwartier had staan repeteren.
Een der bestuursleden, herkenbaar aan
’n paars-groene cocarde, zou hem aan ’t
station opwachten.
En hij stond 'r.
't Was 'n groote, breede man, meer boersch,
dan beerachtig gekleed.
Henn maakte zich bekend.
..Zoo...." begroette hem de afhaler
met 'n handdruk, die Henri's beenderen aan
't kraken maakte „bent u nou meneer
Henn Kwartenbergzoo, zoogaat
u maar meem’n wagen wacht al
stapt u maar in.... ’n nieuwe Citroen zoo
als u ziet....”
En ze reden naar de feestzaal „Thalia".
„Met wie heb ik ’t genoegen 7" vroeg
Henri, die geen naam had hooren noemen.
„O, parrrrdon, 's waar óók. Ik heet Janus
Buikman, handelaar in fourage. Ik ben de
man van de centende schatbewaarder van
„Kunstmin". We zalle maar hopen, dat we
deze keer méér plezier van onze veertig
piek hebben, dan onderlaasttoen hadde
me zoo’n knul uit Rotterdam.... vervélend,
meneer.... boe! Niks as van die senti-
menteele stukkies-'t leek wel stroop.
geen één lollig moppie d’r tusschen.”
„U zegt 7" schrok Henri meer dan ie
liet blijken ,,'t Is toch niet de bedoeling,
dat ’r.... dat 'rlollige moppies” door
mij worden gedeclameerd 7"
„Ja, wis en donders is dat de bedoeling
daar heb u toch hoop 'k wel op gerekend 7”
„Eerlijk gezegd.... neen.... ik dacht
dat 'r alleen kunst.... dichtkunst....”
„Wie zeit dat F’
„Uw secretaris schreef toch, dat er...."
„Die vent is onder ons gezeid en ge
zwegen 'n beetje getikt.... die denkt,
dat ie litterair is aangelegd, maar 'tb niks—
Het is avond.stil.zéér stille.
De koude en, kille.
En vocht-klamme wind
Verkoelt zijn hoofd,
Dat barstenspijn
Niet den ken kan
Als verdoofd
Staart hij rond, rondomme,
Gelijk een onnoozele, een stomme
En zijn oog
Schreiens-droog,
Zoekt in 't oneindige...*
IdgVU, IldlUCI l
brengt, doozen vol
ge ponden klei en
verf rollen karton en
plankies. Maar.
Bi) de twaalfde regel zat Janus Buikman
te knikkebollen.... de voorzitter liederlijk
te gapenen de rest deed hetzelfd of
bestelde luidop nieuwe consumptie En
toen 't gedicht uit was n ding van 'n
minuut of zeven schrokken ze allemaal
wakker van 't applaus.... van enkel de
secretaris in z’n manchester artistenpak.
„Nee.... da’s niks.... da’s knudde...."
schudde wreed de voorzitter z’n hoofd....
en allen, behalve de sic., gaven hem gelijk.
„Betaal meneer z’n veertig piek maar”
commandeerde een der beschermhecren
..en laat 'm naar huis gaan.... dan dragen
we zelf maar wat voor en beginnen 'n paar
uurtjes vroeger met 't bal
„Ja, da s t beste” knikten de hoofden
en prevelden de monden.
Henn maakte zich reisvaardig.De
Secretaris bracht hem weg ca sprak t Uk
z’n peetoom, de oude heer Kwartenberg,
zei met 'n heel ernstig gezicht „Jongen, dat
is ’n zéér vereerende uitnoodigingje
mag er je best wel op doende leden van
„Kunstmin" weten wat declameeren is....
Je weet misschien ik ben er twaalf jaar lid
van geweest.de moeilijkste stukken
speelden we en we haalden in mijn
tijd dan overal eerste prijzen en eere-
medailies, 't Wordt *n fijne avond.... je
krijgt verschillende bestudeerde lui onder
je gehoor.... letterkundigen en zoo....”
duizelig maakte Henn kennis
en hoorde namen als Ane Klomp. Nelis
Kalf, Gijs Boterbol en meer van dat soort.
..Zeg eigenwijze idioot" begon Janus
duikman meteen ai uit te varen tegen de
tecretans „Hoe heb jij 't tn ie kop ge
kregen die meneer te schrijven, dal ’t 'n
avond most worden van hooge dichtkunst F’
„Nou,” verdedigde de secretaris
„dat is toch zeker logisch...* jullie wisten
De lezeressen en lezers, op wie het boven
staande n min ot meer verwarrende ndruk
heeft gemaakt, moeten dan even weu lat
Xe thans zijn voorgesteld aan Henri Kwarten-
•tr dilettant-dichter-declamator, bouwer
nen werken aan de vorming van uw
deren.
En nü.... wit kunnen schoolgaande ion-
gena zooal maken en wat ia daartoe nod-
dig?
„Het koet al weer centen’*, hoor ik eeni-
ga moeders uitroepen. „Niet te gauw roe
pen, moedertje! Mijn doel is juist de kinde
ren bezig te houden, zóó, dat het haast
niets kost. Ik zeg, „haast niets”, want ik
zou niet graag hebben, als ik dadelijk zeg:
voor 'n paar centen te koop”.
ook op vreemdelingen uit te oefenen. Naar
één der leiders ons verzekerde, hebben de
vertegenwoordigers der arbeidende eugd
van België die momenteel ten getale van
1500 in Rome verblijven de waarschuwing
gekregen om zich niet in groepen van meer
dan tien personen op straal te vertoonen.
Dit zou zijn om moeilijkheden 'e vermijden
met de fascistische <eugd die. omstreeks
Paschen. ware veldslagen moei geleverd
hebben tegen de Katholieke studenten van
(het democratische en ano-tascutischel
Frankrijk, welke studenten 'en ge.ale van
90.000 da Eeuwige Stad bezochten. Na
tuurlijk is dit voorwendsel zinloos, omdat
de verhouding van Italié tot Belgié in
tegenstelling met die tot Frankrijk uit
stekend is. De 500 meegebrichte banieren
en de opgewekte liederen der Katholieke
Belgen schijnen in deze kwestie dan ook een
veel grootéTt' rol te spe'en
Vrijdagavond kwam deze bedevaart niette
min vo'talha te samen op het Sint Pieters
plein voor de audiëntie bij Z. H. Pius XI.
Men had ten minste den goeden smaak ge
had de afzetting door talrijke, maar met oj>-
vallend vele politie m het burger 'e doen
verzorgen. Zoo behoefden Z. Em. Kard.
Van Roey, de Nuntius te Brussel en
een vijftal bisschoppen ten minste geen
gewapende cordons te passeeren.
Tegenovei deze, misschien wel heel orij-
xenswaardig gedachte welwillendheid ten op
zichte van hei buuenland. siaat de smake-
looze. tuttere onbuigzaamheid in Italié
waat men soms voor daden van terreur niet
'erugschnkt.
Als een enkel bewijs dit bericht van het
agentschap Stefani dat met de geheele
Italiaansche pers in regeerings handen viel
„Como. September. De plaatselijke
prefectuur deelt mee
„Ter gelegenheid der viering van XX
September (den dag waarop Pius IX Rome
overgaf in 1870 Red.), maakten de boek
houder Mario Martelli. president der Fede
ratie van ionge Katholieken in het diocees
Como, en de priester Egidio Induni, geeste
lijk adviseur der genoemde federatif, hun
leedwezen kenbaar over de viering van
dezen historischen datum (die een nationale
feestdag is Red.).
POLITIEMAATREGELEN OP S OCTOBER
wa»
HERKENNINGSWEDSTRLID IN DE
HARDDRA VERSLAAN
De Commissaris van Politie maakt bekend,
dat op 8 October 1929, tijdens de opstelling
van den historischen optocht en den her-
kennlngswedstrljd in de Harddraverslaan
des namiddags van 12 uur tot afloop (onge-
uur) voor alle verkeer zullen zijn
telegram aan den Paus. Waardoor vast
staat dat een ambtenaar der telegrafie een
aan den monarch van een vreemden staat
(Citdi el Vaticano) gericht telegram rucht
baar maakte met het bekende gevolg.
Natuurlijk is de opheffing der Federatie
van ionge Katholieken in het diocees Como
niet het werk geweest van den prefect. Hoe
potentaat deze heeren ook plegen op te
treden, zoo ver kunnen ze niet gaan zonder
medeweten van den minister van binnen-
landsche zaken, die, zooals ti misschien
weet. Benito Mussolini heet.
Ten slotte de reden van het vraagteeken
boven dit opstel
Een nieuwe koers 7
De feiten die de draadlooxe beknopt en
hopeloos onbegrijpelijk als steeds, Teeds
verspreidde, zijn deze
De Paus wil dat de Katholieke Actie,
zooal niet anti-politiek, dan toch heelemaal
los van de politiek is. Het fascisme wil en
erkent niets tegen of builen de politiek en
houdt er dus aan vast dat de Katholieke
Actie een zuiver politieke organisatie is.
Een meeningsverschil dus waarover men
even lang en even nutteloos praten kan
als over de kwestie of Haarlem verder van
Alkmaar ligt dan Alkmaar van Haarlem of
omge keerd.
Maar
Alle niet-fascistische politiek is in Italié
verboden. Een communist of in het algemeen
elke aanhanger van uiterst linksche tenden-
zen, is om dit feit alleen strafbaar met 30
jaren verzwaarde kerkerstraf is hij militant,
dan dreigt hem de dood. Alles wat zich
liberaal, vrijmetselaar. Kathollek-democraat
of uiterst-Katholiek dat bestaat sinds
een paar maanden ook toont of bekent,
wordt ongevaarlijk gemaakt door verbanning
en, zoo er bewijzen van eenige actie zijn,
dreigt de gevangenis.
Waaruit voortvloeit, dat lid en vooral leider
der (politiek verklaarde) Katholieke Acne te
xun. zijn uiterst riskante zijden beeft.
Nu was er in de (fascistische) wet op de
openbare veiligheid een art. ai8. dat vast
stelde wat met „vereenigingen. genoot
schappen en instellingen" wordt bedoeld, en
dai onder capu' 8 van hetzelfde artikel vast-
stelde „Onder vereenigingen verstaat men
politieke groepen en genootschappen in het
algemeen, ook wanneer ze slechts tijdelijk
zijn."
In nauw verband met het geciteerde art.
a 18. staat art. 314. dat zegt
„De vereenigingen. genootschappen en
stichtingen, opgencht en werkend binnen het
rijk of de koloniën, zijn verplicht aan de
autoriteiten der openbare veiligheid mede-
deelthg te doen van de daad hunner oprich
ting. van hun statuten en huishoudelijk regle
ment. van de namen van hun functie-beklee-
ders en leden, en van elke mededeeling om
trent hun organisatie en werkzaamheid, zoo
dikwijls zulks gevraagd wordt door genoemde
autoriteiten om redenen van algemeene
publieke veiligheid. Zoo een verklaring moet
gegeven worden binnen twee dagen na het
verzoek.”
Hei spreekt vanzelf, dat veie p'aatselijke
besturen der katholieke Actie meermalen
lastig gevallen zijn met den eisch der inlich
tingen. waarvan art. m spreekt. Men herin
nen zich nog het pijnlijk incident, toen de
politie na formeele weigering door het bestuur
met geweld een inval deed in de bureaux van
het centraal bestuur der Katholieke Actie
te Rome. Natuurlijk kon aan hei verzoek om ow kind prettig en
inlichtingen niet worden voldaan, omdat I* houden en zoodoende ook beter Ie kun-
alleen politiek» vereenigingen daartoe ver
plicht zijn, en omdat de Katholieke Actie,
door er aan te voldoen, haar politiek karakter
zou hebben erkend. Wat met haar opheffing
gelijk zou hebben gestaan I
'n Week later zat 't bestuur van „Kunst
min" aan *n gezellig soupé’tjemet de
oude heer Kwartenberg, ex-lid en Henri’s
peetoom, als gast.
’t Waren nu allemaal beschaafde hee
ren in smoking of jacquetmet beschaafde
manieren en beschaafd m ’t spreken.
De oude heer Kwartenberg, die 't souper
betaalde, gal ook nog ’n bankje van honderd
„Het is avond.stil.zéér stilte....” in de kas. Dat had ie er voor over.... omdat
't hun zoo prachtig gelukt was z’n neef te
genezen van z’n ongezonde dicht- en decter
ma tie-bevlie gingen.
Toen werd er nog wat gepraat over die
keurig geskagde comedieover de namen
Janus Buikman, Kees Pothuis. Ane Klomp,
Nelis Kalf, Gijs Boterbol enz., die ze zich
gekozen hadden voor deze gelegenheid...*
over de prachtig-gespeelde dronkemans-
creatie vin de voorzitter.... over 't schitte
rend in slaap vallen van de heele troep....
over hun koddige mishandeling van de Neder-
landsche taaiover hun schooljassen met
gebloemde frontjes en over „de klap op de
vuurpijl" van de secretaris....
toch, dat meneer
pertoire
„Daar heb ie ons niks van verteld, door
drijver.... en door jouw stomme schuld
loopt de boel nou in ’t water."
„Geen ruzie” zwaaide de voorzitter
stilte ,ën asjeblieft niet praten van water,
hè Dan krijg ’k metéén al 'n kinder
achtige smaak onder me arreme.... As
meneer nou ’n drematisch nppertwaar
ze willen lachenhebdan is daar niks An te verandere
we kenne d’r altijd van ons eige nog 'n vroo-
lijk nummertje doorheen gooie....”
„Tegen 1” sloeg de secretaris de glaas
jes aan 't bibberen „Dat is^te kunst ver
moorden I En als meneer ’jCwartenberg
beroerd afloopt.... 'n vent is, dan weigert ie absoluut zijn eigen,
litterair werk te laten afwisselen door moppen
ah <ullie bedoelen.”
,,Ja....’’ aarzeldde Henri „daar
moet ik meneer gelijk in geven.... Mijn
genre is iets heel apartsiets voor speci
ale avonden, waar geen zoogenaamde vroo-
lijke kunst wordt geapprecieerd."
Er werd wild door-elkaar geruzied en
wéér met 'n gevaarlijke armzwaai gebood
de voorzitter stilte.
„Ik weet goed gemaakt" deed z’n
kleverige stem de ronde „wij zijnne hier
met z’n twintige. niewaar Nou, ah menneer
nou effies voor ons apart ’n paar nommertjes
voordraagt van z'n rippertwaarda 1 zalle
wij, teneel-menschen, die ons pebliek kenne,
toch wel kanne uit make, of z’n optreeë
geap....ge. .ge.... of z’n optreeë d’r van
avond mee door zal kennen.
Dit voorstel werd bij acclamatie goed
gekeurd.
En Henri begon
uw kinderen
veer 4
tresloten:
De Wilhelminalaan en Metlusgracht. ter
wijl de Groote Kruislaan alleen bereden ms<
worden In de richting van Kennemerstraat-
weg naar Westerweg. Stationneerende voer
tuigen .auto’s, fruitwagens. Ijskarren, ena,
worden niet toegelaten op den Kennemer-
«traatweg. Groote Kniislaan of omgeving
van het feestterrein, dan volgens aanwljzinE
van de politie.
van geweldige toekomstplannen en grootsche
lucht kasteelen.
Hij vindt zich zelf 'n genie, ’n half won
der en de honderd en een personen, die
hem uitlachen en durven zeggen of schrijven,
dat hij van dichten net zoo veel kan ah de
loopknecht van z’n vader’s comestibles-
winkel, en van declameeren de eerste grond
beginselen niet verstaatdie honderd en
een personen, waaronder ook z’n ouders,
broers en zusters, ooms en tantes en groot
ouders van weerzijslaan allemaal de
plank mis.... ze begrijpen hem niet.... ze
voelen niet wat hij voelt.... ze miskennen
zijn talenten.
Maanden lang heeft z’n vader op 'm ge
scholden zonder resultaathem voor
gehouden, dat *t met z’n studie mh liep, dat
ie gek was, dat ie later honger zou lijden.
Allemaal zonder succes.
Toen heeft z’n vader 't opgegeven en ge
zucht „Laat 'm z’n gang maar gaan.hij
zal 't zelf wel ondervinden.
En Henn ging z’n gang.
Elke vrije seconde werd besteed aan de
dichtkunst en elke gelegenheid werd, met
tien vingers, aangegrepen, om z'n eigen
geesteskinderen onder „de massa" te bren
gen. Voor programma-aanvulling, op
avondjes, die weinig of niets mochten kosten,
werd z’n optreden voorioopig op-de-koop-
toe genomen, al werd ie achter z’n rug be-
smoesd en uitgelachen.
Hij liet kaarten drukken op geschept papier.
Bovenaan stond met roode. Gotische letters
„Henn Kwartenberg, declamator".
En daaronder „Stelt zich voor kunst
lievende gezelschappen beschikbaar tot het
declameeren van zijn eigen gedichten con
dities nader overeen te komen." Zoodra hij
maar weer 'n adres in de gaten kreeg van
'n vereeniging. die kunstavonden organi
seerde. werd zoo’n kaan op de post gedaan.
Maar de eerste paar maanden kwam er
niets opdagen en de familie lachte stil-trium-
feerend.
Het mag langzaam-aan wel als bekend
worden verondersteld dal de Verzoening
van 11 Februari de vaticaansche houding tot
het Quirinaal definitief regelde maar andere
kwesties, bijna uitsluitend bestaande uit
geschillen tusschen de Leer der H. Kerk en
die van het fascisme, des re scherper stelde.
Eén van die geschillen hetwe'k in Italié een
probleem vormi. is wel de katholieke actie
welke de Paus als aanvullend teekenaposto-
laat noodzakelijk acht, en welke Mussolini,
als directe of indirecte boycot der fascis’isch»
staatsvergoeding, op alle manieren belemmert
en bestrijdt.
De grootere en kleinere incidenten waartoe
deze wederzijdsche onwrikbaarheid leidde,
te herhalen, zou ons te ver voeren, en waar
we ze reeds aanhoudend en uitvoerig mee
deelden, is zulks niet noodig ook. Ech'er
meenen we een geheel nieuwen vorm van
bestrijding met te mogen verzwijgen.
De eerste proeven er van kregen we de laat
ste twee Zondagen toen de Paus respectie
velijk 15.000 en ao.ooo vertegenwoordigers
der Katholieke Jeugd en der Katholieke
arbeiders van Italië ontving. Mussolini
rekende niet mis: tegenover de Katholieke
jeugd antwoordde de Paus in bizonder
scherpe bewoordingen op de bluft-rede welke
de duce Zaterdags van te voren had uitge
sproken. Wat de Paus echter mét deed
en wat Mussolini toch ook niet met recht
had kunnen verwachten was: de ion
gens en meisjes die in hei Vaticaan te samen
kwamen, ophitsen tegen het regime ot met
een boera-rede opruien om nu eens Hink
rumoer te maken.
Niettemin nam Mussolini geheel in dien
zin zijn maatregelen I
Reeds vóór het aanbreken van den dag
en lang voor het uur der Generale H. Com
munie in Sint Pieter, was heel de binnen
stad van Rome afgezet door militairen die in
alle zijstraten hunne vertakkingen hadden
en regelmatige cordons vormden door heel
Rome heen, langs den Tiber, tot rondom
het Vaticaan. Deze militairen hadden een
volledige bewapening bij zich, aten van
veldkeukens en stonden onder het comman
do van een kader, zoo groot dat het geheel
aan een oorlogs-fAhig leger denken deed.
Tot in den laten avond bleef dit alles zoo
als het was, en pas den volgenden Maandag
morgen was het krijgszuchtig gedoe ver
dwenen
Toen de jongens en meisjes onder enthou
siast gejubel het Vaticaan verlieten, werd
op stilte aangedrongen. Natuurlijk is het
in dezen staat-van-beleg-toestand van huidig
Italië onmogelijk een optocht of wat daarop
lijkt, te tormeeren. In dit geval werd echter
verspreiden gelast, terwijl geen poging tot
samenscholing werd gedaan en men. m
tegendeel, in verspreide groepen zonder
eenigen samenhang den kortsten weg zocht
naar het stadscentrum.
Welken indruk één en ander in het Vati
caan maakte, laat zich ongetwijfeld beter
begrijpen dan zeggen.
Mussolini scheen intusschen de resul
taten nog zoo onbevredigend niet te vinden,
want een week later, ter gelegenheid van de
audiëntie der Katholieke arbeiders, werd
het spel herhaald. En waarschijnlijk om dat
deze irbeiders hun congres begonnen met
hulde-telegrammen aan den Paus en den
Koning, dat hoort niet zoo: men telegra
feert eerst aan Mussolini en dan is er hoe
genaamd geen bezwaar tegen dat men den
Koning vergeet 1 was het aantal soldaten
dat gereed stond, nog verhoogd. Men spreekt
er van dat 20.000 man gewapende troepen op
de been waren.
Intusschen 13 men nog een stapje verder
gegaan door dit soort van waakzaamheid
nulen as ie u geschreven heb over
ernstige dichtkunst, dan heb ie dat op z’n
eigen houtje gedaan
„En m’n oom, die hier vroeger lid is ge
weest, zei me óók nog, dat *r beslist hoog
staand werk....”
„Mooi is datJa, nou herinner ik me
wel, dat 'r vroeger wel wat an die dicht-
poppekasterij werd gedaan, maar die tijd is
gelukkig voorbij.... Ons publiek verlangt
vroolijke avondjes. -
geef ze ongelijk.
Maar nu triumfeerde Henn
En heele avonden en halve nachten stond
ie in z’n kamertje voor de groote spiegel
te repeteerenen thans was het nog maar
*n paar dagen vóór „de groote avond".
Hij had 'n uitnoodiging gekregen van de
Koninklijke rederijkerskamer, „Kunst-min"
te Laanderdijk, 'n nogal deftig dorp in 't
jooi ergens. Voor veertig gulden zou ie
Jaar 'n declamatie-avond komen geven
zoor leden en donateurs.
Elke correspondentie, welke de secre
taris van „Kunstrrun" hem zond, deed na
tuurlijk de ronde bij de heele familie, en
ren maar wat beter oppasten.
En met dat dubbeltje hebt u
van uw jongen gewonnen, moeder! Voor die
10 cent is hij avond aan avond bezig, en
spaart hij u zeker een gulden uit. door
dat hij nu uw boel niet ruïheert. Dat is een
winst van negentig cent!
't Volgende moet u voor
uitknippen:
Wat kan ik in mijn vrije uurtjes doeu?
Timmeren! Van sigarenkistjes. boter-,
zeep-, of stiifselkislen kan te alles maken:
pakhuis, molen. brug. klein huisraad, zoo
als: pijpenrek, eüerrek, voetenbankje, stoof,
spijkerkial, geree’dschapbank enz.
Ook met karton kan ie veel uitvoeren;
dat is buigbaar: kasteel, vesting, stads
poort, huisjes, kerk, doosjes, wagens, trei
nen. station, seinhuisjes, auto enz.
Wie maakt er 'n heel dorp van lucifers
doosjes T Plak sigarenbandjes of postzegels
in mooie vormen op, maak er presenteer
blaadjes. aschbakjes, sigarenkokers, portret-
lijstjes van.
Van stopverf of van Hei: bloemen en die
ren. allerlei voorwerpen die ie na wilt
bootsen Geef 't n kleurtje en later wat
vernis er over en ie appel lijkt nét echt,
in ie peer wil ie zoo wel bijten!
Ftgoarzaagwcrk: Keuze in overvloed!
Taekeneo en schilderen: Begin met een
voudige voorbeelden, later ingewikke’de.
Eenvoüdig houtsnijwerk, 't Is 'n beetje duur
dere arbeid, maar mooi! Uit linoleum snij
je stempeltjes en figuurtjes, waarmede ie
af kunt drukken!
Zoek in illustraties, in prentenboeken
naar voorbeelden, loop langs speelgoedwin
kels en geel ie oogen den kost.
Maak zeilschepen en stoombooten vlieg
machines en luchtschepen. 'n kippenren
met nachthok, *n altaartje met allee wat
er bij behoort, 'n kleinen dierentuin, 'n Ark
van Noë, hut van de Batavieren van In
dianen. een Missiekerkie. een Boerderij met
uitrusting, 'n poppenhuis, 'n winkeltje en
je kunt er later ie broertjes eii zusjes oog
blij mede maken
„Arbeid Adelt”,
kinderarbeid adelt ook. Huisvlijt vormt een
gezellig tehuis. Huisvlijt leert uw kinderen,
dat zij zich thuis net rno goed, ia veel be
ter kunnen vermaken dan op straat.
Welnu ouders: Sint Nicolaas is in aan
tocht: schrijf hem. dat hij zakkenvol figuur
zagen. hamertjes, boortjes en vijltjes, eeni-
mooie bouwplaten, eeni-
stopverf. dozijnen tuben
wagens vol triplez-
om niet te laat te be
ginnen zou ik zeggen: Bestel den Sint wat
eerder.
Br. PASCHALIS.
geef ze ongelijk.... en wat ons bestuur be
treft nou ja, die secretaris telt niet mee
maar de restallemaal eenvoudige, ronde
jonges, hoor, die van al die versies-flauwe-
kul niks motte hebben.... Eeuwig zonde,
dat 't nou zoo be laI
'k hou me hart vast.... afijn.... u bent
'r nou eenmaalen 't is nog vroeg
misschien kanne we nog 'n soort wending
in de zaak crenge.ofschoon.Nou. we
zijn hier bij „Thalia". Eerst maar es kennis
maken met 't bestuur en de steunpilaren van
„Kunstmin".
Henn stapte bevend uit.... Hij was lie
ver meteen teruggegaan, want aan de woorden
van dit onbehouwen brok mensch had ie
al meer dan genoeg.
Janus Buikman ging hem met huzaren
stappen voor naar 'n klein zaaltje. Om 'n
groote, ronde tafel zat ’n heel eigenaardig
gezelschap buitenmenschen. meest gekleed
in schier middeleeuwsche schooljassen met
fluweelen frontjes. waarop bloemetjes of
tierlanfijntjes waren geborduurd.... Alleen
de secretaris zag er wat artistiekeriger uit
die had 'n zwart manchester sportpak aan
en ’n slapjx hoed op z’n overvolle haardos.
Behalve hij hadden ze allemaal 'n borrel voor
zich en. gezien de hoog-roode wangen en
de minder correcte gebaren en woorden,
overviel Henri 'n ernstig vermoeden, dat dit
lang de eerste glaasjes met meer waren. De
voorzitter geweldige dahlia in z’n knoops
gat stond steunzoekend op en Liet z’n
hand in die van Henn ploffen.
„Aangenaam van kennismaking" lachte
hij met 'n hikje er tusschen „me naam
is Kees Pothuis.en hier hei ie de andere
mannen van bestuur en uitvoenngscom-
missie."
Blee k en
Bij eiken wagen te fiard of per rijtuig, rijdt
de uit den provincie te herkennen jjersoon.
Fraaie prijzen zijn beschikbaar gesteld en
geëtaleerd in het beddenmagazijn van de
firma Meyer en Zoon Langestraat.
Wie den stoet rustig wil bekijken. 8a voor
een gering entree naar de Harddraverslaan.
terwijl men wel moet weten, dat de herken-
ningswedstrijd uitsluitend In de Harddravers-
laait is.
„Overwegend dat zoo een houding zwaar
beieedigend is voor het nationaal gevoel,
heeft de prefect de volgende maatregelen
getroffen I opheffing der Federatie van
rong» Katholieken in het diocees Como
3. overdracht van genoemde individuen aan
de speciale commissie volgens art. 168 der
wet op de openbare veiligheid (deze
commissie kan degenen die geen voor de
wet strafbaar feit hebben gepleegd, maar,
voora politiek, gevaarlijk worden geacht,
straffen met verbanning naar de Liparische
eilanden.! bij mindere overtredingen, tot
speciale politiebewaking met opsluiting in
een bepaalde gemeente of huis enz, Red).
„De speciale commissie heeft in een
direct samengeroepen vergadering besloten
tot een waarschuwing met proeftijd van
twee jaren, zoowel voor den boekhouder
Martelli, als voor den priester Induni."
Tot zoover het bericht,
Het pauselijk orgaan, de Osservatore
Romano, dat eveneens geabonneerd is op
Stefani, ontving dit bericht niét, maar moest
het overnemen uit de bladen. Het drukte
het zonder commentaar af en volstond met
een zeer m het oog-loopende plaatsing op
de eerste pagina. Het voedde er echter aan
toe dat heel de misdaad van den president
en den geestelijken adviseur der genoemde
federatie hierin bestond dat zij het hun
len laste gelegde „kenbaar maken van
teedwezen” pleegden door een particulier
Neeneeheelemaal goed was ’t nog
niet.... z'n gezicht moest meer uitdrukking
hebben en z'n armen.... Vreeselijk.
’n declamator moest eigenlijk z’n armen voor
zoo’n uurtje kwijt kunnen.... Hoe had ie
dat ook weer van Alben Vogel gezien
en van Paul HutZoo gewoon maar op
z'n buik gevouwen.... nee. dat stond óók
nietdat was te algemeenzoo deed
iedere declamator 'ten iedere gewone
voordragerAchter z'n rug Hm
nee.... dan zag 't publiek alleen zoo’n
rechte romp. Vervelend nou van die armen....
Moest ie nog es goed over prakkizeeren.
Wacht Als ie er nou es één in z'n zij hield
en met de andere hand op 'n tafeltje bleef
steunen Dat kon iaMaar dan moest
’t 'n heel fijn, elegant tafeltje Wezen....
mahonie ingeiegdDat konden ze daar
wd huren’ of leenenJanou eerst
nog es repeteeren met 'n tafeltjeHing
de spiegel we. recht Ja.... Die das moest
'n andere wordenof zou ie 'n strikje
nemen, zwart met witte zelfkanties Ja....
dat stónd.... dat zou 't dóen.En dan
z’n haar in 't midden gescheiden.... en z’n
oogen even, héé even aanzetten.... -n
’n tipje rouge op z’n uppenNou.
vooruit.
heb geapplaudisseerd, meneer Kwarten
berg. omdat ik ’t zoo naar voor ti vond.
maar.... trilt u de eerlijke meening van
mij, als letterkundige F*
„Zeker meneer..." als u denkt."
„Heeft u wel eens de eerste beginselen
der dichtkunst doorgenomen F’
„Da’s te zeggen...."
„Nee, meneer.ik heb ’t wel gehoord.
onder ons gezegd.... uw sprong is te groot
geweestje wordt zóó maar geen dich-
misschien kan ’t na jaren iets wor-
maar heusch't u nog niets.
Ik zeg u dat eerlijk in uw gezicht. U zult
zich misschien afvragen, wat ik daar doe
tusschen zoo’n stelletje heikneuters.maar
ik moet daar blijven, om de boel tenminste
nog ’n béétje netjes te houdenen te
trachten „Kunstmin" weer langzamerhand
in de goede richting te helpen, zooals *t
vroeger was.”
Henri’s terugreis was minder ellendig
dan ze had kunnen zijn. Bij z’n thuisknmst
moest ie nog door 'n paar zure appeltjes
bijtenmaar toen was ’t ook in orde.
Hij smeet z’n gedichten in de papiermand.
en ook de keurige kaarten met de Goti
sche letters.
DE OPTOCHT OP 8 OCTOBER
We rijn In staat nu reeds iets mede te dee-
len over den optocht met herkennlngswed-
strijd op Dinsdagmiddag a s.
De volgorde zal ongeveer deze rijn:
Vier ruiters, de christelijke Gymnastlekver-
eenlging A.d.v.e.n.d.o. de wagen van Noord-
Holland, voorstellende Volendam, wagen van
Zuid-Holland, voorstellende Schevenlngen1
Stedelijk Muziekcorps; wagen van Zeeland,
aangeboden dor de Oranjevereenlging. voor
stellende: Mlchlel de Ruyter als draalersjon-
gen in den lijnbaan; wagen van Utrecht aan-
aangeboden door de buurtvereenigingen
ScharlQO voorstellende bet turfschip vani BURGEMEESTER WENDELAAR TERUG
Breda; wagen van Limburg aangeboden doorl De burgemeester is van x(Jn bultenlsmdsch
dc Ambachtsschool voorstellende de mljnln-1 verlof teruggekeerd en heeft s(jn werkzaam-
dustrle; de turn vereeniging Turn lust; praal- beden ten stadhulze hervat.
TENTOONSTELLING VAN HUISVLIJT
EN HANDENARBEID
Slechts eenige dagen geleden stond de
krant vol van de: Gamit, de gr
toonstelling op allerlei gebied
staat er dat woord wéér in.
Ja, maar als n voorbode, ’n aankondi
ging en als 'n aansporing.
Begin 1930 wordt er wederom 'n&Huis
vlijt- en Handenarbeidtentoonstelling geor
ganiseerd en wel voornamelijk van het
werk, dat de jongens van onze R. K. Scho
len thuis, in hun vrijen lijd hebben vervaar
digd.
Mogen de ouderen dan niets inzenden?
Gerust, ter opluistering zeer gaarne zelfs,
vooral om 'n voorbeeld voor de jongeren te
geven; doch, wanneer er prijzen gegeven
worden, dan bepalen we ons op de eertte
plaats tot de schoolgaande jeugd Tevens
zal dan getoond worden, wat op verschil
lende handenarbeidcursussen in en builen
de school zooal vervaardigd is. 't Kan dus
tets grootsch worden, als. er flink ge
werkt wordt. Met raad en daad moe'en de
ouders hun kinderen terzijde staan 't Is
niet op de eerste plaats in het belang van
de tentoonstelling, dat dit gezegd word',
*t gaat hier om 'n goede zaak, waar maar
veel te weinig over gesproken wordt, 'a
zaak, waar gerust meer reclame voor ge
maakt mocht worden.
De kinderen én de ouders zijn er po de
eerste plaats mee gebaat. Immers:
De Huisvlijt houdt uw kind van de strait.
U weet waar uw kind is, hoe het zich ge
draagt. De Huisvlijt drijft verveling en le
digheid uw kamer uit en brengt er gezellig
heid. Het knutselen kweekt arbeidzaam
heid, zelfwerkzaamheid, vaardigheid
prikkelt tot nadoen, tot navolgen Gaat de
stuwkracht tot het beoefenen der Huisvlijt
mede uit van de school, worden de kinde
ren zoo nu en dan eens door hun leer
krachten aangespoord tot het beoefenen er
van, worden goed vervaardigde artikelen
als voorbeeld eens aan de leerlingen ge
toond. dan is dit een pracht van een band
tusschen Huis en School.
Ook toont de Huisvlijt u vaak de richting,
waarin uw kind zich later kan en wil ont
wikkelen. Zij maakt werkers van uw kin
deren. en geen leegzitters of nietsdoeners.
Arbeid, hetzij met hoofd of hand, maakt
den mensch groot. Daarom ouders, leert uw
kind de huisvlijt beoefenen. Een weinig
leiding van uw kant, waardeering voor het
geen uw kind vervaardigt, nauwlettender
toezien bij uw keuze voor
verjaringscadeaüx. dat alles zal
uw kind prettig en
„haast niets”, want ik
als ik dadelijk zeg:
„Dit of dat is
dat ik door de een of ander tot de orde ge-
roeoen word.
Kost een boterkistje „Jurgens” of „Bleu-
Band*\ geld? En leege sigarenkistjes, een
kluitje stopverf?
Maar al kost u nu een handje spijkertjes
10 cent en 'n mooi figuurzaagvoorbeeld of
een bouwplaat 10 cent, wat is dit tegen
over het geld zooals u dikwijls uitroept
dat u er voor over hebt, als uw kinde-
