Stadsnieuws
Viering van
ALKMAAR’S VlCTORIEDAG
STER-TABAK
TWEEDE BLAD
BLADZIJDE 1
DINSDAG 8 OCTOBER 1929
ALKMAAR IN
FEESTTOOI
WELGESLAAGDE MUZIKALE
LICHTSTOET
BeuaH ueru/etrcfen
Dat leert uit 's lands historie
Van Alkmaar de victorie.
Het Bloemencorso
KXMTABAK
■ede voorzitter A. H. F. Blaaaw
•en succes.
In
die
durft
werd
Die
zette
fleurige
Het geschil te Alkmaar
van
kwart voor 8kwart over
S.
Sonoe over; het was een moeilijke opdracht
Bloemencorso wederom
Victoriebeeld
e tdoe Het is een
uren en rijk licht,
dch mee te dee-
zich voortbewe-
straat.
straat.
Miniatuur
voorzien
De voorzitter van de 8-Octobervereeniging.
reserve-majoor A. H. P. Blaauw, sprak de
volgende rede uit:
wordt be-
Cabeljau
6.
7.
Koorstraat.
Kennemerstraatweg tot Huls
doen,
omdat
thans
ten
alle
nooit
dit
aan
toe-
en
de
De stadsvlag wordt nu aan den daarvoor
bestemden mast geheschen, en een krans
aan het beeld gehecht.
Als dan een kinderkoor het Alkmaarsch
Volkslied gezongen heeft, vervolgt de heer
Blaauw
de reveille
plaats vond. In de omgeving van de Stee
nenbrug hadden vele honderden plaats ge
nomen en ook ovral langs den weg. welken
de stoet zou nemen, bad zich een breede
haag van toeschouwers verzameld.
Op de Steenenbrug zelf had het bestuur
der 8-Octobervereenlging zich vereenlgd, ter
wijl er voorts de 500 kinderen waren, die
de aubade zouden uitvoeren, onder leiding
van den heer C. Jonker. Muzikale mede
werking werd verleend door ,Bt. Louis".
Nauwelijks had de klok acht uur geslagen,
of uit de kinderkelen klonk, haast eerbiedig,
de eerste strofe van Alkmaar’s Victorielied:
blanke gloeilampje». En daarboven verheft
ich majesteues In den donkeren hemel het
ranke torentje, bestraald door het licht van
schijnwerpers, die de architectuur van het
bouwwerk terecht de trots van leder recht
geaard Alkmaarder zoo voordeelig doen
uitkomen.
En vol bewondering blijven velen staan, ge-
door de harmonieuze samenwerking
van middeleeuwsche bouwkunst en moderne
verlichting.
(Uit Alkmaar Volkslied)
De crisis in de S. D. A. P,
Velen zullen gisteravond met eenlge ver
wondering hebben kennis genomen van een
bericht te dezer plaatse, waarin gemeld
werd, <l»t de kortelings afgetreden 8. D. A.
P.-raadsleden verzocht hadden, weer op de
lijst te worden geplaatst.
De zaak blijkt echter een voorgeschiedenis
te hebben gehad We lezen nJ. In „Het Volk"
van gisteravond:
Het weer
dat zich tot nu toe tamelijk goed gehouden
had. sloeg plotseling om. De wind schoot
uit het Oosten naar het Zuiden en het begon
te regenen, wel niet hard, maar het regende
toch.
Jammer!
Laten we echter hopen, dat het weer zich
nog ten goede zal keeren.
Van
werd
door het muziekkorps
en willen
bijwonen
we bü
bezitten,
verliezen.
De plechtigheid werd o.a. bijgewoond door
burgemeester Mr. W. C. Wendelaar. en echt-
genoote en familie, alsmede door de wethou
ders A. F. Thomsen. Mr. A. J. M. Leesberg en
J. Ringers, het raadslid v. d. Sluis, den ge-
meente-secretaris A. Koelma en den Commis
saris van polltie. den heer C. C. Walraven.
Om twee uur vond in de Harddraverslaan
een optocht, voorstellende de 12 provincies,
met herkenningswedstrjjd plaats. In verband
met het feit, dat ons personeel hedenmiddag
vrijaf heeft, komen wij op het laatste ge
deelte van de feestelijkheden, morgen uitvoe
rig terug.
te
Goed,
die we
oog tnoe-
Is verkregen
De versiering en verlichting.
Het is verheugend te bemerken, dat het
Alkmaarsche publiek van Jaar tot jaar meer
actief deelneemt aan de feesten, door overal
in de stad buurtcommissles te vormen, die
ter gelegenheid van de feesten aan haar
•traat of buurt een passende versiering en/of
verlichting aanbrengen. Het aantal versierde
en verlichte straten Is zelfs zoo groot gewor
den. dat het niet meer doenlijk is, van elk
afzonderlijk een beschrijving te geven. Er ia
hiertoe te minder aanleiding, nu wij bü vo
rige gelegenheden reeds uitvoerig aan een en
ander onze aandacht schonken.
We volstaan daarom voor heden met te
eonstateeren. dat men allerwegen zün uiterste
best heeft gedaan niet alleen, maar er ook
in is geslaagd de versiering goed tot haar
recht te doen komen. De verlichting k la
giorno is feeëriek en heeft velen gisteren
avond reeds tot een wandeling langs de in
feest-toot gestoken straten gelokt.
Duizenden lampions doen dienst als prach
tige lampekappen om de eenvoudige elec-
trische gloeilampjes, die extra schitteren,
alsof ze daarmede hun voldoening te kennen
willen geven over hun
vroolük spel van warme
een spel, dat niet r
len aan de wandelaa.
gen ondei de kleurige en verlichte guirlandes
die zich slingeren boven de drukke straten
Prachtig komen de strakke lijnen van ons
■xmumen'aal stadhuis uit. dat baadt in een
•as van licht, verkregen door vele honderden
mooie verloren te laten gaan.
Politie en padvinders handhaafden de
orde op voorbeeldige wüze.
Vermelden wü tenslotte nog. dat het bloe
mencorso de volgende route nam:
Ramen. Marktstraat, Houttll. Langestraat.
Koorstraat. Rltsevoort. Kennemerstraatweg.
Varnebroek. Lindelaan. Van der Meystraat,
Nassaupleln Z.Z.. Nassau laan W.Z., Kenne-
mersingel. Varnebroek, Kennemerstraatweg.
Nleuwlandersingel. Klein Nleuwland, Groot
Nieuwland. Laat. Koorstraat, Kerkplein, Pa-
temosterstraat, Koningsweg. Korte Nleuw-
sloot. Ramen en Doelenveld. waar de stoet
ontbonden werd.
maxüuUr lichlatoct
vond gisteravond reeds plaats, ter opening
van de feestpret Het weer, dat de laatste
dagen gedreigd had. alle plannen den bodem
in te slaan, hield zich buitengewoon. Niet
alleen, dat het niet regende. er ..stond”
ook geen wind. Twéé voorwaarden, waar
aan op de allereerste plaats moet worden
voldaan, wil een llchtstoet slagen. Het zijn
achter voorwaarden, waaraan wij. menschen-
kinderen, niets toe of af kunnen doen. We
hebben eenvoudig af te wachten, of de gó
den ons op het uitgeschreven oogenblik al
dan niet gunstig gezind zün.
Maar Alkmaar kon gisteren ruhlg zijn.
Alles werkte tot het welslagen van den llcht
stoet mede.
En dan de deelname.
Nog nimmer te voren zagen wjj die zoo
groot. Honderden en nog eens honderden
kinderen, allen voorzien van een kleurige
lampion, liepen in den stoet mede. Vooral
op het Waagplein leverden die hónderden
.JSintemaartens” een fantastischen aanblik.
Door de donkerte zag men alleen de lichtjes
en het leek, alof deze vanzelf heen en weer
dansten en niet gedragen werden door en
thousiaste jongens en meisjes, van wie niet
meer te zien was dan donkere schimmen.
Eenzelfde effect sorteerde de stoot op don
kere grachten en in duistere straten. Geen
wonder dan ook, dat duizenden uitgeloo-
pen waren, om den stoet te aanschouwen
en velen gaven zich zelfs de moeite de ge-
heele route mede te loopen of stelden zich
niet tevreden met eenmaal den stoet gade
te slaan, maar verplaatsten zich zoodanig,
dat de vroolüke kinderschaar op meerdere
plaatsen aan hun oog voorbijtrok.
Muzikale medewerking werd verleend door
de korpsen ..St. Louis" en ..Soil Deo Gloria".
De onvermoeide muzikanten werden belicht
door het schijnsel van fakkels. gedragen
door gehelmde brandweermannen, die hun
vreedzaam baantje zichtbaar met veel ge
noegen vervulden.
Kwieke padvinders schreden langs den
stoet, om. waar noodlg. dadelük bü de hand
te zün, om eventueel hulp te verleenen.
Polltlc-agenten zorgden er voor, dat de
stoet ongehinderd k£p voorttrekken en ons
goed gedisciplineerd politiekorps komt de
eer toe, dat nergens opstoppingen ontstonden.
Mocht al eens hier of daar de drukte wat
ai te groot en dreigend worden, dan was
een vriendelüke aanmaning voldoende, om
de reeds nu in feeststemming verkeerende
Alkmaarders een oogenblik halt) te doen
houden
En zoo trok de stoet langs den volgenden
weg: Waagplein, Mlent (züde Langestraat»,
Langestraat. Koorstraat. Oudegracht (Zuid
zijde langs Hoomsche Bank. Klete •Nieuw
land, Nleuwlandersingel. Kennemersingei.
Geesterslngel, Bergerbrug. Zevenhuizen. Gast
huisstraat, Kerkplein, 8t. Laurenstraat,
Nleuwesloot en Hofplein, waar de stoet ont
bonden werd.
Overal was de belangstelling even groot
•n even enthousiast.
De Inzet van de feestelijkheden was goed
geslaagd.
Honderden bleven nog gerulmen tijd op
het Hofplein, om te luisteren naar het con
cert. waarvan we gisteren het programma
afdrukten. Als er eens een populair melo
dietje gespeeld werd, werd dat door hon
derden kelen medegezongen.
Groepjes jongens en meisjes bewogen zich
hossend en dansend om de muziektent en
langs de straten.
Kortom, de vereischte stemming was er
Volkomen en belooft zeer veel voor den dag
van vandaag.
Na afloop van de zanghulde werd ieder
kind in den tuin van den burgemeester ’n
stukje chocolade uitgereikt, terwül „8t.
Louis” vroolüke marschen speelde.
Na afloop van deze tractatle ging men
langs de volgende route terug:
Kennemerstraatweg. Kennemerpark. Zllver-
Rldderstraat, Laat, Payglop. Lange-
Bteenenbrug
Huldiging VletoriabeeM
Om 12 uur had de traditloneele huldiging
van ijet Victoriabeeld plaats. Om half twaalf
trok het bestuur der 8-Octobervereeniging
langs Koorstraat. Langestraat, Houttll. Peper
straat. Dük en Heerenstraat naar het Vlcto-
riepark.
Medewerking werd verleend door een kin-
kerkoor, onder leiding van den heer C. Jon
ker, en door het StedeHjk Muziekkorps, onder
directie van den beer H. A Maas.
Gezongen werden de volgende liederen:
„Van Alkmaar de Victorie.’ „Acht October
Hymne” en het „Wilhelmus."
Evenals andere jaren was de belangstelling
groot.
De herdenkingsdag
Een heldere sterrenhemel was het gister
avond na afloop van de feestelükheden. die
In de stad een gezellige drukte en vroolük
beweeg veroorzaakten
Met een gerust hart ging men den nacht
tn, overtuigd als men kon ȟn: er is goed
weer.
Maar toch zal menigeen vanmorgen met
een eenlgszlns bezwaard gemoed naar den
hemel hebben gezien: een stralend Oranje
zonnetje ontbrak ten eenenmale en het was
tamelük frtoch.
Maar dat al kon toch niet verhinderen,
dat ook nu de menschen in feeststemming
verkeerden. Dan den jaskraag maar een beetje
hooger opgezet" en flink den pas erin, want
de Hollanders laten zich door het weer niet
spoedig van de wijs brengen.
Talrük waren de vlaggen, die in de och
tendkoelte wapperden en naarmate het later
werd, groeide het aantal aan.
Allen, die zich langs den weg bevonden,
hadden zich getooid met een rood-wit strikje,
velen ook met de Oranjekleuren. Sporadisch
kwm men er eens een tegen, die geen lintje
of strikje in het knoopsgat of op de blouse
droeg. A
De kinderen hadden zich natuurlük al-
lerfeestelükst uitgedost. Die stellen zich niet
tevreden met een eenvoudig knoopje. Hun
liefde tot vaderstad en vorstenhuis uitte
zich in breede sjerpen en papieren mutsen.
De meisjes droegen groote oranjestrikken in
het haar.
Vanzelfsprekend droeg dit alles niet weinig
tot verhoóging der feestvreugde bü- Want
wil deze volkomen zün. dan moet ook de
geheele omgeving tn het teeken van het te
vieren feest staan.
Daarover nu valt in Alkmaar geenszins
te klagen.
In de vereischte stemming was aldus het
uur genaderd, waarop
Wü hebben met
tigheid van de kransaanhechting
laten wapperen
dezen gewjjdaen
aan Bestuur en
Alkmaar.
We doen dat
daarmee ook voor allen, die het
of er van lezen of hooren openlük erken
nen, dat wü ons hiertoe niet alleen ver
plicht gevoelen, maar het ook met liefde
CariUonbeapeiing
Onmisbaar op een dag als dezer, is de be
speling van het carillon van den Waagt •‘ren
en het was Indrukwekkend, toen even 9
uur de ztadsbeiaardler. de heer Crefeld. zün
program inzette met het „Wie heeft van Alk
maar niet gehoord.”
Tot 10 uur weerklonken bekende vaderland-
sche en andere melodieën over de in feestdos
lesteken stad.
Grootman, zoowel als kipderen schaamden
zich niet, mee te zingen en de haastigen, die
zich op de fiets voortspoedden, neurieden of
floten de wijsjes mede.
Wie heeft van Alkmaar niet gehoord 7
Van ’t strijden aan de Friesche poort
Voor büna zesmaal zestig jaren 7
Toen Spanje’» lust naar Holland's bloed
Beteugeld werd door Alkmaar» moed,
doodsangst joeg in vüands scharen.
Dat leert g’ uit 's Lands historie
Van Alkmaar de Victorie!
aangehoord:
Dankt, dankt nu allen God
Wilt heden nu treden (Valerius)
Psalm 150.
Nader mün God bü U.
Prijs den Heer
Gezang 194.
Het oude Wilhelmus.
Wie heeft van Alkmaar niet gehoord?
(Coster)
plicht gevoelen, maar het ook
doen. We willen openlük er voor uitkomen,
dat we meenen daarmee inderdaad iets
wat goed is en noodzakelük.
vrijheden,
uit het
dat dit alles
na veel strijd en veel opoffering van hen,
die ons vooraf gingen en dat alleen de ont
plooiing van hooge karakereigenschappen ’t
heeft mogelük gemaakt, thans op godsdien
stig. staatkundig en economisch gebied een
vrüheld te bezitten welke in geen land ter
wereld wordt overtroffen. Het is echter niet
alleen goed om daarvoor openlük uit te ko
men. dit is thans ook noodzakel(jk.
We leven nu eenmaal in een rijd van in
ternationalisme en daar zit tn die beweging
een goede kern, omdat daardoor de hoogere
>elangen en de hoogere goederen, die alle
volken en nlle menschen aangaan, naar
voren komen MAr laten we toch niet ver
geten. dat aan dit streven een krachtig en
gezondnationalisme niet tn den weg staat,
_-2 i samengaan.
Koraalmuziek
vaMfrtheTbortokT^t heTstedhiX keken- bleven ln de tte^UMte straten met het
de eenvoudige plecb-
en het
van de stadsvlag boven
grond onze hulde gebracht
Burgerü van het oude
De versierde straten
Hieronder volgt een opgave van de ver
sierde en verlichte straten:
Langestraat, Boterstraat. Ridderstraat,
Rltsevoort, Koorstraat. Fnldsen. Appelsteeg,
Magdalenenstraat. Scharloo. Zocherstraat en
Brulnvisstraat en omgeving.
Men neme eens een kükje in deze buurten,
want het is de moeite waard.
Reveille, Koraalmuziek en Carillonbespeling, Het
De Huldebetooging bij het
Dan zette de stoet zich in beweging en
nam deze de volgende route:
Steenenbrug. Langestraat.
Rltsevoort.
Burgemeester.
Als altüd leverde de vroolüke.
kinderstoel een levendlgen aanblik op, waar-
n machtige bekoring uitgaat.
de stoet bü het huis van den burge-
was aangekomen.
onder alle omstandigheden de dag der dagen u
voor élk rechtgeaard Alkmaarder, groot of fen
klein. Op den Achtsten October is er in
Alkmaar geen arm of rijk; dan verdwünt
het standenbegrip, voelt leder Alkmaarder
zich vrü van conventlebanden en viert met
stadgenooten en tal van bultensteedsche
gasten in juichenden feestjubel het ontzet
der goede oude stad.
Zoo was het steeds, zoo is het ook van
daag. Wü hebben even gevreesd, dat hft on
stuimige najaarsweer ditmaal de Acht-
Octoberpret zou verstoren, zoodat vooral de
laatste dagen zich kenmerkten door een bij
zondere bedrijvigheid in tal van zaken, maar
alles is toch klaar gekomen en het Acht-
Octoberfeest is vanmorgen begonnen vol
gens het oude en beproefde recept.
Begonnen elgenlük niet, want de inset:
de
van
meester was aangekomen, verscheen deze
met zün echtgenoot» op het bordes.
Onmlddellük na het verschünen
den burgemeester zette het kinderkoor, on
der leiding van den heer Jonker, het be
kende lied van Dolcrose in. n.l. van „1
kleine huisje” waarbü een tachtigtal meisjes
op onberispelüke wüze een zangspel uit
voerde.
Dan werd nog de 8-Octoberhymne gezon
gen, begeleid door leden van het Stedelük
Muziekcorps.
voor den Kennemer om tot den Fries te
komen met verzoeken en eischen. die zün
volksbestaan bedreigden. H(j betoogde, dat
de nood van den tijd eischte. dat de zee-
en binnendüken zouden worden doorgestoken
en 't land onder water gezet. De vergadering
was ontsteld over hetgeen gevraagd werd
en de heeren verzetten zich met kracht. Zü
konden toch ’t gras en de vruchten van het
land, dus het wintervoer voor de beesten
niet prijs geven, en toen Van der Meü bleef
aanhouden, voegde een der leden hem toe:
„Hoe staat ge daar en raast! Waarom zou
den we het schoone gras en de vruchten
van het land bederven. Wat moeten onze
beesten van den winter eten en Alkmaar is
nog geen vier weken belegerd geweest;
Haarlem hield zeven maanden stand. GÜ
kunt het wel tot Allerheiligen uithouden!”
Van der Meü heeft met stügende ver
ontwaardiging dit alles aangehoord; weten
de. hoe er te Alkmaar geleden wordt en
overtuigd bovendien, dat zün stadje het
niet zoo lang zou kunnen uithouden, barst
hü los tegen de heeren: „Weet ge dan
niet," roept hü hun toe, „dat er veel meer
volk in Haarlem was om het stormen te
weerstaan. En is het u ook bekend, dat
Haarlem aan één züde, wü van alle I
kanten worden bevochten, tenzü men het
water inlaat.” „Maar,” gaat hü dan verder,
„waart gü koeherder, mede in dezen toe
stand. waarin wü ons bevinden, gü zoudt
wat minder zwarigheid hebben voor uw
beesten, wat die te winter zullen eten,
maar veeleer voor het behoud van de goede
burgers en krijgsknechten, .hunne wüven en
kinderen daar blnneij zün
De
veel
Alkmaar viert vandaag feest! En er kan
zeker geen feest met meer enthousiasme m
de Victoriestad gevierd worden dan het fes
tijn van Alkmaar’s Ontzet. Het zonnetje
moge schünen boven de vlaggen-getoolde
veste zoo .kennen wü het Acht-Octoberfeest
der latere jaren of storm en regen mogen
gieren over de stad. Acht-Octoberdag bUJft
De drukte in de stad
Gaandeweg werd het drukker in de stad.
De menschen, die de optochten hadden be-
fcraV „n --In --mnt Haf
sóii' Deo "oiOTia", I vroolüke beweeg van de vele honderden feest-
onder leiding van den heer Leo Konlng. i
Koraalmuziek ten gehoore gebracht. Deze
muziek maakt altüd Indruk en doet de feest
vierenden een oogenblik in zichzelf keeren,
om, al is het maar even, den beteekenisvollen
dag van I October 1573 te herdenken.
Het volgende programma werd met groote
aandacht door tamelijk veel belangstellen
den
1.
Men heeft andere jaren wel eens een beetje
smalend en minachtend over het bloemen
corso gesproken. En zün nu eenmaal altüd
Nurksen, wien het nooit of niet gemakkelük
naar den zin is te maken. Wü voor ons heb
ben het corso altüd een van de aardigste
attracties van den feestdag gevonden. Zeker,
we geven toe. dat de deelname een enkel jaar
wel eens iets te wenschen heeft overgelaten
en dat de groepen nu juist niet schitterend
geeenoemd konden worden. Maar waarom
ons te verdiepen in wat voorbü is. Houden we
liever het oog gevestigd op het heden en
dan moet al dadelük geconstateerd, dat het
bloemencorso vandaag tot een eclatant succes
is geworden. Niet alleen vielen er prachtige
groepen en geslaagde voorstellingen te be
wonderen. maar ook was de deelname enorm.
Deze was zelfs zóó groot, dat alles op het
Doelenveld niet kon worden opgesteld
reeds ver voor het uur van afmarsch
ruimte tn de Ramen ook in beslag
moest worden genomen. En nog maar steeds
bleven deelnemertjes en deelneemstertjes
al dan niet vergezeld van trotache vaders
en moeders of begelelders(sters), toestroo-
men. Er scheen schier geen eind aan te zul
len komen.
Elndelük te ruim half tien kon de stoet
zich in beweging zetten. Wü hadden In-
tusschen reeds gelegenheid gehad, de groepen
en groepjes afzonderlijk te beküken en
te bewonderen. Want zien beteekende hier
bewondering hebben voor wat er gepres
teerd en bereikt was.
Door de geweldige deelname moeten we
hoe graag we er ook toe waren overgegaan
ons onthouden van «en beschrüving van
elke groep afzonderlük. We doen dus slechte
een greep uit het vele en zullen sommige
groepen collectief nemen.
Zoo zagen we een groot aantal minder of
meer rijk versierde fietsen, autopeds, vlie
gende Hollanders, kinder- en poppenwagens,
enz.
Lief was een wagentje, waarop een padde
stoel. voortbewogen door kaboutertjes.
Een jongen eneen meisje in llcbt-blauwe
costuumpjes, vervoerden een reuzen Miss
Blanche sigaret.
Meerdere fietsen had men omgevormd
tot ranke scheepjes. Dan werd onze aan
dacht getrokken door een miniatuur ijswa-
gentje. waarachter een llUiputter-üsventer-
tje. Pages in middeleeuwsche kleedü omgaven
het wapen van Alkmaar, uitgevoerd bloe
men.
Een groep lieve meisjes droegen rood-wltte
bloemen, vormend de letters van 8 October.
Daarachter werd op een hoogen paal het
wapen van Alkmaar gedragen, waarvan f-a
hingen roood-wltte linten, waarvan het uit
einde in de hand gehouden werd door
meisjes.
Van originaliteit getuigde de brandweer
auto, getiteld „De alarmklok”,
brandweermannen, gehelmd en
van bülen, zaten rond brandweerladders.
TVr propageering van het behoud van onze
mooie molens, ging in den stoet een model
van deze typische Hollandsche landschaps-
stoffeering.
Een groep meisjes droeg borden met de
namen van Alkmaar en omliggende dorpen.
De Ramen kwam uit met een wagen,
waarop een reusachtige plantenmand, waar
omheen bloemenmanden, temidden waarvan
kleine meisjes.
De R K Jongensschool aan de Koomlaan
maakte propaganda voor huisvlüt en handen
arbeid. Men kon op den hiervoor gebruikten
wagen jongens üverig bezig zien. Met bloe
men en groen was alles mooi versierd en
boven alles uit staken, van bloemen ver
vaardigd. de emblemen van de huisvlüt: ha
mer en zaag.
Ook de propaganda voor de luchtvaart
was niet vergeten. We zagen een vliegma
chine en den luchtballon van Van Pottum,
terwül ook de beroemde Holland-Indlë-
vluchten uitgebeeld waren.
De Wilhelmina- en Jullanaacholen hadden
fleurige groepen gevormd, de jongens en
meisjes droegen versierde bogen, onderling
verbonden door linten.
Een 15-tal meisjes van de R. K. U. L. O-
school had prachtig versierde bogen, met
aan het einde groote oranjestrikken. welke
de meisjes ook in het haar droegen en aldus
gelukspoppen waren.
Als note comique werd de stoet gesloten
door een vervaarlijk ultzlenden rooverhoofd-
man.
Zoo zouden we kunnen doorgaan, maar
bovenstaande is voldoende om den lezer een
indruk te geven van het vele en mooie, wat
te aanschouwen was.
De muziekkorpsen „Solt Deo Gloria" en
..St. Louis” verleenden hun muzikale mede
werking.
Vanzelfsprekend was de belangstelling
groot en overal verdrongen zich duizenden
Vrijdagavond had te Alkmaar een druk
bezcohte ledenvergadering der afdeellng
plaats ter verdere bespreking van het bekende
geschil. Voor het P. B waren aanwezig da
Partü-voorzitter en secretaris; voor het ge
west de voorzitter Peerlkamp.
Gezien den aard van het geschil werd het
presidium waargenomen doen- den partü-
voorzitter.
Na breedvoerige besprekingen, die over het
algemeen van kalmen aard waren en waaruit
ten duidelükste de wensch der afdeel'
het licht trad, dat de twee partüen in
komst weder tot samenwerking zullen komen,
werd een weg gevonden, die het wellicht
mogelük zal maken, dat de Commissie van
Onderzoek. In de vorige vergadering door den
partüvoorzitter voorgesteld, toch nog hare
werkzaamheden zal kunnen aanvangen met
de mogelükheid van een uitvoerbaar resul
taat.
De vergadering sprak haar sterke ontevre
denheid uit over die partügenooten, die ook
wanneer rij met het geschil direct niets ta
maken hebben, in ingezonden stukken stel
ling nemen, hetzü in „Het Volk”, hetzü ln
de burgerlüke pers, op een wüze, die een
goede oplossing slechts kan in den weg staan
door daarbü termen te gebruiken, als büv.
Streber", die sommige partügenooten slechts
kunnen beleedlgen en in hunne positie bena-
deelen, zonder dat hiervoor eenige grond
bestaat.
Tot dusverre is alleen en uitsluitend geble
ken- misverstand en onvoorzichtigheid, doch
kwade trouw of opzettelüke minachting der
I wederzüdsche partügenooten is tot dusverre
nog niet aanneembaar gemaakt, zoodat er
I alle grond is te verwachten, dat het onder-
zoek der bedoelde commissie tot een resul
taat kan leiden, dat een toekomstige vrucht
bare samenwerking van allen zal mogelijk
maken
De vergadering, die een rustig verloop had,
ging in gemoedelüke stemming uiteen.
Hierna maakte de kwestie een onderwerp
van bespreking uit in de vergadering van het
partübestuur Zaterdag j.l. Daarover meldt
het S. D. A. P.-orgaan:
Het P B. nam kennis van het rapport van
den partüvoorzitter ln zake het bekende ge
schil te Alkmaar. Het keurde wüze van be
handeling dezer aangelegenheid door voorzit
ter en secretaris goed en gat hun machtiging
hun pogingen voort te zetten om verdere be-
nadeeling van de party te voorkomen. Hen-
elk jaar weer
vrouwelüke studente aan een onzer uni-
verziteiten tegenover een ander, die met
enthousiasme over haar Vaderland sprak,
alleen een schouderophalen en een minach
tend „je Vaderland" als antwoord had.
Hoort ge het dames en heeren. dringt het
tot U door, dat we op een vreemden weg
zün, al» we dergelüke onverschillige uitin
gen vernemen van jonge menschen. die ln
volle vrüheld studeeren aan een unlverslteit
In ons vrüe Vaderland. Is er dan toch veel
waars tn het woord van Prof. Lans, als ww
hem geërgerd en spottend hooren uitroepen
„Vaderland en Vaderlandsliefde zün over-
wonnen begrippen”.
Hebt ge gelezen, wat onlangs ln het
Haagsche Maandblad werd meegedeeld? Kr
zou geld worden Ingezameld voor het blin
deninstituut te Bandoeng, waar in hoofdzaak
inlandsche blinden worden verpleegd. Da
bekende Dr. Soetomo ontving van het Blin
deninstituut de vlaggetjes, die door een
Inlandsche padvlndersorganisatie zouden
worden verkocht voor het goede doel. Da
inlandsche padvindersorganlsatle zond ech
ter de vlaggetjes terug aan den dokter, on
der mededeeling. dat men weigerde die vlag-
getjes te verkoopen. wantze waren van
Oranjekleur.
Is het niet verschrikkelük? En nu willen
we niet de fout maken al te veel gewicht
te hechten aan zulke uitingen van het jon
ge geslacht, maar toch zult U het met mü
eens zün, op een dag als vandaag goed te
doen, openlük van onze liefde voor het land
te getuigen.
Geen overdreven nationalisme, dat zoo dlk-
wüls tot strüd van landen onderling heeft
aanleiding gegeven; wü willen een gezond
nationaal gevoel aankweeken. dat ons op
vredesterrein tot de eersten onder de lan
den zal opvoeren.
Dat nationaal gevoel, dat ik thans be
doel en zoo gaarne bü ieder aanwezig zie,
wordt gelukkig nog in grooten kring ge
vonden.
Wanneer in ons land, zooals in 1928. de
Olympische wedstrijden worden gehouden
en het blükt, dat aan de organisatie niets
ontbreekt en de vreemdeling er vol lof over
is. dan doet ons dat goed aanwanneer
aan Nederlanders de Nobelprijs wordt toe
gekend. vervult ons dat met trots; wü Prij
zen ons land gelukkig, wanneer stoutmoe
dige Nederlandsche vliegers de groote reis
naar Ned.-Indië goed volbrengen, of als
een belangrijk internationaal congres ln Ne
derland wordt gehouden.
Wü willen ons Nederlander voelen met
trots. Om dat te kunnen doen, moeten we
trachten de hooge plaats, die ons land in
de geschiedenis heeft verworven, te be
houden. en onze uiterste krachten daarvoor
inspannen.
Een Franschman heeft onlangs van ons
gezegd, dat we „een der meest daadkrach
tige naties zün geweest, die de wereld ge
kend heeft, een natie, die in Europa een rol
van gewicht gespeeld heeft, die een Filips
n. toen hü op het toppunt van zün macht
stond, heeft overwonnen en weerstand heeft
geboden aan een Lodewük XIV. toen hü
zün hoogsten roem beleefde". „Zü is." gaat
de schrijver voort, „een der meesteressen
over de zee geweest, zü bezit een prachtig
koloniaal rijk en ze heeft een vooraanstaan
de plaats in de kunst, zoowel als in het
recht ingenomen."
Welnu, laten we zorg dragen, dat dit
gunstig oordeel ook in de toekomst van ons
gegeven kan worden, dan maken we de ko-
nlnklüke woorden tot de onze: „We willen
groot zün in alles, waarin een klein land
groot kan zün.”
vierders.
Groepjes straatmuzikanten gaven alom
concerten ten beste en mochten zich niet
over gebrek aan belangstelling beklagen.
Vele zaken en kantoren waren vanmiddag
gesloten, wat de drukte nog deed toenemen.
Dames en Heeren.
Namens het bestuur van de 8-October-
vereeniglng heet ik u allen van harte
welkom op dezen historlschen dag, op deze
historische plaats. De aanwezigheid van U,
Burgemeester der gemeente, stelt het Be
stuur op hoogen prijs, eveneens van U, leden
van het Dagelüksch Bestuur van den Raad
der gemeente. Het treft mü ieder jaar, zoo-
velen onder u steeds weer opnieuw hier op
8 October aanwezig te zien; voor u is blük-
baar een 8-Octobervlering zonder deze plech
tigheid niet volledig en daarom voor die
getrouwen ook een extra woord van welkom.
Wü allen komen hier om het verleden ons
nog eens in herinnering te brengen en op
den ouden stadswal onze hulde te bewüzen
aan het Alkmaar van 1573. dat waarlük
zoo In alle opzichten die hulde toekomt.
Hoe dikwijls zün we. rondom ons Victorie
beeld. herinnerd aan de hoofdpersonen uit
het beleg, die een groote rol hebben ver
vuld en die het daardoor mogelük hebben
gemaakt, dat een stadje met zoo weinig
bezetting en zoo geringe verdedigingsmid
delen het heeft uitgehouden tegenover een
zoo goed georganiseerd leger, beschikkende
over de hulpbronnen tot het voeren van
oorlog, een leger, dat zün sporen verdiend
had en werd aangevoerd door mannen, die
in de krijgskunst waren geoefend, ja. tot
de besten van Europa behoorden. Hoe
menigmaal zün die hoofdpersonen hier ge
noemd en gü, bewoners van Alkmaar, kent
ze s^len en wordt er als het ware dagelüks
aan herinnerd, wanneer gü door uw stadje
wandelt en tal van straatnamen u telkens
weer namen als Van der Meü, Cabeljau en
andere in herinnering brengen.
Het is daarom niet mün plan, u het ge
heele beleg nog eens in korte trekken te
vertellen, maar ik wil me bepalen tot drie
belangrijke vergaderingen tijdens het beleg.
De eerste vergadering is die op het stad
huis ln de Langestraat.
Sedert Juni 1572 wapperde ook ln Alk
maar de Prinsenvlag en bü het bezoek van
den Prins in October daaropvolgende, had
Oranje er met nadruk op gewezen, dat de
bestaande wallen en muren niet voldoende
waren om zoo noodlg den rijand te weer
staan. Zoodra dan ook de strenge winter
voorbü was, ging men aan den arbeid en
bü de overgave van Haarlem was de stad
in beteren staat van tegenweer.
Gelukkig had men den goeden raad van
Oranje niet in den wind geslagen, want
reeds was een (Spaansch trompetter aan de
poort verschenen om de stad op te eischen.
doch men had hem, y^der den hoorn
teruggezonden.
Wel was die trompetter afgewezen en
waren de wallen en muren versterkt, maar er
bestond toch eenlge weifpling in de stad,
wat men doen moest. Zou Alkmaar kunnen
staande blüven. waar zelfs Haarlem. na
zulk een hardnekkig verzet, den overwinnaar
had moeten binnen laten?
Den 16en Juli 1573 verscheen de voor-
-hoede van het Spaansche leger voor Alk
maar en eischte de stad op. Terwül de
Spanjaarden in het Zuiden voor de Kenne-
merpoort stonden, bevonden zich de Geuzen
onder Jhr. Jacob Cabeljau voor de Friesche
poort en ook zü verzochten binnen te
komen. Wel had men Cabeljau toegelaten om
hem te hooren. maar ofschoon de stad zich
toch voor den Prins had verklaard, was er
aarzeling. Men had te kiezen tusschen de woes
te, bandelooze Geuzen, of de wreede Span
jaarden. Het liefst had de Magistraat ze
allen buiten gehouden. Het was op dit oogen
blik van weifeling, dat men op het stadhuis
ln de Langestraat vergaderde.
Wat te doen? Als de Geuzen binnen
kwamen dan zou Alkmaar na een dappere
verdediging misschien het vreeselüke lot van
Haarlem wachten. Wat had Zutphen niet
ondervonden, nadat het zich verdedigd had;
toeschouwers, om toch maar niets van het Naarden dzLn, dat zich niet had ver-
digd. was er niet beter aan toe geweest.
Buiten in de Langestraat loopt het volk te
hoop; men hoort al enkele kreten: „Voor
den Konlng; we hebben hem den eed ge
zworen”, maar die kreten worden flauwer en
zwügen elndelük en luider en luider hoort
men thans: „Voor den Prina, voor den
Prins". „Leve de Geuzen”.
En daar in de vergaderzaal
raadslaagd. gewikt en gewogen;
loopt driftig heen en weer, want hü weet,
hoe Iedere minuut van aarzelen duur betaald
zal moeten worden. Elndelük kan hü zich
niet meer inhobden en roept hü uit: „1 Is
nu geen tüd van kauwen. Gü moet het af-
of aanzeggen”. En als er dan geen antwoord
komt, gaat hü heen, ontstemd en verbit
terd. maar dan is het groote oogenblik ge
komen. de aarzeling overwonnen, het pleit
beslecht en spreekt de oude burgemeester
Van Teyltngen de u zoo bekende woorden:
„Ik wil bü den Prins en de burgers sterven".
Groot is de geestdrift in de Lange
straat. wanneer de beslissing bekend wordt.
De Geuzen komen de Friesche poort binnen
en gaan onmlddellük op de Kennemerpoor’.
af, waar de Spanjaarden na ’n korte scher
mutseling gedwongen worden terug te trek
ken. De poorten worden gesloten en nu
staat Alkmaar voor het onherroepelüke, het
beleg, dat in aantocht is, te aanvaarden.
Den 21en Augustus slaat Don Frederik
met 2500 man voetvolk en 4 benden ruiters
het beleg voor de stad en binnen eenlge
dagen is Alkmaar, in wüden boog om de
stad, volkomen ingesloten: Het beleg is be
gonnen.
Nu breng ik u naar de tweede vergadering,
een büeenkomst, welke niet te Alkmaar
wordt gehouden, maar in Hoorn, waar de
Staten van West-Friesland zün samenge
komen. Het was. zooals u zult begrijpen,
voor Alkmaar van het allergrootste belang,
wanneer de stad ook van de bultenzüde
werd geholpen De Magistraat had reeds
een bode daartoe uitgezonden, maar deze
wsk verdronken en twee anderen waren door i
de Spanjaarden ontdekt en keerden onver-
rich terzake weer binnen de wallen. Toen
ging Van der Meü er op uit; hü wist door
de Spaansche wachten te komen en be
reikte zoo Schagen, waar de Gouverneur van
Holland, de sombere Sonoy, zich bevond.
Namens de stadsregeerlng vroeg Van der
Meü. ter redding van de stad, de düken
door te steken. Sonoy zond hem door naar
Hoorn, want de Staten van West-Friesland
hadden bet bestuur over de zeedyken.
velen het bestuur over de aeedüken.
Van der Meü werd in de vergadering toe
gelaten en daar bracht hü de bevelen van er zeer'^d" mrer*k^i
Sonoe over; het was een moeilüke opdracht Het to nog niet lang geleden, dat een
vergadering Is verbaasd over zoo-
vrijmoedlgheld en vindt zün taal in
hooge mate brutaal en ongepast.
Wat durft die Kennemer tegen den
Fries!
Men wil hem in de gevangenis zetten,
maar een der leden getroflen door zijn
woorden, neemt het op voor den timmer
man en weet zün medeleden te overtuigen
dat alleen medelüden en liefde tot zün
medeburgers „zün hart hebben ontroerd en
zün tong hebben losgemaakt.”
Boden met nieuwe beloften gingen nasu-
Alkmar, terwül Van der Meü naar den Prins
zou gaan.
Laten we dien eenvoudigen timmerman in
eere houden, den man, die met zooveel
warmte en overtuiging voor zün Alkmaarders
wist op te komen en niet schroomde den
heeren der Staten de waarheid te zeggen.
Nu. dames en heeren. gaan we naar de
derde vergadering; ook deze wordt niet te
Alkmaar, maar te Oudorp gehouden, dus in
het hoofdkwartier van de Spanjaarden.
I Het is u bekend, hoe Van der Meü met
brieven van den Prins, verborgen in den
I knop van den polsstok en bestemd voor den
Magistraat der stad, na veel moeite en ont-
l beringen ten slotte veilig en wel in Alk
maar was teruggekeerd. doch bü dien
terugtocht verloor hü zün polsstok met de
belangrüke brieven er ln. De stok werd
door de wacht, die Van der Meü gepasseerd
was, gevonden en naar Oudorp gebracht,
naar het hoofdkwartier vkn Don Frederik.
Men had namelük dadelük gezien, dat de
knop hol was en alleen de bevelhebber
mocht die brieven openen. Het waren deze
brieven, die nu ln de vergadering van de
hoofdofficieren. den krijgsraad van den
opperbevelhebber, werden voorgelezen. De
uitwerking was geweldig: daar stonden de
krügsoversten büeen om te overleggen wat
hun te doen stond, want het zeewater
bleek geen Udele bedreiging, het was een
voldongen feit, het water steeg en zou alles
doen overstroomen. De krijgsraad was ge
heel verslagen.
Tegen het water viel niet te vechten en
voordat het ln de tenten kwam en de wegen
onbruikbaar maakte, moesten de Spanjaar
den een goed heenkomen zoeken.
Besloten werd het beleg op te breken.
Deze vergadering van den trotschen
Spanjaard was de bevrüding van Alkmaar.
Wat ongeloofelük scheen, toen de Spanjaard
zich den 21en Augustus voor de stad le- 1
gerde. bleek óp K October, dank zü Atk-
maars volharding toch mogelük. Toen Alk
maar den morgen van 8 October op de wal- 1
len kwam, was de vüand in vollen af
tocht.
De groene lauwerkrans boven Alkmaars
wapenschild was na 1573 verbonden met
een lint aan een kroon, waarop de woor
den: „Praemium dlligentia’ë” (beloonlng
voor flinkheid) doelende op 8 October 1573.
De archivaris van Alkmaar heeft eens te-
recht gezegd, „dat het waarlük niet onver-
dlend is. dat Alkmaar dezen lauwerkrans
ook thans nog boven zün schild voert.”
Owner en heeren. laten we het Alkmaar
van die dagen de hulde bewüzen. die het
toekomt, door te luisteren naar den zang
der kinderen, terwül de stadsvlag in top
gaat en een krans aan het beeld wordt ge-
hangen.
