I
ONS BLAD
L. FRANKENBERG» Alkmaar
Veilig vliegen?
Hedendaagsche
geldheerschappij
4
DIT
WOENSDAG 30 OCTOBER 1929
NUMMER
BESTAAT
UIT TWEE
EN TWINTTOSTE JAARGANG No.
BLADEN
DRIE
Voornaamste Nieuws
Het slachtoffer ernstig gewond
De dader voortvluchtig
en
aan
H.R. ADVERTEERDERS
o.
ALASTRIM EN POKKEN
DonderdagRorgen 10 nr
De doodelqke aanrijding bjj Eist
bureau te doen
DE DIRECTIE
De relletjes te Maastricht
Haar geheugen kwjjt
De kindermoord te Rotterdam
Onder
een wagen met steenen
De verdwenen bankier
Tegen radio-last
BURGEMEESTER BOESCH
TE BERLIJN
De diefstal van f 2000
te Castricum
De brand in het stoomschip
„Merope”
Het reizen naar Britsche
gebieden
Mededeeltn&
Verzoek
DE PANIEK OP DE
NEW-YORKSCHE BEURS
DUURT VOORT
NIEUWE BELASTING
REGELING
DE BETREKKINGEN
MET BELGIë
MOORDAANSLAG IN
DEN HAAG
JOH. L/UWERS
Barometers Thermometers
CONKLIN-VU LEENHOUDERS niet eeuwigdurende
garantie. Wij verschaffen U gaarne .inlichtingen
HET KINDERLIJKJE IN DEN
KOFFER
aan ons
bezorgen.
Afschaffing van den suiker-
accjjns
Gevallen van kinder
verlamming
De poatvluchten naar Indië
Een nieuwe fabriek van Regout
Vrijdag a.s., 1 November,
zal onze courant, wegens
den feestdag van Allerhei
ligen. niet verschijnen.
Beleefd verzoeken wij H M.
Adverteerders hun adver-
tentiën. bestemd voor het
Vrijdagnummer. thans Don
derdag te willen plaatsen en
deze jiberlijk
Dood gedrukt
Meisje Tennist
Ni^uwe groote koersdalingen
Na aankomst door de justitie
gehoord
Een sta in den weg
opgeruimd
De moordenares gearresteerd
anderen wlwger.
van
Barometerstand S uur vm.: 7.4®. Voorntt.
en
A lastri r*
Te Botterdam
Ondersoek door het Parket
de lading van
JJ
den
en
num en woonplaat» niet kan
v
dat H. reed» niet meer in de stad woonde.
De paniek op de bears ie New-York dwurdo
Dinsdag voert. Niewwe groote koersdalingen
waarbg
1S3S
De fnsie der Diekonio Gesellschaft en do
Deutsche Bank goedgekeurd.
De voorioopige hechtenis verlengd
Naar wM vernemen u> d<_ voor loop ige hech
tenis van W. Visser den verdachte van den
moord op Marletje van Os, met dertig da
gen verlengd.
Het kind uit het gezin van den heer Slach
ter te Usquert. dat aan kinderverlamming
leed, Is gisteren overleden.
tot
de
Van 1 December aa. af is voor Nederian-
der» geen viemn meer noodig* voor het re**
zen in Brttaehe gebieden.
ABONNEMENTEN: voer Alkmaar
sa Agentschappen: per week 33 et.;
per kwartaal Hl; per pest, per
kwartaal MS Ml vooruitbetaling.
hebben
van dan
-- week sof mi
Reeds bij kst begin der I
van
aantal
i aan,
wat
Pokken
In de week van 30 tot en met 36 October
JJ. is te Rotterdam één ziektegeval voorge
komen. -
In de week van 30 tot en met 26 October
rijn te Rotterdam voorgekomen vier ziektege
vallen. Verder rijn -4n genoemde week de
volgende gevallen in andere gemeenten waar
genomen Soest twee. Delft twee. Den Haag
drie en Schiedam één geval.
Echter, lees je in de kranten
De rubriek der ongelukken.
Dan bestaat er toch wel reden
*t Enthousiasme Iets te drukken.
Nu is 1 hier en dan is 't ginder.
Dan heet t pech en dan benzine,
*t Resultaat blijft eehter eender.
Uitgedrukt in *t woord ruïne.
Want t beroerde van die dingen.
En dat is ook wel de reden.
Als je valt, dat Is bewezen.
Val je altijd naar beneden!
MARTIN BERDEN
Ingediend ie een wetsontwerp,
worden afgescbaft Ingaande 1 Januari
de opcenten op den ■uikeraeefjns en vei
met ruim een derde de Verdedlgingsbel
II, ingaande 1 Mei 1936.
Opticien
PAYO» OP 3
A tb anaal
LICHT OP. De lantaarns moeten morgen
?rden opgestoken om: 5 uur.
Wederom een schipbreak op het Michigan-
meer. De „Wisconsin" gezonken. Negen per»
•onen omgekomen, vier worden nog vermist
Daladier. die rijn opdracht tot vorming van
een kabinet had neergelegd, zal alsnog zfjn
pogingen roortaetten.
W. van Amsterdam i» in over-
verordening, houdende maatre-
Commlsrriris Parée stelde een voorloop!"
>nderzoek in.
Zeer kort daarop werd rerds per polltle-
adlo een bericht van den volgenden inhoud
ckend gemaakt: De Commissaris van Politie
ifd. C te 's-Gravenhage verzoekt aanhou-
-! ng en voorgeleiding van Florian Aberlée
te AchtstAdter, 13 October 1892. wo-
ionen, die ten blVke daarvan een
Ais er van bet lucht-vehikel
'n Expositie wordt gegeven.
Of er wordt een schoon artikel
Over luchtvaart neergeschreven.
Ook, wil men u anlmeeren
Voor een nog al taam'lijk prijsje
Tot het maken door het luchtruim
Van een vllegmachlne-relsje.
Dan wordt steeds de vliegmachine
Om haar veiligheid geprezen.
En men vindt het buitensporig
Om een duikeling te vreezen.
BUREAU: BOP A ALKMAAR
Ttfefeea: Administratis Nu. «31
Redactto No. «33
betamelijks omzich- te Achtstfidter. 12 October 1892. wo-
I r.ende te Rotterdam. Doedestraat 38 b (komt
bet kanaal door het ,eej focbstraat 33. Rotterdam) die verdacht
- vordt van zware mishandeling hedenavond
werkelijke oplossing van het Maastnchtscbe e-
In het tijdvak van 22 tot en met 28 O-tn-
ber werden drie gevallen van alastrlm aan-
gegeven en een geval van pokken, waarvan
twee In te voren niet besmette gezinnen.
Sedert de vorige opgaaf Is jjet aantal ge
vallen gestegen tot 316. In deze periode zijn
'een patiënten overleden
Het totaal aantal bekende inentingen
en herinentlngen beliep op 26 October
333AI0.
Het tweede reteurvliegtaig
Het tweede retourvliegtulg. de P H A E N..
vertrok gisteren te 6 uur uit Bagdad en
kwam te 10 20 uur In A'eppo aan. Aan boord
Is alles weL Heden zou de reis worden voort -
gezet.
ADVKRTKNT-IEPRUEl
regen f iJIS. riks «Rpni meer SJL
RECLAME, prr regel f K» vee»
de roésss pugras. roer de •vertge
peguse's «-M
RtrRRlAK .VRAAG RN AAAtsvD*
f »JU» pe» advert am Me vaa rugets;
Mere regel mew SJS
Gisterenavond ongeveer 6 uur is het an
ders zoo stille wijkje, tusschen Westdulnweg
en Van EgmoncsUaat te 's-Gravenhage In
Jeroerlng gebracnt door een poging
moord, gepleegd in een bovenhuis aan
Van Rlpperdastraat 81.
De 37-jarige F. Aberlée. die sindeenlgen
tijd niet meer met zijn vrouw samenwoonde
doch in Rotterdam verblijf hield, wilde haar
'■preken over de kinderen. HM meldde zich
daartoe gisteravond om 6 uur aan de wo
ning aan de Van Rlpperdastraat, waar hij
verd ontvangen door J. K. v. D.. met wlen de
vrouw tegenwoordig samenacont. Boven ge
komen geraakten belde mannen slaags
vaarbV A ten slotte zijn tegenstander zeer
•matig in den buik verwondde, tengevolge
vaarvan v D. hevig bloedend Ineen stortte.
De dader nam ijlings de vlucht en wist
In de consternatie te ontkomen. De vrouw
maakte onmlddellilk gebruik van het politie-
■'larm-toestel in de buurt, waarna de politie
en de Eerste Hulp bij On-e’-ikkenrffenst ter
•laatse arriveerden. terwlU het slachtoffer
naar het Roode Kruls-Zlekenhuis werd ver
voerd alwaar hij naar de operatiekamer werd
Bq B.
weging
gelen t
dervi
In de „Neue Frele Presse” van Wee
nen kwam dezer dagen een verhaal voor
betreffende het financieel succes van
Ivar Kreuger, den man r-
sche luclfers-wereldtrust.
bet volgende ontleenen:
Kortgeleden bezat Kreuger slechts
een onbeteekenende industrleele onder
neming.
Rechts” 50 mllUoen Zweedsche Kronen
Tegenwoordig wordt zijn j
kapitaal, bestaande uit 65 millioen
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
slachtoffer van al dit soort manipulaties
Van den eenen kant worden langs dezen
weg aan het volk de zuur verdiende
centen afhandig gemaakt en van den
anderen kant wordt het publiek door
de speculatie-zucht in de materialisti
sche levenssfeer getrokken.
Dit euvel wordt zóó omvangrijk, dat
ten slotte de oogen van de groote massa
zullen opengaan. Er moet op den duur
ongetwijfeld komen een algemeen ver
zet tegen het onheilvol bedrijf van die
en
«en
i tegen
onden.
Bij de Tweede Kamer is Ingediend een
wetsontwerp tot verlichting van den druk
der crisisheffingen Het in het Leenlngfondr
ssnwezlge saldo wordt daartoe tot het jaar
1943 gebruikt ter gedeeltelijke dekking var
de jaarlMksche lasten van het Fonds.
Afgeschaft worden de opcenten op der.
sulkeraceMns en verlaagd met ruim een der
de der verdedigingsbelastlng II. Het overblij
vende gedeelte van de verdedlglngabelasUn-
wordt samengesmolten met de inkomsten-
belastng in dier voege, dat deze in hoofd
som evenveel blijft opbrengen als tot dus
verre en op de hoofdsom 20 opcenten wor
den gelegd ten bate van het Leenlngfonds
Blijken» de memorie van toelichting zal dl;
ten groote administratieve vereenvoudiging
met zich brengen. Volgens het wetsontwerp
de afschaffing van de opcenten op den
sulkeraceMns in werking treden op 1 Janusu-1
1930 en de overige herzenlng op 1 Me1 1930
Het vissun afgeeehaf
Van 1 December af behoeven Neder-
'andsche onderdanen voor toelating in dt
Britsche gebieden geen visum meer. ZM bc
hoeven slechts voorzien te zijn van een -r'
dig Nederlanach paspoort en moeten voldoen
aan de overige voorwaarden voor toelating L
die gebieden.
HierbM valt op te merken, dat Nederland-
sebe onderdanen, die naar Canada wenacher
te laigairtu. en Immigratie-visum behoe
ven en dat Nederlandsche onderdanen var
nlet zuiver Euroneesche afkomst, voor toe
lating in Australië een bijzondere vergunnln-
behoeven.
Omgekeerd behoeven de Britsche onder-
daren (uitgezonderd zij. die In Britsch In-
dlë wonen) van 1 December as. af geer
Nederlandsch visum voor toelating in Ned
"rdlë. Suriname of Curasao.
Onder Britsche bescherming staande per-
1 Britse!
"aspoort bezitten, deelen in deze vrijstellln
van het Nederlandsen pasvisum.
BM een kind van den landbouwer O
te Hunsel. Is een geval van kinderverlam
ming geconstateerd t’rwjjl te Stramprpy
een geval met doodelMken afloop k voorge-
komen.
Te Neeritter zijn twee gevallen var. kin
derverlamming voorge» omen.
Reeds in
leende hij aan
Heeft de verdachte nog meer schuld?
BM de arrestatie van V, den verdachte
van den moord op Mar.etje van O., te Rot
terdam. werd aar diens horlogeketting, zoo-
als indertijd is gemeld, een ringetje gevon
den met een blauw steentje
Daar het mogelijz_J». dat er eenlg verband
bestaat tusschen den kindermoord te Rot
terdam en de verdwijning van een dochter
tje van de familie F te Llnne bd Roer
mond. welk meisje een dergelyk ringetje
droeg, zal er een onderzoek worden ngesteld
tchen een vrachtauto, die in de
zakte en daardoor kantelde en
bekneld geraaljt. De
dood.
Op slag gedood
Op den Tafelbergweg te Laren, geraakte
d« 45-jarige G. v. V een uit Amersfoort, toen
hij met zijn rijwiel een hem tegemoetko
menden vrachtauto wilde paeseeren, onder
den wagen. Het linker achterwiel van den
met steenen beladen wagen reed Van Venn
dwars over de borat met het gevolg, dat
hij op slag gedood werd. De politie heeft
het lijk per brancard naar het ziekenhuis
vervoerd.
-epleegd op J. K. v. D. in het perceel van
Rlnperöastraat 81 te 's-Gravenhage.
Signalement: Lengte 1 65 M. zwaar postuur
donker ulterlijk met dik zwart haar; klein
donker kneveltje, gekleed In donker grijzen
lekker, brulnachtlgen broek, lage bruine
schoenen, «irazgt meestal een lorgnet
-preekt met een Dultsch accent.
Reeds lang hingen er plannen voor dan
bouw van een groot fabrieksgebouw op het
terrein van de N. V. Kristal-, Glas- en Aar
dewerkfabrieken voorheen P. Regout en Co.
De Sphinx'* te Maastricht.
Nw de ..Llmh Koerier" verneemt zal bin
nenkort met de uitvoering ron dit gebouw
een aanvang worden gemaakt. Het nieuwe
fabrieksgebouw zal een oppervlakte hebben
van 1000 M2, terwijl het niet minder dan
verdiepingen hoog zal zijn.
Jongeman gedood
17-jarige zoon van K Werkman, die
per rijwiel onder de gemeente Zuidhorn den
weg overstak, is door een anto uit Leenwar- 1
den overreden en gedood.
Te Wierden (O.) is de 40-jarige J. S. tus-
i modder
een muur
man werd op slag ge-
van de Zweed-
waaraan wij kleine groep volksuitbultende plutocra-
i ten, die, het zij er eerlijkheidshalve b‘J
I gezegd, persoonlijk wel niet steeds met
volle bewustzijn hun miserabele geste
deelen en 81.2 millioen Zweedsche Kro-
nen, bij een koers der aandeelen van
bijna 700 pet., op 1000 millioen Zweed
sche Kronen geschat. De zuivere winst
Kreuger neemt ieder jaar toe. In
1926 bedroeg de totale zuivere winst
Bljner onderneming 29 iplllioen Kronen
in 1927 reeds 46 mllUoen Kronen en in
1928 bedroeg die winst bijna het dub
bele, n.l. 80 millioen Kronen- Tot dusver
leverde zijn kapitaal een rente op van
25 pet. Zaakkundlgen geven met beslist- J rampen, niet het minst
De Commissaris van Politie 2e sectie, bu
reau J. D. Meyerplein te Amsterdam, deelt
mede, dat bij hem inlichting!
zijn omtrent een ongeveer 32-jarige vrouw,
donkerblond polkahaar, klein en tenger,
bleeke gelaatskleur, gebreide be»ji« tapen
met groene knoopjes, daarover licht blauwe
stofjas en bovend en donker blauwe mantel
met ceintuur met koperen gesp, lichte kou
sen. licht bruine riemschoenen, blootshoofds,
die vermoedelijk haar geheugen kwijt is
naam en woonplaats niet kan opgeven.
In aansluiting op het bericht omtrent den
verdwenen bankier valt te melden, dat de
Haagsche politie alleen zijn aanhouding in
het Algemeen Politieblad zal verzoeken op
I grond van een klacht van verduistering vsn
1 2 ton die bij haar was ir.gekomen 'X'el
i kwamen nog meer klach en over H. binnen
doch deze naren van civ:elrechtelijken aard
en behoorden thuis bij den curator in het
faillissement, dat in Amsterdam is uitge-
den overlast, van de radio on- sproken. De politie te 's-Gravenhage wist.
'en te krijgen
Het gelukte den banken steeds slechts tij
delijk een verdere daling tegen te houden
en eerst tegen het slot viel eenigszins een
herstel waar te nemen, dat echter voor de
meeste fondsen niet voldoende was om den
laagsten koersstand van den vorigen dag
in te halen.
Bijzondere sensatie veewekte het heden
bereikte omzetcijfer van 16 410.000 aandee
len. Dit was op den beruchten Donderdag
van de vorige week ruim 13 millioen, ter
wijl 4 4 5 millioen normaal is.
Nader wordt uit New-York, dato gisteren,
geseind:
De koersdaling nam voor een i
fondsen recordbrekende verhoudingen
daar de koersen ineenzakten onder
scheen te zijn een wereldliquidatie. Voor
sommige actieve soorten hadden koersterug-
gangen plaats van 1070 p., terwijl meer
dan de helft van de algemeene lijst op een
nieuw laag niveau van het jaar kwam te
Te Nijmegen ia spoorloos verdwenen een
19-jarig fabrieksmeisje dat Maandagmorgen
de ouderlijke woning heeft verlaten en niet
in de fabriek gekomen is.
Ne den zwarten Maandag heeft de koers
daling in Wallstreet nog steeds niet haar
einde genomen.
De gebeurtenissen van Dinsdag hebben
ran P-
de schaduw geste'
enkele fondsen verliezen
i het verdere verloop daalden
verschillende fondsen met 70 dollar, hoewel
den toestand te brengen door het reducee-
ren van het benoodigde surplus van 40 tot
25 pCt. en verleenden nu en dan steun om
een ordelijk verloop van de markt te ver
zekeren. maar dit was onvoldoende om den
stroom van verkoopers tegen te houden
Call-money steeg van 5 tot 6 pCt. en geld
op termijn werd in ruime mate aangeboden
tegen de laagste noteering van het jaar,
i weder afnamen.
Na den vloed van verkoopen vroegbeurs
herstelde de markt zich doch hernieuwd
aanbod kwam los en de koersen liepen ge-
stad'g terug tot in het begin van den na
middag.
BEKLUN. 28 October, Wolffburoau Dn
burgemeester Boesch werd kort na zijn
aankomst te Berlijn door de justitie als ge
tuige in de zaak Sklarek gehoord. De boek
houder Lehmann heeft gedurende de laatste
degen uitspraken gedaas, welke een der
gelijk verhoor van burg Btoescb noodig
maakt De jnetitie wil klaarheid hebben
over den koop van een pelsjas en anders
kleediagstukhen, door den Burgemeester vaa
do fa. Sklarek gekocht
Na jarenlange onderhandelingen is einde-
gedeeltelijk met belanghebbenden overeenstemming
geldmagnaat. verkregen en heeft bet Hoogheemraadschap
- Rijnland toestemm ng verleend om het klei
ne brugje over de Kerxvaart nabU dl rer-
dl:k. dat altijd zeer vee’, oncerhoud néeft
gevraagd, op te ruimen er door een beton-
noo' te vervangen. Dit gtrft tevens gelegen
heid om den boog me’ een straal /an .50
M waarin d!t brugje ligt, te /e-rulmen tot
een boog met een straal van 1000 M.. waar
door de hlnderlMke snelheidsbeperking daar
ter plaatse dan niet meer noodig zal zMn.
Omtrent bet doodelijk ongeval te Eist,
waarvan de 70-jarige heer J. N. F. D..
Maandagmiddag het slachtoffer is gewor
den, vernemen wij dat de auto, bestuurd
werd door den chauffeur L uit Rotterdam,
naast wien gezeten was inspecteur Beek
man.
Nabij Eist vond de aanrijding plaats van
D., die den weg wilde oversteken naar zün
woning. Waarschijnlijk is het ongeval de
schuld van het slachtoffer, of een samen
loop van omstandigheden. Op het linker
deel van den weg is een bloedplas aange
troffen, maar deze kan ook een gevolg zijn
van het feit, dat ds man nog een eind ia
meegesleurd. De politieverklaringen zijn op
gemaakt door den inzittenden rechter-com-
missaris en inspecteur Beekman.
Het parket uit Arnhem echt een minutieus
onderzoek naar den toedrecht van het on
geval noodzakelijk In verband hiermede zal
het stoffelijk overschot van den heer D..
naar Arnhem worden overgebracht. voor
•ectie-onderzoek door Dr. Hulst uit Leiden.
Betameljjlce omzichtigheid
geboden
naar nei *vxxie t^ruis-raezennuis werd
I In haar antwoord op het voorloopig var- voerd alwaar hij naar de operatiekamer
slag betreffende de Algemeene Beschouwin- "Cbracht Zijn toestand Is zeer ernstig,
gen der begroeting voor 1930 zegt de re-
geering, dat zij homogeen is ten aanz’en van
het Belgisch vraagstuk en dat zij zal stre-
ven naar de tot standkoming, zoo spoedig
als de omstandigheden toelagen, van een i
aannemelijke regeling met België, doch tuist
opdat een wederzijdsche aannemelijke rege- 1
ling mogelijk zij. is een
tigheid geboden
Snelle afbouw van
BotRcher Veld zal gepaard gaan met 4aad-
bmgvraagstuk
Te Arnhem is door de politie gear
resteerd een 21-jarig meisje, dat dezer da
gen haar kindje van 14 dagen van het le
ven heeft beroofd en het lijkje in een kof-
fer aan bet station te Arnhem in bewaring
had gegeven. Zij zal in het huis van bewa
ring worden ingesloten.
De oorzaak hief vfcat te stellen
De Raad voor de scheepvaart deed uit
spraak inzake den brand in da lading vaa
het stoomschip „Merope'*, liggende te Ma-
!aga
De Raad is van oordeel, dat de oorzaak
van dezen brand niet met nauwkeurigheid
is aan te geven. Wel mag als het meest
waarschijnlijke worden aangenomen dat hier
open vuur in het spel is geweest, maar ze
ker is dit niet en. ook in dat geval zijn nog
verschillende mogelijkheden denkbaar,
waaruit niet met eenige zekerheid een ken-
ze kan worden gedaan.
Ook broeiing kan, naar 's raads oordeel
als oorzaak van dit ongeval niet absoluut
worden uitgesloten. Wel is de deskundige
Van Ledden Hulsebosch tot de conclusie ge
komen, dat aan zelfontbranding van het
door hem onderzochte, van de lading af
komstige monster vlas niet behoeft te wor
den gedacht, maar volgens het verslag was
bedoeld monster vetvrij en droog. Hoe de
toestand van de geheele lading was, in he*
bizonder toen deze werd ingenomen, staat
niet vast.
Wat de door den kapitein getroffen maat
regelen na het ontdekken van den brand
betreft, deze zijn zeer doelmatig geweest
en hebben ongetwijfeld veel bijgedragen tot
beperking van den omvang van dit ongeval.
Da dader baaft waarschijnlijk ook
bollen gestolen
Het is thans gebleken, dat de dader van
deg diefstal van f 2000 - te Castricum
vermoedelijk nog meer op zijn kerfslok
heeft. Althans is bij onderzoek geble^n.
dat hij bollen verkocht heeft tot een hoe
veelheid van 2 HL. waarvan de herkomst
tot heden niet vaststaat. Hij heeft voorge
geven deze bollen te hebben geköcht op
een veiling te Beverwijk, doch dit is al on-
luist gebleken. Waar hij ze vervoerd heeft
van een plek, liggende naast een grooten
tuin, waar ongeveer 200 H L. tulpen zijn
geteeld, en deze tijdelijk op dat land zijn
gestort geweest, wordt vermoed, dat hij ze
daarvan heeft wge ge nomen. Een verder on
derzoek wordt ingesteld.
E«a Bossasst op het graf eaa Hoabea
Op ver soek van een groot aantal ingeze
tenen van Maastricht, heeft de afdeeüng
Maastricht vaa den Bond Jong Limburg zich
gevormd tot «en comité, dat geldea zal in-
zamelen voos het plaatsen van eea passend
monument op bet graf van den gevallen
agent Houben. Het comité zal een beroep
op de Maaatnchtache burgerij doen.
In 1924 bedroeg zijn kapitaal zuilen voeren.
Nu U het van het allergrootste belang
persoonlijk jat, wanneer eenmaal de dag zal aan-
1 aan - breken, waarop het volk tegen deze uit
buiting in verzet zal komen, dan
duidelijk zal vast staan, dat de Katho
lieke Kerk en al hare organen, waartoe
dus ook de Katholieke pers behoort, dit
materialistisch bedrijf In den volstrek-
sten zin verwerpen en dat wij Katholie
ken in geen enkel opzicht wenschen te
1 worden verantwoordelijk gesteld voor de
vergaande ongelijke verdeeling van
aardsche goederen, welke hiervan het
gevolg is en welke zulke ontzettende
-7-‘-i *--*■ X op geestelijk
gebied, heeft te voorschijn gebracht.
Dit telkens op te merken, opdat vast
ome te staan, dat wij met die heden-
Jaagsche geldheerschappij niets te
maken hebben en willen te maken heb-
ben, dat wij daarmee niet de minste
gemeenschap hebben, lijkt ons een
uitdrukking In zijn leenlng- gebiedende plicht.
held de verzekering, dat deze zuivere
winst ook in de naaste toekomst ge- j
waarborgd blijft.
Kreuger laat ook zijn mede-aandeel-
bouders deelen In de winst der on der-
nemingen.
De geldmacht van Kreuger komt het
best tot i
politiek. Hij geeft aan Staten, welke er
economisch zwak voor staan, leenlngen
en bekomt in ruil daarvoor het luclfers-
monopolie en andere gunsten. Dat is zoo
ongeveer dezelfde tactiek, welke wij
vroeger in het kleinbedrijf pleegden te
noemen: de gedwongen wlnkelneerlng.
De werkgever zei dan tegen den arbei
der: Je kunt wel werk bij me krijgen,
maar dan moet je een gedeelte van je
loon besteden in den winkel, welken ik
er tevens op na houd. Zoo zegt Kreugei
tegen de bedoelde Staten: je kunt wel
een leenlng van me krijgen, maar dan gl
moet je al je lucifers bij me koopen! veeleer
Dat leenlngbedrijf Van Kreuger neemt zwart»»
een steeds grooteren om vangin 1925 ^Lr»" Udèn
gaf hij Polen een leenlng van 6 millioen 1 «j dollar. In
Dollar. Griekenland en Equador ontvln- 1 verschillende---
een kleinere bedragen. Reeds in hetinterventiadoeleinden voort-
durend in geweldige mate materiaal opna-
yolgende jaar echter leende hij aan men
Frankrijk 75 millioen Dollar en kreeg i
Joe^o-Slavië 22 millioen Dollar. We/r
een jaar later kreeg Hongarije 36 en
Letland 6 millioen Dollar, terwijl hij
kortgeleden aan Roemenië een leenlng
van 30 millioen Dollar verschafte. In
den laatsten tijd nog heeft Kreuger aan
Duitschland een leenlng van 125 mil
lioen Dollar aangeboden.
In totaal bedraagt de nominale som
van alle uitgegeven Staatsleenlngen niet
minder dan 184 millioen Dollar, of ruim i
460 millioen gulden.
WIJ zijn van oordeel, dat het samen
koppelen van flnancieele en Industrleele
bedrijven, zooals dat hier gebeurt, niet
minder dan funest Is. Het geldbedrijf
mag nimmer pogen invloed uit te oefe->Uan De banken lrachtten verlichting in
nen op het industrieel bedrijf, gelijk
het omgekeerde evenzeer ongewenscht is.
Ieder, die van bovenstaande winst
cijfers kennis neemt, zal moeten toe
stammen, dat dergelijke winstbedragen
in geen enkele redelijke verhouding
staan tot de waarde van den arbeid en
het risico van den ondernemer. De ver- 1 terwijl de bankacceplen
houding tusschen het eene en het
andere is hier totaal zoek. Vergeten mag
hierbij vooral niet worden, dat de
enorme bedragen, welke deze en derge-
HJke geldmagnaten teveel In hun zak
steken, aan anderen, en vooral aan min
der draagkrachtlgen, onthouden worden.
Het woord uitbuiting van de groote
massa lijkt ons daarvoor niet te sterk.
Tal van Staten en hunne bevolking
komen langs dezen weg
onder den hiel van dezen
Dit is geen gezonde bedrijfsvoering
meer, welke er op gericht is om in
reëele behoeften van het publiek te voor
sten en om uit die nuttige taakvervul
ling een loonend bestaan te verwerven
maar hier zit klaarblijkelijk een ge
dachte voor, waarbij de geldzucht bul
ten bare oevers treedt ten koste van het
Algemeen belang.
WIJ zouden geen reden hebben om op
dit gevyl hier te wijzen, wanneer het op
zichzelf stond. Het zou dan niet veel
meer zijn dan een soort cronlque scan-
daleuse v*n een werkgever, die veel geld
verdient!, die veel winst maakt, die veel
geld bezit e* die niet handelt zooals het
behoort.
Wij hebben echter allerminst tot taak
de Jaloezie vsgi het gewone publiek op
te wekken. Maar dit geval staat niet op
zich zelf, er zijn tal van dergelljke trusts,
welke er praktijken op nahouden, die in
het algemeen belang niet door den beu
gel kunnen. Inde flnancieele wereld..
gebeuren allerlei zaken, dag aan dag. ot dat het ringetje mos-ltfk van het te Lln-
dle eenvoudig wraakroepend zUn. Wie ne 'ermisu meisje afkrmstlg 1.
de gebeurtenissen aan de New-Yorker
Beurs van de laatste dagen slechts
eenigermate heeft gevolgd, zal dit be
amen. Het jroote publiek, en meestal
de kleinere ban, wordt In dubbelen zin
tèron'oöitêZe’lIro rorwkHrf1" 3000 - taven.(«n«e rtiili oa«w»iktheM tol —rt» TCft bU eea uo*,..- mei f AgA Ml «erUs» <w een h-ad. f 4 «C Mi rorlta» eaa eaa M - roa f Ag|
reaen oneeeaiien ersesern vonr r-n dr, wM >r uf.kcHneen JUUU. „rite, van IwMe ermee KeMe hr-nr- nt heide -i 1 ,3U’ draeleliiken eflono dOU. «en enet nt een oo« '*3’ daim wttrrlMer bare arm
AANGIFTE moet op straffe van verlies van alle rechten, geschieden uiterlijk driemaal vier en twintig uren na het ongeval