ONS BLAD
LEEKEPREEKEN
L. FRANKENBERG, Alkmaar
De Roomsche Midden
stander en zijn pers
w?
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER BLADEN
EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 261
DRIE
Voornaamste Nieuws
JOH. LAUWERS
Mr. L. VAN GIGCH Jr.
LEDERWAREN EN REISARTIKELEN
ta Lederwaren hebben wij de grootste sorteering hier ter stede
3*
ERNSTIG ONGELUK
TE KROMMENIE
y
VERSCHRIKKELIJK
ONGELUK TE OEGSTGEEST
Barometers Thermometers
PAYGLOP 3
Alkmaar
Audiëntie
EEN LORENTZ-HULDE
TE LEIDEN
ZATERDAG 16 NOVEMBER Ï929
DE RENTESTAND
VERLAAGD
-
tecea meevallen
Meppel te zes weken
SAPIENS
SS
de
De Rijksweg AmsterdamHaarlem
Een nieuwe weg Amsterdam Veisen
auf»
Barometerstand 9 uur v.m.: 744 achteruit.
Zjjn
Al te goed is buurmans gek
Ontrouw wissellooper
Belden gedood
Kromhoutsloct
deze
s
Oud-Minister Waszink
de
Paard op hol geslagen
De postvluchten op tndië
een
ver»
8-jarig jongetje onder een auto
geraakt
Brand in de Ned. Herv. Kerk
te Vinkeveen
DE VERBETERING
VAN WEGEN
IN NOORD-HOLLAND
Mr. L. van Gigeh Jr. te Amsterdam fa voor
18 maanden geschorst.
De staking aan de Zlnkwitfabriek te Maas
tricht b o>geheven.
De Ned. Bank heeft het disconto van S
pCL tot 4% pCt. verlaagd.
eenvoudige zielen
Verschillende publicaties in
ABONNEMENlkN: voor Alkmaar
M AgenteehapFen: per week SS «L;
per kwartaal f US: por pest, per
kwartaal f 3JS Hj vooruitbetailag.
Voor 10 maanden geschorst
De Raad van Toezicht en Discipline'van
de Orde der Advocaten te Amsterdam, heeft
mr. L. van Glgch Jr, In verband met zijn
bemoeiingen Inzake de Veendammer Hypo
theekbank, voor den tijd van tien maanden
geschorst.
Mr. Van Glgch Is van deze beslissing bij
het Gerechtshof alhier in hooger beroe*1 ge
gaan.
Een machine van de stoomtram I>eiden-
Heemstede van de Noord-Zuid-Hollandsche
TramwegmaatschappU, die in de remise te
Rijnsburg In herstelling was geweest, moest
gistermiddag naar Hlliegom woeden over
gebracht. Machinist war W. H. J. Deen uit
Hlliegom, terwijl de chef van den uitvoe
ringsdienst H. Kok met standplaats Hille-
- - - - - - 1 V, I rs d rxlootc
Het Italiaanache gezantschap
Een telegram uit Rome meldt, dat de Ita-
liaansche gezant in Nederland, de beer Gio
vanni Marchl, Is benoemd tot gezant te Bern.
De heer Marchl Is slechts eem-jaar gezant
te 's-Gravenhage geweest.
Sokolnikof. de Russische oud-commissaris
van financiën, benoemd tot ambassadeur te
Londen.
De verbetering van den Rijksweg Amster
damHaarlem. Een nieuwe weg Amsterdam-
Veisen.
t>ii veiSie» »»o
nnderes» rinser.
het
ge-
doiXui
DEN
Te Oegstgeest b een echtpaar onder een
locomotief der stoomtram HaarlemLeiden
geraakt en gedood.
een
AOVKKTKNTierRLia: Van
regels LIS, elke regel mee» U5.
RECLAME per regel f 8.75 voor
de' eerste pagina; voor do overige
pagma-s
RUBRIEK .VRAAU EN AANBOtT
SR rswlthusllug per piaatatng
KS» per «deerteuUe ran regels;
tedere regel meer SJÏ
Tegen de belde verdachten In sake het
spoorwegongeluk bij f
hechtenfa geëischL
NOORD-HOLLANDSEH DAGBLAD
wijze regel gelden bij voorlichting
de groote massa, die dan met „de
voudige zielen" wordt aangeduid? In I
HaL POnn naval nrntnn «ril J»—
Op onbekrompen wijze heeft ook
redactie van dit blad gastvrijheid ver
leend aan de „persactie” van de Haar-
lemsche Hanze.
In alle toonaarden Is het lied der orga-
weer
eenlge technische vernieuwingen geprobeerd
oa. een automatische stuurinrichting.
Een echtpaar onder een loco
motief van de stoomtram
HaarlemLeiden
Alfa abonaEs op dit blad >Ua Inrevolae de
MM OMerillCT m^k.rd voor <vu der
7 AANGIFTE moet.
Z. D. H. de Bisschop van Haarlem zal
de volgende week Woensdag geen audiëntie
verleenen.
BUBKAU: HOF ALKMAAR
Tlllteisi HuAitelnlli Na. <n
Betfactto No. «n
Het nieuwe Engelsche wetsontwerp inzake
veraekering tegen werkloosheid.
Moeilijkheden met de uit Rusland eml-
greerende Dultsche boeren.
Het zesde postvliegtuig is, wegens
slechte weer, niet verder dan Weeren
gaan.
Poolsche onderscheiding.
De President der Poolsche Republiek heeft
het grootkruis in de orde van het Herstelde
Polen (..Polonia Restituta”) verleend aan
Mr. M. A. M. Waszink, oud-minlster van On
derwijs, Kunst en Wetenschappen.
In een hooivork geloopen
Het 14-Jarig knechtje van den landbouwer
v. d. G., te De Bilt, had met *n ouderen knecht
in het land een voer gras gehaald. De oudere
knecht had de hooivork met den steel in het
gras gestoken, zoodat de tanden bulten den
wagen uitstaken. Toen het ventje, dat aan
vankelijk achter den wagen was aangekomen,
dezen wilde voorbij loepen, botste hjj met zijn
hoofd tegen de vork aan, meldt de „Stand."
Een der tanden drong boven het rechteroog
in de hersens, zoodat hij bewusteloos neendeL
Per auto van den G. G. D. uit Utrecht is
hij naar het St. Anthonius Gasthuis te
Utrecht vervoerd. Men vreest voor zijn leven.
Het aanbrengen van een bronzen plaquette
Naar het „Hbld.” verneemt, heeft het Na
tionaal Lorentz-comlté afgezien van het
voornemen om boven d enlngang van de col
legezaal van het Natuurkundig Laboratorium
te Lelden een borstbeeld van prof. Lorentz
te plaatsen. Er zal echter een bronzen pla
quette worden aangebracht.
Verduistering van 6000
Door een wisellooper van de firma Van
Gend Loos te Amsterdam, is een bedrag
van ongeveer 6000 verdul 'erd. Deze looper
heeft sedert het begin van September niet
alle wissels, die hij ter incasseering meekreeg,
afgerekend. Hij plaatste wissels niet op de
lijst van afrekening, ofschoon hij het geld
had ontvangen.
De vorige week kreeg men argwaan en
heeft men zijn afrekeningen nauwkeurig
nagegaan. Het is toen gebleken, dat hij on
geveer 6000 niet heeft verantwoord. De
man is ontslagen en bij de politie is aan
gifte gedaan.
Gistermiddag is de looper door de politie
aangehouden. HU zal ter beschikking van de
justitie worden gesteld.
straatweg nabij Duinzicht aangekomen, zag
de machinist, van de rechterzijde af op een
afstand van ongeveer 6 Meter vo*de ma
chine plotseling van achter Je boouien een
man en een vrouw te voorschild komen. De
machinist kon niet verhinderen dat belden
werden aangereden, ondanks het feit, dat de
locomotief een doorloopends sehibel heeft,
die geregeld signalen gaf.
De man kwam geheel onder de locomotief
terecht en werd over een afstand van 40 M.
meegesleurd en werd onmiddeiHJl gedood
De vrouw werd ter zijde van den weg ge
smakt en bekwam zeer ernstige ia- en uit
wendige verwondingen, vooral aan het hoofd.
Het bleken te zUn de 59-jarige blo-mkwee-
ker A. Olsthoorn en zijn 49-jarige vrouw M.
M. Olsthoom-Krulk Het echtpaar woonde
op denzelfden weg. waar het ongeluk plaats
had, ongeveer 20 M. daarvan verwijderd. Het
lUk is naar het lUkenhuisje te Oegstgeest
overgebracht, terwijl de vro iw die voorloo-
pig door dr. Timmerman verbonden werd, in
zorgvollen toestand naar het Academisch
Ziekenhuis te Lelden is vervoe-a, waar zjj
kort na aankomst is overleden
Het echtpaar laat 6 kinderen in demj^ef-
tUd van 10 tot 19 jaar achter.
Een dame ernstig gewond
Gistermiddag zjjn in de Veemarktstraat
te Groningen twee paarden, gespannen voor
een geladen korrewagen, op hol geslagen. ZU
renden in hun vaart drie wielrUdsters. die
niet meer uit den weg konden komen om
ver. Een van haar, de 24-jarige mej. A. de V
werd zeer ernstig gewond. De paarden wer
den met veel moeite door een bewoner van
de Veemarktstraat tot staan gebracht.
De voerman, die op den wagen was blijven
zitten, kreeg een zenuwtoeval De fietsen zijn
alle drie vernield. De twee andere meisjes
kwamen met den schrik vrjj.
LICHT OP
De lantaarns moeten morgen worden op
gestoken om 4 uur 33 minuten. Overmorgen
4 uur 31 minuten.
De Jubileumtocht van
„Graf Zeppelin”
De technische en jubileumvlucht van dei
..Graf Zeppelin'* is heden, den tamelijker
sterken wind in aanmerking genomen, be
vredlgend verloopen. Na een vluch van 5 uren c
had de landing even voor vieren plaats. H
schip zette allereerst koers naar Zwitser
land. Boven Romanshorn werd de post ult-
geworpen. welke het luchtschip, bij de
wegens slechte weersomstandigheden utt-c
stelde, latste passagiersvlucht naar ZwI-
serland hao* moeten meenemen. Daarop
nam de ..Graf Zeppelinweer koets in Noor*
celijke richting en kruiste gedurende eenl»;
uren beven Oberland en de Allgau.
Op den tocht van heden werden
Koffie in de schooltasschen
De smokkelhandel aan de Nederlandsch-
Duiteche grens nabij Kerkrade en Herzogen
rath neemt den laatsten tUd weer sterk toe.
Zelfs scholieren nemen aan dezen sluikhan
del Ijverig deel, en bedienen zich van hun
schooltasschen om kleine hoeveelheden kof
fie e. d. naar Duitsch grondgebied te bren
gen.
Ten einde deze klein-smokkelarü met beter
resultaat ve kunnen bestrijden, zal, aldus de
..Telegraaf", vermoedelijk binnenkort te Her
zogenrath. nabij Rimburg (L.) nog e-n
douane-kantoor ingericht worden. Tevens
zijn er voorstellen gedaan, de grensbewaking
in deze omgeving te versterken.
De DO X vliegt Zondag a.s.
Naar verluidt, zal de Do X Zondag as tus-
schen 1 en 3 uur *s middags boven het Bo
denmeer vliegen. TUdens deze vlucht zal dr
.jBüddeutsche Rundfunk" pogen contact te
krijgen met Dultsche, Oosenrijksche en
Zwltsersche zenders, om langs dezen we;
een gesprek van den DO X uit te zenden
Daar de cabines geheel geïsoleerd zijn teger
het gerulsch van de motoren heeft men goe
den hoop, dat het experiment gelukken zal
i onaKal met f OEI) bl> verlies van eenJtand. f «ne Ml verlies van een f EA Mfab.-ukvan f Af)
likeateafloov A3U. roel „f Kn 1Z9.- duim o» witavinaer öUa” been of arm
pJlTEMLIJK. DRIEMAAL VIER EfN IWInTIG UREN NA HET ONGEVAL.
Donderdagavond te ruim half elf, werd
brand ontdekt In het gebouw der Ned. Herv.
Kerk te Vinkeveen. Alhoewel de brandweer
onder leiding van den opperbrandmeester en
den burgemeester, den heer Wouters, spoedig
op het terrein van den brand aanwezig was,
kon niet voorkomen worden, dat het ge
bouw Inwendig uitbrandde. Groote water
schade werd aangericht. Omtrent de oorzaak
van den brand tast men in het duister. In
de avonduren was er van half acht tot half
tien een kerkdienst gehouden. Het gebouw
was geheel gevuld geweest. Vermoed wordt,
dat een met vuur gevulde stoof de oorzaak
van den brand is. Reeds meerdere malen
werd de kerk door brand geteisterd.
Voorlooplg zullen de kerkdiensten In een
andere lokaliteit worden gehouden.
Het sesde postvliegtuig te Weenen geland
Het zesde postvliegtuig, dat gisteren te
13 u. 35 (M.E.T.) uit Neurenberg was ver-1
trokken, is 15.5 (MX T.) te Weenen geland.
Het weer was te slech- i verder te vliegen: I
er was veel tegenwind.
Alles is wel aan boord; heden zou de tocht I
chleven voor onderzoekers openstelden
en heel de historie der Kerk aan het
daglicht prijs gaven.
In onzen tijd van openbaarheid kan
het niet anders of „eenvoudige zielen”
zullen nu en dan geschokt worden door
het wapengekletter uit den strijd van
van reinheid
tegen zedeloosheid. Liever dat, dan een
berusting en een lijdzaamheid, waarbij
wel de vrome zieltjes worden gespaard,
maar de jeugd, het jonge geslacht en
de velen, die midden in het groote leven
staan, het tegengif missen tegen verlei
ding en twijfelzucht en langzaam van
God en Kerk vervreemden. Zoo 90ft,
i dan geldt voor onzen tUd: tegen groote
I kwalen, groote middelen!
HOMO
Zeepaardjes en koraalvisschea
in „Artis”
8-jarig jongentje onder
geraakt
BU het uitgaan van de R. K. School tc
Krommenie liepen Donderdagmiddag eenigc
jongens, achter een juist passeerenden auto
van de fa. Duits bestuurder de heer Holland
aan en wisten den wagen opzU te komen.
VermoedelUk kreeg het 8-jarig zoontje vah
den heer KonUn, melkslijter te Krommenie
per ongeluk een duw met het noodlottig ge
volg, dat de knaap onder den auto kwam
te vallen en het achterwiel over zijn onder
lichaam kreeg.
De heer Jb. Booy Vlletseind, voor wiens
woning het ongeluk plaats vond, bracht hem
naar binnen, waar hU spoedig Ineenzakte
OnmlddeWjk was een auto van de fa. Sype-
steijn ter plaatse en vervoerde den kleine
naar het Ziekenhuis te Krommenie alwaai
een photo werd genomen en waaruit bleek
dat hU inwendig zwaar gekneusd is.
toestand Is dan ook zorgwekkend. Den be
stuurder van den wagen treft in deze niet
de minste schuld.
Maar de gedupeerde heeft daaraan
te laat gedacht
Toen het personeel van een firma aan de
te Amsterdam Donderdag
morgen op kantoor kwam, ontdekte het al
spoedig, dat In den nacht een ongewenschte
bezoeker de kasten en laden met zorg had
doorsnuffeld. Het was den dief zeer ge-
makkelijk gemaakt; immers op verschillende
plaatsen VKid hij de sleuteltjes, welke hem
gelegenheid gaven de kasten, waarnaar zUn
1 belangstelling uitging, te openen. *s Mans
gom eveneens op de machine had plaats moeite werd ten slotte beloond: In een der
genomen. I laden vond hij het sleuteltje van de brand
'll ongeveer hall 6 op den Rjjngeester- kast! Een bedrag van ongeveer 500 werd
dankbaar meegenomen; tot den bult be
hoorde ook een hoeveelheid postzegels.
Van den dader is nog geen spoor ontdekt.
(Voorlichting van anderen, dan spreek!
Laat vooral ook meetellen de omstan
digheden, de omgeving, waarin zulk
jong mensch verkeert of spoedig
keeren zal!
Hoe kan zal men vragen deze
van j
een-
Wie heeft in het Artis-aquarium te Am
sterdam niet altUd weer genoten van de bi
zarre schoonheid der zeepaardjes, eigenaar
dige aanpasslngsvormen uit de zeegraswel
den van Atlantische Oceaan en Middelland-
sche Zee, de wonderlijke vischjes met karak
teristieke paardenkopjes voor anker liggend
aan hun slerlUk grljpstaartje, om bijwijlen
statlglljk op te stjgen met radervlug bewe
gende borst- en rugvlnnetjes.
Dunk zU de goede zorgen van den heer
G. J. Terwlel. gezagvoerder der St. Mij.
..Nederland" die er van Port Said als ge
schenk voor Artis meebracht, samen met
eenlge Interessante zee-anemonen en slak
ken. kan men ze weer In een der bassins
van exotische zeevisschen in de kleine zaal
van het aquarium bewonderen, w^ar ook
een aantal uit de Adrlatische Zee afkomstige
zeepaardjes hun verblijf vonden.
Voorts heeft .Artis" deze week van een
der leden van het Bestuur wederom eenlge
prachtige Aroeaansche Drieband- en vuur-
koolkoraalvisschen alsook enkele, nagenoeg
doorschijnende -glasbaarsjes" en parman
tige koffervischjes ten geschenke ontvangen,
terwijl men er mag bogen op een inderdaad
weerga looze verzameling zee-anemonen.
waarvan er vele nu al verscheidene laren
in Artis leven. De aandacht van natuurlief
hebbers zij op deze nieuwste aanwinsten
van het Artis-aquarium gevestigd.
Smokkelende scholiei^en^
Voor de voltooiing van den RUksweg Am
sterdamHaarlem zun, blijkens ce versche
nen begroeting van het Wegenfonds, nog
eenlge bUkomende wecken noodlg waarvoor
nog f 4000 wordt aangevraagd; voor den
Rijksweg HaarlemZuid-Hollanasche grens
is nog f 10.000 noodlg. waarme»! de In uit
voering zUnde verbetering van dezen weg
zal zün voltooid
De verbetering van den Rijksweg Haarlem-
Velsen zal In 1939 nagenoeg gereed komen.
Teneinde met den grondaankoop ten be
hoeve van den aanleg va-i den o<- het Rjjks-
wegenplan voorkomenden RUksweg Amster
damPurmerend—Lambertschaag te kun
nen beginnen, wordt f 20.000 aang-vraagd.
Verder bestaat het voornemen om tn 1930
met het aanbrengen van de aaroabaan voor
den weg In Amsterdam en loopende tot het
Noordhollandsch Kanaal, alsmed" met den
bouw van de in dat gedeelte liggende kunst
werken te beginnen; voor dit doel is op
f 80.000 gerekend.
Voorts wordt medegedeeld, dat de verbe
tering van nagenoeg den gebeden rijksweg
AmsterdamLaren tegen het einoe van *30
zal kunnen worden tegemoer gezien.
Gelden zijn aangevraagd voor den aanleg
van een nieuwen weg AmsterdamVeisen
en strekkende tot voortzetUng van de in
1928 en 1929 uitgevoerde werken.
Het kan noodig zijn onzen arbei-
jongelieden, die op fabrie-
kantoren door kameraden wor-
aangevallen, onmiddellijk een
het eene geval praten wij over den
enkeling, in het andere over duizenden
lezers of hoorders?
Toch is in belde gevallen den zelfden
regel te volgen, mits bij den publicist
een scherp onderscheidingsvermogen
aanwezig is. Hier Is voorzichtigheid aan
te raden, maar geene die de wijsheid
bedriegt. Tot de taak van den publicist
of spreker behoort htej zijn lezers of zijn
gehoor te peilen; zijn plicht Is het uit
te vorschen en zich naarstig op de
hoogte te stellen tot wie hij spreekt.
En bij zijn beslissing, wat hij zal zeggen
en zwijgen, moet dan de mentaliteit van nlsatie gezongen!
de groote meerderheid den door-
slkg geven. Meer mag niet van hem
worden geëischt; met een kleine jnln-
derheld behoeft hij niet te rekenen. Dit
wat betreft de moeilijkheid van den
enkeling en de massa.
En wat nu de vraag betreft van de
manier waarop netelige onderwerpen
mogfen worden behandeld, 4n hoeverre
het kwaad bedekt of gesluierd mag wor
den voorgesteld, hoe diep m.a.w. de
schrijver of spreker op zijn onderwer
pen mag ingaan, daaromtrent beslissen
omstandigheden en volksaard, plaatse
lijke zeden, en vooral beslist daarom
trent de tijdgeest. Door al te voorzlchtl-
stlchten i Ken wordt maar al te vaak vergeten
dat groote volkszonden de geheele
maatschappij aantasten; dat, wanneer
er een algemeene opstandigheid te con-
stateeren valt, de miskenning van het
gezag niet alleen bij de ongedoopten zal
te vinden ztjn, maar evengoed tot het
kamp der christenen zal doordringen;
dat evenzeer, wanneer de heiligheid van
het huwelijk door mlllioenen wordt ont
kend en de onverbrekelijke echt als een
belachelijk en onbestaanbaar Instituut
wordt uitgekreten; wanneer een groot
gezin* als een onverantwoordelijke
dwaasheid door de algemeene verach
ting wordt afgewezen en de kinderbe
perking als wijs beleid van menschelljke
voorzienigheid openlijk wordt aange-
prezendat evenzeer zulke denk
beelden en zelfs practijken langzaam
maar zeker het christelijk erf binnen
stuipen. Wanneer wij daarvan dvertuigd
zijn kan het noodig zijn tegenover groo
te kwalen groote middelen te gebruiken.
Het is dan niet meer de vraag of een
oud moedertje op een rustig hofje, of
een vroom levend, in zichzelf gekeerd
ouderpaar door een of andere publicatie
wordt opgeschrikt. Wanneer zij werke
lijk tot de „eenvoudige zielen” be-
hooren, dan zullen zij zich met hun be
zwaren tot een verstandig man, tot een
geestelijken leidsman bijv., wenden en
het geschokte evenwicht zal spoedig
hersteld zijn. Tegenover zulke kleine en
herstelbare storingen staat, dat door
krachtigen en voortdurenden strijd te
gen de kwalen van den tijd zeer velen
voor afglijden langs de gevaarlijke hel
ling behoed worden.
Hetzelfde geldt voor een openbare be
handeling In woord of beeld van fouten,
die in het verleden In Gods Kerk zijn
voorgekomen. Zoolang daartoe geen
noodzakelijkheid bestaat is het zeker
gewenscht daarmee „eenvoudige zielen”
niet te verontrusten. Maar het kan zijn
dat het gebeurt, dat een of andere der
Kerk vijandig gezinde partij de brieven
bussen vol stopt met pamfletten over
„Roomsche gruwelen” in de middel
eeuwen; dat in een vijandige pers een
campagne tegen de Kerk wordt gevoerd
en gewezen wordt op misstanden in het
monnikwezen, op slechte pausen en
prelaten, die misdaden hebben begaan
enz- 1
ders, onzen
ken en
den -
antwoord mee te geven. Dat is vaak de
niet te overtreffen kracht van de ka
tholieke pers. En wanneer daarbij de
historische waarheid moet worden er
kend, wanneer daarbij moet worden
toegegeven, dat tot zelfs onder de hoog
ste autoriteiten der Kerk menschen met
groote fouten en gebreken geweest zijn,
dan mag dat geen aanleiding tot zwij
gen zijn. Integendeel, een verstandig
publicist zal er op weten te wijzen, dat
juist daaruit het Goddelijk karakter der
Kerk blijkt, dat zij ondanks innerlij
ke stormen en menschelljke fouten,
toch is staande gebleven en telkens
weer grooter, rijker, heerlijker uit d»
vernedering naar boven kwam. Zoo
hebben er ook de pausen over gedacht,
floer te vroeg te spreken, een fijne, on- die de vorige eeuw de yaticaansche ar- voargeaet worden.
f 3000 - L*V“'*nBe onOKbiktbeld lui werken doft f WEI)
U”»ee«n«en wvvw. ver lie. van beide ermen beide boenen of beide oooen *3U.
Op STRAFFE VAN VERLIES VAJN ALLE RECHTEN. OESC
De rentestand Is met ingang van heden
door de Directie van de Nederlandsche Bank
verlaagd en «1* volgt vastgesteld:
Wisseldisconto: 4% pCt. Promessedlsconto
5 pCt. Beleenlng van Effecten 5 pCt beier
nlng van goederen 5 pCt. voorschotten In
rekenlng-courant 514 pCt.
In alle breedte en diepte is door een
phalanx van deskundige schrijvers aan
getoond, dat de middenstander In dezen
tijd feltelljk wordt gedwongen tot orga
nisatie dat de organisatie en voor den
roomschen middenstander natuurlijk: de 1
principleele organisatie de redplank
is van den bedreigden middenstand in
den economlschen en maatschappelijken
strijd van deze dagen.
Nu deze persactie achter ons ligt, voel
ik me gedrongen even de rollen om te
keeren en den roomschen middenstander
te wijzen op.... zijn plichten tegenover
zijn eigen courant.
De krant heeft getoond uw belangen
te willen dienen. Erkent gij nu ten
minste: dat één van uw belangen is:
het lezen, steunen en propageeren van
de R. K- pers.
„Middenstanders lezen niet,” heet bet
wel eens.
/Maar dat zeggen alleen de heel erge
pessimisten. En die zijn dan tt» tüft fenif
voor een groot deel abuis!
Want de bedwelmende, en vaak uit
gesproken giftige gassen van een liberale
en „neutrale” pers doen maar al te
zeer hun verwoestend werk In het ge-
loofs- en gezinsleven van zoo menlgen
roomschen middenstander..
Begrijpe de roomsche middenstander,
dat het zijn zaak is de eigen roomsche
pers te steunen en te bevorderen uit alle
macht!
Wat kan het neutrale dagblad be*
teekenen voor de behartiging van Uw
levensbelangen? Niets.
De bewuste roomsche middenstander
weet zijn belangen het geheel van
zijn belangen op stoffelljk-maatschap-
pelijk en godsdlenstlg-zedelijk gebied*
veilig toevertrouwd aan het rijke room
sche organisatiewezen.
De bewuste middenstander weet, dat
het eigen roomsche dagblad een aller
gewichtigst en onmisbaar element Is In
ons katholieke openbare leven.
De bewuste roomsche middenstander
weet, wat z ij n krant Is. Hij weet, wat
de krant Is, die hij niet alleen heeft
te lezen, maar ook In zakelijk opzicht
zooveel mogelijk te begunstigen.
Hij heeft het in elk geval uit
middenstands-persactie overtui
gend kunnen leeren!
Mr. F. BACH,
Directeur van het Cen
traal Hanze-Bureau in
het Bisdém Haarlem.
schuldige ziel In verwarring te brengen,
verscnuienae publicaties In dit en in dan Is er kans door te zwUgen geloot tegen ongeloof,
andere katholieke bladen; beschouwln- Jeugdlg Pers°on in gevaar te bren
gen over buwelUksbederf en zedenver- *a^iverleldln« of van ongewenschte
val van onzen tijd; besprekingen van‘-J
sommige films en tooneelwerken; boe
ken, onder katholieken naam, over
précaire onderwerpen, dit alles en meer
heeft in onze kringen de vraag doen op
komen: hoe ver mogen Roomsche publi
cisten gaan in het behandelen van
onderwerpen en de aandacht vestigen op
kunstproducten, die schokken; die pro
blemen oproepen, welke boven het alle-
daagsche leven uitgaan; die onderwer
pen behandelen, welke bulten de sfeer
van den doorsnee-mensch vallen? „Wat
moetenr aldus schreef onlangs een
lezer «fen de redactie van dit blad,
de eenvoudige zielen wel van al die
dingen denken, waarover zU nooit ge
hoord hebben; zU worden er maar door
in de war gebracht?”
De „eenvoudige zielen!” Ge
ijkte term voor een onbepaalde massa;
woord, dat op de lippen van honderden
bestorven ligt en heel dikwijls misbruikt
wordt bU gebrek aan beter, of om Iets
uit te drukken, wat men slechts vaag
voor den geest heeft! Wie zUn dat en
wat bedoelt men met die „eenvoudige
zielen”, die misschien wel tegen hun
eigen wil, althans zonder hun mede
weten zooveel bescherming genieten?
Hoe groot is hun getal en waaraan kan
men bun „eenvoud” kennet)?
*t Zou de moeite waard zUn, daar
dieper op In te gaan; maar is t niet
onze bedoeling hier aan psychologische
analyse te doen. Laten wij voor het ge
mak bU benadering aannemen, dat met
dia „eenvoudige zielen” de groote. wei
nig ontwikkelde massa wordt bedoeld
▼oor wie geestelUke schokken verwar
ring en daardoor onheil
kunnen.
Het vraagstuk is vooral in onzen tüd
▼an groot belang. Pers, radio, trllbeeld,
sprekende film, tooneeler wordt
over het tegenwoordig geslacht een
zondvloed van geschreven en gesproken
woorden uitgegoten, zooals nooit is be
leefd en in een mate, die ook moeilijk
nog veel te overtreffen zal zijn. Oogen
en ooren van den tegenwoordlgen
mensch nemen ontzaglUk veel In zich
op en wU, katholieken, hebben daar met
onze boeken, tijdschriften en dagbla
den, met onze radio, straks ook met de
film een groot aandeel in. Het Is voor
onze publicisten In den wUdsten zin van
het woord dus een gewetensvraag: wat
mogen wU aan onze lezers en hoorders
voorleggen? WU bedoelen hier natuur-
Ujk niet den strengen elsch der moraal,
dat niets mag worden gepubliceerd, ver
toond of ten gehoore gebracht, wat
in s t r U d is met geloof en goede
zeden. Dat zou zUn uilen naar Athene
dragen. NeenwU bedoelen hier de
vraag te beantwoorden: In hoeverre Is
het toelaatbaar of aan te bevelen, hetzij
onderrichtend, hetzU vermanend het
kwaad te behandelen en te bespreken?
Geen verschil van meenlng zal er be
staan, wanneer er een verhandeling
verschUnt of een bespreking wordt ge
houden over de ongeoorloofdheid van
moord en diefstal, van leugen en be
drog, van woeker, van godslastering,
▼an Zondagsschennis en zoovele andere
zonden. Het meenlngsverschll doet zich
meestal alleen gelden In deze twee ge
vallen: besprekingen van kwaad, dat
door het zesde gebod verboden wordt en
van misstanden die in het verleden of
jn het heden der Katholieke Kerk voor-
Jrwamen, of nog voorkomen. Daartegen
over kan men gevoegUjk de vraag stel
len: is het niet gevaarUjk de aandacht
van velen te vestigen op dingen, waar
over zU nooit hebben nagedacht, of wel
ke nooit tot hun kennis zUn doorge
drongen; dingen, door de wetenschap
waarvan zU misschien in de war gera
ken, of zich ergeren en in hun ziel ver
ontrust worden?
Bulten ons eigen katholieke kamp,
waar het „vrUe onderzoek” tot de leef
regels behoort, heeft men van zulke ge
wetensvragen geen last. Maar het ligt
geheel in de lUn van den „sensus catho-
licus”, van de katholieke levensopvat
ting, dat ernstige Heden onder ons het
voorbeeld der voorzichtigheid van hun
Moeder de H. Kerk volgen en niet zoo
gemakkefijk met hun jawoord klaar
staan. WU voor ons zouden het ant
woord willen zoeken in dezelfde rich
ting, als waar het de ouders en opvoe
ders moeten vinden bU de moeilUke
kwestie van de geslachtelUke voorlich
ting aan de rUpende jeugd. Ook over
dit vraagstuk zUn elndelooze disputen
gehouden en bibliotheken vol geschre
ven; een bewUs, dat het niet zoo een
voudig is en voor meeningsverschil vat
baar. Toch is deze regel nog altUd de
beste geblekenbehandel de gevallen
naar den aard en den aanleg der per
sonen en naar de omstandigheden,
waarin zU verkeeren. Loopt gU gevaar
