1
ONS BLAD
Ik
KI
r
Z.D.H. Mgr. Henricus
de Wetering
van
■B
1
Li. FRANKENBERG, Alkmaar
*t Militaire vraagstuk
TWINTIGSTE JAARGANG No. 2C2
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN
MAANDAG 18 NOVEMBER 1929
EN
DRIE
f 40
f 3000
Voornaamste Nieuw»
v*
■tuk
JOH. LAUWERS
De nikkelen munt
De postvluchten op Indië
De Kooivogelvangst
hawh-iw.iii
Wegen verbetering in
Noord-Holland
DE BEGROOTING VAN HET
WEGENFONDS
'barometers Thermometers
PAYGLOP 3
vaagst
Wijziging rechten op
bloembollen
^^■^te^moe^op strafte van verlies van alle rechten, oeachieden uiterlijk driemaal viea en iwiatio uren na het ongeval.
R. K. Kamercentrale „Leiden”
Afkoop van tollen
tegen zes uur overleden Z. D. H.
Mgr. H. van de Wetering. Aarts
bisschop van Utrecht.
Teilitdaazeig Maaiciret, Speldikaaseia, laa’garait«r«a
ZIN VOOR DAMES WELKOME CADEAUX
NOORD-HO LL ANDSCH DAGBLAD
bü O--ufc van
uit
van
Barometerstand 9 ur v.m: 764 Stilstand.
ZDM. MGR. H. VAN DE WETERING t
‘halrverhardmg f aooo aanleg
Een goede
4
sank o
onder
ABOmfsaaNTCN: vaar Mtaeaar
SB Agiiatarbaggan; poe week 3S at.;
per bairtaal f 136; pee port. par
kwartaal f X58 H) veoraltbetallng.
Algeheele afschaffing van de koeivogel-
vangst gewenscht
Ml verlle» vo* "n
•adem Hanan.
Ta Constantlnope
Het 6de postvliegtuig, de F JI-AG.R., te
gistermorgen 7 uur 35 van Belgrado vertrok
ken en om 15 uur 29 te Constantlnopel ge
land. Aan boord Is alles wel. Heden sou de
reis worden voortgeaet
be<
aspl
•ver bet geheel een rustig vuleap. Voartaa-
pig uitslagen.
LICHT OP. De lantaarns moeten morgen
warden opgeetoken om: 4 uur 30 min.
de Internationale
i sar nee gvteekend.
F
f 3M.6M nttgetrokken
Blijkens de begrootlng van het Wegenfonds
voor 1930 is het niet mogelük, te voren aan te
geven, tot welke uitgaven uit *s Rijks kas de
te voeren onderhandelingen omtrent den
afkoop van tollen sullen lelden. Voorshands
Is hiervoor f 300.000 aangwrsagd.
begmnen. wordt een bedrag van ao-oo»
daarvoor aangevraagd. Verder bestaat het
voornemen om 1930 met het aanbrengen
van de aardebaaa voor den weg in Amsterdam
en loopende tot het Noordhollandsch kanaal,
alsmede met den bouw van in dat gedeelte
weg liggende kunstwerken ta beginnen.
Voor dit doel is op een bedrag van f 80.000,—
gerekend.
BelgH heeft de documenten betrefftmds
Bank onder de beknuds
Generaal 8miU benoemd trt Sector bd-
nort* eaum: rijn verhandeling svor het rum
rkerd voor me der f 300D L»meleam oMw.lv ooamhlkthoM lol wertaa door S TCA Ml ee» ouwel mot f OCfl Ml verliee nn eee kosg f 4 )C Ml vwim vaa eOb f CA Ml o «c-u* vaa C
o voor m der volmod. al'keorissea I OUUW.- ma bride ormoo. Oelde beamm M bride oooeo I IvU.- Mvrielltkw. efloou dOB.- m aoet M eeo ooo 1*3.- doha o< wtWviaaar bm M arm
F
iA
reglement werd besloten te stemmen voer
het prae-advles van het partijbestuur, uit
gebracht op voorstel 13 van den Boseb. in
welk prae-advles geheel wordt tegemostge-
komon aan de verlangens van den Kieskring-
- den uitgesproken in de door desen «rtng
wat
noodsakelljk
zijn.
Een nadeel van deze wijze van wer
ken, in tegenstelling met die van een
commissie, Is, dat de zoo gewenschte
harmonie, ook al heeft men ieders ter
rein streng trachten af te bakenen,
niet bereikt wordt.
Gemeenschappelijk overleg heeft niet
plaats, gehad, zoodat de politieke, ethi
sche, economische en militaire aspec
ten, die bU dit probleem al te zeer door
een geweven zijn, nogal eens verschil
len. of men het een of het ander prae-
advlos leest. Men krijgt bovendien.
Op de begroeting van het wegenfonds zon
voor verbetering van den Rijksweg Veisen
Alkmaar de volgende bedragen uitgetrokken
Grondaankoop f 4a.348.80 vak Veisen
19.915,55 buitengewone be-
Castncum en Limmen f 2883;
Heiloo f 16,857,83
14.16a verbetering
Op 36 Nor. i960 werd Mfr H. V. d. Wete
ring te Hoogland bij Amersfoort geboren.
Van zijn godsvruchtige en Usfdedadlge ou
den erfde de jons Henricus ee^-voorbeel-
dtgen godsdienstzin. terWtyl zijn Jeugd reken
merkt werd door een sorrvoB opvoeding Op
Je kostschool te Duiven genoot hü het lager
onderwijs, terwijl hij voordien reeds door
Kap. Menttng was tngewdtj ta de beginse
len der Franeche taal. Na op kostschool zijn
Eerste H. Communie te hebben gedaan
werd de schrandere knaap tn October 1863
naar het klein-seminarie van bet Aartsbis
dom te Culemborg gezonden. Met lof werden
hier ale studiejaren doorloopen en de jonge
van de Wetering wist zich te onderscheiden
door rijn sym path leken omgang met zijn
mede-st oden ten.
Na op Culemborg de Philosophic te heb
ben afgemaakt werden voor hem ta 1870 de
poorten van het groot seminarie te Hijsen
burg ontsloten. Tls theologant wist de toe
Volgens telegrafisch bericht te Washing
ton. heeft de senaat, sulks tn strijd met de
voorstellen van de Financieels Senaatscom
missie, besloten In het wetsontwerp voor de
nieuws tariefwet, d**uelfde verhooging van
rechten op te nemen, als reeds door het Buis
waren aangenomen. Daardoor sullen dus
Indien dit wetsontwerp wet wordt, de tarie
ven op bloembollen de volgende sijn: Tulpen
8 8 per duizend. Lelies 8 6 per duizend. Nar
cissen 8 6 per duizend. Lelletjes van dalen
8 8 per duizend. Hyacinten 8 4 per duizend.
Crocussen t 3 per duizend.
De rechten op gecondenseerde melk stjn
overeen knm stig bet voorstel van de flnan-
cleele Senaats-Commissie.thans in het wets
ontwerp gewordenniet gesuikerd 1 3/10 rt.
per 1b., gesuikerd 1H per 1b alle andere
soorten 3 53.100 1b. melkpoeder «K et. per
lb-, roompoeder 13 1/3 ct. per 1b.
Naar aanleiding van de op 9 October jJ.
onder leiding van den Inspecteur van den
Landbouw gehouden vergadering, waann
o.m. de gedachte naar voren is gebracht, dat
het bedrijf van den kooivogelvanger bij wij
ziging van de Vogelwet moet worden veilig
gesteld, hebben de centrale landbouworgani
saties (het Kon- Ned. Landbouwcomité. de
R.K. Ned. Boeren- en Tuindersbond en de
Chr. Boeren- en Tuindersbond in Neder
land) thans een adres gezonden aan den
minister van Bmnenlandsche Zaken en
Landbouw, waarin H) er op wijlen, dat eerste
en voornaamste doel van de Vogelwet is
instandhouding en bescherming van den
vogelstand in het belang van den land- en
tuinbouw. Naar de tneening van adressanten
verdient iedere beperking van bet aantal
dezer kleine, maar krachtige helpers der boe
ren en tuinders in den strijd tegen insecten
en larven en onkruiden in het algemeen af
keuring. De rupsen- en insectenplagen, dis
nu hier, dan daar herhaaldelijk optreden»
zijn huns inziens goeddeels een gevolg van
den achteruitgang van den vogelstand, welke
voor een deel reeds het gevolg van tal van
oorzaken is, die met de cultuur in verband
staan de steeds verder voortschrijdende
mtensiveenng in den land- en tuinbouw laat
boe langer hoe minder plaats en ruimte voor
de in het wild levende vogels.
De vraag moet dan ook worden gesteld.
01 het te verdedigen is dat aan deze onver-
mjdelijke. uit economische noodzaak voort
komende oorzaken nog wordt toegevoegd
een zeer wel te vermuden oorzaak van dezen
achteruitgang n-1. het wegvangen van dui
zenden nutuge vogels, welke deels hun weg
vinden naar de gevangenschap der koet, deels
«en nog geheel anderen weg, wa de restau-
rean ia bet buitenland.
De in uitvoering zijnde verbetering van
het vak Veisen van den Rijksweg Veisen
Alkmaar zal in 1939 gereed komen.
Van het gedeelte BeverwijkAlkmaar
rijn enkele vakken voorzien van een gesloten
wegdek, t --
van ruim 4.5 K.M. zijn nog slechts voor-
loopig verbeterd door het aanbrengen van
een kl inkerbest rating, breed 4 M. De voor
1930 voor wegverbetering aangevraagde gel
den strekken om nog niet verbeterde ge
deelte van een gesloten wegdek te voorzien,
zijnde de vakken KuikenwegMolenstreng;
DiepenlaanLimmen en HeilooAlkmaar
en de kom van Heiloo, waarin achtereenvol
gens is uitgetrokken f 80.000, f 30.000 en
f 90.000 gerekend is op den aanleg van rij
wielpaden. Bi) de verbetering van dezen
Rilksweg zullen eenige bochten moeten wor-
den afgesneden, waarvan plannen nog oin
overweging zijn. Reeds thans kan worden
opgemerkt, dat bij Heiloo geen wrgvexleg-
gmg zal worden gemaakt Van de verbetering
van den Rijksweg VeisenAlkmaar ia ge
rekend op een bedrag van 190.000 voor aan
koop van grond.
Voor plaatse li) ke verrruimmg van den
33 t8/l 1.
Rijksweg Alkmaar-Nieuwediep zal vernsoe-
delijk aankoop van enkele perceelen noodig
zijn, waarvoor 10.000 is uitgetrokken.
Voor verbreeding van het wegvak tusschen
Schoorldam en Jacob Claassenshuis, welke
aanvankelijk in 1939 zou plaats hebben, is
voor 1930 op 80.000 gerekend. In 1939
komt gereed de aardebaan voor den aanleg
van rijwielpaden tusschen het vliegkamp
de Koog en Helder .Voor het aanbrengen.
van de verharding daarop, hetgeen in 193
zal geschieden, is f 30.000 aangevraagd*
Voor voortzetting van de verbetering der
vaste bruggen ui dezen Rijksweg 13 op een
bedrag van f 65*00,gerekend, «erwfj
voor het maken vna een roibasculebeug fe
Den Helder 39000,— is uitgetrokked
Voor de vernieuwing van de brug over h4t
Heldersch kanaal, liggende in den Rijksweg,
is 40.000 aangevraagd. De verbetering van
de klinkerbêstrating in de bebouwde kom
van Den Helder, wordt vwortgezeL Voor
1930 ra hiervoor gerekend op 35000.—,
Voor onvoorziene werken van plaatselijkeii
aard, welke noodig kunnen blijken, wprdt
voor 1930 bovendien nog een bedrag van
10.000.aangevraagd.
Het Nederlandsen Instituut voor Efficiency
heeft aan de commissie In zake de nikkelen
munt geantwoord, dat het dit vraagstuk
slechts meende te moeten bezien uit het oog
punt van doe matigheid van het betaalmid
del. Daaraan aanknoopends, wordt als alge-
mevne opknerking gesegd. dat de bestaande
silvwvn ruilmiddelen, als te sacht, rich seer
slecht leenen om met bshulp van machines
te worden geteld. Zoodoende ondervindt bet
bedrijfsleven een aanmerkelUken hinder nu
van sorteer- en betaalmachlnes b(j groote
massa's betalingen geen gebruik gemaakt kan
worden. De techniek heeft rich voor hard
geld op dit gebied sterk ontwikkeld en opent
daarmede de mogelijkheid tot groote bespa
ring aan arbeid, soodat deze methodes tn het
buitenland ook veelvuldig worden toege-
PML
Een uitbreiding van het muntstelsel met
hardmetalen munten van ƒ5 of 10 sou
mogeltjk maken, dat de meeste kleine betalin
gen met machines waren te doen, hetgeen dte
snelheid ten goede komt, daar munten veel
gemakkelUker en vlugger geteld en gesor
teerd worden dan papieren geld. Noodig is
echter, dat de onderlinge grootte der munten
ghed wordt geregeld.
Nog wordt In het antwoord gesproken over
de algemeene geldende beswaren tegen onze
zilveren munten, waarbij dan nog wordt op
gemerkt, dat door formaat het dubbeltje ge
heel ongeschikt en hM kwartje reeds be
swaarlijk 13 voor mechanische verwerking
Deee bezwaren zouden zijn te ondervangen
door ronde munten van hard metaal en van
soodanigen omvang en gewicht, dat de be
treffende maatgetallen, ta ieder geval die
van den omvang, ontleend zijn aan het deci
male stelsel. Preferent Hjkt een zoodanig ge
wicht. dat men zonder bezwaar tn het dage-
Itjksch leven een bedrag van 100 nominaal
van elk soort of van verschillende munten
met zich dragen kan. Voorts wordt nog op
gemerkt. dat hst aanbeveling verdient, dat
allen munten aan een zijde bet bedrag In
centen met eijfers vermelden (dus 1000. 500.
350. 100, 25 en 10).
Boven den gulden dragen de munten dan
aan de keerzijde de beeltenis van het Staats
hoofd. de andere munten bet rUkswapen. Bij
het maken van een onderscheid voor deze
twee reeksen, In kleur van bet te gebruiken
alliage en in randbewerklng, kunnen de ver
schillende grootte der twee reeksen binnen
enge grenzen blijven, zoodat geen buiten
gewoon groote of kleine munten krfjgt
De tirriand
Naar wij Zondagavond te half elf om
trent den toestand van den aartsbisschop van
Utrecht, mgr. Van de Wetering, vernamen.
Uet deze zich op dat tijdstip niet ongunstiger
aanrien
M> vmlto vs. Mb f 5Q
Alle abonnf» eg dit blad sUa tajeevolm 0«
Saam oasrvallea versekerd voor m der
Een Chineeach stadeat dart eaa vargeef.
•chen aanalag op de Cbineeeehe lege He
Brwaael.
■nder no 17.
Eveneens aal Leiden stemmen voqr hst
prae-advtes van het Partijbestuur over hst
voorstel 18 van den Haag, de ge-ehlUen be
sprekende. ontstaan over de besluiten van da
Centraal College tep aar.zlen van de om
schrijving van do kwaliteitszetels.
Jlet Militaire Vraagstuk De vergadertac
kon rich tn het algemeen wel vereenlgea
•net de prae-adriseurs.
Echter wenschte men eene aanvulling van
de Me conclusie. Insake doel en taak van de
weermacht met een clausule: .en voor hand-
iavlng van rust en orde.
In de vierde conclusie, besprekende bet ge
bruik van chemische wapens, wenschte men
de woorden ..TenzU als represaillemaatregel"
zewyrigd te zien tn: „tenzij als afweermid
del’
Door een der afgevaardigden werd betoogd,
dat de prae-advlezen vaag zijn omtrent de
mogelijkheid van vervanging van het mllHle-
leger door een weermacht van vrijwilligers.
De vergadering was eenstemmig van mee-
ning. dat indien eenlgzlns mogelijk deae ver
vanging sal moeten plaats hebben. Bij de
rondvraag protesteerde de afgevaardigde van
Hoogmade tegen de achteruttstelllng van den
Landbouw bij de voteerlng van geiden voor
de internationale tentoonstelling te Antwer
pen
Den afgevaardteden ter Partijraad werd
opgedragen deze aangelegenheid ter speaks ts
brengen.
AlSVKATKNTIErKVRi
rogris f SJ».'«too rsprt mw t
H6CUMI pn rogrt A38 ewrt
de eerete
pagwa-B M»
BU8MUKK *»8AAÜ EN AANAOW
M ■■■■■nknshas
ren. Een leger van vrijwilligers is voor
dat doel niet t« betalen. Het U veel
duurder dan een weermacht van
dienstplichtigen. Wie onzen Nederland-
achen dienstplicht als een onnatuurlljke
▼rtjheidsbelemmerlng In het kiezen van
een levensstaat wil voorstellen, moet
belde oogen gesloten hebben voor de
werkelijkheid/ ih kinnïremTi<''kTnoinen
den duur van ongen dienstplicht en de
middelen om dien nog te verkorten.
Dit neemt niet weg. dat we overeen
komstig de leiding, ons gegeven door
Z. H. den Paus, moeten streven naat
(lelUkfUdipe en medrreVd*cA« afschaf
fing van den dienstplicht. Ons land
beeft, zooals uit de cijfers blijkt, een
heel klein percentage van de bevolking
onder de wapenen. Slechte een enkel
land vertoont een zwakkere legersterkte
In vredestijd dan wij. Terecht mocht
Mgr. Nolens in 1937 In de Kamer daar
om vragen, of wij ons niet reeds bevon
den op de grens van ontwapening. De
druk, door den dienstplicht op een deel
van ons volk uitgeoefend. Is hier ge
ring, zooals pater Beuns aantoont.
Den vrede kunnen we bevorderen door
krachtige medewerking te verleenen
aan het streven van den Volkenbond
en te streven naar verplichte arbitrage,
benevens gelijktijdige en wederzljdsche
vermindering van bewapening. Boven
dien door onze krachten te geven aan
de moreele ontwapening en het voeren
van actie tegen het sluiten van gehei
me verdragen, waartegen het fameuze
artikel 16 van het Orondverdrag van
den Volkenbond nog geen voldoende
waarborgen biedt. Ook eontröle op het
werk van den generalen staf Is noodig.
In dat opzicht zouden we. al koesteren
we op het oogenblik hier niet de minste
vrees, toch lets verder willen gaan dar.
de heer van Lanschot en willen plei
ten voor het plaatsen van den genera^
len staf aan het departement van De
fensie, onder de directe leiding van den
Minister, die tegenover de volksverte
genwoordiging toch verantwoordelijk
is. Een
gelegen
toch
belangrijk punt 1» verder nog
in de middelen, waarvan een
weermacht zich In tijd van oorlog moet
of zou kunnen bedienen. Pater Beau-
ford keert zleh hierbij in het bijzonder
len mogen in het geheel niet gebruikt
worden, maar de chemische alleen als
repressallle tegen combattanten.
We zouden de vraag willen stellen, of
de praeadvlMur hier niet al te veel
onder den Indruk is van de propaganda
tegen de glftgassen, want het Is voor
deskundigen nog de groote vraag, of
een bevolking als het er op aankomt,
hiertegen niet nog beter beschermd kon
worden, dan tegen een bombardement.
We zullen hierin geen uitspraak doen,
maar wijzen alleen op de mogelijkheid
Uit dit alles blijkt echter wel, dat wjj
ons over het geheel met deze drie prae-
adviezen kunnen vereenlgen en daarte
gen geen overwegend bezwaar hebben.
Dit is helaas niet het geval met de
praeadvlezen van de militairen, waar
tegen we In een volgend artikel onze
bezwaren zullen -ontwikkelen.
stch een plaats onder de
eorsten' te verwerven Daarnaast md hU nog
lust en tijd om rich met speciale studie bezig
te houden, waarbij hij een bijzondere liefde
voor de Engelsche literatuur aan den dag
legde. Aldus voorbereid voor rijn hooge roe
ping ontving de huidige aartsbisschop op 15
Aug 1874 In de Metropolitaankerk van Bt.
Cathartna te Utrecht de H. Prieeterwljdlng
in de parochiekerk van den H Franciacus
Xaverius te Amersfoort droeg de neomist
rijne eerste plechtige H. Mis op. ZUn vader
waa hiervan nog de blijde getuige, doch aan
zQn zorgvolle moeder was dtt schoons voor
recht niet meer beschoren
WUI het aartadlocees In die dagen over
vloed van priesters had. kon de neomist
niet terstond een plaats sis kapelaan ver
werven Op het etnde van 1874 werd hü be
noemd tot aaelstent te Barneveld Hier ver
bleef hij slechte korten tijd om op 18 Ja
nuari van het volgende jaar een vaste aan
stelling als assistent te verwerven te Zut-
phen Op 30 Sept. 1875 werd hij van aaste*
teut te Zutphen tot kapelaan aldaar bevor
derd. aan welke functie hü zich tot Decem
ber 1881 met alle toewijding mocht geven.
De drukke bezigheden tn de IJaeelstad weer
hielden kapelaan van de Wetering niet zijn
speciale studie voort te zetten Behalve dat
hü een reeks belangrijke acten aan het
mormalig kapittel der oude 8t. WaRmurg-
kerk het licht deed zien bleef hü rich toe
leggen op de Engelache letterkunde, wijl er
sprake van jras, dat in het aartsbisdom een
katholieke inrichting voor Middelbaar On.
derwija sou worden opgericht en waaraan
kap. vsn de Wetering als leeraar zou worden
verbonden.
Dit plan kwam tntusschen niet tot uit
voering Op 31 Dec. 1881 zag kapelaan van
de Wetering zich benoemd tot secretaris
van het aartadlocees. in welke functie hij
zich zeer verdlenstelük wist te maken Elf
jaar lang spande hü er zich in en verwierf
zich niet enkel de liefde van rijn Biascbop,
maar ook de genegenheid en vriendschap
van al de geestelijken van bet Bisdom. Se
cretaris van de Wetering was de man. aan
wlen men njn belang engaaxne toevertrouw
de en zün scherpzinnigheid en organisatie
vermogen. zijn eenvoud en voorkomendheid
wonnen hem de hoogachting en waardee-
rlng van allen, met wie hij in aanraking
kwam. Zoo was de tegenwoordige Aarts-
biaschop reeds ex geziene persoonlükheid.
toen hij op 3 Juni 1892 tot pastoor te Hil
versum ward benoemd. Slechts drie jaar
moobt Hilversum bem ia de Kracht züns
levena betten Ham wachtte da blaacbopa-
mVter. Op 8 Februari 1885 werd de pastoor
vaa J9t Vltue" te Hilversum benoemd tot
coadjutor van den Aartsbisschop v. Utrecht
om 34 Maart d.a.v, gewijd ta worden tot
titulair-biaschop van Gaza Lip Reeds en
kele maand ennadlen op 11 Juli werd Je
hulpblaacnop bü bet overlijden van Mgr.
Snickers geroep entot den sartsblsschppe-
lüken tron vsn Utrecht
Hetgeen In de jar envan zün zegenrük
bestuur der Nedarlandsche Kerkprovincie
tot stand kwa. is zeer veel.
Zoo is dit rijke priesterleven een aaneen
schakeling geweest van zegeningen Zoo ziet
KathoiTek Nederland op dezen dag met be
wondering op tot den hoogen drager van
het Godsgezag en den ultdeeler der hemel
gunsten in het erfdeel van 8t. Wtlllbrordus.
Tijdens den kerkdienst In het seminarie
Rijzenburg werd gistermorgen omstreeks
kwart voor elf de aartsbisschop van
Utrecht, Z D. H Mgr. H. van de Wetering,
ploteellng ongesteld. De toestand Uet zich
aanvankelijk zoo ‘ernstig aanrien. dat man
den aartsbisschop geestelijken bijstand ver
leende
In den middag bleek zijn toestand echter
aanmerkelijk verbeterd.
Beverwijk f 1
straling onder
verharding dwarss
aankoop klinkers
grondprofiel onder Heiloo f 1750.
Voor srerbetering van den Rijksweg Am
sterdamVeisen de volgende bedragen
palen en damplanken voor bruggen f 11800
diversen f 10390.90.
Voor den weg AmsterdamHaarlem de
volgende bedragen Verbetering in bebouwde
kom Halfweg f 30.000 vernieuwing Liede-
brug f 9000 asphalt verharding vak Halfweg-
Haarlem f 3000 bijkomende voorzieningen
f 8000.
Voor verbetering van den weg Haarlemr—
ZuidHollandsche grens, de volgende be
dragen asnhalrverhardmg f aooo aanleg
rijwielpad f 8000.
Voor verbetering van den weg Haarlem
Veisen de volgende bedragen grondaankoop
f 9000 maken wegverharding f 6000 saa-
leg beplantingen f 10.000.
Voor verbetering van den Rijksweg Haar
lemZuidhollandsche grens de volgewde
dragen grondaankoop f 134.118.43
phaltverharding f 137.116.70 verplaatsen
hekken t 8836.19 beplanting f 1890.
Voor verbetering van den Rijksweg Haar
lemVeisen de volgende bedragen groad-
f 83.764,81 asphaltverhardiag
hotene n Santpoorto f 84.46,08.
Pater mr. Beaufort O. F. M begint
HJn praeadvlM over de moreele zijde
van het militaire vraagstuk, uitge
bracht door den partijraad der RK
Staatspartij ter beKaridêirriglndTenk
vergadering op 23 Nov., met de opmer
king, dat traditiegetrouw het militair»
vraagstuk in ons vaderland ook thans
nog behoort tot die groep van staat
kundige kwesties, waaromtrent een
stemmigheid wel nimmer zal worden
verkregen. Dit la zeer Juist, want zelfs
in eigen kamp zijn wij het over dit
vraagstuk lang niet eens, zooals al da
delijk blijkt uit de vijf uitgebrachte
praeadviezen.
Regelmatig wordt t militaire vraag-
hler te lande In onze en ook In
andere partijen bestudeerd en worden
daarover rapporten uitgebracht. Na het
defensierapport van 1908. samengesteld
door een commissie, waarvan de tegen
woordige minister-president voorzitter
was, en het rapport van 1930, samenge
steld door een commissie onder voor
zitterschap van mr. dr. Baron van Hu-
genpoth tot Aerdt, hebben we nu ge
kregen vijf praeadviezen over dit
vraagstuk.
We kunnen hiervan seggen, dat deze
belangwekkend, veelzijdig en actueel
zijn, daarbij zoowel voor binnen- als
buitenlandsche politiek van groote be-
teekenis, zoodat ze Ieders aandacht
verdienen, ook al mag men het met
veel, wat daarin geschreven en sla
voorgesteld is. niet eens
de denkbeelden, wat «pedaal tot de
- taak behoorde van d« beide militaire
praeadviseurs, de meenlng te hooren
van één persoon over wat voor de weer
macht noodig Is en volgens hen kan en
dat wordt niet opgeheven door de later
In algemeens termen gestelde gemeen
schappelijke conclusies. Deze kunnen, al
of niet gewijzigd (daar daarover later»
dan ook slechte aanvaard worden ge
heel los van en zelfs na verwerping van
deze praeadviezen Wat de praeadviezen
■elf aangaat: deze zouden we willen
splitsen in twee deelen en wel die van
den heer van Lanachot en de paters
Beaufort en Beuns, én die van de mili
tairen, den generaal van Munnekrede en
den luitenant ter see Isteklaase Door
man.
Wat de eerste drie praeadviezen aan
gaat, waarin behandeld wordt de poli
tieke, meer bepaald Internationale, de
moreele en de economische zijde van
het vraagstuk, dus het theoretische
deel, daarover kunnen we kort zijn.
Volgens de katholieke moraal is een
gerechtvaardigde oorlog mogelijk en
denkbaar, zoodat dit onder ons geen
bestrijding meer vindt. Ook de Volken
bond staat op dit standpunt. Pater
Beaufort, de bekende pacifist en leider
van de katholieke vredesbeweging,
schrijft zelfs, dat dit voor den geloovi-
gen priester afdoende blijkt uit het feit,
dat, zooals de H. Schrift verhaalt, som-
mlge oorlogen door God positief bevo
len werden. Daarom zou het godslaste
ring zijn te beweren, dat de oorlog tn
zichzelf, dus altijd en onder alle om
standigheden, als zedelijk slecht moet
worden veroordeeld.
ZIJ, die eenzijdige nationale ontwa
pening voorstaan, beweren dit wel,
maar het is onvruchtbaar een poging
te doen om hen tot andere gedachten
te brengen. ZU leven in een geheel an
dere gedachten wereld, oordeelen geheel
Verschillend over alles wat het vraag
stuk beheerscht, en willen zich om po
litieks en propagandistische redenen
toch niet laten overtuigen. De heer van
Lanachot ziet in zijn praeadvles daar
dan ook van af en tracht hen slechts te
weerleggen, evenals de andere prae
adviseurs doen. Pater mr. dr. Beuns 8.
J. schrijft In zijn praeadvles zeer juist:
„Ontwapening moge voor een volk een
schoon Ideaal lijken, zijn wij eenmaal
onze onafhankelijkheid kwijt, dan sul
len heel wat zwaardere militaire lasten
ons gaan drukken. Ontwapening Is een
ynooi-klinkende, maar een holle leus,
omdat een volk maar eenmaal vrijwil
lig zich kan ontwapenen. Een volk, dat
zich vrijwillig heeft ontwapend, tenzij
internationaal tot ontwapening wordt
overgegaan, zal tegen zijn wil spoedig
bewapend worden door een veroveraar.”
Ons katholiek program verzet zich
tegen nationale ontwapening, want voor
handhaving van de neutraliteit en ter
verdediging van de onafhankelijkheid
kiuyiep we een weermacht niet ontbe-
T« Belgrado aangekomen
Bü de K. L. M. is bericht ontvangen, dat
het zesde postvliegtuig Zaterdag te 7.30 uur
uit Weenen Is vertrokken en souals reeds
gemeld om 9 uur te Boedapest Is aange
komen
Van daar werd toch om 10 uur weder
opgestegen, waarna te 13.» Belgrado werd
bereikt.
Wegens het slechte weer wem de tocht
Zaterdag niet voortgeaef
Alloa Is wel aan boord.
Een opwekking van generaal Snijden
Oenraal Snijden heeft toe den Indlacben
handel een opwekking gericht, om meer
gebruik te maken van de luchtport. De ge-
heele pers heeft deze opwekking geplaatst
en met warm commentaar gesteund. Ver
wacht mag dan ook worden, dat het u.
vertrekkende postvliegtuig de PH-AEO
die 19 November de reis naar Nederland
zal ondernemen met de beetu’irdir» Duime-
laar en Tepas en als werktuigkundige Waale-
wtjn. die thans volkomen hersteld is. een
aanrienlük grootere hoeveelheid poet sal
medebrengen dan de vroegere luchtmalla.
(Aneta).
I ivaaalaam ortiaala «Mine* hlktbeid to< warKea dooi f 750
Drie inbrekers op hootordaad betrapt
Eergisternacht heeft de politie aangehou
den een 40-jarigen bankwerker, een 36-jari-
gen los-werkman on 'n 54-jarigen smid, in 'n
machinefabriek aan de Oost-Maaslaan. De
politie wns gewaarschuwd, dat daar onraad
was en bij onderzoek in de fabriek werden
de drie mannen die zich op verschillende
plaatsen verstopt hadden gevonden Het
bleek, dat tij zich toegang verschaft hadden
via het dak door een W C -raampje aan de
achterzijde, la het kantoor vond men de
brandke*! aangeboord maar nog niet ge-
opond. Er tras een groet bedrag ia gold
aanwezig. Do aangehoudenen, goede be
kendon vaa do peutic, hebbea behead.
Mi een onarral mes f 250
Mi veritas van eeo Sart, Jg
De R. K. Kamercentrale .Lelden” verga
derde Zaterdagmiddag In café Zomeraorg.
Wegens verhindering van den voorzitter,
den heer Gouverneur, stond de vergadering
onder leiding van den vice-voorzitter, den
heer H Bader van Sassenhelm.
Medegedeeld werd dat de bestuursfunctie
na de nieuwe samenstelling van het bestuur
waren verdeeld als volgt: Voorzitter, de heer
J P Gouverneur. Sassenhelm, 3de voorzitter
de heer H Bader; 1ste secretaris, de heer A.
C. van Berkel. Gouda; 3de secretaris. A H.
Boekraad. Lelden. 1ste pennlngmester. R
Veeienturf. Bodegraven; Me penningmeester.
A. Houdük, Boskoop
Van het partijbestuur was een dankbetul-
-ing blonengekornen voor het door de Ka.
mer-Ceitrale aangeboden portret van Prof.
Mr. Aaioerae, met de mededeeung. dat be
doeld portret, zoolang het partübureau niet
tot stand is gekomen, een plaats zal vinden
ten kantore van den 3den secretaris.
Na de gebrulkelüke agendapunten vormde
de behandeling van de agenda der op 22 en
23 November as. té houden vergadering van
den Partijraad den hoofdschotel deaer verga
dering. 1
De vergadering sprak rich achtereenvol
gens uit voor de voorstellen. 9. van den Bosch,
unzasa de aischallmg van de kg classificatie
n bet Bezoldigingsbesluit.
Voorstel 10 eveneens van den Bosch waar
in uitgesproken wordt de wensch. dat bü
uatrege.en van wetgevenuen en aauurustra-
•leven aard de eultureele en stoffelijke be-
angen der plattelandsbevolking in acht zul
len worden genomen, behoudens de In dit
•oorstel opgenoraen woorden welke het pnr-
•>bev»<>r t» doen vervatten
Voorstel 11 van den Bosch, inzake de
meerdere beschermuig van de groote gezin
nen.
Voorstel IA van Middelburg, beoogende bet
behartigen van ds belangen van de betrok
kenen bu do uitgifte der in wording zijnde
Z ulderaee. polders
Voorstel 15. van Leeuwarden, teneinde te
komen tot benoeming van eene commissie,
welke tot taak aal hebben het vraagstuk van
de katholieke jongeren in de Btaatspartü te
onderzoeken, en alles wat daarmede In ver-
-and staat
Inzake de voorstellen omtrent het al of
ilet aanbreneen van wtirig’n-en In het Kies
Ten einde met den grondaankoop ten
behoeve van den aanleg van den op den Rijks-
