ONS BLAD
Mgr. Henricus
de Wetering t
van
dit num a» er bestaat uit twee bladen
-f-
I
Tt
MAANDAG 18 NOVEMBER 1929
DRIE EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 262
en een
Een vruchtbaar leven
rijk Pontificaat
I
DE GEMEENTERAADS
VERKIEZINGEN IN BERLIJN
Te J^ijsenburg is heden
morgen kwart over vijf
uur overleden Z. D. H.
Mgr.H van de Wetering,
Aartsbisschop v. Utrecht
■■Ii u
Hoe Monseigneur stierf
5r
NOORD-HOLLANDSCH DAGBlAD
L
ft
ft
r
Z.D.H
A
9
de
der
.,i
een
4
l
onver-
<L WETERING f
Z. D. H. Mgr. H.
Z. D. H. bU het Eucharistisch Congres in Amsterdam
i.
0
1
r
f
l
omstreeks
van
I
I
Stormen op den
Atlantiachen Oceaan
t
i
ABONNEMENTEN: voor Alkmaar
en Agentschappen: per week U CL;
per kwartaal f MS; per peet, per
kwartaal f X58 Mi vooruitbetaling.
I
i
l
f
biografische
bijzonder
heden
be-
van
bil verlie» v»o ’s
anderen rinser.
si-
Mar gelijkheid van rechten, van stan
den en geslachten.
i Het ongeloof trad brutaler en feller
dan ooit naar voren en geloofsverval
deed zich overal gelden; de zedeloos
der bericht
vat een
tijding.
heid zooals die in een modernen tijd
„paste” nam verontrustende verhou
dingen aan; en terwijl al deze ont
bindende krachten haar heilloos werk
verrichtten, brak tot overmaat van
ellende de wereldoorlog uit, welke ook
In ons land geestelijk en zedelijk groot
onheil stichtte en alweer méér en moel-
lijker eischen stelde aan het Kerkvor
stelijk beleid.
Maar God schonk Zijnen Blsschop de
onontbeerlijke kracht en zegende Diens
werk op zichtbare wijze.
vormen
streven
lotsverbetering, naar demokratle,
Op 36 Nov. 1850 werd Mgr. H. v. d. Wete
ring te Hoogland by Amersfoort geboren.
Van
den
Soc. Democraten
Dultsch Nat. Volkspartij
Centrum
Duitsche Volkspartij
Comm partij
Democr. party
Economische party
Nation Socialisten
Cbr Volksparty
Aan de stemming heeft
onderwys, terwyi hy voordien reeds door
Kap. Mentlng was ingewijd in de beginse
len der Fransche taal. Na op kostschool rijn
Eerste H. Communie te hebben gedaan,
werd de schrandere knaap In October 1863
naar het kleinseminarie van het Aartsbis
dom te Culemborg gezonden. Met lof werden
hier alle studiejaren doorloopen en de jonge
van de Wetering wist zich te onderscheiden
door zyn sympathieken omgang met zyn
mede-studenten.
Na op Culemborg de Philosophic te heb-
ben afgemaakt werden voor hem In 1870 de
poorten van het groot seminarie te Rysen-
burg ontsloten. Als theologant wist de toe
komstige blsschop zich een plaats onder de
eersten te verwerven Daarnaast vond hy nog
lust en tyd om zich met speciale studie bezig
te houden, waarby hy een byzondere liefde
voor de Engelsche literatuur aan den dag
legde. Aldus voorbereid voor zijn hooge roe
ping ontving de huidige aartsbisschop op 15
ADVKRTKNTIEPRUS: Van 5—
regels I IA»; eflto regel meer M».
RECLAME per regel a.7» veer
de eerste pagma; veer de everige
pegme-s »A»
RUBRIEK .VRAAG EN AANBOD”
bü «smeWbiisnee par ptaaumg
I 8JB per advertewtie vaa regels;
tedere regel ar ar f 6lU
zyn godsvruchtige en liefdadige ou-
erfde de jonge Henricus een voorbeel-
dlgen godsdienstzin. terwyi zyn jeu’d geken
merkt werd door een zorgvolle opvoeding. Op
de kostschool te Duiven genoot hy het lager
NEW-YORK, 18 Nov. Op den Atlan-
tischen Oceaan woeden hevige stormen.
Tengevolge van den dichten mist ia de ha
ven van New-York, heeft de scheepvaart
groote vertraging.
De vijf en dertig jaren, gedurende
welke Mgr. den staf van den Heiligen
WUllbrord voerde en aan het hoofd
mocht staan van de Nederlandsche
Kerkprovincie vormen een zeldzaam
rijke, vaak hevig bewogen periode in
onze vaderlandache Kerkgeschiedenis.
Twaalf eeuwen lang heeft thans het
Bisdom Utrecht bestaan, doch zeld
zaam zijn de pontificaten, welke dat
van den thans overleden Blsschop in
belangrijkheid van gebeurtenissen en in
rijkdom van bovennatuurlijken zegen
kunnen evenaren.
Een nieuwe tljd^ooals er In ’s werelds
loop slechts zelden geboren worden, was
aangebroken en die nieuwe tijd stel
de eischen, waaromtrent men zich tot
kort tevoren geen voorstelling
kon; wij denken hier aan het
naar
Mgr. van de We
tering, de 64ste bte-
schop en de 5e
Aartsbisschop van
Utrecht, werd 36
November 1850 te
Hoogland geboren
en 15 Augustus 1874
tot priester gewijd.
8 Februari 1805
werd de thans ont
slapene benoemd
tot titulair Blsschop
van Gasa en hulp
bisschop van Mgr.
Snickers. Den Men
Maan van het-
aelfde jaar vond te
Hilversum de con
secratie plaats en
2 December d.a.v.
werd Z. D. H. be
noemd tot Aarts
bisschop van
Utrecht.
Z. D H. was As
sistent by den
Pauseiyken Troon.
Huisprelaat van Z.
H-, Romelnsch
Graaf. Comman
deur in de Orde v.
Oranje-Nassau.
droeg het Magi
straal-Grootkruis
der Heilige en Sou-
vereine Militaire
Orde van Jeru
salem. ook wel Sou-
vereine Orde van
Malta genoemd, en
het Grootkruis der
Orde van het H.
Graf. Voorts was Z.
D. H. Grootcom-
mandeur der Ko
ninklijke Huisorde
van Hohenzollern.
Opnieuw 700 arrestaties
te Durban
LONDEN 18 November Uit
wordt gemeld dat de politie aldaar
700 inlanders beeft gearresteerd.
blsschop reeds een geziene persóoniykheid,
toen hy op 3 Juni 1892 tot pastoor te Hil
versum werd benoemd. Slechts drie jaar
mocht Hilversum nem m de kracht zyns
levens bezitten. Hem wachtte de oisschope-
myter. Op 8 Februari 1895 werd de pastoor
van .Bt. Vitus” te Hilversum benoemd tot
coadjutor van den Aartsbisschop v. Utrecht
om 24 Maart d.a.v. gewyd te worden tot
titulair-blsschop van Gasa IXp. Reeds en
kele maanden nadien op 11 Juli werd de
hulpbisscnop bij het overlijden van Mgr.
Snickers geroepen tot den aartsbisschoppe-
lyken troon van Utrecht.
Hetgeen in de jaren van zyn zegenrijk
bestuur der Nederlandsche Kerkprovincie
tot stand kwam, is zeer veel.
Zoo is dit rijke priesterleven een aaneen
schakeling geweest van zegeningen. Zoo ziet
Katholiek Nederland op dezen dag met be
wondering op tot den hoogen drager van
het Godsgezag en den ultdeeler der hemel
gunsten in het erfdeel van St. Wlllibrordus.
Naar wij Zondagavond te half elf om
trent den toestand van den aartsbisschop van
Utrecht, mgr. Van de Wetering, vernamen,
liet deze zich op dat tydstip niet ongunstiger
aanzien.
BUREAU: BOF 6. ALKMAAR
Tulrfe—T I MBIrtritli fee. «33
Redactie Ne. «X3
Mag een lang leven gelden als de
grootste en schoonste beloonlng, welke
God Zijn uitverkorenen op deze wereld
alreeds schenken kan ten bewijze van
het goddelijk welgevallen, dan heeft
God deze beloonlng aan Z. D. Hoog
waardigheid Monseigneur Henricus van
de Wetering, die hedenmorgen na pen
ongesteldheid van nog niet éénen en
kelen dag in zijn geliefd groot-semina-
rie „Rljsenburg” te Driebergen over
leed, voorzeker niet onthouden.
Welk een heerlijk rijk leven!
Mgr. Van de Wetering mocht den
leeftijd van 78 jaar bereiken (juist de
volgende week zoude hij den 70-jarlgen
maar, wat
Zoo zouden wij kunnen voortgaan.
Natuurlijk is het niet Mgr. Van de
Wetering alléén geweest, die dit alles
tot stand bracht, maat wel mag bij dit
verschelden dankbaar getuigd worden,
dat deze krachtige Kerkvorst In dit alles
een overgroot aandeel heeft gehad.
Steeds toonde HU, het hoofd
Nederlandsche Katholieken, voor al het
goede zijn levendige belangstelling; met
geestdrift streefde Hij naar de bevorde
ring ervan; HU gaf sterke leiding en wist
te dóen leiden.
HU was in waarheid de goede herder,
die zich in nooit verminderende bezorgd
heid gif voor de zUnen.
Thans, na de beloonlng met een lang
leven, dep God ZUnen Dienaar tot de
eeuwige beloonlng.
God hebbe ZUne schoone ziel!
Alle ebonnFs^op dil Had «lm luMvola» u, TereekerlnmnM.rw.H rdez f OHfin Lerenilenm zebeele MO»biktbeld «vi werken dooi f TEI| 0« een onaevei met f OEI» Mi rerliee ren een band, f 4 RE Mi rarllm ran een f El) Mi n b.-uk ru f AQ
terne oaSersHen vnraakerd root n der Tnlarnde ■■Itkeerlnan OUUU.- Terllee Tan belde armen belde beenen M beide oneen J I 3U.“ do>>delllkeo afloop -• KuU.- een met ot een oor law.- duim ot wII»tInzer been cl erm
AAWOIFTE MOET OP STRAFFE van VERLIES VAN ALLE RECHTEN. GESCHIEDEN U1TERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN Na HET ONGEVAL.
WU ontvingen Zc idagmiddag
telegram met de volg :nde mededeellng
Tijdens den kerkdien t Wi het seminarie
Rijzenburg werd gistmmorgen
kwart voor elf de aartsbisschop
Utrecht, Z. D. H. Mgr. H. van de Wetering,
plotseling ongesteld. De toestand liet zich
aanvankeiyk zoo ernstig aanzien, dat men
den aartsbisschop geesteiyken bystand ver
leende.
In den middag bleek zyn toestand echter
aanmerkeiyk verbeterd.
Aug. 1874 in de Metropolltaankerk van 8t.
Catharina te Utrecht de H. Prlesterwyding
in de parochiekerk van ien H. Franciscus
Xaverius te Amersfoort droeg de neomist
zyne eerste plechtige H. Mis op. zyn vader
was hiervan nog de bljjde getuige, doch aan
zyn zorgvolle moeder was dit schoone voor
recht niet meer beschoren.
wyi het aartsdlocees in die dagen over
vloed van priesters had. kon de neomist
niet terstond een plaats als kapelaan ver
werven. Op het einde van 1874 werd hy be
noemd tot assistent te Barneveld Hier ver
bleef hy slechts korten tyd om op 18 Ja
nuari van het volgende jaar een vaste aan
stelling als assistent te verwerven te Zut-
phen. Op 30 Sept. 1875 werd hy van assis
tent te Zutphen tot kapelaan aldaar bevor
derd. aan welke functie hy zich tot Decem
ber 1881 met alle toewyding mocht geven.
De drukke bezigheden in de IJsselstad weer
hielden kapelaan van de Wetering niet zyn
speciale studie voort te zetten. Behalve dat
hy een reeks belangryke acten aan het
voormalig kapittel der oude St. Walburg-
kerk het licht deed zien bleef hy zich toe
leggen op de Engelsche letterkunde, wyi er
sprake van was. dat in het aartsbisdom een
katholieke inrichting voor Middelbaar On
derwys zou worden opgericht en waaraan
kap. van de Wetering als leeraar zou worden
verbonden.
Dit plan kwam intusschen niet tot uit
voering. Op 31 Dec 1881 zag kapelaan van
de Wetering zich benoemd tot secretaris
van het aartsdiocetes, in welke functie nu
zich zeer verdiensteiuk wist te maken Elt
jaar lang spande nu er zich in en verwiert
zich met enkel de nelde van zyn Blsschop.
ntaar oor de genegenheid en vriendschap
van ai de geesteiuken van net Bisdom. Se
cretaris van de Wetering was de man aan
wlen men zyn belangen gaarne toevertrouw
de en zyn scherpzinnigheid en organisatie
vermogen zyn eenvoud en voorkomendheid
wonnen nem de hoogachting en waardee-
rlng van allen met wie nu m aanraking
kwam. Zoo was de tegenwoordige Aarts-
onvermoel-
volkrachtl-
en Immer
energleken
stuurder
God’s Kerk In *t
aartsbisdom zoo
ongelooflUk plot
seling heeft neer
geveld.
We vernemen
In den loop van
den Zondagmid
dag per radio
een enkele me-
dedeellng, dat de
Aartsbisschop
ongesteld is ge
worden, na-
be-
gelUke
echter
onder toevoeging
dat ’s Zondag
savonds de toe
stand niet on
gunstiger was,
maar nauwelUks
Is het tot ons
doorgedrongen,
wélk verlies ons nu of In de toekomst
dreigt, of reeds staan wij voor de ge
vreesde werkeUjkheld: Monseigneur
Van de Wetering Is overleden
BU een zóó plotseling verschelden
van een Blsschop, die welhaast een
menschenleeftUd mocht zetelen op Sint
Wlllibrordus' troon, kunnen wij de wer-
kelUkheld niet terstond bevatten, en
slechts geleldelUk worden wU er ons na
zulk een verbijsterend moment van be
wust, wélk een leven hier eindigde om
In den Hemel voortgeleefd te worden.
Doch dit gevoel, dit weten leeft In
deze ure sterk In ons op, dat God gedu
rende en door middel van Mgr. Van de
Weterlng’s Archleplscopaat groote din
gen aan ons gedaan heeft.
1929
65
41
16
55
14
9
13
3
ongeveer 76.5
der kiezers deelgenomen, tegen 64 in 1925.
Het definitief resultaat wordt eerst heden
middag verwacht.
VOORLOOPIGE, OFFICIEELS
RESULTATEN
BERLIJN, 18 November Op grond van
de voorloopige. offlcleele resultaten voor
Groot Berlijn zal de gemeenteraad vermoe-
deiyk als volgt zyn samengesteld:
Aantal Aantal
1925
73
47
8
14
43
21
A
Vele partUen en Instellingen en denk
beelden mogen er In de laatste decennia
weggevaagd zUn, de Katholieke Kerk
van Nederland ging niet ten onder, in
tegendeel, zU trlompheerde over de veel-
verwoestende tUden, en nog krachtiger,
nog heeriyker dan tevoren staat zU daar
als een onverwoestbaar monument ten
bewijze van de waarheid der QoddelUke
woorden: „En de poorten der hel zullen
Haar niet overweldigen
De godsdienstzin werd niet alleen be
waard, hU werd ook versterkt en ver
diept, en wanneer het In ons land
niet nóg treuriger gesteld Is met de
openbare onzedelUkheld, dan Is dit voor
het grootste deel te danken aan den
sterken, prlncipleelen strijd, onder Mgr.
Van de Weterings’ archleplscopaat daar
tegen gevoerd.
Hoe groeiden gedurende dit episcopaat
ook niet ons vereenigingsleven, onze po
litieke Invloed, ons katholiek onderwUs'
In 1895. toen Mgr. Van de Wetering
den bisschopszetel besteeg, kenden wU
nog geen Katholieke StaatspartU: thans
vormen wU de grootste politieke partij-
In 1895: het vereenigingsleven was
onder ons zoo goed als onbekend: thans:
hechte en sterke organisatie op alle ge
bied.
In 1895: katholieke edelmoedigheid
moest naar best vermogen katholieke
scholen stichten en in stand houden;
thans, dank zU de gelUkstelling. overal
de katholieke school, welke zich ten
volle ontplooien kan.
Mgr. Van de Wetering zette de kroon
op het werk, toen Hl! In 1923 de Katho
lieke Unlversltelt opende.
leeftUd bereikt hebben),
méér zegt:
Mgr. Van
Wetering was 54
Jaar priester en
35 jaar blsschop,
waarvan hij ge
durende 34 jaar
*t aartsbisschop
pelijk gezag uit
oefende.
Een heerUjk
rijk leven!
Maar toch, ja
juist déArdoor
grijpt deze doods
tijding ons zoo
sterk aan.
Vooral nu de
dood dezen gees-
telUken held, de
sen
den,
gen
Uit Durbna
opnieuw
Het overlijden
Omtrent de korte ziekte en het
wachte overlyden van Z. D. H. den Aarts
bisschop vernemen wy nog het volgende:
Gisteren verbleef Mgr. op het Groot
seminarie Rysenburg, om daar de H.H.
Wijdingen van het Diaconaat, Subdiaconaat
en van de kleinere Orden toe te dienen.
Juist was Mgr. gereed gekomen met de
H.H. wydingen van het Diaconaat (welke
de laatste wydingen waren), toen Mgr.
plotseling door evi aanval van beroerte
getroffen werd en bewusteloos Ineenzonk.
Onmid&eliyk werd Mgr. in de sacristie ge
dragen en geneeskundige hulp ontboden.
Deze oordeelde den toestand ernstig ge
noeg om Mgr van de H.H. Sacramenten
der Stervenden te laten voorzien.
Mgr. werd overgebracht naar de kamer
van den President van het Groot-Semlnarle,
waar de bedlentngsplechtlgheden geschied
den door den President, Mgr. dr. A. C. M.
Schaepman. BV deze plechtigheid was o.m.
tegenwoordig de Vlcaris-Generaal van den
Blsschop Mgr. B. A. de Wit.
Mgr was na deze plechtigheid kalm ge
worden, en deze rust duurde den geheelen
dag en ook vannacht voort. Een zieken
zuster waakte by den hoogen lyder.
Hedenmorgen kwart over 5 werd de Aarts
bisschop door een tweeden aanval van be
roerte getroffen en overleed op hetzelfde
oogenblik. Deze nieuwe aanval kwam zoo
plotseling en had zoo’n schleiyk verloop,
dat er geer, tijd was, om iemand te waar
schuwen. By net overlijden was dan ook
alleen de ziekenzuster aanwezig.
Het stoffeiyk overschot zou waarschyn-
iyk vandaag nog, maar dan in alle stilte,
overgebracht worden naar het Aartsbis-
schoppeiyk Paleis te Utrecht.