Provinciaal Nieuws
3
WAARIN DE W*'
RADIO* AMATEUR BELANG STELT
Vergadering van den Raad
TWEEDE BLAD
ZATERDAG 30 NOVEMBER 1929
Hoe werkt de Detectörlamp?
-
Een millioenenkwestie
DE AANLEG VAN DEN
AFSLUITDIJK WIERINGEN.
NOORD-HOLLANDSCHE
KUST
BLADZIJDEN
5
Gedood door de grijpers
van een kraan
DE UITZENDING VAN DEN
K. R. O. OP HEDENAVOND
TEXEL
s.zo-ty-
ZWAAGDIJK
0 1
van
C2
R1
-i-
plast
en
I
de heer mr, W. C. Wende-
Ikstroomp-
het
aan
georganiseerd overleg.
torlamp. In dit schema is onder meer
te
1
verrassingen.
Het
waarmede,
De heer KUSTERS: Hoe kan dat?
be-
den. Voorts zegt spr., dat de katholieken
«4,
1
1
1
DER GEMEENTE ALKMAAR
(Vervolg)
Het College
woord
opzet te water is geloopen, enkele personen
hebben althans des avonds een onbekende te
De Kooy gezien. Het lijk is voorloopig in
een gemeente.gebouw geborgen.
terugkoppelspoel. Door deze spoel
varleeren
Flg. 2. De karakteristiek van de
Philipslamp E 415
Fig. L Een principe-schema van de schake
ling van een detectörlamp
een
B.
oeldraad
eenvou-
i
1
1
1
i
1
1
1
1
1
1
1
f
Mevr,
spreekt
slaapplaatsen
plaatsen. Spr.
woningen t
zullen.
B. en W.
ben. Spr. betoogt, dat huur betaald moet i
i ver-
eenigen, dat geen winst wordt gemaakt.
Spr. wil alleen den kostprijs in rekening
wij
de
Dat de verkeerstoestand op de Handels
i is. vindt spr. overdreven. Spr.
den commissaris bespreken, dat
wachtenden den voorrang
VERGADERING van den raad
DER GEMEENTE ALKMAAR
voor openbare veiligheid, onderwijs en
armbestuur. Alkmaar staat hierin umelijk
hoog en daarom zal de uitkeering aan de
gemeente meevallen. Dat wil tevens zeggen,
dat wat hier is bezuinigd, niet abnormaal is.
Spr. meent, dat we optimistisch kunnen zijn.
Intusschen, we weten er nog niets van en
1 daarom is voorzichtigheid geboden.
iswwwwuiugtu upgciuiiiiu niucicn wurutn I
omdat ze niet meer voor bewoning in aan-
maat 37 of 38. Droeg om den ringvinger der
rechterhand een trouwring.
Naar men ons mededeelt, constateerde Dr.
Prakken, dat de dood slechts een paar uur
voor ’t vinden van het lyk was ingetreden.
De dame Is zeer waarschijnlijk niet van het
eiland afkomstig. De mogelijkheid bestaat,
dat ze overboord gesprongen is van een pas-
seerend schip. Ook kan ’t zjjn, dat t een
dame is die hier pas is gearriveerd en met
Een vreesel ijken dood stierf een arbeider
te Marseille, die met een van zijn kamera
den was gaan liggen slapen in den grijper
van een kolenkraan. Terwijl belde mannen
in de door den gesloten grijper geyormde
ruimte rustig sliepen, werd de kraan weer
in werking gesteld en gingen de grijpers
plotseling open. Eén der arbeiders stortte
naar beneden en bleef ernstig .gewond liggen.
De andere arbeider was half uit de grijpers
gegleden, toen deze zich weer sloten. HU
raakte met zyn hals er tusschen beklemd
en het hoofd werd leteriyk van het Mtaim
gescheiden.
De K. R. O. deelt ons mede, dat de Mi
nister van Waterstaat heeft bepaald, dat het
programma van Zaterdagavond 30 Novem
ber. onderbroken moet worden van 9io
uur. om aan den heer mr. H. P. Marchant,
voorzitter van de Vrijzlnnlg-Democratische
Partij, gelegenheid te geven een politieke
redevoering te houden, welke door den Hul-
zen-zender moet worden uitgezonden.
LUk aangespoeld Gisternacht is nabij
De Kooy het lijk aangespoeld van een jonge
vrouw naar schatting 28 jaar, lengte 17J M
flink postuur, donker blond haar. Gekleed in
grijzen mantel, met bruin bont op mouwen
en kraag, donker blauwe japon met lila zij
stukken en lange mouwen, lage schoenen
ed
:n.
Ook dring' spr. aan op verbetering van de
trap in den Waagtoren en van het verkeer
op de Handelskade. Voorn moet de ver
betering dy bestra'ing ter hand worden
genomen.
Te kwart
krijgen.
Spr. is het niet eens met het betoog van
De heer VAN SLINGERLAND weet
niet, in welke wereld hij vandaag leeft. (Ge
lach). Vorig jaar was er een hoofd van Jut
bij en daar moest ik nog ai eens voor dienen.
Eén van onze genoodigden hamerde er al
eens op los. Maar vanmiddag is een hof
felijke houding aangenomen. Dit lijkt spr.
ook taktischer, omdat men iemand niet kan
winnen, door hem eerst de huid vol te
schelden. Spr. is ervan overtuigd dat de
overzijde thans meer zal bereiken. zonder
dat ze haar principe heeft prijsgegeven.
i wijst er
gaan. Het was niet wel mogelijk, er eerder
mee te komen.
I Wat de trap van den Waagtoren betreft,
deze bestaat uit drie deelen en dus kan men
ook bij gedeelten vernieuwen. Intusschen de
raad zal er over moeten beslissen, want in het
college is er geen meerderheid voor te vinden.
Het Rijk heeft plannen voor een weg langs
Alkmaar en deze zou den door ons geprojec-
teerden Bergerweg kruisen. Daardoor wordt
1 spr. gehandicapt, maar anders zou de Berger-
weg dezen winter in orde worden gemaakt,
j Het college zal beraden of het zich aan de
plannen van het Rijk zal onderwerpen.
De heer KUSTERS Nooit doen, (in
stemming).
Wethouder LEESBERG is verheugd over
deze geluiden.
De heer BONSEMA Je hoeft in elk geval
geen tranen meer te schreien.
Wethouder LEESBERG meent, dat het
onmogelijk is. een grooten tunnel in den
Bergerweg te maken. Dat zou te veel kosten.
Een verbeterd tunneltje zal altijd betrekkelijk
klein blijven, al zal men er dan onderdoor
kunnen rijden.
Spr. deelt nog mede, dat er misschien een
verbreede Friesche brug komt en dat de tegen
woordige brug verplaatst zal worden naar
de Vlotbrug. Daarover >s een conferentie
huis. Ook acht spr. het verkeerd, dat de toepassen, heeft nog niet tot moeilijkheden
controle op I-- - - i
een armbezoeker en niet door
iHet beste vindt s
rechtstreeks de gelden betaalt.
Spr. is verheugd, dat zijn fractie het
stel zal doen tot vernieuwing van de trap
in den Waagtoren. -
De heer GOVERS juicht op heel veel
gebied den aanbiedingsbrief toe. Niettemin
valt er wel iets aan te merken. Zoo laat het I
ring, maar voor het doel voldoende (men
.kan ze eventueel versterken met de h. f.
jlamp). x
Het rooster bevindt zich om den
en is meestal niet anders dan e«
*’_a spiraal, (de moderne lampen hebben
veelal een eenlgszlns anders gebouwd roos
ter, maar dat doet aan de zaak niets af)
de electronenstroom ondervindt dus nor
maal geen hinder van deze in wezen gerin
ge versperring op den weg naar de plaat.
Het rooster is echter veel dichter by den
gioeldraad, en geringe positieve lading van
hetrooster verhoogt dus de electronenstroom
belangrijk meer, dan een dergeljjke verhoo-
ging van de plaatspanning zou doen.
Het verschil is tien- en meervoudig. Wei
nig electronen worden echter door het roos
ter vastgehouden, zoodat deze verhoogde
electronenstroom voor het belangrijkste deel
de plaat bereikt.
Wordt daarentegen het rooster negatief
geladen, dan ondervinden de electronen een
afstootende werking hiervan, de electronen
stroom wordt dus getemperd. BIJ ontvangst
wordt zoodoende de electronenstroom door
Buiten beschouwing laten
schermde roosterlampen,
penthode-lampen, enz.
Wanneer nu door den gioeldraad van de
Radiolamp een electrische stroom wordt ge
voerd, zoodat deze verwarmd wordt, ep men
geeft de plaat een positieve spanning, dan
ontstaat er een stroom van electronen naar
deze plaat. Wat electronen zijn, hebben wij
reeds In één der vorige artikelen besproken.
De door den gioeldraad afgestooten electro
nen zijn nJ. negatief geladen, de positief
geladen plaat trekt deze dus aan. er vindt
stroomdoorgang door de Radiolamp plaats.
Het is wel aardig hier even te memoree-
ren, dat de uitvinding van de Radiolamp In
direct weer terug te brengen is tot een ont
dekking, gedaan door den grootsten uit
vinder van onzen tijd, Th. A Edison.
•het rooster geregeld, welke regeling, dit
I volgt duidelijk uit onze redeneerlng, ultslul-
tend afhangt van de ontvangen signalen.
Het rooster verricht hier de functie van
--om een modern (of is het
reeds een oud?) beeld te gebruiken.
Om de werking van het rooster te verhoo-
gen, dient de spoel L 3, de zoogenaamde
t terugkoppelspoel. Door deze spoel vloeien
nJ. de plaatstroompjes, die varleeren in1
PHILIPS
L.094
i.SO-tSDH
heid maar vergrooten. Wat deze heeren
voorstellen, is eigenlijk afbraak. Spr. waar-
Bloembollendiefstal Van een perceel
bloembollenland nabij den Burg, eigendom
van den heer Jn. Rab, is een partijtje cro-
cussen gestolen, eigendom van de heeren Roys
en C. Dijkman. De dief heeft de crocus bol-
len uit den grond gerooid en niet minder
dan 17 bedden gedeeltelijk gerooid.
De politie heeft nog getracht met een po
litiehond het spoor, dat de dief had achter
gelaten, te volgen. Aanvankelijk volgde 1
J dier een spoor, doch de aanhoudende regen
had ’t verder volgen voor t dier ónmogelijk
sètnaakt.
Dit is nu reeds de tweede maal, dat op
deze wijze hier bloembollen worden ont
vreemd.
Kleine oorzaken, groote gevolgen Een
meirje had, wat wel gens meer gebeurt, ge-
scjpl met een vriendljietje. die haar met
dm nagel een klein wondje aan de hand
bezorgde,
De hand en arm zwollen allengs op.
De geneesheer constateerde bloedvergifti
ging.
gaat spr. dan de gevolgde
na, om aan te toonen, dat de
Neemt men allereerst de 5000 algemeene 40.000 (derving meterhuur) niet i
bestuurskosten. Wil men ze eraf brengen, kunnen worden, om de begroeting sluif-
besluit Mi verband staat.
Dit laatste wordt nadeellger, als de Invoe-
brengen en dezen eerst in de commissie-
héer KUSTERS is het eens met den vergadering vaststellen. Spr. is er echter
-J— --tegen, om de huur af te schaffen.
Het ambtenarenreglement is reeds be
sproken in het college. Eerstdaags gaat het
naar het georganiseerd overleg. Dat dit
zoo lang heeft geduurd, is te wijten aan het
feit, dat gewacht moest worden op de
rij kswet.
Wethouder LEESBERG begint met te
zeggen, dat Publieke Werken in alle gemeen
ten een moeilijke periode doormaakt. Men
wordt gehandicapt, waardoor men niet den
spoed kan betrachten, welken men wenscht.
Anderzijds zit men nog met de crisis ten
aanzien van het woningvraagstuk, omdat
als men nieuwe goedkoope woningen gaat
bouwen, de oude (duurdere) zullen leeg
komen te staan.
Vele zaken leenen zich niet voor een
directe oplossing.
na elf wordt de vergadering
geschorst to» heden a uur. 1
By een plaatspanning van 50 Volt en een
roosterspanning van 0 Volt, is.de anode-
stroom plan. 4'A mA. Verhoogt men de
plaatspanning tot 100 Volt dan wordt deze
stroom plan. 10 mA. Voor het terugbrengen
van dezen stroom tot weer mA. by een
plaatspanning van 100 Volt, is een negatie
ve roosterspanning noodlg van iets meer dan
3 Volt. De versterklngsfactor g is dan te
berekenen uit de breuk 50/rulm is 15.
Over de steilheid van de karakteristiek
het volgende: Als de .krommen” nagenoeg
loodrecht zijn, dan is ’n kleine roosterspan-
nlngswljziging voldoende om een groote
plaatstroomwUziging te veroorzaken. In vele
getallen Is dit een voordeel.
Uit flg. 2 blijkt, dat by een constante
plaatspanning van 100 Volt de stroomsterkte
van 5 m.A. tot 10 m.A. toeneemt bij een ne
gatieve rooste rspannlngsaf name van "14
Volt tot 0 Volt, een stroomverandering dus
van 5 mA. bij 2)4 Volt.
De steilheid van de karakteristiek wordt
In deze belde waarden uitgedrukt. 8 2.0
mA./V. (2 mA. per Volt roosterspanning).
Mocht een en ander den lezer ontgaan zijn,
dan zal deze kleine herinnering voldoende
blijken te zijn.
zeker verkeerd.
w<1„, wMiup De P*aa,slnR der nieuwe fröbelschool wil
de begroetingen worden samengesteld. Men ’lui,ln8 een kwestie van een jaar is, zal spr spr. eerst bespreken met de commissie van
raamt nu f 30.000 minder, terwijl de afname “*et aandrin8en °P *»et invoeren van een’ toezicht en met het bestuur der schoolver-
van stroom hooger geraamd wordt. In Plaatse’l>ke j eeniging.
totaal maakt dit een verschil van t las.ooo. Ue heer merkt op, dat op deze Ook ten aanzien van de winkelsluiting
vereemgt spr. zich niet het betoog van den
heer Uoldendorp. Spr. wil atwachten, tot
men weet war het Rijk zal doen.
De heer BONSEMA hoopt, dat alsnog
besloten zal worden, om de trap in den Waag-
roren te verbeteren en laat men het dan goed
en radicaal doen.
Spr. doe' hierna namens zijn tractie en
die der V. D. de volgende voorstellen:
-. me' ingang van 1 Januari 1930 af te
schaffen de huur van gas- en electriciteits-
meter»
b. wederom zoo spoedig mogelijk in te
voeren het openbaar vervolgonderwijs en
het daarbu aansluitend Bureau voor Be
roepskeuze
c. de bestaande 20 houten noodwoningen
re vervangen door goede en goedkoope ar-
beiders-woningen
d. over te gaan <ot algeheele vernieuwing
van de trap van den Waagtoren.
De heer SIE1SMA meent, dar men
zal doen om de meterhuur af te scha]
■t«^i begroeting geen post voorkomt voor aflos-
smg der crisisschuld. Dat heeft de begroo-
-- -1---o rt e
ut-, „uw, luel ingang vau 1 -
Januan a.s. af te schaffen In verband hier- van A,6’ 0?0 oP8f brach«; waarbij
mede zal met worden voorgesteld, de tarie
ven te verlagen, hoewel ook dit best zou
kunnen geschieden.
Verschillende vereenigingen hebben
hooger subsidie gehad, zonder dat aan
en W. te vragen. Spr, verzoekt de subsidie
voor de onthoudersvereenigingen op te
voeren tot f 400. Dan ontvangen ze nog
f 125 minder dan vrcefei.
Wethouder THOMSEN zegt, dat de
bedrijfsbegrootingen 20 Juli aan de com;
missies zijn verzonden, terwijl de gemeente- j
begrooting voor 1 f
moest worden aangeboden.
Spr heeft geen bezwaar om de subsidie
voor de drankbestrijding op te voeren to'
400.
Wat de subsidies betreft Kinder-
kleeding en Gezinsverpleging nebben met - -
omdat ze steun behoeven I om meer subsidie gevraagd Het stekelmag geenwi^PJ* f
verpleging m een zieken-1 dat B. en W. bei het berekenen der subsidies, -
op Vrijdag, 29 November 1929. ’s namiddags
te 2 uur.
Voorzitter:
laar.
Secretaris: de heer A. Koelma.
Aanwezig de dames HellemanHardebèl.
alsmede de heeren Kusters, Klaver, Thom
sen. Vogelaar, Woldendorp, Covers, Ringers,
van Slingerland. Keesom. Leesberg, Bakker,
HoogeQboom. Bonsema en Bulens.
Afwezig mej. Carels en de heeren Sluis
en Sietsma.
Een vacature.
De VOORZITTER heropent de vergade
ring.
De replieken worden voortgezet.
De heer KUSTERS zal niet uitvoerig r£-
p lice eren; dit wil echter nog niet zeggen.
den1 sterkte.
In spoel L I wordt hierdoor weer een
rooster vervalt hier dus, Is ook overbodig.' overeenkomstig varleerende stroom geïndu-
de afge-i ceerd, welke de werking van 't rooster ver-
zoogenaamdesterkt; wy willen het echter bjj deze oprner-
Wie moet de schade dragen?
Voor de vierde kamer van de Haagscha
Rechtbank werden gisteren de pleidooi,,*
gehouden In de zaak van de N. V. Mjj. tot
het aannemen van Waterbouwwerken v. fa.
A. Hofman te Haarlem tegen den Staat 'der
Nederlanden, naar aanleiding van de uit
voering van het werk van den aanleg y*
den afsluitdijk Wlerlngen—Noord-Holland-
sche kust.
Genoemde aannemingsmaatschappjj had
dit werk voor f 1.497.000 met een beslis-
slngstyd van veertien dagen na de aanbe
steding aangenomen. By de uitvoering had
zy groote teleurstelling ondervonden, In het
bijzonder tengevolge van de zachtheid nn
den bodem. Het verlies, aldus door de firma
Hofman geleden, werd door haar op méér
dan één mlllloen gulden berekend.
In de overeenkomst tusschen den Staat
de aannemlngsmaatschappy ter zake van
de opdracht van het werk komen verschil
lende Ingewikkelde bepalingen voor, terwijl
bepaald was dat In alle gevallen, waarin niet
was voorzien, partyen zouden zyn onderwor
pen aan de voorschriften, door het Depar
tement van Waterstaat voor aanbestedingen
vastgesteld.
Volgens par. 475 van de voorschriften komt
schade, by de uitvoering ontstaan bulten
schuld en onafhankeiyk van den wil van
den aannemer, voor rekening van het Ryk,
Op grond van die paragraaf stelde de fir
ma Hofman een verzoek tot schadevergoe
ding ten bedrage van één mlllloen gulden
by het Departement van Waterstaat in. De
toenmalige Minister tan Waterstaat wees
echter alle aanspraken af en was van oordeel
dat de geleden schade voor rekening van den
aannemer moest komen.
Na langdurige onderhandelingen werd
overeengekomen, de kwestie aan het oordeel
van een commissie van bindend advies voor
te leggen, een instituut intusschen, dat nog
niet by de wet is geregeld.
De volgende belde vragen werden ter be
antwoording aan de commissie voorgelegd:
Is alle voorkomende schade voor rekening
van den aannemer? En: zoo neen, voor wiens
rekening la dan de reeds voorgekomen
schade?
Zoowel de Aannemingsmy. Hofman als het
Ryk erkende, dat het nooit de bedoeling was
geweest, alle schade uitsluitend voor reke
ning van den aannemer te doen komen.
De commissie van advies beantwoordde
Intusschen de eerste vraag bevestigend,
waardoor de tweede vraag verviel.
Namens de firma Hofman heeft nu mr.
J. E. W. Duys een eisch tot vernietiging van
het bindend advies der commissie by de
Haagsche Rechtbank Ingesteld, terwijl de
Staat zich verwe^ stelde middels mr. J. H.
Telders.
(Een eisch tot schadevergoeding kan eerst
worden Ingesteld. Indien en nadat het bin
dend advies nietig zal zyn verklaard).
Mr. Duys betoogde allereerst, dat de vraag
die thans aan het oordeel van den rechter
wordt onderworpen, als volgt luidt: Is de
uitspraak dezer commissie al of niet in
stryd met efe redeiykheid en billijkheid,
waaraan volgens gevestigde jurisprudentie
zulk een uitspraak heeft te voldoen? Hof-
I man meent van wél. De commissie heeft le
zen den uitdrukkeiyken wil van belde par-
I tijen den eerste wraag met „ja” beantwoord.
Een bindend advies kan zyn een uitlegging,
een verlengstuk eener overeenkomst, doch
het mag nimmer een omverwerping van de
overeenkomst zyn. om die reden reeds is het
bindend advies in stryd met de redelykhéld
en de billijkheid te achten.
&Us na de ervaringen en vemmsingen,
die technisch opgedaan waren met het werk,
door Hofman geleverd, biyken de onvoorzie
ne omstandigheden onafhankeiyk van den
wil van hem die het werk uitvoert, zulk een
omvang te hebben, dat de raming van het
tot stand komen der Zuiderzeewerken wel
licht straks met ongeveer 700 mlllloen gul
den zal zyn overschreden.
Aan de Rechtbank wordt thans alleen ge
vraagd. Hofman niet den weg af te snyden
voor de tweede kwestie, nl. of de werkeiyk
in concreto voorgekomen schaden voor reke
ning van den Staat dan wel voor Hofman
zyn.
Indien de Rechtbank In overeenstemming
met den wil van belde partyen de eene
vraag ontkennend beantwoordt, dan zal na
der dienen te worden onderzocht of de voor
gekomen schaden ook Inderdaad aan Hof
man recht op schadevergoeding geven.
Mr. Telders betoogde, dat mr. Duys heeft
nagelaten de zaak In haar geheel te be
schouwen. Daardoor acht pleiter zich even
eens van een deel van zyn taak ontslagen.
Pleiter beroept zich op prof. Meyers en
op arresten van den Hoogen Raad om aan
te toonen, dat alleen in geval van kwade
trouw vernietiging van een overeenkomst als
de onderhavige kan plaats hebben by rech
terlijke beslissing. De- leden van de com
missie staan hier bulten het geding.
De commissie van advies heeft aangeno
men, dat alle voorkomende schaden voor re
kening van den aannemer zouden komen.
De aannemer wist dat hy alle schaden voor
zyn rekening moest nemen, zy het ook, dat
aard- en zeebevingen werden uitgezonderd,
omdat dan de goede trouw zou meebrengen
dat de Staat een zeker deel van de schade
voor zyn rekening zou nemen. Van een
dergeiyke onvoorziene gebeurtenis Is even
wel geen sprake gebleken: zelfs waren ver
zakkingen e. d. uitdrukkeiyk in de overeen
komst voorzien.
Spr. gelooft, dat wanneer men een dulde-
Hjk inzicht heeft In deze zaak, de beslissing
gemakkeiyk zal vallen.
Re- en dupliek volgden.
Het O. M. zal12 Dec. as. conclusie ne
men.
van 0.65 abnormaal is.
Voorts betoogt spr., dat voor deze begroe
ting op de winst uit de bedrijven gerekend
Is. den. Deze spannlngsvarlaties zyn heel ge-
De heer BONSEMA. Waar staat dat?
De heer VOGELAAR: Slaat u artikel 47»
maar na!
Omstandig
gedragsiyn
zoo duister is.
HELLEMAN—HARDEBOL
den toestand der woningen. De
zyn niet meer dan berg-
dringt er op aan, dat deze
zoo spoedig mogehjk verdwijnen
Hierna komt het college aan het Woord.
(Zie vervolg Pag. 1 2e blad)
m l Asv V v/x/X'Ll 1 4 LUCj UC IrevL
verkeer op de Handelskade veel te wenschen houderspensionneering te zullen bespreken
over en als er genoeg geld was, zou spr. met het seniorenconvent. Dat is een vorige
voorstellen deze heele kade te verbeteren, maal ook gebeurd.
Spr. hoopt, dat B. en W. bij de volgende! C—
begrooting met een dergelijk voorstel zullen kade vreeselijk
komen i ^ai met
De heer WOLDENDORP denkt, dat te niet alleen de
winst op de meterhuur grooter is dan is bij het passeeren van de brug hebben. Een
aangegeven. Spr. zal gaarne nadere gegevens moeilijkheid is de kwestie van het parkee-
ren van voertuigen op marktdagen. Spr.
meende, dat steeds twee banen werden vrij
den heer Bakker over de winkelsluiting, gehouden. Is dat er maar één, dan is dat
Hieraan wordt het werktijdenbesluit niet
vastgekoppeld. Waar de landelijke winkel- i
clilltinn - A - Ja I AA.A
dat wy tevreden zyn met het antwoord van~ eveneens opvoeren.
«a van
Wat de voorstellen betreft spr.’s fractiê kal wel bemerkt hi
zal zich eenstemmig tegen punt a verkla
ren; ook tegen punt b in dezen vorm is
spr.
Wel is men bereid een stap in deze rich
ting te doen van het vervolgonderwijs.
Spr. geeft in overweging, punt C. te wij
zigen, in dien zin, dat 25 woningen worden
gebouwd.
Later kan dan worden uitgemaakt, of dit
permanente, dan wel contröle-woningenj
m5etenoXonlngen kunnen echter niet g^T
mist worden.
Enkelen van spr.’s fractie zyn voor ge-/
deeltelijke vernieuwing van de trap in den
Waagtoren.
De heer VOGELAAR bestrydt den heer
Edison had nd. opgemerkt, dat, wanneer
een metalen plaat In de nabyheld van een
brandende gloeilamp werd geplaatst, een
natuurlek uiterst gevoelige galvanometer,
verbonden met die plaat en de positieve zy-
de van den gioeldraad, een uitslag gaf, die
wees op doorvloeiing van een g
je. Verbinding van den galvanometer tus
schen plaat en mln-zyde van den gioeldraad
gaf daarentegen geen uitslag. Dit verschyn-
sel is bekend als het Edlson-effect en hierop
waren de waarnemingen van de elgeniyke
uitvinders en verdere rervolmakcrs van de
Radiolamp in zyn huldigen vorm gebaseerd.
Van deze pioniers noemen wij alleen Dr. J.
A Fleming en Dr. Lee de Forest.
Om tot ons onderwerp terug te keeren,
de grootte der electronenstroom is afhanke
lijk van eenlge factoren. In de eerste plaats
jvan den graad van verwarming van den
gioeldraad; door deze verwarming op te
voeren kan men den electronenstroom dus
seas En in de tweede plaats
de positieve lading van de plaat; men
lebben dat opvoering van
de Anode-spannlng tot op zekere hoogte ver-
hooging der geluidsterkte geeft, d. w. z.
men maakt den electronenstroom krachti
ger, want hierop komt het neer.
Het spreekt echter vanzelf, dat er een
plaatspanning is en ook een gloeispannlng.
waarby de Radiolamp het gunstigst werkt;
deze belde spanningen worden door den
lamp-fabrikant aangegeven, zyn voor iede-
re lamp dus bekend, al zal elke lamp van
type kleine afwyklngen vertoonen, die
t te stellen
zyn. Het komt dus hierop neer, dat de elec
tronenstroom voor de Radiolamp constant
zou zyn, als het rooster er niet was.
Fig. 1 geeft het schema weer van een
■4-éénlamps-toestel, de lamp Is dus een detec-
J t torlamp. In dit schema is onder meer te
Bakker, waar deze betoogde, dat een factaMi dat het ^0,^ verbonden is met de
Inductle-spoel, de wisselende spanningen
van de opgevangen slgnaaltjes zullendus het
rooster beurtelings positief en negatief la-
Spr. voelt meer voor het opruimen van omslag over alle gebruikers gevolgd worden,
krotwoningen dan voor het onbewoonbaar
verklaren. De noodwoningen zijn veel beter
dan vele krotwoningen. Ze staan opILhzelf. J Sen die de rijpere jTugd stelt
hebben 3 kamers, keuken enz. Het kollege j heer BAKKER bespreekt nogmaals de
denkt er echter niet aan ze tot permanente winkelsluiting, waarmede, naar het oor-
womngen te maken. Dat blijkt ook hieruit, deel van den minister het werktyden-
dat van de ao er 15 bewoond zijn. Voor nood
gevallen moeten B. en W. wat ter beschikkin
Gemeentebegrooting. dienst
1930
Aan de orde was hierna de vaststelling
der gemeente-begrooting en der begroetingen
van de takken van dienst voor het iaar 1930
De heer BONSEMA begint met te ver
klaren, dat het eenigszins moeite heeft
gekost in deze begrooting iets te vinden.
Komende tot de eigenlijke begrooting
betoogt spr., dat het wenschelijker is. ee rs
de bednjfsbegrootingen vast te «tellen en
spr. verheugt zich erover, dat B en W. het
in dezen met hem eens zijn. Spr. meent,
dat het ook mogelijk was geweest en spr.
zal graag vernemen, welke de samenloop
van omstandigheden is, dat het niet is
geschied.
Typeerend vindt spr. de wijze, waarop
AVONDVERGADERING
Afwezig de heeren Sluis. Sietsma en van
Slingerland.
Mej. CARELS vindt het buitensporig,
dat de verbruiker huur voor de gas- en
electridteitsmeters moet betalen. Eert win
kelier rekent toch ook mets voor de weeg
schaal.
De heer BAKKER bespreekt de reorgani
satie van gemeentewerken. De heer Kusters
wil alles zooveel mogelijk uitbesteden en de
heer Vogelaar wil de reorganisatie laten rus
ten. Dit zou, naar spr. meent, de moeilijk- de yiotbrug. Daarover -s een
I geweest met den Waterstaat,
voorstellen, is eigennjs aroraas. opr. waar- j - -
schuwt daartegen en verzoekt de reorganisatie
voorstellen zoo spoedig mogelljk in te die
nen. Ook acht spr. het verkeerd, dat men
de f 5000 algemeene bestuurskosten wil
schrappen. Misschien kan het bedrag wel
iets verlaagd worden.
U Spr. zegt zijn steur toe voor de oprichting
van een bad- en zweitunt ci t.ng.
Onprettig en onbillijk is bet. dat sommige
menschen gedwongen worden naar het Arm
bestuur te gaan, c
voor de kosten van
-- -V w.» uvvil UVg UJLl IAI4. U1UCUIJ AULUCU
hen wordt uitgeoefend door geleid.
- - een regent. De heer KUSTERS constateert, dat geen
spr., dat de gemeente oaderzoek heeft plaats gehad, of de vereeni-
gingen zooveel mogelijk trachten in haar
voor- eigen onderhoud te voorzien.
Wethouder THOMSEN kan geen lager
bedrag als winst uit de bedrijven ramen dan
reeds is geschied. Dan zou men weer tot
belastingverhooging moeten overgaan.
De VOORZITTER zegt toe, de wet-
merking komen en oogenblikkelijk dienen
te verdwijnen. Spr. wil hiervoor in de plaats
enkele goede en goedkoope arbeiderswonin
gen doen bouwen, want in de noodwoningen
is niet meer te leven. De ratten loopen er over
de zolders. Het zijn eenvoudig krotten,
waarin man, vrouw en 8 kinderen moeten
wonen.
Ook hoopt spr-, dat er spoedig prae-
advies zal komen omtrent de inrichting van
een gemeentelijken Ophaal- en stortingsdiensL
Ook als het belastingstelsel gewijzigd is, zal
deze dienst nog veel nut kunnen bewijzen.
De heer SIETSMA betreurt het, dat er
van het college zoo weinig initiatief ujtgaat.
Men is tot een soort bevriezingssysteem
gekomen.
Pensionneering van de wethouders acht
spr. gewenscht. Spr. voelt wel iets voor uitge-
steld pensioen tot den 65-jarigen leeftijd.
Spr. is geen voorstander van de 8 uurwinkel
sluiting, zoolang die niet over hét geheele
land wettelijk is geregeld.
Wat de openbare veiligheid betreft, spr.
verzoekt bij de Frieschebrug niet alleen maat
regelen ten aanzien van het verkeer te nemen,
maar ook ten aanzien van de bestrating. Bij
de Frieschebrug moet gewacht werden, tot
zeer veel propaganda voor het vervolg-
onderwys hebben gemaakt.
Het resultaat is echter bedroevend.
Terwyi de animo onder de jongelui ook
niet groot is.
Intusschen heeft spr. veel hoep op de tn
te voeren cursuswet en spr. vertrouwt, dat
de burgemeester dienaangaande met voor
stellen zal komen.
Wat de winkelsluiting betreft, zal spr. de
rUksregellng afwachten en voorloopig ge
noegen nemen met het werktijdenbesluit.
De heer KEESOM Bespreekt de verschil
len tusschen zyn cijfers en die van den
heer Bonsem»-
De heer BONSEMA: Het zyn Uchtbc-
drljven. maar er |s geen bedrijf, waar net
IJCVAHCU IXlVd^Xl CU ww ’’Ml Lvl UCJVlliA&lU —o
hebben. Er zijn menschen, die er graag wo- rin? niet geljjlrtyd^geschtedL^
De heer BAKKER: De minister zegt het.
De heer WOLDENDORP: Uit welke me
morie van antwoord citeert u?
De heer BAKKER: Uit die van het vo
rige ministerie.
De heer WOLDENDORP: O, dan is het
In orde!
De heer BAKKER zal geen voorstel doen,
omdat dit toch geen kans heeft.
Spr. betreurt, dat men niet zyn steun zal
verleenen voer een cursus In vervolg-
onderwys; het aantal leerlingen van het
openbare onderwys was stygende.
De heer KUSTERS: De katholieken had
den er driemaal zooveel!
De heer BAKKEfTmeent, dat er te wei
nig propaganda voor gemaakt Is.
De heer KUSTERS: Uw eigen menschen
achten het uit den tyd.
De heer BONSEMA: Dus wy zyn eigen
lijk een unicum.
(De heer Sietsema komt ter vergadering).
De heer BAKKER hoopt, dat binnen niet
al te langen tyd een voorstel zal komen tot
invoering van premlevry pensioen, zóó al-
thans heeft spr. de toezegging van den
I voorzitter opgevat.
Over de winst uit de bedrijven wordt in
I spr.’s kringen verschillend gedacht.
Vóór er winst wordt gemaakt, moet de
prijs van het product redeiyk zyn en moe
ten de- arbeidsvoorwaarden goed zyn.
Thans wordt de winst alleen gebruikt
om den factor naar beneden te doen, maar
men moet haar ook aanwenden om so
ciale maatrege’en In te voeren.
Is het laat. te het geval, dan zijn wy te
eer geneigd cm winst uit de bedrijven te
nemen.
j Het doet spr. genoegen, dat een 25-tal
September aan den Raad krotwoningen wordt opgeruimd-
H Spr. vraagt nu de toezegging, dat een
even groot aantal nieuwe hulzen zal wor
den gebo ivd. In dit verband verzoekt spr.
css wat meer soepelheid ten aanzien van
de wenx jlOo vi creeniging ..Rochdale”.
De heer WOLDENDORP is er van over
tuigd. dat de meterhuur omlaag kan. Er
Neemt men allereerst de 5000 algemeene 40.000
gemist, dlge
lultend veelt
dan gaan B. en W. daarmee acCoord. te maken. By deze huur moet het stelsel:
Alle Radlo-lampen, ook de detectorlamp, verkeersagent,
hebben vier pennen, waarvan twee dienen
voor aansluiting, van de plus en mln pool
van den accumulator (by gelijkstrcomtoe-
stellen), één voor het rooster en één voor
de plaat (anode). De geiykrichterlamp heeft
slechts drie pennen, twee weer voor
gioeldraad en de' andere voor de plaat, het
afge-i
amde
king, wat dit punt betreft, laten.
De lamp karakteristiek
In het bovenstaande werd reeds gezin
speeld op de gegevens betreffende
spanning en gloeispannlng. door den fabri
kant by Iedere lamp verstrekt. Voorts sluit
de fabrikant by zyn product een grafische
voorstelling in, waaruit het gedrag van zyn
fabrikaat onder ukeenloopende omstandig
heden af te lezen valt, de „landkarakte
ristiek". Het is dus nuttig, dat men weet op
welke manier de benoodlgde gegevens uit
deze karakteristiek te „lezen” zyn.
Een dergeiyke grafische voorstelling geven
wy in flg. 2 van de Philips Wisselstroom
.Miniwatt” lamp E 415 (met indirect ver
hitte kathode) om een karakteristiek te heb
ben, die In een laboratorium is opgenomen.
Op de horizontale as wordt de rooster
spanning Vg uitgezet, de plaatstroom Ia In
mA op de verticale as. By een constant ge
houden plaatspanning wordt by verschlllen-
waarden van de roosterspanning de elec
tronenstroom gemeten, en door deze punten
te verbinden de in de grafiek voorkomende
.krommen” getrokken.
In flg. 2 zyn drie krommen gegeven, resp.
by plaatspannlngen van 150, 100 en 50 Volt
(Va is 150 Volt, enz.) Uit dese karakteristiek
Is dus af te lezen om even de gedachten
te bepalen dat by een plaatspanning van
150 Volt en een roosterspanning van 0 Volt
door de lamp een stroom gaat van plm.
17 mA.
By 100 en 50 Volt plaatspanning zyn deze
waarden resp. 10 en 4)4 mA. Deze stroomen
noemt men de ruststroomen van de lamp.
In den llnker-bovenhoek van den grafiek
staan nog eenlge waarden, die van belang
zyn, genoteerd en wel:
Vf Voltage filament gloeispannlng
4 Volt;
If Filamentstroom gloelstroom
08 A;
Va Anodespanning 50 150 Volt;
g versterklngsfactor 15;
8 steilheid 2.0 mA/Volt.
Uit de karakteristiek is eveneens de ver
sterklngsfactor af te lezen, althans te be
rekenen.
Een plaatspannlngsveranderlng roept een
plaatstroom-vartatle In het leven, die echter
weer op te heffen Is door het doen optre
den van een, dan bepaalde roosterspan-
nlngsveranderlng. De verhouding tusschen
deze spanningen (uitgedrukt in Volts) wordt
de versterklngsfactor van de lamp genoemd.
Een voorbeeld van een dergeiyke berekening:
De vergadering wordt eerst eenigen tijd
geschorst, om het college gelegenheid te
geven, zich over enkele punten te beraden.
Na heropening is het woord aan wethoude
RINGERS, die meent, dat de critiek nogal
is meegevallen. 9
Wat de meterhuur betreft, spr. meent,
dat mej. Carels een verkeerde vergelijking
heeft gemaakt. Een winkelier kan zijn weeg-
werktuig dagelijks honderden keeren ge
bruiken, terwijl wij voor iederen verbruiker
een afzonderlijk meetwerktuig moeten heb-
het verkeer uit de stad is doorgelaten. Dat worden, hoewel hij er zich mee kan
vmd‘ heerlijk, omdat met alleen de eeni«n. dat «en winst wordt «m
wachtenden doorgelaten worden, maar ook
degenen, die nog aan het eind der Handels
kade zijn.
B|De 1
heer Bonsema, dat er niet veel opmerkingen
te maken zijn over de begrooting. Maar de
opmerkingen, die gemaakt zijn, komen hoofd
zakelijk van de regeeringspartij. In den
loop van deze vriendschappelijke bespre
kingen is er misschien wel gelegenheid, het
college wat van de kapstok-politiek af te
brengen.
De finantieele politiek beheerscht de ge
heele beleidsvraag van het college. Zal dit
het beleid van de laatste twee iaar voort
zetten Spr. merkt op, dat het college berust
op een meerderheid, die beoogt de saneering
van de finantiën. Gelukkig zijn we nu op den
goeden weg. Er zijn maatregelen genomen,
die we ook beter nog liever achterwege hadden
gelaten.' Maar we moesten- eerst weer in
het goede spoor komen. Is dat het geval,
dan zullen we overwegen, op die maatregelen
terug te komen.
Spr. juicht toe, dat er een nieuwe fröbel
school, een gymnastieklokaal en een nieuwe
tribune op net Sportpark zullen verrijzen.
De onoverdekte tribune dreigde ineen te I
storten en ook het buffet voldeed niet meer, i
Spr. hoopt, dat deze plannen zeer binnen
kort verbeterd zullen worden.
Spr. is tegen vernieuwing van de trap
in den Waagtoren en verzoekt den Burge
meester, een bespreking te houden met net
seniorenconvent omtrent de wethouders-
pensionneenng.
Ook moet er verbetering gebracht worden
in den toestand bij den tunnel in den Berger-
weg. Er zal iets moeten gebeuren.
De heer VOGELAAR zegt, dat van meer- neQ om de u huuf Dat de opruiming der
dere zijden hulde is gebracht aan B en W. krotwoningen wat ljng heeft geduuiri, spr.
«enerzijds tn het vinden van verschillende wi)St ef dat de procedure langzaam moest
uitspraken voor een zelfde zaak, anderzijds 1
voor het maken van een serie kapstokken.
Spr. zal z;ch daarom hiervan onthouden.
Volgens spr. is de betere finantieele situatie
voor een deel te danken aan de overschotten
maar ook aan de bezuinigingsmaatregelen
van den raad.
Toch moet men voorzichtig zijn. Ver
schillende maatregelen zijn voorgesteld, die
weer kapitaal gaan kosten.
Hierna bespreekt spr. het ambtenaren
reglement. dat eerst in algemeene lijnen
moet worden uitgestippeld. Dat zal de be
sprekingen veel bekorten.
De vergadering wordt te kwart voor zes
geschorst tot hzlf acht.
totaal maakt dit een verschil van t 125.
Uit deze speling kan de derving der meter'
huur best gevonden worden. Spr. zal aan 1 -
ook voorstellen, deze huur met ingang van 1 L‘ng verlicht. 1928 heeft
de factor is verlaagd en de kinderaftrek!
verhoogd. Voorts releveert spr. de op han- I
j den zijnde belastingwijziging, welke een t
1 reusachtig verschil oplevert. Dat alles kan
voor de gemeentelijke inkomsten een groot. a.
verschil worden. Spr. heeft geen ongunstigen scha
indruk omtrent de uitkeering uit het fonds,1
en memoreert, wat verschillende gemeenten,
ter grootte van Alkmaar, over 1929 uitgaven
Voortgaande zegt spr? te hopen, dat men i VO°^ °Penbare veiligheid, onderwijs
spoed zal betrachten bij de stichting van
een overdekte bad- en zweminrichting.
Spr. hoopt, dat B. en W. eventueel finantieel
gullen steunen.
De volkshuisvesting hier ter stede bevre
digt spr. geenszins. Spr. meent, dat de 20
noodwoningen opgeruimd moeten worden
