DE ROODE HAAN BOVEN MIDDELBURG
tweede blad
BLADZIJDE 3
MAANDAG 9 DECEMBER 1929
2
i
RECHTSZAKEN
Mislukte inbraak
Ernstig auto-ongeluk
1
een
ONDERWIJS
De was van de Maas
-a
Vrachtboot op de Merwede
gezonken
Zware mishandeling,
den dood tengevolge hebbende?
!t
it
*-
Wat de Minister van Onderwijs-
over zijn plannen mededeelt
Em mohm vaarzM, welkt tien ptrctelèn
tot rooktndt puinhooptn naakte - Brandweren
■it Vlhelngen, Goes, Bergen ep Zoom, Rotter*
dam en ’e-Gravenhtge naar do plaats dor ramp
Brand in een beelden- en
lijstenfabriek
Ford-auto over den kop
geslagen
Ontploffing in do rubberfabriek
„Vredestein”
De deugdelijkheid ven
Leidsche politie-cel
Een Contul-Generaal
gearresteerd
i -
De deskundigen twijfelen daaraan
De
Burch truï ne Valkenburg
Onderaardsehe gang ontdekt
C
a
s
r
r
I
to
te
r
Een groote voorraad beelden verloren
Te Nijmegen is brand uitgebroken in
Inbreker: Die detectiveverhalen maken
mij ook altijd zenuwachtig.
De storing aan het electrisch licht
later gedeeltelijk opgeheven worden.
Bergen op Zoom, die den afstand van daa
naar Middelburg binnen twee uur aflegde.
ken. daarna van het dak en de goot.
De man heeft echter sijn naam opgegeven
en aal sUn straf dus wel niet ontgaan.
r
I
n
n
l-
r
L
r
meentelijke brandwee^ in Zeeland er
eigen diameterslang op na houdt. Dit
1st
tie
ik.
p-
at
ik
ld
>r
I*
g
ie
n
g
i
de
den
kt
■I*
>r*
es
ir-
M
Dame: Ik sou een avondcostuum willen
tien, dat me goed past.
WinkelierDat sou ik ook willen, me
vrouw.
lerwUs niet afaender-
Het Hooge Onderwijs
at
id
ik
mishandeling
de Vierde Kei
T. bij het inrijden van de Ruivensche straat,
aangereden door een Chevrolet alt Rot
terdam. waarvan de bestuurder niet zag dat
een verkeersteeken werd gegeven. De Ford
sloeg over den kop Van de vier personen,
die er op zaten werden enkelen licht ver
wond. De Chevrolet werd zwaar beschadigd.
Aan de overzijde der straat
Later toen ook de rijwielfabrlek Trans.
valla van de firma Gebr. Kaan een prooi
der vlammen werd, deed men alle moeite om
het aangrenzende pand, waarin gevestigd is
*t kassierskantoor van de N. V. Izaak Boas-
son en Zonen's Bank, voor het vuur te be
waren.
Intusschen had de brand zich ook mede
gedeeld aan het pand tegenover de rljwielfa-
briek. waarin gevestigd is de pas dit jaar
grootendeels verbou-- zaak van de firma D.
de Jager Jr„ handel in ijzerwaren en huis
houdelijke artikelen.
Drie arbeiders gewond
Zaterdagmorgen omstreeks 11 uur had in
de rubberfabriek „Vredestein" aan den
Haag weg te Loosdulnen ten ontploffing
plaats in een der werkafdeeltngen. waar
benzine gebruikt werd.
Onmlddellljk daarna brak brand uit. be
richt het „Volk" Deze werd best.-eden met
het in de fabriek aanwezige bhischmateri
aal.
Drie der In de werkplaats werkzaam zijn
de arbeiders werden gewond en moesten
naar het ziekenhuis te s-Oravenhage wor
den overgebracht.
De Haagsche brandweer verleende aaste-
tentie: het personeel had ee-iter het vuur
reeds zoover onder de knie, dat de polltie-
brandweer zich met de nabtussching kon
bezighouden.
Naar de oorzaak van de ontploffing wordt
een onderzoek ingesteld.
De kapitein verdronken
Zaterdag Is op de Merwede onder Wer
kendam ten gevolge van het stormweer ge
zonken de vrachtboot „Industrie" «an de
Maas en Waalsche Stoomboot Mij. te Leeu
wen. De machinist en de dekknecht werden
geced.
De kapitein, de 29-jarlge Max Jooeten uit
Nijmegen, verdronk
HU laat een vrouw en twee kinderen
achter.
Lager Onderwijs.
Evenmin als zijn ambtsvoorganger is de
minister voornemens uniformiteit in de
eindezamens der kweekscholen te bevor
deren in dien zin, dat overal aan de candi-
daten hetzelfde schriftelijk werk zal worden
opgegeven.
Het vraagstuk der bezoldiging van de
onderwijzers staat niet op zich zelf het
iqgakt deel uit van de salarieering van de
burgerlijke ambtenaren in het algemeen'.
De ministei verwijst dan ook naar hetgeen
van Regeenngwege bij bet debat om de
Tweede Kamer over hoofdstuk I der Rijks-.
begroeting voer 1030 is gezegd.
Er bestaat thans voor hem geen reden om
eenig onderdeel van het salaris vraagstuk aan
de orde te stellen.
Hoewel op net begrootingsartikel geen
gelden zijn aangevraagd voor subsidieering
van nieuwe scholen ifoor buitengewoon lager
onderwijs, ligt het in de bedoeling van den
minister wei eenige nieuwe in 1930 te openen
scholen te netpen. tooals dit in de laatste
laren u geschied.
De minister stelt zich voor, de scholen voor
psychopathen en voor lichamelijk gebrek-
kigsn eerlang op te nemen in de thans gel
dende voorloopig* regeling van het buiten
gewoon lager onderwijs.
Op gen Rotterdamschen weg te Delft is
Zaterdag een Fordvrachtauto van den heer
Hooger Onderwijs
In aansluiting aan het wets-ontwerp tot
regeling van het voorbereidend hooger en
algemeen vormend middelbaar onderwijs
bij de Tweede Kamer, is sen wets-ontwerp
tot wijziging en aanvulling der hooger onder
wijswet aanhangig.
De minister zal er gaarne toe medewerken
dat dit wetsontwerp thans binnen niet te
langen tijd bet Staatsblad bereikt.
Daarmede zal dan aan de handelsfaculteit
en de handelshoogescholen een wettelijke
basis zijn gegegeven en het ius promovendi
dezer instellingen geregeld Zijn.
Voorstellen van wet tot herziening der
theologische faculteit en van de subsidiee
ring van het bijzonder hooger onderwijs zijn
echter voorbands van hem niet te verwachten.
Voor billijke bezwaren, die tegen zijn be
leid in universitaire aangelegenheden worden
ingébracht, zal de minister steeds toegankelijk
zijn. Hij komt evenwel ernstig op tegen oor
deelvellingen, die door de plaats <n de wijze
waarop zij worden uitgesproken, weerleg-
moeelijk maken. Als zoodanig
de rede van den afgetreden rector-
firma Wiener en Co een tweede zaak beeft
gevestigd, voornamelijk in beddegoederen.
lingeries en dergelljke artikelen.
Ook deze winkel en de daarboven gele
gen woning sijn geheel in vlammen opge
gaan.
Daar net magazijn van de firma Ds Jagei
aan as achterzijde grenst aan de K. K
schoo en desraan grenst net zusterhuis
welke schooi op den Wal en welk zusterhui-
aan de Lange Burg is gelegen, werden daat
Pogingen aangewend om deze panden voor
het alles vernietigende vuur te sparen.
Dat de groote vonkenregen boven de stad
vrijwel geheel opgehouden had, komt zeker
Mede door de komst van de motorspult uit
Het
Hik
De eindexamen» van kweekscho
len Geen schoolexamens bU het
Nijverheidsonderwijs.
Andere gebouwen gaan in vlammen op
Aan de andere zijde van den Grand Baser
Francais werd het eerst aangetast de con-
flssurssaak van den heer R. Oosterhute, welk
pand mede totaal vernield werd.
Daarna werd het volgende pand, namelijk
het modemagazijn van de firma 8. Wiener
en Co., docr de vlammen aangegrepen en
mede totaal verwoest, terwijl het daarnaast
gelegen vroegere patriciërshuis, thans de
TransvallarUwielfabriek, mede gevaar loopt
te worden vernield. Thans is het reeds ge-
deeltelijk aan het branden Of de brandweer
er in slagen aal dit pand te behouden, kan
op het oogenbllk nog niet gesegd worden.
Opnieuw begonnen
Gisteravond 8 uur Is opnieuw brand uit
gebroken In den winkel van Blmon de Wit
De brandweer was hier het vuur echter spoe
dig meester. De R. K. school kon geheel be
houden blijven en heeft alleen waterschade
bekomen.
Zooate de toestand slch thans laat aan
zien, kan beweerd worden, dat deze vreese-
lijke brandcatastrophe tot het verleden be
hoort. Van de drie gewonden, waaronder een
marinier, te vooral de heer Deïst ernstig ge
troffen door een vallenden steen qp het hoofd,
terwijl een ander door een vallende balk op
het lichaam evenzeer zware verwondingen
bekwam.
De dood het gevolg der operatie 7
Als getuige-des kundige werd gehoord dr.
E. Hammer die mst mejuffrouw dr. A. J.
Scholte de sectie op het lijk heeft verricht.
Desk, verklaarde, dat het deel ven den sche
del van het slachtoffer, waaraan hij mogelijk
zou hebben kunnen tien, door welke oorzaak
de beschadiging was toegebracht, bij de
operatie in het Wilhelminagasthuis verwijderd
was. Ook is daar tusschen den schedel en de
hersenen een bloeduitstorting weggenomen.
Doof redenen, welke door het onderzoek
niet duidelijk zijn geworden, heeft de bloed
uitstorting zich waarschijnlijk na de operatie
herhaald en is de man gestorven. Desk, weet
niet of de bloeduitstorting is veroorzaakt door
uitwendig geweld, óf dat de bloeduitstorting
zich na of tengevolge van de operatie op
nieuw heeft gevormd. Desk, achtte het voorts
niet uitgesloten, dat de beschadiging van den
schedel rssds acht dagen tevqren. toen P. met
een bierglas een slag op het hoofd heeft ge
had. is ontstaan en dat hij daarvan dagen
lang niets heeft gemerkt.
In ongeveer gelijken zin verklaarde me
juffrouw dr. Scholte.
Het O. M.. mr. Massink, achtte in verband
met deze verklaringen de primaire tenlaste
legging niet bewezen, wel echter de subsi
diaire.
Terzake van eenvoudige beleediging eischic
de officier zes maanden gevangenisstraf.
De verdediger, mr. Max Brück, pleitte ds
uiterste clementie.
Uitspraak 20 December a.s.
gingeo>-<
kwam hej
.magnificus te Leiden minder gelukkig voor.
In het Voorloopig Verslag is ook ter sprake
gebracht de instelling van een centraal
curatorium. Deze wensch gaat scherp in
tegen de gedachte der autonomie. De op
lossing van deze moeilijkheid in het Voor
loopig Verslag gegeven, kon de minister be
zwaarlijk aanvaarden. Hij .wijst er op, dat
het beheer der universitdten alleeti door
wetswijziging anders kan worden geregeld
en dat thans geen maatregelen kunnen wor
den genomen, die daarop vooruit loopen. De
minister is bereid met betrekking tot dea
aandrang tot vermeerdering van het getal
leerstoelen voor de moderne talen, na te
gaan, of zoodanige verruiming met een doel
matige verdeeling der ondgrwijsvakken over
de drie Rijksuniversiteiten vereenigboar is.
Zeer te betreuren is het. dat de groentijd
zoo dikwijls aanleiding geeft tot klachten.
Ook thans weder moest een onderzoek van
Regeeringswege worden ingesteld.
en
wanneer men
'n de Lange
Bij de geregeld voortgezette werkzaamhe
den tot behoud en verder onderzoek r
burchtruine van Valkenburg heeft men een
onderaardsche gang ontdekt. Deze loopt
var. de dwlngelrots naar de z.g. Fluweelen
grot, doch te gedeeltelijk Ingestort. H<*t zal
waarschijnlijk wel een vluchtgang w-wn
Nader ondersoek zal hieromtrent wel meer
licht brengen. Evenals aangaande den ou
derdom van dezen gang, die wellicht kan
dateeren van voor den bouw van net gra
felijk kasteel.
Wat de directeur van den Franechen
Basar vertelde
Tijden* den brand hadden ds aser vele
aanwezige Journalisten hun tenten opgesla
gen In hotel De Doelen nabij de Markt. Hier
bevond zich ook het uit S personen bestaan
de gezin van den directeur van den Fran-
schen Bazar, die daar onderdak gevonden
Een Leidsch agent had in de duinen een
persoon weten te arresteer en, dien hU van
strooperU verdacht Op het politiebureau
werd de arrestant voorloopig in een 4jr cel
len opgesloten.
Toen echter de agent na eenlgen tijd te
rugkwam. bleek de vogel gevlogen 1 Het was
hem gelukt een stuk uit den muur te bre-
Naar de Minister van Onderwijs in de
Memorie van Antwoord op het Voorloopig
Verslag der Tweede Kamer inzake de be
grooting van Onderwijs K. en W mede
deelt, is hij ten aanzien van het voorberei
dend hooger en algemeen vormend middel
baar onderwijs voornemens op den tot dusver
verrichten arbeid voort te bouwen.
De Minister is van rijn kant gaarne bereid
het mondeling overleg met de Commissie
van Voorbereiding thans spoedig te doen
plaats hebben. Hij stelt ach voor bij die ge
legenheid nog eenige min of meer belangrijke
wijzigingen m het wetsontwerp aan te brengen
Hij acht het met het oog op het onderling
verband met de andere typen van voort-
De bestrijding van de vuursee
Er werd samengewerkt door de Middel-
burgsche, de Vlteslngsche en de Goessche
brandweer en de brandweer van de marine
uit Vltesingen en militairen uit beide plaat
sen. Maar het bleek wel, dat de druk op de
waterleiding voor een dergelUken brand niet
voldoende was, gezien de veelal kleine straal
tjes die op het vuur geworpen werden.
Ds brand, die woedde in het perceel van de
firma De Jager, maakte een zeer grootschen
indruk. In dit uitgebreide magazijn zjjn os
ontplofbare stoffen en teer en asfaltpapier
aanwezig en nog meer dergelljke
brandbare artikelen. Dit perceel te
De consul-generaal van een der Zuid-Ame-
rikaansche Staten is Vrijdagochtend te
Amsterdam door de centrale recherche ge
arresteerd. verdacht van niet nader te noe
men handelingen. Reeds langen tijd werd
hij van deze misdrijven verdacht en heeft
zich toen weten te onttrekken aan de Ju
stitie. door naar het buitenland te gaan.
Toen htf échter in zijn woning in het Mu
seumkwartier terugkeerde heeft de politie
de hand op hem gelegd.
Hjj is ter beschikking van de Juatltle'ge-
steld.
Een brandkast op den kop.
Gisternacht te ingebroken in de coöpera
tieve sulveitabrlek te Oudeachoot bij Hee-
renvten. Ds brandkast te uit het kantoor
naar het laboratorium verplaatst, waar ze
gisteren op den kop stond.
VermoedelUk sijn de daders in hun ver
deren arbeid gestoord, want op de kast rijn
geen sporen van braak te vinden. De brand
kast in net privékantoor van den directsur
bleek ook geen sporen van inbraak te noo-
ben. Er wordt niets vermist.
Van de daders geen spoor.
onderwijs beter de handelsscholen en
-cursussen niet uit dit wetsontwerp te lich
ten en zal dus niet komen met een voorstel
tot afzonderlijke wettelijke regeling van het
handelsonderwijs.
Het aanhangige wetsontwerp op het aan
vullend onderwijs blijft gehandhaafd. In
vorm en inhoud zullen echter vermoedelijk
nog wijzigingen noodig blijken. Alvorens
hiertoe over te gaan, wenscht de Minister
het definitief rapport der Com missie-Van
Wijnbergen af te wachten. Hij hoopt, dat
dit binnen niet te langen tijd zal verschijnen
en tal dan spoedig rijn houding ten aanzien
van het wetsontwerp nader bepalen.
De Regeering heeft bezwaar de voorschrif
ten inzake de slotbepalingen voor het Nij
verheidsonderwijs en het voorbereidend en
algemeen vormend Middelbaar Onderwijs in
te trekken, doch zal van jaar tot jaar aan de
stichting van nieuwe en uitbreiding van be
staande scholen door het verleenen van
Rijkssubsidie medewerken in het tempo,
dat met den toes tend van 's-lands financiën
vsreenigbaar blijkt.
Wat het bewaarschoolonderwijs aangaat,
erkent de Minister, dat afronding der we
telijke regeling van het onderwijsstelsel
eerst dan verkregen zal Zijn wanneer ook dit
onderdeel in wettelijke regelen omlijnd is.
Toch behoort de samenstelling van een wets
ontwerp te dezer zake niet tot de wetgevende
maatregelen, waaraan hij in de eerste plaats
zijn aandacht denkt te schenken. De inder
daad hooge uitgaven voor het onderwijs,
maken behoedzaamheid in het uitbreiden
van de Rijlubemoeüng noodzakelijk.
Beperking van haar vrijheid is voor de
bijzondere scholen onvermijdelijk, wanneer
rij n het wettelijk subsidieverband wenschen
te treden
Zonder voorbehoud schaart de minister
zich aan de zijde van de leden, die de nood
zakelijkheid bepleitten er van Regeerings
wege op toe te zien dat niet bij het voortge-
Mt onderwijs onafhankelijk van en naast
elkander in eenzelfde gemeente of streek
allerlei onderwijsinrichtingen van uiteen-
loopend type verrijzen, die nochtans voor
een belangrijk deel hetzelfde terrein bestrij
ken.
Wat de u-l.o.-scholen aangaat is de mi
nister zeker voornemens om op de komende
herziening van de lager-onderwijs-wet-ipao
ernstig na te gaan of mogelijkheid van het
oprichten van een nieuwe schooi bij de te
genwoordige regeling wellicht te gemakkelijk
■s sn verhooging van het als minimum te
verlangen getal leerlingen voor de toekomst
mitsdien niet voorgesteld dient te worden.
lo den avond van 30 September l.L
ontstond in ds woning van het echtpaar P.
in de Bloetnstraat hevige ruzie. De man,
die zijn eenig genoegen vond in het gebruik
van veel sterken drank en ook dien avond
weer ondtr den invloed was. had net aan dtn
stok gekregen met zijn commensaal, den
39-larigen glazenwasscher I.T-K.K die om
verschillende redenen niet langer in het gezin
van P wilde verblijven, had een handelaar
in hengelsport-arti kelen laten komen, wien
hij enkele aquaria's die zijn eigendom waren,
verkoopen wilde. P. verzette zich daar zeer
beslist tegen, opmerkende dat. er bij hem
niets de deur sou uitgaan. K. ontstak hier
over in Zulk een hevige woede, dat hij P.,
die zoo dronken was. dat hij nauwelijks
op zijn beenen kon staan, een stomp in
het gelaat gaf. waardoor P. achterover sloeg
en met het achterhoofd tegen een poot van
een trapnaaimachine terecht kwam. Yoen
P. weer overeeind krabbelde en de deur
uitliep, gaf K. hem nog een duw een oog
getuige verklaarde later zelfs, dat K. zijn
slachtoffer nog eenige malen met het hoofd
tegen de straat had gestegen, een mis
handeling die echter door andere oogge
tuigen niet is gezien. Een schoenmaker,
die aan den overkant woonde, ontfermde
zich over P. Later op den avond kwam P.
echter, thans in de Tichelstraat, waar hij herrie
maakte met zijn schoonmoeder, opnieuw met
K’s harde knuisten in onzachte aanraking.
K.. die in dezelfde straat tan huize van zijn
zuster vertoefde, werd door een meisje ge
haald, dat hem vertelde, det P. „zijn schoon
moeder bij de keet had*'. K. bemoeide zich
dadelijk met de kwestie en duwde P. Zoo
ruw de deur van zijn schoonmoeder uit.
dat hij tegen de straat sloeg. Toen was het de
fiolitie die zich over den dronkaard ont
fermde vn hem ter ontnuchtering naar het
bureau bracht. Toen hii den volgenden
morgen om 10 uur uit zijn cel werd gehaald,
zeide P. dat hij zich ziek voelde. Een ont
boden geneesheer van den G.O.D. achtte
tijn opname in het Wilhelminagasthuis nood
zak slijk Daar bleek dat hij een operatie sen
den schedei moest ondergaan kort nadat dit
geschied was is P. overleden.
K. heeft zich hedenmiddag, terzake van
zwars mishandeling, den dood ten gevolge
hebbende en subsidiair wegens eenvoudige
te verantwoorden gehad voor
imer der Rechtbank alhier.
Twee personen ernstig gewond
Tusschen Dieren en Brummen raakte Za
terdagnacht plotseling een auto, bestuurd
door den heer Van Basten Batenburg uit
Enschedé, van den weg, en reed vegen
eenige boomen aan. De inzittende, oir. Ju
lius uit Zutphen. werd uit den wegen ge
slingerd en kwam in een droge sloot te
recht Hü kreeg een schedelfractuur en an
dere zware verwondingen. De bestuurder
raakte achter het stuur beklemd en moest
wachten tot er hulp kwam om nem te be
vrijden. Hij te naar het Bt. Elisabeths gnst-
hute, te Arnhem vervoerd, evenals mr. Ju
lius. De auto te geheel, vernield.
Mr. Julius te later in het gasthuis pan.
de gevolgen sUner verwondingen overleden.
De toestand van den heer Van Basten
Batenburg te bevredigend.
heftig
geheel
uitgebrand, vanwaar de brand te overgesla
gen op het aangrenzende perceel, waarin de*hadden. Deae. de heer Jac R. Scheffer, was
soo bereidwillig de „Couranteven te woord
te staan. In pyjama, een colbertjasje dsar
losjes overheen geworpen, vertelde hU het
volgende:
Te ongeveer half vijf, het kan ook kwart
over vieren zUn geweest, had ik op mijn pri-
vé-kantoor bezoek van mevr. Hackenberg
met wie ik een financieels kwestie te rege
len had. WU waren sooals ik eu op BMJr.
rivékantoor gezeten, dat op de eerste
’aee is gelegen. Om een 't-iiaeUJk beeld te
geven van de indeeling van mijn gebouw
moge dienen, dat de winkel zieh geiUk-
'loers en gedeeltelijk aan de achterzijde op
de eerste étage bevond. Het verdere gedeelte
van deze verdieping werd door mij bewoond,
De meening van den burgemeester
Ook had het blad een onderhoud met den
burgemeester, den heer Dumon Tack, die de
-»1eeen»'«iH waarnam om allen die hulp ver.
leend hebben, voor hun assistentie namen'
«Un gemeente hartelük te bedanken. Het te
de grootste brand, die zUn gemeente ooit
geteisterd heeft
Het was vérschrlkkelllk om aan te zien
begon de heer Dumon Tack en er was wei
nig tegen het vuur uit te richten Daarvoor
was het te geweldig. Om een enkel voorbeeld
*e noeme- On de Nnonafisehe kade, een
zevenhonderd meter van het elgenlUke ter
rein van den brand, kwamen vonken neer
en stichtten een nieuwen brand, die geluk
kig spoedig bedwongen kon worden. Jammer
vond de burgemeester, dat bijna tedere ge
meentelijke brandweer in Zeeland er een
- ~:i had
Om ongeveer 12 iiur was de brandweerchef gevole. dat bitv. de s’aneen van de Vlte-
slngsche brandweer niet op de Middelburg-
sche aangekoppeld konden worden. Het zal
aanbeveling verdienen in dit opzicht meer
eenheid te betrachten. Den geweldigen otn-
vang van den brand in aanmerking geno
men, is alles den burgemeester nog zeer
meegevallen, want zoo zeide hij ons. dooden
vallen er niet te betreuren, en dat is toch
maar het voornaamste. Gewond werd alleen
-en man. waarschijnlijk genaamd Van Dlls
die een vallenden steen op hét hoofd kree"
en moest worden weggedragen Zijn toestan/5
was heden gunstig Ook werd een marinier
•Ut Vliaslngen bU het inslaan van een ruit
licht gewond Na verbonden te zijn kon hl<
huiswaarts keeren.
Gisteren arriveerde om 12.14 uur de mi-
'ister president jhr. Ruys de Beerenbrouck
--«•"«•eld van <hr. Qnari»a van Ufford. com
missaris der Koningin In Zeeland, die met
den burgemeester van Middelburg een be-
-oek bracht aan het terrein van de ramp.
Vermelden wU ten slotte nog. dat de spui
ten van Breda en Den Haag gistermorgen
om 6 uur arriveerden, doch geen dienst meer
hebben gedaan. Die van Bergen op Zoom
vertrok om half twee; de Rotterdammers
waren om 12 uur reeds Ingerukt.
Nijverheidsonderwijs.
De vraat, op welke wiize de opleiding
van chauffeurs en monteurs het best zai zijn
regelen, maakt op bet oogenblik Mn punt
van onderzoek uit. Intusschen zij er op ge
wezen lat aan verscheidene ambachtsscho
len thans reeds cursussen voo» chauffeurs
en Voor motorhersteUers zi|a verbonden.
Atgezieti van wettelnk bezwaar zchijat
het den miniate* voorsnands met weoschelijk
het installer vaa *choolezamens zrachteas
de N. O.-wm te bevorderea.
I tsrwUl de tweede verdieping dienst deed als
bergplaat*, Terwijl Ik too met genoemde
me de taak aan t afhandelen was. kwam
ilotsellng een dar dames, die in mUn aaak
werksaam al)n de tweede étage opvliegen en
stormde mUn erkkamsr binnen, onder den
uitroep: ,,ïr ia brand op solder. mUnbeerl"
Ik begaf mu aanstonds naar boven en be
merkte dat het licht niet functtonn—rde. Ik
liep echter door, maar nauwelUks boven
werd ik door den dichten rook genoodsaakt
terug te keeren. Onder aan de trap kwam ik
reed» den inspecteur van politie, den heer
4vlnk tegen en deelde hem de toedracht der
wak mede. De inspecteur toch had in de
s-we f-'rt r<—4» onraad bemerkt
had sUn agenten opgebeld en was na dese
waarschuwing per telefoon gegeven te heb
ben. naar binnen geloopen. Voor de tweede
maal, thans geassisteerd door twee agenten
nrobeerde ik den solder te bereiken, maar
tevergeefs Toen zUn mUn vrouw en elf-
'arige soon, slsmede de acht dames, die in
mUn saak werken, door den rook gedwon
gen naar bulten gevlucht.
Wat is volgens uw meenlng de oorsaak
van den brand?
Zooala Ik set. vervolgde de heer Schef
fer. functlonneerde reeds sedert enkele da
gen het electrisch licht niet zooals het be
hoorde Zaterdag waren eenige electrtciens
*teds bezig geweest de noodige herstelllneen
lan te brengen, doch wat er precies gebeerd
is kan ik natuurlUk niet seggen. Kr m-~f
-ohter wel kortsluiting hebben blasts eevon-
den en daar wegens de afgeloonen Slnter-
klaasdrukte een groote hoeveelheid stroo
-srton en emballave aanwezig was. beeft het
•oiur hierin dadelllk gretig voedsel gevonden
’emmer is. soo besloot onze zegsman, dat
">ok een bedrag van f 400 toebshoorende aan
het personeel dat in een houten doos gebor
gen was verloren is gegaan Ik heb nog ge
bracht de doos te redden, maar het ging niet
meer.
Wat de schade van het heele comnlex ver
brande en beschadigde v-bmiwen betreft
konden wil bü geen der autor1»-*»-»> of be
srokken personen een juiste te—"* kri'gen
maar het totaal moet wel verscheidene hon-
’erddulaenden ruiden» bedragen.
Van den heer P. Mulders den caféhouder
vernamen wU. dat sUn café tegen water
schade is verzekerd.
Brand door den vonkenregen
De vonkenregen, die over de stad vloog
had reeds op twee plaatsen een gelukkig
spoedig gebluscht begin van brand doen ont
staan, ten eerste aan het torentje, dat staat
op het gebouw van de provinciale bibliotheek
en verder in een particuliere woning op
Rouaansche Kade dat zeer ver „van
brand is verwijderd.
Aan de omwonenden van den brand werd
gelast hun ramen gesloten te houden.
In de Lange Delft waren intusschen reeds
van verschillende der verbrande perceelen
de gevels met donderend geweld op de straat
neergekomen, onder andere een groot ge
deelte der prachtige arduinsteenen g:vel van
het Grand Hotel.
Help alt Vtlsslngen
De brandweer uit Vllsslngen werd door den
burgemeester van Vllsslngen die zich toeval
lig te Middelburg bevond, onmlddellljk ge
alarmeerd en spoedde zich naar de hoofd
stad, maar de slangenpijpen van de VHssing-
sche motorapulten pasten niet op de water
leiding te Middelburg, zoodat dese spuiten
niet daarop konden worden aangesloten en
naar de St. Jansstraat en de Kade werden
gedirigeerd om daar het water uit de kade
op te pompen en zoo mee te helpen om den
verschrlkkelljken brand aan te tasten. Over
de stad dwarrelden duizenden vonken en het
leek wel een vonkenregen.
Om kwart over zeven werd de ramp nog
vergroot door, doordat, welke oorzaak te op
het oogenbllk nog niet bekend, plotseling het
electrisch licht uitging en de stad heelemaal
In duisternis was gehuld.
Op het oogenbllk woedt de brand nog on
verminderd voort.
Het gevaar dat bestond dat de brand zich
nóg zou ultbrelden. werd helaas werkelijk
heid. werd later gemeld. Nadat het mode-
magazun vnn de firma Wiener en 00. een
prooi der vlammen was geworden, werd ook
het daarnaast gelegen kolossale pand, een
der oude patriciërshuizen, thans de rUwiel-
fabriek „Transvalla” der firma gebrs. Kaan,
waar aanvankelijk de vlammen langs het
hooge dak lekten mede aangetast en sloe
gen de vlammen weldra hoog uit het pand.
De brandweer kon hier bijna niets uit
richten. omdat het pand zeer hoog te en het
gevaar voor verdere uitbreiding bluft dus
nog steeds bestaan.
De brandweer uit Goes begaf rich op weg
naar Middelburg, evenals de brandweer van
de Marine uit het garnizoen te Vltesingen.
De vonkenregen, die den Lange Jan als
het ware fantastisch verlicht, gaf een duide-
Ujken Indruk van desen reusachtigen brand
kon
zaterdagmiddag omstreeks vUf uur te
jraad ontstaan op den solder van den
Grand Bazar Frangate in de Lange Delft,
de hoofdstraat van Middelburg. De vlam
men grepen zoo snel om slch heen en von
den ruimschoots voedsel in het llchtbran-
dende materiaal, dat daar aanwezig was.
dat sU binnen zeer korten tUd uit het dak
hoog oplaaiden. De brandweer werd ge
alarmeerd. maar Intusschen nam de brand
vooral door den hevigen wind voortdurend
in omvang toe De brandweer, die met de
motorspult en het andere beschikbare
bluschmateriaal den strijd tegen de vuursee
aanbond, stond voor een bijna hojieloose
taak, omdat de stralen water, die In het vuur
werden geworpen, niet in staat waren om de
kolossale vlammen te blusschen.
Het gevaar voor de naast gelegen perceelen
nam ook steeds toe en weldra was het prach
tige Grand Hotel, een van de mooie patri-
clërshuizen uit Middelburg, mede aangetast
In dit pand heeft enkele jaren geleden ook
een zware brand gewoed, maar die bepaalde
slch tot het achtergedeelte; de moois voor
gevel bleef gespaard. Gisteren te het hotel
evenwel soo goed als gehMl uitgebrand, want
de brandweer was biet in staat om de vlam
men te blusschen.
vuur meester De hulp van de Haagsche
brandweer zal dus overbodig zUn.
Het geheel een smeulende puinhoop, biedt
een troosteloozen aanblik.
De trams, die extra diensten hebben ta-
gelascht, kunnen de menigte haast niet naar
Vltesingen en de omliggende plaatsen ver
voeren. Ondanks het late uur sijn nog dui
zenden op de boen.
Van ernstige jiersoonlljke ongelukken is
niets gebleken, alleen werd een matroos door
een vallenden balk getroffen.
Gistermorgen meldde Maastricht nog was
Doch slechts cJK. voor de laatste vier-cn-
twintig uur.
Orava Ut nog midden In den hoogwater-
aandrang. Daar toekende de peilschaal e*n
was van M cJd op.
Ten slotte meldt Venlo een was van 23
c.M„ itand 14.90.
De uiterwaarden langs de rivier staan
reeds grootendeels onder water. Hier en daar
bereikt het water den voet der dijken.
Het verbrande betel Veraepat
De heer Frans Vermeulen schrUft aan
de „N Crt
Het was op Zaterdag 28 Juni 1028, dat
het bekende monumentale hotel Verseput
In de Lange Delft te Middelburg door
brand werd geteisterd waarbij het achter
gedeelte met de vermaarde roco-o-eetsaal
verloren ging.
En thans. Zaterdagavond 1 December
1929, bereikt ons het ontstellende bericht,
dat andermaal diteelfdr gebouw in vlammen
staat, ditmaal aangetast door der. brand van
een belendend winkelhuis, en dar hiermee
een der fraaiste hulzen en een dei belang
rijkste gevels van Middelburg volkomen
vernietigd is.
Het huls werd In 1747 gebouwd door
Mathias Cornells Versluys zoon van Ste-
phanus Versluys, raad an Nederlandsch-
Indië, en was n zUn oorsprnnke'l'ken staat
wel een der aanzienlUkste woonverblUven
van de aan statige koopmanshuizen zoo
rijke oude handelsstad Middelburg. En al
was sinds 1800, toer dit huls •00» f90.000
werd verkocht, veel van het rüke interieur
verdwenen en al vernietigde do brand van
1928 de sierlijke Louis XV-eetza»l met haar
rijk met stucwerk versierd plafond toch was
in het voorgedeelte van net gebouw nog
de breede, eveneens met stuc r‘ik gedeco
reerde gang en het voor dien tijd zoo ka
rakteristieke trappenhuis bewaard gebleven.
Maar bovenal belangrijk was de imposante
voorgevel, zeven venst'-rs breed boven een
hardsteenen plint opgaand van baksteen,
maar met een geblokte natuursteen mld-
dentravee. welke de deur de twee ven
sters daarboven omsloot in een weelderig
gebeeldhouwde omlijsting, welker bekroning
in een door twee leeuwen gehouden car
touche het jaartal 1747 droes Op de gan
ache kroonlüst met sierlijk aesculpteerde
consoles rees een balustrade, bekroond met
siervazen en met df voor lesen bouwstijl
soo karakteristieke elegante .Jtulf' op t
midden. r
In zUn weidsche doening vaa deze voor
name gevel do waardige evenknie en af
stammeling van sUn onmiddeUUk' verwant:
het Amsterdamsche grachtenhuis uit het
begin der 18e eeuw Het te een wel seer
droevig verlies voor het oude, in zlin mo
numenten flonkerend, stil verdroomende
Middelburg.
Het Is een verlies, dat stadgenoot
vreemdeling diep aal voelen,
voortaan de statig* fr iaden
Delft moet missen
En niet minder te he; een nn lerstelbaar
verlies voor onze Nederlandschen monu-
mentenschat. die aan waarderoile scheppin
gen als dese weinig heeft te missen.
Ji-- de
beelden- en lijstenfabriek „De Kroon” van de
firma Peters Co. aan den Berg-en-Dalschen
weg. De brand was tegen middernacht ont
staan in een droogkamer op de eerste ver
dieping en breidde zich snel uit. Toen de
brandweer ter plaatse verse'leen, sloegen
de vlammen reeds naar buiten en vormden
een ernstige bedreiging voor do garage Lavo,
die onmlddellljk ontruimd wenl. Aan de an
dere zUde staat een RJC kerk, die eveneens
de aandacht van de brandweer had. Met
eenige stralen op de waterleiding mocht de
brandweer er spoedig in slagen uitbreiding
te voorkomen. Na ongeveer een uur was de
brand bedwongen. De eerste verdieping
brandde geheel uit, de andere verdiepingen
kregen aanzlenlUke brand- en waterschade.
Een groote voorraad beelden ging verloren.
De schade wordt door versekering gedekt.
Haagsebe motorspuHen naar Middelburg.
Uit Den Haag vertrokken twee motor-
spulten met den nacht, goederentrein van 11
uur van het station Holl. Spoor naar Mid
delburg, om soo noodig bU het bluaschlngs.
werk behulpzaam te sUn.
Na een strijd van zeven uur kon te on
geveer half 12 gezegd worden, dat de brand,
weer de overwinning op de elementen had
behaald
Toen teekënde ach nog alleen een rosalge
gloed tegen den hemel af als laatste tafereel
van dezen verschrlkkelljken brand.
Van de zeven panden, die toen in de asch
waren gelegd, waren er drie, die tot do ou-
derwetsohe patrictërshuteen konden worden
gerekend, waarvan in de eerste plaats disner
genoemd te worden het Grand Hotel, de RU-
wlelfsbriek Transvalla en de sfgebrande con-
fteeurswlnkel van den heer Oosterhula en
niet minder het perceel waar de brand ont-
staan te, de Groote Fransche Bazar.
Lange Delft, waar dit pand gelegen te, was
bezaaid met alle mogelUke resten van den
gevel van arduinsteen.
Om half 1 's nachts werd echter het vol
gende gemeld:
Aan de zUde vaa de Lange Delft, waar de
brand te ^ntstaan, te zU thans niet gevaar.
lUk meefpmaar wel heeft het kantoor der
N. V. Boaaaons Bank vrU veel waterschade
bekomen en ook brandschade, doch verder te
bet pand behouden gebleven.
Aan de oversUde van de straat heeft dc
brand het achtste perceel, nJ. het nieuwe
filiaal van 8. de Wit, dat slechte eenige
maanden geleden daar gebouwd te. in de
asch gelegd. terwUl nog twee perceelen, dat
van do firma Melnsma. fijne vleeschwaren
en van den heer Brakman, drogist, aan de
achterzijde in brand zUn geraakt en nog
niet zeker te of deze perceelen behouden
kunnen worden.
Een der hoofdlieden van de Rotterdamsch'-
brandweer is hier per trein aangekomen en
wacht op de Rotterdamache auto-brandspuit.
die hier seker nog veel werk aal kunnen
doen.
In het gedeelte van de straat, waar de
brand woedde, te het één groote puinhoop
van ingevallen gevels.
Nog werd aan het „Vad.” van andere zUde
uit Middelburg gemeld:
