DE OVERVAL OP CURACAO
DE VLUCHT UIT DE POPPENKAST
VAN JAN KLAASSEN EN TRIJNTJE
F
A
AAN ONZE LEZERS
UIT ONZE OOST
De werking ran den Krakatau
LEGER EN VLOOT
De Papoea en de Amerikaan
EERSTE KAMER
FINANCIËN
LUCHTVAART
SOCIAAL LEVEN
NIEUWS
BINNENLANDSCH
Uit het BoekdrukkerabedrQf
t
Da radio-hinder te Amsterdam
./JC'
V
94
93
i/UlA
De knoeierijen bjj het
vuilvervoer te ’s-Gravenhage
Een jubileum-uitgave van de
Nederlandsche Vliegtuigen-
fabriek
Het Kerstreces der Tweede
Kamer
De samenstelling van den
Radioraad
De Indische Katholieke Party
in Batavia
De toenemende zedeloosheid
Besprekingen in de Tweede-Kamer „Gemis
aan leiding en gemis aan voorbereiding op
het Incident heeft den overval doen slagen."
Waarom gouverneur Fruytler eervol ontslagen
werd Wat er In de toekomst gedaan moet
worden.
Het veer Anna-Jacoba-Zype
De Rembours- en Industriobank
Spoort al Uw kennissen aan
hun vraag- en aanbod-adver-
tentlee te plaatsen In onze eigen
uvuwv». uii weuriauuvonci. euec-
De lengte wan den artilleriet
Het vierde postvliegtuig op de
retourvlucht te Aleppo
91. Jan, weer overmoedig geworden, dacht aan 1 aangeboden
fruit. „Ik heb In de mand de noten, daarmee haal U
grappen uit-” De noten vlogen hard sla keten, geed en
sulver mikte Jan. „Ik aal,” sekte bU. «se toonan; dat ik
ook goed mikken kan.**
De jongste crisis op de
New-Yorksche beurs
HJk vaa zelf «preekt, slot te werden bemosi-
Nieuwe
nrort
Humor tot de Geelvtackbaai
noemde had n.l. al
hooren tot de godsdienstige richting van 't er en goedkooper dan de huidige.
in kersbediUf.
Het begint M December
constateerde de
in
de leeraren als voor de onderwijzers
een
h. Recht, dat de zedeloosheid
enkele
toevallige
besluit, m afwachüng van oe conclusion
I w» r4a7« - to» lu- - - - -
O
«V
i>
hij wil voorthouwen op het bestaande. Is dat
M.
Vergadering van Woensdag 11 December.
Voorzitter mr. baron de Vos van Stoeawfjk
K’
ft
Het ontwerp wordt aangenomen a h. st.
De vergadering ta verdaagd tot 17 Decem
ber, des avonds hall
De vertraging, welke het verkeer daar
ondervindt
half
wenschen
11
gouverneur
Er Is bij het Jongste begrootlngsdebat door
- - over dc
schrikbarende toeneming van de zedeioos-
Na aanneming van een groot aantal ont
werpen. waaronder herziening der bepalingen
nopens de eurateele met het oog op drank
zuchtigen la aan de orde pet ontwerp.
It moet .111
a. Spr ge
in
Ueke
evantuaele uittreding ut den oentre-an raad
op te schorten tot een volgende ve-radenng.
Het voorstel van dr Meer- Drukwerk -Com
missie om te beginner aan een «ei.erftevg ree
clame-oampagne van meer m beter druk
werk werd met een k,etne meerderheid ver
worpen.
In de afzonderlijke vergaderingen der drie
bonden, waaruit de federatie ts samengesteld,
werd bet voorstel tot oiartchUrg van en toe
treding tot de bedrtti'vereer.ixing voor zie»
kengeldvertekerlng voor het grafltobe bethgf
en aanverwante bedil.’ven aangenomen.
Opgeriebt met een kapitaal vaa
f 10 mlllloen
WU vernemen dat de Union des Mines te
ParU» en de British and Continental Ban
king Corporation te Londen, te Amsterdam
eene bankinstelling hebben opgericht „de
Rembours- en Industrlebank” met «en Ka
pitaal van f lo.ooo.öoo, waarvan f 3.000.000
geplaatst en volgestort.
Tot directeuren zijn benoemd de heersp
Mr. O. A. W. M. Schwartz, thans AcTunct-
secretaris der Nederlandsche Bank te Am
sterdam en Baron J. Chad'-net. directeur der
British and Continental Banking Corpora
tion Ltd-
MadsdoeUagoa tot het rapport?
In den gemeenteraad van Oravenhaga
heeft gisteren wethouder Quant medege
deeld. den minister van Justitie te nebben
verzocht, mededeelmaen te mogen doen uit
hes justltleeie rapport inzake oe knoeierijen
bU het vuilvervoer.
het ontwerp niet alles wil regelen, speciaal heeft dete maatregel negen maal een vertra-
-*■7— te—* -m.
ging van xo15 minuten veroorzaaktin
drie gevallen moet de vertraging echter aan
het vervoer van motorrijtuigen worden toe-
rechtspraak, waar een gwhreven.
w^ano S—^W— W ^Vt^ïv^BKl
l|Jkt. ZU stenen daarom den raad voor, bet
volgende besluit te nemen:
..Het is verboden door middel van oen
muziekinstrument of van een toestel, bestond
tot het hoorbaar maken van muziek of van
de menschelUke stem, hetzij In de buiten
lucht. heten in een afgesloten ruimte, voor
de omgeving hlnderlUk geluld te maken."
HOOFDSTUK VI (ONDERWIJS,
KUNSTEN EN WETENSCHAPPEN)
Algemeene beschouwingen
Mej. WESTERMAN (V.B.) hoopt, dat de
reorganisatie van het Middelbaar en Voor
bereidend Hooge r Onderwijs alsnog ter bana
zal worden genomen.
Met het handhaven van bet stopwetje
ten aanzien van t Nijverheidsonderwijs kan
zU zich, zu het noode, vereenlgen, gezien
het hooge eindcijfer van de OndcrwUsbe-
grootlng. Spreekster begrijpt, dat da minis
ter niet alles tegelijk kan aanvatten. Het
wetsontwerp betreffende bet aanvulllnga-
onderwU» vervult haar met vrees.
Als de Minister een oplossing vindt voor
het vraagstuk van bet te veel aan schoten,
zal hij zich de verplichting van het geheele
land verwerven.
Het bijzonder christelijk onderwijs gaat
vooruit, maar spreekster vraagt of daarbij
alleen leerlingen gaan van ouders, die be-
hooren wi uc gouacneu-Liga IJ
schoolbestuur. Spreekster wijst er op, dat de
schoolbesturen in tal van dingen vrij «U».
waarin het openbaar onderwijs gebonden la.
Maar al deze vrijheden moeten uit de open
bar* kas worden betaald en zoo kunnen zien
bepaalde standenscholen gemakkelljk ont
wikkelen. Wat bet onderwijs zelf aangaat,
krijgt men een Indruk, dat men geen waa.
voor zijn geld krijgt. Er zijn allerlei dingen, 1
die afleiding gevenschoolbioscoop, radio,
baden, enz. De hoofdzaken worden te weinig
In bet oog gevat en bet geleerde wordt to
weinig herhaald. Geen geleerdheid, maar
practlscbe «aken moeten op de lagere school
warden geleerd, bijv, bet schrijven van een
behoorlijken brief. Vreemde woorden moeten
worden vermeden. Op het gebied van de
spelling heerscht een ware anarchie.
Ten slotte hoopt zU, dat excessen op he.
gebied der vivisectie Bulten worden voor
komen.
De heer GERHARD (8. D. A. P.) wijst er
op.
van de plannen van dezen Minister.
De wilden, getroffen door de noten dachten, dat is voor
ons de straf van Jan’Klaatszn, die ougsduldlg, niet houdt
van een sukkeldraf. En ras begonnen z: te draven, de
draagbaar ging op en neer En Jan KI Missen song weer een
liedje, al wiebelend heen en weer.
kan overrlen, alvorens algemeen een regeling
te treffen.
De gecrltteeerde algemeene maatregel van
bestuur maakt een soepele toepassing moge-
HJk. De gedachte la geweest de vrijheid van
de lagere besturen zooveel mogelUk intact te
laten.
De voorgestelde regdtng omtrent geldvor
deringen is geen verslechtering Deze is snel-
Tw gelegenheid van h«t 10-jarig bestaan
De N. V. Nederlandsche VUegi-ulgenfabriOk
(Fokker) heeft, ter gelegenheid van het 10-
Jarig bestaan, het Foxker-bulletln vervangen
door een uitstekend verzorgde Jubileumuit
gave ter gelegenheid van het tienjarig be
staan der Fokkerfabrieken.
Na een historisch overzicht van de ontwik
keling van het Fokkervllegtuig, en een dul-
kelijke uiteenzetting van de constructie-be
ginselen bU den bouw van Fokkervltegtuigen.
maken we kennis met het interieur van de
fabrieken.
Zeer belangwekkend zijn de hoofdstukken
over de versoliillende door de Nederlandsche
vllegtulgenfabriek gebouwde toeatel-typen
en de verspreiding van de Fokker vliegtui
gen over de geheele wereld.
Een artikel over de luchtvaart in Neder
land en Koloniën, benevens een lijst van
Het ..Bat, Nb].** vertelt:
De tjjd, dat men voor een spiegeltje en wat
traten alles kon keepen In Nieuw-Guinea
begint tot het verleden te behooren. Overal
waar schepen komen te dan ook het begrip
boleh tawar even goed tngeburgerd als te
Weltevreden.
'Als bewijs hiervan moge de volgende ge-
chiedenls dienen, welke w|) van een marine-
ifflcicr hoorden, die aan boord van een op-
-lemlngsvaartulg een groot gedeelte van de
leelvlnckbaal tn kaart hielp brengen.
Op een der plaatsjes aan de Noordkust van
Jleuw-Gulnea was met de K.P.M.-boot een
•asechte Amerikaan uit New-York city ge
arriveerd. Type: ..Babbit** mes schildpadden
bril en Wrigley’s kauwgom.
Talrijke prauwen omringden het schip an
inn toerist sag In een van die vaartuigen
n pagaai liggen met prachtig bewerkt hand
rat. Gelukkig was dc aendellng van het
□laatsje aan boord gekomen om het laatste
nieuws uit de bewoond- wereld te hooren er
ton zijn diensten als tolk aanbieden, ten
einde den ruilhandel tusschen den Amerikaan
en den Papoea mogelijk te maken. Eerstge-
zlft zinnen gezet opdc
pagaai en bood daar 1 pakje tabak voor. D'
Trtnnekende Papoea moest er achter 1 alive
r«n gulden voor hebben, maar de bewoner
van de Vereenlgde Staten wou en sou de
-agaai voor n pakje tabak koopen.
.1 pak tabak** zei de Amerikaan.
„1 zilveren gulden” herhaalde de Papoea
„Sajr mlazlonary, sag ham. dat hl) dlc
ragaal er maar voor moet geven, dan aal Ik
In Amerika zeggen hoe knap die Papoea’;
-jjn om zoo iets moois te kunnen maken.**
Waarop de zoon van het kroesharige ras
t volgende, niet verwachte, antwoord richtte
lot den zendeling:
„Zeg hem dat ’t goed Is. maar dat hU eer
dl veren gulden moet geven: dan aal ik aan
de andere Papoea’s zeggen hoe royaal de
Amerikanen B|)n**...
De werking van den Krakatav, welke Za
terdag jJ. reeds was begonnen, neemt In he
vigheid toe Gedurende de laatste 24 uur
werden 435 erupties waarvan de hoogste 250
M. was, waargenomen en werden J08 knallen
gehoord.
hoogdravende
van den heer
Wijnkoop gaat spr. niet in. Wraakgevoel waa
niet het motief voor den overval, maar wel
het verlangen cm wapens en munitie te be
machtigen voor s|jn overval In Venezuela
Maar vennoedelijk heeft de sueht esn oude
rekenfcig met de au’ori’.elten te vereffenen
mede een rol gespeeld.
Oorzaak van z:Jn In hechtenisneming in
192S was een verrook om uitlevering van
Venezuela, waaraan niet is voldaan, wagens
gepleegde misdrijven ivermoedelUke revo
lutionaire daden). De officier van gewondheid
Quadekker heeft eenige militairen verzorgd
doch door het voorbijgaan ven een wacht
post waa hem ontgaan, dat er in het fort
nog twee gewonden waren. Deze zijn d or
•en particulier geneesheer verzorgd. Maar
dr. Quadekker treft geen b’aam.
De gouverneur Fruytler is inderdaad eer
vol ontslagen. Bpr. had niet anders kunnen
- -doen. Door politieke omstandigheden van
geheel bijzonderen aard, waarin vele ander n
ntgt gelukkiger eouden rijn f*wee«t, ia de
sheer Fruytler tn een pctoUe geraakt, die h't
voor den heer Fruytler onmogelijk ma-kte
in a||n gouverneurschap gehandhaafd te blij
ven. Eervol ontslag van hooge ambtenaren
gaat steeds met dankbaarheid gepaard.
De heer Fruytler blijft nog eenlge weken
op sprekers departement om ee neodlge in
lichtingen te verstrekken, msde in verbind
met den tervvkcer de volgende week van
de Commiasle-Hoorweg.
,J>e Arend” gaat als oorlogsschip naar Cu
rasao tor vervanging ven de „Hertog Hen
drik.” Verder komt er nog een torpedojager
Voor d« eerste twee Jaren kan worden voor
sten in de behoefte aan een schip op Cura
sao. De gouverneur zal met den comman
dant van .De Arend” in overleg treden over
de meest practisehe wlJse om na die twer
jaren in de behoefte te voorzien. Dat de
militair? macht op Curacao op Jvni niet
voldoende was. berust op een dwaling. Gz-
mls aan leiding en gemis aan voorbere dln-
op het incident heeft den overval doen sla
gen
Intuschen moet zeker de bestaande po
tioneelc macht worden ultgetreld ‘oe haa'
volle sterkte BU de werving eehtcr d en rich
groots moeilijkheden voor. Zoolang er ech
ter neg mariniers styn en koloniale reeerve
op atjn veraoek eervol ontslagen met
als ltd van den Radioraad dr. J. P.
_ia Andreae. burgemeester van
Utrecht en is benoemd tot lid van dien raad
1 W. Graadl van Roggen, secretarls-generaal
i der Jaarbeurs te Utrecln.
tleven steun aan het eeorganueerdt bedrijf; Pnnnant
besluit, in afwachüng van oe concluslkn c bUlil duh
van deze commissie de basiiaelnr over een
Vergadering vaa Weooedag U December.
Voenttter sar. a. N. VAN SCHATK.
In de gisteren gehouden vergadering van
de Tweede Kamer werd tn do eerste plaata
VRwozpen een amendement.TUanus op het
gisteravond behandelde wijzigingswet Je vau
4b L. O.-wet.
1 De heer Krijger had aan den Minister van
Waterstaat een achriftelijke vraag gesteld
over het nemen van maatregelen tot bet doen
varen, op de gepubliceerde uren, van de boo
ten van den door de Rotterdamscha Tram-
wegmaatschappij geéxploiteerden veerdienst
Anua-Jacoba-Zijpe.
Door den Minister is hierop geantwoord,
dat uit een ingesteld ondersoek niet is geble
ken, dat de N.V. Rotterdamsche Tramweg-
Maatschappij bij de exploitatie van haar
veerdienst Anna-JacobaZijpe dc belangen
van den reizigersdienst aan die van het goe
derenvervoer ondergeschikt maakt. Het is
bekend, dat in het algemeen in het najaar het
goederenvervoer drukker dan gewoonlijk
pleegt te tün, vooral doordat verschillende
Landbouwproducten o.a. suikerbieten, 'moe
ten worden vervoerd. Ook tusschen Anna
Jacoba en Zijpe beeft dit vervoer een aan-
merkelij ken omvang, terwijl bovendien de
aanvoer onregelmatig ia, omdat sulks van
de weersgesteldheid afhankelijk is. Dit nood
zaakt de tram gedurende de e.g. bietencam
pagne het sleepschip voor goederenwagens
met sommige dianstvaarten mede te geven,
wijl dit om veiligheidsredenen alleen over
dag mogelijk is, doch daarbij wordt in ieder
geval voorkomen, dat dientengevolge aan
sluitingen op de treinen zouden worden ge-
De commandant van bet veldleger beeft
den minister van Defensie een voorstel ge
daan tot het opnemeo van een bepaling
in de indeellngsbeschlkklng 1931, dat de
dienstplichtigen van de onbereden artillerie
en de onberedenen b(J de bereden-artillert%
minstens 1.65 M. lang moeten zijn en bU
voorkeur van kracbtlgen lichaamsbouw.
BU de opleiding toch te gebleken dat de
dlenstplKhtigen, die bU de artillerie als on
bereden worden ingedeeld, dikwerf In li
chaamskracht tekort schieten.
Een nieuw Ud
bu Kon. besluit Is met Ingang van 4 Dec.
1939
dank
Fockema
-w-v. Evenwel heeft de maatschappij thans op-
mèn^ztah ’terredCTi "steït mèt hetgeen 'niet J dracht gegeven om het gebruik vaa de dienst-
het beste is.
De heer VAK CITTERS (Llb.) betoogt.
1st els de bezwaren tegen een regeling van
het materieel recht te sterk zUn, men de
vrijheid had moeten laten aan de lagere
corporaties. <f
Minister DONNER zegt, dat als men hier
in een toddenteele regeling van de adml-
stratteve rechtspraak wil zien, het van be
lang is, dat men de werking tn de praetUk
BU de K. L. M. Is bericht Ingekomen, dat
het vierde postvliegtuig op de retourvlucht
de F. H.-A. E. Z. op 10 December te S.10
uit Bushir Is vertrokken, te 11.10 uur
Bagdad arriveerde, vandaar om 13 uur ver
trok om te 16.06 uur in Aleppo te landen. ww
AIle® lsiw(’i “n b<>or<’ Heden, 11 December, voorzitter, dat. behouuena oei. oakeie ulteon-
wordt de reis voortgezet. 1 UAWt «satwvnaalida ubmbIIa uw wto w
i (BU een gunstig verloop van het verder
gedeelte van de vlucht, kan het vliegtuig,
de P. H.-A. E. Z„ Vrijdag of Zaterdag te Am
sterdam verwacht worden.)
net invoeren van de verplichte uren vau
rxhameUjke oefening op de 'agere seholen
op 1 Januari 1930. Maar ook hier geldt het
weer: „walt and see”, want er moet eerst
blijken of de noodige leerkrachten er zullen
«Ijn, terwijl vrijstelling kan worden ver
leend.
Het door spr. aangegeven karakter der
M. v. A- komt ook duidelijk uit ten aan- Er te bU het Jongste begroottagsd
zien van de salarisregeling, die zoowel voor verwWJjcnd8 sprekers gesproken
de leeraren als voor ds onderwijzers «en - ---
onvoldoende Is. Met welwillende ultlatingnn heid in <ms"iand. Nu weten wÜ wel, aldus
het WkbL v. h. Recht, dat de zedeloosheid
han toenemen zonder dat dit blUkt uit de cü-
fers der erimlnecle statistiek, maar daarom
verdienen toch de cijfers run die statistiek
wel eenlge belangstelling.
Uit de indexcijfers blijkt van een ntet
Een katholiek bevolkingsregiate-
de vergadtrlng van de Indische Kattio-
PartU. afd. Batavia, is het voorstel
goedgekeurd tot de Instelling van een katho
liek bevolklngsregteer.
voeding ep alle scholen teen worden Inge
voerd.
Wat net «pedingsvraagstuk aangaat, er
mo«t eenheid HJn. Maar daarom beboert i
men de propaganda voor een andere spel
ling niet tegen te gaan.
Spr. constateert nog eene, dat de Minister
geen program geeft.
Als Iemand ato Minister optreedt moet nU
een program In «U» hoofd hebben. Spr ge
looft. dat dtt met den heer Terpstra niet 1
geval te. Een Minister van Onderwijs te geen
administrateur. Intusschen de heer Terp
stra zit er nu en spr. wenscht hem In de
Kamer het beste. HU heeft een voordeel, nl.
dat hU oen voorganger heeft gehad. oU
wlen hU gemakkelljk gunstig kan afstaken.
De vergadering wordt te 6 uur verdaagd
tot Donderdagmiddag 1 uur.
Naar wU vernemen ligt het In het voorne
men cm na de Kamervergadering van Vrij -
i dag 20 December ka het Kerstreces van de
Tweede Kamer te doen Ingaan, zoowel met
dat ds Kamer vooralsnog weinig afweet het oog op de omstandigheid, dat de Kerst-
4i dagen dit Jaar midden in de week vallen
Tamelijk uitvoerig gaat de Minister In op als met het cog op verschillende voorzienin
gen, welke In het Kamergebouw moeten
worden getroffen, mede ter voorbereiding
van de werkzaamheden ter voortzetting van
de Haagaehe conferentie.
Ceragae.
Voortgezet werd daarna de 'ochandellng
kan Hoofdstuk XI Koloniën en wel de be
spreking over Curasao.'
De heer VAN BOETZELAER VAN DUB-
■ELDAM (O.H.) zegt, dat de autoriteiten op
Curagao in hun taak te kort zijn geschoten.
Betere defenslemlddelen «Un noodly Spr.
oafent crittek op de benoeming van een mi
litair tot gouverneur.
De heer FEBER [R.K.| erltlmert den over-
W1 op Curacao. Nederland heeft hier een
tatemattanale taak. nX te voorkomen dat
van Ouracao uit onlusten kunnen worden
verwekt In nabij gelegen landen.
Spreker bepleit versterking van de weer
macht en de Instelling van een goeden re
cherchedienst en voorts verbetering der
volkshuisvesting
De heer JOEKE3 (VX>.) wijst op de eoo-
nemlzohe ontwikkeling van Curacao en Aru
ba na de vestiging der petroieum-tndustrte
«n bespreekt verschillende begrootingspoeten.
Quracao drijft niet op de petroleum, maar
op den jenever.
Op verschillend gebied van openbare dien
sten heerscht achterstand en dit was oor
zaak dat de overval van Urbina kon ge-
Soh leden.
De heer WIJNKOOP (Comm.| noemt den
taval van Urbina earicaturaal en verwen,
dert zich over afwezigheid van den heer
CMUn. HU wtJat op de maeht der peteoleum-
magnaten. De heele overval van Urbtna was
een petroleum-rald en een Incident in den
strUd tusschen bet Hollandsch-Engelsche en
bet Amerikaansahe petroleum-kapltallsme.
Ds hygiënische toestand op Curacao Is
Vulgens spr. hoogst ergerlijk. En alles te te
wUtep aan het feit, dat de petroleummas-
natan op Curacao baas rij"- I* cisch te:
Curacao los van Holland!
De beer VAN DIJK (A.-R.) protesteert te
gen smalende woorden van Ijzerman ewer
optreden van „Onse Vloot". HU wil een oor
logsschip tn Curacao en verdedigt d« benoe
ming van den nieuwen gouverneur.
Mej. MEYER (RJC.) dringt aan on goede
verzorging van verloskundigen dienst.
DB MINISTER VAN KOLONIUN erkent
dat op verschUlende gebieden ingrijpende
verbeteringen noodlg zijn-
Wat de heer Joekes over den toestand
geide, was volkomen Juist. Ook diens crltlek
gp de tegenwoordige begrootlng kan zpr. wel
onderschrijven. Maar -ooals het RegeerIngs-
reglement thans luidt, is daaraan niets te
doen. Van eigvnlUke leenlngen kan nu niet
gesproken worden. Spr. verzekert dat zUner-
zljde al t mogelUke zal gedaan worden om
^Jgw spoedig mogelUk verbetering in de toe-
standen te brengen, met inbegrip van de
w voorziening in verloskund'ge hulp.
Wat dc betreurenswaardige gebeurtenissen
van I ea 9 Juni betreft, moeten we stre
ven naar verbetering en voorul gang, zon
der ons te zeer te verdiepen In hetgeen zeh-
ter ons ligt. Herziening zal noodlg zijn van
do Inkomstenbelasting en van de regeling
van het grondbeheer en in de uitgifte van
bijzondere wetten op de baaien, kloven nf
terreinen In den douanedienst is enkele la
ren geleden reeds verbetering gebracht. Spr
ml nagaan of de toestand onbevredigend is
Wat de keuze van den nieuwen gouverneur
betreft: waar bU den overval op militair ter
rein zoo ernstige tekortkomingen rijn geetm
stateerd, was er roker alleszins reden een
militair te benoemen. Msar In de eerste
plaats werd verslecht een man van helder
dóórzicht, van capocitel rn en van de noo
dige bekwaamheid om de mosillikheden op
Curacao op verschillend gebied op te lossen.
Spr. spreekt de hoop «n ds verwachtln; uit.
dat de keuze van den gouverneur, gegeven
sUn antecedenten, zal beantwoorden aan
Wat daarvan verwacht mag worden.
Spr deelt den heer Van Kempen mede
dat de troepencommandant tusschen half
10 en 10 uur den gouverneur de
van Urbini heeft overgebranht. Half
kwam Urbina persoonlijk De
achtte zUn plaats te zijn in het Gouvvmc*
mentsgebouw. om daar telefonisch op .de
hoogte te blijven. Urblna is waarschijnlijk
een paar dagen te voren onder valschen
saam ato eerste klasse-passagler te Wll’etn-
stad aangekomen. HIJ heeft daar ge’ogeerd
bij een landgenoot Op de
•taatlnmdfge beechouw.rgen
behoeft niet gevreesd te worden voor herha
ling det gebeurtenissen op 5 Juni. De mfll-
tallre autoriteiten, die daar op Juni aan
wezig waren zijn door spr. on heven van
bun plaatsing. De beveiliging van Curacao
is inderdaad een saak van Internationale
beteekenis. Spr komt nu tot de Bovenwlnd-
sche eilanden. Met het oog op het geringe
belang daarvan behoeft daarveor geen af
zonderlijken krachtlgen bewindvoerder te
vorden aangewezen. Het zal ds taak van den
gouverneur zijn de welvaart en goede toe
standen op die eilanden te bevorderen.
Aan de kwestie van de Engelsehe taal In
offlcleele vergaderingen ral spr. zün aan
dacht wijden. Samen met den oud-gouver-
neur van Suriname den heer 6 axl heeft
»pr. de herziening van het Regeertngsregie-
ment van Curasao reeds in studie genomen.
Alleen die Venezulanen, ven wie bekend was
dat zij tot de insurgenten behoorden, zijn
uitgezet. Bpr. hoopt dat over enkele Jaren
een groote verbetering in den 'oestand op
Curacao ml zijn te cons a eeren.
De heeren Wijnkoop, Fcber. van Boetze-
laer van Dubbeldam, van Kempen en Joekes
repllcoeren. v
Na dupliek van den Minister worden de
beraadslagingen gesloten.
BIJ artikel 16 (reiskosten van den gouver
neur) vraagt de neer Wijnkoop (C. P.) of
daaronder ook begrepen zijn de reiskosten
van den gouverneur naar Venezuela.
De Minister gelooft niet, dat zulk een reis
meer noodig zal zijn.
De heer Wijnkoop vraagt hooftfe'ljke stem
ming voor de begrootlng.
Op voorstel van den Voorrit er wordt d?
stemming aangehouden tot den aanvang
van de volgende vergadering-
Voor de leden der Amsterdamscbe Sto»
denten Vereeniglng voor Soda <i IcsingOE
sprak gisteravond mr H A vau Nlerop, di
recteur der Amsterdamsche Bank, over
de jongste crisis op d« beurs New-York.
De laatste crisis heeft volgens spreker
niets nieuws geleerd. ZU Is gekomen en
verioopen, zooato alle crises gekomen en vep-
loopen zijn en waarschlJnHjK zullen komen
en zullen verioopen.
zonken oordeel en voldoende ervaring. En onbelangrijke vermkiderlng, vergeleken met
t“ *■•_*-*----
regelen op allerlei gebied te verwachten.
Dat pleit toch voor den Minister.
Er to ook gewezen op het hooge eindcijfer
van de Onderwtjsbogrootlng. nl. 160 mO-
Uoen, maar desondanks worden allerlei
elschen gesteld, die het budget wellicht zou
den verdubbelen.
Men eischt allerlei maatregelen op het ge
bied van bewaarschool- en voorbereidend
onderwijs. Spr. wijst er echter op, dat dit
heel veel geld eischt voor gebouwen en leer
middelen vooral als men te doen krijgt met
pzedagoglache speculanten als Montesson
ex Als de Regeering dit alles zou InwlUl-
gen. zou do begrootlng wel met 100 mlllloen
toenemen. De bewaarschool moet het oude
karakter van bewaarschool houdsn.
Spr. vindt het geenszins abnormaal, dav
men op het platteland zooveel kleine school
tjes vindt. Men dient toch krachtens de
pacificatie alle ouders te bevredigen, al geeft
spr. toe, dat men met de splitsing te ver
kan gaan.
Op zichzelf kan dis splitsing geen oor
zaak zijn van zooveel hoogere kosten van
het lager onderwijs en herziening van de wet
van 1930 op dit gebied is dan ook niet ge-
wenscht.
Ten aanzien van hst spellingvraagstuk
acht spr. de houding van den Minister ntet
slecht
De heer KETELAAR (V. D.) zegt, dat er
in da laatste jaren in da Kamer geen groot
onderwijsdebat is geweest. Zulk een debat
kan ook nirt worden gehouden, als niet
door den Minister oeoaalde lijnen worden
aangewezen voor rijn beheer. Die 1“-
heeft spr. ook nu niet gevonden in da Me
morie van Toelichting en in de Memorie
van Antwoord, r
dat de huidige stand van zaken la uiteenge
zet, maar van verdere plannen heeft spr.
Wat de directe aanJeldtag M
de crisis aangaat,
spr. verhaalt, hoe in den zomer oen da»
pressie op de goederenmarkt intreedt. Tn De»
comber worden 100 000 automobielen mln»
der geproduceerd dan >n Augustus en da
bedrijvigheid In bet bouwbedrijf daalt sterk.
De uitvoereljfeia «Ljc 10 pet. lage in Ben»
tember dan die van het vorUe jaar, Br
heencht een koffleerisis In BrariilB, de prij
zen van koren en wol zijn taaa. Zuid-
Amerika en Austraue gaan m koopkracht
achteruit, kunnen niet uit de Vereenlgde
Staten Importeeren. te meer niet, omdat
het dure geld het sluiten van leenlngen ón
mogelijk maak.
Nu gaan de oogvn var. ds speculanten
op de effectenbeurs open, de koersen dalen.
Wel seint Amerika zijn BOb.. condition
extremely sound”, doen soa dezen noode
kreet wordt minder gevula gegeven dan
men had verwacht. De lust tot koopen ont
breekt, soo gaan langzamerhand al'er oogen
open. De koersen brokeelen al. lind Octo
ber barst de bom Een banmerssyndieaat
groot 300 mlllloen dollar (richt steun Ie
verleenen, doch tevergeefs. 160 milliard dol
lar werd verloren. Amerika t<o* dt ven groote
cijfers I
Op de Europeescl.e beurzen vindt die cri
sis haar neerslag. Sn.eker wxieta* hoe da
toestand in Europa verre van rooskleurig
was. De koersdaling in New-Yort. verergerde
den toestand Men ziet op alle beunen, oo*
te Amsterdam koersen van “tts' tsr vallen,
die slechte weinle ver*>and nouden met den
toeetand In de V B Maar "te speculanten
ter wereld vormen eén groote familie.
Hoe aal de toekomst z|)t>> Bpraker waagt
zich niet aan voorspr l.ingen loc verwacht
In de eerste tijden eet. verminderd bedrijfs
leven. Op het oogenblik heerscni er een de
pressie; het geld k ru’in. en de rei ie is laag,
want men onthoudt zich van eiken, do
zaldl b(j oe banken vertreerderen Doch
men moet niet neerrieohug -JJr De zon
blijft schijnen, de aarde blijf’ vruchtbaar,
de natuur heeft een i^genereirmdc kracht.
Maar men moet var. dl» kra-' ;ten gebruik
maken en werken.
Wat neen er legen weaaeht to
doen.
Herhaaldelijk worden te Amsterdam klach
ten geult over den hinder, welken omwo-
nenden door het onbehoorlijk gebruik, bet-
Hjnen eigenaren dikwijls tot diep in den nacht
van hun radio-toestellen maken, ondervinden.
en dat niet alleen des zomers, wanneer de
Men kan hoogstens seggen geluiden door openstaande ramen ver in den
tand van zaken to uiteenze- omtrek hoorbaar zijn, doch ook in andere 1
o.te
hl) wil voortbouwen op het bestaande. Is dat *oor. dat met gramofoona en met muziek- I
voldoende voor een nieuwen Minister? Men instrumenten ernstige overlast wordt aanga-
had iets meer positiefs mogen verwachten, «aan aan de omgeving
Bpr. zeurt het ten sterkste af, dat de Mi- i B. an W. van Amsterdam aehton dan ook
nieter wet een subsidie wil geven voor een don tijd gekomen door een verbodsbepaling
noodige maatregelen zullen won genomen.tegen te gaan; een 1-HJk g~'. -1 van be- i
opdat op Januari im de flchaneWke op- doelde tecotiUin en ^atrameuteu ut,
Ambtenarenwet.
De heer MENDELS (8DJLP.) to over het
ontwerp niet voldaan. Hij mist daarin een
oonereten Inhoud van de ambteiyke rechts
betrekking en acht het een groot bezwaar
dat het materleele recht wordt geregeld bij
algemeenen maatregel van bestuur.
De heer POLLEMA (CH.) heeft verschil
lende bezwaren tegen het ontwerp en sluit
zich aan by mr. Men'Jels. ten aanzien van
de regeling van het materleele recht door
de Kroon.
De heer HENDRIX (R.K.J vindt dat te
veel uniformiteit is betracht ten opzichte
van waterschappen, veenpolders en&, waar
door de besturen er toe tullen overgasm per
sonen aan te stellen op arbeidscontract.
De heer v. d. HOEVEN (CJH.) Juicht het
ontwerp toe. HU acht het verdienstelijk, dat Van i October tot ai November")!,
t -7 -* - -J’ —7-’--
ntet bet materleele recht, dat aan veel slU-
tase onderhevig to.
De heer KRANENBURG (V.D.j heeft be
zwaar tegen deze Incidentccle regeling van
de administratieve -- --
groote hervorming wordt tegengehouden en
I vaarten vooahet meegeven van het rieepschip
zoo mogelijk nog meer te beperken en de
vrachtboot Schouwen Duiveland as
sistentie te gebruiken-
Te Utrecht vergaderd de Federatie der
Werkgeversorganlseticn In he: Bo.-kdruk-
-onder rocrzlttersriiar van den
heer 8. K. Korthun
In zUn openings» oord
derlng. ven petroensrijde voile medewerking
asn de invoering van het Pens! tensfonds
was verleend
Den voorzitter der pensloencommissie den
beer H. Diemer, die by dv jaren .sage voor
bereiding van het fonds de leldim had bood
hU namens de organisatie de gouden me
daille van verdienste een ono» TCheidlng.
welke thans eerst vooj de tweede n- sal wordt
toegekend.
Na de pauze kwan aan de o»de de bespre
king van het voorstel van hei algemeen
hoofdbestuur om de>. Centreen Raad van
Vakbonden In het Grafisch Bedrit te verla
ten. Na uitvoerige bespreking w«ru de vol-
gende motie, afkoms 1» van de- neer Die
mer, met 16 stemmen toeen aangenomen:
De algemeene vergadering van de Federa
tie der Werkgeverconcantoauen tn het Boek-
drukkersbedrUt. op 13 Dr.. 1939 in ««nade
ring blleen;
kennis genomen hebbende van de motie,
welke Dee. jj. door den centraler, raad werd
aangenomen;
van oordeel, dat op alt oogenbl'k de betee
kenis van den centre en raao door de toe
lichting op het desbetrefiend< punt uer agen
da Juist wordt omschmen,
overwegende dat oe laatste alinea van
bovengenoemde', motte In uiteicht -telt, det
door een kleine eommjwie oe terwaren der
federatie zullen word-n bespro<»n'
hoopt, dal deze commissie zal uitspreken
dat de centrale raao elleer. dan teteekenia
kan hebben. Indien, wordt begonnen aan een
krachtdadige samenwerking dar grafische
bonden, bestaande uh wede>zudvon,b oHse-
komt men er niet.
De heer ZIJLSTRA (A. R.) 1
lezen van het Vooriooplg Verslag
malen gestuit op tegenstrijdigheden. In ds
eerste plaats staat er, dat enkele leden twij
fel opperden of de Minister wel bad een be-
toch schUnt men van hem allerlei maat- het |weede kwartaal van dit Jaar, doch wat
reeelen on allerlei eebled re verwachten nog meeJ. waarde ^,^4 dan dit wel-
licht toevallige cUfer is de vermindering
in vergehjking met het Jaar te voren; toen
was het indexcijfer 165. dit Jaar 150. De al-
gemeene criminaliteit zonder de rijksbelas-
tlngovertredlngen Is iets teruggekropen; in
het vorige jaar was het indexcijfer 95. dit
Jaar 69. prestaties en historische vluchten van Fok
ker vliegtuigen en een specificatie van de
verschillende courknte typen vliegtuigen
maakt dit fraai geïllustreerd boekwerk tot
een boeiend Jubileumnummer.
11 1 1 1 „i,
