Gemengd Nieuws
IJ
i
DE OVERVAL OP CURACAO
DE VLUCHT UIT DE POPPENKAST
VAN JAN KLAASSEN EN TRIJNTJE
I
LUCHTVAART
de
EERSTE KAMER
De ramp met het groote dok
UIT ONZE OOST
De Papoea en de Amerikaan
NIEUWS
BINNENLANDSCH
l
c
De radio*hinder te Amsterdam
Roodvonk onder de soldaten
te Ede
Een jubileum-uitgave van de
Nederlandsche Vliegtuigen-
fabriek
De gevaarlijke Muider-
straatweg
De samenstelling van den
Radioraad
De ramp op de
„Stad VLaardingen”
Het Kerstreces der Tweede
Kamer
De gefingeerde berooving
te Amsterdam
r
o
d<
Cl
P<
11
a
a
fc'.
Veemarkt ’s-Hertogenbosch
De wassende Maas
De werking van den Krakatau
De overval op den Bussumer
Grintweg
De toenemende zedeloosheid
Besprekingen in de Tweede-Kamer „Gemis
aan leiding en gemis aan voorbereiding op
het incident heelt den overval doen slagen."
Waarom gouverneur Fruytier eervol ontslagen
werd Wat er in de toekomst gedaan moet
worden.
Felle brand te Groningen
MJ een landgenoot. Op de
staatkundige beschouwingen
Wijnkoop gaat spr. niet in. Wraakgevoel was
niet het motief voor den overval, maar wel
het verlangen om wapens en munitie te be
machtigen voor zijn overval in Venezuela
Maar vennoedeliJk heeft de zucht een oude
Tekening met de autoriteiten te vereffenen
mede een rol gespeeld.
Het vierde postvliegtuig op
retourvlucht te Aleppo
i
7 -
-■■■■•* ■.f-rj
a
J
UHfUt,
4»
ttateravond behandelde wUzlgingswetje
Curagao.
n
Nieuwe nrosi
pu
bliek* belangstelling.
p,
Humor *tt da Geelvinckbaal
f
Het begint 20 December
ver-
Uit
F
p
renseht te
d
k
A
Vergadering van Woensdag 11 December,
'oorsitter mr. baron de Vos van SteenwUk.
nog
licht
n
b
b
L. M. is bericht ingekomen, dat
postvliegtuig op de retourvlucht
tc
ei
B
ii
d
J'
li
k
8
k
7
d
fa
8
v
v
d
F
d
h
d
d
c
o
d
I
V
e
k
t
s
t
1
1
I
1
1
1
1
De werking van den Krakatau, welk* Za
terdag JJ. reeds was begonnen, neemt in he
vigheid toe. Gedurende d* laatst* M uur
werden 435 erupties, waarvan de hoogste 350
M. was. waargenomen en werden 408 knallen
gehoord.
d<
d
e<
11
n
rr
le
vl
gi
k
b
o
V
B
tl
V
n
v
B
B
d
1!
b
e
u
k
e
t<
n
k
o
o
r
r
p
b
E
E
e
k
i
l
b
k
n
01
d
B
b
d
Q
el
n
b
8
la
Wegens de feestdagen van Kerstmie en
Nieuwjaar asworden de op die dagen val
lende veemarkten te 's-Hertogenbosch ge
houden respectievelijk op de Dinsdagen 24
en 31 December as.
Ter gelegenheid van het IS-jarig bestaan
De N. V. Nederlandsche Vliegtutgenfabriek
(Fokker) heelt, ter gelegenheid van het 10-
jarig bestaan, het Fokker-bulletin vervangen
door een uitstekend verzorgde jubileumuit
gave ter gelegenheid van het tienjarig be
staan der Fokkerfabrieken.
Na een historisch overzicht van de ontwik
keling van het Fokkervliegtulg, en een dul-
kelUke uiteenzetting van de constructle-be-
glnselen bij den bouw van Fokkervliegtulgen,
maken we kennis met het interieur van de
fabrieken.
Zeer belangwekkend zijn de hoofdstukken
over de verschillende door de Nederlandsche
vllegtulgenfabriek gebouwde toestel-tjrpen
en de verspreiding van de Fokker vliegtui
gen over de geheele wereld.
Een artikel over de luchtvaart in Neder
land en Koloniën, benevens een lijst van
prestaties en historische vluchten van Fok
ker vliegtuigen en een specificatie van de
verschillende courante typen vliegtuigen
maakt dit fraai geïllustreerd boekwerk tot
een boeiend jubileumnummer.
Na aanneming van een groot aantal ont
werpen, waaronder herziening der bepalingen
nopens de curat cel e met het oog op drank
zuchtigen is aan de orde het ontwerp-
Ambtenarenwet.
De heer MENDELS (S.D.A.P.) is over het
ontwerp niet voldaan. Hij mist daarin een
concreten inhoud van de ambteljjke rechts
betrekking en acht het een groot bezwaar
dat het materleele recht wordt geregeld bU
algemeenen maatregel van bestuur.
De heer POLLEMA (C.H.) heeft verschll-
een paar dagen te voren onder valschen
neem als eerste klasse-passagier te Willem
stad aangekomen. Hij heeft daar gelogeerd
hoogdravende
van den heer
Het .Hat. NbL” vertelt:
De tijd, dat men voor een spiegeltje en wat
kralen alles kon koopen In Nieuw-Gulnea.
begint tot het verleden te behooren. Overal
waar schepen komen is dan ook het begrip
boleh tawar even goed ingeburgerd als te
Weltevreden.
Als bewijs hiervan moge /ie volgende ge
schiedenis dienen, welke wij van een marine
officier hoorden, die aan boord van een op-
nemlngsvaartulg een groot gedeelte van de
Geelvinckbaal in kaart hielp brengen.
Op een der plaatsjes aan de Noordkust van
Nieuw-Gulnea was met de K.P.M.-boot een
rasechte Amerikaan uit New-York eity ge
arriveerd. Type: „Babbit" met schildpadden
bril en Wrigley’s kauwgom.
Talrijke prauwen omringden het schip cr.
onze toerist zag in een van die vaartuigen
’n pagaai liggen met prachtig bewerkt hand
vat. Gelukkig was de zendeling van het
plaatsje aan boord gekomen om het laatste
nieuws uit de bewoonde wereld te hooren en
kon zijn diensten als tolk aanbieden, ten
einde den ruilhandel tusschen den Amerikaan
en den Papoea mogelijk te maken. Eerstge
noemde had n L al zijn zinnen gezet op de
pagaai en bood daar 1 pakje tabak voor. De
grinnekende Papoea moest er echter 1 zllve.
ren gulden voor hebben, maar de bewoner
van de Vereenlgde Staten wou en zou de
pagaai voor ’n pakje tabak koopen.
„1 pak tabak’’ zei de Amerikaan, e
„1 zilveren gulden" herhaalde de Papoea
Bay missionary, zeg hem, dat hij die
pagaai er maar voor moet geven, dan zal ik
in Amerika zeggen hoe knap die Papoea’s
:jn om zoo iets moois te kunnen maken."
Waarop de zoon van het kroesharige ras
t .volgende, niet verwachte, antwoord richtte
tot den zendeling:
..Zeg hem dat 't goed is, maar dat hU eer
■vilveren gulden moet geven: dan zal ik aan
de andere Papoea's zeggen hoe royaal dc
tmerikanen zijn"...
Bij de derde schoolbatterij van het Vier
de Regiment Veld-Artlllerie te Ede. heeft
zich onder de soldaten een geval van rood
vonk voorgedaan. De patiënt is naar de ba
rakken voor besmettelijke ziekten overge-
bracht, terwijl de overige militairen van de
batterij zijn geïsoleerd.
De Maas te gisteren nog 8 ejt gewassen.
De stónd om 4 uur nm. wae 3M M. België
seint langzamen wee.
op het schip afkwam.
Ik riep: .Kijk uit”, tegen den bootsman,
dl* het water gezien moet hebben of mU
B. en W. van Amsterdam achten dan ook
den tijd gekomen door een verbodsbepaling r
in de Algemeene Politieverordening het,
bovenvermeld* euvel te bestrijden. HlerbU-
wenschen zij evenwel dan nadruk te vestigen
op de bedoeling, alleen werkelijk misbruiken
tegen te gaan; een redelijk gebruik van be-
doelde toestellen en instrumenten dient, go-
Eén verdachte in vrijheid gesteld.
Een der drie verdachten van den overval
gènstelïing met de ge wone golven in de flank! op den Bussumer Grintweg, de R uit Buszum
~ls door de Justitie weer op vrije voeten ge
steld, wegens gebrek aan bewijs De twee
anderen hebben, zooals men weet, bekend.
Er is bij het jongste begrooGngsdelxit door
verschillende sprekers gesproken over dc
schrikbarende toeneming van de zedeloos
heid in ons land. Nu weten wjj wel. aldus
het Wkbl. v. h. Recht, dat de zedeloosheid
is bij het 1 ijn toenemen zonder dat dit blijkt uit de cU-
I enkele fers der crirr.ineele statistiek, maar daarom
Een vrachtauto stuk gereden
Nabij de Hakkelaarsbrug heeft omstreeks
halfzes gisteravond, een botsing plaats ge
vonden tusschen de Goolsche Stoomtram en
een leegen vrachtauto van De Meestert Beton
Maatschappij te Amsterdam.
De chauffeur wilde, omdat een der banden
lek was geworden, het erf van een boerderij
oprijden. Deze manoeuvre mislukte. De groo
te vrachtauto kon de bocht niet nemen en
bleef met het achterwiel op de rails staan.
Daar de chauffeur de Goolsche Stoomtram
zag n.—«leien, sprong hij van den bok en liep
met eenige voorbijgangers de tram tegemoet,
ten einde deze al zwaaiende met de armen
op het gevaar attent te maken. De machinist
kon echter niet meer stoppen en de locomo
tief ramde met zooveel geweld de vracht
auto, dat deze aan splinters vloog. De stuk
ken lagen wijd en zijd over den weg. Het
verkeer ondervond een paar uren vertraging.
Veel ging verloren.
Gisteravond om tien uur is brand uitge
broken in de scheepswerf van den heer J.
Koster Hzn. aan het Winschoterdigp te Gro
ningen Het vuur breidde zich door den
hev:;en wind zeer snel uit. De brandweer
rukte met de motorspiüt uit en moest eenige
slangen over het Winscboterdiep leggen om
het vuur te kunnen bestrijden. De lood* is
geheel uitgebrand. Veel hout en werkstukken
voor de binnen betimmering van drie schepen,
alsmede eenige machine* zijn verloren ge
gaan. De oorzaak van den brand 1* niet be
kend. De schade 1* vrij aanzienlijk en wordt
c oor verzekering op beurs poll* gedekt.
Oorzkak van zijn in hechtenisneming in
1938 was een verzoek om uitlevering van
Venezuela, waars an niet is voldaan, wegens
gepleegde misdrijven vermoede; Ijke revo
lutionaire daden). De officier van gezendhe’d
Quadekker heeft eenige militairen veraorgd.
doch door het voorbijgaan van een wacht-
poet was hem ontgaan, dat er in het fort
nog twee gewonden waren. Deze zijn dcor
een particulier geneesheer verzorgd. Maar
dr. Quadekker treft geen blaam.
De gouverneur Fruytier is Inderdaad eer
vol ontslagen. Spr. had niet anders kunnen
doen. Door politieke omstandigheden van
geheel bijzonderen aard, waarin vele anderen
niet gelukkiger aouden zijn geweeat, is de
heer Fruytier in een positie geraakt, die het
voor den heer Fruytier onmogelijk maakte
tn zijn gouverneurschap gehandhaafd te blij
ven. Eervol ontslag van hooge ambtenaren
gaat steeds met dankbaarheid gepaard.
De heer Fruytier blijft nog eenige weken
op sprekers departement ofti de no dige in
lichtingen te verstrekken, mede in verband
met den terugkeer de volgende week van
de Commlssle-Hoorweg.
»De Arend" gaat als oorlogsschip naar Cu
rasao ter vervanging van de ,JIertog Hen
drik." Verder komt er nog een torpedojager.
Voor de eerste twee jaren kan worden voor
zien tn de behoefte aan een schip op Cura
cao. De gouverneur zal met den comman
dant van JDe Arend" in overleg treden over
de meeat practlsche wijze om na die twee
Jatwn in de behoefte te voorzien. Dat de
militaire macht op Ouragao op 8 Juni niet
voldoende was, berust op een dwaling. Ge
mis aan leiding en gemis aan voorbereiding
op het incident heeft den overval doen sla
gen.
iDtuschen moet zeker de bestaande qo i
tfcmeele macht worden uttgebretd lot haar
Bolle sterkte. Bij de werving echter doen zich
teoote moeilijkheden voor. Zoolang er ech
ter nog marinier» zijn en koloniale reserve
Wat men er
doen.
Herhaaldelijk worden te Amsterdam klach-
ten geuit over den hinder, welken omwo-
nenden door -het onbehoorlijk gebruik, het- I
welk eigenaren dikwijls tot diep in den nacht
van hun radlo-toestellen maken, ondervinden.
en dat niet alleen de* zomers, wanneer de
geluiden door openstaande ramen ver in den L
omtrek hoorbaar zijn, doch ook in andere r
Jaargetijden, daar de geluiden door muren
en zolderingen heendringen. Ook komt het
voor, dat met gramofoons en met muziek-
instrumenten ernstige overlast wordt aange- 1
Naar wij vernemen ligt het in het voorne
men cm na de Kamervergadering van Vrij
dag 30 December as. het Kerstreces van de
Tweede Kamer te doen ingaan, zoowel met
het oog óp de omstandigheid, dat de Kerst
dagen dit jaar midden in de v eek vallen
als met het oog op verschillende voorzienin
gen, welke in het Kamergebouw moeten
worden getroffen, mede ter voorbereiding
van de werkzaamheden ter voortzetting van
de Haagsche conferentie.
Een nieuw lid
Bij Kon. besluit is met ingang van 4 Dec.
1929 op zijn verzoek eervol ontstegen met
dank als lid van den Radioraad dr. J. P.
i Fockema Andreae, burgemeester van
Utrecht en ia benoemd tot lid van dien raad
W. Graad! van Roggen, secretaris-generaal
der Jaarbeurs tc Utrecht
het indexcijfer 185. dit jaar 150. De al-
crirr.lnalltrit zonder de rijksbelas-
tingovertredlngen is iets teruggeloopen; in
het vorige Jaar was het indexcijfer 96. dit
jaar 88.
Begrafenis va* een slachtoffer
Te Maassluis had gistermiddag de ter aar
de bestelling plaats van A. van Buuren,
slachtoffer van de dokramp, die JJ. Zater
dag plaats vond op de Noordzee. Op da be
graafplaat werd om. het woord gevoerd
door den heer Leis namens de Directie van
de firma Smit en Co.'» Internationalen
Sleepdienst te Rotterdam en voort* door Ds.
Bosman van Maassluis. Er was groot*
voeding op aBe scholen kan worden Inge- l|jt van self spreekt, niet te worden bemoel-
‘■M Hjkt ZU stellen daarom den raad voor, het
Wat het spallings vraagstuk aangaat, er, vozende besluit te nemen:
moet eenheid zijn. Maar daarom behoeft „Het 1* verboden door middel van een
men de propaganda voor een. andere spel- muziekinstrument of van een toestel, bestemd
ling niet tegen te gaan. i| tot het hoorbaar maken van muziek of van
Bpr. constateert nog eens. dat de Minister de menschelijke stem, hetzij in de buiten-
•ass?
een program in zjjn hoofd hebben. Bpr. ge«
looft, dat dit met den heer Terpstra niet *ti
geval is. Een Minister van Onderwijs is geen
administrateur. Intusschen de heer Terp
stra zit er nu en spr. wenscht hem in de
Kamer het beste. Hij heeft één voordeel. nJ.
dat hij een voorgangen heeft gehad, otf
wien hij gemakkelijk gunstig kan afsteken.
De vergadering wordt te 6 uur verdaagd
tot Donderdagmiddag 1 uur.
BU de K-
het vlerdp
de P. H>A. E. Z. op 10 December te 8.10
uit Bushdr Is vertrokken, te 11.10 uur In
Bagdad Arriveerde, vandaar om 12 uur ver
trok om te 16.06 uur in Alepjx> te landen.
Alles is wel aan boord. Heden. 11 December,
wordt de reis voortgezet.
(BU een gunstig verloop van het verder
gedeelte van de vlucht, kan het vliegtuig,
de P. H.-A. E. Z-, VrUdag of Zaterdag te'Am-
sterdam verwacht worden.)
lende bezwaren tegen het ontwerp en sluit
zich aan bij mr. Mendels, ten aanzien van
de regeling van het materieel* recht door
de Krocn.
De heer HENDRIK (R.K.) vindt dat te
veel uniformiteit is betracht ten opzichte
van waterschappen, yeenpolders enz., waar
door de besturen er tpe zullen overgaan per
sonen aan te stellen op arbeidscontract.
De heer v. d. HOEVEN (C H.) Juicht het
ontwerp toe. HU acht het verdienstelijk, dat
het ontwerp niet tiles wil regelen, speciaal
niet het materieel* recht, dat aan vee! slU-
tage onderhevig is.
De heer KRANENBURG (V.D.) heeft be
swaar tegen deze incldentccle regeling van
de administratieve rechtspraak, waar een
groote hervorming wordt tegengehouden en
men zich tevreden ttelt met hetgeen niet
het beste is.
De heer VAN CITTERS (Lib.) betoogt,
dat als de bezwaren tegen een regeling van
het materieel recht te sterk zijn, men de
vrijheid had moeten laten aan de lagere
corporaties.
Minister DONNER zegt, dat als men hier
in een incldenteele regeling van de adml-
stratieve rechtspraak wil zien, het van be
lang is, dat men de werking in de practUk
kan overmen, alvorens algemeen een regeling
te treffen.
De gecrltleeerde algemeene maatregel van
bestuur maakt een soepele toepassing moge
lijk. De gedachte is geweest de vrijheid van
de lagere besturen zooveel mogelUk Intact te
laten.
De voorgestelde regeling omtrent geldvor
deringen is geen verslechtering Deze is snel
ler en goedkooper dan de huidig».
Het ontwerp wordt aangenomen h. st.
De vergadering is verdaagd tot 17 Decem
ber, des avonds half 9.
het tweede kwartaal van dit jaar, doch wat
wel meer waarde heeft dan dit wel-
toevallige cijfer is de vermindering
Vergadering van Woensdag 11 December.
Voeesdtter mr. J. R. H. VAN SCHAIK.
In de gisteren gehouden vergadering van
Tweede Kamer werd in de eerste plaats
vei worpen een amendement-Tilanus op het
gister*vuud behandelde wUsigtagswetje van
de L. O.-wet.
anders gehoord heeft en een schreeuw
tegen de anderen.
Terwijl »u met hun vUven aan het werk
waren, liepen toen vier hunner naar echte»
ren, hoogst waarschUnliJk met de bedoeling
om achter het dekhuis te schuilen en zoo
doend* droog te blijven. De vUfde liep naar
voren en schuilde tusschen de wlnchen sa*
den vóórkant van het luik. De wegloopsndeQ
kregen de zee ,n den rug en waren onmld»
dellUk verdwenen. De stuurman gooide on»
middellijk een reddingboei met een zelfonte
brandend licht overboord; het was toen 52<k
donker met dlchtbewcikte lucht. Hoewel ik
de menschen niet meer zag. kon ik toch niet
vermoeden, dat zfj overboord waren cesla»
gen. Ik dacht, dat eenlgen hunner missenie*
armen of beenen hadden gebroken; de
stuurman ging daarop direct naar beneden
en kwam spoedig terug, met het vreeaelUt
bericht, dat hU niemand meer zag. WU heb»
ben toen meerdere reddinggordels overboord
gegooid en met electrlsche lampen gezocht df
aan boord een der mannen te vinden was.
Een boot konden wU niet uitzetten, dat
zou moordenaarswerk geweest zUn in dezen
storm. De mannen moeten door het water
tegen de verschansing zUn geslingerd, toe*
zUn opgenomen, overboord geslagen en ter»
stond reddeloos in da diepte verdwenen zijn.
Ik liet het schip drUven; het bleek, dat
wU vier leden van onbe bemanning hadden
verlroen I
De 32-Jarlge bootsman J. Hofman, ge
trouwd, 1 kind, uit Maassluis; de 25-jarig*
matroos J. v. d. Haven, getrouwd. 1 kind, uit
Rotterdam; de 19-jarige A. VotmeUer en -de
18-jarige H. Karstens, beldei) matroos uit
Vlaardlngen. Het water, waarover ik sprak,
was lets, dat ik nog nimmer had gezien, hoe»
wel ik al 30 jaar vaar. Het was zoo abnor
maal. dat Ik het observatorium in Halltfax
eenige dagen later gevraagd heb. of het In
verband kon staan met een aardbeving, die
den volgenden dag os. in Sydney geregi
streerd. Dat de mannen verdronken zUn,
kwam doordat zU het water in den rug kre
gen. De man, die tusschen de wlnchen was
gaan zitten is niet een* nat geworden. Als
ze maar met hun gezicht naar de groote golf
toegekeerd zich aan de boomen hadden vast
gehouden zou het zeker niet gebeurd zijn. We
hadden alle voorzorgsmaatregelen genomen,
toen we aan het werk gnigen. We lagen bU-
gedraaid en er werd extra olie gestort.
Maandagmorgen, nadat wU den heels*
nacht stuurloos hadden rondgedreven heb
ben we nog gezocht, mara niets gevonden.
Nachts om twee uur Was door een hoogen
golf nog de salondeur en de deur van de
Ijskast vernield. WU hebben toen een zware
reis gehad, want er kwam dienzelfden Maan
dag een krachtige storm uit het Zuidoosten.
Dien dag *Un we, geholpen door draadloos*
peilingen, de straat van Belle Isle kunnen
blnnenloopen.
Tot zoover het verhaal van den kapitein,
die nog onder den indruk was van bet ver
lies. -
„We waren zoon beetje familie van elkaar,
als je samen al jaren met elkaar bent op
getrokken, wordt dat soo”, zei hü- „Het wa
ren allemaal bevaren kerel*, de Jongste had
al op de „Calandplein” gevaren en kwam
uit een zeemansgezln.
Direct na het ongeluk moest ik de luiken
wel door anderen laten dichttimmeren. Het
was niet zoo prettig om er weer menschen
heen te moeten sturen. Ik heb nog geen
bericht ontvangen van Halllfax over het ver
band met de aardbeving".
Voortgezet werd daarna de, behandeling
Van Hoofdstuk XI Koloniën en wel de be-
•preking over Curacao.
De heer VAN BOETZELAER VAN DUB
BELDAM (C H.j zegt, dat de autoriteiten op
Curacao in hun taak te kort zijn geschoten.
Betere defensiemlddelen zijn noodig. Spr
oefent critiek op de benoeming van een mi
litair tot gouverneur.
De heer FEBER (R K.j critlseert dfn over
val op Curasao. Nederland heeft hier een
intematiocale taak. nJ. te voorkomen da:
Van Curagao uit onlusten kunnen worden
verwekt in nabU gelegen landen.
Spreker bepleit versterking van de weer
macht en de Instelling van .een goeden re
cherchedienst en voorts verbetering der
volkshuisvesting.
De heer JOEKES (V.D.) wijst op de eco
nomische ontwikkeling van Curasao en Aru
ba na de vestiging der petroleum-Industrie
en bespreekt verschUlendje begrootlngsposten.
Curacao drUft niet op de petroleum, maar
op den Jenever.
Op verschillend gebied van openbare dien
sten heerscht achterstand en dit was oor
zaak dat de overval van Urbina kon ge
schieden.
Dc Leer WIJNKOOP (Comm.) noemt den
Inval van Urbina caricaturaal en verwon,
dert zich ever afwezigheid van den heer
Colljn. HU wjjst cp de macht der petroleum,
magnaten. De heele overval van Urbina was
een pqp'oleum-raid en een Incident in den
strijd tusschen het Hollandsch-Engelsche en
bet Amerikaansche petroleum-kapitalisme.
De hygiënische toestand op Curacao is
volgens spr. hoogst ergerlijk. En alles is te
wUten aan het feit, dat de petroleummag-
naten op Curacao baas zijn. De eisch is:
Curagao k» van Holland!
De heer VAN DIJK (A.-R.) protesteert te
gen smalende woorden van Ijzerman over
optreden van „Onze Vloot”. HU wil een oor
logsschip in Curacao en verdedigt de benoe
ming van den nieuwen gouverneur.
Mej. MEYER (RJC.) dringt aan op goede
verzorging van verloskundigen dienst.
DE MINISTER VAN KOLONIËN erkent,
dat op verschillende gebieden ingrUpende
verbeteringen noodig aün.
Wat de heer Joekes over den toestand
aside, was volkomen juist. Ook diens critiek
op de tegenwoordige begrooting kan spr. wel
onderschrijven. Maar zooals het Regeerings-
reglement thans luidt, is daaraan niets te
doen. Van elgenlUke leenlngen kan nu niet
gesproken worden. Spr. verzekert dat zUner-
sUds al X mogelUke zal gedaan worden om
soo spoedig mogelljte verbetering in de toe
standen te brengen, met inbegrip ven de
voorstening In verloskundige hulp.
Wat de betreuréhswaardige gebeurtenissen
van 8 en 9 Juni betreft, moeten we stre
ven naar verbetering en vooruitgang, soli
der ons te zeer te verdiepen in hetgeen ach
ter ons ligt. Herziening zal noodig zjjn van
de inkomstenbelasting en van de regeling
van het grondbeheer en in de uitgifte van
bU»ondere wetten op de baaien, kloven of
terreinen. In den douanedienst Is enkele ja
ren geleden reeds verbetering gebracht. Spr.
ml nagaan of de toestand onbevredigend is.
Wat de keuze van den nieuwen gouverneur
betreft: waar bU den overval op militair ter
rein zoo ernstige tekortkomingen zUn gecon
stateerd, was er zeker alleszins reden een
militair te benoemen. Maar in de eerste
plaats werd verelscht een man van helder
doorricht, van capaciteiten en van de noo-
dlge bekwaamheid om <jde moeilUkheden op
Curagao op verschillend gebied op te lossen.
Bpr. spreekt de hoop en de verwachting uit.
dat de keuze van den gouverneur, gegeven
sUn antecedenten, zal beantwoorden aan
wat daarvan verwacht mag worden.
Bpr deelt den heer Van Kempen mede,
dat de troepencommandant tusschen half
10 en 10 uur den gouverneur de wenschen
van Urbina heeft overgebracht. Half 11
kwam Urbina persoonlijk. De gouverneur
achtte zUn plaats te zijn in het Gouverne
mentsgebouw. om daar telefonisch op de
hoogte te blUven. Urbina is waarschUnlUk
een paar dagen te voren onder
van de Onderwijsbegrootlng, n.l. 160 mil- j
Hoen, maar desondanks worden allerlei I
elschen gesteld, die het budget wellicht zou
den verdubbelen.
Men elscht allerlei maatregelen op het ge
bied van bewaarschool- en voorbereidend
onderwU*. 6pr. wUst er echter op. dat dit
heel veel geld elscht voor gebouwen ea leer
middelen. vooral als men t» doen krijgt met
paedagogische specutanten als Montesson
e*. Als de Regeering dit alles zou inwilli-
gen, zou de begrooting wel met 100 millioen
toenemen. De bewaarschool moet het oude
karakter van bewaarschool houden.
Spr. vindt het geenszins abnormaal, dav
men op het platteland zooveel kleine school
tjes vindt. Men dient toch krachtens ae
pacificatie alle ouders te bevredigen, al geeft
spr. toe, dat men met de splitsing te ver
kan gaan.
Op zichzelf kan die splitsing geen oor
zaak zUn van zooveel hoogere kosten vaii
het lager onderwijs en herziening van de we»
van 1920 op dit gebied is dan ook niet ge-
wenscht.
Ten aanzien van het spellingvraagstuk
acht spr. de houding van den Minister niet
slecht.
De heer KETELAAR (V. D.) zegt, dat er
in de laatste jaren in de Kamer geen groot
onderwijsdebat is geweest. ZuIk een debat
kan ook niet worden gehouden, als niet
door den Minister bepaalds Ujnen women
aangewezen voor zijn beheer. Die Ujnen
heeft spr. ook nu niet gevonden in de Me
morie van Toelichting en in de Memorie
van Antwoord. Men kan hoogstens zeggen
dat de huidige stand van zaken is uiteenge
zet, maar van verdere plannen heeft spr.
niets gevonden De Minister zegt alleen, dat
hU wil voortbouwen op het bestaande. Is dat
voldoende voor een nieuwen Minister? Men
had iets meer positief* mogen verwachten. daan aan de omgeving.
Bpr. keurt het ten sterkste af, dat de Ml-
nister wei een subsidie wU geven voor een
christelijke huishoudschool en niet voor de
zoo dringend noodig» openbare aan de over
zijde van bet U.
Voorts dringt spr. erop aan, dat tijdig de
noodlge maatregelen zullen worden genomen,
Opdftt Op flBUUAKl 1936 04} XfCbfUDOlUkQ PP- 1
behoeft niet gevreesd te worden voor Lerha
ling dei gebeurtenissen op 5 Juni. De mill-
tatlre autoriteiten, die daar op 8 Juni aan
wezig waren zUn door spr. ontheven van
hun plaatsing. De beveiliging van Curagao
is inderdaad een zaak van internationale
beteekenla. Spr. komt nu tot de Bovenwind
se he eilanden. Met het oog op het geringe
belang daarvan behoeft daarvoor geen af
zonderlijken krachtigen bewindvoerder tc
worden aangewezen. Het zal de taak van de:
gouverneur zUn de welvaart en goede toe
standen op die eilanden ie bevoroeren.
Am de kwestie van de Engelsche taal in
of^icicele vergedcriagen zal spr. zijn aan
dacht wijden. Samen met den oud-go;:ter-
netir van Suriname den heer S aal heeft
spr. de herziening van het Rsgeeringsregle-
ment van Curagao reeds in studie genomen.
Alleen die Venezulanen, van wie bekend was
dat zU tot de insurgenten behoorden, zUn
uitgezet. Spr. hoopt dat over enkele jaren
een groote verbetering in den toestand op
Curagao zal zün te constateeren.
De heeren Wynkoop. Feber. van Boetae-
laer van Dubbeldam, van Kemj>en en Joekes
repllceeren.
Na dupliek van den Minister worden de
beraadslagingen gesloten.
BU artikel 18 (reiskoeten van den gouver
neur) vraagt de heer Wijnkoop (C P.) of
daaronder ook begrepen zitn de reiskosten
van den gouverneur naar Venezuela.
De Minister gelooft niet, dat zulk een reis
meer noodig zal zUn.
De heer Wijnkoop vraagt hoofde'Uke stem
ming voor de begrooting.
Op voorstel van den Vdorzltter wordt de
stemming aangehouden tót den aanvang
van de volgende vergadering.
HOOFDSTUK VI (ONDERWIJS,
KUNSTEN EN WETENSCHAPPEN)
Algemeene beschouwingen
Mej. WE3TERMAN (VB.) hoopt, dat de
reorganisatie van het Middelbaar en Voor
bereidend Hooger OnderwUs alsnog ter hana
zal worden genomen.
Met het "handhaven van het stopwetje
ten aanzien van 1 Nijverheidsonderwijs kan
zU zich, *U het noode, vereenigen, gezien
het hooge eindcijfer van de OnderwUsbe-
grooting. Spreekster begrijpt, dat de minis
ter niet alles tegelijk kan aanvatten. Het
wetsontwerp betreffende het aanvullings-
onderwUs vervult haar met vrees.
Als de Minister een oplossing vindt voor
het vraagstuk van het te veel aan scholen,
zal hU zich de verplichting van het geheel*
land verwerven.
Het bUzonder christelijk onderwijs gaat
vooruit, maar spreekster vraagt of daarbij
alleen leerlingen gaan van ouders, die be
hooren tot de godsdienstige richting van X I
schoolbestuur. Spreekster wUst er op, dat de
schoolbesturen in tal van dingen vrU zUn,
waarin het openbaar onderwijs gebonden is.
Maar al deze vrijheden moeten uit de open
bare kas worden betaald en zoo kunnen zich
bepaalde standenscholen gemakkelUk ont
wikkelen. Wat het onderwU* self aangaat,
krijgt men een Indruk, dat men geen waai
voor zijn geld krijgt. Er zijn allerlei dingen,
die afleiding gevenschoolbioscoop, radio,
baden, enz. De hoofdzaken worden te weinig
In het oog gevat en het geleerde wordt te
weinig herhaald. Geen geleerdheid, maar
practische zaken moeten op de lagere school
worden geleerd, bUv. het schrijven van een
behoorlUken brief. Vreemde woorden moeten
worden vermeden. Op het gebied van de
spelling heerscht een ware anarchie.
Ten slotte hoopt zU, dat excessen op het
gebied der vivisectie zullen worden voor- 1
komen. i
De heer GERHARD (8. D. A. P.) wUrt er
op, dat de Kamer vooralsnog weinig afweet 1
van de plannen van dezen Minister. 1
Tamelijk uitvoerig gaat de Minister In op
het Invoeren van de verplichte uren van I
lichamelijke oefening op de lagere scholen
op 1 Januari 1930. Maar ook hier geldt het
weer: „walt and see", want er moet eerst
blijken of de noodige leerkrachten er zullen
zUn, terwijl vrUstelling kan worden ver
leend.
Het door spr. aangegeven karakter der
M. v. A. komt ook duldelUk uit ten aan
zien van de salarlsregeling, die zoowel voor
de leeraren als voor de onderwijzers een
onvoldoende is. Met welwillende uitlatingen j
komt men er niet.
De heer ZIJLSTRA (A. R.) i
lezen van bet Voorlooplg Verslag
malen gestuit op tegenstrijdigheden. In de yërdlënên toch dé cijfers van die statistfek
eerste plaats staat er. det enkele leden twU- j wcj eenige belangstelling.
fel opperden of de Minister wel had een be- uit de indexcijfers blUkt van een niet
zonken oordeel en voldoende ervaring. En onbelangrijke vermindering, vergeleken met
toch schUnt men van hem allerlei maat-
regelen op allerlei gebied te verwachten.
Dat pleit toch voor den Minister. -
Er is ook gewezen op het hooge eindcUferjn vergelijking met het jaar te voren: toen
was 1.-.
gemeene
Hee vier man ever boord sloegen
en verdronken
1 Gistermorgen 1* bet *a. „Stad Vlaardln
gen van d« Halcyon-lljn, waarop op Zondag
17 November door een stortzee vier men
schen zijn overboord geslagen en verdronken,
toen het schip op 180 mUl Oost Noocd-Oost
van Belle Isle was. in de Vulcaanhaven te
Vlaardlngen teruggekeerd.
De „Msb." had een onderhoud met kapl-
teln J. B. WUrdeman, die omtrent de toe
dracht van dit drama het volgende
telde:
Op 5 November vertrokken wU van Nar-
vick met een lading Ijzererts met bestem
ming voor Sydney. Op deze reis was het ge
regeld Hecht weer en op den 18den in den
vroegen morgen zijn door stortzeeën vier
houten luiken van de ruimen aan stuur
boordzijde onder de dekkleeden aan het
schuiven geraakt en aan bakboordzUde te
recht gekomen. Dit is iets, dat nimmer voor
komt en het gevolg is geweest van buiten
gewoon hevig slingeren van het schip.
Om hierin te voorzien, het was onmogelUk
de luiken weer op hun plaats te brengen,
moesten houten planken over de open plaat
sen gespUkerd worden, want de dekkleeden
konden niet worden weggenomen, daar er
teveél zee over het schip kwam. Langs de lui
ken hadden wU lijnen gespannen, waaraan
de mannen zich konden vasthouden bU het
werk.
Zondagmiddag te ongeveer kwart voor vUf
werden door een overeenkomend stuk water
weer een'ge planken afgeslagen, zoodat we
den bootsman met menschen van de wacht
en wachtlieden naar de betreffende pissteen
lieten gaan om nieuwe planken vast te
spUkeren. Het weer was stormachtig, doch
er was geen een reden om dit werk-levens
gevaarlijk te noemen.
Ik zelf stond op dc brug en keek uit, toen
ik plotseling aan stuurboordsUde van luik
drie op 15 k 20 voet van het schip, dat met
zjjn kop in de golven lag, een enonnen muur
van water sag komen opzetten, die in te-
Een vrosw gearresteerd en daarna weer
vrijgelaten
De Amsterdamsche politie set het onder
zoek in de zaak van de gefingeerde beroo
ving van t 85.000 en twee chèques tot een
bedrag van ongeveer t 4800.— krachtig voort.
De beidé verdachten zUn ter beschikking
van de justitie gesteld.
Behalve dsn oom van den jeugdigen oank-
looper. die de tósch van den jongen moot
hebben overgenomen, heeft de politie ook
nog aangehouden een 37-jarige vrouw, waar
mede van D„ de oom samenwoonde.
Na verhoord te zUn. Is deve vrouw even
wel weer op vrije voeten gesteld.
94. De wilden, getroffen door de noten dachten, dat Is voor
ons de straf va* Jan Klasssen, dis onfduldig. niet houdt
van een sukkeldraf. En ras begonnen te drsven, de
draagbaar ging op en neer. En Jan Klaassen song weer een
liedje, al wiebelend heen en weer.
jü. Jan, weer overmoedig geworden, dacht aan X aangeboden
fruit. ,Jk heb in de mand de noten, daarmee haal ik
grappen uit-” De noten vlogen hard al» keien, goed en
sulver mikte Jan. „Ik Bel," zelde hU. .3» toonen; dat Ik
ook goed mikken kan."
