Gemengd Nieuws
I
DE ZITTING VAN
DE TWEEDE KAMER
DE VLUCHT UIT DE POPPENKAST
VAN JAN KLAASSEN EN TRIJNTJE
k
tT
brandende
Het gevaar
STOOMVAARTLIJNEN
LUCHTVAART
LANDBOUW EN VISSCHERIJ
De brand te Middelburg
ONDERWIJS
van een
cigaret
Fokker over het transatlantische
verkeer
VLIEGTU1G-
MOEDERSCHEPEN
IN DE VER. STATEN
DE LASTIGE „HEER VAN
GELEEN”
Droevig lot
De algemeene weerstoestand
De ontwikkeling der
contróleleer
Het werd geen „Sesam, open u”
voor hem
Het gevonden kinderlijkje
aan den Zuiderzeedjjk
PluimveetentooiMteliing
te ’s-Gravenhage
De verraderlijk® «tukjes lak
Meisje gedood
Steedc grooter tonnenmaat
I-
Een watertrain
een
heer Wtfnkoop
uur
braad te Katwijk aaa den
de
Armi.
Geen kortaluiting?
aan
In de Radiostraat te Eindhoven is het
Mn-jarig kindje van de familie B. in de wieg
verbrand. De ouders waren afwezig sa do
broertjes en zusje» hadden met lucifers ge»
speeld.
Het filiaal te Amsterdam van het Kon.
Ned. Meteor. Instituut meldde gisteren:
In het afgeloopen etmaal bleef de storm
binnen matige grenzen, hedenmorgen te pi.
m 5 uur werd tijdens het passeeren van de
gisteren aangekondigde barometerdaling, een
sterken staat met een druk van 18 K.O. per
M2, geregistreerd, en een gemiddelde snel
heid over 5 minuten, van 175 m.pa.; overi
gens bleef die snelheid meest beneden 13.5
meter. Door het opkomen van da luchtdruk-
klng over het Westen en Noordwesten en da
ling in het Oosten munt de wind naar het
'begroeting
ran de
AVONDVERGADERING
DEFENSIEBEGROOTTNG 1939.
Aan de orde is Hoofdstuk VHI der R jks
jezrnottng 1930 (Defensie)
De hoofddirecteur der Gemeentebedrijven
te Middelburg, Ir. J. Boelen, wijst er op, dat
als vermoedelijke oorzaak van den brand van
kortsluiting wordt gesproken, daar de direc
teur van den Franschen Bazar* dit blijkbaar
aan de journalisten als vermoedelüke oor
zaak heeft opgegeven. Na eenj nauwkeurig
onderzoek is gebleken, dat de storingen vóór
Heden aanvaardde de heer G.P. J. Hoge-
weg zijn ambt als lector in de toegeptAte
bedrijfshulsboudkunde met bat houden van
een openbare les In de aula van het Univer
siteitsgebouw te Amsterdam.
De heer Oogeweg. die als practise!) werk
zaam accountant de ontwikkeling van de
verzwakken In verband nvt bet eindcijfer contróleleer gedurende vele jaren had gade-
«n deze begrooting vraagt spr, ctf de plan- geslagen, gaf van deze ontwikkeling een kort
nen van den minister zullen worden be- overzicht
De lastige „graaf” van Geleen wilde een
der laatste nachten in alle stilte het oude
kasteel Reymersbeek betrekken, zonder er
Zich om te bekommeren, dat andere perso
nen rechten als eigenaar en huurders laten
gelden.
Den sleutel van de voordeur heb ik
moeten stelen, legde graaf Leufkens aan een
verslaggever van de „Telegraaf" uit- Op
slinksche wijze moest ik dat doen, helaas,
terwijl toch die sleutel, het geheele kasteel,
dit gansche poëtische heuvelland met velden
en wegen mijn eigendom zijn. Doch van
avond dan. hoop ik mij eindelijk rustig te
kunnen terugtrekken binnen de muren van
dat troteche voorvaderlijke bouwwerk!
In het holst van den nacht, toen de storm
raasde over het land van Schlnnen en de
hagel knetterde tegen de ruiten van ,De
Reymersbeek”, was de vorst bij den ingang
Van het kasteel.
Het hek schijnt gesloten te zijn, de waak
hond ligt op de loer, alle lichten op „De
Reymersbeek” branden: 't is malheur! zeide
graaf Leufkens na een korte begroeting. Het
beste zal zijn dwars door de weilanden te
gaan, aan de achterzijde mijn landgoed bin
nen te sluipen, om dan de vesting bij over
rompeling in te nemen.
Na die woorden verdween de graaf over
de duistere landerijen, bet jachtgeweer in de
hand In het zwakke licht van de maan, die
zich vertoonde in een omlijsting vr^ onheil
spellende wolken, konden we zien, aldus t
blad hoe de Heer van Geleen zich onver-
In den stand van het onderzoek In de zaak
van het aangespoelde kinderlijkje is nog
geen verandering gekomen. De gearresteerde
grootmoeder onderging opnieuw een verhoor
en deelde wederom mede van eenlg tegen
den kleinen Sigmund gepleegd misdrijf niets
af te weten. Niettemin is de vrouw op het
bureau gehouden. Haar verhaal, dat het kind
door een vrouwelijk familielid zou zijn afge
haald en naar Duitschland gebracht, is vol
komen onaanvaardbaar. Voorts is het zeer
verdacht, dat de ouders juist twee dagen
nadat zij voor het laatst (bij de Oranje
sluizen) met het kind gezien waren, uit
Tuindorp Nleuwendam verdwenen zijn.
Het ouderpaar, dat, naar men weet, naar
Duitschland is vertrokken, kon nog niet ont
dekt worden.
de unlversitetten. vooral wat betreft het <m-
'eTwjjs In moderne telen.
De vergadering wordt geschorst tot 8
Hoe dit nieuwe vervoermiddel er uit ziet
Gisteren vond op het Y te Amsterdam een
proefvaart plaats van de z-g.n. „watertram,”
die met ingang van heden door de reederij
J. H. Bergmann, die reeds den naam water
taxi heeft ingevoerd, zal worden geëxploi
teerd.
Naar den geest van den tijd moest de
boot eigenlijk „waterbus” heeten, om de
motorische kracht, waarmede het vaartuig
wordt voortbewogen, maar zooals de heer
J. H. Bergmann die tijdens den proeftocht
een korte uiteenzetting van het vaartuig gaf,
zeide, is het ter wille van de welluidendheid
„tram” geworden.
Dat een tram niet altiid synoniem behoeft
te zijn met „uit den tijd” of antiek, bewijst
deze nieuwe motorboot op overtuigende
wijze.
De tramboot heeft een lengte van i, Me
ter en een breedte van 3 Meter. De inrich
ting is zóó gemaakt, dat de bestuurder ge
heel vooraan zit, waar ook het publiek in
stapt, terwijl het bootje achter kan worden
verlaten, zoodat men bij het in- en uitstap
pen elkaar niet hindert. Het aantal zitplaatsen
bedraagt 50. Het geheel is overdekt ge
deeltelijk „all weather” met breede ramen,
die op en neder kunnen draaien, in zomer
tijd kan de overkapping worden verwijderd.
Als voorzorg bevinden zich onder de ban
ken reddingsboeien terwijl aan stuur- en
bakboord groene en mode richtingswijzers
zijn aangebracht die bij donker verlicht
kunnen worden. De boot wordt met een
autostuur bestuurd. Het vaartuig is voor
zien van een drie-cylinder B.U.B. com-
pressorloozen Diesëlrhotor.
De nieuwe watertrams zullen in een groote
behoefte voorzien, daar de watertaxi’s, wat
groote en comfort betreft, niet meer aan de
eischen van het publiek voldoen.
Met ingang van morgen zal met dit nieuwe
vaartuig een 15-minuten dienst (op de
spitsuren een tien-minuten dienst) worden
onderhouden van het watertaxistation naar
het tolhuis.
De proefvaart, die o.a. werd medegemaakt
door den havenmeester W. N. van der Poll
en den inspecteur voor de Scheepvaart, den
heer C. A. G. van der Boom, heeft in alle
opzichten uitstekend voldaan. Ondanks het
zeer ongunstige weer en den hevigen golfslag
lag de boot uiterst rustig en vast.
96. Doch wat ook Jan kon behagen, bet behaagde den Lange
niet: „wat heb je aan zulk een snelheid, als je niets van
t landschap ziet. Ik wil rustiger genieten, ik voel me meer
op mijn gemak, gaan jullie nog harder loepen, wis Ik nog
van mijn draagstoel zak.”
Verschenen is het programma der op 17,
18 en 19 Jan. a_s. in de zalen van het K. Z.
B. G. (Dierentuin te ’s-Gravenhaga) door
„Avicultura" te houden
45e (jubileum)-tentoonstelling van hoenders,
duiven, watervogels, konijnen, pelsdieren en
giervogels.
Dat de geheele Nederland ar he pluimvee
wereld groote verwachtingen koestert van de
ze tentoonstelling blijkt oa uit het feit, dat
van de vereenlgingen, welke een bepaald ras
propageeren, de z.g. speciaal clubs, zestien
hun clubsbond bjj „Avicultura” zullen onder
brengen. Behalve de medailles van de leden
van het vorstelijk huls en verschillende auto
riteiten, zijn als eztra-eereprijzen ter gele
genheid van dit jubileum, twaalf zilveren
bekers uitgeloofd. De tentoonstelling zal soo-
konden
veiligheid ge
en vannacht nog wel als storm of stormach-
ig doorstaan, waarna afnemen en draaien
naar West- at Zuidwest zal volgen. Een
nieuwe barometerdaling is nog niet te zien,
zoodat althans een tijdelijke pauze in bet
buiige en stormachtige weer is te wachten.
Zjj leidden tot ontdekking van den dader
Maandagavond is het. naar de „T.lmb.
Koerier” meldt, de marechaussees der bri
gade Oud-Vroenhoven gelukt de hand te leg
gen op den bestuurder van den auto, die
Zondagavond den landbouwer v. d. Weert op
den Tongerscbenweg overreed.
Het is een chauffeur uit Maastricht.
•Wel interessant is. hoe men op het spoor
van den dader is gekomen.
Op de plaats van het ongeluk waren nl.
stukjes lak blijven liggen. Met deze stukjes
heeft men een onderzoek ingesteld in alle
garages van Maastricht. In een dezer inrich
tingen werd inderdaad een auto gevonden,
die beschadigd was en waarbij de lakstukjes
juist pasten in de gehavende plekken.
Zoo had men spoedig het spoor gevondra
Er zaten vjjf man in den auto, die in *t holle
van den nacht nog even naar Luik waren
geweest. *s Morgens keerden zij bjj het aan
breken van den dag terug, 's Avonds werd
de chauffeur gevat.
geheel andere
marken of Ijsland
Hij eindigt met een beroep op den mi
nister om door samenwerking met de Ka
mer de belangen van legei en vl*ot zoo goed
mogeltjk te behartigen
De heer VAN ZADELHOF (SD.A.P.) ver
dedigt nationale ontwapening als Mn van
de krachtigste middelen om de internatio
nale ontwapening te bevorder *n
De toekomstige oorlog is niet meer een
oorlog, waarin dapperheid en mo*d kunnen
1 worden getoond, doch bet ml ee - oorlog zijn
van technies en gifgassen W(j doen, aldus
spr., aan dat dollemans-wer.t niet meer
mee. Blijkens een berekening var. deskun
dige waarde op de Roode Kruis-conferentie
is voor de bescherming van een stad met
één millioen inwoners tegen gasaanvallen
een bedrag van 169 millioen dollar noodig.
Zouden wjj dus Amsterdam Ro.urdam Den
Haag en Utrecht aldus willen beveiligen,
dan zou daarvoor 759 millioen gulden noodig
zijn.
1 De heer SMEF.NK «A.R.I dringt er bü den
minister op aan, dat tot vaste aanstelling
I zal worden overgegaan van h*=t burger-
I personeel, dat thans op arbeidscontract
reeds tien A twintig jaar in functie is ge
weest.
Wegens het ver-gevorderde uur wordt te
1.46 uur de vergadering verdaagd tot heden
middag Mn uur.
fensie aansprakelijk voor de afwezigheid van
een marinevaartuig in de Curacaosche wate
ren. De .JCortenaer” was naar het vader
land teruggeroepen
Spr. bestrijdt den heer Marcnant
Verder wijdt spr een enkel woord
de oud-gepensionneerden. Zijn partij heeft
de betreffende moties-Ter Taan niet ge
steund. omdat de minister-president een be
vredigende toezegging had gedaan, terwijl in
de moties ten aanzien van de weduwen niet
werd gezegd, in welke pensioenregeling zjj
dienden te worden opgenomen.
Ten aanzien van de maatregelen van ver
mindering van bewapening en tot inkrimping
van personeel, waarop do minister zich be
roept, is men volgens spar reeds te ver ge
gaan. met name ten opzichte van de be
scherming van de overzeesche gewesten Ge
biedend noodzakeljjk acht spr een nieuwe
instructie voor den commandant van de zee
macht in Indlë, waarbij het zwaartepunt
worde gelegd b<j der minister var. Defensie.
De heer DÜYMAER VAN TWI-JT (A. R.)
verheugt zich er ovm. dat de minister zich
verzet tegen alle maatregelen, die de inner-
lijke waarde van ons leger souceu kunnen
Ernstige
Rtfn
Gisteravond omstreeks half negen is. ver
moedelijk door het wegwerpen van een ciga
ret, brand uitgebroken in een hooiberg van
J. v. P te Katwijk aan den Rijn. Aangewak-
kerd door den feilen wind, greep het vuur
zeer snel om steh heen en in minder dan
geen tijd werden een schuur, een stal en ’n
groote broeikas aangestast.
In den stal bevond zich een dertigtal koei
en, die bijtijds door den eigenaar
worden losgesneden en in
bracht.
De brandweer van Katwijk aan Zee. Kat
wijk Binnen en uit Rijnsburg, was spoedig
ter plaatse en trachtte voornamelijk de be
lendende huizen te behouden, waarin zij ook
vrijwel slaagde. De toestand werd even cri-
tiek, toen een der hulzen aan de overzijde
der straat vlam vatte, maar ook bier werd
het vuur bedwongen, zoodat de Inmiddels
gerequireerde Leidscbe brandweer geen
dienst behoefde te doen. Tegen elf uur was
men bet vuur meester. Verzekering dekt de
schade.
saagd een weg baande door moerassige vel
den. hekken beklom en den sprong waagde
over greppels en slooten. hoe hij toen be
hoedzaam om bat oude gebouw sloop en op
zijn teenen het bordes beklom, den sleu
tel in het slot stak
Maar graaf Leufkens schijnt nu eenmaal
voor den tegenslag geboren te zijn. De
massieve deur van „De Reymersbeek” be
dankte er voor om op gezag van den graaf
open te gaan. Of de vont nijdig tukte aaa
den sleutel, of met weloverwogen manipula
ties trachtte het eigenzinnige deurslot tot
rede te brengen, hij slaagde er niet in, rich
toegang tot het kasteel te verschaffen. Bel
len. totdat de onrechtmatige bewoner te
voorschijn kwam, was het eenlge wat er o*
zat.
In naam van Geleen, doe open de poort
ik ben mr Leufkens, vorst, heer, graat vaa
1lt land, eigenaar van dit mooie kasteel oa
van nog veel andere mooie kasteelen.
De bewoner, opgeechrlkt door het rebel,
'ulsterde achter een geopend venster toe, en
beantwoordde met een serie dreigementen
en met de mededeeling, dat de voordeur ge
sloten bleef.
Ik sommeer u mijn bezitting te verlaten
Heeft u niet gelezen, dat er zoo Jüer en daar
verboden toegang" op mftn landgoed staat?
Maar maak toch open die deur, ik gnat
Leufkens. kom .De Reymersbeek" bewonen!
Udele pogingen! Terwijl de woede der
elementen in hevigheid toenam, zoodat de
verroeste scharnieren der jaloezieën boven
het hoofd van den graaf dreigend kraakten,
en de storm wUd raasde door de hooge po
pulieren. werd bet venster weer gesloten.
Meewarig keerde de vorst terug, zonder ook
maar een voet binnen zijn kasteel gezet te
hebben.
En toch zal ik .De Reymersbeek" be
zetten. gaat het niet met Hst, dan met ge
weld, verklaarde graaf Leufkens verbitterd.
Den strijd voor het verkrijgen van mijn rech
ten in het vorstendom Geleen geef ik nist
op. hoeveel tegenwerking en teleurstelling Ik
ook zal moeten overwinnen.
worden met een krachtige beperking van de
jaarlljksche lichting acht reeds voor 1930
een sterke Inkrimping van de lichting noo
dig en mogeltjk en gaat over tot de orde
van den dag.”
Spr. komt thans tot de afdreling marine,
daar zijn partijgenoot Brautigam verhinderd
is hier aanwerig te zijn. Spr. trekt in de 1
eerste plaats bet nut van onderzeebooten in
twijfel.
De heer TILANUS (C H.) blijft de samen
voeging van de beide militaire departemen
ten een fout vinden. Een van de moeilijkhe
den Is de bezetting van den ministerspost.
Spr. acht den afgetreden minister van De- als steeds internationaal zijn en ook in de
- - njst der juryleden komt dit tot uiting. Onder
de 33 heeren, welke bet ingezondene zullen
keuren, worden vier buitenlanders aange
troffen. In tegenstelling met vorige jaren.
zal de pelsdlerenafdeellng een geheel op
zichzelf staand geheel vormen, zoodat konij
nen. die In deze afdeeling worden Ingeschre
ven. niet in de gewone klassen kunnen me
dedingen.
STOOMVAART MIL NEDERLAND
POELAU BRAS (thultr.i 11/13 v. Hamburg a. Enma>
S. '.BIER (oitr.l pus. n/ia Ouauaat.
SAPAROEA (thuisr.) »/ia is Sun.
KON. HOLL. LLOYD
GBLR1A (thuisr.) >i/ia v. Rlo laosiro.
KON. NED. STOOMB. MAATSCHAPPIJ
ATREUS, Japsn/Amst. v. P. Smtuahsm.
ACHILLES (thuisr.I psss. n/ia asm. i u. 10 DungoMSS.
AJAX ti/ta v. Gibraltar n. AmstarHim
AMSTERDAM (uitr.l n/ia Ie Callao.
AURORA 11/is v. Palermo n. Meeeiae
BARNEVELD (uitr.l ii/is v. Valparaiso n. San Aalo-
mo.
CLEMENCEAU „/ia v. Barcelona n. Genua.
COMMBWIJNB tl/» v. Baroetau o- Osmaa.
COMMBWIDfB V. w.-Indie ts New Vaek
DOROS ii/ia V. Rotterdam a. Taager.
EOS ii/» v. Carthageaa te Malaga.
HEBE 11/» V Malaga n. Meliga.
ILOS il/» v. Vigo a. Liasaboo.
POLLUX tl/» v. Cartagena a. Kingston.
SATURNUS it/» Consuatla te YeraWal.
STELLA ll/ia v. Rott. n. Alexandria.
STUYVBSANT fthote.' v. Barbados n. Plymouth.
THESEUS tt/la v. Musel a. Oporto.
ZEUS xo/ta v. Flume te Aacoas.
HOLLAND—AFRIKA LIJN
KLIPFONTBIN v. Aatwerpen n. Amst.
HOLLAND—AMERIKA LIJN
DRECHTDIJK. Rate. a. Vaacaavw. psw. ia/» Ouse*
seat.
LEERDAM, Rott. n. N. Orleans, paas. »Ma VUsdagea
a. Aattr.
HOLLAND—AUSTRAUE-LQN
ARBNDSKERK (uiu.) ia/» v. Aatwerpen.
HOLLAND—BRrrSCH-<NDIB-LQN
ANDIJK ti/ta v. Bombar n. Karachi.
KIELDRBCHT ia/» v. Calcutta te Rott.
IJSBLKEMC, Hamburg n. Antwerpen, pace. la/ta Vlie-
singen.
Gistermiddag is een achtjarig meisje op
de Lange Gracht te Lelden door een auto
ovenreden. In het Academisch Ziekenhuis is
de kleine kort daarna overleden.
De noodzakelijke eischen voor dit verkeer
De heer Fokker heeft na zijn terugkeer
in Amerika verklaard, dat de deelneming
van de General Motors Cy, en van de door
hem gelelde Fokker Aircraft Cy. tn de
Dultsche Dornier Flugzeuge Werke, een
nauwe samenwerking van alle betrokkenen
en een energieke vordering van de con
structie van vliegtuigen van het type D.
•O. X. reuzen-vliegtuigen ten gevolge ml
hebben.
Wat de vooruitzichten voor het aanvan
gen van het transatlantische luchtverkeer
betreft, de heer Fokker is van meaning dat
het plan eerst dan verwezenlijkt kan wor
den, als er: 1. vliegtuigen met een gemid
delde snelheid van 300 Engelsche mijlen per
uur gebouwd zullen worden; 2. de meteoro
logische dienst voor het transatlantisch ver
keer georganiseerd is, en 3. de radlo-dienst
voor vliegtuigen aanzienlijk verbeterd is.
Verga 6*1 lag VU Donderdag
Voorzitter mr. J. R. H. vaa Schalk
BjeToten verd m. Dtnsda^mkaug te bc-
baadden het ontwerp tot van
wB Jterdedigingsbelasting II en de opcenten
«P de suikeraccijns.
Pb Begrooting voor Koloniën werd aan
genomen met 73 tegen 1 stem, die van den
Een scbeldparUjtje.
Een klein inctdent ontstaat, doordat de
heer Van Rappard, wien bij het verlaten
van zijn spreekgestoelte door den beer Mar
chant eenlge op de perstribune niet ver
staanbare woorden worden toegevoegd,
naar aanleiding daarvan gewaagde van
schofterig optreden; de beer Marchant ant
woordde met het woord: „straatjongen”.
De voorzitter sluit het Incident met het
verzoek aan de betrokken leden, elkander te
eerbiedigen.
De heer MARCHANT (V. D.) te teleurge
steld door de Memorie van Antwoord tea
aanxien van de vermindering van bewa
pening.
Is bet beroep op bet gebrek aan interna
tionale ontwapening zX van geen beteekenis
als argument tegen nationale ontwapening,
ook bet leger op zichzelf waarborgt geen
neutraliteit.
De neutraliteit van Nederland is niet uit
vrees voor ons leger, doch om strategische
redenen door de legers der oorlogvoerenden
gespaard Sinds 1914 zijn de toestanden
sterk veranderd.
Spr. herinnert aan een door generaal Van
Munnickrede gehouden voordracht, waarin
de spreker zeide, dat, waar de Belgen bun
Uaerlinle hebben, wij onze vesting Hollane
bezitten met de Nieuwe HoUandsche Water
linie. Maar begrijpt die generaal dan niet,
dat achter de Yserlinie het geheele achtm-
land werd beschermd, terwijl wij in de ves
ting Holland geen enkel achterland meer te
beschermen hebben? Spr. ontkent ten stel
ligste dat wij ons over een glfgassenöorlog
minder ongerust behoeven te maken.
Voortgaande betoogt spr., dat ons leger
verplicht zal zijn elke schending van ons
grondgebied te beantwoorden met de wape
nen.
De heer TER LAAN (S. D. A. P.) meent,
dat voor dezen eersten burger-minister van
de gecombineerde departementen een aeboo.
ne taak is weggelegd ten aanzien van ver-
■n<ndertn« van bewaneninz.
Wat het contingent betreft, betoogt spr..
dat wij aan drie dlvisiën genoeg hebben. Spr.
dient de volgende motie in:
,De Kamer van oordeel, dat, om tot spoe
dige ontwapening te korren, begonnen moet dê Kon. Ned. Ver.
heerscht door dat eindcijfer. Dit zou spreker
onjuist achten
Ook apr. acht de lamenvoegimr van de
belde militaire departementen een groote
fout.
Spr. zou gaarne van den minis rr verne
men welke plannen hij heeft ten aanzien
van den vloot-aanbo iw
Ten opzichte van het contingent is spr.
niet gerust Wat de opleiding aargaat wijst
spr. er op. dat aanvulling n*c‘- moet geschie-
.den uit wachtgelders die in langen tijd met
13 H»eaaber dera. Dit wordt als eea promotie beschouwd meer hebben geoefend of niet meer met de
- i_. bekend zijn
De Onderw
Voortgezet werd de behandeling
Begrooting van Onderwijs.
De heer TILANUS (C. H l wijst er op,
dat de kosten van het onderwijs meer dan
H van de totaaluttgaven van het Rijk be
dragen, hetgeen hem schuchter maakt nog
eenlge wenseben te uiten. Hij gelooft niet,
dat men op den duur kan ontkomen aan
een wettelijke regeling van het voorberei
dend onderwijs. Voorts vraagt hij een nieu
wen, wettelijken grondslag voor het middel
baar- en voorbereidend Hooger Onderwijn,
en intrekking van de stopartikelen In de
Ntfverbeidsonderwijswet
De heer VAN WUNGEROEN (R. K>
meent, dat zoolang t kindertal in ons land
stijgt, ook de onderwijsuitgaven zuilen stij
gen. Ware bet bijzonder onderwijs regel en
het openbaar onderwijs aanvullend, dan
sou de toestand minder kostbaar zijn.
Ban afzonderlijke regeling wenscht spr.
voor de jeugd, die de lagere school verlaat.
Intrekking van de stopartikelen acht hij
Urgent.
Da heer WUNKOOPP (Comm wenscht
een neutrale staatsschool en betoogt om
dat de katholieke scholen boe langer hoe
meer kloosterlingen in dienst nemen, om
zoodoende veel geld in de wacht te sleepeti
voor de kerk.
Spr. vraagt een onderzoek naar het onder
wijs in Rusland, waar het op hooger peil
staat dan hier. Zoo lang deze minister er
zit, zal slechts een verergering van den toe
stand plaats hebben.
De beer MOLLER <R. K.) constateert,
dat de minister zeer weinig plannen schijnt
te hebben en vraagt of hij wiel een meenlng
heeft over de groote onderwijsvraagstukken.
Stopwetten zijn niet langer duldbaar De
willekeur op het departement moet opge
heven worden door de materie wetteltfk te
regelen.
Spr. dringt verder aan op oplossing van
het apellingvraagstuk.
De beer LINGBEEK (A. G S.) wenscht
een aparte salaris-regeling voor de onder
wijzers-Kloosterlingen.
De heer VISSCHER (A. R.| meent, dat wjj
met onze onderwijsbegrooting boven onzen I
stand leven. Hiermede wil hij niet zeggen dat
de leeraren en onderwijzers krijgen wat hun
toekomt. De begrooting vertoont echter niet
de minste aanwijring. dat getracht is het
booge eindcijfer «enigszins te drukken. ET is
een groote luxe in ons onderwijs, hetgeen
merkbaar ia in de statige gebouwen, die uit
den grond verrijzen Paedagogisch 1» dit ver-
kaerd, omdat de kinderen tn een te luxueuze
omgeving komen. De specialisatie van ons
universiteitswezen zal er op den duur moeten
komen. Doch er is nog geen stap In die rich
ting gedaan.
De Minister van Onderwijs. K. en W„ Mr.
TERPSTRA, zal het sjiellingvraagstuk m
behandeling nemen. Het advies, dat de be.
treffende commissie heeft uitgebracht, komt
hierop neer, dat wordt vastgehouden aan
De Vries en Te Winkel, doch dat eenlge
vereenvoudigingen woeden toegestaan.
BU een eventueele vacature in den On
derwijsraad aal spr. overwegen c< in die va
cature een vrouw kan worden benoemd. Vi-
vjsertie komt op de middelbare scholen en
gymnasia niet voor. Aan de unlversltelt
wordt er geen misbruik van gemaakt.
Over slechte resultaten van bet onderwijs
is geklaagd. Met die klachten moet men
voorzichtig zijn Den heer Vlsscher ant
woordt spr„ dat deze begrooting niet zijn
begrooting is. maar die van den beer Was
zink. Waar bet echter gaat om onnoodtge
uitgaven af te snijden, kan men op de me
dewerking van den minister rekenen. Inzake
de specialisatie bij bet universitair onder
wijs heeft spr. reeds verschillende samenspre-
ktaoen gehad Hjj heeft den indruk, dat
hier wel iets te doen ligt, maar de zaak
moet met grooten tact worden aangevat.
Ten aanzien van de lichamelijke oefening
is spr. van plan een circulaire te zenden aan
Ged. Staten en aan de Inspecteurs, waarin
zal worden aangedrongen op spoed ten aan-
zien van de invoering v^n de lichamelijke
oefening als verplicht vak. De salarisregeling
maakt 'n onderdeel uit van het algemeen
eegeeri ngsbeleid
Spr. komt nu tot zjjn program. Een wet-
tdtJke regeling voor het bewaarschoolonder-
wjjs zou in abstracte wensriielijk zfjn. Op
Het voorste jdan staat dit intusschen niet,
ozndat daarbij ook de financiën van bet
rijk betrokken zijn. Het rijk kan geen «lachen
stellen aan de gemeenten sender mede te
betalen. Eer is de minister van meenlng. dat
wijziging der L. O -wet zeer dringend noo
dig is. spr. wil echter wachten op bet rap
port der commissie—Rutgers. In bet gebrek
aan geschoolde arbeidskrachten moet zoo
spoedig mogelijk worden voorzien, maar hier
doep rich verschillende vragen voor. Daar
komt bij de regeling van het leerlingstelsel
Spr. zal zich persoonlijk op de hoogte stellen
van bet leerlingwezen, dat rieh gevormd
beeft bulten wetteUjke regeling om. Voor
het instellen van een commissie is spr. wel
wat bevreesd. Uitbreiding en verbetering van
*t nijverheidsonderwijs staan op den voor
grond. Daarvoor is een half millioen meer
uitgetrokken.
Ook de minister zou willen, dat hij de
stopwetten kou intrekken. Er rijn echter
zóóveel aanvragen tot oprichting van nieuwe
scholen, dat deze niet vrij gegeven kan wor
den. Spr. is bereid te overwegen of er een
andere regeling kan worden getroffen. Ten
aanzien van bet lyceumonderwijs is een ont
werp bi) de Kamer. De uitbreiding van het
buitengewoon lager onderwijs blijft niet .be
perkt tot de drie door den minister genoem
de aeboien Ook het onderwijs aan schip
perskinderen wordt uitgebreid. Ten aanzien
van herziening der hooger onderwijswet
merkt de minister op. dat deze generale
herziening niet aan de orde kan komen zoo
lang bet lyceumontwerp niet is afgehandeld
Hoewel spr. zijn voorkeur voor het bijzon
der onderwijs niet verloochent, zal hij de
wet strikt onpartijdig uitvoeren.
Aan de orde is ce afd. hooger onderwas.
De heer SLOTEMAKER DE BRUINE
(C.H.) meent, dat het wetenschappelijk ka
rakter van het hooger onderwijs gevaar loopt
De boogleeraren zjjn er ook niet om den
studenten allerlei wijsheden b|j te brengen
maar om hun te leeren studeeren. Het ver
zamelen van titels, die niet academiech |0n
acht 'w. ook verkeerd.
De heer v. d. HEIDE j&DJt-P.) vraagt
besetting van den leerstoel in bet Frieecr
aan de univerrftett te Groningen en maat
regelen tegen excessen in den groentijd
Voorts komt hij op tegen de voortdurende be
noeming van Groningsche hoogleeraren el-
In een interview verklaarde Britten,
voorzitter der Vloot-commissie in het Huis
van Afgevaardigden, dat de aanbouw door
de Vereenigde Staten van vllegtuig-moeder-
schepen met een tonnenmaat van 135Ó00
ton. terwijl Engeland, dat op bet oogenblik N^rdwesten en zal uit cüen hoek heden
reeds vllegtulgmoederschepen van 108.000 ton
heeft, nieuwe schepen van gelijke tonnen
maat laat aanbouwen. De Amerikaansche
vliegtuigmoedersebepen hebben thans een
maat van 69.000 ton.
96. En terwijl Duimstok zat te schreeuwen: JStopt nu toen,
jume Hjkt wei dol." gingen de wilden harder loepen, bet
was als sloegen ze op hoi. Duim bleef schreeuwen; de
wilden liepen, ze dachten: „we warden aangespoord en ze
liepen als hazewinden. Duimpjes klacht bleef onverhoord.
JAVA—NEW YORK-LIJN
BEBMSTERDIJK n/ii v. New York u Fhibdtlphia.
BLITON, New York n. Jm, pau. iWia Sagna.
MADOERA. Java n. New York, ll/» te Bolton.
MERAUKE, New York o. Batavia. »/ia te Fadant-
JAVA FACIF1C-LON
MODJOKBRTO e/13 v. Sao Francino ta Soerabeya.
ROTTERDAMSCHE LLOYD
MARKEN (thuisr.) pu. ta/ta Kaap del
TAMBORA (Ultr.) la/ia te Belawan.
TERNATE (thuisr. ia/» v. Londen.
TJERIMAI (thuisr.) pasa. ii/ia nam. 4 u. Kaap del Ana.
TOBA 10/ia v. Rolt, te Batavia.
ROTTERDAM—ZUID-AMERIKA-LUN
ALPHARD ia/» v. Rott. n. Zuid-Amerika.
STOOMVAART MIJ- OCEAAN
EURYBATES, Batavia/Amat-, pasa. ix'ia Gibr.
EMZETCO LIJN
JONGE ANTHONY, Valencia n. Rott-, pan. li/n
JONGB JACOBUS 11/13 V. Rott. te Midillntea.
NEDERLANDSCHE SCHEPEN
ALCOR ia/13 Ouessant gep.. Santa F4 m Aatw.
BERK 10'13 V. ArcBangr n. Providence
BEURSPLEIN 11/ia Holtenau gep. Rott., AxaUsusd.
COLYTTO 13/13 e. Mobile n. Bahia Blanca.
ELAND, m-s., 1O/I3 te Cuxhaven.
GORBCHT m-s. 10'ia v Duinkerken n. Liiildsa
HARDENBERG 11/» e. Montreal la Oran.
LINGE 13/» bi) Bnuubuttei gêpkerd sregens slacht
weer, Rott. n. Nyhamm. -
NOORDWIJK 11/13 Ouessant gep-, Newcastle n. Bieren
RIJSWIJK 13/13 v. Lübeck n. Rott.
WAAL 13/13 b. Brunsbattel geankerd wegens slecht weer
Rott. n. Sundevall.
WBSTPLEIN ia. v. Oxerfmind n. Rott.
WOLSUM 11/13 v. Oxeldsund n. Rott.
ST. JANSLAND 11/13 v/d. Tyne u Sluiskil.
IJSSBL 13/13 v. Trangsund n. Obd.
ZONNBWIJX 11/» bü Wight geankerd wegeu elacM
weer, Gent n. Wales.
ZAAN 13/13 v. Stoeka te Hudiksvaü.
nieuwere legerinzichten bekend zijn Het
vooroefenings-lnstituut *s nog steeds niet aan
een volledige proef onderworpen Eerst wan
neer deze is begonnen, kan men tot
zuivere beoordeeling komen.
Spr. hoopt, dat de minister ven dit insti
tuut zal maken, wat er van te n-aken is.
Tot het ontwapenings-vraagstui- komend,
zegt spr„ dat het niet juist is. te beweren.
tiat Denemarken tot ontwapening is overge-
MevT’ Y’ V. EMBDEN (V. D.)gaan. Het beeft slechts een verzwakking van
OTey 08 rolverdoelin« “O rijn leger en vloot ingesteld Maar een ver
gelijking met Denemarken gaat voor ons
i land niet op
Denemarken kan zie) onttr .kken aan
deelneming in de rijen van oorlogvoerende
mogendheden, omdat deze zich om Dene-
I marken niet zullen bekommeren, evenmin
1 bijvoorbeeld, als om Ijsland. Nederland
daarentegen is voo: de groote mogendheden
van geheel andere beteekenis dan Dene-
De heer VAN RAPPARD (V. B ral nkt
lang stilstaan bü het vraagstuk van tnter-
nationale ontwapening Wat dezen minister
van Defensie aangaat, ziet spr met belang
stelling en vertrouwen diens arbeid tegemoet
Door meer beroepspereoneei aan te stellen J
sou men meer instructieve waarde in het le
ger kunnen brengen. De resultaten van het
vooroefenlngsinstltuut zijn niet bjjzooder
gunstig; tn menig opricht stonden voorge-
oefenden bij gewone miliciens ten achter.
Ipr zal niet terugkomen op de verkorting
van hun diensttijd tot 4H maand; deze
toch is niet van den minister te verwachten.
Intusschen kunnen diverse verbeteringen
worde-: ingevoerd. Bij het vooroefeningstn-
stituut moeten alleen zjj worden aangesteld,
die voor dat-instituut gevoelen. De eenheic
van bet land moet in het leger tot uiting
komen.
Wat de opleiding van officieren betreft,
acht spr. het een bedenkeltfken maatregel
dat reserve.officieren na een cursus van
slechts negen maanden aan de academie tot
beroepsofficieren kunnen worden opgeleid In
elk geval is geblsken. dat men de gewone
officieren-oplelding niet meer moet stopzet
ten.
Ten opzichte zoowel van de officieren als
van de onderofficieren zou spr tot afschaf
fing van het dubbelrangen -stelsel willen Men
overgegaan.
Thans komt spr. tot de afdeeling zee
macht. In dit verband wijst hij er op, dat
nog tal van oude oorlogsschepen in dienst
zijn, die geen geveebtswaarde meer hebben.
Houdt dg regeermg vast aan het groote ma
teriaal. aan den kruiser, dan zal er reserve
moeten komen. Voorts, stelt spr. de vraag,
if de „onlumschnlt” de „Arend" onze belan
gen op Curacao wel voldoende kan bescbei-
tnen. De betreurenswaarelige historie in den
xfgeloopen zomer op Curacao zou zich niet
hebben voorgedaan, indien daar een vol
doende maritieme macht aanwezig was ge
weest.
I en drukt een stempel van minderwaardig
heid op Groningen.
De heer v. d BILT (VB.) wtfat er op.
dat verzoeken van unlversiteiten en hooge-
scholen te veel instanties moeten doorloo.
pen waardoor het te lang duurt, alvorens in
nocdlge behoeften wordt voorzien. Sjir. acht
voorts te gering het contact tusschen den
Senaat en het curatorium.
Mevr. v. TTALLIEv. EMBDEN (V.
den brand in de electrische installatie van
den Franschen Bazar optraden in een deel
der leiding, dat niets te maken had met het
gedeelte in het huis waar de brand ontstond
en het bovenvermelde deel der leiding waar
storingen waren opgetreden, zelfs na het
uitbreken van den brand geheel intact bleef
wat technisch ónmogelijk is als werkelijk
kortsluiting had plaats gehad.
Ook de plaats waar de brand het eerst
werd geconstateerd, wijst er geenszins op.
dat kortsluiting hier de oorzaak kon zijn,
omdat dit niet in de directe nabijheid van
een electrische leiding was. Het ie geenszins
bewezen en moet technisch onmogelijk
worden geacht, dat de brand in den Fran
schen Bazar door kortsluiting is ontstaan
I
E
