I
Binnenlandsch Nieuws
1
RADIO-OMROEP
i
d
DE VLUCHT UIT DE POPPENKAST
VAN JAN KLAASSEN EN TRIJNTJE
-
VIERDE BLAD
BLADZIJDE 1
ZATERDAG 21 DECEMBER 1929
KERKNIEUWS
Geloof, versterving en moed
LUCHTVAART
UIT ONZE OOST
l
RECHTSZAKEN
I
Toorop herdacht
I
Een nieuwe vinding
Dood door schuld
B'-
W?
KUNST EN KENNIS
Radio-telefoon-verkeer met
Indië
- 1
NA DEN MOORD OP EEN
V1CARIS-APOSTOLICUS
FINANCIËN
X
f
Het achtste postvliegtuig
naar Indië
Doodslag door een
rijksveldwachter
TWEEDE KAMER
VERGADERING VAN VRIJDAG
N DECEMBER
Zilveren Priesterjubileum
Het mes
„Ik vlieg naar Australië”
Dr. Smijers toch naar Utrecht? 1
4^
De Surinaamsche begrooting
J?&.v.
Een Liebermann-kwestie
- -X - -.
Behandeling moordzaak
Simpson
Een winkeldievegge
109
no
f
c I
4
Voorzitter: mr. J. R. H. van SciiaJk
i
3
j
t
f
wegen be la.-.-
■V-..
iX.
i
I
j
rijwielbelas-
van finaii-
FAILLISSEMENTEN
Opgegeven door v. d. Graaf Co. N.V.
Uitgesproken
11 Dec. B. de Leeuw, stoffeerder, Almelo,
Grootestraat 179. R.c. Mr. Dr. J. M. de
Moor. Cur. Mr. G. D. B. ter Braake, Al
melo, Grootestraat 86.
PARIJS „RADIO-PARIS", 1735 M.
12.50—2.20 Gramofoonmuziek 4.05 Gra
mofoonmuziek 8.20 Orkestconcert en
t 1
K
By de KI M. is bericht Ingekomen, dat
het achtste postvliegtuig, op weg naar Ned.
Indië. gistermorgen «30 van Karachi Is ver
trokken en om 10.25 te Jodpoer is aangeko
men. Om 11.20 werd vertrokken en 16.55 te
Alahabad gearriveerd.
KALUNDBORG, 1153 M. 11.20—
r.20 Orkestconcert 1.552.55 Tooneel»
uitzending voor kinderen 3.1
Orkestconcert en declamatie 7.:
4‘1
Staatsmijnen.
Aan de orde is de begrooüOï 'der Staats
mijnen.
De heer HERMANS (R.K.) stelt vast, dat
geen der bezwaren tegen de deelneming van
den Staat in het tricotagebedryf gericht’' is
tegen het doel, dat de Staat beoogt, ,n.l. uit
breiding der werkgelegenheid voor meisjes
en vrouwen. Aan bet leegloopen rijn groote
Bedeljjke bezwaren verbonden en bovendien
Verlaten veie arbeiders het bedrijf. Om aan
die bezwaren tegemoet te'komen, moeten ae
mijnen het recht hebben rich hier niet af-
■Üdig te houden. We hebben hier te doem
met een zeer eenvoudig voorstel, dat met
engewenschte staatsbemoeiing niets te ma-
Heden herdenkt de Z.Eerw. Heer H.
Vonk, Pastoor te Tuitjenhcm, zijn zil -erén
priesterjubileum.
W'-'Ss
\-X
De Vijfde Kamer der Rechtbank te Am
sterdam heeft den 29-jarigen los werkman uit
Uithoorn die in den avond van 26 Augustus
IJ. een boerenknecht met een mes een steek
tusschen de schouder- en de aleutelbeen-
streek toegebracht zou hebben, veiumdaeld
tot een jsar gevangenisstraf WittingJMCtot
tot-zware mishandeling.
.4 M. IO-31 Mot
zing 11.20 Gramo-
Zonder andere getuigen dan het gewone
havenpersoneel van Ae Londensche luehtha-
ven Croydon steeg - den afgelóipen nacht
te drie uur de vxrmalige kapltain-vlieger
Chichester met een eendekker op ten einde
te trachten een lange afstandsvlueht te
maken. Vóór dat hij opsteeg, deelde hij
mede: „Ik vlieg naar Australië.'
Vrijspraak gee lacht
Voor de Rechtbank te 's-Hertogenbosch is
behandeld de zaak tegen den voormallgen
Rijksveldwachter te Werkendam, thans te
Haaksbergen, die op 2 Sept. 1929 te Werken
dam een man door een revolverschot op kor
ten afstand dermate zwaar verwondde, dat
de getroffene twee dagen later is overleden.
Verdachte deelde bij het verhoor ter te
rechtzitting mede, dat hy den bewusten
avond ter assistente was geroepen daar het
in Werkendam zoo rumoerig was.
Toen verd., veldwachter Smal én nacht
waker Baggermans bezig waren te pogen de
orde te herstellen, trad plotseling uit de groep
rumoermakers één man naar voren op ver
dachte af. Om schrik aan te Jagen, schooi
deze toen uit zelfverdediging.
Veldwachter Smal verklaarde eveneens, dat
de toestand uiterst gevaarlyk was geworden.
In verdachtes plaats zon hjj ook geschoten
hebben. Tijd voor sommeeren waa. er niet.
Ook de nachtwaker Baggerman verzekerde
-td*t verdachte uit zelfbehoud niet anders kon
doen dan schieten.
Uit de verklaringen der doktoren bleek, dat
het slachtoffer veel gedronken moest heb
ben.
Requistoir nemende, construeerde het OM.
uit de getuigenverklaringen de overtuiging,
dat verdachte uit noodweer een der woest-
aards buiten gevecht moest stellen. Door een
ongelukkig toeval kwam het schot op een
ander terecht. Als goed politieman kon ver
dachte naar sprekers oordeel niet anders
handelen. Hij heeft niet zenuwachtig maar
zeer welbewust gehandeld. Hét OU. conclu
deerde tot vrijspraak.
Uitspraak 2 Januari.
Volgens geruchten, die de „Msb." niet an
ders dan als zeer betrouwbaar beschouwen,-
is dr. Smijers, daar dr. Becking zijn benoe*-
ming niet aanvaardt, door het curatorium
voor den bijzonderen hoogleeraarszetel in de
muziekgeschiedenis aan de universiteit van
Utrecht in diens plaats benoemd.
De goedkeuring der regeering zou reeds zijn
aangevraagd.
Of de benoeming werkelijk doorgaat moet
alleen afhangen van de aanvaarding vrn en
kele condities, door dr. Smijers gesteld
Orgelconcert 2.00—2.45
muziek 2.453.15 Lezini
Kamerplanten 3.153.45-
4.005-00 Ziekenuurrje 5.006.00 Con
cert. Cello en piano 6.00—6.30 Gramo
foonmuziek 6.30—7.00 Litteraire lezing
".0082» Lezing overz: Groote mannen
en net kindeke 8.008.15 Gramofoo®”
n.vziek 8.15 Concert. Zangvereen*
sopraan, lenor, viool, urge' en cembaaL
Daarna Persberichten.
Concert door Jazzorkest 11.20 Dansm.
LANGENBERG, 473 M. 6.207.20
Gramofoonmuziek 8.209.20 Morgen
wijding 12.201.50 Orkestconcert
3.505.20 Concert. Bas, cembalo en strijk
kwartet 7.35 „Der glaserne Berg".
Sprookjesspel van Josefa Elstener-Oertel.
Muziek van Waker Braunfels. Daarna tot
1 i.aoDansmuziek.
ZEESEN, 1635 M. 6.208.15 Lezingen
8.15 Klokkenspel 8.20 Morgenwijding
en klokgelui 9.3010.50 Berichten en
lezingen 10.50 Orgelconcert 11.20
Orkestconcert 1.20 Kinderuurtje 1.50
Aankomst per vliegtuig van het Kerstmanne
tje op het vliegveld Tempelhof 2.05
Orkestconcert 3.50 Kinderliedjes, ge
zongen door alt 4-io Voordracht 4.30
Orkestconcert 5.207.20 Lezingen
7.20 Uit Leipzig „Weihnachtsoratorium"
van Joh. Seb. Bach. Koor, orkest, orgel,
cembalo en solisten. Daarna Berichten,
dansmuziek en uitslagen van het Volksent-
scheid.
KALUNDBORG, 1153 M. 11.20—
ia.20 Orkestconcert 2.504.50 Concert.
Trio en zangeres 4.505.20 Kinderuurtje
7.208.10 Orkestconcert 8.108.55
„I Drejers Klub d. 23. Juni 1800". Cultuur
historisch tafereel van Knud Bokkenheuser
8-559.15 Concert, viool en piano 9.15
10.15 Voortzetting Orkestconcert 10.15
11.50 dansmuziek.
BRUSSEL, 508.5 M. 5.20 Dansmuziek
6.20 Kinder-matinée 6.40 Concert
op trompet 6.50 Gramofoonmuziek
8.35 Concert. Orkest en vocale solisten.
BRUSSEL, 508.5 M. 5.20 Trio-
concert 6.50 Gramofoonmuziek 8.35
Orkestconcert 9.20 „Le songe d’une Nuit
de Noël”. Hoorspel van Théo Fleischman.
Muziek van Femand Quinet. Orkest, koor
en solisten 10.05 Orkestconcert.
LANGENBERG, 473 M. 6.20—7.20
Gramofoonmuziek 9-351°-3° Gramo
foonmuziek 11.30 Gramofoonmuziek
12.251-5° Orkestconcert m- m. v. cellist
4.505.50 Kamermuziek. Instrumentale so
listen en sopraan 7.20 Concert. Koor,
vocale en instrumentale solisten 8.20
„Marienkind". Legende-spel van Manfred
Hausmann. Muziek van Hermann Erdlen.
Daarna tot 10.20 Dansmuziek 10.20—
11.20 Gramofoonplaten (dansmuziek).
;.oo
l.ao
Kerstprogramma. Declamatie en zang
8.208.35 „Familien Hansen" van Jens
Locher 8.35—9.20 Orkestconcert 9.35
10.35 Koorconcert.
Verschenen Is het voorloopig verslag over
de Surlnaamsche begrooting voor 1930.
Zeer vele leden betreurden, dat het alge
meen aanzien dezer begrooting wederom
zoo weinig moedgevend is en een economi
sche opleving van Suriname, waarvan de re
geering nog verleden jaar de teekenen meen
de waar te nemen, nog steeds op rich laat
wachten. Deze leden misten in deze begroo
ting elk spoor van een breede constructieve
politiek, waaraan Suriname reeds zoo lang
dringend behoefte heeft en die van de Neder-
londsche regeering dient uit te gaan.
Vele leden betreurden, dat de thans op
getreden bewindsman blijkbaar het bewind
over Suriname op denzelfden voet denkt
voort te zetten als In de vorige jaren steeds
is geschied, d wz zonder eenlg algemeen
plan om te trachten verbetering te krUgen
in den algemeenen toestand. Zij drongen er
met kracht op aan, dat de minister alsnog
de vaststelling van een algemeene welvaarts-
polltiek door een daartoe In te stellen klei
ne commissie zou doen voorbereiden.
Gevraagd werd: lo. welke maatregelen de
minister denkt te treffen, teneinde verbete
ring te brengen in den economtschen en
socialen toestand in Suriname; 3o. op wel
ke wijze de minister denkt te voorzien in de
daarvoor noodlge middelen; 3o. welke pers
pectief het door den minister te volgen be
leid opent tot vermindering en, zoo mogelijk
tot opheffing van de Jaarlüksche tekorten op
de Surlnaamsche begrooting.
Verschelden andere leden meenden, dat de
eenige weg. die ten aanzien van Suriname
bewandeld moet worden, die van geduldi-
gen opbouw is. Daarbij is bet betrachten van
continuïteit in het bestuursbeleid een eerste
vereischte.
Verscheiden leden drongen er opnieuw op
aan, om door de oprichting van een gouver
nement*- of gemengd grootbedrijf te beproe
ven In Suriname op het gebied van land
bouw. Industrie of mijnbouw, het particulie
re Initiatief aan te vullen.
Gewezen werd op de buitengewoon gun
stige resultaten van de gouvernementsland-
bouwbedrjjven in Ned. Indië. Andere leden
bleven tegen het door den Staat In dit ge
west ondernemen van een groot staats- of
gemengd bedrijf loezwaar maken wegens de
groote risico’s.
Opnieuw werd gevraagd naar den stand
van het vraagstuk der regeling van de grens
tusschen Suriname en Brltsch-Guyana. Mede
in verband met het onderzoek naar de aan
wezigheid van delfstoffen in Suriname werd
het van groot belang geacht, dat deze reeds
h. st. aangeno .zoo lang hangende quaestie thans eindelijk
wordt opgeloat.
Met voldoening werd door verscheiden le
den kennis genomen van het voorstel tot
verbetering van het station voor draadlooze
telegrafie te Paramaribo.
Gevraagd werd, of het bericht juist is, dat
binnenkort een wekelijksche luchtvaartdienst
van de Ver. Staten op Amerika zal worden
Ingesteld.
Eenlge leden vroegen, onder verwijzing
naar een beschouwing in de Mei-aflevering
van het „Haagsch Maandblad” jaargang 1929
of de regeering mogeljjk acht en gunstige
resultaten verwacht van een propaganda In
Amerika voor Suriname als toeristen land.
De kosten van deelneming van Suriname
aan de Internationale koloniale tentoonstel
ling te Parijs waren door den gouverneur
op f 10.000 geraamd.
Gevraagd werd, waarom dit bedrag door
de regeering is teruggebracht op f 5000.
Voor de mechanische industrie
Uit Brussel wordt gemekt:
Een commissie van technici en ingenieurs
heeft een nieuwe vinding van den heer Char
les Clabots ondrzocht en is tot de slotsom
gekomen dat zijn vondst, hoewel voor verbe
tering vatbaar, tch een aanwinst is voor de
mechanische industrie.
De machine berust op het beginsel dat
electriciteit wordt opgewekt door gewicht De
helft deser electriciteit verbruikt de machi
ne self om op gang te blijven, de andere helft
kan al* drijfkracht worden benut.
De heer Clabots heeft in verschillende
Europeesche landen en ook in Amerika oc
trooi genomen op zjjn uitvinding.
MAANDAG 23 DECEMBER
HUIZEN, 1875 M. UitsL N.C.RAD-
Uitz. 8.159.30 K orgenconcert 10.30
ii.00 Ziekendienst 11.00*>-9° Lez«O
van Christ. Lectuur 11.3012-30 Concert.
Zang, viool, cello en piano 12.30—1.45
Orgelconcert 2-002-45 Gramofoco*
tg over t Onto
Knipcursus
telefoonverkeer met Indië te vóren **nje-
vraagd moeten worden, ingekort Aanvra
gen kunnen dan een willekeurig aantal
werkdagen voorafgaande aan den gewenaeh-
ten spreekdag worden ingediend en wel van
tot ulterlijk 23 uur. Op den spreekdag
self kunnen aanvragen voor gewone ge
sprekken nog worden aangenomen van 8
uur tot den aanvang van den dienst en
aanvragen voor dringende en yi-geeprekken
tot het einde van den dienst. 'Je aanvra
gers zullen er uiteraard rekening mee moe
ten houden, dat de opgeroepene tn Indië
gelegenheid moet hebben rich tijdig naar de
spreekcel te begeven. Indien de opgeroepene
niet tijdig kan worden gewaarschuwd, kan,
tndlen de aanvrager dit wenscht, de aan-
vrage zonder kosten op den volgenden
spreekdag worden overgebraelit
ZONDAG aa DECEMBER
HUIZEN, 1875 M. 8.30—9.30 K.R.O.
Morgenwijding 9.50 N.C.R.V. Kerkdienst
vanuit de Ned. Herv. Kerk (Augustijnerkerk)
te Dordrecht 12.301.30 K.R.O. Concert
door het K.R.O.-Trio 1.302.00 K.R.O.
Godsdienstonderricht 2.002.30 Lezing
over „Enkele Zuid-Afnkaansche gedichten
K.R.O- 2.304.30 K.R.O. Gramofoon
muziek - 4.30— 52» K.R.O. Ziekenhalfuurtje
7.30-7-55 K.R.O. Lezing overKerstvertel
lingen 7.5582» K.R.O. Voetbaluitsl. 8.01
8.05 K.R.O. Voetbaluitsl. 8.058.15
K.R.O. Praatje door den K.R.O.-Voorzittcr
8.15—9.10 K.R.O. Concert. Orkest en
piano 9.10—9.30 K-R.O. Gramofoon
muziek en nieuwsber. 9.3010.45 K.R.O.
Voortzetting concert 10-45ti.oo K.R.O.
Epiloog door het Klein Koor.
HILVERSUM. 1071 M. 9..00 V.A.R.A
Gramofoonmuziek 9.45 V.A.R.A. Lezing
ro.oo V.A.R.A Lezing 10.15 V.A-R A.
Concert. Orkest en vocaal kwartet 12.01
12-40 Lezing door Dr. C. H. Sluiter over
De afstand der maan Eb en vloed
De aswenteling der aarde 12-40—2.00
Concert door het A.V.R.O.-Octet. Boris
Lensky, solo-viool 2 002.30 A.V.R.O.-
Tooneelhalfuurtje. Tooneeloverzicht door
Mr. Hendrik Scholte 2.30^.15 Concert
door het Omroeporkest. Nic. J. v. d. Stad,
criló. Kees Heerkens, piano 4.15'.«OP
Gramofoonmuziek en sportuitslagen 5.00
(golfl. 298 M.) V.A.R.A Wekelijksch nieuws
5.15 V.A.R.A. Kinderuurtje 8.00
A.V.R.O. Tijdsein pers- en sportnieuws
8.15 Opera-uitzending. „Hans en Grietje”.
Sprookjesspel in 3 bedrijven. Muziek van
E. Humperdinck. Orkest, koor en solisten.
Na afloopGramofoonmuziek 12.00
Sluiting.
DAVENTRY, 1554-4 M. 3 30—3 50
Kerkcantate No. x van Bach. Koor, orkest
vocale- en instrumentale solisten 4-05
Concert. K. Winter .sopraan. N. Aflins.
bas. Militair Orkest 5-35—6.05 Piano
recital door Solomon 605—6.20 Bijbel
lezing 6.508.15 Kerkdienst 9.20
Kerkdienst 9.05 Liefdadigheidsoproep
9.05 Orgelconcert 9.10 Nieuwsber.
9.25 Concert. L. Gowings, tenor. Orkest
10.50 Epiloog.
PARIJS „RADIO-PARIS", 1725 M.
1.20 Gramofoonmuziek 2.20 Gramofoon
muziek 3.20 Concert 5.20 Gramofoon
muziek 7^50 Circus Radio-Paris. 8.20
Orkestconcert m. m. v. solisten 10.20 t'^^YuiU?
DAVENTRY, 1554
genwijding 11.05 Le:
foonmuziek 12.20 Concert. B. Harrison,
alt. W. Gartrell, tenor 12.50 Concert op
cinema-orgel 1.20 Orkestconcert 2.20—
2.50 De 36e jaarlijksche feestmiddag voor
kleine Londenaars. Toespraken en orkest
concert 3.20 Concert. L. White, bariton
M. Albu, piano 3.50 Dansmuziek 4.35
Orkestconcert 5.35 Kinderuurtje 6.20
Lezing 6.35 Nieuwsber. 7.05 Piano
recital door R, Paul 7.20 Lezing 7-45
Voorlezing 8.05 Kerstspel „Bethlehem”
van Bernard Walke 9.20 Nieuwsber.
9.40 Lezing 9.55 „Contrast" Solisten ea
Instrumentaal Kwintet,.10.50 Dansmuziek
11-2012.20 Dansmuziek
■‘I
De Vierde Kamer van de Rechtbank ie
Amsterdam heeft den 33-Jarigen monteur
J. G. uit Weesg, die in den nacht van 3
op 4 September met een door hem bestuurd
motorrijwiel onder den afsluitboom der
openstaande brug over het Mcrwede Ka
naal te Diemen in Ijet water reed, met het
noodlottig gevolg, dat rijn 23-Jarige duo-pas-
sagier verdronk, wegens het veroorzaken
van dood door schuld, veroordeeld tot een
voorwaardelljke hechtenis van veertien da
gen met een proeftijd van 3 jaren.
muziek
Dante-vertaling 7.157-45 Lezing docC
J. Pelser Jr. over De voornaamste bepalin
gen van de wet op de Personeel* Belasting
7-458.00 Graniotoontnuziek 8.01 Uit
zending van het Weilmachtsoratorium van
Joh. Seb. Ba ti. Koor, orkest en solisten,
In ile pauze Een praatje over de Kinderpost
zegels en briefkaarten door Mevr. M,
Ketelaar-van Goch. Na afloop der oratorium-
uitzending Persber. Daarna Gramofoon
muziek 12.00 Sluiting.
109 Duim danste met een negervrouwtje. Zfj zoo zwart en hl>’
zoo wit, zij grijnsde onder het dansen, toonde hem haai
grof gebit. De Lange was geen goed danser, bracht van
het steppen niets terecht. Hij rolde meer dan hij danst*
MJn dame aei: ,,’t Was heel slecht.”
18 Dec. Roelf Kamp, reiziger, Winscho
ten, Dwingeloweg. R.c. Mr. H. Ferguson,
Cur. Mr. P. de Groot, Winschoten.
19 Dec. L. H. L. Marcker, Amsterdam,
Oude Waal 17X. R.c. Mr. H. J. Hülsmann»
Cur. Mr. C. J. G. M. Schölvinck, Amster
dam, Weteringschans 120.
19 Dec. J. Smit, kruidenier, Amsterdam,
van Ostadestraat 32 huis. R.c. Mr. H. J.
Hülsmann. Cur. Mr. C. J. G. M. Schöl
vinck. Amsterdam. Weteringschans 120.
18 December 1929 is in het faillissement
van J. P. Gillhaus, ten tijde der failliet
verklaring (2 Maart 1925), wonende te Am
sterdam, Postjesweg 15, tot mede-curator
benoemd: Mr. W. C. van Heuven, Amster
dam. Keizersgracht 636.
De contra-enquëte in de zaak van de
groep Kemper, aandeelhouders van oe N.V.
Holland-Amerika Levensverzekering Maat
schappij in liquidatie tegen de Uquldateuren
van die N. V. over de kwestie betreffende
de uitgifte van waardelooss aandeelen in
den tijd dat de heer S. Liebermann direc
teur was van die N. V., Is van de rol ge
schrapt. Voor de pleidooien zal een nader
tijdstip worden bepaald, tenzij anders wordt
verzocht, waarna vonnis moet worden ge
wezen.
ZEESEN, 1635 M. 6.159.50 Le
zingen en berichten 11.2012.15 Gramo
foonmuziek 12.1512.50 Berichten
1.201.50 Gramofoonmuziek 1.503.50
Lezingen 3-5O4.50 Concert uit Berlijn
4.50—7.05 Lezingen 7.20 Uit Praag
„Die verkaufte Braut". Komische Opera
van Smetana 8.50 ca. Zang door Cornells
Bronsgeest, bariton. Daarna „Weihnachts-
Kantiiene". Solisten, koor, strijkorkest en
orgel. Vervolgens Berichten 9.50 Dans
les. Daarna tot 11.50 Dansmuziek.
Een niewwe spreekcel.
Met tagaog van 16 December JX ia ten
behoeve van het radio-telefoon-verkeer Ne
derland—Nederlandsch-Indiè een spreekcel
in dienst gesteld te Tjepoe.
Tjepoe behoort tot de tweede tarief-zone
De kosten voor een gewoon gesprek van
drie minuten bedragen dus f 33.
Stemmingen
Aan de orde is de stemming over de bjj
je behandeling van Hoofdstuk VIII der
jUJksbegrootlng van 1930 Ingediende motle"
Ter Laan tot vermindering vanhet Jaar-
Kjksch contingent van de militie reeds in
030.
De motie wordt verworpen met 51 tegen 2C
Stemmen. (Voor de sociaal-democraten, de
vrijzinnig-democraten, de heer Floris Vos
en Wijnkoop <CJ»j
Het amendement-Ter Laan, tot schrap
ping van een bedrag van f 1.J5OÖO0 voor den
aanbouw van twee onderzeeërs wordt ver
worpen met 52 tegen 25 stemmen.
De motle-Ter Laan tot het treffen van 'n
poodregellng voor de mobillsatie-slachtoffers
te afwachting van het rapport der comtnls-
rie-Aalberse wordt verworpen met 51 tegen
TI stemmen. (Voor de Soclaal-Democraten,
de Vrtjrinnig-Democraten, de heeren Floris
Vos (MF.), Wijnkoop (C.P.) en Llngbeek
(H.GJB.).
De motle-Ter Laan tot het treffen van
noodmaatregelen voor de niet In de wet op
genomen mobillsatie-slachtoffers wordt ver
worpen bij ritten en opstaan.
Aan de orde is de stemming over art. 196
(geheime uitgaven).
Het artikel wordt goedgekeurd met 51
tegen 36 stemmen. Tegen de Sociaal-Demo-
oraten, de Vrijzinnlg-Democraten en de hee-
len Floris Vos en Wijnkoop.
De begrooting wordt aangenomen met 53
tegen 27 stemmen. Tegen dezelfden.
Het ontwerp tot het aangaan van een con
tract betreffende den vuilafvoer van Den
Haag naar Drente wordt aangenomen z.h*t.
nooit eea cent méér In het bedrijf zal wor
den gegeven.
De heer KRIJGER (c. H.) verdedigt het
voorstel. Htj sluit rich voor honderd procent
aan bij den heer Hermans.
De heer LOVINK (C. H.) meent ook, dat
de Staatsmijnen eenlge vrijheid van bewe
ging moeten hebben. HU vraagt zich echter
af, of het noodlg is. Juist in het aandeelen-
kapitaal deel te nemen. Men kan toch op
allerlei wjjze aan een bedrijf faciliteiten ver-
leenen, b.v. door ter beschikkingstelling van
een stuk grond. De groote oppositie zou dan
uïtgcbleven sijn. Spr. acht een tricotagefa-
brlek In deze streek niet erg aanlokkelijk.
Bovendien ziet de Industrie hierin oneerhjke
staatsconcurrentie. Spr. geeft den minister
In overweging deze zaak nog eens te onder
zoeken.
De heer KERSTEN (8. G.) heeft ernstige
bedenkingen tegen het ontwerp.
De heer v. d. WAERDEN (8. D. A. P.) acht
dezen maatregel noodzakelijk voor de mijn
streek. De mfjn-lndustrie Is zeer sterk uit
gebreide en er heeft rich daarom daar een
éénzijdige bevolking ontwikkeld. De kolen
productie Is gehandicapt door gemis aan ge
schoolde krachten. De gezinnen moeten daar
een normale omgeving krijgen. Dit ontwerp
werkt er toe mee den toestand gezonder te
maken. Het overheidsbedrijf moet vrijheid
hebben rich te ontwikkelen, anders kan men
het beter afschaffen.
MINISTER REYMER kan niets meer toe
voegen aan wat In de memorie van antwoord
1* gezegd. De critlek is niet vrij geweest van
overdrijving. Het voorstel is alleen gedaan uit
een oogpunt van mljnpolltlek. Het gaat hier
niet om de principieele kwestie. De mljnraad
heeft een eenstemmig advies uitgebracht. Wie
zegt: verkapte protectie, overdrijft. Men kan
’t mijnbedrijf zelf wel verkapte protectie noe
men. De Kamer van Koophandel te Heerlen
heeft per telegram den minister gevraagd
voet bij stuk te houden.
De heer BOON (V.B.) stelt een amende
ment voor om art. 12 (Treebeek) met
100.000 te verminderen. Dit wordt verwor
pen met 54 tegen 21 stemmen. Vóór stemden
de V. B., V. D. en de heeren Floris Vos, Lo-
vink, Schokking. mej. Katz, Wijnkoop, Tila-
nus, de S. G. en de heeren Llngbeek en v.
Boetzeiaer.
De begrooting wordt z. h. st. aangenomen
De VOORZITTER deelt mede, dat hli
voornemens is de Kamer weer bijeen te roe
pen tegen 11 Februari. Dan zullen behandeld
worden de Indische begrooting. de winkel
sluiting. herziening drankwet en de Wegen-
wet.
De Kamer gast hierna op reces.
By de Tweede Kamer is een schrijven in-
cekomen van den heer Drop.
19 December 1929 is in het faillissement
van de N.V Verzekering Maatschappij
Kinheim, uitgesproken 16 November 1929,
Mr. G. J. Jutte tot Rechter-Commissaris
benoemd, in plaats van Mr. J. T. F. Telting.
HILVERSUM, 107: NL (Van 11.15—
6.00 n.m. 298 M.) 5o.oo10.15 Morgen*
wijding II.1511.45 Wat zullen onto
kinderen leeren Spreekster Hellen Rai
ders i2.oi2.00 Concert door het A.V.
R. O.-Kwartet 2.002.43 Kookpraatj*
door P. J. Kers 2.454.30 Aansl. van het
Rembrandt-Theater te A’dam 5-006.00
Kinderuurtje 6.016.30 Granïofoot**
ek 6.30 Koersen Vaz Dias. 6.45-—
AV.R.O.-Boekenhalfuurtje. Prof. Dt*
v. Moerkerken bespreekt Een nieuw»
25 October heeft, naar thans te mud
wordt, met groote plechtigheid te Ichang
plaats gehad de begrafenis van Mgr. Jans,
Vicaris Apoetolicus van Ichang en van de
Paters Bruno en Rupert, vermoord den 9CE
September. Heel de bevolking van Ichang
was er bij tegenwoordig, met de burgerlijke
en militaire autoriteiten aan het hoofd. De
Pontificale H. Mis werd opgedragen door
Mgr. Massi, Vic. Apotf. van Hankcw en
vertegenwoordiger van Z. F. Mgr. Con-
stantini. Pauselijk Delegaat. Tegenwoordig
waren ook Mgr. Galvin, Vic. Apost. van
Hanyang en Mgr- Jantzen. Vic. Apost. van
Chunggking.
Een grootsche en plechtige stoet begeleidde
de drie kisten naar het christelijk kerkhof.
De drie bisschoppen deden de begrafenis in
tegenwoordigheid van vele protestanten van
elders die verklaarden dat Mgr- Jans een
ware heilige was en zijn dood hun groot
verdriet deed.
De Christenen van de missie van Siao-
t’iang. waar Mgr. Jans en zijn twee gezellen
vermoord zijn, hebben onder deze droeve
omstandigheden een diep geloof getoond.
Sommigen hunner begaven zich na het
vertrek der roovers naar de plaats der mar
teling, legden de lijken in kisten, verza
melden een flesch met bloed van ieder der
slachtoffers en toen de weg vrij was, brach
ten zij deze kostbare overblijfselen naar
Ichang, met den ring en het bisschopskruis
van Mgr. Jans.
Terzelfder tijd hebben de rooverbenden
drie katechisten gedood, waarvan er een 90
jaar was.
In de streek van Siao-t’iang werkten toen
5 rooverbenden die de streek terroriseerden
en plunderden. De oorzaak van den dood
der missionarissen was een dubbele: diefstal
en haat tegen den godsdienst.
De missionarissen van het vicariaat van
Ichang zijn voortdurend in gevaar, maar hun
geest van geloof van versterking en moed
zijn bewonderenswaardig. Reeds zijn 7
Franciscanen uit België vertrokken om
de vermoorde missionarissen te vervangen.
Bovendien zijn enkele Franciscanen uit de
provincie Metz (Frankrijk) onderweg om
in het vicariaat van Ichang te gaan werken.
hen heeft. Onjuist is, dat de onderneming
door onvakkundlgen zou worden opgericht
pe heer KETELAAR (V.D.) betrtW'dat
deze zaak op zoon laat uur behandeld
WörttL Spr. zegt, dat vele arbeiders geen zin
hebben in het mijnbedrijf. Men kan dit
niet goed maken met öeeïnem'ng In andere
bedrijven. Waarom moeten de menschenmet
veel dochters vastgenageld biyven aan he.
mijnbedrijf?
De heer BOON (VJB.) meent, dat de zake-
H)ke gronden voor dit ontwerp totaal ont
breken. Er wordt veel tricotage ingevoerd,
omdat het veel goedkooper uit het buiten
land komt. Dit betreft een goedkoopere soort.
Treebeek zal dit niet met winst kunnen ma
ken. De heer Hermans sprak van de zede
lijkheid, die in het spel was. Doch In het
staatsmijnbedryf werken 25.000 arbeiders,
•ytll maar een kwart procent gebaat is bU
yptoep. Spr. vraagt of bet bU deze ton
De Landraad te DJember, heeft een aan
vang gemaakt met de behandeling van de
moordzaak van de koffieondefneming Sen-
tool, waar de Engclsche planter Clement Wai
ter Simpson door een koelie werd vermoord.
Men ving aan met het verhoor van den
beklaagde, den mandoer Moenadjib.
Beklaagde verklaarde, dat Simpson hem
geslagen had. Hy was daardoor duizelig ge
worden en had toen, zonder den opzet
houdende daartoe te hebben. SImpeon met een mes ge-
mededeeling. dat hy zijn verzoek om verlofstoken. Toen was hy weggeloopen. Later
tot het richten van vragen aan de regeering heeft hy slch aangegever.
naar aanleiding van de staking aan de 00-
kesfgbriek te Sluiskil intrekt. 1
Een 53-Jarige trouw werd door de Vijfde
Kamer van de Amsterdamsche Rechtbank
wegens poging tot diefstal van een Japon uit
den winkel van Vroom en Dreesmann in de
Kalverstraat alhier, veroordeeld tot anderhalf
jaar gevangenisstraf, overeenkomstig den
eisch van het OJ4.
Onthnlling Grafmonument
Zooals men zich herinneren zal, hebben
vrienden van Jan Toorop na het overlijden
van den meester het plan opgevat, om een
eenvoudig monument te plaatsen op sfjn graf
waar nu ook z(<n gade, mevrouw Annie
TooropHall, naast hem Is komen te rusten.
Het monument, naar een ontwerp van den
architect A. J Kropholler, Is onlangs geréed
gekomen en gistermorgen UI allen eenvoud
ingezegend, zooals wfj reeds meldden.
Het comité heeft de goede gedachte gehad
by deze gelegenheid een Mis te laten lezen
voor de zielerust van het echtpaar Toorop.
Aldus waren een aantal vrienden van den
overleden meester in de kerkhofkapel by een.
Het H Misoffer werd daar opgedragen door
pater A. Bergé S.J., vele jaren huisvriend bU
de Toorops en hun geestelijke raadsman.
Van de familieleden was o.m. Toorops
kleindochtertje aanwezig.
Na de H. Mis had de plechtige Inzegening,
plaats, die wederom werd verricht door Pater
Bergé
Namens het comité dankte Vital Haesaert
voor de van vele zyden ontvangen gaven,
die de oprichting van het monument heb
ben mogeltjk gemaakt en voor de by de
plechtige inzegening betoonde belangstelling
Het Wegenfonds
Voortgezet wordt de behandeling van de
begrooting van het Wegenfonds.
De heer BAKKER <C.H.) dringt aan op
meer zorg voor de tertiaire wegen en meer
spoed met het geheele plan. Rywiel- en voet
paden mogen niet vergeten worden.
De heer BONGAERTS <R.K.) spreekt over
den tragen gang van zaken ten aanzien van
het overbruggen van de groote rivieren.
Spreker vraagt, hoe het staat met de plan
nen In zake de overbrugging van het Hol-
landsch Diep en waarschuwt tegen het lelden
van verkeerswegen door de kommen van
dotpen.
De heer HIEMSTRA iS.DIF.) bepleit de
uitbreiding van de vrystelllng van de rij-
wlelbelastlng.
De heer TER LAAN (S. D. A. P.) onder
steunt het adres van den Bond van Be-
drljfsautohouders Inzake het meer beschik
baar stellen voor wegenverbetering en brug
genbouw. Den weg LeidenBodegraven wil
spreker in een sneller tempo verbeterd zien.
Voorts pleit hij voor verbetering der wegen
In de buurt van Katerveer.
De heer FLORIS VOS (Midd bepleit de
Voordeelen van asfaltbestratlng.
Minister REYMER méént, dat men theo
retisch wel waardeering heeft voor wat er
gebeurt op het gebied der wegenverbetering,
doch dat men practlsch daarvan weinig
blijk geeft.
De hoofdvraag, die gedaan U. is deze, of
de methode van werken niet wat omslach
tig is. Inderdaad kan spreker ook geen be
slissing nemen in verschillende zaken, om
dat h(j wachtende is op adviezen en rap
porten.
Nu er een directeur.generaal van den
Rijkswaterstaat komt, hoopt spreker tot een
vlugge afdoening van zaken te komen.
Het tempo van werken kan spr. niet,
kunstmatig versnellen. Dit fs onmogeiyk
met het oog op gebrek aan geschoolde wer*.-'
krachten.
Natuurlijk z(jn er ook oneffenheden tn
het Rljkswegenplan. dat met eenlge haast
te opgemaakt. Deze oneffenheden zullen
moeten verdwijnen bij een herziening van
het wegenplan, welke zoo spoedig mogelük
by de Kafrier zal worden In gediend.
De kwestie der rivierovergangen moet
centraal bekeken worden. Spreker gevoelt
er niets voor, deze over te laten aan prv.
vincles of gemeenten.
De rivierovergang bli Zalt- Bommel hestt
voortgang. De minister had niets tóe te
voegen aan het comuniqué over zün be
sprekingen aangaande de brug te' NUtm*
gen. Een beteren rivierovergang acht hij een
landsbelang. Als de gemeente echter een
mllhoen schadevergoeding vraagt voor het
veerrecht. gaat spreker daarop niet in. In
zake de teug bij Arnhem wacht spreker ad
vies af van den Wegenraad.
De verdeeling van de ultkecringen over
de provincies ligt vast in de
tlngwet.
Nu men nog altyd meer noodig acht voor
de primaire wegen, kan er bezwaarlijk geld
gegeven worden voor de tertiaire wegen.
Wat óe heer Hiemstra zeide over de uit
breiding der vrijstelling van
ting, zal spr. met den minister
ciën bespreken.
Op den weg Ensohedé- -Hengelo is. hes
de bedoeling fietspaden achter de boomen
aan te leggen. Over de wegen Irt het West
land is een rapport ingekoir.en De zaak zal
worden bespoedigd.
De begrooting wordt z.
toen.
110. De onderdanen van den koning waren toeschouwers van
het feest. Zc vonden het wel zeer schitterend, mooier was
er nooit geweest. Mooi versierd waren de hutten, de be
volking haar best gedaan, doodskoppen, vogels, tanden
zag men tegen de wanden staan.
