ONS BLAD
L. FRANKENBERG, Alkmaar
Koloniaal beleid
Het droevig auto-ongeluk
VOORNAAMSTE NIEUWS
bij Nauerna
n\
J
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN
DINSDAG 14 JANUARI 1930
vier
EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 11
ff 3000
Benoemingen
Doodelijke val
JOH. LAUWERS
Dé Hongersnood in China
Dansparty ten Hove
Zeereerw. heen Pt W. de Wolf
Bonboeken - Doorschrijfboeken - Alfabetboeken - Notulenboeken
Copieboeken - Contributieboeken
DE MOORD
ONDER STOMPW1JK
DROEVIG EINDE
VAN EEN VACANTIE
HET TULPENVERVOER
PER K. L. M.
HET VLIEGVELD VOOR
ROTTERDAM-DEN HAAG
DE MOORDZAAK-LANS
TE ROTTERDAM
Barometers Thermometers
PAYGLOP 3
ALKMAAR
LICHT OP.
Steeds sneller!
De rubberproductie
Een oproep om steun
Massa-ontslag
bij een textielfabriek
Nieuwe behandeling
voor de Rechtbank
Een rapport ingediend
Nadere bijzonderheden - Redding
was niet meer mogelijk
ADvaMmurriETRUB: Tm
regvte f ut», Hfc* recto areto «M.
RECLAME iet recto f KM M
ure te pacwre; ree» avatoc»
Htfri KM
Byrd’s Zuidpoolexpeditie
De eerste proefzending
ls uit Noord-Holland
Het auto-onèeluk te Nauerna
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
4
Barometerstand 9 uur vjH.: 760 vooruit»
is
Drainage,
deze
bij verte vea te
anderen vkMHb
de
om
De begrafenis van het slachtoffer zal plaats
vinden Woensdagmiddag 2 uur, op de Al-
gemeene Begraafplaats te Zaandam.
cnexport aan
;udeert, bege-
ABONNKMKNTKN: voor Alkmaar
Ml Ageateehappsto: per week SS eL;
per kwartaal f MS; per peet, per
kwartaal Ml Mi vooruitbetaling.
Aanstaande promotie in de booMoffletaP*
rangen.
LICHT OP. De lantaarns moeten morgen
warden opgestoken om: 4 uur 39 min.
Ter eere van Prinses Juliana
H. M. de Koningin en Z.K.H. Prins Hen
drik hebben ten paleize Noord-Einde gister
avond in tegenwoordigheid van H M. de
Koningin-Moeder een kleine danspartij ge
geven ter eere van H. K. H. Prinses Juliana
en eenige studiegenooten.
Los van dit. zoeken naar een terrein staan
de onderhandelingen tusschen beide gemeen*,
ten over de financieele regeling, t Wachten
was op antwoord van Rotterdam. Dit ant
woord is binnengekomen. Het geeft alle re
den om te hopen, dat ook dit belangrijke
punt overeenstemming zal worden bereikt.
Kogelhulzen opgevischt
Gistermiddag zijn in de Vliet, nadat ge-
ruimen tijd gedregd was. drie hulzen van
revolverkogels opgevischt, ter hoogte van de
plaats waar het misdrijf is gepleegd. Naa
de revolver wordt thans nog gedregd.
BUKKAU: BOF ALKMAA1
Tllrfnu: AdmtMMratla No. 4»
Redactie Na. <33
Van Londen naar Brussel in 90 minuten
Gisteren heeft een vliegtuig den afstand
LondenBrussel in 90 minuten afgelegd,
d.ws. met een gemiddelde uursnelheid van
140 mijlen. Het vliegtuig werd bestuurd door
captain Rogers van de Imperial Airways.
Deze vestigde hiermede een nieuw record op
zijn naani.
Ontzettende bijzonderheden
In een rapport In opdracht van de inter
nationale vereeniglng tot hulpverleening bij
den hongersnood in China, dat speciaal de
toestanden in de provincies Sjan-Si en Sjen-
S1 behandelt, worden ontzettende bijzonder
heden gegeven. In het dal van de rivier Wei
zijn vorig jaar 2 millioen menschen omge
komen door uitputting en men verwacht,
dat voor Juni nog 2 millioen zullen ster
ven. De slechte oogsten sinds 1927 en de bui
tengewoon strenge winters zijn de voor
naamste redenen van den nood. Het gebrek
aan locale brandstofmiddelen. daar wagens
worden opgestookt en de trekdieren worden
geslacht en verder de verwoestingen door
ongeregelde troepen en bandieten aangericht
zijn mede oorzaak.
In de vergadering van Nederlandsche Rub-
berproducenten, bijeengeroepen door het
Comité-Sanders. werd op voorstel van dit
Comité na ampele discuss je met algemeene
stemmen besloten: j1
a. Overleg te plegen met Bntsche en
andere buitenlandsche belanghebbenden om
te komen tot verbetering der rubberposltie
b. 25.000 ter beschikking van het
Comité te stellen ter bestrijding zijner uit
gaven, inzonderheid die, voortvloeiende uit
de uitzending van gedelegeerden naar Indlé
ter bespreking met belanghebbenden en be
voegde autoriteiten van maatregelen om te
komen tot een productieregeling, welke zoo
wel de oüdeniMninca-, als de bevolkingsrub-
ber omvat
WIJ BREIEN en reparecren alle soorten
wollen kleeding, kousen en sokken; ook de
allerfijnste
JAAP SNOR - Ztodstraat 15 - Des Hel Mr
Let op den gelen winkel
Depot Sc hagen: Mej. C. DE MOEL, Noor*.
De storm van Zondagnacht hpo” ook te Assendelft hevig huisgehouden. Het zinken
dak van een houtopslagplaata Werd door den wind opgenomen, over het kerkhof van de
Nederl. Herv. Kerk geslingerd, om vervolgens op het dak van een huis terecht te
komen. Het huis werd voor een groot deel verwoest. Persoonlijke ongelukken kwamen
hierbij gelukkig niet voor
Ten Raadhuize te Voorburg is gisteren
op initiatief van den heer H. L. P. M. Su-
torius een bespreking gehouden teneinde te
geraken tot de vorming van een comité, dat
zich belast met de verzameling van gelden
van gelden voor de nagelaten betrekkingen
voor het slachtoffer van den moord onder
Stompwjjk, Van der Drift.
In dit comité hebben zitting genomen: de
burgemeester jhr. C. W. Stem, de heer P
J. M. Kemper, gemeente-secretaris. de twee
wethouders, de pastoors B. P. Aalberse en
C. W. van Mierloo, verder notaris mr. Bc-
guin. dr. van Laarhoven, mej. Bleuland var.
Gordt en de heeren Wintermans en Sonlus
Als penningmeester van het comité zal op
treden de gemeente»ontvanger L. J. Doorn
Besloten is in dë gemeente zelf een in
zameling te houder} en tevens een oproep te
plaatsen in alle daarvoor in aanmerking
komende bladen.
De Zeereerw. Heer P. W. <fe Woif,
die door Z. D. H den Bisschop van
Haarlem, benoemd is tot Pastoor te
Limmen.
Gedurende 12% jaar was de Zear-
Eerw. Heer de Wolf Rector van het
Gesticht .Joannes de Deo" te Haar
lem, waar men slechts noode afscheid
van hem neemt
Zijn komst in de werd
dagelijks met ongeduld en sponning
verbeid. De patiënten verlangden DMr
zijn bezoek.
Zijn priesterlijk woord, zoo kemvoi
en zacht, vond weerklank* in alle ste
len.
Nacht en dag stelde zich de Rector
te hunner hecchikktno; hjj reteyte
het zich tot een eer hun vader en
vriend te mogen sgn
Allen, zoowel de anderadentaxten
als de katolieken zullen de prettigste
herinneringen aan Rector’s dageljjk-
sche bezoeken bewaren.
Al gaat Rector De Wolf ook van ,Ae
Deo” scheiden, de patiënten en oud-
patiënten en ook de Eerw. Broeders,
zullen hem na öjn heengaan niet ver
geten.
150 arbeiders werkloos
Het personeel van de firma Swinkels tex
tielfabrieken te Mierlo is tegen Zaterdag 18
Januari as. wegens slapte van het bedrijf
ontslag aangezegd. Een 150-tal personen
wordt hierdoor werkloos.
weinig kon zien, dat hij iets terug
Wat er toen gebeurde hebben wij
reeds gisteren vermeld.
De sluiswachter, de heer J. Schoone, met
wien wü gisteren een onderhoud hadden, ver
telde ons over het droevig gebeuren nog dc
volgende bijzonderheden:
Het was omstreeks half acht toen de heer
Schoone, die in zijn woning, welke recht
tegenover de plaats des onhells is gelegen,
naar een radio-uitzending ’luisterde, werd
opgeschrikt door het inslaan van een ruit aan
de voorzijde van het huis, waarop een
angstige stem riep: „mijn vrouw en kindje!
de auto ligt in het water!”
Onmiddellijk snelde de heer Sch. naar
buiten en bracht allereerst den heer T„ Uie
radeloos van angst was. naar binnen. Direct
daarop ijlde de sluiswachter met nog een
paar andere personen naar den waterkant,
maar van de auto was niets meer te zien.
Reddingsmaterlaal. in den vorm van dreggen
en haken was spoedig aanwezig en het ge
lukte inderdaad de achteras van het ge
zonken voertuig vast te krijgen. De pogingen
om de auto boven water te brengen bleven
echter vruchteloos.
Inmiddels was de politie te Zaandam tele
fonisch gewaarschuwd terwijl ook om ge
neeskundige hulp geseind werd, wélke’ zeer
spoedig ter plaatse was.
Daar het niet mogelijk bleek om de auto
uit het 4 meter diepe water aan de opper
vlakte te brengen, trok men het voertuig naar
den overkant waar *n lier aangebracnt werd.
Met vereende krachten gelukte het thans de
auto tegen den kant op te trekken en ge
deeltelijk boven water te halen. Dadelijk wer
den de drenkelingen uit de auto naar buiten
getrokken en naar de reeds gereedstaande
ziekenauto's gedragen waar de doktoren
helaas niet anders dan den dood konden con-
stateecen.
Er waren drie kwartier verloopen sedert
het te water geraken van de auto. De wakkere
mannen, die aan het reddingswerk deelna
men, hebben gedaan wat zij konden maar
redding was uitgesloten. Bovendien werd het
werk zeer berpoeilijkt door den hevigen storm
en den regen.
Met een kraan wagen is de auto later verder
naar boven getrokken waarna zij gister
ochtend weggevoerd is.
Voorloopig is vastgesteld, dat de zaak
tegen G. J. v. O-, den procuratiehouder, die
verdacht van moord, subs, doodslag op zijn
patroon, den heer Lans, sedert 8 December
1928 in voorlooplge hechtenis zit, voor den
derden keer zal behandeld worden voor de
Rotterdamsche rechtbank op Maandag 10
Wij hebben ons de moeite getroost, de
vele pagina’s krantendruk door te wor
stelen, welke „Het Volk” van Zaterdag
•n Maandag gewijd heeft aan het kolo-
niaal congres, dat de S. D. A. P. Zaterdag
•n Zondag te Utrecht heeft gehouden.
t Was blijkbaar wel hoog tijd, dat de
B. D. A. P. zoo’n congres uitschreef:
Br dreigde gevaar van links.
Sinds geruimen tijd hebben de link-
sche oppositie-mannen in de S. D. A. P.
■ichzelf gepromoveerd tot redders der
inlandsche menschheid, en het liet zich
aanzien, dat hun doorgefourneerde Mos
kovische demagogie in de party niet
■onder uitwerking zou blijven.
Bovendien deden zich nog een paar
actueele gevalletjes gelden: de Brltsch-
Indische nationalisten eischten in een
congres te Lahore volledige onafhanke
lijkheid van de Engelsche (socialisti
sche??) Labour-regeering en in ons
tcëena,OTaXall^ d'verickerd’nvnm^V21ne a” ve™keringsvoorwaardcn t 3000 Levenslange geheele ongeschiktheid tot werken dooi f 7E(| bijeen ongeval met f Ors bij verlies van een hand f 4 <11!
tegen ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen I JUUU.- verlies „n armen of I OU." doodelijken afloop Z5U.- voet of ^en oog ff 125.-
AAAGIFTE MOL1 OP STRAFFE VAN VERL1ES VAN RECHTEN, OESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN IW0
-
Het zeven-jarig zoontje van de familie
Epke te Soekaboemi. die haar vacantle te
Tretes doorbracht, is in een zeventig meter
diepe ravijn gestort. Het kind werd verplet
terd.
„Wat zijn nu de onmiddellijke belangen der
arbeidersklasse bij het koloniale vraagstuk?
De koloniale loonbronnen zjjn te splitsen
tn:
L Drainage, uitstrooming van winsten
door ontginning en uitbuiting. De winsten
uit deze bron bedragen gemiddeld 400
millioen per jaar. Deze winst schept natuur
lijk werkgelegenheid; zij bedraagt gekapita- Februari.
Z.D.H. de Bisschop van Haarlem heeft
benoemd tot pastoor te Limmen den W E
Heer P. de Wolf, Rector van St. Joannes de
Deo te Haarlem.
Zooals bekena. nebben de besturen van
Rotterdam en Den Haag een commissie ge
vormd om uit te zien naar een geschikts
plaats voor het gemeenschappelijk vliegveld.
Dezecommissie meent daarin geslaagd te
zyn en heeft dienaangaande reeds een rap
port ingediend, aldus het „Vad.” Dit rapport
wijst een andere plaats aan dan het Dag
blad meent te kunnen doen.
Over dit rapport en de daarin aangewe
zen plaats heeft het Haagsche gemeente
bestuur nog geen beslissing genomen en voor
zoover bekend het Rotterdamsche ook niet.
In ieder geval heeft nog geen overleg tus
schen beide gemeenten over dit rapport
plaats gehad. Wel zal dit overleg binnen
kort plaats hebben.
liseerd tegen 10 pet pl.m. 17 pct. van het
nationale vermogen.
2. Afzetgebied van de Nederlandsche
industrie. In 1920 beliep de «aarde van den
totalen export 1700 millioen. waarvan 14
pet. naar Indonesië ging. In 1927 bedroegen
deze Cijfers 1900 millioen en 7.2 pet. De
textielindustrie exporteerde in 1922 67.1 pet.
voor Indonesië. Dit cijfer is in 1927 gedaald
tot 55.9 pet.
3. Afzetgebied, dat Indonesië geeft voor
persoonlijke arbeidskrachten. 43.500 Euro
peanen bekleeden leidende betrekkingen
in Indonesië. Dit is de „bovenlaag". Hierbij
waren stellig 40 000 Nederlanders. Dr. Tin
bergen schatte het dlrekte verbreken van
het koloniaal verbond op een werkverlies
van 150.000 Nederlandsche arbeiders, d4.
ongeveer 10 pct. van het totale aantal.
Opneming van de „onmlddellijkhekisleuze"
zou politiek onzuiver zijn Wat zou nu het
belang zjjn, als wij ter wille daarvan zoo
veel werkgelegenheid op het spel zetten?
Spr. gevoelt zich niet verantwoord om de
leuze alleen ter wille van propagkhda op te
nemen. Men moet de konsekwenties over
zien!"
Wij kunnen deze meening niet deelen.
In het algemeen kan de geciteerde
stelling gerust onderschreven worden
door een ieder; ’t is alleen maar de
vraag, of en hoe in gegeven omstandig
heden het „recht op nationale onaf
hankelijkheid” praktisch toegekend moet
worden, met inachtneming van de be
langen der rechthebbenden zelf.
Het is maar de vraag, hoe de evolu
tie naar het zeer verre einddoel zich zal
moeten voltrekken.
Neen! Het feit, dat dit congres thans
gehouden werd het feit, dat men in
zeker opzicht een slag om den arm
hield het feit, dat men zich nog een
beetje revolutionnair aanstelde dat
alles moge een zekere concessie aan
Moskou beteekenen men mag aan de
leiding der S. D. A. P. de eere niet ont
houden dat zij zich cordaat geweerd
heeft tegen al te linksche demagogie,
en dat zy principieel ten slotte aan onze
zyde is komen te staan.
In het tempo van onafhankeiyk-ver-
klaring der Indonesische bevolking moge
er nog verschil van inzicht bestaan;
in princiep zyn wy het eens: de vry-
making van Indië, met als hoogste doel
het belang der Indonesiërs, zal zich
geleideiyk, zy het dan ook zéér geleide-
iyk, moeten voltrekken.
Revolutie wordt erkend als uit den
booze.
In dit nummer reproduceeren wij een foto
van de plaats, waar Zondagavond het
tragisch auto-ongeluk is gebeurd, hetwelk
aan de echtgenoote en het dochtertje van
den heer L. Tabak, uit Wijk aan Duin het
leven heeft gekost.
De auto is van de brug af recht door ge
reden tot de plaats waar de weg een bocht
maakt. Hier bemerkte de heer T., die we
gens den hevigen regen en de beslagen auto
ruiten
moest
RUBR1KK .VtAAU CN AANBOO"
M vrertolhtoallac M»
t *M Mr aCwtotoUr vm recM»
teMre recto awar KIS
vertie» ven een Cf) bii breuk ren f A||
m of wijsvinder been- of arm "Vi
UREN NA HET ONGEVAL.
Nederlandsche arbeiders zou zulks een
catastrophe kunnen worden.
In een van de 12 stellingen, welke
het congres tenslotte aannam, wordt
gezegd
„De sociaal-demokratie erkent onvoor-
waardeiyk het recht op nationale onaf-
hankeiykheid” en „De Tyd” ziet
hierin het bewys. dat de leiding der
de Engelsche Labour-regeering tegen de S. D. A. P. geweken is voor de linksche
Brltsch-Indische opstandelingen by oppositie, voor Moskou.
voorbaat goed te keuren, en te schryven,
dat een dergeiyk optreden „gezond” zou
kunnen zyn in zyn uitwerking.
Na lezing van het uitvoerig verslag in
„Het Volk” (wy willen veronderstellen,
dat het niet geflatteerd Is uit reverentie
voor de partyieiding) hebben wy echter
den stelligen indruk, dat de bezadigde
elementen in de 8. D. A. P. de overwin
ning behaald hebben, ep dat dr ras-
revolutionnairen met de kous op den kop
naar huis gegaan zyn.
O zeker! Er was nog veel tweeslach
tigheid, er was nog veel kwasi-revolu-
tionnair vertoon, maar zy, die verstan
dige taal spraken, hebben der boven
toon gevoerd.
De inleider Stokvis stelde zich tegen
over de leuze, „dat de ban-J tusschen
moederland en koloniën ■mmiddellijk
verbroken moet worden” „de Indone
siërs,” zoo zeide hij? ,^ljn ekonomisch
en staatkundig volkomen ontwricht; dit
maakt een proces van volksherstel nood-
zakeiyk en wy hebben dit herstel te
helpen volbrer {en; men noemt dit wel
eens een verklaring van onrypheid van
de Indonesiërs, en men voert ons tegen,
dat wy voorwaarden (voor de vrij-ver
klaring Red.) willen stellen; dit is
echter een onzuivere wyze van bestrij
ding. Het staat immers vast, dat een
volk zich slechts duurzaam kan hand
haven, als het bestuurskracht bezit, wy
willen den Indonesiër tot wedergeboorte
brengen, en dan past de bestryding niet,
als zouden wy burgerlijk zyn. Iedere
verstandige Indonesiër is het met ons
eens, dat er eerst een herstel van
krachten moet plaats hebben.”
Veel aandacht schonk deze spreker
ook aan de waarde van Indië voor onze
arbeidende klasse.
De geologische groep is weer op den te
rugweg en ze heeft het van spleen door-
groeid gebied in het gebergte veilig ach
ter den rug. De mannen, die onder lei
ding staan van dr. Lawrence Gould, torn
den aan Byrd het volgende radio-berlcht:
„Op den terugweg. 45 mijl In bet gebergte.
Hebben het oude spoor zonder moeite gevon-
j den. Beste Nieuwjaarswenschen aan alten
De exporttyd der Hollandsche tulpen
weder aangebroken en dagelijks vertrekken
vooral naar Londen, groote partijen ter vei
ling op Covent Garden Market.
Reeds in de beide vorige jaren werden
door de toonaangevende exporteurs proeven
genomen met de verzending per K. L. M
Stonden aanvankelijk geregeld gebruik van
den luchtdienst nog eenige bezwaren in den
weg, het voordeel van de snelle expeditie,
welke mogelijk maakt, dat de tulpen een dag
eerder aan de markt zijn, alsook betere
overkomst b(j zware vorst, en lichtere ver
pakking deden den eenen exporteur na den
andere besluiten het luchttransport aan zjjn
bedrijf dienstbaar te maken.
De ladingscapaclteit der vliegtuigen is
zoo toegenomen, dat de K. L. M. niet voor
den aanvoer van een paar ton behoeft terug
te schrikken.
Hedenmiddag vertrok de eerste groote
proefzending tulpen uit Noord-Holland, dat
dit jaar voor het eerst van de luchtverbin
ding gebruik maakt, uit Amsterdam.
De zending wordt vannacht door de zor-
gen van de K. L. M.-organisatie op de markt
afgeleverd. Een tweetal leden van een spe
ciale studiecommissie, welke de beste wijze
van aanpassing van den tul;
het vervoer per vliegtuig beS
leidt de zending.
Ook Jan de Roode en Ir. Albarda spra
ken heel verstandig:
Wees voorzichtig met Indië; waag u
-niet aan onmiddeliyke vty-verklaring,
Indië gaven de gevaariyke gedragingen zoowel voor de Indonesiërs als voor de
van leden der „Party Nasional Indone
sia” aanleiding tot veel huiszoeking en
veel arrestaties.
Voor de linksche oppositie in
S. D. A. P. een prachtmoment dus
haar slag te slaan.
Vooral, nadat „Het Volk" de onver-
geef’iyke onvoorzichtigheid begaan had.
een eventueel gewelddadig optreden van
De Haagsche Conferentie. De optoatong ka
de kwestie der sanctie*. Tardien en LinchiM
naar Parijs vertrokken. Het incident in Ito
bankiers-comité.
Binnenkort sal in het Staatsblad verechö-
nen het Kon. besluit tot vaststelling vm dn
door de Raden van Arbeid ie heffen litviil -
voor de verplichte riekteversekering.
De eerste proefaending tulpen uit NneJ-
Holland per vliegtuig naar Engeland TW
voerd.
EIJW
«NÓU