Binnenlandsch Nieuws
u
1
DE VLUCHT UIT DE POPPENKAST
VAN JAN KLAASSEN EN TRIJNTJE
Cw
ONZE TAAL
KERK EN SCHOOL
L. Brouwer 60 jaar
LEGER EN VLOOT
FAILLISSEMENTEN
RECHTSZAKEN
143
De affaire „Jagtluat” te de Bilt
.o
UIT ONZE OOST
EEN DRAMA IN EEN MIJN
j
A
Na de stranding
van het stoomschip „Bussum”
Promotie
in de hoofdofficiersrangen
De strafzaak voor het
Amsterdamsch Gerechtshof
Het Kon. besluit
betreffende het premietarief
Het gouden priesterfeest
van Z. H. den Paus
DE VERZAKKING
VAN EEN SPOORDIJK
DE VERPLICHTE
ZIEKTEWET
HET HOOGER BEROEP
VAN
SALOMON LIEBERMANN
SOCIAAL LEVEN
De droogmaking
der Zuiderzee
bescherming van de
kee,« vóóf *’et °P*
1 treden ter zuivering
T van stem.
Het gebruik
der Nederlandsche taal
9 Jan.L. S. van Leeuwen, koopvrouw,
Den Haag, Wagenstraat 86 r.c. mr. H.W.E.
Klomp cur. mr. W.G. Belinfante, Den
Haag, L. v. MeerderVoort 8
Tusschen Nieuwerkerk
a. d. IJssel en Moordrecht
Drie opzichters aangevallen
Staking van tegelzetters
„Indië roept om God”
in de buitengewesten
de
i
De viering in China
oor-
De uitkomst twüf elachtig
opgegeven door v.d. Graaf Co.
als in
Uitgesproken
De ten laste legging.
Notaris tegen burgemeester
l
I
<0
i
i
pers
K
i
i
..j,
m'nneer. ik zal rustig weggaan.”
„Waar achtig niet, nu Je alle gramophoon-
men. aeicie de heer Iclehburg
i voor
men
wel van
daartegen
een
ne-
Wij kunnen den lezer thans gevoeglijk
het gebeurde met de „Veendammer Hypo
theekbank” en de daaruit voortgevloeide ge
volgen hebben wy kortelings, toen van het
143. Eindelijk kwamen ae doodmoede en druipnat weder op de
kust. ..Nou." zei Duim, „het was me 'n tochtje, we hebben
er aardig van gelust.” „We kunnen.” zei Jan, treurig, toch
zoo niet stil blijven staan, we moeten dadelijk kijken, hoe t
met Trijntje is gegaan.
van
tot
Propaganda in bioscopen
Taalwacht (vroegere Taalcommissie)
het Algemeen^ Nederlandsch Verbond
144. Rusten konden rtf niet, de armen, al dropen ze ook van
het nat, zoolang nog het arme Katrijntje in het dier ge
vangen zat. Ze trokken met vereende krachten, om 1 dier
te brengen op t strand, wat gelukte na veel strijden Het
werd eindelijk overmand.
Volstaan wy tenslotte met er aan te her
inneren. dat Möhrlng nog steeds op vrije
voeten is; waarschijnlijk zal te zijnen aan
zien na de behandeling van Liebermann s
hooger beroep een beslissing inzake eventu-
eele gratie genomen worden.
Van de overigen, die door de ..Veendam
mer "-affaire met den strafrechter In aanra
king kwamen, werd vader Woltman op 29
November 1928 door hetzelfde Gerechtshof
veroordeeld tot 2K Jaar en zijn zoon tot
negen maanden gevangenisstraf. Voor bel
den werden echter negen in voorlooplge
hechtenis doorgebrachte maanden In minde
ring gebracht
Mr. E. M. B. Kortenoever eertijds com
missaris van Liebermann's Dlscontobank en
later bjj de overdracht der activa
commissaris der „Veendamnter' werd reeds
door de Rechtbank, overeenkomstig den eïsch
van het O M„ vrijgesproken
Mr. D. Glltay Veth. Liebermann’s verde
diger bij de behandeling zijner zaak voor de
Rechtbank, stelde zich na het vonnis van
dit college niet verder beschikbaar; de ver
dediging in hooger beroep heeft Liebermann
toen opgedragen aan mr. F A. Kokosky. te
Amsterdam en Mr. J. E. W. Duys, te Den
Haag.
Inbreker: „Goed
Geplaagde huisvader:
platen hebt weggehaald, zal ik je ook hog laten zien, waar we den
baby bewaren."
Onderzoek door den Raad
voor de Scheepvaart
De Raad voor de Scheepvaart heeft een
onderzoek ingesteld naar de oorzaak van het
ongeval, overkomen aan het stoomschip
„Bussum" van de maatschappij „Oostzee",
welk schip op 12 November nabij Jonehol-
men (Noorwegen) op de rotsen is geloopen.
Met den kapitein van de „Bussum”, die als
getuige, doch niet onder eede werd gehoord,
ging de voorzitter, mr. dr. van Geer, de ver
klaringen na, welke eerstgenoemde voor de
Scheepvaartinspectie had afgelegd. Daaruit
bleek dat de .Bussum" in den nacht van
9 Jan. M. Zoetewei, Den Haag, Huygen-
straat 8 r.c. mr. G- Scholten cur. mr. R.
Heeg, Den Haag, Laan Copes io.
9 Jan H. de Vrind, koopman, Den Haag,
Azaleastraat 40 r.c. mr. A. N. Kuhn cur.
Mr. J. A. Kok, Den Haag, Prins Maurits-
laan 44.
9 Jan D. J. Kuit, Scheveningen, Koren
dij kstraat 8 r.c. jhr. mr. H. O. Feith cur.
mr. M. W. Schim van der Loeff, Den Haag,
Javastraat 32.
9 Jan. J. Aalbers, drukker, Den Haag,
Steynlaan 45, handelende onder den naam
firma J. Aalbers Zn. r.c. mr. F. J. A.
Hijink cur. mr. P. J. de Kanter, Den Haag,
.Tournooiveld 4.
9 Jan. F. J. Franken, koopman, Den
Haag, Zusterstraat 123 r.c. mr.
Thorbecke cur. mr. F. K. Bokma, Den
Javastraat 32.
9 Jan. D. Speldenbrink, echtgenoote van
H. F. Leisner, koopvrouw in galanteriën,
Arnhem, Klarendalscheweg 160 r.c. mr.
C. van Nievelt cur. mr. C. J. Pické, Arnhem.
Welke officieren het leger verlaten
Naar het „Vad.” verneemt is tegen' 1 Mei
een promotie in de hoofdofflclersrarigen van
bet leger te verwachten. Alle officieren toch,
die den leeftijd voor 40 Jaren dienst hebben
bereikt en die niet wegens uitstekende hoe
danigheden en prestaties op speciaal gebied
voor het leger behouden moeten blijven, zul
len het dan verlaten.
Behalve generaal-majoor J. H. Borel, in
specteur der Infanterie, van wien al bekend
was. dat hij 1 Mei met pensioen gaat, neemt
ook gen.-maj. C. A. Prins der art., comm.
der 3e divisie, ontslag. Verder gaan met pen
sioen de kol. K. K. Hardenberg. J. P. J. Ver-
berne, Jhr. E. W. van Holthe en H. Wy-_
naendts, resp. commandant van de 7e, 8e, le'
en 6e brigade infanterie, luit.-kolonel W. G.
van Hoogenhuyzp. commandant van het reg.
Jagers en kolonel H. G. Rambonnet, com
mandant van de le artillerie-brlgade.
Kolonel P. Donk, commandant der 2e bri
gade, zal waarschijnlijk generaal Prins op
volgen als commandant der 3e divisie.
•In de steenkolenmijn te Samarinda (Bor
neo) zijn dé mynopzichters Van Scheyndel,
Schillings en Volunan aangevallen door Chl-
neeaen. Van Scneyndel en Schillings zijn
overleden aan de nun toegebrachte mes-
"stehen; Voltman kreeg een wonde in het
hoofd. In verband met deze aanslagen zijn 1
46 crpneezen gearresteerd. 1
Naar de „Msb." bericht, zal binnenkort
in het Staatsblad verschijnen 't Koninklijk
•Besluit tot vaststelling van de door de Ra
den van Arbeid te heffen premie voor de
verplichte ziekteverzekering.
De premie zal voor de groote meerderheid
der verzekerde arbeiders bedragen 2.3 pet.
van hun loon, voor de arbeiders, werkzaam in
een 30-tal bedrijven, met verhoogd ziekte
risico zijn hoogere premies vastgesteld ten
beloope van 4.9 pet. voor het mijnbedrijf en
het hoogovenbedrijf en 3.4 pet. voor de ove
rige bedrijven.
Voor de strafkamer van het Gerechtshof
te Amsterdam is heden een aanvang ge
maakt met de behandeling in-hooger-beroep
van de strafzaak-Salomon Liebermann.
Men zal zich nog herinneren, dat deze be
handeling aanvankelijk geruimen tijd is uit
gesteld op verzoek van de verdedigers en
toen eindelijk op 3 December IJ. de zaak
dienen zou, was het de thans 43-jarige Lie
bermann zelf, die gezorgd bleek te hebben
voor een Sinterklaassurprise in den vorm
van een lange memorie, een z.g verschoo-
ningsnota, welke hU aan het Gerechtshof
had doen overleggen. Het Hof, dat een
nauwkeurige bestudeering dezer memorie
noodzakelijk achtte, stelde in verband hier
mede de behandeling der zaak tot heden
morgen uit.
Zooals men weet, is Liebermann door de
Rechtbank wegens het uitlokken en het me-
deplegen van bedrieglijke bankbreuk ver
oordeeld tot drie Jaren gevangenisstraf,
zonder aftrek van het voorarrest.
Van dit vonnis gingen verdachte en ook
de officier, die 3% jaar mét aftrek had ge
vorderd, in hooger beroep
Notaris F. M. la Chapelle te De Bildt ver
zoekt ons mede te édelen dat hfj terzake van
den z.L zeer insinueerenden oproep tot een
Waadavergadering door den burgemeester
van De Bildt dd. 24 December- 1929 tot de
Raadsleden gericht, zich tot den Officier
v*n Justitie te Utrecht alsmede tot den Mi
nister van Blnnenlandsche Zaken en den
«Tranmiiwarta der Koningin heeft gewend, tot
den eersten meer in het bijzonder, wijl de
burgemeester dien oproep ook aan de
verstrekt heeft.
Genoemde notaris doet ons verder een re
pliek op die convocatie aan den raad toeko
men «-elke hij dd 2 Januari 193$ aan de
plaatselüke pers ter band stelde.
Daaraan ontleenen wij, dat zX de insu-
nuaties van den burgemeester misleidend
zijn, aangezien de zoogenaamde anonieme
vragen over de transactie dd. 7 December
183» voor een cliënt, die deze opgesteld ter
hand stelde terwijl de notaris zelf in Am
sterdam was, door een süner exnpivyés be-
20 December is het gouden priesterfeest
van Paus Pius XI „den Mlssiepaus", met veel
enthousiasme en hartelijke geestdrift door
di Katholieken van China gevierd. Ontelbare
Communiën werden voor den Paus ojige-
dragen en een gift van 10.000 gouden dollars
werd overhandigd aan Z. Exc. Mgr. Constan-
tinl. Apostolisch Gedelegeerde, om door hem
aan den. H. Vader te x worden ter hand
gesteld.
De offlcieele plechtigheid van het jubilé
heeft te Peking plaats gehad, onder leiding
van den Apostolisch Gedelegeerde. In den
morgen van den 20sten December werd een
plechtig Te Deurn gezongen in tegenwoordig
heid van afgevaardigden der Regeerlng, de
voornaamste civiele en militaire autoriteiten
van de Academie, het corps diplomatique,
waaronder de gezanten van Amerika en van
Japan, en van Besturen van Katholieke
Scholen, in het Paleis van den Pauselilken
Gevolmachtigde. den Vertegenwoordiger
van den H. Vader in China.
Taal:
Verwacht U
vermeerdering van naamvals-n fouten?
(40 scholen ja; 3 neen).
vermeerdering van werkwoordsfouten?
(43 ja; 3 neen).
vermeerdering van spellingsfouten?
(23 Ja; 8 neen).
kennis van X onderwerp van den zin?
(8 Ja; 36 neen). 0
kennis van een bepaling in een zin?
(4 ja; 40 neen).
veel fouten met dt?
(43 Ja; 1 neen).
veel fouten met dde en tte?
(43 Ja: 2 neen).
in een woord als gehate?
(41 ja; 3 neen).
leefdheidshalv% zijn getikt en dat toen
notaris eerst op 11 December kennis kreeg
van het anoniem rondzenden der vragen,
waarvan hij verdacht werd, hij onmiddellijk.
dus nog een dag voor
verscheen bij den Officier van Justitie de
toedracht heeft medegedeeld, die dus volle
dig Ingelicht was en voor wien niets te ver
bergen was
De notaris meent vooralsnog, hoezeer het
hem ook tegenstaat uit hoofde van zijn
ambt, niet tot het noemen van den naam
te mogen -overgaan. doch heeft voorloopig ’n
verklaring van net gebeurde door het perso
neel geteekend, waarin ook de naam van
den anonymus genoemd wordt, met een be
schikking als uiterste wil in olograflschen
vorm bij een notaris te Utrecht op 9 Januari
j 1. gedeponeerd. De naam van den anony
mus berust dus momenteel in een ander
notarieel archief.
De bewuste op.oep van den burgemeester
aan den raad bevat tevens een insinuatie
aan 't adres van genoemden notaris, als zou
hij de schrijver zijn van het bewuste arti
kel in de „Koerier" van 20 December, waar
in de transactie-,.Jagtlust" wordt besproken
en waarnaar, voor zooveel noodlg, verwezen
wordt Dit wordt zoowel door de „Koerier"
als door den notaris tegengesproken.
Hij stelt zich op het standpunt, dat het
cntoelaatbaar was en is, deze ingewikkelde
ztak in de pers te bespreken en insinuaties
rond te strooien op een tijdstip, dat er een
raadcommlssie zou worden en is Ingesteld.
speciaal wat schrijven en spellen onzer taal
aangaat, gedurende de laatste jaren
regelmatige achteruitgang valt waar te
men.
En nu blijkt, dat men daarvan in onder
wijskringen geen verbetering, maar veeleer
verergering verwacht, mag het
zeer groot belang heeten. dat
spoedig en krachtig worde opgetreden.
Onze taal verdient beter, dan dat er zoo
slordig mee wordt omgesprongen,
toenemende mate ook door anderen dan
oud-leerlingen der lagere school het ge
val blijkt te zijn.
Zij, die al dan niet met instemming
kennis namen van de artikelen en ingezon
den stukken, welke onlangs in ons blad
gewijd waren aan het vraagstuk der vereen
voudigde spelling, uit voorliefde waarvoor
onze offlcieele spelling in meerdere kringen
al maar vast verwaarloosd wordt, zullen
ongetwijfeld ook bovenstaand oordeel van
„Het Centrum” m^i belangstelling lezen.
Dit een verre van bevredigend resultaat.
En ook wat de andere vakken betreft, lie.
ten de antwoorden op de gestelde vragen
heel wat te wenschen over.
Waaraan deze uitkomsten zijn toe te
schrijven? klaagt „Het Centrum”.
Er kunnen en er zullen verschillende
zaken zijn. Men is het daarover ook niet
eens.
Voor heden willen wij daarop echter niet
verder ingaan, evenmin als op het genees
middel. dat de schrijver in de „Ned." daar
voor meent te kunnen aanwijzen: de op
richting van een Centraal Paedagogisch In
stituut
Alleen zouden wij er op willen wljzep, dat
Te Amsterdam hebben by verschillende
firma's in tegels, de tegelzetters het werk
neergelegd, omdat zij wenschten dat het
loon op feestdagen zal worden uitbetaald.
Leze tegelzetters zijn feitelijk niet in dienst
bij de leveranciers der tegels. Deze firma's
besteden het zetten der tegels uit aan een
baas tegen een overeen te komen bedrag
Deze bazen hebben hun werklieden. De sta
king omvat ongeveer 120 a 130 werklieden.
reuzen-kapitaal, aldus Den Herder,
wordt vernietigd door het verdwijnen der
visscherij zoodra de afsluitdijk dicht is en de
visch de Zuiderzee niet meer kan bereiken
Ongeveer vier duizend visschers vinden er.
daareengenomen, een ruim bestaan, de ne-
venbedrijven bloeien langs heel de Zuider
zee, waafbfj nog het jaar op Jaar toenemen
de vreemdelingenverkeer naar Marken, Vo
lendam. de Veluwe, Friesland en Overijsel,
dat eveneens ten doode zal zijn opgeschre
ven. In totaal beteekent dat een winstder
ving van minstens twintig rail Hoen per jaar
of gekapitaliseerd een verlies van vier hon
derd millioen gulden!
Dit is eer feit: het getal der gedupeerden
is zóó groot, dat het niet bij benadering valt
vast te stellen en daardoor loopt ook de
schadevergoeding geheel In het honderd. Nog
één jaar kan er gevischt worden en dan is
het gedaan, maar nog nergens is men op
deze radicale verandering Ingesteld.
Als voornaamste bezwaren heb ik, aldus
Den Helder, in mijn eerste brochures aan
gevoerd. dat een afsluitdijk van 5 M. N.A.
P. en Meerdijken van 2.50 M. NAP. te
laag zijn, er vluchtheuvels of terpen dienen
te komen, het IJselmeer te klein is om den
watertoevoer bij aanhoudenden storm te ver
werken en ten slotte, dat het water zal gaan
opstoppen.
Wa’ is nu gebeurd? Van mijn brochures
werd „officieel” géén nota genomen, maar
wel werd door de regeerlng onmiddellijk aan
deze bezwaren tegemoetgekomen, werd de
afsluitdijk met een .kop" van 2.25 M. ver
hoogd. moesten vluchtheuvels worden aange
legd en kwam men inderdaad tot de ontdek
king’ dat de Staatscommissie-Lely de op
stopping van het water had vergeten.
Dt schrijver der brochures is van oordeel
dat bij een eventueelen stormvloed de
„twaalfde provincie" een groot kerkhof zal
worden.
Zijn conclusie is: de afsluitdijk twee drie
meter te laag, meerdijken drie 4 vier meter
'te laag, vluchtheuvel vier vijf meter te
laag Millioenen tekort. En de uitkomst
twijfelachtig.
Te Hilversum herdacht Zondag de in het
aartsbisdom Utrecht in de R. K. Arbeiders-
beweging bekende voorman IJ. Brouwen, lid
der Prov. Staten van Noord-Holland, onder
talrijke blijken van belangstelling in intiemen
kring zijn 60sten verjaardag. Behalve vele
persoonlijke gelukwenschen werden den Ju
bilaris verscheidene manden met bloemen
aangeboden.
De
van
heeft onlangs een voorstel aangenomen van
één zijner leden, om achtereenvolgens in
enkele groote bioscopen in ons land propa
ganda te maken voor het gebruik van de
Nederlandsche taal in zuiveren vorm en tegen
het onnoodig bezigen van vreemde woorden.
Daartoe zal door middel van enkele zinnen
op het witte doek worden opgewekt.
11 op 12 November zich in de Noonche fjor
den bevond, op reis van Archangel naar
Velzen Te 1 uur 30 is de kapitein, die reeds
ongeveer 20 uur op de brug was geweest, wat
gaan rusten, met onder aan den eersten en
derden s uurman. (iem dadelijk te roepen
als dat noodlg mocht zjjn. De wind was toen
W. Z. W.; nu en dan waren er regen- en
sneeuwbuien van gemiddeld tien minuten,
het zicht was tusschen de buien door goed.
Uit de verklaringen van den tweeden
stuurman, die op daad of nalatigheid werd
gehoord, bleek, dat deze te 4 uur vjn. op
wacht was gekomen. Ook hij kreeg van den
eersten stuurman order, den kapitein te
roepen, zoodra er Iets bijzonders was. Toen
de eerste stuurman te 4.15 uur van de brug
ging, was de „.witte sector van Joneholmen
bijna recht yoSriilt. Te 4 uur 50 viel een niet
zware bui in met regen. Een klein kwartier
tevoren was de loods, die ongeveer 16 uur op
de brug was geweest, voor de tweede maal
wat gaan slapen. De tweede stuurman zag
na 4 uur 50 Joneholmen nog wit, Kalvenes
echter niet meer voor. Te 5 uur 5 was de bui
over.
Even aan stuurboord werd de groene sec
tor van JCalvenes gezien en op ongeveer twee
streken »pan stuurboord de witte van Jone
holmen. De stuurman liet toen dadelijk een
kwart streek uitsturen en toen hij daarop
weer In den rooden rector van Joneholmen
liep, nóg een kwart stuk. Te 5 uur 10 liep
het schip op de rotsen. -
De heer Hooikaas, lid van den Raad,
keurde niet goed, dat In de fjorden de loods
is gaan ruste# op een oogenbllk dat de ka
pitein zulks ook deed. Voorts wees spr er
op. dat de tweede stuurman veel te weinig
heeft uitgestuurd, als hU den kapitein' cf
den loods had gewaarschuwd, was er niets
gebeurd.
De stuurman antwoordde, dat hy niet hard
bakboordroer had durven geven, hij achtte
het veiliger, geleidelijk weg het vuur te ron
den.
De Hoofdinspecteur voor de Scheepvaart,
vice-admiraal b. 3 Fock. merkte op, dat de
navigatie van den tweeden stuurman onjuist
is geweest, tegen hem handhaaft hij dan
ook zijn klacht
De Raad zal later uitspraak doen.
een
Nog steeds gorden
aangevoerd het
’“’t te herstellen.
Men hoopt hedenavond met het werk ge
reed te komen.
En
•mid
delde van katholieken dan Travancore”.
Een der instellingen, waarop het diocees
Verapoly terecht trotsch Is. is het klooster
van de H. Theresia, de groote inrichting
van onderwijs voor jonge meisjes die be
stuurd wordt door Inlandsche Tertiarissen
Carmelitessen.
Onlangs werd dit klooster door de Univer-
sitelt van Madras erkend als Middelbare
School, bevoegd om eindexamens te ver-
leenen. De Invloed van dit klooster Is aan
zienlijk. vooral in verband met het gewlch-
tige probleem dat tegenwoordig de opvoe
ding van jonge meisjes in Indiè vormt.
Het Aartsbisdom Verapoly heeft 2.350.000
Inwoners. De katholieken van latljnschen
ritus Zijn 1.25.818 in getal. Maar bovendien
bevinden zich in dit gewest katholieken van
den Syro-Malabaarschen ritus die een eigen
hiërarchie hebben, en 490.000 in aantal zijn.
De Aartsbisschop van Verapoly behoort tot
de Orde der ongeschoeide Carmelieten. Hij
wordt bijgestaan door 31 Europeesche reli
gieusen van zijn orde, en door 14 inland
sche Paters van de Derde Orde der Carme
lieten. De seculiere inlandsche priesters zijn
50 in aantal, wat een geheel uitmaakt van
95 priesters op 125.818 katholieken of één L
priester voor 1324. J
Deze zielenangst van de bevolking in Indlë,
waar een groot gebrek is aan piesters en die
bidt dat men er hun zende. werd den vol
genden dag naar voren gebracht door Mgr.
Benzifer. bisschop van Guilon, sufragaan
van Verapoly. die met tranen in de oogen
aan een der redacteurs van Agentia Fides
schokkende gebeurtenissen verhaalde die dui
delijk het brandend verlangen van de be
volking van het diocees weergaven, en zijn
bnmacht, om hun de priesters te geven, waar
ze zöó dringend om «ragen.
Onder het opschrift „de Resultaten van
ons Volksonderwijs -bevatte de „Nederlan
der" desa week een tweetal artikelen van
dr. Philip J. Idenburg. waarin een aantal
sterk sprekende staaltjes werden meege
deeld van grove onkunde bij pas ontslagen
leerlingen der lagere school
Bjj het toelatlngs-examen voor een fa
briek had men. wat óe meest primitieve
kennis van aardrijkskunde en geschiedenis
betreft, de zonderlingste antwoorden ge
kregen, bijv, dat 's-Gravenhage de hoofd,
stad was van Overijsel. dat Amersfoort in
N.-Brabant lag en Arnhem aan de rivier
„de danou", dat de 80-jarige oorlog begon
met den slag bjj Waterloo, dat Balthasar
Gerards Napoleon had vermoord, en zoo
meer.
Nu moet r' - -
terecht, met zulke krasse voorbeelden
zichtig zijn, en in geen geval mag
meenen, dat hiermede het peil van kennis
en inzicht is aangegeven, waarmede de ge
middelde Nederlander de volksschool ver
laat. X
Maar dikwijls staat men toch ontsteld
ging hij voort over het ontbreken van
elementaire kennis van lezen, schrijven en
rekenen, om slechts deze drie hoofdvakken
onzer lagere scholen te noemen.
En dan verwijst bij naar het getuigenis
▼an onderwijzers, zooals dit te Amsterdam
tot uiting kwam door middel van de eenige
Jaren geleden ingestelde ..beklijvingscom.
ultatel op 3 December nog niets bekend was,
geresumeerd 'n nieuwe uitvoerige opsom
ming van al deze onverkwikkelijke kwesties
besparen.
Slechts willen wij nog even terugkomen op
de uitgebreide dagvaarding, welke destijds
aen Liebermann is beteekend.
Liebermann zijn n.i. drie groepen feiten
en handelingen ten laste gelegd. Allereerst
gaat het over de bekende te Hilversum ge
houden .„staande vergadering”, bjj welke
gelegenheid de toen Juist opgetreden direc
teur der „Veendammer". de heer A. O.
Möhrlng een strooman van Liebermann,
die. na de behandeling der „Veendammer"-
strafzaak door de Rechtbank te zijn vrijge
sproken, door het Gerechtshof is veroordeeld
tot één jaar en drie maanden gevangenis
straf. met aftrek van zes maanden voor
looplge hechtenis twee villa's en het kan
toorgebouw der „Veendammer” te Hilver
sum. twee stukken grond, twéé auto's, een
vordering van de „Veendammer" op vader
Woltman en 26 hypothecaire schuldvorde
ringen tot een bedrag van ruim 2J4 millioen
gulden aan de familie Woltman heeft over
gedragen. waartegenover de „Veendammer"
niets anders ontving dan een vordering van
ruim 2% millioen op Liebermann's „Dls
contobank voor Credietinstellingen”. welke
formeel de koopster was van de „Veendam
mer", doch bij lange na niet goed voor dat
bedrag.
Allereerst wordt nu Liebermann aan deze
door Möhrlng gepleegde bedrieglijke bank
breuk. het medeplegen. het uitlokken, mede
plichtigheid en het doen plegen ten laste ge
legd. Subsidiair vermeldt de dagvaarding
het misdrijf van verduistering, waarbij ver
dachte achtereenvolgens opnieuw van mede-
plegen, medeplichtigheid, uitlokken en doen
plegen wordt beschuldigd.
Het tweede complex van feiten slaat op
de overdrachten, tijdens Möhrlng's direc
teurschap, van waarden der .Veendammer”
aan Liebermann. x
In de dagvaarding komen negen nummers
voor. w.o. de geforceerde aflossing van een
aantal hypotheken in de maanden Juni tot
October lO-T. Ook deze feiten zijn gecon
strueerd als bedrieglijke benkbreuk als
verduistering en bovendien nog als heling.
Wat tenslotte de laatste ten laste legging
betreft, deze slaat op het feit, dat Lieber
mann's stroomannen. die tesamen het nieu
we „bestuur” der „Veendammer" vormden,
er mede accoord zijn gegaan, dat na ver
koop der aandeelen. in September 1927, aan
L. W. S. Paardenkooper de vordering van
de „Veendammer” op de „Dlscontobank”
vervangen werd door een vordering op Paar
denkooper, die volgens de dagvaarding bU
lange na niet goed was voor het bedrag van
vijf millioen, dat den koopprijs der „Veen
dammer" uitmaakte.
Een merkwaardige omstandigheid bij dit
deel der ten laste legging is. dat de officier
daarbij aanneemt, dat de „Dlscontobank”
thans plotseling niet goed was voor het ge
heel of grootendeels voldoen van een bedrag
van vjjf millioen I Ook hier is weer sprake
van medeplegen, medeplichtigheid, uitlokken
en doen plegen.
Door E. den Herder, te Harderwijk, zjjn
eenige brochures uitgegeven, waarin hij zich
verzet tegen de droogmaking der Zuiderzee
en deze een ramp voor Nederland noemt.
Naar aanleiding van deze brochures is „De
Tijd” eens met den schrijver gaan praten
en aan dit interview ontleenen wij het vol
gende:
Een
„Indie roept om God. Duizenden en dui
zenden ave menschen bedelen er letterlijk
om het Doopsel en smeeken ons om hun
priester te zenden,” verklaarde tegenover
een der redacteuren van Agentia Fides Mgr.
Perezy Cecilia O. C. D. Aartsbisschop van
Vérapoly (Z. Indlë), die naar Rome was ge
komen om 21 December deel te nemen aan
de viering van het Gouden Priesterfeest van
Paus Pius XI.
In mijn diocees Verapoly zijn er heele
steden waarvan de bevolking al Jaren op het
Doopsel heeft moeten wachten. Zoo herinner
ik mij een dorp, waar de bevolking 5 lange
jaren geduld heeft moeten hebben. Ik wilde
deze arme menschen laten wachten totdat ze
een priester in hun nabijheid zouden nebben
die het met moeite begonnen werk, zou
kunnen voortzetten.
Doch ik had er geen. Toch scheen het ver
langen naar het Doopsel zóó sterk, dat ik
medelijden met hen kreeg. Ik kon hen niet
langer teleurstellen en allen zijn toen ge
doopt. Priesters, priesters en nog eens
priesters, dat is de groote behoefte van het
hedendaagsche Indië en zijn meest dringen
de behoefte.”
Terwijl hij, zonder het zelf te weten, de
zelfde termen gebruikte, die de Apostolisch
Gedelegeerde voor Indië het vorige Jaar
bezigde bij zijn terugkomst te Rome, voegde
Mgr. Perezy eraan toe: „De wereld moest
weten en er zich rekenschap van geven
welke ontzaglijke vorderingen het katholicis
me reeds heeft gemaakt in het zeer moderne
land, dat Indlë tegenwoordig is.” In de staat
Travancore, die deel uitmaakt van het Aarts-
diocees Verapoly, zijn meer dan 20 pet. Ka
tholiek. Dat is een zeer mooie verhouding,
aangezien het gemiddelde der katholieken
in Indië slechts 1 pCt. bedraagt. Te Ema-
hulam, waar Mgr. Perezy resideert, vormen
de katholieken de helft der bevolk!
de staat Cochin heeft nog een hooger
Omtrent de verzakking in den spoordijk
tqsschen Nieuwerkerk aan den IJssel en
Moordrecht, kan nog worden medegedeeld,
dat in den loop van Zondag opnieuw ster
ke ondergrondsche bewegingen vielen te
«feerert waarna het geheele verkeer
werd stopgezet. De bodemwerking ont
wikkelde zich tenslotte zoo sterk, dat het
baan-niveau een daling aangaf van 1 30 M.
Later nam deze toe tot de hoogte vi
geheelen zandwegen,
zand treinen af- en
banvak zoo spoedig mogelijk
jaren
missie."
Die commissie heelt aan een veertigtal
openbare en bijzondere scholen voor ge
woon lager onderwijs van allerlei aard en
richting een enquête ingesteld, ten einde
na te gaan wat er van de leerstof beklijven
zou en als parate kennis in het practi-
sche leven en bij het vakonderwijs van
dienst zou zijn.
Uit de door dr. Idenburg medegedeelde
resultaten laten wij hier alleen volgen, wat
de onderwijzers antwoordden op de hun ge
stelde vragen in zake het taal.onderricht:
In het verslag omtrent den druk der be
lasting op de Inlandsche bevolking van de
buitengewesten wordt geconcludeerd, dat,
ten eerste, de inkomstenbelasting waar
schijnlijk nagenoeg overal beneden de vier
procent van het Inkomen uit grondbezit valt,
ten tweede, dat zulk evenzeer het geval is
by eene combinatie van de inkomstenbe-
lasting met de landrente, ten derde, dat de
de burgemeester daar I totale druk der hier boven bedoelde belas
tingen ten slotte een matig percentage van
het volkslnkomen opelscht. in vele gevallen
een correctief vormt op de heffing van de
lnkom-tenbelast';-!g en ten slotte de draag
kracht van de bevolking in geenen deele
overschrydt, terwijl nergens gebleken is. dal
het uitvoerrecht de rationeele uitbreiding
van de meerjarige volkscultures in den weg
staat, ten vierde, dat eene vergelijking van
de gcbiedsdeelen waar de exportvoortbreng-
seien van de bevolking niet met uitvoerrecht
zyn belast echter wel eene ongelijkmatige
verdeeling van den totaal-belastingdruk aan
het licht bracht en, ten vyfde. dat daarom
wel aanleiding bestaat'om te trachten den
druk geiykmatiger over het belastinggebied
te verdeelen, waartoe zou kunnen medewer
ken de toepassing van een verminderd ta
rief voor de inkomstenbelasting ten aanzien
van die inkomsten, welke getrokken worden
uit de voortbrenging van marktproducten.
welke met uitvoerrecht, dan wel met eene
daarmede geiykgestelde heffing belast zyn.
c.q. eene verminderde heffing van landren
te voor de desoetreffende gronden.
