1905
1930
Li. In
KAPEL
B
c
iL
II
I
f
b*
ST. WILLIBRORDUS-STICHTING TE
HEILOO
Li 1
Kwart-eeuwfeest der luisterrijk herleefde
devotie tot Onze
Lieve Vrouw ter
Nood te Heiloo
QLVROUW TERfNOOD
HEILOO
O .''F Jl
l 6 -> I 3
v d
4
i'
DERDE BLAD
ZATERDAG 15 FEBRUARI 1930
St. WillibrordusstichrinA te Hei too
Gevel Zuidzijde
Wat zullen wij haar wederèeven
Nood-Kapel
I
1
<Sr. Willibrordusstichtinè te Heiloo
3
De Hal
a- -
I
1
h
i
•F
W.-
Hh
IB*.
-X
1
I
T-'-\
ii
'I
11
tl
»n
St. Willibrordusstichtinè te Heiloo
•’4
,'^Z
St. Willibrordusstichtinè te Heiloo
Gezicht in een
w». *■- C-
-
11
I
t
van prisma, geplakt op
Broeders van O. L. Vrouw
overal aan bij de bescnildering
1
zich de
vraag
plaats
„Capelle soet.”
‘3
melsche Moeder, dat Zij toch van haar lie-
1
i
'M
de
E
-J
St
1
5’
X.
r
Z.
J
nr
Broeders hier werken
aan het welzijn dier oi.gelukkigen en moge
de stichting bijdragen tot groote welvaart
van ons dorp.
ven Zoon zou verkrijgen, dat deze
toch nooit vergeten zou worden.
wel, dat er voorloopig aan dat bezit maar
weinig aandacht zou worden
„Maar d' ijver van 1 volk groeit
seuenmaal soo groot,
Daer men gevoelt de hulp van dees
Lie-vroww ter Noodt.*
„Als vlekkelooss rose,
in Hollands tuin’*.
Bij duizendtallen komen er jaarlijks de
leiding
roepen;
-JE
g| V
hefft uitgedeeld, dankbaar
stelde
„Wat zullen wij Haar wedergeven?"
deze Congregatie een onge-
groot terrein, liggende ter
het loopen soepel en practised geluidloos.
Een personenlift en een trap leiden naar
de tweede verdieping, waar wij een aantal
zalen aantreffen voor verpleging voor licha
melijke zieken benevens een drietal slaap
zalen. Voor tuberculeuze patiënten zijn ser
res uitgebouwd die door groote openschuif-
wonnen en knielde als voor eeuwen.
Hek Holland weer biddend neder,
ouden heiligen grond, op het altaar
van het dierbare
warming en warmwaterlelding Gememoreerd
mag nog worden de badkamer voor perma
nente badverpleglng. die in haar technisch,
verzorging ongetwijfelde <nag worden geacht
te voldoen aan de hoogste eischen wat be
treft de voortdurende doorstroomtng van
het badwater en de veiligheidsvoorzieningen
ten opzichte van de watertemperatuur.
Uit alles krijgt men den Indruk van een
t vooraan
kruis een afbeelding van de H. Maagd be
vestigd en vanaf dat oogenbllk had dat stil
le devote plekje de liefde van het volk ge-
Katho-
op den
groen
denken, waarop een kwarteeuw geleden, in
het gezegend Kennemerland, in het oude
Heyiig Loo, het land van St. WHlibrord, de
hooringen, waarvan de Heilooër annalen ge
tuigen.
Is het wonder, dat de Bisschoppelijke
Commissie, geutige van zulk een heerlijk op
leven en van den zegen, welke Maria daar
de xlroeve dagen der
ijyïn het jaar 1573,
Inge plaats was, on-
t>i)
aan de katholieken verboden, maar het vro-
Om dien stroom van pelgrims te keeren,
had men in het jaar 1637 de ruïne der kapel,
gesloopt, den heuvel waarpo de kapel ge
staan had. geslecht, de Runxput vernield en
met puin en zand gedempt. Maar trots al
deze maatregelen, ondanks de nieuwe en
strengere plakkaten, bleef het vrome volk
naar .Kapel" trekken en wel in steeds
grooter getale, want zooais het oude lied ver
haalt:
r,
f
gevonden,
waarop
Nood tot
derkeerde
plaats.
Nadat de put gezuiverd was en voorloopig
tot aan het maaiveld was opgetrokken, werd
van de merkwaardige vondst aan Z. D. H
Monseigneur Callier kennis gegeven, die met
belangstelling kennis nam van al wat er ge
schied was, maar tevens tot groote omzich
tigheid aanspoorde, er op wijzend, dat men
zich wel vergewissen moest, of de gevonden
pat wel inderdaad de Runxput zou blijken
I te zjjn.
Maar al werd er op aangedrongen, om den
loop der gebeurtenissen af te wachten, mets
kon het vrome volk weerhouden om het
lulde te verkondigen, dat de oude Runxput
op Kapel was weergevonden en van heinde
en verre snelde men naar net oude .Ka
pel" om daar, te bidden en Maria's lof te
zingen. De ..Vox populi" bleek dra. na ern
stig onderzoek, de ..Vox Dei" te zijn geweest
Om echter de ontwaakte devotie een zeke
re en vaste basis te geven, werd er al
spoedig in het nog overgebleven gedeelte
bosch, op de plaats, waar men zeker wist,
dat de oude kapel gestaan bad, een eenvou
dig kruis geplant met bidbank aan bet
wermg aaiKiTifc zuu wvrueu geschonken, bedevaartgangers onder geestelijke
Maar wat niemand verwacht had, geschiedde om daar Maria's voorspraak in te
kort daarna. i om Haar te danken voor de vele gebedsver-
Want, zooais gemeld, had in het jaar 1904
de apotheek en een gelegenheid voor hoogte-
zonbestraling gevonden worden.
Het gebouw is voorzien van centrale ver-
geslagen.'
Vrouw ter
trouwe v ol k w e-
de oude heilige
De Bisschoppelijke Commissie
„Onze Lieve Vrouw ter Nood"
W. NOLET,
Professor Gr. Seminarie, Warmond
VAN MEEUWEN, Pastoer, Heiloo.
MEISING, Pastoor, Wassenaar.
JAN STUYT, Architect,
Bezuldenhout 195, 's-Gravenhaga.
G. TH. M. VAN DEN BOSCH.
„Duinrust”, Overveen.
De Commissie voornoemd, verheugt zich
er In reeds nu te kunnen mededeelen, dat
zü een fraaie klok voor de ïiieuwe kapel
heeft gekregen en dat de lange rij van gif
ten. welke zij verwacht, reeds is begonnen
met de aanbieding van f 100; mogen zeer
vele die „argumenteerende voorbeelden"
volgen.
veer w na grwi verrem, uggenne ter
plaatse van het voormalig kasteel „YpesteUn".
aan den Rijksstraatweg. te Heiloo.
In October 1927 werd begonnen aan
De St. Wllllbrordusstlchting te Heiloo. ge
neeskundige inrichting tot behandeling en
verpleging van mannelijke zielsziekten, werd
op 1 Februari jL gedeeltelijk voor de op
neming van patiënten open gesteld.
Onze correspondent zendt ms van de
nieuwe Inrichting de volgende beschrijving,
waarvoor hem de bijzondere gegevens wel
willend door bestuur en directie werden ver
schaft.
De stichting
stuurd door de
van Lourdes.
In 1927 kocht
veer 40 HA.
groepen van elkaar te kunnen schelden. Om UP ^9 dat« Ingericht ziekenhuis, dat
toch tegelijkertijd een overzicht over alle kan st*an in de rij der nieuwe inrichtingen
zalen te kunnen houden njn de tusschen- °P dlt keblea
wanden voor het grootste dee: raamvlakten. I 06 Inrichting van de ctentrale keuken an
nex bakkerij met de modernste kook- en
bakapparaten voor stoom- en gasverhittlng,
doet niet voor het patiëntenpaviljoen onder.
Evenmin is dit het geval met het machlne-
i gebouw, waarin de ketel/ liggen voor de
stoomvoorziening van keuken en van de in
hetzelfde gebouw ondergebrachte wassenerij.
Deze nieuwe stichting In ons dom. waar-
gedeelte gereed is of
ter Nood, welke daar voor de Reformatie
bloeide, luisterrijk herleefde. Het was op den
20en Maart van het jaar 1905.
In het jaar 1904 had de geheiligde plek in
het gehucht Oesdom. onder Heiloo, waar
O. L. Vr. ter Noods kapel had gestaan, de
bijzondere aandacht van meerdere belang
stellenden getrokken.
Vóór die kapel had zich een bron bevon
den. welke den aan over-oude tijden herin
nerenden naam van Runxput droeg; van
daar dat men ook wel sprak van Onze Lie
ve Vrouw ter Runxputte.
Die kapel nu was in de
Hervorming verwoest, n.
en het bezoeken der het
der strenge strafbepalingen bij plakkaten
aan ae auviivneacii vo*
me volk Het zich zijn Heiligdom niet ontne
men en bleef, nu het meer noodig was dan
ooit, de hulp inroepen van de Troosteres der
Bedrukten bij de ruïne van haar kapel, alle
slotte ook om niet bijeen hoorende patiënten- plakkaten ten spijt.
van boven met gekleurd glas, beneden met
dik spiegelglas. Behalve de zalen zijn er ver
der een flink aantal aan de zalen grenzende
kamertjes voor verpleging van patiënten af
zonderlijk.
I De vloerbedekking rs~
is opgericht en wordt be- estrik onderlaag, past zich In zijn kleuren
j de sto(_
feering tot een harmonisch geheel en maakt van nog slechts een
I binnen korten tijd gereed komt, is een mooi
stuk werk en van den Rijksweg gezien maakt
het nu reeds ondanks de massa's bouwma
terialen die nog hie> en daa» verspreid lig
gen, een schitterenden indruk. We kunnen
dan ook niet anders dan de Eerw. Broeders
- en den geneesheer-dlr~cteur een hartelijk
bare ramen tot open ligballen *e mazen zijn. welkom toe te roepen Moge de nieuwe stich-
Eveneens zijn op de verdieping onderge- ting onder God's rijksten zegen groeien en
bracht een operatle-kamer met aangrenzende bloeien. Moge de geneesheer-dlrecteur met
wasch- en steriliseerkamer. terwijl hier ook zijn staf van Eerw. Broeders hier werken
~-r—
Zoo bleef de heilige plaats voor onze voor
ouders het hen trekkende .Kapel” welke
naam nog tot op heden aan de geheele om
geving aldaar wordt gegeven.
„Op het altaar groen”, het op de heilige
plaats groeiende gras, neergeknield, zongen I
zij Maria's lof en ondervonden haar moe-
derlijken bijstand in Hjfs- en zielsgebrek; zij
verhaalden elkaar van de „miraculen en sin
guliere gaven” en noemden het hun dierbare
plekje, volgens het mooie oude Iledeke van
Heyloo: „Capelle soet” en smeekten hun he-
•nolccHo Hot 7.Ü tzV'H VfkTl klAAF llA— 1
„Verkrijgt, o Maagd door 1 groot vermogen
Bij onsen Heer. j
Zijn Godheid niet te wHlen doogen,
Dat immer meer
Dees soete plaatse voor onze gedachten
Verduisterd word'
Waar menig ziel haar droeve klachten
Heeft uitgestort''.
Heerlijk Is die ontroerende bede in vervul-
ling gegaan. Eeuw aan eeuw trokken tal van
pelgrims naar het oude „Capelle”.
Eerst in het jaar 1830 of daaromtrent zien j
wjj de devotie verminderen; het scheen
dat zij zou uitsterven, maar de oude plek.
„waar het”, zooais een vrome in de nabijheid j
wonende vrouw 't zoo eenvoudig mooi ver-
telde, „zoo heerlijk was om te bidden”, werd
nooit geheel vergeten. Men bleef elkander
van .Kapel” verhalen. Nog leefde er in 1904
een negentigjarige grijsaard, die in zijn
jeugd mede ter Beévaart was geweest en in
menig hart zal wel de stille wensch geslui-
merd hebben, welken dezelfde vrome vrouw,
van wie hierboven sprake was, ook ultte:
„Wat zou het toch mooi wezen als er weer
eens een kapelletje kwam, al was het maar
een houten huisje: een wensch. die kort
daarna boven verwachting in vervulling zou
gaan.
Behalve door de plaats zelf, werd de her
innering aan .Kapel” ook bewaard door tal
van geschiedschrijvers, zooais wij in Pater
Kronenburg's Maria's Heerlijkheid in Ne
derland, uitvoerig kunnen lezen, in het Vie
deel.
In het jaar 1886 begon de devotie weder
te herleven. Pastoor Kimman z.g. vestigde
bij gelegenheid van een Missie op de oude
Devotie de aandacht. Er werd in de paro
chiekerk een altaar opgericht ter eere van
Onze Lieve Vrouw ter Nood.
In 1902 kocht zijn opvolger, pastoor Gee
nen z«. het oude Kapelleboschje, de plaats
waar Marla’s Heiligdom gestaan had, maar i
1 daar ZEerw. kort daarna stierf, scheen bet
de
uitwerking van de eerste bouwplannen door
het archltectenbureav Thunn'ssenHen-
drickx te 's-Gravenhage, nadat inmiddels als
geneesheer-dlrecteui var. de te bouwen in
richting was benoemd Dr. J. A. J. Barn-
hoom. destijds geneesheer aan het St. Anna
Geneeskundig Gesticht te Venray
Pas in September T»28 kon een gedeelte
van den bouw worden aanbesteed.
De uitvoering er van werd opgedragen aan
den laagsten inschrijver den aannemet P.
Bot, te Heer-Hugowaard. die spoedig daarop
met de eerste werkzaamheden aanving.
De langdurige strenge winter bracnt een
aanzienlijke vertraging in het wetk en het is
dan ook slechts te danken aan de voort
varendheid en de degelijke organisatie van
bouwdirectie en aannemer, dat reeds nu een
van de gebouwen voot de opname van pa
tiënten is gereed gekomen.
Hoewel de inrichting is opg-zet voor een
bezetting van ruim 600 patiënten, werd nog
slechts een gedeelte van het daartoe te bou
wen complex onderhanden genomen, name
lijk twee paviljoenen samen voer 268 patiën
ten. keukengebouw machine- en wasscherij-
gebouw en de woning voer den geneesheer-
dlrecteur.
Nog een zesde gebouw verrees op een ter
rein direct grenzend aan dat van de stich
ting. Dit is het St. Paulus-paviljoen. het eer
ste R. K. asyl voor crimlneele psychopathen,
op aanzoek van de Regeerlng. in verband
met de St. Wllllbrordusstlchting gebouwd en t
bestemd vooi 40 „ter beschikking van de
Regeerlng gestelde' psychopathen.
Dit paviljoen, dat met de inrichting voor
zielszieken slechts in los verband staat, laten I
wij voorloopig bulten beschouwing. Wanneer I
het dezen zomer zal worden geopend, hopen
wij onze lezers hiervan een nadere beschrij
ving te geven.
Van de genoemde gebouwen zijn thans het
paviljoen, bestemd voor bedverpleging van
lichamelijk zieke krankzinnigen, benevens de
woning van den geneesheer-dlrecteur geheel
gereed.
Keuken en machlne-wasscherfj-gebouw met
hunne technische inrichting naderen hunne
voltooiing, terwijl de andere geprojecteerde
gebouwen, als kapel, hoofd- en administratie
gebouw. feestgebouw, werkplaatsen en eenl-
ge paviljoens nog Ir. de porteteuiHes wach
ten op het oogenbllk, dat zl’ tot het werke
lijke bestaan zullen worden opgeroepen.
Het thans In gebruik genomen paviljoen
Is een forsch gebouw van twee verdiepingen;
uitwendig sober en rustig van lijn. Vooral
de zuidzijde de eigenlijke voorgevel, doet
prettig en vertrouwelijk aan en heeft niets
van het strengstjjve. dat zoovelen van der-
■Mjke gebouwen kenmerkt
JBet minder goed is de Indruk, dien het In-
^Nndlge van het gebouw geeft. Een In zijn
eenvoud toch monumentale Ingang geeft toe
gang tot een ruime haU met aansluitende
gangen.
Aan de noordzijde van de lengtegangen
liggen de dienstvertrekken als badkamers,
theekeukens. garderobes en bezoekkamers
aan de zuid- zuidoost- en westzijde liggen
de bedverplègingszalen en dagverblijven voor
de patiënten.
Treedt men deze binnen, dan kan men
Eer het jaar 1905 geëindigd was, waren er
duizenden ter beévaart getrokken, naar On
ze Lieve Vrouw ter Nood te Heiloo.
Zooais gemeld, waren er, eer dit gezegende
jaar ten einde spoedde, meerdere duizenden
pelgrims naar „Capel" ter beévaart getogen
en waren er reeds Bedevaarten georgani
seerd; onweerstaanbaar trok de H. Maagd
hare kinderen opnieuw naar het tot dan
bijna onbekende .KapeHe''-bbschje te Heiloo.
naar „Capelle soet”.
Is het wonder, dat Z. D. H. Monselgnuer
Callier, ziende dien heerlijken opbloei van
de aloude devotie, „tot meerder eer en glo
rie van de allerheiligste Maagd en Moeder
Gods Maria", een Bisschoppelijk Comité in- 1
stelde „dat zich ten doel zou stellen de kanel.
welkfe eertijds bestond op de bedevaartplek
van O. L. V. ter Nood of te Runxput. te her-
stellen en de devotie tot onze Lieve Vrouw
ter Nood te hersteHen en te verspreiden".
Hoe onder Gods zegen en de bescherming
van Onze Lieve Vrouw, die heerlijke taak
vervuld mocht worden, daarvan getuigen de
feiten, welke wij allen kennen.
Waar 25 jaren geleden zich slechts een
arm kreupelbosch bevond, daar staat nu
sinds meer dan 20 Jaren temidden van een
heerlijk park, de voorloopig opgerichte kapel
van O. L. Vrouw ter Nood, alsmede de voor-
loopige, fraaie, groote Bedevaartskerk. Al de
omringende terreinen van de oude plek wer-
den het eigendom van het Bisschoppelijk Co
mité en nu na een kwart eeuw prijkt luis
tervoller dan ooit, onze lieve Moeder,
V.
ij
Nog slechts enkele weken en katholiek
Holland mag dankbaar den blijden dag her-
xiwuv uiru ucioc uuuicii, uau uivu i--— a—
zich niet voorstellen in een inrichting voor
zielszieken te zijn We. me kleuren smaak- I
volle stoffeering en meublleering en aardige eeuwenoude devotie tot Onze Lieve Vrouw
Uitgebouwde zitjes geven het geheel een
stempel van warme gezelligheid. Vooral de
kleurcombinaties (Iedere zaal heeft zijn eigen
kleuren) geven aan het interieur wel een
zeer bijzonder cachet
Hier is een bouwmeester aan het werk ge
weest. die de kunst verstaar om het Inwen
dige van een gebouw vriendelijk en gezellig i
te maken. Blijkt dit reeds uit zijn kleuren- I
keuze, niet minder komt het uit In de
smaakvolle wijze, waarop hij hier er daar
een beeldennisje ultgespaard of een terra
cotta kruisje in den muur heeft ingébracht.
Speciaal wordt ook de aandacht getrokken
door het rijkelijk aangebrachte gekleurde
glas in de bovenlichten van de ramen waar
door warme licht-sehakeeringen verkregen
zijn.
De zalen zjjn betrekkelijk klein gehouden,
hoogstens voor 12 patiënten Dit is gedeelte
lijk gedaan om wille van de gezeHigheid,
gedeeltelijk ook voor betei overzicht en ten-
-
i als feestgave van hare dankbare
aan te bieden, ter gelegenheid van haar ju
belfeest.
Monseigneur zegende dit voornemen en
juichte het toe en vertrouwt, dat de tallooze
vereerders van Onze Lieve Vrouw ter Nood,
als kinderen van Maria, gaarne naar staat
en stand een milde bijdrage zullen willen
geven, om ons aller Moeder op haar zilveren
feest een nieuwe luisterrijke woning te kun
nen aanbieden.
Het Bestuur van den R. K. Vrouwenbond
verheugt er zich in. dat Monseigneur dezen
bond den aangewezenen vond om onder Zjjn
aanbeveling en zegen, eene actie te leiden
om tot dit heerlijk resultaat te geraken.
Om Gods onmlsbaren zegen op die actie
af te smeeken. is, zooais reeds bekend is, op
Dinsdag den Hen Februari, op den schoonen
feestdag van de verschijning van O. L.
Vrouw op de rotsen van Lourdes, ook in de
verdwijnende noodkapel de laatste IL Mis
opgedragen op plechtige wijze en met het Te
Deum besloten, om Onze Lieve Vrouw ter
Nood dank te zeggen voor alle gunsten en
genaden, voor allen zegen gedurende een
kwart eeuw aan ons volk te Heiloo geschen
ken en tevens om door haar machtige voor
spraak Gods zegen af te smeeken over het
nieuwe tijdperk, dat straks ingetreden zal
zijn en op de grootsche plannen, welke dit
heerlijk te verwachten tijdperk van zegen
zuUen inluiden.
Wanneer dan straks de katholieke vrou
wen. zich tot u als kinderen van Maria,
zullen wenden om aan uw jubileerende Moe
der als feestgeschenk, een nieuwe, luisterrij
ke woning aan te bieden, dan twijfelen on-
dergeteekenden niet, of bij de herinnering
aan al wat Maria voor ons is, vooral voor
wat zij voor ons in het gezegend Heiloo is
geweest, een ieder gaarne op de gestelde
vraag
„Wat zullen wij Haar wedergeven?"
naar staat en vermogen met kinderlijke lief
de een milde gift als antwoord voor zulk een
heerlijk doel zal geven en meer dan ooit te
foren zal onze lieve Moeder haar kinderen
daarvoor zegenen en zorgen dat niet alleen
voor ons maar ook voor ons nageslacht Haar
HefeliJk Heiligdom te Heiloo met dankhaar-
held steeds genoemd zal worden:
„Capelle Soet*.
Het antwoord lag voor de hand.
Toen, in het Jaar 1906 de Bisschoppelijke
Commissie denjgrondslag legde voor de nieu
we kapel, welke zjj in opdracht van Mon
seigneur moest trachten te bouwen, lieten de
geldmiddelen niet toe om deze definitief af
te bouwen en werd er op die fundeeringen
een voorlooplge kapel gesticht.
Dierbaar is zij ons geworden die devote
kapel, maar als kapel van eerherstel en
dank kan zij ons niet voldoen.
Daarom besloot men, verleden jaar op
Marijs gloriedag, toen Monseigneur, onze
beminde Bisschep aan Onze Lieve Vrouw
ter Nood de hulde kwam brengen van Chris
tus’ Stedehouder, onzen "Heiligen Vader
Paus Pius XI. die met belangstelling van
den heerlijken opbloei dezer oude devotie
Kennis nam, en waarin Monseigneur Z. H.
met trots verhaald had. daarom besloot men
i om in Onze Lieve Vrouw's jubeljaar een
i nieuwe kapel op de heilige plaats te bouwen
1 en men hoopt nu deze kapel aa de H. Maagd
i kinderen
dit bijkans vergete plekje op meer bijzondere I
wijze de aandacht van meerdere personen
getrokken en dit had het verlangen doen s
ontwaken, om iets te doen ter eere van On- i
ze Lieve Vrouw ter Nood. Het gevolg was i
dat in bet begin van 1905 aan het Kerkbe-
stuur verlof werd gevraagd en verkregen, om
te onderzoeken of wellicht de grond van
heilige plaats ons iets kon verhalen van net
verleden. Men begon een gedeelte van net
kreupelhout, dat cr groeide, uit te rooien,
den grond om te spitten en werkend van
Zuid naar Noord, vond men op den 20en
Maart, meer dan een Meter diep onder den
grond, een afgebroken put. gedempt met
puin en zand. De oude Runxput was weder-
--*het uur was-
Onze Lieve
haar
op
1 ‘sQt
T i .1-.. wr
'•t
I
üi:
