I
1905
1930
L
KAPEL
i
4
r*
vf
k I
I
i;
19 JU
i
i d
F'
H-
w..
iK
-.11
ST. WILLIBRORDUS-STICHTING TE
HEILOO
Li
Kwart-eeuwfeest der luisterrijk herleefde
devotie tot Onze
Lieve Vrouw ter
Nood te Heiloo
QLYROUW TERjNOOD
HEILOO
1\
imiii
j
X z
til;
F
t?
h
DERDE BLAD
ZATERDAG 15 FEBRUARI 1930
Gevel Zuidzijde
St. Willibrordusstichtinè te Heiloo
Wat zullen wij haar wedergeven
«Sr. Willibrordusstichtinè te Heiloo
i
A
7 k
De Hal
I
•-
F
«f
VH
M
L
ii
«M
rz,
FIJI
-
i
St. Willibrordusstichtinè te Heiloo
Z'
l !lr
Gezicht in een der slaapzalen
h'
'il
4 I
Ki
il
-
St. Willibrordusstichtinè te Heiloo
Nood-Kapel
ge- groepen van elkaar te kunnen schelden. Om
verpleging van mannelijke zielsziekten, werd zalen te kunnen houden tyn de tusschen- °P dlt 8ebie«
j gebouw, waarin de ketel»
van Lourdes.
1 feering tot een harmonisch geheel en jnaakt van nog slechts een
zich de
vraag
plaats
l
„Wat rallen wij Haar wedergeven»”
„Capelle soet.”
•r
daar Z£erw. kort daarna stierf, scheen het
de
l
a,. .40
1
“X
s
r’M
1
V—I -«-■
13’
**awU4i?-„
o
5
Zoo bleef de heilige plaats voor onze voor
ouders het hen trekkende „Kapel” welke
naam nog tot op heden aan de geheele om
geving aldaar wordt gegeven.
„Op 4iet altaar groen”, -het op de heilige
plaats groeiende gras, neergeknield, zonden
zjj Marias lof en ondervonden haar moe
derlijken bijstand in lijfs- en zielsgebrek; zij
verhaalden elkaar van de „miraculen en sin
guliere gaven” en noemden het hun dierbare
plekje, volgens het mooie oude liedeke van
Heyloo: „Capelle soet” en smeekten hun he-
melsche Moeder, dat Zij toch van haar lie-
Om dien stroom van pelgrims te keeren,
had men in het jaar 1637 de ruïne der kapel,
gesloopt, den heuvel waarpo de kapel ge
staan had, geslecht, de Runxput vernield en
den
groen
ie
het
Onze
haar
op
BU duizendtallen komen er jaarlijks de
leiding
roepen;
„Als vlekkelooze roze,
in Hollands tuin”.
„Maar d" ijver van ’t volk groeit
seuenmaal soo groot,
Daer men gevoelt de hulp van dees
Lie-vrouw ter Noodt."
heeft uitgedeeld, dankbaar
stelde-
7-
i”
-
wttTilhjfl ai,
het loopen soepel en practisch geluidloos.
Een personenlift en een trap leiden naar
op 1 Februari j.l. gedeeltelijk voor de op- wanden voor het grootste deei raamvlakten.
van boven met gekleurd glas, beneden met
dik spiegelglas. Behalve de zalen zijn er ver
ven Zoon zou verkrijgen, dat deze
toch nooit vergeten zou worden.
rle van de allerheiligste Maagd en Moeder
Gods Maria”, een Bisschoppelijk Comité in
stelde „dat zich ten doel zou stellen de karei,
welke eertijds bestond op de bedevaartplek
van O. L. V. ter Nood of te Runxput, te her- J
Alt
neming van patiënten open gesteld.
Onze correspondent zendt >ns van de
nieuwe inrichting de volgende beschrijving, der een'flink aantal aan de zalên^grenzende
bloeien. Moge de geneesheer-directeur met
zijn staf van Eerw. Broeders hier werken
aan het welzijn dier or.gelukklgen en moge
de stichting bijdragen tot groote welvaart
van ons dorp.
melfjke zieken benevens een drietal slaap- gen. een schitterenden indruk. We kunnen
zalen. Voor tuberculeuse patiënten zlin ser- dan ook niet anders dan de Eerw. Broeders
i-en den geneesheer-dir»cteur een hartelijk
i welkom toe te roepen Moge de nieuwe stlch-
1 ting onder God’s rijksten zegen groeien en
„Verkrijgt, o Maagd door ’t groot vermogen
Bij onsen Heer,
Zijn Godheid niet te willen doogen.
Dat immer meer
Dees soete plaatse voor onze gedachten
Verduisterd word’
Waar menig ziel haar droeve klachten
Heeft uitgestort".
Heerlijk is die ontroerende bede in vervul
ling gegaan. Eeuw aan eeuw trokken tal van
pelgrims naar het oude „Capelle”.
Eerst in het jaar 1830 of daaromtrent zien
wij de devotie verminderen; het scheen
dat zij zou uitsterven, maar de oude plek,
„waar het”, zooals een vrome in de nabijheid
wonende vrouw ’t zoo eenvoudig mooi ver
telde, ,zoo heerlijk was om te bidden”, werd
nooit geheel vergeten. Men bleef elkander
van „Kapel” verhalen. Nog leefde er in 1904
een negentigjarige grijsaard, die in zijn
jeugd mede ter Beevaart was geweest en in
tt V 4?
ft tt
Z 7
r-
Nog slechts enkele weken en katholiek
Holland mag dankbaar den blijden dag ber-
warmlng en warmwaterleidlng. Gememoreerd
mag nog worden de badkamer voor perma
nente badverpleglng. die in haar technische
verzorging ongetwijfeld mag worden geacht
te voldoen aan de hoogste eischen wat be
treft de voortdurende doorstroomlng van
het badwater en de veiligheidsvoorzieningen
ten opzichte vande watertemperatuur.
Uit alles krijgt men den indruk van een
up to date ingericht ziekenhuis, dat vooraan
.a. __l ser
res uitgebouwd, die door groote openschuif
bare ramen tot open ligballen *e maken zijn.
Eveneens zijn op de verdieping onderge
bracht een operatie-kamer met aangrenzende
wasch- en steriliseerkamer. terwijl hier ook
de apotheek en een gelegenheid voor hoogte-
zonbestraüng gevonden worden.
Het gebouw is voorzien van centrale ver-
1-
te maken. Blijkt dit reeds uit zijn kleuren-
keuze, niet minder -■
smaakvolle wijze, waarop hij hier er daar
een beeldennisje
cotta kruisje in den muur heeft ingébracht. ve Vrouw ter Runxputte.
Die kapel nu was in de droeve dagen der
Hervorming verwoest, n.l. in het jaar 1573,
cn het bezoeken der heilige plaats was, on
der strenge strafbepalingen bjj plakkaten
aan de katholieken verboden, maar het vro
me volk liet zich zijn Heiligdom niet ontne
men en bleef, nu het meer noodlg was dan
ooit, de hulp Inroepen van de Troosteres der
Bedrukten bij de ruïne van haar kapel, alle
plakkaten ten spijt.
deze maatregelen, ondanks de nieuwe en
strengere plakkaten, bleef het vrome volk
naar „Kapel” trekken en wel in steeds
grooter getale, want zooals het oude lied ver
haalt:
wel, dat er voorloopig aan dat bezit maar
geschonken, bedevaartgangers onder geestelijke
I om Haar te danken voor de vele gebedsver-
hooringen, waarvan de Heilooër annalen ge
tuigen. 1
Is het wonder, dat de Bisschoppelijke
Commissie, geutige van zulk een heerlijk op
leven en van den zegen, welke Maria daar
stellen en de devotie tot onze Lieve Vrouw
ter Nood te herstellen en te verspreiden”.
Hoe onder Gods zegen en de bescherming
van Onze Lieve Vrouw, die heerlijke taak
vervuld mocht worden, daarvan getuigen de
feiten, welke wij allen kennen.
Waar 25 jaren geleden zich slechts een
arm kreupelbosch bevond, daar staat nu
sinds meer dan 20 jaren temidden van een
heerlijk park, de voorloopig opgerichte kapel
van O. L. Vrouw ter Nood, alsmede de voor-
loopige, fraaie, groote Bedevaartskerk. Al de
omringende terreinen van de oude plek wer
den het eigendom van het Bisschoppelijk Co
mité en nu na een kwart eeuw prijkt luis
tervoller dan ooit, onze lieve Moeder,
waarvoor hem de bijzondere gegevens wel-
SR» v i
‘S'
De Bisschoppelijke Commissie
„Onze Lieve Vrouw ter Nood"
W. NOLET,
Professor Gr. Seminarie, Warmond
VAN MEEUWEN. Pastoor, Heiloo.
MEISING, Pastoor, Wassenaar.
JAN STUYT, Architect.
Bezuidenhout 195, ’s-Gravenhaga.
- G. TH. M. VAN DEN BOSCH,
„Duinrust”, Overveen.
De Commissie voomoemd. verheugt zich
er in reeds nu te kunnen mededeelen, dat
zü een fraaie klok voor de nieuwe kapel
heeft gekregen en dat de lange rij van gif
ten, welke zij verwacht, reeds is begonnen
met de aanbieding van f 100; mogen zeer
vele die „argumenteerende voorbeelden"
volgen.
.r
menig hart zal wel de stille wensch geslui
merd hebben, welken dezelfde vrome vrouw,
van wie hierboven sprake was, ook uitte:
„Wat zou het toch mooi wezen als er weer
eens een kapelletje kwam, al was het maar
een houten huisje: een wensch, die kort
daarna boven verwachting in vervulling zou
gaan.
Behalve door de plaats zelf, werd de her
innering aan „Kapel” ook bewaard door tal
van geschiedschrijvers, zooals wij in Pater
Kronenburg’s Maria’s Heerlijkheid in Ne
derland, uitvoerig kunnen lezen, in het Vie
deel.
In het jaar 1886 begon de devotie weder
te herleven. Pastoor Kimman z.g. vestigde
bij gelegenheid van een Missie op de oude
Devotie de aandacht. Er werd in de paro
chiekerk een altaar opgericht ter eere van
Onze Lieve Vrouw ter Nood.
In 1902 kocht zijn opvolger, pastoor Gee
nen z.g. het oude Kapelleboschje, de plaats
1 waar Maria’s Heiligdom gestaan had, maar
Speciaal wordt oo< d* aandacht getrokken
door het rijkelijk aangebrachte gekleurde
glas in de bovenlichten van de ramen waar
door warme llcht-si hakeerlngen verkregen
zijn.
De zalen zijn betrekkelijk klein gehouden,
hoogstens voor 12 patiënten Dit is gedeelte
lijk gedaan om wille van de gezelligheid,
gedeeltelijk ook voor belet overzicht en ten
slotte ook om niet bijeen hoorende patiénten-
i
De St. Willibrordusstlchting te Heiloo. r
neeskundlge inrichting tot behandeling en toch tegelijkertijd een overzicht over alle ikan staan in de rij der nieuwe inrichtingen
willend door bestuur en directie werden ver
schaft.
De stichting
"ai
r '■■j'.
Eer het jaar 1905 geëindigd was. waren er
duizenden ter beévaart getrokken, naar On
ze Lieve Vrouw ter Nood te Heiloo.
Zooals gemeld, waren er, eer dit gezegende
jaar ten einde spoedde, meerdere duizenden
pelgrims naar „Capel” ter beévaart getogen
en waren er reeds Bedevaarten georgani
seerd; onweerstaanbaar trok de H. Maagd
hare kinderen opnieuw naar het tot dan
bijna onbekende ,JCapelle’’-boschje te Heiloo.
naar „Capelle soet”.
Is het wonder, dat Z. D. H. Monseignuer
Callier, ziende dien heerlijken opbloei van
de aloude devotie, „tot meerder eer en gio- I
om in Onze Lieve Vrouw’s jubeljaar
nieuwe kapel op de heilige plaats te bouwen
en men hoopt nu deze kapel aa de H. Maagd
t als feestgave van hare dankbare kinderen
aan te bieden, ter gelegenheid van haar ju
belfeest.
Monseigneur zegende dit voornemen en
juichte het toe en vertrouwt, dat de tallooze
vereerders van Onze Lieve Vrouw ter Nood,
als kinderen van Maria, gaarne naar staat
en stand een milde bijdrage zullen willen
geven, om ons aller Moeder op haar zilveren
feest een nieuwe luisterrijke woning te kun
nen aanbieden.
Het Bestuur van den R. K. Vrouwenbond
verheugt er zich in, dat Monseigneur dezen
bond den aangewezenen vond om onder Zijn
aanbeveling en zegen, eene actie te lelden
om tot dit heerlijk resultaat te geraken.
Om Gods onmisbaren zegen op die actie
af te smeeken, is, zooals reeds bekend is, op
Dinsdag den Hen Februari, op den schoonen
feestdag van de verschijning van O. L.
Vrouw op de rotsen van Lourdes, ook in de
verdwijnende noodkapel de laatste H. Mis
opgedragen op plechtige wijze en met het Te
Deum besloten, om Onze Lieve Vrouw ter
Nood dank te zeggen voor alle gunsten en
genaden, voor allen zegen gedurende een
kwart eeuw aan ons volk te Heiloo geschon
ken en tevens om door haar machtige voor
spraak Gods zegen af te smeeken over het
nieuwe tijdperk, dat straks ingetreden zal
zijn en op de grootsche plannen, welke dit
heerlijk te verwachten tijdperk van zegen
zullen inluiden.
Wanneer dan straks de katholieke vrou
wen, zich tot u als kinderen van Maria,
zullen wenden om aan uw jublleerende Moe
der als feestgeschenk, een nieuwe, luisterrij
ke woning aan te bieden, dan twijfelen on-
dergeteekenden niet, of bij de herinnering
aan al wat Maria voor ons is, vooral voor
wat zü voor ons in het gezegend Heiloo is
geweest, een ieder gaarne op de gestelde
vraag
„Wat zullen wjj Haar wedergeven?"
naar staat en vermogen met kinderlüke lief
de een milde gift als antwoord voor zulk een
heerlük doel zal geven en meer dan ooit te
voren zal onze lieve Moeder haar kinderen
daarvoor zegenen en zorgen dat niet alleen
voor ons maar ook voor ons nageslacht Haar
liefelük Heiligdom te Heiloo met dankbaar
heid steeds genoemd zal worden:
„Capelle Soet”.
weinig aandacht zou worden fr-»chrmir»r>
Maar wat niemand verwacht had, geschiedde 1 om daar Maria’s voorspraak in te
kort daarna.
Want, zooals gemeld, had in het jaar 1904
dit bijkans vergete plekje op meer büzondere I
wüze de aandacht van meerdere personen
getrokken en dit had het verlangen doen 1
ontwaken, om iets te doen ter eere van On
ze Lieve Vrouw ter Nood. Het gevolg was
dat in het begin van 1905 aan het Kerkbe
stuur verlof werd gevraagd en verkregen, om
te onderzoeken of wellicht de grond van
heilige plaats ons iets kon verhalen van net
verleden. Men begon een gedeelte van net
kreupelhout, dat er groeide, uit te rooien,
den grond om te spitten en werkend van
Zuid naar Noord, vond men op den 20en
Maart, meer dan een Meter diep onder den i
grond, een afgebroken put. gedempt met
puin en zand. De oude Runxput was weder-
gevonden, het uur was geslagen,
waarop Onze Lieve Vrouw ter
Nood tot haar trouwe volk we
derkeerde op de oude heilige
pla ats.
Nadat de put gezuiverd was en voorloopig
tot aan het maaiveld was opgetrokken, werd
van de merkwaardige vondst aan Z. D. H
Monseigneur Callier kennis gegeven, die met
belangstelling kennis nam van al wat er ge- I
1 schied was, maar tevens tot groote omzich-
tigheid aanspoorde, er op wüzend. dat men
zich wel vergewissen moest, of de gevonden j
put wel inderdaad de Runxput zou blüken
te zün.
Maar al werd er op aangedrongen, om den
loop der gebeurtenissen af te wachten, niets
kon het vrome volk weerhouden om het
'luide te verkondigen dat de oude Runxput
op Kapel was weergevonden en van heinde
en verre snelde men naar net oude ..Ka
pel” om daar te bidden en Maria's lof te
zingen. De „Vox populi” bleek dra. na ern
stig onderzoek, de „Vox Dei” te zün geweest.
Om echter de ontwaakte devotie een zeke
re en vaste basis te geven, werd er al
spoedig in het nog overgebleven gedeelte
boech, op de plaats, waar men zeker wist,
dat de oude kapel gestaan had, een eenvou
dig kruis geplant met bidbank en aan het
kruis een afbeelding van de H. Maagd be
vestigd en vanaf dat oogenblik had dat stil
le devote plekje de liefde van het volk ge
wonnen en knielde als voor eeuwen. Katho
liek Holland weer biddend neder, op
ouden heiligen grond, op het altaar
van het dierbare
aan den Rüksstraatweg. te Heiloo.
In October 1927 werd begonnen aan de
uitwerking van de eerste bouwplannen door
het architectenbureai ThunnissenHen-
drickx te 's-Oravenhage, nadat inmiddels als
geneesheer-directeur var. de te bouwen in
richting was benoemd Dr. J A. J. Barn-
hoom. destüds geneesheer aan het 6t. Anna
Geneeskundig Gesticht te Venray
Pas in September 1Q28 kon een gedeelte
van den bouw worden aanbesteed.
De uitvoering er van werd opgedragen aan
den laagsten inschruvcr. den aannemer P.
Bot, te Heer-Hugowaard. die spoedig daarop
met de eerste werkzaamheden aanving.
De langdurige strenge winter bracnt een
aanzienlüke vertraging in het werk en het Is
dan ook slechts te danken aan de voort
varendheid en de degelüke organisatie van
bouwdirectle en aannemer, dat reeds nu een
van de gebouwen vóór de opname van pa
tiënten is gereed gekomen.
Hoewel de inrichting 1» opgezet voor een
bezëtting van ruim 600 patiënten, werd nog
slechts een gedeelte van het daartoe te bou
wen complex onderhanden genomen, name
lijk twee paviljoenen samen voo- 268 patiën
ten, keukengebouw machine- en wasscherü-
gebouw en de woning voor den geneesheer-
directeur.
Nog een zesde gebouw verrees op een ter
rein direct grenzend aan dat van de stich
ting. Dit is het St. Paulus-pavlljoen. het eer
ste R. K. asyl voor crimineele psychopathen,
op aanzoek van de Regeering. in verband
met de St. Willibrordusstlchting gebouwd en
bestemd vooi 40 „ter beschikking van de
Regeering gestelde psychopathen.
Dit paviljoen, dat met de Inrichting voor
zielszieken slechts tn los verband staat, laten 1
wü voorloopig bulten beschouwing. Wanneer I
het dezen zomer zal worden geopend, hopen
wü onze lezers hiervan een nadere beschrij
ving te geven.
Van dë genoemde gebouwen zün thans het
paviljoen, bestemd voor bedverpleging van
lichamelijk zieke krankzinnigen, benevens de
woning van den geneesheer-directeur geheel
gereed.
Keuken en machine-wasscherij-gebouw met
hunne technische innch’lng naderen hunne
voltooiing, terwül de andere geprojecteerde
gebouwen, als kapel, hoofd- en administratie
gebouw. feestgebouw, werkplaatsen en eeni-
ge paviljoens nog li. de portefeuilles wach
ten op het oogenblik. dat zü tot het werke-
lüke bestaan zullen worden opgeroepen.
Het thans in gebruik genomen paviljoen
is een forsch gebouw van twee verdiepingen:
uitwendig sober en rustig van lün. Vooral
de zuidzüde. de eigenlijke voorgevel, doet
prettig en vertrouwelük aan en heeft niets
van het strengstüve. dat zoovelen van der-
rahjke gebouwen kenmerkt
jj^tet minder goed is de Indruk, dien het in-
®Bhdige van het gebouw geeft. Een in zün
eetivoud toch monumentale ingang geeft toe
gang tot een ruime hall met aansluitende
gangen.
Aan de noordzüde van de lengtegangen
liggen de dienstvertrekken als badkamers',
theekeukens, garderobes en bezoekkamers
aan de zuid- zuidoost- en westzijde liggen
de bedverplegingszalen en dagverblüven voor
de patiënten.
Treedt men deze binnen, dan kan men denken, waarop een kwarteeuw geleden, in
zich niet voorstellen in een inrichting voor
zielszieken te zün We.me kleuren, smaak- I
volle stoffeering en meubileering en aardige eeuwenoude devotie tot Onze Lieve Vrouw
zitjes geven het geheel een ter Nood, welke daar voor de Reformatie
bloeide, luisterrük herleefde. Het was op den
20en Maart van het jaar 1905.
In het jaar 1904 had de geheiligde plek in
1 het gehucht Oesdom, onder Heiloo, waar
wier is een bouwmeester aan net werk ge- o. L. Vr. ter Noods kapel had gestaan, de
weest. die de kunst verstaat om het Inwen- büzondere aandacht van meerdere belang-
dige van een gebouw vriendelük en gezellig stellenden getrokken.
Vóór die kapel had zich een bron bevon-
komt het uit in de den. welke den aan over-oude tijden herin
nerenden naam van Runxput droeg; van-
uitge.’paard of een terra daar dat men ook wel sprak van Onze Lie-
Het antwoord lag voor de hand.
Toen, in het jaar 1906 de Bisschoppelijke
Commissie den grondslag legde voor de nieu
we kapel, welke zü in opdracht van Mon
seigneur moest trachten te bouwen, lieten de
geldmiddelen niet toe om deze definitief af
te bouwen en werd er op die fundeeringen
een voorloopige kapel gesticht.
Dierbaar is zü ons geworden die devote
kapel, maar als kapel van eerherstel en
dank kan zü ons niet voldoen.
Daarom besloot men, verleden jaar op
Maria’s gloriedag, toen Monseigneur, onze
beminde Bisschop aan Onze Lieve Vrouw
ter Nood de hulde kwam brengen van Chris-
1 tus’ Stedehouder, onzen Heiligen Vader
Paus Pius XI, die met belangstelling van
den heerlijken opbloei dezer oude devotie
kennis nam, en waarin Monseigneur Z. H.
met trots verhaald had daarom besloot men
een
uitgebouwde zitjes geven 1
stempel var. warm* gezelligheid. Vooral de
kleurcombinaties (iedere zaal heen zijn eigen
kleuren) geven aan het Interieur wel een
•zeer büzonder cachet
Hier is een bouwmeester aan het werk ge-
het gezegend Kennemerland, in het oude
Heylig Loo, het land van St. Willibrord, de met puin en zand gedempt. Maar trots al
fM»iiwpnnndp dnvntip Ent T.ipvg» Vrmitr 1 dn?» maotmonlnn nndanlrc H* «iAiinro
het geheel een ter Nood, welke daar voor de
40
plaatse van het voormalig kasteel ..Ypesteün”. de tweede verdieping, waar wü een aantal het nu reeds ondanks de massa’s bouwma-j
De inrichting van de centrale keuken an
nex bakkerij met de modernste kook- en
bakapparaten voor stoom- en gasverhitting.
doet niet voor het patiëntenpaviljoen onder.
Evenmin is dit het geval met het machine-
liggen voor de
stoomvoorziening van keuken en van de in
is opgericht en wordt be- estrik onderlaag, past zich In™zün"'kleuren hetzelfde gebouw ondergebrachte wasscherü-
„1 ons doro. waar-
i gedeelte gereed is of I
i binnen korten tüd gereed komt, is een mooi
kamertjes voor verpleging van patiënten af
zonderlijk.
De vloerbedekking van prisma, geplakt op
■tuurd door de Broeders van O L. Vrouw overal aan bü de beschildering en de stof- Deze nieuwe stichting in
- i feering tot een harmonisch geheel en maakt van nog slechts een l
In 1927 kocht deze Congregatie een onge- 1* - -
veer 40 H A groot terrein, liggende ter j
r stuk werk en van den Rijksweg gezien maakt i
uc kweeue vercueping. waar wy een aantal het nu reeds ondanxs ae massa s oouwma-
i zalen aantreffen voor verpleging voor licha- terialen die nog hle> en daa» verspreid lig-
L
'O®'
