Gemengd odCieuws i Binnenlandsch IdieuwG 1. i EERSTE KAMER H02 het misdrij’ gepleegd werd TWEEDE KAMER INGEZONDEN De Voikenbondstentoonstelling S. De werven-commissie geïnstalleerd De tragedie van een kunstenaar ONDERWIJS KL--' De electrklteltstentoonstening te Le:den De gruwelijke moord bij Bennekom Een R. K. Lyceum v^or meisjes te Rotterdam Kfu. VERKEER EN verneemt. POSTERIJEN 1 - den op groept ▼oerzitler: L. H. baron de Vos Tan Steenwijk De Rjjksbegrooting 193. De officleele opening. ft zinnigengesticht gebracht. Vergadering van Vrijdag 28 Februari d<H „JONGEREN” Geachte Redactie, geen spoor van beteekenis Sluiting 6 Maart. de codificaüc-conferentie op i GELUKTELEGRAMMEN van iS VERGADERING VAN VRIJDAG 28 FEBRUARI aan verbinden. Het Gezelschap der Zuster ’s Hertogenbosch, aal mei September 1930 haar onderwijsinrichting ge- het lag t met glazigen blik zat hij op een bank in een park in een voorstad, jaren ouder ge worden met sneeuwwit haar, een negenen twintigjarige grijsaard. Hij was waanzinnig geworden. Het vermeende fiasco van zijn „Weg naar Golgotha” had zijn geest ver duisterd. En terwijl de bladen groote artikelen wijdden aan zijn meesterwerk, werd de schep per ervan als ongeneeslijk naar een krank- van deze tentoonstelling als sluitsteen be doeld is. De directeur der Leidsche lichtfabrieken ir. G. A. van Klinkenberg, schetste de zeer snelle uitbreiding van het bedrijf, die ge paard ging met een verdubbeld gebruik elke vijf jaren en hij wees er daarbij cp. het zaak is de kostbare inrichting der be- in de groote belangstelling van het publiek gedurende mag verheugen, wordt definitief Donderdag 6 Maart as. gesloten. Verlenging is ónmo gelijk. omdat de Ridderzaal gebruikt moet worden voor 13 Maart. Enkele dagen geleden is naar het „Vad." in het krankzinnigengesticht Bearletown te New-York de jonge schrijver Frank Highsborn overleden. Vijf >aar ge leden is de première van zijn drama ..Weg naar Golgotha” te New-York gegaan en heeft het stuk triomfen gevierd. De kranten waren er vol lof over en éénstemmig werd Voorzitter: Mr. J. R. H. van Schaik. Een aantal wetsontwerpen wordt aangeno men zonder hoofdelijke stemming. zcrssalarls-en te laag zijn. Over de grieven van den heer Lingbesk -al rpr. den Gouverneur-Gcneraal nadere in- ’iphtinren vragen BJ instelling van de lands taal als voertaal op de Hol’andsch-Iniand- sche -cholen zouden zich eigenaardige moei- 'ijkheden voordoen. De meeste leerl nzen zijr ‘vist near die scholen gegaan ter wille van het Rollandsch. Na re- en dupliek wordt het ontwerp aan- -nomen zonder stemming. De vergadering wordt verdaagd tot Dins I dag. j Met dank voor uw gastvrijheid, H. W. F. AUKES. De vergadering wordt te 140 heropend. Mevrouw POL HUIS-SMIT <S.D moet ooi harerzijds op de rede van den heer Stege: Ingaan. De heer Steger heeft zich op een zee hoog standpunt geplaatst en een banvloe over andersdenkenden uitgesproken. Hij lec' wel een inquisiteur! Spreekster kan zich be het algemeen van --r -„-- wingen vast knoopt, die berusten op geringe bekendheid met de zaken en, jammer ge- noeg, geïnspireerd schijnen door een zekere geprikkeldheid, die aan de kracht van den betoogtrant te kort doet, en die zoo een ling, bijzonder goed op de hoogte van wat er leeft en omgaat in den kring der jongeren. Hij is tot oordeelen alleszins bevoegd. Het feit, dat ook ingewijden het niet met de werk wijze der jongeren daar vooral gaat het om 1 eens zijn, is veelzeggend. Niemand zal ontkennen, dat de zoogenaamde jongeren verdiensten hebben, maar laten wij het er over eens worden, dat zij óók vele fouten hebben. Of die te wijten zijn aan jeugdigen overmoed, aan laatdunkendheid, onbezon nenheid of gemis aan levensroutine, zullen wij in het midden laten. Zij zijn echter getuige het geval-Nolens een gevaar. Dat er gevallen zijn aan te wijzen, waar zij wel eens verdienstelijk werk hebben gedaan, zal niemand ontkennen, maar het is soms noodig, dat ook de beste huisvader zijn beste kind een pak rammel geeft. En het huisgezin èn vooral het kind heeft daar voordeel van. De opmerkingen, die thans en niet alleen in ons blad over het optreden der jongeren worden gemaakt, dienen in dit licht te worden is de aprioristische, de apodictische bezien. Voor den inhoud van deze rubriek stelt de Redactie zich niet aansprakelijk De politie volgt een spoor. Met betrekking tot den te Bennekom ge- pleegden moord vernemen wij, dat de po litie thans een bepaald spoar volgt. Onder de gemeente Voorthuizen zijn een zwart en een grij» costuum aangetroffen. De politie onderzoekt in hoeverre deze vondst verband houdt met den moord. In de maand December 1929 werden ver zonden 11149 Geluktelegrammen bestemd voor het binnenland. 609 bestemd voor het buitenland en 4 voor de Nederl. Scheeps- stations via de Nederlandsche kuststarions. Amsterdam verzond er 2545; Rotterdam 1131; 's Gravenhage 1183; Alkmaar 68; Arnhem 211; Breda 90; Deventer 73; Dor drecht 1043; Eindhoven 193; Groningen 267; Haarlem 286: 's Hertogenbosch 79; Hilversum 213; Leeuwarden 118;- Leiden 117; Maastricht 56; Nijmegen 129; Tilburg 63; Utrecht 308; Zutphen 27; Zwolle 56; overige kantoren in één totaal 3832. De opbrengst der Geluktelegrammen over deze maand bedroeg f 2333.75 vergeleken met de opbrengst over December 1928 valt Van de opbrengst werd door het N. J. I. een bedrag van f 35.beschikbaar gesteld voor het Kinderfonds van het Post- en Telegraafpersoneel. Krankzinnig geworden over meend fiasco Minister Deckers heeft gisteren de com missie betreffende het wervenvraagstuk ge ïnstalleerd met een korte rede, welke door den voorzitter der commissie, Ir. J. A. Kalff, oud-directeur der Ned. Spoorwegen, werd beantwoord. Tot heden Is er geen enkel spoor, dat tot heer eenige ontdekking van den dader zou kun- nen lelden. In verband met den moord op mejuffrouw Aan de orde Is de voortzetting van de al- gemeene beschouwingen over de Ryksbegroo Ung voor 1930: De heer FOCK (V J3J gelooft, dat de be Bebouwingen over den aard van het kabln; ■eer weinig nut hebten. Spr. denkt aan he woord van den heer Kolkman by het optre den van het kabinet De Meester: ,.Wü zittel nu eenmaal met de menschen.” Spr. zal da echter niet leggen, doch met vertrouwen c, daden van dit kabinet af wachten. Spr. heeft geen wantrouwen -n den mlnist. van Koloniën, dien spr. heeft leeren kenne: als een krachtig bewindsman. Men spreek steeds van een regime-Fock-De Graaff, waar In nare dingen zouden zijn gebeurd. Spr? za afwachten by de behandeling der Indisch, begroeting of men zal mededee.en, waarin m algenlyk die verschrikkelijke dingen bestaan Spr. wil een woord van critiek laten hoo ren over de Curagaosche zaak. De regeerin. heeft den gouverneur Van Curacao eerve ontslag gegeven. Daarmede kan spr. zich ver- eenlgen. doch niet met de daaraan verton den dankbetuiging. De gouverneur is geen vc. jaar op Curasao geweest en zijn houding b.. de beruchte Juni-gebeurtenlssen is zeker nle van dien aard geweest, dat hy aanspraa. heeft op dankbetuigingen. Spr. is verbaas, over de motiveering. duv het hier een belang rijk ambt betreft. Op die wijze is een da: betuiging van nul en geener waarde. Is hei biet beter alleen dan een dankbetuiging te geven, als er reden voor is? De regeering moet tegenover haar ambtenaren «aar er. waardig zün. Spr. behoudt zich voor, by d. begroeting van Arbeid terug te komen op d; herplaatsing van den oud-gouverneur by di Arbeidsinspectie De heer OSSENDORP (S.DAF.) bespreekt de wijze, waarop het Georganiseerd Overlet over de techniscr.e herziening van het be ■oldigingsbesluit is gevoerd. De heer POLAK (S.D.A.P.) is in theork het er vrijwel mee eens. dat het vorige ka binet even goed had kunnen blijven zitten Maar welke verandering zou het in de poli tiek hebben gebracht, indien er naast de rechtsche leden van het Kabinet twee kleur lenze mensdhen waren blijven zitten? Var. grootere beteekenis lijkt de vraag: hoe komt het, dat wi) in de onmogelijkheid verkeerer. van de vorming van een parlementair kabinet zooals past In ons staatsstelsel? De grondoorzaak voor het door hem ge signaleerde verschijnsel, is dat de oude groe- peering Unks-rechts nog altijd gehandhaafd wordt in plaats van de groepecring democra tisch-conservatief in politieken en economl- schen zin. Spr. betoogt o m niet te begrijpen dat de katholieke arbeiders in hun vakver- eenigingen gescheiden zijn van het werkge- versdom, in hun partij vereenlgd zijn met datzelfde werkgeversdom. Men zegt wel: de katholieke arbeiders kunnen niet samenwer ken met sociaal-democraten, maar hoe is 1 dan in Engeland? Waarom kan dat daar wel en hier niet? In Engeland is geen katholieke Staatspartij en geen afzonderlyke katholieke vakvereenlging. Nu zegt men steevast: „Maar de Engelsche Labourpartij is heel anders dan de Nederlandsche S.D.A.P. I” Er is verschil in de wijzè van organisatie en van optreden der Labourpartij en der continentale socialisten maar de socialistische opvattingen zijn nle; anders Spr. komt thans tot de kwestie der zede lijkheid. Klachten over het zedenverval zUr door alle tijden vernomen. Spr. wijst der. heer Steger op de oud-middeleeuwsche llcde- ren. In dien tijd werden er geen doekjes oir fewonden en werden katten, katten genoemd Men krijgt daardoor" een beeld van de volks telten van dien tijd. Spr. herinnert aan de z.g ailschheidssloten, die een beeld geven var. ie zedelijkheid tn de hoogere standen. Spr geeft dadelijk toe: Er is een zqkere mate var moreele Inzinking te constatéeflén. maar deze was een gevolg van den wereldoorlog en dus te wijten aan deze kapitalistische maatschap pij, waaraan de oorlog inhaerent is. Ook leert de geschiedenis, dat er altijd moreele inzin king is te constateeren in het overgangstijd perk naar een nieuwe beschaving. Wellicht I wijst dus ook deze Inzinking naar den over- gang van de kapitalistische naar de socialis tische maatschappij. Maar hoe is daartegen nu van overheidswege iets te doen? De heer Steger wil maatregelen tegen „onzedelijke kleeding”. Moet dan worden voorgeschreven hoe lang de rokken moeten zijn en welk deel van de armen en den hals magagju-den bloot- gelaten? Wij worden zoo de risee van Europa Men krijgt zoodoende ook slecht gepleisterde graven. Geen partij heeft het monopolie van aedeljjkheid. Wij hopen door maatschappelijke middelen goed onderwijs, betere woningtoe- bestrijding van drankmisbruik er uitwassen de zedelijkheid te ver- nlandsche ->!an staan. De heer VAN ZADELHOFF <8. D. A P.) betoogt, dat de Inlander het belang Inziet van het onderwijs op westerschen grondslag Voor de uitbreiding daarvan Is in de eerste -laats noodig. dat over een voldoend aantal -oede leerkrachten wordt beschikt. Gaat de -egeerlng voort op den huldigen weg. dan komt zij er niet. Het minimutnsalarls is veel te laag. De heer WIJNKOOP (C. P.) meent, dat het nlandsche onderwijs niet anders is dan de afspiegeling van het koloniale imperialisme. De zoogenaamde rjjpmaklng van het onder wijs komt hierop neer, dat men de scheiding tusschen blank en bruin zoo scherp mogelijk maakt, en hetgeen de heer Gerhard wil, be vordert in wezen deze scheiding. Voorts is de opleiding van Nederlandsche en Inland che leerkrachten verschillend. De Inlandsche onderwijzers moeten beter worden bezoldigd en opgeleid. Ook de censuur op de Indische studeeren den in Nederland wijst erop, dat 1 heele on derwijs slechts gericht is op imperialistische doelëlnden. De heer LING BEEK (H. G. 3. P.) betoogt, ten aanzien van artikel 177 van het regee- rlngs-eglement, dat de klachten over de toe- ua-sing, blijkens het voorloopig verslag ver stomd zijn, en dat de minister daarop heeft -eantwoord. dat de toepassing thans ook rui mer is geworden. Dat beteekent. dat de Toomsche missionarl sen niet meer klagen dat zij niet in Protstantsche zendingsgebie- den mogen binnendringen. want de Protes- antsche zendelingen klaagden niet. De rul lere toepassing Is dus geheel eenzijdig naar -•en kant der Room che missie. Spr. wijst op 3oemba. waar de Roomsche missie sinds lan- -.-erkwijnd en verdwenen was en waar alleen Protestantsche zending bestond. Er was daar een resident, die vrijdenker was. Deze werd vervangen door een Roomsch-Katholiek re-i- de»j;. die Ijlings aan de R. K. Missie verlof -af terug te kearen. hetgeen zij deden met .legende vaandels<«n slaande trom. Acht de Minister wat In Soemba is geschied, -net zijn verklaring omtrent ruimere toepas- -ing van art. 177 In overeenstemming? De heer MOLLER (R. K.l ze^t. dat de cij- 'ers aantooren, dat het onderwijs in de laat- -te jaren zeer groote uitbreiding heeft onder man. Op de Westersche lagere scholen en ->n de voorbereidend hooger onderwijs-lnrich- ingen is Hollandseh nog steeds de voertaal terwijl slechts 20 pet. der leerlingen Euro- leescb zijn. Dat die voertaal nog Hollandseh s. is wel een groot gebrek. Aan inlandsche -cholen is een tekort. Opvallend is het slechte -zoek van de vrouwe lijke jeugd. De regee- een stijging van f 14.80 te constateeren. Ing dient na te gaan, hoe aan dit euvel kan rorden te gemoet gekomen. Voor de buiten- -rwesten zijn de cijfers beter dan op Java en ’adoera. De openbare en de neutrale school kan den eerllngen niets medegeven voor hun ziele- even. De miss e dient dus zeer krachtig ge- -t'eund. Zij richt, waar dat kan Katholieke -holen op. die een karaktervormende opvoe- Fng geven. Spr. pleit voor opheffing van het eerste lid •nn art. 177 van het regeering reglement en ’aagt over onbillijke toepassing. De heer FEBER (R. K.) bgtoogt. dat het lollandsch-inlandsch onder» ijs meer aan zijn loei zou beantwoorden als het meer werd aangepast aan de elschen der practijk en de -vamen-elsetien werden vei eiJaard. De heer KERSTEN waarschuwt tegen het gevaar van verroomaching van Indië en dringt, aan op strakke handhaving van art. 177. Gistermiddag is de Electrlelte'tstentoon- stelling te Leiden geopend in tejenwoord:-- held van de gemeentebesturen van Le!d~r en omllg~en.Se gemeenten: vertegenwoordi- -ers van talrijke onderwijs’-lrst-ll'n-;en er van organisaties en vereenigingen op elec- tro-teohailsch gebied; leden van Prov. Stater van Zuld-Holland in het ljv?rlngs~ebied der Leldsehe lichtfabrieken; de* directie van die fabrieken; prof. Keesom, prof. De Haas eti dr. Crommëlin. directeuren en ad j.-directeur van het Natuurkundig Laboratorium te Lel den; inspecteurs van het onderwijs te Gou- da Delft en Leiden enz. Ook de oud-burgemeoster van Leiden, jhr. De Gijselaar, en de hceren Bots en De Lange, oud-wethovders van Leiden, en oud- f presidcnten-ccmmlssaris der lichtfabrieken waren aanwezig, alsmede het onderwijzend personeel van nagenoeg alle scholen in Lei den en de omliggende gemeenten. De wethouder van onderwijs te Leiden, mr. Tèpe. heette de aanwezigen welkom en schetste vervolgens de ontwikkeling van hei onderwijs in de electriciteitsleer op de la- gere scholen in Leiden en omgeving, waar- j hem ter plaatse. Er werden van de plaats van het misdrijf verschillende foto’s geno men, waarna mej. B. In verhoor genomen werd, welk verhoor hedenmorgen Is voort gezet ook op de plaats der misdaad zelve, I waar mej. Boerwinkel het gebeurde nog eens In bijzonderheden omschreef. iwv xs UC uinunui, oer «=-Het Iyk der vermoorde Is blijven liggen drijven en van de netten ook productief te tot hedenmorgen en thans met een Roode maken buiten de spitsuren. De voorzitter 1 teursvereeniging. de heer W. Zwart, dank te het gemeentebestuur van Leiden en vooi- al de directie der Philipsfabrleken. Nadat de voorzitter van de K. noodzaakte hij haar met hem bosch in te gaan en zich daar zetten, steeds onder bedreiging met het mes. Nauwelijks waren bei^e mels- 1 jes gezeten of de onverlaat wierp zich op mej. Koperberg en slaagde erin zijn slacht offer geweld aan te doen. Mej. Boerwinkel die den man trachtte te beletten zijn doel te bereiken, bleef na de schanddaad met hem aan het worstelen. Zij liep daarbij verscheidene sneden over de handen op en nam ten slotte de vlucht. De man riep haar nog na:. „Nu ga ie zeker naar de politie.” maar nam inmiddels het hoofd van mej. Koperberg tusschen zijn knieën en maakte het s’achtoffer met -zijn dolkmes af. Een paar honderd meter van de plaats, waar het misdrijf was gepleegd, ontmoette mej. Boerwinkel den jachtopziener Rosen- Minister DE GRAAF gelooft, dat de be langstelling der regeeringvoor de volksge zondheid door mevr. De VriesBruins is on derschat. Spr. erkent echter dat er misstanden zijn op te ruimén. Met de wenschen van mevr. De VriesBruins stemt de minister In. maar haar meening. dat gebrek aan geld geen rol mag spelen, deelt hij niet. Spr. zal medewerking verteenen aan groo tere aanoas lng van het inlandsch onderwijs aan de eischen der practijk. Dat de onderwij zers niet zijn wat men hier van een onder wijzer verwacht, -is juist. Wanneer men de onderwijzers te veel naar voren brengt, sullen zij vervreemden van de dessa. Bij de regee ring bestaat niet de indruk, dat de onderwij- nog de volgende bijzonderheden: Éérst nadat mej. Boerwinkel zich in staat gevoelde een omstandig verhaal te doen van wat haar en haar vriendin in de bosschen by Bennekom is overkomen is het mogelijk te vertellen hoe het misdrijf is gepleegd. De belde verpleegsters waren aan het wandelen in den omtrek van Bennekom. Toen zij den Breukelerweg afliepen kort na vier uur. kwam -haar op den hoek van een dennebosch een man tegemoet, die zioh gedeeltelijk ontkleed had. Onder bedreiging met een dolkmes dwong hij beide meisjes hem te kussen, üit vrees gaven zij aan zijn eisch toe. Daarop verder het neder te De correspondent van het ..Hbd.” meldt standen, dergelljke sterken De heer KOSTER (VJB.i wijst op eenigr onjuistheden in het verslag over de inkomen en vermogens van de sub-commissie uit dc commissie voor de economische politiek. Dr Nota neemt een waardedaling Van het gel-' van 1915—1927 van 42 73 pCt. aan. De wer kelyke waardedaling- is echter 30 pCt. Daar uit volgt, dat een toeneming van het parti culier Inkomen sinds 1915 van 23 60 pCt. heeft plaats gehad in plaats van 7.10 pCt., zooal: het verslag aanneemt. Wat de vermogens be treft, sinds 1915 Is het volksvermogen ver meerderd met 13.20 pCt. en niet vermindert met 2.98 pCt. zooals in de Nota wordt aan genomen. Daartegenover staat echter eer toenemende schuld van Staat en gemeente die niet steeds voor productieve werken is aangegaan In elk geval zijn de cijfers uit dl" verslag zonder meer niet bruikbaar. Spr hoopt op spoedige rectificatie vanwege hc’ departement van Arbeid. H. en N. Naschrift der Redactie. De schrijver van het door inzender bedoelde artikel is, önjuütèn kijk geven op de beteekenis van in tegenstelling met de geuite veronderstel- deze groep „jongeren.” Het woord „jongeren” in zijn meest uitgebreiden zin nemend, meent schrijver dezes te kunnen verklaren dat een belangrijk deel, meer en sterker gezegd dót deel der jongeren, dat zich op de hoogte houdt van wat er op de cultureele markt van ons vader land te koop is, het bij voorbaat eens moet zijn met de strenge veroordeelingen, die de strijdwijze van de „Jongeren” der Gemeen- schapsgroep vooral de laatste dagen over zich heeft afgetrokken. Daar zijn we het dadelijk over eens en we kunnen de woorden van P. van Heugten S.J. billijken en onderschrijven: „Ik wraak niet het geestig, zelfs scherpgewapend optreden tegen werkelijke wantoestanden (al zou het eigen schip getorpedeerd moeten worden!), maar het noodeloos maltraiteeren, het sar rend ridiculiseeren van personen buiten die wantoestanden om, enz." Maar wat ik den schrijver van het artikel in questie meen te mogen kwalijk nemen, dat i Indische Begroeting Voortgezet wordt de behandeling der In dische Beerooting tafdeeling Onderwijs en ^eredienst De heer GERHARD <8. D. A. P.) wil spre ken over de algemeene onderwijspolitiek, de verhouding der openbare en bijzondere scho len en de voertaal, alles met betrekking tot het inlandsche onderwijs. Vóórmannen der inheenvehe beweging ko men er tegen op. dat de confessioneele school -ebrulkt wordt voor missie-doeleinden. voor de kerstening van Indië. ‘Noodgedwongen moeten Mohammedanen hun kinderen zen den naar confessioneele scholen. Het onder wijs aan bevolkingsgroepen, die er om vra- gen, wordt slechts verstrekt, gelijk op met sectarisch onderwijs. Het is noodig. dat goed onderwijs wordt zegeven in de inlandsche taal met als vreem de taal het Nederlandsch. zoodat de leerlin gen in staat zijn het M. XL L. O. en het M. O ’emakkelijk te volren. Opleiding van goede leerkrachten moet op het eerste een ver- grijpen dat de anti-dans-commissie iets te gen excessen zou kunnen uitrichten. Oven gens is de dansmanie een van de funeste ge volgen van den oorlog. Vooraj ten opzicht van ue jongeren kan de danscommissie ech ter wel goede adviezen geven. De heer Steger heeft ook gesproken ovi den goasdienst en Rusland en de vervol” gen. waaraan de godsdienst daar blootst?: Godsdienst uitroeien is natuurlijk onnw” Hjk, maar ook in de Fransche revolutie wa er haat tegen de kerk, die haar roeping va- vrede en liefde ontrouw was geworden, ter wijl dt economische toestand ellendig was. De heer SERRARENS iR.K.1 maakt eenü opmerkingen naar aanleiding van de ree van den heer Polak Een oud argument word’ door bet veie gebruik nog niet tot een juist argument. De katholieke arbeidersbeweging vormt niet een eenheid met de katholieke Staatspartij als het N.V.V. met de 8DAF. de begaafdheid van dezen tweeden Bernard Shaw geprezen. Maar onbekend was men met het tragische lot, dat het werk den schrij ver had bereid. Jaren lang streed hij voor de erkenning van zijn werken vele romans en novellen zijn in boekvorm verschenen, maar bleven onopgemerkt. Toen hij aan zijn drama „Weg naar Golgotha" begon, zei hij: Met dit weck zal ik staan of vallen. Ik weet dat ik een steilen weg voor me heb, maar deze zekerheid zal me juist opmonteren en aan- t-poren mijn kunst te ontplooion. Een jaar lang schreef hij aan het drama, dat zijn meesterwerk werd. 16 November 1924 ging de première. Alles wat te New-York naam had, woonde de voorstelling bij. Ook Hoover zat m een loge. Terwijl het publiek in adem- iooze stilte bet tooneel volgde, stond de onge schrijver sidderend achtet' de cou lissen. eiken zin, elk woord meesprekend. Maar toen het gordijn na het eerste bedrijf viel, bleef het stil in de zaal. Betee kende dat een afwijzing van zijn werk of had de tragiek der handeling de gemoederen te diep geschokt Highsborn zou de oorzaak niet meer ervaren. Toen het gordijn^oor de tweede maal viel en het publiek van geestdrift raasde en steeds weer om Highsborn riep zochten de directeur en de acteurs te vergeefs naar hem en zijn vrienden vermoedden dat er iets met hem was- gebeurd. De portier vertelde, dat hij na het eerste bedrijf een heer totaal in de war den schouwburg had zien verlaten. Hij was zónder hoed en jas weggeloopen. Den heelen nacht zocht men de straten en parken af, nergens kon men hem vinden. Den volgenden nacht eerst ontdekte de politie hem. Verwarde zinnen uitstootend boom, die naar ove-bracht naar de woning met glazigen blik zat hij op van den arbeider Potte, waar zij voorloopig ----j 2-. verbonden werd. Rosenooom waarschuwde toen onmiddel- Hlk den rliksve’-dwachter Wien en den ge- meente-veldwachter Wansink, die onmiddel- Jljk mej. Eocrwinkei ondervroegen en. leid door haar aanwijzingen, tenslotte lijk van mej. Kojxrberg vonden. ZU j voorover met hét hoofd in de heide. Ondertusschen kwam 'ook dr. Van Om- men. eveneens door Rosenboom gewaar schuwd. ter plaatse, die mej. Boerwinkel verder verbond en de dood van mej. Koper berg constateerde De politie was inmiddels bezig met politiehonden het terrein af te zoeken, zonder dat echter iets ontdekt werd. Te negen uur kwam het parket uit Arn- wijze, waarop hij in de eene phrase na de andere met de Gemeenschapsbeweging af rekent, haar oprechtheid ontkent, iedere cultureele waarde haar ontzegt. Ik zal zoo vrij zijn, aan een paar vragen, die de schrijver in zijn beschouwing stelt, bij wijze van antwoord eenige citaten toe té voegen, ontleend aan hetzelfde artikel, waarin 1 de hoofdredacteur van Boekenschouw, Patet v. Heugten S.J., een erkend bevoegde du» in het laatste nr. van dit tijdschrift boven- aangehaalde berisping schreef. 1 „Vormen zij.” wordt gevraagd, ,,’n groeft 1 welke in breeden maatschappelijken, zij het jongeren kring invloed uitoefent?” ....„Toch," zegt Pater van Heugten, „zijn zij een macht geworden in den lande, een macht in de Katholieke cultuur, een macht zelfs daarbuiten.” en Maar hun invloed groeit op velerlei 1 gebied.” „Zijn,” vraagt men verder, „het dragers van groote denkbeelden met opbouwende kracht F' De artikelschrijver antwoordde zichzelf met een categorisch „Noch het een, noch het ander.” Luister echter naar den Pater „De katholieke gedachte in Nederland stroomt vandaag voor drie-kwart door de denkbedding van hen, die nog altijd de jongeren heeten," en „een groep.... (die) bijna de hegemonie bemachtigt op het ge bied der onmiddellijke geestesbelnvloeding.” In dit verband zij het me geoorloofd even de belangrijke cultureele daad aan te stippen, 'n paar jaar geleden door die „Jongeren” gesteld met hun „Anti-Schund"-brochure, eenige intensieve poging van den laatsten tijd om een vinger te leggen op de rottende wond van den door A. M. de Jong c.a. ver pesten volkssmaak. Waarom verder in niet nader verklaarde aantijgingen te vervallen en te spreken over „jongeren, die zich buitenbeentjes voelen en geen evenwichtig moreel hebben Pater van Heugten kent ze beter „jongeren, in 1 wie de vlam van het heilig vuur brandde en wier in verwoesting aanstormend idealisme geen ritualia noodig had om tot de over winning te geraken.” „Aanstormend ideali»- me" geachte artikelschrijver, die den jonge ren klakkeloos aanwrijft, „aanvankelijk in speelschheid" een tijdschrift opgericht te hebben, „dat om litterair en artistiek streven in 't algemeen niet zonder verdienste wérd.” Het maken van zuivere distincties is den klassieken geest van den Pater eigen en hij ziet „wellicht valt het te betwijfelen, of de hoofdverdienste dezer jongeren op exclusief litterair terrein ligt." Niet a-priori moeten alle manoeuvres der Gemeenschapsjongeren gesorteerd worden onder den „grenzenlooze zucht om nooit en nergens iets goeds te willen zien.” En dan denk ik aan het zeer mooie „In Memo- riam” dat Albert Kuyle schreef bij het afster ven van Mgr. H. van de Wetering z.g. En dan zou ik nog het woord willen aanhalen, dat Jhr. Ch. Ruys de Beecenbrouck drie jaar geleden sprak en dat voor eenigen tijd door „De Tijd” werd aangehaald „Wij allen verheugen ons over uw idealisme, dat liefst naar het hoogste grijpt wij waardeeren uw onstuimige voortvarendheid, waarmede gij tegen sleur en slenter, tegen mogelijke ver doezeling van idealen ten strijde trekt.” Wordt niet min of meer (ik zeg niet ten volle) door dit goedkeurend gebaar geïm pliceerd, dat vaak de jongeren met recht den brand van hun hekelende verontwaardiging staken in oude en muffe heilige huisjes Tenslotte begrijpe men dus den opzet van dit ingezonden stuk wel geenszins veront schuldiging aan te voeren voor extravagan ties, waarmee gerechtvaardigd-goede repu taties neer worden gehaald, doch een eerlijk protest aan te tee kenen tegen de wijze, waarop zonder meer met de prestaties der rs van J. M. J. >t\ ingang van 1 een afdeellng gymnasium te Rotterdam De Katholieke Staatspartij staat grondslag van „Rerum Novarum”. De politiek der Katholieke Staatsparty ts en constructieve politiek. Er is wel verschil t ’sschen het karakter van het socialisme in Engeland en in Nederland, evenals er ver schil is tusschen het socialisme van vroeger en van nu. Het verschil tusschen het Engel- che socialisme en dat van het continent vindt sijn grond hierin, dat niet Karl Mant met de leer van den klassenstrijd het socla- ’Isme in Engeland stichtte, doch Robert Owen die de boodschap der mensohheid predikte Spr. betooet. dat de Labour-partij niet op treedt als klasse-part’l. Ook ten aanrien van ’raarstukken van sorin'e wet-tevir"; is er eer -root verschil in mentahteit tusschen d? Fr 'rlsche en de continent’» arne'd-rs. Spr. ka- •”h te dien a'-'-len bern-oen 00 zi’n erva- nren in Genève. De Fnre’sche Labour- ">art,f heeft geen eGen socialistische levens- 'n wereldbe'cho’.iwinc. On h-t pro'ram d- abour'art’i staan veen eischen omtrent hc ■■”twel”k. bet swuee’e vraagstuk, d- verhnr- 1'ng tusschen Staat en kerk enz. De soc!” ’’stisebe nartij in Fnre’ahd voert ireen art ”'hri-te!',k«n koers. In het l’cht dier feite- - ord» de verhupding der Katholieke kerk ir ”n<»e!—t-~»nover de Labour-part'J volko- -n dnideli’k. Van een verzoening tusschen Katbo’ici-mu m Socialisme kan geen snrake Fin tenzy d” loclah-ten hun be-rinselen laten varen, d'- net het Christendom In striid zijn. Wel kun oen w’f wasrdeerlng hebben voor he’ v.-er’- -””er t»”en-ta”ders. Het soe’-Iteme heeft ■’k. als het de te”enwoordige ssmen’evte” olet beschouwt als een goede wereldord”. W •"reten niet voor ons zelf het monopolie on- eischen van sociaal werk en van te snreker "amens de arbeiders. Afce—belden van de vraag van samenwerking, is wederzijdsebr vaardeering gewenscht. doch dan moet die waardeering niet voortkomen uit tactische overwegingen om de arbeiders tot het sccia- i'stne te voeren De verrad”ring wordt te 2 uur 40 verdaagd tot Dtosdap-ntedeg Ijalf 2. Mgr. Nolens aantasten op een I geïncrimineerden wordt afgerekend in een melodramatisch scenario van bespijkerde Tebetreuren is het, dat de artikelschrijver schandpalen. (Wat men *n „Jongeren” Jw_‘_j en in I moge kwalijk nemen, hun critieken en het geschrijf-op-den-man- afbraak zijn brillant, hun pen flonkert van Het zij mij veroorloofd eenige opmer- I kingen te maken naar aanleiding van uw artikel van gisteren „Jongeren.” Dit artikel voegt zich bij de serie pers stemmen. die de verontwaardigde publieke meaning demonstreeren betreffende een deel van den inhoud van het onlangs door de Gemeenschap uitgegeven pamflet „Hagel en Vuur." dat toe cfaderwerp heeft den stand van de politieke belangstelling op het oogenblik, in het bijzonder onder de jonge- I ren. Een verontwaardiging, vooral groot die het bevat uit een onlangs in de Gerneen- op schap gepubliceerd hekeldicht, en die den __i persoon van f-_ wijze, die niet te verantwoorden is. Het Hjk der vermoorde 1 tot hedenmorgen en thans Kruis-auto naar Arnhem vervoerd. De poll- van de Leidsche Installa- tie heeft in den loop van gisteravond en v,»™ w van vanmor(fen ree(js tal van personen aan gehouden, die ongeveer beantwoorden aan i het gegeven ^nalement. doch die allen hun K. voor alibi konden bewijzen en dus weder op Rijnland, de heer D. ten Gate Brouwer en vrije voeten moesten worden gesteld, de voorzitter van de Ned. Vereenlging van I Electrotechnische Werkgevers. de Schreeres nog het woord hadden gevoerd, opende de burgemeester van Leiden, mr. A 1 van de Sande Bakhuyzen de tentoonstelUp.g/ Koperberg vernemen wij nog nader, dat daarbij wijzend Op Leiden's vermaardheid, gistermorgen 120 sóldaten uit Ede zijn ge- op het gebied der electrlcltelt. verkregen requlreerd om een onderzoek in de bosschen door den uitvinder van de Leidsche flesch ln te stellen. en het werk van den grooten Loreptz. i In óen loop van den ochtend zjjn alle I bosschen In tiraiüeur-llnle afgezocht, even- ren j?en verontwaardiging, vooral groot en gevonden bcteekenlS zonder twijfel gerechtvaardigd om de^regelen, Bij de politie komen vele berichten bin- j j nen van personen, die den verdachte cp verschillende punten in de gemeente Rhenen zouden hebben gezien. Al deze aanwijzingen worden consciëntieus onderzocht, doch bepaalde aanwijzingen omtrent den schuldige ontbreken. Donderdag werd een verdacht De Vredes- en Volkenbondstentoonstelling Grebbe gesignaleerd, in de Ridderzaal te ’s-Gravenhage, die zich van gisteravond aan deze gebeurtenis 1 aan t:‘ ?r J— de Gemeenschap eenige beschou- geest-) persoon in i De Rijks- en Gemeentejxilitie hebben hem den nacht op de verblndings- 1 wegen .in de gemeente Rhénen onder con- tró’e gehouden. Dit spoor heeft geen resul taat opgeleverd 223. En eindelijk grepen zij het touw, op de wiebelende schuit, ,.’k wou,’’ zei Trijn, „dat ze stiller lag, aao houd Ik het niet lang uit. Het Is steeds schommelen heen en weer. Ik word misselijk als ’n kat, ik was stil bij Hein gebleven, als Ik het vooruit gewéten had.” 224. En langs de Hjn klom Jokko eerst, hij was in zijn element, het klimmen lag zoo in zijn aard, hij had het reeds jong ge kend. „Zie,” zei hij, „hoe of ik het doe, en houdt je maar stevig vast, we blijven dan weer bij elkaar, als eens In de poppenkast.”

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1930 | | pagina 8