ONS BLAD
i
X.
Voornaamste &Cieuws
1930 aan de spits
'•I
■DEZE WEEK
bijzonder gerecht uit onze
LUNCHROOM
aangifte moet op straffe van verlies van rechten, geschieden uiterlijk driemaal vier er twintig uren na het ohgeval
Joannes Dominicus Joseph Aengenent
door de genade Gods en de gunst van den Apostolischen Stoel
BISSCHOP VAN HAARLEM
tn
MAANDAG 10 MAART 1930
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER BLADEN
EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 58
VIER
Winkelsluitingswet
Obligatielening
Politiebeambten gedood
Justitieel onderzoek
Ernstig verkeersongeval
Vier dooden
Dieven in een garage
Het vertrek van de Hertog Hendrik
De R. K. Handelshoogeschool
Gen.-Majoor J. A. J. Smit f
JOH. LAUWERS
Het misdrijf te Bennekom
490
Doodelijk ongeval
te IJmuiden
Het fabrieksongeluk
te Womierveer
Noodlottige brand
te Duluth
Brutale overval op een
juwellerswlnkel
Machinist tusschen de machine
bekneld
De gijzeling niet meer van onzen
tütf?
Barometers Thermometers
PAYGIOP 3
ALKMAAR
De valsche toegangskaarten
te Amsterdam
Wie bestelde ze?
GEBAKKEN ZWEZERIK
DOPERWTEN
GEBAKKEN
AARDAPPELEN Q
-VROOM DREESMAHN
ALKMAAR
Ter dood veroordeeld
NOORD-HDLLANDSCH DAGBLAD
Alle «DonW. op dit bl.d lijn incevoltte de venekeriiuavoorvaarden
©e overstroominA in Frankrijk
I
de tegenstanders tegen een
kan
Gegeven te Haarlem, den Isten Maart 1929.
Om de identiteitskaart
nederlaag van het kabinet*
een
Geen voortgang op de Vloot conferentie.
De regeeringdertsis in Saksen.
IletYoungplan in den Duitse hen Rijksdag;
Z,y lossen een schot.
Barometerstand 9 uur vm.: 747 Achteruit)
de heer De G. te Delft gisteravond
hoorde in zijn garage, ging hy ky-
ontdekte twee personen. By de ont-
Een zware brand heeft de fabrieken, van
de Erven H. de Jong te Wormerveer totaal
verwoest. De schade bedraagt 1 niillioen.
Verschenen is het rapport der ambten**
ren in zake de taalkwestie in België.
Licht op De lantaarns moeten morgen
•vorden opgestoken om 6.26
Voor de huldiging van dr. Frederik va*
Eeden is te Bussum e encomité gevormd.
Weer
Tardieu.
W. H. Taft, oud-president der Vereenigdd
Staten, is overleden.
ABONNEMENTEN: voor Alkmaar
en Agentschappen: per week 25 et.;
per kwartaal f MS; per poet, per
kwartaal 15S b(j vooruitbetaling.
tj. D. J. AENGENENT.
Bisschop van Haarlem.
Op last van Z. D. Hoogwaardigheid.
J. M. VAN DER TUIJN.
Secretaris.
lonneerde generaal-majoor der
A. J. Smit is gistermiddag,
het Haagsche Bosch wandelde,
elkaar gezakt en overleden.
n* Smit, die juist hersteld was
«eratle. welke hij In het Roode
nis onderging, bereikte den leef-
Een kijkje van de ontzettende overstrooming in Frankrijk, die aan honderden het leve*
ko st.
Oneenigheid in de nieuwe Engelsche partQ,
Lord Beaverbrook uit de partij getreden.
bij verlies vaa
anderea vinger
Ka-
dit
De ov<
van Z. 1
dag.
1*
Aan ed werf ..Vooruit" je Spaarndam ia
Zaterdag het honderdste schip te water ge
laten.
De verdaehmte van den moord te Benne*
kom schuldig aan inbraken?
De actie van Gandhi. Het antwoord va*
den onderkoning.
Toen
onraad
ken en
dekking dreigde een hunner den heer De G.
met een revolver, terwijl direct op de bedrei
ging een schot volgde, dat gelukkig miste
De daders ontkwamen.
rerstromujgsramp in Frankrijk. Gift
H. den Paus. Een nationale rouw*
Gisteren vierde de R. K Handelshooge
school te Tilburg haar tweeden geboortedag
Bij gelegenheid van deze herdenking heeft
de Rector-Magnificus. Mgr. dr. Th. Goossens
een rede gehouden, getiteld: ..Het keerpunt
van Brabant 1 Maart 1795".
at Nash voor een matigen
een wagen maakt, die, wat
Kaft en afwerking betreft, met
dwurdere merken ka* eonenr-
BUBEAU: BOF ALKMAAR
Telefoon: Administratie No. «33
Redactie Ne. «33
Zaterdagavond werd te Koningsbergen een
politie-beambte door een tramconducteur
J verzocht de identiteit vast te stellen van een
gporbtjganger. die een ruit had vernield. Daar
Jézë man geen papieren bfj «teh hwd, werd
hij naar het bureau gebracht. Onderweg slo
ten zich nog twee agenten ter assistentie aan.
De arrestant schoot plotseling zijn revolver
af in de richting van de agent en trof deze
in het hoofd. Daarna schoot hy op de beide
andere agenten, zonder hen evenwel te tref
fen.
Op het bureau bleek het een acteur te zijn.
De politieman overleed op weg naar het zie
kenhuis.
Een bestuurder van de Gooische stoom
tram zag Zaterdagavond te ongeveer half
negen in het licht van zijn schijnwerpers een
man op den weg liggen tusschen Naarden
en Hakkelaarsbrug. Hij stopte en waar
schuwde twee motorrijders, die den bewuste-
loozen man naar Dr. Keyzer in Noorden
brachten. Deze constateerde zware hersen
schudding en liet den man naar de Mayella-
stichtlng te Bussum vervoeren. Door een 8.
O. S.-bericht kwam de Naardensche politie
te weten, dat de ongelukkige de 20-Jarlge
V. Hopp uit Harderwijk is.
Hij had zich per fiets naar Amsterdam
willen begeven, waar zijn ouders wonen.
Vermoedelijk is hij door een auto aangere
den. Zijn toestand iff zeer ernstig.
Dr. Luther, ood-minlster van financiën la
Duitschland. wordt genoemd als opvolger
van dr. Schacht.
Verschenen is de prospectus var, de Sile-
zische provincie van de Congregatie der E.E.
Vusters van Onze Lieve Vrouw (Kongre-
gation der Armen Schulschwestem van Un-
serer Lleben Frau. Schlesische Provinz). Pro
vinciaal-Moederhuis te Breslau (Rechtesper-
soon: „St. Augustlnus-Stiftung zu Breslau"),
welke overgaat tot uitgifte van 625 000
8 pct. Hyp. 75-jarige Obligatiën in stukken
van 1000 en f 500 aan taonóer met cou
pons per 1 Maart en 1 September, tot den
koers van 100 pet.
Ten behoeve varTde obligatiehouders wordt
als zakelijke zekerheid nog een eerste hypo
theek op goudbasts gevestigd totaal ge
taxeerd op pl.m. 1.560.000 De leening is
derhalve 2H maal gedekt.
Het H. Sacrament mag dan in Ostensorio
worden uitgesteld.
Ten vierde. wy bepalen bij deae, dat op
Zondag 16 Maart in alle kerken van Ons
Bisdom het H Sacrament in Ostensorio ter
aanbidding zal worden uitgesteld in de uren
van den namiddag, welke nader kunnen wor
den vastgesteld door de plaatselijke Geeste
lijkheid. waarna een Pleschtlg Lof zal wor
den gecelebreerd, waaronder zullen worden
gebeden de Litanie van het H. Hart en de
Akte van eerherstel, gevolgd door het schiet
gebed van Z. H den Paus: „Verlosser der
wereld, red Rusland", hetwelk driemaal zal
worden herhaald; en dat op Woensdag
19 Maart onder het Lof. hetwelk op dien dag
moet worden gecelebreerd ter eere van Sint
Joseph, den Patroon der H. Kérk, gebeden
rullen worden de Litanie van St. Joseph en
het gebed: ..Tot U. o H. Joseph, nemen wij
onze toevlucht”, gevolgd door de drievoudige
herhaling van hetzelfde schietgebed van den
Paus.
Wy hopen en vertrouwen, dat de deelne
ming der geloovigen van Ons Bisdom aan
deze uitingen van eerherstel zoo algemeen
mogelijk zal zijn, ten einde door onze smee-
klngen van God te verkrijgen, dat Hy in
Zijne oneindige goedheid aan het arme Rus
land barmhartigheid moge verleenen.
En zal dit Ons herderlijk schrijven op den
eersten Zondag van Quadragesima In alle
kerken van Ons Bisdom en In alle kapellen,
waarover een Rector is aangesteld, op de ge
bruikelijke wijze worden voorgelezen.
Het lijk van den fabrieksarbeider L.. die
Woensdagnacht in de oliefabriek De Engel
van de firma Grok en Laan in een kuip,
geyuld met kokende vetzuren is gevallen, is
op last van de justitie in beslag genomen
Dr. Hulst uit Lekten heeft de lijkschouwing
verricht. Uit het ingestelde onderzoek zou
zijn gebleken, dat de kuip niet was voorzien
van de bjj de wet voorgeschreven beveili
ging
ADVERTENTIEPRIJS: Van
regels 1-25; elke regel meer
RECLAME per regel «.75 vooe
de eerste pagina; voor de overige
pagina's UJS»
RUBRIEK .VRAAG EN AANBOD*
bij vooruitbetaling per plaatsing
t 0.60 per advertentie van 6 regels;
Iedere regel meer 0.12
Te Duluth (Minnesota) zjn vier menschen
omgekomen bij een brand in een woonhuis
van zees verdiepingen. De brand ontstond op
de tweede verdieping en breidde zich zoo snel
uit. dat den bewoners der bovenste verdie
pingen de weg werd afgesneden en ongeveer
15 menschel? met behulp van ladders gered
moesten worden.
Het gemiste verlof der bemanning
Het lid van de Tweede Kamer, de heer
Brautigam. heeft aan den minister van De
fensie de volgende vragen gesteld:
I. Is het den minister bekend:
a. dat te vorige jare het vertrek van het
pantserschip Hertog Hendrik naar West-
Indië dermate overhaast geschiedde, dat door
de bemanning het gebruikelijke voorafgaande
<erlof bij een reis naar de tropen of het bui-
Tenland niet kon worden genoten en voor vele
opvarenden zelfs geen gelegenheid bestond
afscheid van hun betrekkingen te nemen;
b. dat krachtens beschikking van den vloot
voogd, op een daartoe strekkend verzoek der
bonden van marinepersoneel, aan deze be
manning by terugkeer van het schip geen
verruiming van verlof zal worden verleend
doch slechte het gebruikeiyke verlof van 14
dagen zal worden toegekend?
II. Is de minister bereid, gelet op de in
vraag I. onder a. genoemde feiten, te bevor
deren. dat alsnog de leden der genoemde be
manning in het genot van een ruimer verlof
b.v van een maand, worden gesteld?
Een pijnlijk geval
Het lid van de Tweede Kamer, de heer
Duys. heeft aan den Minister van Justitie de
volgende vragen gesteld:
Is het den minister bekend
dat zich op dit oogenblik een vader vrai vier
kinderen in gUzeling bevindt op verzoek van
een papierhandelaar, een zekeren Dorgelo, uit
Gouda, op grond van het feit, dat deze laat
ste van den eerste zou hebben te-vorderen
een bedrag van f 37.50. en dat deze gijzeling
reeds meer dan honderd dagen heeft ge
duurd;
dat de gegijzelde, na zyn faillissement te
hebben aangevraagd, dit faillissement wegens
gebrek aan actief zag opgeheven en daarna
opnieuw gegijzeld werd;
dat daarna de gegyzelde opnieuw faillisse
ment aanvroeg, dat echter werd geweigerd op
grond van het feit, dat er geen actief was en
de man. die hier gegloeid was. straatarm
bleek te zijn?
Is, Indien deze feiten juist blijken, de mi
nister niet van oordeel, dat ook hier wede? uit
blykt dat het instituut der gUzeling niet
meer is van onzen tyd, en is de minister be
reid. een wetsontwerp aanhangig te maken
waarby, hetzy dit geheele instiuut wordt af
geschaft. hetzy zoodanig wordt herzien, dat
althans een gebruik er van, als hier geschiedt,
voor de tgeBimst onmogelyk wordt gemaakt?
Aan de Geestelijkheid en Geloovigen van ons Bisdom
ZALIGHEID IN DEN HEER’
Zaterdagavond drong een onbekende man
een juwelierszaak In de Grosse Theater-
strasse te Hamburg binnen en bedreigde den
winkelier met een mauser-pistool. Deze vat
te de zaak aanvankeiyk op als een misplaat
sten grap, doch plotseling loste de indringer
een schot, dat den juwelier In het hoofd
trof. Hoewel hy ernstig gewond was, zette
hy den onverlaat op straat na. Deze loste
een tweede schot, waardoor hy echter zelf
zwaar gekwetst werd. De juwelier kwam te
vallen en moest naar het ziekenhuis worden
overgebracht. Hy is echter tydens het trans
port overleden. De dader van de naanslag is
in het ziekenhuis aan de gevolgen van zyn
schot bezweken.
d.T Te™.keri?itt’',OIW“*r<lcI1 f ^ntin Leven»lan«! geheele ongeschiktheid tot werken door f lEft Mi son ongeval met f OCfl bij verlies van een hand. f «4E bij verlies van een f cn bij een breuk van f jn
ta«en ongevallen versekerd voor een der volgende uitkeeringen OÜUU.- „rlics „n b^. armen ^de b«.nco o( doodrflfken .Hoos «m voet o< een oog 125.- duim of wijsvinger been of arm 1
in artikel 2 dat op de Zondagen, met
uitzondering voor geringe eetwaren, geen
koopwaren hoegenaamd op markten,
straten of openbare plaatsen zullen mo
gen worden uitgestald of verkocht en
dat kooplieden en winkRftrs hunne wa
ren niet mogen uitstallen.^ noch met
open deuren verkoopen. Het is nog niet
zoo heel lang geleden en velen zullen
het zich nog herinneren, dat destijds
de winkels op Zondag de gordijnen dicht
hadden, de deur gesloten en toch ver
kochten, wat volgens de Zondagswet
mocht. Dit artikel van de nog bestaande
wet is thans plotseling in het debat
geworpen en het is begrijjjelljk dat daar-
debat
Hel, onderzoek inzake de valsche toegangs
kaarten voor de protestmeeting tegen de
Russische godsdienstvervolgingen in het
Concertgebouw* heeft, aldus meldt het
„Hbl.”. uitgewezen, dat het cliche geleverd
werd door „Mercurlus" in de Haarlemmer
Houttuinen. Deze cliché fabriek werkt ook
geregeld voor „De Tribune De lastgever
voor de vervaardiging van de valsche toe
gangskaarten is tot dusverre onbekend ge
bleven; de firma kon de politie slechts een
vage persoonsbeschryvlns van dengeen, die
het cliché besteld had, verstrekken.
He aantal dooden bij de mijnramp 14
Charleroi Is tot 14 gestegen.
Beminde Geloovigen!
Wij zyn er van overtuigd, dat de oproep
van onzen Heiligen Vader den Paus tot de
geheele Katholieke wereld om zich met Hem
te vereenlgen. ten einde eerherstel te geven
voor de beleedigingen en verguizingen, die
vooral gedurende de laatste maanden In het
diep rampzalige Rusland aan God en gods
dienst werden aangedaan, ook door U ont
vangen is met volle instemming en innige
dankbaarheid. Ook gy zyt geschokt tot in
het diepst uwer ziel door de God-onteerende
gebeurtenissen in het Oosten, en daarom
heeft de stem van den Vader der Christen
heid by U dankbare weerklank gevonden.
Volgaarne komen Wy teger .oet aan Uw vurig
verlangen om U te vereenlgen met den H.
Vader, uwe handen met hem smeekend ten
hemel op te heffen, ten einde vergeving af
te roepen voor de zonden, waardoor zyne
eer rechtstreeks werd aangetast.
Allereerst verzoeken wy daarom alle ge
loovigen van Ons Bisdom om óf wel op Zon
dag 16 Maart, óf wel op Woensdag 19 Maart
(den dag. waarop de H. Vader Zelf in de
Basiliek van Sint Pleter op plechtige wy»e aan
God eerherstel zal gaan aanbieden) óf wel
op Zondag 23 Maart te naderen tot de H
Tafel en. in een algemeene H. Communie U
te vereenlgen met de intentie van zyne Hei
ligheid.
Ten tweede verzoeken Wij aan al degenen,
die dit jaar zullen deelnemen aan den Stillen
Omgang te Amsterdam, dien omgang te wil
len doen tot dezelfde Intentie, en dus ook
door deze grootsche manifestatie van geloofs
leven aan God eerherstel te geven.
Ten derde, wy geven by deze verlof aan
de religieuzen van de kloosters in Ons Bis
dom om in den nacht van den 18den op den
19den Maart óf wel in den nacht van den
22sten op den 23sten Maart een nachteiyke
Aarfbidding te houden tot dezelfde intentie.
De machinist H 8. geraakte Zaterdag
morgen op het werk van de Amsterdamsche
Ballast Maatschappy te IJmuiden, bekneld
tusschen het raderwerk van een z.g.n. Ijze
ren Man. Eenlge arbeiders ontdekten het
ongeval en zetten onmiddeliyk denstroom af.
8. bleek levensgevaariyk gewond te zyn en
werd vervoerd naar het Roode Kruis Zie
kenhuis te Beverwyk. Zondagmorgen is hy.
na een nacht van hevige pynen. aan de
gevolgen overleden.
De overledene was 47 jaar en laat een
yrouw en een dochter achter
Geen verband met de Dusseldorpsehe
moorden
Volgens mededeeling van de Duaseldorpsche
politie, heeft de gearresteerde J. H. niets
uitstaande met de te Dusseldorp gepleegde
moorden, daar H. de Duitsche taal niet kent
en in verband met de te Dusseldorp gepleeg
de moorden zijn alibi heeft kunnen aan-
toonen.
Luitenant Hoste, het tweede slachtoffer
van het vliegongeluk te Kaljati, is over*
leden.
door een zeer interessant
ontstaan.
Hoe het ontwerp naar de Eerste
mer gezonden zal worden is op
oogenblik nog niet te zeggen. Voor het
beginsel van de winkelsluiting, ook op
Zondag, is wel een meerderheid, door
dat katholieken en sociaal-democraten
er voor zijn, maar met de democraten
dreigen er toch verschilende gevaren.
Voor de heeren Llngbeek en Kersten
biedt het ontwerp, hoe zou het anders
kunnen wezen, een pracht gelegenheid
om actie te voeren tegen de katholieken,
omdat de twee katholieke feestdagen tn
het ontwerp, wat het openblijven van
winkels aangaat, op den daaraan voor-
afgaanden dag, gelijk gesteld worden
met christelijke feestdagen.
De liberalen zijn tegen de sluiting op
Zondag voor enkele zaken en anti-revo-
lutionalren en Christelijk-Hlstorischen
zijn verdeeld, omdat de wet niet genoeg
geeft op het gebied van de sluiting op
den Zondag.
Makkelijk zal Minister Verschuur zijn
eerste sociale wet. want dat is de win
kelsluitingswet toch in de eerste plaats,
niet In hel Staatsblad krijgen. De Ka
mer zal aan de behandeling van de 14
artikelen zeker meer dan een week be
steden.
De Tweede Kamer heeft eindelijk een
begin gemaakt met de openbare be
handeling van de Winkelsluitingswet,
door de vorige regeerlng ingediend en
•chriftelljk voorbereid, maar door mi
nister Verschuur overgenomen. Een
vraagstuk, dat feitelljk reeds sedert 1903
aan de orde is. omdat In dat jaar de
georganiseerde middenstand zich uit
sprak voor een wetteljjke regeling van
de winkelsluiting. Een daarna Ingestelde
staatscommissie verklaarde zich een
stemmig vopr een dergelijke regeling,
maar het ontwerp van wet kwam niet,
men achtte het blijkbaar niet urgent.
Alhoewel men in dien tijd meende dat
de gemeentelijke bevoegdheid over
schreden werd, als de gemeenten een
regeling maakten, heeft de praktijk het
teegendeel bewezen. Verschillende ge
meenten in ons land hebben verorde
ningen ter regeling van de winkelslui
ting gemaakt, welke verbindbaarheid
niet werd ontkend. De praktijk heeft
geleerd, dat deze gemeentelijke veror
deningen In het algemeen Inderdaad
aan de daaraan gekoesterde gunstige
verwachtingen hebben beantwoord en
in middenstandskringen zeer werden
gewaardeerd, terwijl de groote bezwa
ren, die
dergelijke overheids-inmenging hadden
geopperd, gedeeltelijk overdreven, ge
deeltelijk onjuist bleken te zijn. In tal
van landen kent men ook reeds de win
kelsluiting zonder dat dit nadeel ople
vert voor den middenstand.
De regeerlng komt hier dus wel wat
laat met een wettelijke regeling, maar
de oorzaak daarvan is dat de materie
niet eenvoudig is, als men een wette-
lijke verordening wil maken die gelden
moet voor het geheele land van Maas
tricht tot Den Helder en gelijk moet zijn
voor de groote steden, de badplaatsen
en het platteland. Voor een goede
naleving van het Inmiddels op 1 Januari
j.l. in werking getreden werktijdenbe
sluit voor het winkelpersoneel is een
regeling van de winkelsluiting haast
onontbeerlijk.
Het getij is in de 27 jaren, dat het
vraagstuk aan de orde is geweest, wel
wat verloojjen met het gevolg, dat er
van eenstemmigheid onder den midden
stand geen sprake meer is. De oorzaak
hiervan moet men voor een deel zoeken
in het feit dat de regeerlng alles cen
traal regelen wil inplaats van bij de wet
te bepalen, dat iedere gemeente ver
plicht is een verordening op de winkel
sluiting te maken, waarbij met tal van
plaatse lijke omstandigheden rekening
kan worden gehouden.
Het ontwerp van wet kan men split
sen In twee deelen. Het eene deel regelt
de sluiting der winkels op werkdagen
van ’s avonds 8 uur tot den volgenden
morgen 5 uur en het andere de sluiting
op den Zondag.
Tegen het eerste gedeelte bestaat in
het algemeen geen bezwaar. Wel bepaalt
het ontwerp in artikel 6 dat de gemeen
teraad bij plaatselijke verordening on
der goedkeuring van de Kroon nog kan
bepalen, dat op één werkdag per week
gedurende een gedeelte van den dag en
wel vóór of na 1 uur des namiddags alle
of bepaalde groepen van winkels binnen
de gemeente voor het publiek gesloten
moeten zijn, maar het is de groote vraag
of daar wel veel gebruik van zal worden
gemaakt.
De groote moeilijkheid vormt echter
de sluiting op den Zondag en den Sab
bath of den zevenden dag. Van een alge-
heele sluiting voor alle winkels op Zon
dag kan geen sprake zijn, zoodat de wet
tal van uitzonderingen kent, waardoor
het mogalijk is dat sommige winkels,
zooals die waar visch. fruit, melk, brood,
banket en suikerwaren te koop zijn eny
kele uren geopend kunnen zijn.
Hierbij komen zeer principieele vraag
stukken aan de orde, vooral ook. omdat
het venten van kleine eetwaren, als ijs.
wel is toegestaan evenals de verkoop
door middel van automaten.
Hoe ingewikkeld deze materie ts. moge
blijken uit het feit, dat waar het ont
werpen van wet uit 14 artikelen be
staat en tot heden op de artikelen 3 tot
en met 10 reeds 31 amendementen zijn
ingediend.
Men moet hier komen tot een com
promis en dat is niet eenvoudig, waar
de wet reeds een product Is van een zeer
langdurig overleg en de regeejjng daar
bij getracht heeft alle betrokkenen zoo
veel mogelijk tevreden te stellen.
In ons land Is bovendien nog altijd
van kracht de Zondagswet van 1 Maart
1815. die echter op dit punt niet meer
wordt -toegepast. Merkwaardig is nu dat
bij de schriftelijke behandeling op deze
wet in het geheel niet de aandacht is
gevestigd. De vraag is nu opgeworpen
of deze wet voorgesteld dóór den Minis
ter van Arbeid wijziging kan brengen tn
de Zondagswet Naar veler meening niet.
Overstroomingen in Natal i Zuid-Afrika)^
ng
teekend moeten zijn door den Minister
van* Binnenlandsche Zaken. De oude
maar niet meer toeg4>aste wcOsepaalt
1-L4
De gep
infanterie
toen hy