N
D
r
3
Uit de geschiedenis van den polder, den
Uitgeester- en Heemskerkerbroek en zijn
watermolens aan den Lagendijk
te Uitgeest
HAVELOOS
ZAANDAM
WAARLAND
ELCK WAT WILS
I
zorg
Het
z
J
n
V
L
EDAM
'n> opdat
aan
EGMOND-BINNEN
en 'i
euveJ mank
toch
van z’n
Uw
mogelijk
meest,
"’orde.
«ekleed gaan i» r
«kenman iete, *n
d® eerste plaat. 1 °P
daarom “"nonce
daar de
besteed
De geteekende walvlsch
Ben goede maag
VOLENDAM
OPPERDOES
SCHOORL
SCHAGEN
Het
ASSENDELFT
ANDÏJK
TUITJENHPRN
HEEMSKERK
PROVINCIAAL NIEUWS
HQOGKARSPEL
I
den heer A.
Totaal
9—11
I
goedge-
brengt
d
C
tot
door
sen
Mooy
10 bor-
•chenkt
•«ndacht
i
V
r
vak op de lagere school in te voeren. Hierna
sluiting.
aan
hem
moto-
-4 en
2—0
0—2
1—1
1—1
Bestuur Ned. Herv. Kerk In het bestuur
der Ned. Herv. Kerk, alhier, werden In plaats
van de aftredende bestuursleden, de heeren
Jac. Simons en B Demmer, gekoeen de hee
ren A. Blankvoort en B Visser.
Z<
25
Ei
d
e
1
h
d
Onder-Avond De jongste Ouderavond
in de L. school was goed bezocht; ruim
1
s
r
1
i
-s
t
v
h
v
VI
11
o
lc
V
xr
ei
v<
bi
n
fi
n
di
n
p
1—1
0—2
0—2
1—1
1—1
Stille Omgang Het bestuur van den
SuUe Omgang verwekt ons mede te deeien.
dat er gelegenheid beetaat to aanglte voor
o'e deelname der bedevaar tot as. Zondag
na de vroegmis en hoogmis.
Afwezig Burgemeester Bos zal van 12
tot en met 17 Mei in Harderwijk een cursus
als kapitein meemaken.
Vrouw van den tandarts: „Liefste, de dienstbode is nu een jaar bij ons.
We moesten haar een cadeau geven."
Tandarts: „Goed! 2tg haar, dat ik haar gratis haar kiezen zal trekkenI*
Schooljaar Het nieuwe leerjaar voor
de Katii. School vangt aan op 1 April De
leerlingen, die dan toegelaten zullen wor
den moeten 6% jaar oüd zijn. Het overleg-
van een vaccinebewUs is niet noodig
Aanmelding kan tot 23 Maart geschieden
bij het hoofd der school.
Prijsdaling kunslkorrel Als een verblij
dend feit voor de eendenhouders, die heden
kampen met lage eierenprljzen. mag worden
genoemd de priisvermindering van den
kunstkorrel. alsmede van maïsmeel en andere
veevoeders hier ter plaatse.
A
si
del te nemen, werd weinig gebruik gemaakt.
Het bestuursvoorstel, om voor rekening van
de clubkas eenlge van de zoo juist genoemde
rentelooze obligaties te nemen, vond in de
vergadering weinig instemming.
Door een der leden werd de opmerking ge
maakt, dat het al. toch wenscheljjker was,
dat dé njwlelclub eerst zorg droeg, dat zij
zelf een vaandel kreeg.
Na eenlge discussie werd het bestuurs
voorstel met meerderheid van stemmen ver
worpen.
Hierna werd besloten, om dit jaar een ver
loting, ten bate van een nieuw vaandel, te
organ iseeren.
Tot afgevaardigde naar de Bondsvergade
ringen werd benoemd den heer J. Jongkind.
Na de rondvraag, waarin verschillende vra
gen op bevredigende wijze werden beant
woord. sloot de voorzitter de vergadering
met den ChristelUken groet.
O «Peperkamp—H. Boot!
de Ruyter—H. Linden
Strik—Toepoel
H de HaanH. Booy
OrijJ. Renoy
MALOÏTZ TE ZAANDAM
De telepaath C. Maloitz welke reeds veel
in den lande van zich heeft doen spreken, is
Donderdag in Zaandam geweest en heeft
des middags een openbare seance per auto
gegeven in Zaandam.
De verzegelde opdracht is onder groote pu
blieke belangstelling punctueel uitgevoerd en
wordt met 3 seances in een der theaters al
hier besloten.
STILLE OMGANG
In ons bericht van gisteren moeten wij een
gemaakte fout herstellen en wel deze, dat de
Stille Omgang niet as. Zaterdag voor de
Buitengemeenten plaats heeft, doch in den
nacht van Zaterdag op Zondag 22 op 23
Maart en dat dien nacht het R. K. Ver Oeb.
tot 1 uur geopend zal zijn.
Benoemd
G. Kwan-
T. Veenls-
‘t Veer; A.
KranenburgTuyn
Bekendmaking De burgemeester van
Edam brengt ter openbare kennis, dat ter
secretarie der gemeente van 17 Maart 1930
tot 15 April d.a.v. voor een ieder ter inzage
is nedergelegd. een on twerp-raadsbesluit met
bljbehoorende teekening tot het leggen van
een bouwvdlbod op de gronden gelegen aan
de 81 Joeefstraat en aan de Meerzijde. kad.
bekend Sectie D. Noe 2385. 3940. 992. &91 en
990 en een gedeelte van den grond kad. be
kend Sectie D. No 3985.
Zij, die meenen tegen voormeld raadsbe
sluit bezwaren te moeten indienen, kunnen
hun bezwaarschriften met redenen omkleed
ter secretarie der gemeente inleveren, voor
den 17en April 1930.
Rükspostspaarbank In den loop der
maand Februari werd aan het postkantoor
op spaarbankboekjes ingelegd 5.440 78 en
terugbetaald 441160. derhalve meer inge
legd dan terugbetaald 1029.18.
Het aantal nieuw uitgegeven spaarbank
boekje bedroeg 3.
ook plaats te hebben gehad „deur de zuyder
en Noorder Rellen bij Wijck op t Zee", be
kend mag heeten, dat deze sedert eeuwen
leidt In oostelijke richting.
Alvorens zijne Bestemming te bereiken,
verzamelde zich het duinwater door tal
rijke beken geleid en waarbij zich nog voeg
de het water uit de ..gaten die de Duyn-
mayers maacken om haer konijnenvelden
van 1 water te loszen” eerst ,4n eenyge
meert&ns ende braeckgens gelegen in den
Heemskerkerbroekpolder waar het bij ge
brek aan goede en voldoende watermolens
soms zeer laag bleef staan, totdat ten laat-
Brandschade De brand bij de Fa. Sul
veroorzaakte eene schade ter waarde van
500. Verzekering dekt deze schade.
‘KW.
verandering meer brengen in de
het tweede, welke, gaandeweg
is. vooral door de wedstrijden
Roestvrij staal bij bet biologisch onderzoek
De vooruitgang in de productie van roest
vrije metalen heeft in het laatste jaar ook
voor den zoöloglschen arbeid ecu nieuwe mo
gelijkheid geopend, die weliswaar geen groo
te winst afwerpt, maar die toch wel zeer
merkwaardig is.
Men gebruikt namelijk tegenwoordig roest
vrij staal voor de fabricatie van herkcnnlngs-
teekenen, die men.... walvisschen in de
huid schiet, om hun rondreizen in de Pool-
zee«n te kunnen controleeren.
Het onderzokeingsschip „Discovery" heeft
een paar honderd van zulke projectielen
op zjjn vaart in de Poolstreken meegeno
men.
Reeds vroeger had men deze soort proe
ven genomen, maar by de walvisschen, die
later werden buitgemaakt en die nog spo
ren van zulke schoten vertoonden, waren
tot nu toe de herkennlngsteekenen niet meer
terug te vinden, daar het metaal een plaat-
selijk gezwel veroorzaakte, tengevolge waar
van de ^valvlsch het vreemde voorwerp uit
zijn lichaam kon verwijderen. De nieuwe
pijltjes gaan echter vast in het spek- vastzit
ten en zoodoende blijft ook het herkennings-
teeken, dat ook door het zeewater niet be
schadigd wordt in den walvlsch totdat het
dier door het noodlot achterhaald wordt of
op andere wijze om het leven komt.
In het kadaver vindt men dan nog de
pijltjes waarop jaartal, datum en herkomst
te lezen staan t
Program der wedstrijden Zondag as.
gaat ons eerste naar Hoorn om Always For
ward te bekampen De Hoomsche ploeg zorg
de wel eens voor verrassingen. Het is ook
thans zaak om op te passen. Met eene over
winning kan ons eerste zijne positie nog ver
stevigen.
Het tweede ontvangt St. Louis I. onder
leiding van scheidsrechter C. Limburg. Ook
deze wedstrijd zal snannen. maar kan toch
niet veel
positie van
verslechterd
tegen Roda.
witte Kruis opgedragen aan
Groen, alhier, voor 242 50.
Verkocht De autogarage. auto-, ir.c
ren- en fietae'nhandel van de firma Ott
Bloemendaal. is in eigendom overgegaan
van den heer C. de Vries, aOiier.
Dammen Woensdagavond speelden
Vita Nova van Castricum tegen de Alkmaar-
sche Damclub een dubbelen beslissingswed
strijd. Op de eerste plaats moest worden uit-
lemaakt, wie dezer belde vereenigingen den
wisselbeker zou bekomen, en dan moest
beslist worden wie den Egmondschen beker
vou behalen.
Voor den eersten wedstrijd telden
den, voor den tweeden nog 5 meer.
De uitslag was als volgt:
CastricumAlkmaar
I HorjesLlze
KoemanApeldoorn
C. JuffermansZomerdijk
J. BootAmelsbeek
SchenkBetlem
W. BeentjesAnsink
B. Kuilman—Burgert
De botter-assurantie Deze assurantie
besloot tot vergoeding van brandschade aan
den schipper-eigenaar Jan Keizer, wlenr
vaartuig onlangs uitgebrand is.
70 dames en heeren waren tegenwoordig toen
het Hoofd der School, de heer C. de Jong
met een hartelijk welkom opende. De avond
stond in het teeken v^n .stemmen”. De 3
leden der Oudercommissie Mevr. Ouwerkerk,
Mevr. KwantesBoet en Mevr.
Volger werden herkozen.
De schoolfeestcdinmissie die uit 25 perso
nen bestond werd ingekrompen tot op 16
leden nJ. 8 dames en 8 heeren.
werden de dames A. Mooy-Volder
tesMooy; M. Kleyne—Valkdog
Tuyn; M. van 't VeerVan
GrimmBuntsma; M.
en W. van ’t Veer en de heeren J. Treeke,
K. Boekel Az.. D. Kindt, A. Bonkerk, M.
Kort, G. Kleyn Fz., B. van 't Veer en D. J.
Aafjes.
Na bespreking der as. schoolfeesten kwam
in bespreking een schrijven van B en W,
inhoudende het verzoek om advies over het looze obligaties ten bate van bet Bondsvaan-
De dienstplichtige J. B.. uit deze ge
meente, is wegens dienstweigering naar den
Krijgsraad voor de Landmacht te ’s-Her-
togenboech verwezen.
Burgerlijke Stand Gehuwd: Joris Ooe-
ainnen en Maria Jonker.
Overleden: Herman Smith, 75 laren,
weduwnaar van Trijntje Wijdenes.
Heemskerk, waaronder vooral ook die „aen
den Eemskerckerduyn woonachtlch", kant
ten zich tegen den bouw van een derden
molen, maar ook de regeerders der stad
Haarlem, als beheerders der goederen van
de Commandery van St. Jan, alhier gelegen,
alsmede die van Beverwijk. Ook de heer
Van Assumburch en de heer Olivier van den
Tempel, rentmeester van Marquette, ver
klaarden zich tegenstanders. En Jhr. Jacob
van Teylingen, Heer van het huis Poelen-
burch, alhier, schreef den 6en Juli 1630:
„dat ick int minste niet en consentere zoo
veel als my aengaet om te stellen een nieuwe
moolen gelyck door eenige particuliere van
Uytgeest voorgeworpen wort tot schaede en
naedeel van ingelanden van Heemskerck
maer protesteere daer toeven Dat het selve
voor mjjn landen en andere ingelanden opt
hoogste schaedelijck soude weggen.”
Kortom, de meesten achtten het toch niet
doenlijk ook met een derden molen de lan
derijen droog te houden, wat zij ook niet
wenschen, wijl dan het land tusschen wind
en water kwam te liggen, waardoor het zou
„versmaegten". Ja. zelfs een schepen van
Beverwijk wilde „liever t gelt geeven dattet
costen soude, ende datter geen molen en
compt.” In een woord, de Zuidwestenwind
deed bij de tegenstanders alles. Het parool
van Heemskerk was en bleef: „dat die gene
die water deert, oob water keert."
Het gerecht van Uitgeest zette niettemin
de plannen door en nadat zjjn verzoek om
Uitgeest van Heemskerk te .separeeren en
aff te dijcken" bij besluit der Staten van
Holland en Westfriesland d.d. 6 December
1630 (Gem. Arch. No. 135 en L 141> «as
afgewezen, werd voor zijn rekening aan den
Lagendijk een derde watermolen bijgebouwd.
Hoewel in genoemd besluit de bepaling
was opgenomen, dat de ingelanden van
Heemskerk met gehouden waren daaraan
mede te betalen, was echter daaraan nog
deze zinsnede toegevoegd: „tenzij namaals
bevonden zoude mogen worden dezelve daar
merkeljjck bij gebaat was Natuurlijk deed
dit laatste den strijd niet verminderen. Want
het spreekt van zelf, dat Uitgeest al spoedig
pogingen aanwendde om te verkrijgen, dat
de kosten door alle ingelanden „morgen
morgens gelijck" zouden worden gedragen.
(Slot volgt)
ste een sterke Zuidwestenwind dit water
verder dreef door het Uitgeester- naar het
Schermeer jGem. Arch. L 134.
was eers| mogelijk geworden, nadat bij
meergenoemde regeling van 34 October 1577
de gemeenten Uitgeest en Heemskerk waren
overeengekomen tot het maken en onder
houden van „een overtoom in het Die". Dik
wijls moest men echter naar Castricum per
vaartuig reizen, wijl meermalen bet water
in den Castricummerpolder zoó hoog stond,
dat het, vooral bij Noordwestenwind, soms
wel op drie plaatsen over den Maardijk .om
trent den Overtoom” in den Noordbroek-
polder liep met het gevolg, dat velen zich
„dlversche reysen mette schuyt tot Castri-
chum hebben moeten laeten brengen".
Voeg ik hier nu nog bu, dat bU overstroo-
ming van den Zuidbroekpolder. ook deze
polder dikwijls zjjn overtollig water aan den
Noordbroek leverde, dan venvondert het ons
niet, dat de Uitgeester- en Heemskerker-
broekjjolder ondanks twee goed werkende
watermolens bij veel waterval meestal
„omtrent een knie diep" onder water stond."
(Gem. Arch L 135 en 137).
Het is dus wel te verklaren, dat in de
eerste helft der 17e eeuw, toen de tijd eco
nomisch zeer gunstig was. door de Uitgeester
ingelanden plannen werden beraamd om te
komen tot den bouw van een „derden acht-
canten v aetermooien."
Hierover ontstond veel strijd. Want be
halve de financieele bezwaren, die vooral bij
de Heemskerker ingelanden daartegen be
stonden. werd bovendien door hen eenvoudig
het nut van watermolens ontkend. Om die
plannen te voorkomen, werden in Mei 1630
daarvan zelfs.-bij noufrieele akten, beéedlgde
verklaringen af gelegd. Zoo beweerden daarin
zeer bejaarde Heemskerkers, dat de lande
rijen in den Noordbroek „wel dye volle
helfte meer hoy" opbrachten „voor ende
aleer dye voorsz. moolens tot Uytgeest op te
Muldyck gesedt waeren dant Jegenwoordich
doet." Anderen verklaarden: „datter in voor-
tyden doen daer geen moolens en stonden
meer hoy uyte broeck van 't Land quam als
nu en dat de moolens ’t verderft van 't Lant
zijn" en daarom velen „wilde wei dat deese
moolens neede wech waeren.” Zelfs zekere
Cornells Jansa, watermolenaar te Uitgeest,
had verklaard, dat toen in den nawinter van
1630 de Noordbroek geheel onder water lag,
- *een zes molens dit hadden kunnen weg-
ouden malen ponder eene suytwesten windt.”
Niet alleen de boeren-ingelanden van
Totaal 1515
De wisselbeker werd dus behaald door
Vkmaar. Voor den Egmondschen beker
tonden de punten gelijk. Bij loting werd
rij gewonnen door Castricum.
De voorzitters der clubs spraken eenlge
artelijke woorden van dank en weren op de
inderlinge vriendschap, die door dergelijke
edstrijden wordt bevorderd, en hoe ook
iet damwezen in 't algemeen er door voor-
it gaat. Onder applaus werden de bekers
'oor d» winnende vereenigingen in ontvangst
"■enomen.
Jaarvergadering Kiesvereeniging Woens
dagavond hield de R. K. Kiesvereeniging
hara-jaarvergadering in het lokaal van den
heer Louwe, onder voorzitterschap van den
heer Joh. Tromp.
De voorzitter, na met den Christeljjken
Groet geopend te hebben, betieurt de ge
ringe opkomst, maar waarschijnlijk moet dit
worden toegeschreven aan de onvoldoende
wijze van bekend maken.
Spr. memoreerde de verkiezingen.
Hierna werd het woord verleend san den
secretaris, P. Praat, voor het lezen van de
notulen en het jaarverslag.
Voor belde wordt den secretaris een har-
teljjk wcord van dank gebracht.
Uit het jaarverslag blijkt, dkt het leden
tal is achteruitgegaan.
In aansluiting op het jaarverslag deelt
de voorzitter mede, dat voor het dr.
Schaepmanfonds, in deze gemeente een be
drag van 240 is bijeengebracht.
Mej. Delis, penningmeesteresse
hierna verslag uit van den financleelen
toestand.
Was er op 1 Januari 1929 een batig saldo
van 49.47, dit is thans toruggeloopen tot
46.87. De uitgaven hebben bedragen 60.85,
De voorzitter dankt namens de gansche
vergadering de pennlngmeesteresse voor
haar accuraat beheer.
De bescheiden van de pennlngmeestereue,
nagezien door de heeren N. Kaag en j’
Folie, werden in orde bevonden.
Hoewel het bestuur voornemens was de
gewijzigde reglementen te laten drukken,
wordt dit door de meerderheid een vrijwel
overbodige uitgave geacht, zoodat van het
,plan wordt afgezien.
Tot afgevaardigden naar Rijks en Staten
kieskring werden benoemd de heeren A;
Dongelmjuis, G. Lauter en A. Praat:
plaatsvervangers de heeren A. Bijl, J. Dap
per en A. Praat.
Het nazien der kiezerslijst zal worden ver
richt door de heeren J. Dells Jz. en A.
Praat.
Rondvraag;
De heer Dongelmans vraagt of het be
stuur hem kan inlichten waarom, nu alle
wegen verbeterd worden, de Voorweg alleen
is buitengesloten.
Wethouder Bijl, ter vergadering aanwezig,
deelt, op verzoek van den voorzitter mede,
dat hij zich vergist; ook de Voorweg krijgt
een beurt, hoewel minder royaal dan de
overige wegen.
Verder dringt de heer Dongelmans aan
op meer tijdig vergaderen en op grootere ac-
tlvite't o.a. ook door het initiatief te ne
men tot oprichting van propaganda- of onl-
wikkelings (debating) club.
De voorzitter zegt overweging toe.
De heer A. Dapper spreekt zijn spijt uit
over het slecht onthaal, dat een verzoek
schrift aan den raad onderteekend door
door pl.m. 80 boeren in den raad ge
vonden heeft.
Spr doelt op het onderhoud van slooten
en beken langs de wegen.
Na deze toelichting Is de geheele ver
gadering van de onrechtvaardigheid van den
bestaanden toestand overtuigd.
De voorzitter hoopt dan ook. dat de raads
leden bjj de eerstvolgende begroeting, voor
stellen zullen indienen om dezen wantoe
stand op te heffen.
Hierna sluiting.
heen veel strijd over de waterloozing in deze
polders.
In 1521 (Polder Arch. Uitgeest L 301. 1664)
was „bij tusschenspreecken van de Heere
van Assendelft als weesende Hooch Inge-
landt in Eemskerck een vriendellcke han-
dellnge” tusschen beiden tot stand geko
men „om malcanderen te gerij ven van wa-
terloosinghe."
Hier werd den ingelanden van Uitgeest
o.a. de verplichting opgelegd „eeuwigh" te
onderhouden „de moolensloot" van de toch
ten af tot de „Nauwelaan" toe.
De tijd van den opstand tegen Konlng
Philips II was ook voor deze polders eet*
ramp. Want door „den voorleeden troublen
en tijden van den swaren oirloige". om
streeks de Jaren 1573 en 1577 hebben „heur
Luyden Landen verwoest ende ongebouwt
gelegen wel rijf Jaeren of daeromtrent".
<Gem Arch L 64>.
Nadien werden mede met steun van
den heer van Assumburg middelen be
raamd hoe „men de Landen en wederomme
zouden besteen aen te vaerden en te bou
wen”, alsmede zocht men ..verder remedie”
door het bouwen van watermolens. (Gem.
Arch. L 130. 160D. Van dit laatste kwam
echter voorlooplg nog niets
Een belangrijke maatregel werd genomen
in eene regeling van 24 October 1577 (Gem.
Arch. L ïri. U. 8 14 Dec. 1850 No 221. I S
18 April 1879) waarbij de Uitgeesterbroek
met den Heemskerkerbroekpolder tot één
polder werd vereenlgd. terwijl daarbij nog
meerdere besluiten werden genomen ten
aanzien van het uitwateren aan de lande
rijen „op ten Schermer waterende". Hiel
pen ook dez^ maatregelen niet, dan zou bij
..gemeen accord" worden overgegaan tot
het bouwen van watermolens. Inderdaad
waren alle pogingen te vergeefs, zoodat in
1585 (Gem Arch. L 141. 15 Nov. 1585> na
.sekere questien en differenten” werd be-
sloterf over te gaan tot den bouw van twee
watermolens aan den Lagendijk te Uitgeest.
Die „questien en differenten". lees tegen
zin. bestond vooral aan de zijde van de
ingelanden van Heemskerk, die hun lande
rijen liever nat dan droog zagen, hetgeen
hierna nog duidelijker zal blijken.
De afvoer van duinwater, was echter zoo
groot, dat de ingelanden van uitgeest, waar
Inderdaad werden nog op het einde der
16e eeuw ten Noordoosten van Heemskerk
enkele kleine meertjes aangetroffen, o.a
het Depkelmeer, het Vogel meer, achter Poe
lenburg gelegen, het „Stoutmeertgen” en
het Diemeer. Gem. Arch. No. 10 en 11, artt.
7 en 36 en L 107.
Dit laatste, ook „het Die" geheeten, dat
in 1736 nog tamelijk groot was, is nog het
meest bekend. Hierop volgde het „Langh
Meertie", dat bij den thans nog bestaanden
Maer- of Korendijk eindigde.
Zeer waarschijnlijk hebben aan het Die
meer, dat voorheen tamelijk groot was, de
nog bekende Maerlaan, het Maerhuis, de
Maersloot en de Maerdijk scheiding tus
schen Castricum en Heemskerk hun naam
te danken.
-t Behoeft niet gezegd, 'dat een eeuwen
lange strijd tegen het overtollig water in
de”en polder is voorafgegaan.
Reeds in 1426 (Lams Handtvestboeck van
Kennemerlandt blz. 55. Gem. Arch. L 141),
onder Gravin Jacoba van Beieren, werden
o.a. ook schout en schepenen van Heems
kerk „bevoegd verklaard keuren en schou
wen" te leggen op de alhier bestaande wa
terwegen.
En in 1441 (Boergoensche Charters, blz.
63. Mr. P. A. 6. van Limburg Brouwer), wa
ren de heeren van Vlanen. van Egmond en
van Assendelft door hertog Philips van Bour-
gondlé gemachtigd om „met de rijksten en
vroedsten” van Heemskerk eene ordonnan
tie te maken op de waterwerken alhier.
Vooral tusschen de ingelanden van Uit
geest en die van Heemskerk bestond voor-
Burgerl. Stand Geboren 9 Maart: Alida
Maria, d. van Jacob Veerman en Trijntje
Tol.
Overleden: 10 Maart: Stijntje Kes. 66 j..
wed. van Bruining Tol.
Het Schager Marktfonds ter verzekering
van afgekeurd slachtvee was door de Am-
sterdamsche Grossiersvereeniging sedert Au
gustus IS29 uitgesloten.
Aan het geschil is thans een einde geko
men. De uitsluiting ia met 14 Maart op-
jeheven.
Proces-verbaal Te Schagen ia tegen
vrachtauto-houdara procea-verbaal opge
maakt, wegens overtreding der wegenwet
Vriendenkring Op de vergadering van
.Den Vriendenkring” kon men het niet eens
worden over de wijze hoe men de reis naar
Amsterdam zou maken tot het volgen van
den Stillen Omgang. „Vrijheid blijheid" zoo
dachten enkele leden, zoodat er besloten
werd ieder vrij te laten. Dit had tot resul
taat dat er nu een -deel gaat loopen naar
Amsterdam en een ander deel gebruik zal
maken van den extra trein.
staande molens niet voldoende gebaat wa
ren. Zij deden daarom in het- begin der 17e
eeuw (Gem. Arch. L 130. 134) veel moeite
om daarin verbetering te brengen. Zelfs
werd een „Proieck" ontworpen, om „dat
magere water comende uyt de Duynen ende
hooge gheest Landen met eenyge middelen
aff te leyden van de Brouck Landen in
beyde bannen Men was toen van mee-
ning. dat door het blijven staan van dat
„maegere en schraele duinwater” de goede
landerijen bedierven en „niet dan paerde-
lande” werden. Evenals ook nu nog, trof
men ook reeds toen hier en daar water aan
eenigszlns „gheel en roodt" van kleur, waar
aan men het gewas toeschrijft „dat by de
gemeenen man genaemt wert kattestaert
Reeds in 1600 schreef men „dattet deur den
grondt van den slooten cruypt en wast van
't eene landt in tonder....” De ingelanden
van Uitgeest waren dus beng van dit water.
Zelfs wendde men in 1601 pogingen aan om
de voornaamste duinbeken „afschaft en aff-
gedaen" te krijgen, indien „tot slants Oir-
baer en prouffyte” niet „meerder moolens
op ten broeck gestelt" zouden worden.
Er gingen echter nog Jaren overheen eer
hier verandering kwam.
In 1622 dreigde, maar nu voor beide par
tijen, nog grooter gevaar. Toen werd aan de
Staten van Holland octrooi aangevraagd om
„die West- en Oost Geestermeer met die
Busscher meer” te mogen droogleggen. De
bezwaren daartegen waren al te groot, wijl
Heemskerk met haar „acht schoubeecken"
alsmede de geheele polder daardoor in het
gedrang zouden komen. Bovendien zou dat
ook voor de gemeente Castricum met „Har
ren bequaeme schuytveert, soe op Haerlem.
Amsterdam als Alcmaer" nadeelig zijn ge
weest. Het verzoek werd dan ook den 12 De
cember 1623 afgewezen. (Gem. Arch. L 134,
Werk Stopgezet Toen de werklieden,
bezig me» slooten graven voor de gemeen
te, het werk wilden hervatten, bleek, dat
een der dammen was doorgebroken, en de
sloot vol water stond.
Voor de betrokken arbeiders beteekendt
dit een tegenvaller, daar het werk werd
stopgezet.
141).
Behalve het water, afkomstig van de dui
nen, gebeurde het voorheen ook dUcwyis, dat
uit het Noorden, uit den Castricurpmer pol
der, het water over den Maardijk den polder
binnenliep om mede zijn uitweg te vindon in
„die buytendycker Geestermeer" Wijl de
tegenwoordige landweg, tusschen Oaatricum
en Uitgeest gelegen, toen nog niet bestond,
1 ging men. om van Uitgeest in Castricum te
komen, over genoemden eeuwen
de polder het laagst was. met de twee be- Maardijk. (Bijdr. B. H. DXVI, blz. 139). Dit
Jaarvergadering R.-K- Rifwielclub .St.
Chrhtoforus" Op Dinsdagavond 11 Maart
J.l. hield de R.K. Rijwlelclub „Bint Christo-
forus", alhier, in Het lokaal van mej. de
wed G. Stoop haar jaarvergadering, welke
uitstekend bezocht was.
De voorzitter, de heer W. Dekker Hz., die
zijn vreugde uit te over de groote opkomst
riep allen een hartelijk woord van welkom
toe en opende omstreeks half acht de ver
gadering met den Christelyken groet.
De notulen van de vorige vergadering
werden zonder op- of aanmerkmg ongewij
zigd goedgekeurd.
Hïerna las de secretaris, de haer O. Borst,
het Jaarverslag alsmede een veslag over^de
laatst gehouden bondsvergadering voor,
welke verslagen onder dank aan de samen
stellers, onveranderd werden vastgesteld.
Vervolgens bracht de penningmeeater, de
heer C. v. Trienen, verslag uit van de in
komsten en uitgaven over het afgeloopen
vereenigingsjaar. Rekeningen en beochelden
worden door een commissie nagezien en in
orde bevonden.
De heer G. Borst, die periodiek aftre
dend was. werd als secretaris herkozen en
nam zijn herbenoeming aan.
Bij de bespreking rijwieltocht naar den
Stillen Omgang te Amsterdam, werden door
den voorzitter verschillende mededeelingen
betreffende den rijwieltocht en den Stillen
Omgang gedaan en sprak hij tevens een
woord van opwekking om in groot getal aan
den omgang deel te nemen.
Staande de vergadering gaven zich een
27-tal personen op voor dert rijwieltocht naar
de H. Stede.
Van de gelegenheid om één of meer rente-
Boerenleenbank Harenkaispel. Algem
vergadering cp Woensdag 12 Maart in het
FatronaaLagetxiuw De directeur, de heer P
Borst, opent met een tocpassel jk woord en
geeft den secretaris gelegenheid om de no
tulen te lezen, welke worden goedgekeurd
Dan volgt het jaarverslag over 1929. waar
uit blijkt, dat de boerenleenbank 139 le
den telt. Hierin wordt gezegd dat het beheer
in goede handen berust en de toestand
■ezond kan worden genoemd; tevens wordt
den leden een voordeelIg jaar toegewenscht.
De rekening over 1929' sluit met een ont
vangst en uitgaaf van 421502,81.
Het totaal bezit aan actief en passtef
was 179 172.08 Naar aanleiding van de
rekening en balans worden nog een paar
vragen gesteld, welke tot aller tevredenheid
worden beantwoord. De oommlaaie. die de
rekening had nagezien, had deze in orde
bevonden, waarom den kassier dank wordt
gebracht voor het goede beheer. Het ar-
tredend Bestuurslid, de heer P. Blanken-
dzal.. wordt met groote meerderheid van
stemmen herkozen, eveneens het aftredend
lid van den Raad van Toeziflit, de lieer
G. Boekel. Beiden nemen hunne benoeming
aan en zeggen dank voor het in hen ge
stelde vertrouwen. Voor afgevaardigde naar
de algexneene vergadering te Utrecht wordt
op voorstel van den heer S. Burger by ac
clamatie gekozen de heer P. de Borst met
als plaatsvervanger de heer Jac de Groot.
Het bestuur stelt voor, de zlttlngsuren van
den kassier in de 4 wintermaanden uit te
breiden met één uur n.l. van 34 uur
s namiddags.
Dit voorstel wordt gedaan omdat er leden
zijn die er bezwaar tegen hebben om des
avonds langs den weg te gaan. Aldus beslo
ten.
In de rondvraag worden nog eenlge punten
van huisltoudelljken aard behandeld, waar
na de voorzitter de leden dankt voor de
goede opkomst en voor de aangename wijze
waarop de besprekingen zijn gevoerd. Hier
na sluiting.
Uw annooc»
Stille Omgang Het Genootschap var
den Stillen Omgang hield Donderdagavond
haar Jaarvergadering.
De opkomst was matig.
De voorzitter, de heer Meyer, heet aller
Welkom, inzender den Zeereerw. heer Pa
stoor. Hij i4p/eekt zijn teleurstelling uit over
VI 14 Maart
de minder groote opkomst.
De notulen worden gelezen en
keu rd.
De secretaris deelt mee. dat de afd. Krom
menie eigenmachtig onzen datum een week
vervroegd had en meteen had bewerkt, dat
onze geestelijke leidsman de H. Mis niet
voor de pelgrims zou kunnen opdragen.
Hiermee was het bestuur het niet eens en
heeft bewerkt, dat we op den ouden datum
den Omgang houden en dat onze Pastoor te
Amsterdam de H. Mis zal opdragen.
Hierna wordt het Jaarverslag gelezen en de
Vergadering feest door applaus zijn instem
ming hiermee te kennen.
Het verslag van den penningmeester volgt
thans.
De ontvangsten over 1929 bedragen 338 33
gulden: de uitgaven f 280 83; het batig sal
do is dan f 57 50,
De heeren Groot en J Visser zien de boe
ken en bescheiden na en bevinden alles in
orde
BIJ de nu volgende verkiezing worden de
aftredende bestuursleden de heeren Meijer
en Smit herkozen, terwijl in de vacature
tieentjes wordt benoemd de heer H. Vendel
s Hierna volgt de bespreking van den tocht
Het bestuur heeft de beschikking over de
zelfde boot van het vorig Jaar. De priJe
der bootkaarten bedraagt 80 cent retour en
40 cent enkele reis
De kaarten kunnen gehaald worden Zon
dag 16 Maart in ’t Par Vereen, gebouw uit
de H Mis van 7 uur tot half 1.
Het lof voor de voetgangers is om half IC
Voor hen die met de boot gaan, om 12 uur
De boot vertrekt om 2 uur.
De H Mis in Amsterdam is om 5 uur.
Terug gaat de boot om half 8 precies.
De algemeens intentie is dit Jaar voor d«
vervolgde broede-s en zusters in Rusland.
Tot voorbidders worden benoemd de hee
ren C. de Ruyter. R. Beentjes. Mlnnebo. J
Duin Czn Joma. J. Hennemah, W. Meller
C. v. Lieshout, J Smit, N. Bruin, H. Vendel
J. Kloes Czn.
De Zeereerw. Heer Pastoor houdt nu eer
kleine toespraak.
Allereerst brengt hij in herinnering de
Woorden van onzen Bisschop, dat wij dit
Jaar door onzen tocht een herstel moeten
brengen voor de oneer, welke God tegen
woordig In Rusland wordt aangedaan, en
—een smeekgebed moeten opzenden voor dc
arme vervolgden.
Deze intentie zal voor ons 'n extra aan
sporing zijn den toch zoo mogelijk nog
"beter te maken dan anders.
f* onze stille actie moet 'n geweldigen in-
druk maken.
God zal gaarne onze nederige hulde aan
vaardenden onze kleine offertje» ijrk beloo-
nen.
De nacht van den omgang nemen wjj al»
"t ware een deel der Engelen taak over: wp~
Vormen de «erewacht bij het H. Sacrament.
Een schouwspel voor de menschen zullen
wij vooral dit Jaar zijn Ook in Holland treedt
het ongeloof steeds brutaler naar voren en
wordt een groot gevaar.
Een luid applaus bewijst dat deze woorden
ingang bij de aanwezigen hebben gevonden
Bij de rondvraag wijst de heer Groot er op
dat het geen aanbeveling verdient, vooral
de Jongere leden den tocht naar Amsterdam
te voet te laten maken. Een geringe devotie
ia Amsterdam is daarvan dikwijls het ge-
Volg
Dezelfde spr. vraagt ook. of het bestuur
programma'* wil laten drukken. Het bestuur
zegt, dit laatste te zullen overwegen.
De voorzitter brengt dan een dankwoord
aan den Zeereerw. Her Pastoor voor zijn
mooie toespraak en verder aan alle aan we-
aigen.
Hierna volgt sluiting met gebed.
Niet lang geleden meldden de dagbladen,
dat het bestuur van bovengenoemden pol
der had besloten, ook den laatsten van de
twee nog bestaande watermolens, staande
op den Lagendijk te Uitgeest, te verkoopen.
Aan dit besluit is onlangs uitvoering gege
ven en bedoelde molen is by onderhand-
schen verkoop in bezit overgegaan aan den
heer Deile te Uitgeest.
Daar een eeuwenlang bezit van windwa
termolens voor dezen polder, die het over
tollig water, vooral afkomstig van de dui
nen, trachtten weg te malen, hiermede is
^geëindigd, zij het mij vergund hierover eeni
ge geschiedkundige aanteekenlngen te laten
volgen.
Deze polder, ook genaamd de Noord- en
Zuidbroekpolder, is gelegen ten Noorden.
Oosten en Zuiden der gemeente Heemskerk
en beslaat eene oppervlakte van ruim 1647
H.A. grond, waaruit voldoende zijne belang
rijkheid blijkt.
Al schijnt „bij voorgaende tijden” al
dus een handschrift uit het Jaar 1600 (Gem.
Arch. L 1600) de waterafvoer van de dui
nen, onder de gemeente Heemskerk gelegen.
EEN GOEDE MAAG!
Dr. Fuchs vertelt in het Münchener Me
el izlnische Wochenschrift een Interessante
geschiedenis van een 29-jarlgen boeren
knecht.
De man was afkomstig uit een nerveuze
familie, was zelf psychopaath. leed aan tij
delijke verstandsverbysteringen, epileptisch»
aanvallen en geestelijke afdwalingen,
onverdraaglijke dwangtoestanden, die
tot zelfmoord prikkelden.
Hij dronk zwavelzuur en lysol, at dan weer
bladeren van gouden regen, in de veronder
stelling, dat deze vergiftig waren, beet de
koppen van de lucifers uit een heel doosje af
en slikte ze in, sprong tweemaal van een
brug in het water, eenmaal van een hoogt»
van 7 meter, waarbij hjj beide beenen brak;
tweemaal beproefde hij zich de oogen uit te
steken en driemaal poogde hy op nog ver
schrikkelijker manier om zich eenig letsel to»
te brengen. Dan wilde hij zich in de hout
schuur door de stapels hout laten verplette
ren; zes keer kwetste hij zich de polsslagader
met scherpe of spitse voorwerpen.
Dagelijks beproefde hij echter zelfmoord te
plegen door het Inslikken van de meest
vreemdsoortige voorwerpen, waarin hij hqf
spoedig heel ver gebracht had. Hy slikte
knoopen, munten, penhouders, stukjes blik,
glasscherven, damsteenen, naalden, spijkers,
schroeven, helft en lemmet van een mes en
nog veel andere dingen, in totaal in 25 kee-
ren 391 vreemdsoortige dingen, een dag al
leen zelfs 101 stuks Wanneer hij dan weer
tot zichzelf kwam uit dien toestand, waarin
h(j tot zelfmoord geprikkeld werd, dan
maakte hjj telkens een nauwkeurige lijst op
van al die Ingeslikte voorwerpen Bij goede
therapeutische behandeling, nl. na het ge
bruik van aardappelpurée en zuurkool
scheidden al deze vreemde voorwerpen zich
na verloop van 2 tot 4 dagen zonder bloeding
of kwetsing weer af: een operatie was nooil
noodig.
Het is wel een bcwys, dat de fhgnscheiyks
maag soms veel overeenkomst vertoont met
de spreekwoordelijk geworden struisvogel
maag.
WU zouden het verhaal niet gelooven als
we het niet gelezen hadden in het bekende
Duitsche artsenblad dat toch nog geen
Aprilgrappen vertelt!
Lirtent Bij de gehouden aanbesteding
is de levering van een liciient voor Het
