2
DE REISVEREENIfjING VAN JAN MUIL MET Qïick Leeuwaard
Van alles wat
Het verhaal
Henk
van
Q)e drie Zondagskinderen
B. l. n. s.
k
i I
OVERNEMING UIT DEZE
RUBRIEK ZONDER TOESTEMMING
VERBODEN
VmORDKN
IM - LOP
PIERROT.
■0
BLAUW BLAUW LATEN
DE GEHOORZAME BAL
■R
Beste B. L. N S.’ers en 'sters.
■j
kc» Rsltvlaj
i
OPLOSSINGEN RAADSELS SERIE Hl
B.
worden gebruikt
=r Uvorne in Italië
.Omdat Ik
de
Die stilstaan
8.
1.
A. L.
i
De oorspronkelijke vorm der diaman
ten is een regelmatig achtvlak (fig. 1).
Die oorspronkelijke vorm wordt door het
slijpen heelemaal gewijzigd. Het slijpen,
werd mij verteld, is in 1456 uitgevonden
8.
10.
3.
A
„Is dat doosje al aangekomen?” vroeg
Ada. .Ja.” was het antwoord. ..Maar laten
we eerst den brief verder lezen.”
..Nakr t seggen der heeren op *t stadhuis,
Is dat van de groote stelen abuis."
iets maar blauw, b’.auw
er maar niets meer over
..Heintje? Heintje?”
„Wet blieft u. Moe? Wat blieft u. Moe?”
.Hein, wat wil Je worden?”
.Meester in de schooi.
*k Zeg dan: „Beste kinder».
Maak nou maar wat Joolt
Leeren is niet aoodig,
Doe Je boek maar tool
Pak je pet en klompen.
Ga maar naar Je moe!”
Toen de stedelijke magistraat den boer
op straffe van 'n zware geldboete verbood
hiermede weer op de markt te komen,
liet de man het wegmaken met blauwe
verf, met welke zijn wagen heelemaal ge
schilderd was. HU liet er echter in licht
blauwe tint opzetten:
wUl
het
De koe. omdat ze met vier koevoeten
opgetild wordt
De slak
Drie muzikanten
Omdat hjj van achteren geen oogen
heeft.
De groote dieven rilden te paarde,
De kleine hangen tusschen hemel en aarde
En als de groote genoeg hebben gestolen.
Wordt hun nog stad en land aanbevolen.”
„Groote stelen en kleine stelen
Maar groote stelen bet meest.”
Ze bleef staan, draaide haar kop
schuin om
waarheid niet mag
schrijven.
Zal Ik dit blauw maar blauw laten
blUven."
D.
g steps»
touw heel gemakkeldk
het pinnetje heen gebracht
Oaaa'êAer
l »a awlf
ak.
.Bietje? Pietje?"
„Wat blieft u. Moe? Wat blieft u, Moe?"
.Biet, wat wil Je worden?"
„Ik 'word metselaar.
"k Metsel alle steenen
Netjes op elkaar.
En ik bouw karieelen.
n Toren met een kruis.
En *t mooist van al'es:
Voor Moe n prachtig huls.”
De kat voelde zich in het koninklijk
paleis vol muizen echt in haar element en
beet er zóóveel dood dat ze niet meer te
tellen waren. Eindelijk werd ze heelemaal
warm van het werk en kreeg dm stre
bleef staan, draalde haar kop schuin om
hoog en schreeuwde: .Miauw, miauw!"
Toen de koning en zijn gevolg dat zon-
L
R 1
L i v r
L 1 V r n
Ka r 1
A n s
„Kijk eens wat een
prachtig dier."
ongeslepen toestand (fig. 3 en 3) terug
van 410 op 136 karaat (een karaat is
0.205 Gram). Die ..Regent" is een In
dische diamant. Ook in Brazilië worden
veel diamanten gevonden.
Het slijpen van diamanten gebeurt
bijna uitsluitend in Amsterdam.
Ziezoo, nu weten jullie weer evenveel
als Ik van de diamanten. Ik hoop, dat
jullie met plezier en in goede gezond
heid dezen brief leest. Als altijd met
hartelijke groeten. OOM ANTON.
„Keesje! Keesje
„Wat blieft u. Moe? Wat blieft u. Moe?”
„Kees, wat wil je worden?"
„Ik word muzikant.
Met de Dultsche moffen
Trek Ik door het land,
"k Draag "n mooi ^roen Jasje.
*k Blaas van rettettet
En ik vang de centen
Zoo maar in m'n pet."
Het gewone clubje was bijeen om het
verbaal van Henk aan te hooren. „t Zou
wel de laatste keer zijn, dat ze In huls bij
elkaar kwamen.” meende Relndert. HU
wilde nu weer elke week geregeld gaan
wandelen.
..Ik zal." begon Henk, .spreken over den
diamant." Hè?” vroeg Toos. Waar heb te
die wijsheid ineens vandaan?” Ja. zusje."
was het antwoord, „dat dacht je niet. Er
is een brief van oom over diamanten, van
morgen juist gekomen. Maar Ik vond net
aardiger hem te bewaren tot vanmiddag
als verrassing. Luister nu maar, wat oom
schrijft:
door bodewijk van Berghem te Brugge.
Het wordt gedaan met fijne deeltjes
diamant. Het gewicht wordt door het
slijpen soms heel wat minder, maar de
waarde veel grooter. Zoo ging het ge
wicht van den „Regent”, die Je hierbij
op een teekenlng vindt, in geslepen en
1) Volgens een ander verhaal was het
geen kruidenier, maar een tabakshande
laar. die op bet einde der vorige eeuw
In de Peperstraat te Groningen Woonde,
en op zjjn uithangbord een stelletje gou
wenaars (pijpen) met korte en lange
stelen bad laten schilderen.
■en kan,” antwoordde hfl. ..Dat Is een
spotprijs voor zoo’n kostbaar dier!" riepen
ze allemaal en betaalden hem graag, wat
hij vroeg.
Toen hU zoo rijk naar huls kwam, waren
zijn broeders heel verbaasd, en de tweede
zei: „Nee maar. Ik ga ook eens probeeren
of ik mijn zeis zoo voordeelig van de hand
gelukte het hem toch ook. een eiland te
vinden, waar de menschen niets van een
zeis afwisten. Wanneer daar het koren
rijp was, reden ze kanonnen naar de
akkers en schoten het neer! Maar dat was
een lastige geschiedenis: de eene schoo'
te hoog, de ander raakte In plaats van
den halm de aar en schoot ze weg: een
heeleboel ging daarbij verloren en boven
dien was het een gruwelijk spektakel!
Toen ging de man met de zeis op een van
de akkers staan, en maaide het koren zoo
stil en zoo vlug neer, dat de menschen
met wijd-open monden van verwondering
naar hem stonden te kijken. Ze waren
graag bereid, hem voor het wonderlijke
werktuig te geven, wat hij maar verlang
de. en hU kreeg een paard, dat beladen
was met zooveel goud als het maar dra
gen kon.
Nu wilde de jongste broer zijn kat na
tuurlijk óók graag aan den man brengen.
Het gtng hem precies als de anderen. Zoo
lang hij op het vasteland bleef, kon hij
niets er aan verdienen: er waren overal
katten en wel zóóveel, dat de pasgeboren
jongen meestal In bet water verdronken
werden Eindelijk Het hij zich overvaren
naar een eiland, ea daar trof hij het ge
lukkigerwijze zóó. dat er daar nog nooit
een kat gezien was en de muizen er zóó
de overhand genomen hadden, dat ze op
de tafels en banken dansten, of de heer
des huizes thuis was of niet. De menschen
Jammerden geweldig over deze plaag en
de koning zelf wist zich in zijn paleis niet
te bergen: in alle boeken piepten en flo
ten de muizen en knaagden alles stuk,
wat ze met hun scherpe tandjes maar te
pakken konden krijgen. Daar Het' de Jong
ste zoon nu zijn kat op Jacht gaan, on
al gauw had ze een paar zalen van het
paleis grondig gereinigd en de menschen
verzochten den koning dringend, het won
derdier voor het rijk te koopen. De koning
betaalde graag den gevraagden prijs: een
muilezel, beladen met zooveel geld als hU
maar dragen kon, en de jongste broer
kwam met de allergrootste schatten th'tis.
want een muilezel is nog veel sterker dan
een paard of een gewone ezeL
kan doen!" Het zag er echter niet naar
uit, want overal op den weg ontmoette hij
boeren, die net zoo goed een zeis over den
schouder droegen als hij. Maar ten slotte
HU kreeg echter binnen een paar
dagen van de stedelUke overheid bericht,
dat zoon opschrift niet paste en hij dus
óf het bord moest wegnemen. of het
onderschrift veranderen.
Een paar dagen later las men na op
het uithangbord: V
touwtje wordt in bet binnenste
van den bal nu niet gehinderd en loopt
nu heelemaal vrU en recht door den
bal heen.
WU
dan
weer
Naast dit verhaal is echter betreffen
de deze uitdrukking nog een tweede
vertelsel.
Het was namelijk de gewoonte, dat
voerlieden en schippers je ziet dat
trouwens tegenwoordig nog wel eens een
enkele maal op hun wagen of schui
ten een of ander versje Heten schilde
ren. Zoo had een zeker boertje het vol
gende gedichtje, dat van Vader Vondel
heet te rijn. op zijn wagen laten aan
brengen:
„Om met de heeren van t stadhuis niet
te kijven.
ZuBen we het maar blauw, blauw laten
blijven."
Ditmaal wll_ ik jullie wat vertellen
over een der belangrijkste uitvoerpro-
ducten van Zuld-Afrika. namelijk den
diamant Zooals jullie weet. Is het een
van de voornaamste oorzaken geweest
van den Boerenoorlog, dat er In Trans
vaal diamanten gevonden worden.
Ik heb zelf een en ander van de dia
mantvelden gezien en van verschülende
ingenieurs over de> diamanten gegevens
gekregen.
Zooals Henk wel zal weten, Is de dia
mant niet anders, dan zuivere koolstof.
BU heel booge temperatuur verbrandt
diamant dan ook evengoed als een stuk
steenkool. Maar de steenkool bevat stof
fen. die bij lage temperatuur al brand
baar zUn. We zouden geen kachH met
diamant kunnen stoken, zelfs al waren
we meer dan mllllonalr en behoefde we
bet om de kosten niet te laten!
Het kunstmatig maken van diaman
ten is het eerst gelukt aan den Fran-
schen geleerde Molssan. Maar hij had
hiervoor Ijzer noodlg, van 2000 tot 3000
gr. Celsius!
Ongeveer een vierde gedeelte van de
diamanten Is ongekleurd, de andere zUn
rose, geel, groen en zwart en een enkele
maal blauw. Vroeger werden alleen de
grootere steenen gezocht, maar nu wordt
ook het zand gezeefd, om de kleintjes
er nog uit te vlsschen.
Zwarte diamanten
om harde gesteenten te doorboren. Er
wordt dan een gat gemaakt, waarin
men een dynamletpatroon brengt om
het gesteente te doen springen. Ik stuur
■RierbU een klein doosje als monster zon
der waarde met een paar zwarte dia
manten.
Jullie kennen natuurlijk allemaal de
uitdrukking:
laten, na. a.
zeggen het maar laten, zooals het Is.
Maar JuUie weten waarschijn!Uk niet,
waar deze zegswijze vandaan is gekomen.
Dit wou Ik je dus vandaag even ver
tellen.
Zeker winkelier een uitstekend
mensenenkenner had een uithangbord
boven de deur van zijn winkel gehangen,
waarop bezems geschilderd waren met
lange en korte stelen, en waaronder hU
had laten schilderen:
■bb vader had drie zoons, die allemaal
•P Zondag geboren waren, en dat deed
ham veel plelzler. want hU dacht, dat t
^m nu zeker wel mee zou loopen In <?c
•»eld. al^was hU zelf een arme dromm-I,
koodat hU ze niets had kunnen laten lee-
ae raaosneeren zeiaen: „Liever nog willen
we ons door de muizen laten plagen, een
last, waaraan we tenminste gewend zUn.
dan ons leven door zoo n ondier in gevaar
laten brengen!” Een edelknaap moest na.ar
boven gaan en poes vragen, of ze het
kasteel goedwillig verlaten wilde. Maar de
kat, wier dorst steeds nog maar grooter
was geworden, antwoordde niet anders
dan: .Miauw! Miauw!” De edelknaap
verstond „Niet nou! Niet nou!” en bracht
den koning dit antwoord over.
„Dan zal het ondier moeten wijken voor
geweld." besloten de raadsheer^). Kanon
nen werden aangesleept en het paleis in
brand geschoten. Toen het vuur de zaai
bereikte, waar de poes zat, sprong zU net
raam uit en kwam, als altUd. op haar
pootjes terecht Maar de belegeraars hiel
den niet op. eer het heele paleis met den
grond gelijk was gemaakt. Nu. de muizen
was de koning in alle geval kwUt!
1. Lulwagw
3. met r
een sigaar
bark ark ar
Het lezen van den brief had heel wat
tUd gekost en het was jjan ook niet voor
vUf uur, dat het gezelschap uiteen ging
met de belofte, als het mooi weer was. den
volgenden Woensdag te gaan wandelen
Natuurlijk werden de „zwarte" diamanten
na van alle kanten bekeken te zUn, In
het „museum" opgeborgen.
Aea oudste een haan, den tweede een zeis, den Jongste een poes
Op een dag Het hU ze aOe drie bU zich
komen, en gaf den oudste een haan, den
tweede een zeis en den jongste een zwarte
poes. Jk ben al oud.” zei hU. „en Ik zal
niet zoo lang meer leven. En nu zou Ik
Jelui vóór mUn dood nog zoo goed moge-
U)k willen verzorgen. Geld heb ik niet, en
wal Ik jelui hier nu geef, schUnt zoo op
*t eerste gezicht ook niet veel waard te
zUn. maar het komt er maar op aan. of
jullie er een verstandig gebruik van
maakt; zoekt maar een land op. waar
dergelUke dingen nog onbekend zijn, en
jelui fortuin is gemaakt.”
Toen nu de vader gestorven was. trok
de oudste zoon er met zUn haan op uit.
maar overal waar hij kwam, kenden ze al
hanenin de steden zag hU ze al van
verre op de torens zitten en met den wind
meedraaien, en In de dorpen hoorde nU
er meer dan één kraaien, en niemand
verbaasde zich in 't minst over zUn haan,
zoodat het er nog niet hard naar uitzag.
dat bU er zUn fortuin mee zou maken.
Maar elndelUk en ten leste bracht nU
het toch zóó ver. dat hU op een eiland
kwam, waar de menschen niets van een
haan afwisten en zelfs hun tijd niet kon
den indeelen. Ze wisten wei. wanneer bet
morgen en avond was, maar wanneer ze
•g nachts eens niet slapen konden, of de
wacht moesten houden, konden ze geen
van allen uit den tUd vrijs worden.
„Kijk eens," zei de oudste zoon tegen
deze menschen. „wat een prachtig, trotsch
dier! HU beeft een robjjnroode kroon op
zUn kop en draagt sporen als een ridder;
hU waarschuwt jelui In den loop van den
nacht driemaal op een bepaalden tijd, en
als hU voor t laatst roept, dan gaat de
zon gauw op. Roept hU echter op klaar
lichten dag, dan kun je er op rekenen,
dat er erandering van weer komt!”
De menschen daar vonden dat prachtig
mooi; ze bleven met hun allen een heelen
nacht op en hoorden met groote vreugde
boe de haan om-twee. om vier en om zee
tiur luid en duidelijk den tUd afriep. Ze
Vroegen den man of het dier niet te koop
was. en hoeveel hij er voor hebben moest.
«Ongeveer zooveel goud als een ezel tor-
Jullle hebt natuurlijk «Bemaal wei
eens het kunststukje gezien met een bal,
waarin een gebogen opening ia ge
maakt. waardoor dan een touw getrok
ken is. zoodat de bal bUjft stilstaan,
wanneer je het touw strak spant. Wan
neer je het touw weer slap laat han
gen, glijdt de bal weer naar beneden.
Maar vandaag leer Ik jullie een nog
veel aardiger kunstje. Ik fabriceer jul
lie een dergeljjken bal. maar die alleen
zUn kunststukken vertoont, wanneer js
het zelf wilt.
Je begint met een houten bal te ne
men van ongeveer 5 centlmer doorsnede
en je snUdt die dan in twee helften. Nu
sla je iets voorbU het middelpunt van
het eene rechte snijvlak een klein apU-
kertje. Niet heelemaal er ta; het moet
er aoowat een halven centimeter uit blU
ven steken Nu neem je het platte vlak
van den anderen halven bal en holt dit
van binnen uit tot op een diepte van 1
centimeter. De belde helften kun je nu
weer netjes tegen elkaar plakken, ter-
je er daarna in de richting van
snUvlak netjes een gat doorheen
boort en er daarna een touw doorheen
steekt.
De bal werkt nu gewoon aooals <te
bekende bal: trek je namelUk aan beide
uiteinden, dan bltjft ie steken. laten we
het touw weer even schieten, dan glUdt
ie natuurlijk naar beneden.
Wanneer nu een ander beweert, dat te
dit kunstje ook wel kan uitvoeren, dan
duwt men. vóór men den bal overgeeft,
het touwtje een beetje naar binnen en
houdt hem tevens een beetje scheef,
waardoor het touw van het pinnetje af
gaat.
Het
Het gevolg was natuurlijk. dat van
overheidswege het geheele bord met
blauwe verf werd bestreken, zoodat van
gedicht en teekenlng nu niets meer te
zien bleef.
De winkelier echter nog niet te
vreden Het met flinke letters over
bet blauw heen schilderen:
je het dan zelf weer probeemn.
kan het
om
worden.
derllnge geschreeuw hoorden, sciirokken
ie erg en liepen in hun angst met z^n
allen het paleis uit. Daarbuiten hield de
koning toen Raadsvergadering, wat er wel
T beste gedaan kon worden; tenslotte
werd er besloten, een heraut naar de kat
te zenden en haar te verzoeken, goed wil! lg
het paleis te ontruimen: zoo niet, dan zou
zU met geweld verwijderd worden. Want
'i
83. Maar o. wee,voor hl Bruin de Beer bereikt had. liep
hij met zijn hoofd tegen een grooten steen op. Au
wat deed dal teer.
84 Bruin de Beer moest er erg om lachen, maar het
mool te was nog. -dat hij boven op Jan Muil s n
gtng stttcix
