ONS BLAD
1
IA
i
I
I
r
i
L. FRANKENBERG, Alkmaar
r
te
A
g
„ALS NIEUW”
ECONOMIE
Verweerde Spiegels
■aken wij
Kerrebijn’s Glashandel
I
I
DEZE WEEK
bijzonder gerecht uit onze
LUNCHROOM
DE „JONGEREN”
X
X
I
F
©-
©L
t
s I
dit nummer bestaat uit vijf bladen
VRIJDAG 28 MAART 19J0
EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 74
VIER
t 40.-
VOORNAAlJsTE C^ClEUWS
Het geheele kabinet treedt af
Geweldige brand in Japan
700 huizen verwoest
Telegrafisch Weerbericht
le
[®J
Een Fransche nood-
begrooting
De „communistische
wraak” te Heerlen
Dr. Breuning met de
vorming van een kabinet
belast
De kwestie-
Fruytier-Huygens bij d<
Arbeidsinspectie
Zijn buste geplaatst in den
Stadsschouwburg te Amsterdam
REGEERINGSCRISIS
IN DUITSCHLAND
VROOM DREESMANN
ALKMAAR
De heer Huygens blijft te
’s-Gravenhage
Zaterdag de nieuwste
jRAMOPHONE-PLAl EN
geleverd door de fa. Ypma
Wereld-Tentoonstelling Barcelona
1929
L
I
Barometers Thermometers
PAYGLOP 3
ALKMAAR
LICHT OP.
Schrijfmachines in huur en huurkoop - R eparatie-inrichting
JOH. LAUWERS
- 1
.1
Geen standbeeld voor
Louis Bouwmeester
4
^©I©!©!©I©I©I©I©i©I©I^^
WELKOM, VREEMDELING
o^rsuen w„kert roo, f 3000.- f 750.- f 250.- L125.- f 50.-te-
AANGIRE MOET OP STRAFFE VAN VERLIES VAN RECHTEN. GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET OHGÉVAL
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
t
O
1
In de politiek
r
r
het m
(Slot)
i
dit
een
t
i
onder de
Eén doode en drie zwaargewonden
de „Jon^cien” In oc
i
v
RK.
I
De „Grand Prik" voor Bensdorp
i
De begrooting van Arbeid goedgekeurd
kathouek
NaamL Venn.
.Wijziging”
van
verblijft,
Een verdachte gearresteerd
ALKMAAR
ZAADMARKT 61 - TELEFOON 478
I
r
i
1
i
r
k
i
Op Ijsland is een vischkotter gestrand. Ne-»
ren man omgekomen.
‘irjjv?n:
re” zal
OPGERICHT 1880
a
L
t
r
i
i
DIR.
S. v. d. VEER
Naar wij vernemen, zijn heden de bekro
ningen van bovengenoemde tentoonstelling
bekend gemaakt en Is aan de Cacaofabriek
Bensdorp Bussum voor haar inzending de
„Grand Prlx” toegekend.
Om te voorzien in de credieten voor
April
Jan Pilsoedski zal den President van Polen
voorstellen, het parlement te ontbinden.
1
Svenals In de kunst, zoo gedragen de
.Jongeren” zich ook In de
Het benoodigoe bedrag is In de verste verte
niet bijeengekomen.
Een onder toezicht van den beeldhouwer
Toon Dupuis vervaardigd afgietsel van de
buste van Louis Bouwmeester in de rol van
Coriolanus staande in het Rljksmuseum. Is
thans voorzien van een fraai, door Theo van
Rijn ontworpen voetstuk, door het gemeen
tebestuur van Amsterdam aanvaard en ge
plaatst in den stadsschouwburg te Amster
dam.
Zevenhonderd huizen, waaronder het Stad
huis. het Polltle-commissariaat en scholen,
zjjn door een brand verwoest, te Komatsu-
machl In het Noord-Westen van Japan.
De schade wordt op 100.000 pond aterling
geschat.
Door een omvallende pomp is een brand
weerman gedood en drie zwaar gekwetst.
In de hedenmorgen voortgezette vergade
ring der Eerste Kamer heeft Minister Ver
schuur toegezegd, dat de heer Huygens bU
de Arbeidsinspectie te 's-Gravenhage werk
zaam blijft en niet overgeplaatst zal worden
naar Maastricht.
Na deze verklaring trok de heer Slingen-
berg rijn motie in. waarna de begrooting van
Arbeid zonder hoofdelijke stemming goed
gekeurd werd.
De Minister werd van alle zijden geluk
gewenscht. De zitting werd verdaagd tot
nadere bjjeenroeping.
Dr. Bruening is met de vorming van een
nieuw Duitsch kabinet belast en heeft de
opdracht aangenomen.
biieeo itreuk v.p
ol arm
t.
b
ABONNEMENTEN; «oor Alkmaar
en Agentschappen: per «reek 25 et;
per kwartaal f L25; per post, per
kwartaal f 368 b(j vooruitbetaling.
mogelijk,
te
L
befaamde
politiek.
ZD
4
Het Duttsche rykskabinet heeft gister
avond te .7 uur 15 besloten In zijn geheel af
te treden. De rljkskanselier begaf zich In
verband daarmee naar den rljkspresldent,
die het ontslag aanvaardde en de regeering
opdroeg de zaken voorlooplg nog te blijven
behartigen.
moet zij verlangen naar het einde van
de conferentie, waarbij een welge
meend ..vertrek vreemdeling” kan wor
den gesproken.
Een stelsel van bepaalde
arbeidsvelden ligt echter
niet in de bewoordingen van art. 177."
dat hij op grond
's-Gravenhage
zoodanig zal hjj zeker met
zaken kunnen oordeelen
De een die zegt: de riem zit ruim.
Een ander dat hij knelt.
En dat schijnt nu dan ook te zjjn
In Holland met het geld.
Zoo zegt de Nederlandsche Bank
Het geld wordt niet gevraagd!
En daarom Is mijn rentevoet
Tot drie procent verlaagd.
Dat moet nu gelden als bewijs:
Wij zwemmen In ons geld!
Maar als je zoo eens rond je ziet.
Dan sta je toch versteld.
Heeft u te veel? Heb ik te veel?
Bewegen wjj ons ruim?
Wie dit beweert, dat zeg ik hier.
Ete zuigt dit uit Zijn duim.
En vraag je nu waar is dat geld?
Want wat ik er van zie
Dan zegt men heel geleerd u weet
Niets van economie!
MARTIN BERDEN
De lantaarns moeten morgen opgestoken
worden om: 667 uur.
1 'j
Barometerstand 9 uur v.m.: 765, achteruit.
-i
T 1
-
r»h vertie»
nderea vin—r
De nieuwe kabinetsformateur
Dr Brllning (Centrum! zal heden op net
middaguur door den Rljkspresldent women
ontvangen en door dezen vermoedelUk wor
den belast met het samenstellen van het
nieuwe Kabinet.
(Voor bijzonderheden zie men
rubriek Bultenlandsch Nieuws).
Hoogste barometerstand: 766.3, te Vardfli
Laagste barometei stand743.6 te Thors-
havn.
Verwachting: Matige, later krachtige Zui
delijke tot Zuid-Westelijken wind. Toene
mende bewolking, later betrokken met re
gen. Iets zachter des nachts. Overdag wei
nig verandering In temperatuur.
stel tot
Volksraad
redactie
niet gelukkig ZU opende de deur
gelijkheden.
RUBRIEK „VRAAG EN AANBOD”
bij vooruit brisling per plaatsing
I 9JM per advertenur ran 5 regels;
Iedere regel meer 8J2
BUREAU: BOF ALKMAAR
Telefoon; Administratie No. «33
Redactie No, «33
Het comité, onder voorzitterschap van jhr.
A W. G van Riemsdijk, mevrouw Pos-van
Amerongen secretaresse en de heer J. E.
Joachimsthal penningmeester, indertijd ge
vormd oir gelden bijeen te brengen voor
de plaatsing "an een standbeeld van Louis
Bouwmeester op het Leidschepleln te Am
sterdam. is. naar wij vernemen, daarin niet
geslaagd.
een
als
Rellen
teieur.
In de politiek staan zij nog schuldiger
dau In de kunst:
In de kunst werden hunnerzijds al
thans eenige pogingen tot positief tot
opbouwend werk gewaagd in de po -
Utlek hebben zij niets, heeiemaal niets
tot stand gebracht noch ook tot stand
trachten te brengen; zij hebben in de
politiek alleen maar geentiseerd en af
gebroken en gev-nolc!en: en dat Piet
sens geniaal, maar grof, heel grof,
zonder eenige kennis van zaken, zonder
eemg Inzicht in de politiek.
ging van het artikel is gewenscht om even
tueel misbruik te voorkomen maar de juiste
redactie van een nieuw artikel Is nog niet
gevonden."
I
t
i
Dr. BRÜNING,
de leider van het Duitsche Centrum. -«K
wien hedenmorgen opdracht ia gegeven, oac
nieuw Kabinet te vermak
I
I'
AUVEkreNIIEPKUS: Van
regel* I IJSS, rtke re«el meer SAK
RECLAME per regel 0-7» vem
de eerste pagina; voor de overige
pagina U 060
HEERLEN, 38 Maart In verband met
den inval btf da. Mol te Heerlen tijdens de
protestvergadering tegen de godsdienstver-
Rusland. Is thans door de
politie op een bouwwerk te
Bnmssum, terzake van Inbraak en poging
tot brandstichting gearresteerd A. H. van
B. uk Heerlen, secretaris van de afd. Heer
len van de Communistische Partij Hoiland.
nog onlangs
naar
en
en daarom
program
itereenvoigens g-^eiscnt ..herziening
de bedoelde verorde-
jhngtn en tenslotte wegneming dei
Belemmering van de vrijheid van gods-
diensiuiioetening.
Maar als de heeren Jongeren” in de
Poiiuek met zoo nopelcos onkundig var
feiten en toestanden en niet zo4 var.
Alle inzicht gespeend waren touden zq
teweten hebben, dat er niet de minste
volgingen tn
Heerlensche
zich, dat er enkele jaren
voor-
Braziliaansche stad door een storm weg
gevaagd.
De geruchten houden aan, dat Poincaré in
Frankrijk weer het bewind in handen zal
nemen.
BERLIJN 28 Maart De Rljkspresldent
heeft den Voorzitter van de Centrum-fractle
Dr Bruening met de vorming van een nieuw
kabinet belast.
De officieele mededeeling over de opdracht
aan Dr Bruening luidt:
„De Rljkspresldent ontving hedenmorgen
den Rljksdag-afgevaardigde Dr. Bruening, en
gaf hem opdracht tot vorming van een
nieuwe Rljksregeerlng. Hierbij deelde de
Rljkspresldent mede dat het hem met het
oog op den moeilijken parlementairen toe
stand niét doelmatig schijnt de toekomstige
rliksregeering te vormen op de basis van
een coalitie D.
Dr. Bruening heeft de hem in dezen vorm
gegeven opdracht, aangenomen.
Bovendien ontving de Rljkspresldent
hedenmorgen den president van den Rijks
dag I-oebe voor een oespreklng van den door
het aftreden der Rljksregeerlng ontstanen
politleken toestand.
De kansen voor een kabinet-Brüning
Naar het Wolffbureau meldt, zullen de
sociaal-democraten in het nieuwe kabinet
niet vertegenwoordrgd zijn. Naar verluidt
Lgt de oorraak van het aftreden van het
kabinet ook in den sterken druk, die door
d< vrije vakvereen!g(niren is uitgeoefend.
Het kabinet-Brüntng zal op de burger
lijke middenpartijen steunen. Dr. Briinn.g
zal bovendien prob-eren een deel van de
Duitsch-nationalen voor zijn kabinet te
winnen. Zoo zou aan den afgevai-dlgce
Bchie.e het departement var voedselvoor
ziening worden aangeboden. Ook zal BrU-
r.ing waarschijnlijk een poging doen de
ChristelUK-nationale arbeidsgemeenschap
L rjjn kabinet op te nemen.
Voor de absolute meerderheid in den
Ruksdar. zyn 247 stemmen nood'g. Centrum,
Duitsche volkspartij, democraten en Beier-
sche volkspartij hebben 148 mandaten. Als
de oeconomische partij met 23 de christe
lijk-nationale arbe’dsgemeenscljip met 22
en bovendien de kleine partijen als Cuit-
scherWoerenpartij. Duitsch-Hannoveranen en
volkrecht-.art.lj met 14 afgevaardigden toe
treden, zouden 207 mandaten bijeen zjjn.
Braning zou dan dus nog den tseun van 40
Duitsch-nationalen noodig hebben.
Men heeft in politieke kringen den in
druk. dat door de in aar.u.erklng komende
tartljen reeds voeling is gehouden. De
vooruitzichten voor een meerderheldskabi-
net worden echter nog niet zeer puastlg be
oordeelt r
Kan het kabinet-Brüning geen meerder
heid vinden, dan blijft de mogelijkheid om
met art. 48 van de rtjksvrondwet het iinan-
ciesle vraagstuk zoo snel mogelijk af te
doen.
Verwacht wordt, dat het kabinet Zaterdag
zal zijn samengesteld.
De Tweede Kamer beeft aangenomen het
wetsontwerp tot regeling van de arbeids
overeenkomst van kapitein en schepelingen
en dat in uke de nadere bestemming van
de bezittingen van het Kon. Nat. Steun
comité.
De Tweede Kamer ia tot 6 Mei op recta
gegaan.
Het Duitsche kabinet is afgetreden.
Een comité van deskundigen voor het on
derzoeken van een Middellandsche Zee pact.
De nieuwe- Fransche ministeries en onder-
secretariaten door den Senaat goedgekeurd.
Oproer in de staatsgevangenis van Mis
souri.
In de hedenmorgen gehouden vergadering
der Eerste Kamer heeft Minister Verschuur
verMaard. dat de beer Huygens bij de Ar
beidsinspectie te 's-Gravenhage blijft. De be
grooting van Arbeid werd daarna sJus
goedgekeurd.
Voor het oprichten van een standbeeld van
Louis Bouwmeester is niet voldoende geld
ingekomen. Zjjn buste wordt geplastst in
den Amsterdamschen Stadsschouwburg.
De Nederlandsche Paters Augustijnen zul
len een Missie beginnen onder de Indianen la
Bolivia.
De arbeid in de diamantindustrie zal op
nieuw gedeeltelijk stopgezet worden.
Bjj de behandeling in de Eerste Kamer van
de begrooting van Arbeid, is door vele leden
geprotesteerd tegen de plaatsing van Ir.
Fruytier. e«-gouverneur van Curacao, bjj de
Arbeidsinspectie te 's-Gravenhage.
Tegen een 58-jarigen havenarbeider Is we
gens moord door bet O M. bjj de Rotterdam-
sche Rechtbank 10 jaar gevangenisstraf ge-
elschL
Het Internationaal Congres voor Pluimvee
teelt te Londen.
De Arnhemsche vrouw, die haar kindje in
een zeildoeken koffer verstikte, is door het
Gerechtshof te Arnhem tot 3 jaar gevange
nisstraf veroordeeld.
reden bestaat om over deze aangele
genheid (thanszooveel kabaal te ma
ken dan zouden zij geweten hebben
dat wij met den f e 11 e 11 j k e n toe
stand integendeel heel tevreden mogen
zijn.
Onze katholieke Indische specialiteit
de heer A B. ten Berge, lid van het
College der Gedelegeerden uit den Volks
raad. heeft nog onlangs vóór zijn
weder-vertrek naar Indlë in de pers
verklaard
Waarom en waartoe trachtten dc
i „Jongeren” o. stuntelaars! revo
lutie in de politiek onzer gedegen
Staatspartij te verwekken?
Zyn de politieke en sociale toestan
den in ons land zco slecht? Staat Ne
derland b.v. in sociale wetgeving niet
aan de spits in Europa? T. achten on te
politici voor de <cathol*.eit- zaak niet
het uiterste te bereiken, dat in de hui
dige politieke constellatie nogelijk is?
Niemand zal ontkennen dat er ook
doe> onze politici fouten g-maakt wor
den en dat ook in hun werken men-
lehelijke zwakheden zich openbaren
maar de .Jongeren" maken m de po-
Mtiek fouten, zonder lat ze er in
werken, om van daarbij olrkende men-
achelljke zwakheden maar ti zwijgen.
PIEPKUIKEN
COMPOTE
GEBAKKEN
AARDAPPELEN
En als de heeren .Jongeren” niet al
te kort van memorie zijn, dan moeten
zij zich de jongste mfnisterieeie verkla
ring omtrent artikel 177 in de Tweede
Kamerzitting van 28 Februari herinne
ren, waarbij minister De Graaft, in
debat met de bekende antipaapsche
ptlstaanders (Llngbeek, Kersten, enz.),
o a zei de:
De autoriteiten schjjnen in de actie van
Gandhi te willen ingrijpen.
t
het
maar
dom zijn.
Ot er dan geen ,Jongeren”-vraagstuk
bestaat?
Zeer zeker wél!
Maar dan verstaan wij onder de
.Jongeren” niet deze enkele excentrieke
neeren, doch de groote jeugdmassa
welke thans, in zoo geheel nieuw modi-
sche omstandigheden opgroeit, en door
verschillende oorzaken, veelal wortelend
in levensvervlakking. in Andere dan
ernstige ambities, zich afzijdig houdt
van de politiek en onverschillig
niet vijandig daar tegenover
staat
Wanneer de komende .Politieke Re
traite” te Amersfoort d i t vraagstuk aan
een ernstig anderzoek zou onderwerpen
zouden wij ini-virtWharte daarover ver
heugen: wij zijn tn dit opzicht stukken
ten achter, b.v. bjj de S. D A. P„ die
dit vraagstuk alreeds wist op te lossen
Wil men zich in deze .Politieke Re
traite” echter ernstig gaan bezig hou
den met het handjevol artistieke en
politieke onruststokers, waarmede wij in
onze artikelen afrekenden, en wil men
deze heeren daar een hoog woord laten
voeren, dan hopen wij. Ofwel dat de
heele ..Politieke Retraite” alsnog afge
last wordt, ófwel dat alle ernstige poli
tici zich hierbij onbetuigd zullen laten
Een enkel voorbeeld moge duidelijk
nog duidelijker maken, hoezeer deze
„Jongeren’ gespeend zjjn van alle poli
tieke wetenschap, van leder politiek
inzicht.
Het
hobby’s
Volgens den Loudenschen correspondent
van de „Popolo di Roma” Is de Vlootconfe-
rentie eigenlijk pus gisteren begonnen.
bepaalde zendeling ergens gevestigd is. Kan
dus vestiging van een zendeling van ander*
richting worden tegengegaan, wanneer de
Rcgeering daarvan schadelijke gevolgen
vreest waarbij inderdaaa zeer bepaald dooi
net plaats-Nljk gezag meet worden uiteenge
zet. welke schade te duchten is Mij zijn
gevaren oekend van weinige laren geleden
waarin nlet-toelatlng noodig was.
trof daarbij niet de Hervormde ot de Ka
tholieke zending
afbakening van
Dat zjjn woorden, welke men In de
zen tijd niet al te achteloos en niet al
te gemakkelljk moet bezigen tegen hen.
die onze grenzen willen overschrijden
en hier gastvrijheid vragen.
Naar aanleiding van het feit, dat de
regeering heel terecht weigerde een
pasvisum te verstrekken aan de Sovjet-
agente mevrouw Kollontay. ontvingen
we uit Rome een brief, waarin ons de
vraag gesteld werd, waarom de regee
ring niet steeds zoo handelde, want dan
zouden zeker de beide Russen, die als
observators thans de conferentie voor
de codificatie van het Volkenrecht bij
wonen en uit Rome naar hier gekomen
zijn, niet zijn toegelaten.
Mogelijk is de regeering niet op de
hoogte, maar dat zou op zichzelf al
getuigen van een groote nalatigheid in
deze tijden van communistische agita
tie.
Kurski, de eerste observator, Is na
een jeugd, waarin nogal het een en
ander voorgevallen Is, wat veroordee-
ling noodzakelijk maakte, uitgeweken
haar Zwitserland, waar hij zich aan
sloot bij Lenin. Met dezen heeft hij ook
de propaganda voor de revolutie gevoerd
aan het Oostfront en hij vergezelde
hem later naar Rusland met het doel,
de revolutie te doen uitbreken.
Deze thans hier vertoevende gezant
was de man van de Tsjeka, die hij
omvormde tot de tegenwoordige Gepoe
Hij was ook de man. die de processen
liet voeren tegen de Duitsche Inge
nieurs en anderen processen, waar heel
de wereldpers over geschreven heeft.
Met den val van Trotzki en het optre
den van Stalin daalde zijn macht en
werd hij naar Rome gezonden als ge
zant. waar hjj nu nog is.
B. Mirny, de tweede observator, is
eveneens een Tsjeka-agent; als zooda
nig was hij werkzaam op dem Balkan
en hij moet in die functie deel hebben
genomen aan de bolsjewistische relle
tjes en aanslagen, o.a. te Sophia. Vóór
dien tijd was hij medicus In verdachte
nulzen te Odessa.
Het is
daarvan
want als
kennis van
over de nationaliteit van de gehuwde
vrouw! Als men dit alles weet, dan
moet het, dunkt ons. toch wel heel
moeilijk zijn voor onze regeering om
In dit geval een „welkom vreemdeling”
over de lippen te laten komen. Eerder
Wat bereiken
politiek?
Niets!
WH- mogen dat gerust neerMjii
i geen enkele behoorlijke „Joliger
dit op zijn fatsoen trekkenf\zlj zeggen
toch immers zelf en zij gaan er
groot op dat zij niets bereiken wil
len 1
In het jongste nummer van ..De Ge
meenschap” nog laat Anton van Duin
kerken zich heel laatdunkend uit over
de ’politiek als „de kunst van het be-
relkbare”; wij vragen in alle beschei
denheid ot de politiek dan misschien de
kunst van het onbereikbare zijn moet i
Het tragische is. dat een Van Duin
kerken blijkbaar zeil niet voelt, hoe hij
zich degradeert, als hij spreekt van
„het gemakkelljk hazardspel der bereik
baarheden" en de politiek vergelijkt met
een kienspel.
„Het gemakkelijk hazardspel....!”
Waar de scherpzinnigste en geleerd-
Ste koppen zich moe op peinzen om
Immer onvoldaan zich opnieuw tot
lieinzen te zetten I
En dat wordt dan gezegd door iemand
die in de politiek nog niets gepraesteerd
heeft, die zelfs lak heeft aan „bereik
baarheden"....
hun beurt hun spijt betuigd.
Maarwat is er nu waar van die
missie-vrij held in Indië?
O zeker! Art. 177 van het Indisch
Begeeringsregiement kan in de hana
*sn een Gouverneur-Generaal een wa
pen zyn tegen de katholieke
tedere andere missie,
.heeft ons
is een hunner geliefkoosde
(zij weten dat daarmee „ge-
I makkelijk” een goedkoop succesje be
reikt kan worden* te fulmineeren tegen
het voortbestaan van art. 177 In het
Indisch Regeeringsreglement. z.g. be
perking der missievryheid in Indië.
Gerard Wljdeveld vergreep zich zelfs
aan Mgr Nolens als priester en staats
man om van zijn overweldigende katho
liciteit en staatkundige wijsheid te ge
tuigen en..-., opzienbarend te doen.
De neer Wijdeveld was zoo wys. het
«cnanddicht te nerroepen. maar de nee:
Engelman betuigde zijn s p ij t over aeze
herroeping en „De Gemeenschap" ging
in een brochure zeits een cdnflict aar.
met den bisschoppeiljken censor, om-
dat die censor een nadere verklaring
van die allerdroevigste spyt-betuiging
meende niet te mogen dulden; eerst op
kerkdijk bevel hebben de heeren op
trachten er revolutie te maken
aonaer dat de noodzaak of zelfs mcar
aanleiding daartoe bestaat en
het op positieve dade.i aankomt,
zij op ergerniswekkende wijze
PARIJS. 28 Maart Aangezien de Fran
sche regeering de zekerheid heeft gekregen,
dat de behandeling van de begrooting voor
1930 niet meer voor 1 April as gereed zal
komen, heeft zij besloten bij de Kamer een
wetsontwerp in te dienen, dat voorziet in
een z.g. provisorische noodbegrootlng. ten
einde baar de credieten te verschaffen, die
zij voor het einde van de maand April noo
dig heeft.
In verband met dit voornemen, vindt
r.edenmldd.tg een kabmetszilting plaats,
waar de regeering den tekst van het nieuwe
wetsvoorstel zal opstellen.
„Do hoer Llngbeek heeft den toestand
van het eiland Soemba besproken met be
trekking lot de toepassing van artikel |77
van de Indische Staatsregeling Het is m>j
oekend. Mijnneer de Voorzitter, dat het
vorige jaar door den Gouverneur-Generea'
te kennen is gegeven, dat geen oezwaar zou
worden gemaakt tegen toelating van een
geestelijke op dat eiland. Dit is ge
scnled op verzoek van een der radja’s, die
met de bevolking m zijn gebied een zooda
nig geestelijk leider wenschte.
Verdere bijzonderheden omtrent deze toe.
lating zjjn mij voer liet ocgenbllk niet be
kend; Ik stel mij voor dienaangaande na
dere inlichtingen in te winnen.
De kwestie of die toelating in strijd was
met art 177 moet, naar ik meen, aldus
worden beantwoord dat geen tegenstrijdig
neid is aan te wijzen Art. 177 bakent geen
bepaalde .gebieden af. het een als voorbe
houden aan de Protestsntsche het andere
aan de Roomsch-Kathoheke zending Het
bedoelt in dit opzicht alleen, dat. wanneer
m eenige streeK gevaar te vreezen is. met
het oog op de openbare rust en orcte. van
toelating hetzij van een Katholiek, hetni
van een Protestantsch ot van een ander
Christen-leeraar ot -zendeling, die toelating
Kan worden geweigerd.”
Toen interrumpeerde de heer Kersten’
„In de Mmshassa is een Christelijk Gere
formeerd zendeling toegelaten Hier drong
een Roomsen onderwyzer in. Dat gal
groote ontevredenheid en beroering
De minister vervolgde: „In vroegere ja
ren neeft men wel voor enkele streken een
regeling van den zooeven door mij bedoel
den aard toegepast, maar een algemeene
scheiding tn Protestantsche en Katholieke
kringen heeft nooit bestaan. Wanneer een
Hebben de .Jongeren” nu nog het
recht, onze Katholieke Staatspartij te
verwijten, dat zij niet anders handelt
dan zij handelt?
Moest dadrvoor mgr. Nolens beleedigd
worden?
Mocht dit een der motieven zijn
waarom zoovele .Jongeren" de kolom
men van een onzer Roomsche bladen
dank zij een zeer laakbare hooto-
redactie volkladderden en de anti
katholieke pers wapenen tegen de ka
tholieke zaak leverden?
Het ,Jongeren"-kabaal omtrent art
177 ir kenmerkend voor héél hun polN
tieke agitatie
Het is ondeskundig wegens gebrek
aan feitenkennis en inzicht; het is hol
en op effect gericht; het is oneerlijk en
beleedigend.
Is mogelijk, dat deze ..Jongeren'
toch eigenlijk wel goed meenen
dan moeten zij toch vreeselljk
Jtlir «l»nnr - -v dil hlad <i>n tnsevolsr dr verrrkrr--1 11
„U herinnert
geleden een uit Nederland afkomstig
wijziging van art. 177 bij i-n
in behandeling is geweest. De
van Jiet voorgestelde artikel was
voor mo
de wy niet konden aanvaar
den. Zoodoende Is over 't voorstel, mede
door het toedcen der katholieke leden van
den Volksraad, n ongunstig advies uitge
bracht. Opheffing van het artikel is schijn
baar de gemakkelijkste politiek Maar op
heffing zonder meer Is niet gewenscht
en wordt op het katholiek program terecht
niet gevraagd. Het program vraagt net
wegnemen van de belemmering, uit het ar-
tikek maar de belemmering voor de k«
tholleke mis-ie zat niet zoozeer In bet ar
tikel zelf, als wel in een onjuiste!
toepassing ervan. Deze toepassing is thans
bevredigend. De tegenwoordige Gouver
neur-Generaal staat objectief en welwilleno
tegenover deze kweste. Het gebeurde met
de missie op Sibolga heeft aangetoond, dai
de Regeering net gevaar voor verstoring
van orde en rust niet als voorwendsel taai
gebruiken om onze missionarissen dwars te
zkten Men mag tntusschen niet voorbij
zien. dat het artikel tn zjjn algemeene strek,
king iets goeds bevat Het geeft der Rege
ring o.a. het middel in de hand om
ongewenochte propagandisten, die een et
andere „religie" beweren te verkondigen, le
weren uit de gebieden waar dergeltjke pro
paganda orde en rust zou verstoren WJjzi-
