/u
Binnenlandsch C^fieuws
1
DE VLUCHT UIT DE POPPENKAST
VAN JAN KLAASSEN EN TRIJNTJE
I
X
Lu
De actie der communisten
Liebermann te Schevenlngen
Razzia van de politie te Warschaa
De actie van Gandhi
Staat van beleg in Kiuklang
De Britsche regeerlng blijft afzijdig
Het Falke-proces
BERICHTEN UIT ONZE
VORIGE OPLAGE
Sydney Fox terechtgesteld
Thorbecke op z’n Zondagsch!
De zaak Pangalos
Lastposten?
r
4
Een vergiftigingsgeval
‘f
n
X
Kraanboot door de nieuwe sluis
te IJmuiden
n
4564
3167
3111
m
Afwijzende beschikking van de
V.A.R.A.
Het Werktijdenbesluit voor
winkels
Opgravingen te Syracuse
J'*’
Geboorte en kindersterfte
in de provincie N.-Holland
Treurige geboortecijfers
Treinongeval te Toulon
p
II (slot)
en
29.003
4937
34-—
per
jaar)
L
14.56
36.683
’943
AANWIJZINGEN VOOR DC FRAKTUK
3723 IS4M
III
..Dit
i
11749
12153
Badio-altsendingen op 19 en 30 April
17435
1812» 18139 18170 1820* 18206
In
I
V
I
ia-35»
35.606
3.58a 38.00 31.34
1.093.669107.336 19.63 31.68
996^531083733
38.16
Toezang tot bet Vredespaleis
ontzegd
totaai 1
cijfer)
21.89
31.61
a. Etaleurs
Etaleurs In volledigen dienst eener firma,
onverschillig of zy in één of meer planteen
werken (reizende etaleurs, die ook de filia
len verzorgen), vallen volledig onder de wet.
Etaleurs, die zelfstandig als eigen onder
nemer voor eenlge firma’s werken, dus heele
of gedeelten van dagen dan weer hier, dan.
weer daar, vallen niet onder de wet: si'
warden geacht een. vrij beroep uit te oefe
nen.
(Nle t-0f tlc1 e8.
485e STAATSLOTERIJ.
II
1931
II
1936
III
1936
37.199
II.767
333)10
46.653
53-177
II
287
2948
394
373
916
553
307
Naar de büeondere strafgevangenis
overgebracht
203
661
002
1390
1857
2325
2585
2986
3309
3641
4-M4
4199
4653
4952
5206
5546
5847
MKV)
62^5
6533
6644
7284
7503
7852
8221
8409
8758
9074
9357
9647
10151
300
689
1029
1453
1866
2369
2653
2999
.3363
3702
4101
4285
4655
4971
5255
5572
5878
6006
6367
7548
7939
8248
8453
8818
9217
9397
9883
<7
457
750
tilt
1520
1924
2454
2696
3182
3420
3858
4130
4377
4839
3031
5352
5609
5898
6101
6747
7075
7333
7596
7940
8291
8494
8349
9236
9448
9891
778
I2M
1596
1933
2471
271»
321a
3493
3680
4133
455»
4889
5O3J
5354
5623
5956
6142
6447
6755
7102
7335
7616
7941
8324
8300
8900
9257
9464
9901
b.
«lelde
III
1921
Enschedé
Hengelo
Almelo
Borne
Oldenzaal
Losser
II
195
183
918
86
263
342
744
722
199
545
40
724
236
33’
»3
30
29
854
258
5’
46
85
’34
74
139
84
40
96
III
30.30
31.25
31.81
31-85
32.87
33.15
33- 26
34- 36
34- 79
35- 10
35-40
36.17
37.17
40-71
III
18.77
19-15
19.86
20.57
21.14
21.77
22.09
Ill
19.76
21-44
22.05
24-54
29-43
29.68
Vlieland
Warder
Beets
Bloemendaal
Terschelling
Twisk
Middelie
Wieringerwaard
Barsingerhora
Wijdenes
Nieuwe Niedorp
Oosthuizen
Kwadijk
Mid woud
30.783
13.972
30.202
11.03
11.63
11.90
13.62
13-73
13-97
14.65
15-04
15-32
>6.89
16.90
16.95
17.6a
17.68
die
Mls-
z9l
,•0.287
356-618
330.409
Oude Niedorp
West woud
Hoogkarspel
Opmeet
Spanbroek
Egmond Binnen
Heerhugowaard
Heemskerk
Oudorp
Wervershoof
Kat wou de
Grootebroek
Ursem
Obdam
Atnsteru..
Kieskr. Haarlem
Kieskr. den Helder
ten met de laagste cijfers
1
4’7
5’7
489
12-359
3612
731
628
1130
1749
876
1644
992
453
1086
c. Vrouwen van winkelhouders
Vrouwen van winkel (filiaal) houders, die
den man vervangen tijdens zyn rust- of eet-
tijden, worden gedurende dien tijd beschouwd
als winkelbedienden en hebben daarvoor een
arbeidskaart noodig.
Het schoonhouden van den winkel door
deze vrouwen mag niet vóór wettelijk ope
ningsuur of na wettelijk sluitingsuur ge
schieden. Het mag wel tusschen deze uren
geschieden als winkelarbeid. doch dan moe
ten deze arbeidsuren als diensturen op de
arbeidslijst of arbeldsrooster voorkomen.
Trekking vna W’oensdag 9 April 1930.
HOOGE PRIJZEN:
5060 f 1000
rufcT 72 SCO
15853 16071 16301 K»
11 X
68.772 19-04
30.095 21.92
37.308 23.58
Bij het spelen hebben kinderen in de nabij-
tiuid van Syracuse de overblijfselen opgegra
ven van een Romeinsch gebouw.
Een zeer mooi marmeren standbeeld,
3riekschen stijl, werd blootgelegd.
Het standbeeld stelt een ouden visscher
voor.
15423 15495 15530 15557
15633 15662 15699
I
1387
1163
1998
540
16oo
2263
4575
4202
”44
3106
326
4003
127’
1626
de meeste gevallen zal duo het ge-
winkel” wel in de knel raken, en
wordt alleen het personeel, dat ten
ar-
46193
29545
28210
8339 1028
9059 1333
13650 2026
LONDEN, 9 April (VB.) In Kiuklang is,
volgens telegrammen uit Shanghai, de staat
van beleg afgekondigd.
Deze maatregel staat in de eerste plaats
in verband met de agitatie der communisten.
Een aantal vrouwen en kinderen moest weg
gevoerd worden. Sterke afdeelingen afge
dankte troepen en beroepsroovers maken het
gebied zeer onveilig.
d. Bediende-relziger
Een bediende, die meer dan 12 uur pet
week als zoodanig arbeid verricht, doch den
overigen tjjd (3 6 4 dagen) als reiziger in
dienst is, valt onder de bepalingen der wet
De contröie echter op den arbeidstijd per
dag (9% «ori is moeilijk. Hij moet echter
wekelijks e«i vrijen rustdag en een halven
vrijen dag hebben.
HELMOND, 9 April Eenlgen tijd ge
leden is de heer H. V., wonende in de Dyk-
straat te Hslmond. die het met zijn vrouw
de laatste jaren niet al te best kon vinden,
alleen naar elders vertrokken om buiten zijn
woonplaats en buiten den familiekring het
beroep van kaashandelaar uit te oefenen.
Dezer dagen was hij op verzoek van een
zijner kinderen voor enkele dagen bij zijn
familie teruggekeerd. Maandagavond ontstond
echter een twist, waarbij het nogal heet toe
ging. De zoon moet zich hierbij aan rijn
vader vergrepen hebben. Hedenmorgen vond
men den man dood in bed liggen. Vergifti
gingsverschijnselen werden geconstateerd. De
recherche stelt een scherp onderzoek in
Zelfmoord is echter ook niet onwaarschijnlijk.
HAMBURG. 9 April. Vanmorgen begon
onder zeer groote belangstelling voor da
rechtbank te Hamburg bet Falke-Proces. Da
politie had groote moeite de talrijke nieuws
gierigen tegen te houden. De zitting wordt
bijgewoond door vertegen woord Iers van het
Ministerie van Bultenlandsche Zaken en van
Buitenlandsche Consulaten, in het bijzonder
de Zuld-Amerlkaansche.
Verder zyn aanwezig de Rijksoommissarls
bij de Marine, admiraal von Uslar, en vele
andere officieele personen.
Voor de voorlezing van de dagvaarding
maakte de verdediger, dr. Alsberg uit Berlijn,
bezwaren betreffende de wfjse, waarop hes
proces gevoerd was, daar volgens hem den
beklaagde geen voldoende gelegenheid Is ge
geven, verklaringen af te leggen.
Dinsdagochtend is aan de vrouwen,
als leden van de Inter-Amerikaanscre
sle tot nu toe eiken dag In de corrldotrs van
bet Vredespaleis de gelegenheid te baat
namen met gedelegeerden ter Condificatle-
conferentie overleg te plegen, den toegang
tot het Vredespaleis geweigerd.
Het bleek dat politie- en paleis-beambten
opdracht hadden gekregen de dames den
toegang te ontzeggen.
Pogingen om het verbod ongedaan te ma.
toen hadden geen succes.
In Frankrijk
Naar tut Brest wordt gemeld, heeft du
Fransche geheime politie In de marine-werk-
plaatsen en marine-stations van Brest (Ui
gebreide ondersoeklngen verricht, in ver
band met de verspreiding van anarchistisch»
en anti-militalristiscbe vlugschriften. Een
groot aantal vlugschriften is reeds in beslag
genomen
Verschillende communistische leiders rijn
bij dese zaak betrokken.
134906 15229 22-57
De fabriekssteden m Brabant hebben (dr
a. Kiosken e-d.
Naar aanleiding van door de werkgevers
aanhangig gemaakte aanvragen, betrekking
hebbende op Bet bepaalde in de voorge-
stelde Winkelsluitingswet, die in art. 3 on
der e en f, uitschakelt den verkoop van
drukwerken in stations. alsmede den ver
koop van dag- en weekbladen, zijn er moei
lijkheden gerezen, omdat zeer vele kiosken
laiteiyk kleine boekwinzels zijn geworden, die
volledig ondrf de bepalingen van het Werk
tijdenbesluit vallen. Deze zaak is nog tn
onderzoek bij de Arbeidsinspectie en een
definitief besluit, wat met dit soort onder
nemingen te doen, moet door den Minister
worden genomen.
PARIJS, 9 April Bij een botsing tus
schen een locomotief en een personentrein
bij Toulon werden 12 personen ernstig ge
wond..
291. De directeur was zeer tevreden over wat ze hadden ver
toond. zij werden, om kermis te houden rijkelijk door hem
beloond. Vergeten werd niemand van hen vier, ieder kreeg
wat in sijn hand. „Kom." riep Trijn, ,,we hebben nu geld.
alle zorgen nu aan kant.”
Als tweede punt van bespreking kwamen
aan d» orde enkele byaondere gevallen.
Uit Maidstone wordt gemeld, dat” Sydney
Fox, die sijn moeder h^d vermoord, om zich
in het besit te stellen van het bedrag barer
levensverzekering, door middel van den strop
is terechtgesteld.
Het bestuur van de V AR A, heelt, naar
w|j in „Het Volk” lesen, besloten, op den
vooravond van dert 1 Mei-dag. de A.V.RO.
slechts in de gelegenheid te stellen uit te
senden van TH tot 9 uur en niet af te
•taan, sooals de minister van Waterstaat
had verzocht, het tweede gedeelte van den
avond van 30 April
Eveneens heeft de V. A. R. a. afgewezen
het verzoek van de A. V. R. O. om de oe.
schikking te krijgen over den avond van
19 April, den verjaardag van Prins Hendrik.
329
738
1070
1499
1899
2420
2694
3023
3393
3764
4131
4347
4828
4992
5274
559»
5894
6049
6379 6383
6680 6698
6943 6948
7324 ’7326
7520
7853
8233
8411
8766
9078
9374
9708
292. Ook Jokko wilde er by zijn, hy was ook van de party. Ik
kleed my netjes aan,” aeide hy. dat hoort er toch zoo b’y.”
Katryn. als steeds gedienstig, riep: „Kijk in den spiegel,
vent, dan kun Je self zien, hoe een mooi „joch” je bent.”
In een te Aat gehouden rede heeft Gandhi
aangekondlgd. dat hy binnenkort zyn actie
naar een .ander gebied zal verplaatsen. Zijn
rede was uiterst scherp, wat volgens de
opvatting in Britsche kringen verband houdt
met het feit, dat Gifndhl na zijn vergeefsche
jxiging om gearresteerd te worden wegens
overtreding van het zoutmonopolie, thans
tracht in strijd te komen met de bepalingen
inzake opruiing van het wetboek van straf
recht.
Gandhi riep mannen, vrouwen en kinderen
op het overgeven van het gewonnen sout te
weigeren en zoo noodig weerstand te bieden.
De Britsche autoriteiten zyn van meening.
dat Gandhis actie zonder resultaat blijft,
zoolang elke inmenging van autoriteiten
achterwege blijft, terwyi elke te vroeg ge
nomen maatregel de beweging slechts nieuw
leven kan Inblazen.
In de nabijheid van New-Delhi kwam het
gisteren tot botsingen tusschen de politie_
en aanhangers van Gandhi, waarby zeven
personen werden gewond. Van een aantal
stakende spoorwegmannen. die zich te Bom
bay voor een paar rijdende treinen wierpen
werden twee gewond, terwyi een hunner werd
gedood Bij een betoogtng te Bombay werd
ook een Europeakh gewond.
Ziedaar de geboortecijfers der Noord-
Hollandsche gemeenten boven 10.000 kie
len! Een bevolking van meer dan een millioen
(15 pct. van het geheele Nederlandsche volk)
die. ofschoon toegenomen met honderduizend
zielen voor een goed deel door vestiging
van buiten in 1924/28 n totaal bijna 1000
geboorten minder telde dan m de voorafgaan
de 5 iaat. Welk een triest, somber kerkhof-
beeld. De vrucht van het goddeloos systeem
der verstikking van het enge leven in de
kiem de stille moord van volgens de
geboortecijfers der 2 zuidelijke provincies
tten dtutend zielen per taar.
De. over het geheel, toch reeds zoo lage
cijfers van 1921 toonen over de geheele linie
een zoodanigen teruggang, dat als van zelf
de vraag op de lippen komt waar moet dit
ten laatste heen Naar den godsdienstigen.
moreelen en maatschappelijken ondergang.
Gaat het in het zelfde :empo als dat der
laatste tientallen uren verder op den heil-
loozen weg der kinderbeperking (en zekere,
veelzeggende cijfers schijnen hierop te dui
den) dan zal het evenwicht in de bevolking
zich mathematisch, hoe langer hoe sneller,
naar de hoogere leeftijden verplaatsen en
hierdoor, geleidelijk, maar zeker het sterfte
cijfer stijgen, tot. onafwendbaar, ren laatste
de sterfte de geboorte gaat overtreffen. Dan
zat men, steeds dringender, tot instandhou
ding en geregelden gang van het ecommisch.
maatschappelijk leven op voortdurend ver-
schen aanvoer van arbeidskrachten uit den
vreemde zijn aangewezen. Doch, indien
in zijn land de maatschappelijke toestanden
zooveel verbeteren (waarom niet t), dat de
Pool en de Sloveen, de Algerijn en de Itali
aan. de neger en de Chinees er voor bedankt
zijn vaderland te verlaten, indien wie weet?
ook daar de kanker onzer eeuw invreten
■nocht en vroeg of laat voo het buitenland
geen arbeidskrachten meer kunnen gemist
worden indien, in één woord: naast een
sterfte, die de geboorte overtreft, geen vol
doende vestiging van buiten meer plaats
vindt, wat dan vraagt v. d. K. in zijn slot
artikel in de „Msb.” Dan zal de tijd ge
komen zijn, waarin een ontzenuwd, verwend
volk de kracht en de reserves missen zal
zich staande te houden op den weg naar den
afgrond der zelfvernietiging. Zelfzucht delft
ren slotte haar eigen graf. De cijfers der
aanstaande volkstelling zullen dit reeds,
tor zekere hoogte, aanwuzen. Ter illustratie
moge thans slechts dienen, dat over 1924/28
het zmver geboorteoverschot van Noord-
Brabant met Limburg (dat is her totaal aantal
geboren kinderen verminderd met het totaal
aantal gestorvenen beneden het iaar) 4108a
meer bedroeg dan het zuiver geboorte
overschot van Noord-Holland ofschoon deze
laatste provincie 900.000 inwoners meer
telde dan Noord-Brabant en Limburg te
zanten.
De politie van Warschau is erin geslaagd,
de centrale van de communistische Jeugd
organisaties in Polen op het spoor te komen.
Er hebben meer dan 80 huiszoekingen plaat»
gehad. Hlerby syn 64 leden van de commu
nistische party in Polen gearresteerd. Er ia
veel bezwarend materiaal, evenals oproepen,
geheime persen, rapporten aan de central»
te Moskou en andere ducumenten in besla»
genomen.
Tot de gearresteerden behoort de bekend»
communist Bermsnn.
b Ex peditlepersoneel
Als winkel wordt beschouwd de ruimte,
waarin men pleegt te verkoopen. Het inpak
ken van verkochte goederen in den winkel
om mede te nemen, valt daardoor onder
de werktydbepallngen. Heeft het inpakken
echter plaats in een aparte ruimte, met de
bedoeling de verpakte goederen te verzen
gen, dan valt *t geheele personeel daarmede
belast, buiten de wet. ook al ligt het expe-
dltlelokaal in het winkelgebouw. Hier wordt
dus de bescherming uitgestrekt over den
verkoop alleen, niet over het verpakken en
expedleeren.
Een deputatie uit den Alg. Nederl. Bond
van Handels- en Kantoorbedienden neeft
onlangs een onderhoud gehad met den
dlrecteur-generaal van den Arbeid, betref
fende de practtache toepassing van de Ar
beidswet en het Werktydenbeslult voor
Winkels. Wij achten het van belang eenlge
belangrijke punten uit dat onderhoud te
vermelden.
Over de positie van de bedienden wordt
het volgende vernomen:
provincie 7.409.314 145.175 ao.6o
Al de drie kieskringen blijven dus ondei het
Rijksgemiddelde. den Heldei 't minst. Am
sterdam t meest, zegge 20 pcL en sindsdien
daalde hier he< cijfer in 1929 tot 17.6X. ïs 't
niet bar treurig
Wanneer wij nu. in details tredende, de ge
meenten gaan beschouwen, kunnen wij deze
ge voegelijk in twee hoofdgroepen tndeelen:
a. gemeenten met een geboortecitfei bene
den het provinciaal gemiddelde. Tot deze
groep behooren Amsterdam mede inbegre
pen 36 gemeenten, met Vlieland geheel
onderaan met een geboortecijfer van slechts
11.03 en Oostzaan bovenaan met. 20.57:
b. gemeenten met een geboortecijfer boven
het provinciaal gemiddelde. Hiertoe behooren
90 gemeenten, met het laagste cijfer voor
Enkhuizen (20.65) en het hoogste voor Ob
dam (40.711. Eere dus aan Obdam Slechts 4
gemeenten in het land, alle in Noord-Brabant.
overtreffen 't nl. Heesch met 41.20. Nuland
met 41.60 Rucphen met 41.60 en Borkel
met 43.30 -
Ter beoordeeling, in hoever de cijfers der
laatste vijfjarige periode afwijken van die der
voorlaatste penode (dus over de taren 1919
*23) Amsterdam houden wij hierbij apart
diene het volgende
a. gemeenten, beneden het prov. gemid
delde
57957 5778 19-94
Dan maakt een ander mdustrie-cemrum
Twente, een beter figuur, alhoewel de voor
naamste gemeente. Enschedéi met veel bij
Zaandam afsteekt. Ziehier de Twentsche cij
fers
Bloemendaal
Amsterdam
Zaandam
xeemsrede
Jen Helder
faariem
Alkmaar
oorn
^ussum
.iuversum
Jeisen
N leuwer Amstel 10.625
Haarlemmer
meer
13283 13330 13400 13416
13579 13588 13669 13761
13964 14037 14069 14061
14518 14617 14732 14796 14851
14986
15296
reriode 1924’28 geen enkele gemeente
meer met een geboortecijfer boven 30. In
dit opzicht heeft kieskring den Heldei een
hee, wat beter aspect Nier minde: dan 14
gemeenten kwamen hier boven 30. Z>eh er
(kolom I geeft weer de bevolking aan II bei
aantal geboorten, III het geboorte-
23
531
799
1288
1676
2093
2476
2845
3226
3560
3898
4140
4622
4890
50M
5357
5736
5970
6206
6479
6775
7113
7341
7663
8209
8325
8513
8928
9323
9466
9926
10258
10717
10933 10962 10968 11041
11229 11312 11331
11512
19252 19278
19586
19621 19650 19673 19740 198M 19923 19930 20003
20035 20056 20081 20108 20135 20159 20217 20398
20424 20434 20465 20471 20523 20545 20547 20550
20572 20618 20661 20675 20690 30629 20890 20918
20930
1 1 II II III III
I»2I *926 I92I 1926 1921 1926
•46.490 I52.89I 15.654 14.617 21.37 I9-I2
Verg-leken bij de vorige vijfjarige periode
is het geboortecijfer vrijwel gelijk gebleven.
De bevolking bedroeg in 1921 in totaal 27014*
het aantal geboorten 4628 en het geboorte
cijfer 34.26. In alle gemeenten was het totaal
aan” "eboorten in 19241938 grooter dan
in 1919iy23 alleen Heemskerk maakte een
uitzondering. Wei jammer, deze afwijking,
want een bevredigende verklaring voor een
geboortever undering van 40.64 op 34.36
in 5 jaar lijkt ons voorsh nds niet gemakkelijk.
Al deze gemeen* :n, uitgezonderd alleen de
kleinste gemeente der provincie: Katwoude
hebben een overwegend Katholieke bevol
king, met een percentage Katholieken,
variterend tusschen 57 (Hoogkarspel) en
92 pcu (Wervershoof).
Hadden deze 14 gemeenten de hoogtte
geboortecijfers, thans volgen de 1 gemeen-
zii’Se gelaten) beduidend hoogere eufers
Tilburg 37. Eindhoven 31, Helmond 31.
Oss J4. Ook Je 'tuinstreek neeft ralrijke
geboorten Kerkrade 30. Heerlen 31, Bruns-
sum 39, Hoensbroek 40.50.
Ten slotte nog de cijfers dei grootere ge
meenten. waarbij wij ook. ter vergelijking,
naast het geboortecijfer der periode 1924
1938 dat van 191919'23 vermelden zullen:
1 11 III III
1921
Kieskring Haarlem (22 gemeenten
I II II III III
1921 1926 1921 1936 1921 1926
439.187 148.112 18.402 18.802 38.49 25.39
Kieskring Amsterdam 1 tie boven onder at.
Ook m deze groep dus teruggang: voor den
Helder 6.3 pet. voor Haarlem (waar, welis
waar. het totaal aantal geboorten met 2.16 pet.
toenam, terwijl het in den Helder een weinig
terug hepi zelfs bijna xi pet., wegens de.
vergeleken bij den Helder, zooveel grootere
toename der bevolking. Voora* de. m waar
heid. scherpe daling m kieskring Haarlem
maak: een ver van bemoedigende indruk.
Hier was nu een bevolkingsgroep met tot
nu toe, een zeer behoorlijk geboortecijfer en
Ziedaar in een spanne tijds van slechts 5
jaar vertoont die een teruggang, welke nog
grooter is dan de algemeene teruggang der
provincie (deze aatste bedroeg bijna 10 pet.)
Voorwaar treurige 'oesranden Wat bnv. te
Zeggen van een gemeente, zooals Weesp
waar, bij een stationnair olijven de oevoiking
in vijf iaar tijds het aantal geboorten met t27
van 872 op 745 verminderde f Wat
van een .andelijke gemeente, ais Kortenhoet.
welks geooorrectjfer met meer dan 25 pci feeders van Bome. Olden zaai en Losser 'er
van 37.8c op 27.16 afnam Wat van
Uithoorn, met een daling van 35 op 29.422
van Blaricum van 26.13 op 22.76 f van
Naarden, met een vermindering van bijna
20 pet.
iNu weten wij wei, dat in den kieskring
Haariem een groote vestiging plaats vindt van
vreemden, die reeds tot zekeren leeftijd zijn
gexomen en die de oevoiking vei. maar de ge
boorten mei doen toenemen en dus net ge
boortecijfer drukken, maar dit verklaart ang
me' aiies. want, 'en eerste de vestiging van
renteniers, gepensionneerden enz. geschiedt
bij voorxeur 111 eemge oepaaide gemeenten
en Je oevoiking eiders oujft otwe stationnair
01 verstoor een normaien aanwas voor
Blancum echter zou Jeze vestiging m de
gemeente, 'er verx.aring een factor van
beiang kunnen zijn). Joch verder n ver
scheidene van de oetrosken gemeenten was
he< -erugioopen oer geboorten met alleen
reiatie» maar zelfs hier minder daar
meer absoluut zooais n 4 van de 5 hier-
- boven genoemde gemeenten in Blaricum
met en bovendien n s-Graveiand Haar
lemmermeer. Huizen. Muiden. Nederhorst
den Berg, Zandvoor' en Ouder Amstei.
In den kws kring Haarlem «n» ia de
Kieskring den Helder lag gemeenten).
1 II II III
>936 1921 1926 1921
xooals in ons vorige artikel reeds werd op
gemerkt, was het geboortecijfer (d. 1. het aan
tal tevend geborenen per 1000 inwoners per
jaar! van Noord-Holland over 1924'28
30.60. waarmee het met minder dan bijna
14 pet. onder het Rijksgemiddelde bleet.
Wanneer wu de provincie ter bevordering
van een ter vergelijking geschikt overzicht
splitsen in de drie Rijkskieskrmgen die zij
bevat, dan krijgen wij. zoo wij de betreffende
gegevens van de verschillende gemeenten
in de betrokken kieskringen bijeenvoegen
de volgende cijfers ’hierbij wordt in de
rubriek onder 1 het aanta. inwoners m
igaó^ermeid onder II het aantal levend geb.
in 1924—28 en onder III het aantal levend
geboren kinderen per 1000 inwoners
f. Bediende op teatoonstelling
Bedienden, die .- ten minste 12 uur per
week arbeid in een winkel verrichten en
daarnaast op tentoonstellingen, waar ver
kocht wordt, werkzaam syn gesteld, vallen
volledig onder de bepalingen der wet.
Dubieus biyft het geval ten aansien van
toonzalen en tentoonstellingen, waar niet
verkocht wordt, doch alleen aan eventueele
koooers inlichtingen en demonstraties wor
den gegeven met verwijzing naar den win
kel voor den aankoop der tentoongestelde
goederen. Biyn echter van kracht het be
paalde 1d de wet, dat een bediende, die
ten minste U uur per week ta den winkel
arbeid verricht, voor denzelfden winkel geen
arbeid mag verrichten buiten de uren in
het Werktydenbeslult vastgeeteld.
Kieskring den Helder /68 gemeenten
I I II II III III
1921 1926 1921 1936 1921 1936
167.209 177.518 22.813 22.691 27.29 25.56
Kieskring Amsterdam (t gemeente
I I II II III
1921 1926 1921 1926 1921
^4.834 722.387 72.233 68.772 21.09 19.04
Op het reeds lage geboortecijfer van periode
1921 komt alzoo voor alle drie kieskringen een
vrij scherpe daling van circa 10 pet. Vooral
voor de kieskring n Amsterdam en den
Helder valt die op. Immers, in Amsterdam
werden in de aren 1924'28, met een
toename der bevolking van bijna 40.000
Zielen, ongeveer 3500 kinderen minder ge
boren dan m de laren 19x9'23 en in den
kieskring den Helder ruim xooo. hetwelk
in verhouding tot de zooveel kleinere be
volking, zelfs nog grootere teruggang be-
teckent dan m Amsterdam.
gemeenten, boven het prov. gemid-
1
a. Winkel-groasierdery
In dit geval wordt sterk gelet op de
waarde, die een van belde deelen voor de
onderneming heeft..
In
deelte
dan
minste 12 uur per week in den winkel
beid verricht, door de wet beschermd. Het
grossierderijpersoneel niet. Dit zou later ko
men te vallen onder de beschermende bepa
lingen van het magazynpersoneel.
Liebermann heeft Dinsdag de laatste
etappe var. den langen strafweg, welke begon
te Helsingfors, afgelegd.
Gistermiddag te ongeveer twaalf uur beeft
hy bet Huis van Bewaring te Amsterdam
verlaten en ia hy per particulieren auto,
waarin twee rechercheurs als reisgezel:chap
hadden plaats genomen, met een paar kof
fers. als bagage, naar ScheVeningen ver
trokken om daar zijn straftijd uit te zitten
Tien minuten voor tweeen, meldt de
„Telegraaf kwam Lieberman voor de poort
der S-'hevcningsche strafgevangenis aan.
Toen een fotograaf hem wilde Kieken,
terwijl de auto voor de gesloten poort
wachtte, wenkte Liebermann afterend
trok het autógordünlje naar beneden.
Hl) zal in de byzondere strafgevangenis
worden ondergebracht, omdat zyn gezond
heidstoestand dit noodzakeiyk schynt te
maken.
Kieskring Haarlem tf> gemeenten).
I I II II III 1
1921 1926 1921 1926 1921 1926
X65.994 208.506 I7.639 20.293 21.25 19-49
„Dit verbeeldt zk-h ook een fascist te zhn”
In den afgeloopen nacht, vermoedeiyk
tusechen 3 en 6 uur. heeft men het stand
beeld van Thorbecke te Amsterdam aange
kleed.
Om de schouders heeft men een doek
gehangen en boven het hoofd van den groo.
ten staatsman, was een bord aangebracht,
waarop stond: ..Dit verbeeldt zich ook
fascist te syn”.
Na de ontdekking is de kleedU verwijderd
en in beslag genomen.
De jxolltle stelt een onderzoek naar de
daders in.
Ill
1936
854 13.62 15.1a
722.387 68.772 19.04 21.09
2.948 19.15 21.62
1.349 19-3»
2.932 19-34
I05.039 10.291 19.59 20.48
2.687 I9.7O 31.76
I.I75 -19-9? 37.54
3.339 20.24 22.38
4-735 so.a6 33.38
♦.137 34.94 38.2»
”455 37.39 31.59
De bijzondere rechtbank te Athene heeft
uitspraak gedaan in de zaak tegen den voor-
maligen dictator, generaal Pangalos, en zyn
minister van Binnenlandsche Zaken, Vog-
hopoulos.
Wegens machtsmisbruik (het verleenen
van een concessie voor een casino te Eleusis
by Athene) werden beiden veroordeeld tot
een gevangenisstraf van Jaar en 6 jaar
eerverlies, met aftrek van preventief.
Pangalos zal zich in nog meer zaken moe
ten verantwoorden.
Dezer dagen wordt te IJmuiden ver
wacht het Engelsche stoomschip „Vi
kingen”, een 12000 ton metende kraanboot,
afkomstig uit Zuld-Georgie.
Het schip heeft een lading walvlschtraan
voor Amsterdam.
Een deel der lading is te Bandefjord ge
lost.
Met het oog op de afmetingen, zal het
schip vermoedeiyk door de nieuwe sluis
worden geschut.
k. Winkels van zuivelproducten
Met dit soort zaken is het net zoo ge
steld. Voor de kleinere filialen is In een
bepaalde richting 'n leidraad aangegeven.
hierop neerkomende, dat voorlooplg voor
den duur van een jaar voor dit soort filiaal
houders van melkinrichtingen, al of niet
tevens lunchroom, vrijstelling van den ar
beidstijd zal worden gegeven en eveneens
van de bepalingen omtrent den vryen mid
dag, mits de winkel gevestigd is in de wo
ning van den depóthouder, er geen hulp van
nlet-gesinsleden is. de winkel des Zondags
na 13 uur is gesloten en de omvang van
het bedrijf niet van dien aard is, dat de
winkelbedlening een volle dagtaak beteekent
Winkels met kleinen omzet en weinig klan-
tenbezoek en daardoor veel rusttyd worden
dus ten deele van de beschermende bepa
lingen der wet ultgeschakeki.
Voor de filialen van grooteren omvang
dan de hierbedoelde is een andere regeling
toegepast, die zich met eenige bewegings
vrijheid toch nauw aansluit hy het Werktij
denbesluit.
Naast bovengenoemde groepen van ondei-
nemingen zyn er nog enkele branches van
soortgeiyke artikelen in onderzoek. Het staat
er echter zoo mede, dat vaak voor de ver
schillende filialen van één onderneming
verschillende bepalingen worden getroffen,
welke voor eiken winkel afzonderlek gelde»
en als zoedanig in den winkel zelf worden
opgehangen.
83
544
833
1345
1702
22M
2483
2881
32M
3584
3956
4144
4623
4918
5099
5463
5728
5976
6221
6493
6785
7154
7394
7765
8212
83’3
8559
9002
9324
9471
9943 10107 10151 10185 10215 10239 10245
1027» 10293 10374 10457 10516 10655 10683
10735 10819 10880 10919 10930 10930 10931
11064 11110 11167 11195
11332 11336 11350 11353 11468
11552 11617 11648 1*688 11718 11741
11773 11836 11894 11984 11999 UWI 13044 120M
123’3 12539 12675 12776 12786 12809 12855
12873 12953 129®7 12977 13033 13134 13193 13278
13451 13478 13492 13573
13817 13832 13881 13961
14175 14283 14337 14391
14856 14918 1492S
14996 15034 15035 15039 15094 15099 15187
1530» 15321 15361 15423 15495 15530 15557
15570 15576 15583 15601 15633 15662 15699 15713
15732 15781 15866 15914 15978 16019 16104 16105
16110 16231 16364 1 6451 16494 16724 16732 16742
16869 16888 16889 16968 17072 17 KW 17117 17205
17212 17268 17276 17338 17340 17365 17391
17489 17517 17578 17585 17591 17658 17680 17697
17763 17777 17785 17880 17883 17927 17972 17975
17996 18030 18041
18270
18279 18400 18433 18453 18487 18498 18534 1 8682
18689 18691 18695 18706 18796 18806 18814 18931
18982 18996 19074 19076 19084 19121
19325 19347 19387 19395 19466 19498 19538
19740 19828
20106 20135
Al deze gemeenten met uitsondering van
Bloemendaal toonen bij stemmingen een
groote linksche meerderheid, met sterken
socialistischen inslag (op Vlieland stemt bijna
70 pet. der kiezers rood, op Terschelling 40
pet., te Beets 47 pct., Middelie 4a pet..
Barsingerhora 43 pet.. Te Twisk, Wiennger
waard, Nieuwe Niedorp, Oosthuizen en
Kwadijk bedraagt het aantal socialistische
stemmen van 34 tot 38 pet. alleen te Bloe
mendaal haalt de S.D.A.P. geen ao pet.),
Bloemendaal heeft een sterke rechtsche
meerderheid.
Het zeer lage geboortecijfer op de Wadden
eilanden: Vlieland en Terschelling (en op
Schiermonnikoog, Ameland en Tessel is het
niet veel beter) valt bijgonder op. Op Vlieland
zi|n. om zoo te zeggen, geen kinderen meer:
80 pet. der bevolking is kiezer, op Terschel
ling 60 pet. (te Obdam slechts 4a pet.). Het
aantai inwoners van Vlieland is dan ook
sinds 1910 met 44 pet. terug geloopen op
Terschelling met 14 pet. De Zuiderzee-
eilanden toonen niet zulke lage cijfers
Wicnngen. met 19.31. begint het provinciaal
gemiddelde te naderen, Marken, met ai.47,
gaat het voorbij, terwijl Urk zelfs het mooie
cijfer van 37 toonen kan.
Ofschoon niet zulk» lage cijfers toonende
als de Wadden-eiianden. is er nog een groep
gemeenten. WMrvan het geboortecijfer toch
‘menigeen misschien niet meevallen zal,
vooral wijl het hier een industrieele streek
betreft, waar de bevolking gemeenlijk vlot
en op leugdigen leeftijd in het huwelijks
bootje stapt. Wij bedoelen de Zaanstreek.
Men oordeele. Ziehier de cijfers
I
Zaandijk 3058
Zaandam 30783
Koog a. d. Z3966
Oostzaan3627
Wormerveer 8664
Krommenie 5079
Westzaan 2780
HOOGE PRH2EN:
3343 5715 6827 7249 200
PrllsM vu M
126
565
900
1380
1828
2269
2568
2909
3272
3599
4004
4180
4627
4926
5132
5520
5783
5997
6273
6503
6797
7167
7436
7791
«220
8367
8729
9058
9348
9607