LEEKEPREEKEN LI-- ONS BLAD WASSCHERIJ JORRITSMA L. FRANKENBERG, Alkmaar DOE ALS I IS W. M. H. PELS ZOON DTT NUMMER BESTAAT UIT VIER BLADEN ZATERDAG 26 APRIL 1930 TWINTIGSTE JAARGANG No. 98 VIER EN alle I L.' Voornaamste qKieuws Goederentrein ontspoord Audiëntie Sluisopening te IJmuiden Burger en Agent Uit de dakgoot gevallen Onder een vuilnisauto geraaat en II Kaliloodsen te Doesburg af «^ebrand Door den bliksem getroffen De lijn RotterdamAmsterdam versperd Jubileum-kaiender N.V. Nederlandsche Gist- Spiritusfabriek VOORMEER 3 ALKMAAR J.GRUNO3 BAAITABAK Speciaal ingericht voor fijne Goederen 2 dooden en 4 gewonden JOH. LAUWERS PAYGLOP 3 ALKMAAR De taak van den Katholieken onderwijzer, in een rede van Z.H. Paus Pius XI ROODE BOURGOGNE „PASSE-TOUS-GRAINS” p. fl. f 1.75 MOOI GEWAS, VOL EN GEURIG Rubriek .vraag en aanbod- AANGIFTE MOET OP STRAFFE VAN VERLIES VAN RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL Twee landbouwers gedood BLIJF by Uw bij verlies van SANCTA SIMPLICITAS huilenge»oorgj uiting on- HOMO SAPIENS. Feestelijkheden op 29 dezer te Amsterdam Barometerstand 9 uur Een krankzinnige op bezoek met Prijsvraag werd B0 het oversteken van de straat zijn bij een breuk van of 'W pee hatf om uXiBUMO «MNUMB. Vaar da tarnt va* Long Inland in een d—r rfrssiwwih vraehtarhip gezonken. daodea. Waarin voor een bedrag van een m’Hioen gulden lag opgestapeld lukken, het ABONNEMENTEN: voor Aftiiwi (U Agentschappen: per week 23 et.; per kwartaal f 3X5; per port, per kwartaal LM Mi vooruitbetaling. en alle en iedere groeld. en In het klein ontelbare van. Frederik van Eeden. die onlangs feest vierde. ordening mag lang verstand Z. D. H. de Bissoëop van Haarlem zal de volgende week alleen Dinsdag audiëntie ver- leenen. noodweer handelde. Gisterenavond tegen zeven uur is te Does-1 burg brand uitgebroken in de groote kali loodsen van de firma Eggink. De loodsen, naar schatting van 50 bij 30 en 50 bü 35 me ter, gingen geheel in vlammen op. De laatste loods was vorig jaar gebouwd en was een der breedste overkappingen in Europa. De vuur gloed was op verren afstand en ook te Doe- tinchcm zichtbaar Gebleken is, dat er misdadig opzet in het spel is geweest bü den brand in de A.K.U.- fabriek te Arnhem. Wenschen. om verbetering ie krijgen in de landbouwcrisis. Een spoorweg door de Sahara. Uitvoerige plannen ingediend. en af wij uit gemoedsbeweging Feestelijkheden te Amsterdam ter gelegen heid van de opening van de nieuwe sluis te IJmuiden. Bü een blikseminslag in een boerderij te Oostwold (Gr.) werden twee personen ge dood en vier anderen bewusteloos geslagen. Twee landbouwers te Geertruidenberg door den bliksem getroffen en gedood. De lantaarns moeten morgen en over- nooit zonder die overheeHyke ECHTE FR1E5CME den winkel uit! TS Gistermiddag sloeg tijdens het hevige weder de bliksem In de boende rij van den heer Deknatel te Oostwold. gemeente Leek, met het gevolg, dat de zich In de boerderij aan het werk bevindende rietdekkers Hof steen, gehuwd en 40 jaar oud, uit Enumatll, en 8. Solsuma, 60 jaar oud en ongehuwd. wonende te Tolbert, door het hemelvuur waren op slag dood. Drie meisjes en een man, die zich even eens in de boerderij bevonden, werden door den bliksem bewusteloos geslagen. Er ont stond een begin van brand, dat echter spoe dig kon worden gebluscht. Door ontsporing van een goederenwagen bij Rotterdam heeft gisterenavond een ern stige vertraging in het reizigei svei voer op de lijn SchiedamRotterdam plaats gehad. STUDIEBOEKEN voor U. L. O., Handelschool. R. H. B. S., Gymnasium en R. K. Lyceum Snelle uitbreiding van den brand De vlammen grepen zoo snel om zich heen, dat binnen weinige minuten na het ontdek ken van den brand het kantoorpersoneel zich nauwelijks wist te redden en de laatste em ployés zich nog alleen in veiligheid konden brengen door de trap af te springen. Binnen tien minuten stond het geheele complex met een oppervlakte van 4000 M2 In lichte laaie. Een goederentrein der Geldersche Tramweg MIJ., die In de loodsen aan het lossen was, kon nog grootendecls uit het brandende per ceel worden gereden. Drie goederenwagens werden evenwel een prooi der vlammen. De brandweer bepaalde zich tot het be-’ schermen der overige perceelen. De schade der gebouwen wordt op ruim een ton geraamd. In de loodsen was een hoeveelheid kali op gestapeld ter waarde van een millioen gulden. Het laat zich aanzien, dat deze bergen kunst mest nog wel eenige dagen zullen nabranden Verzekering dekt de schade. Nfetrws van Gandhi. De uitbreiding actie wurdt gevaarlijk. BUREAU: BOF ALKMAAR Til*-AdminirtraU* Na. «23 Redactie Na. 633 NDORD-HOLL ANDSCH DAGBLAD Gisterenavond is te Doesburg een hevige brand uitgebroken in de kaliloodsen der firma Eggink aldaar. De loodsen brandden af. Er is ruim een milloien schade. ADe sbonné’i op dit blad lijn ingevolge de verzekeringivoorwaarden team oogvvallen verzekerd voor een der volgende alt keer ineen ADVERTRNTIEPRUS: regel* 1X5; elke regel meer AX5. RECLAME per regel f 9.75 voor do eorqp pagina: voor da overig* pagina 9X9 Hj vwewltbi tetln* per praalrtng M9 per advertentie van 3 regel*; teder* regel meer f 9J2 Licht op. worden opgestoken om: 7.47 uur morgen om: 7.49 uur. De Commissie voor de Malaria-Bestrij ding voor de bevolking in Noord-Holland heeft een prijsvraag uitgeschreven voor een gekleurde plaat, die, allerwege aangebracht, de belangstelling in dien strüd bü de be volking moet wekken en verhoogen. Er wor den prüzen uitgeloofd van 300.200. en 100. Het programma voor de prijsvraag is verkrijgbaar bij het Secretariaat der Com missie: Roemer Visscherstraat 10. Alkmaar Laatste termijn van inzending 15 Augus tus 1930. f 31)1)1) «ehoele ongeschiktheid tot werken door -yg-n blieenooxevsltnet bij verlies ven een hand. - A_ bij verlies vnn een n I wUVU. verlie. vnn belde armen, beide beenen of beide oocen I lOU," doodelliken afloop 250.** een voet of een ons f 125." duim of wijavinfler I 50." been Van de gelegenheid dat ruim 700 onder wijzers en onderwijzeressen uit Plemont en 380 uit Lombardije tegelijk naar Rome kwamen en tegelijk in audiëntie ontvangen werden, maakte Z H. Paus Pills XI ge bruik om de taak van den katholieken on derwijzer in een lange en mooie rede uit voerig te behandelen De H. Vader noemde de aanwezigheid van zoo vele onderwijzers en onderwijzeressen in het Vaticaan een zeer gelukkige gebeur tenis, welke moest worden gerangschikt on der de haast ontelbare genaden, welke Hij telkens ontvangt van de Goddelijke Voor zienigheid. omdat HU gedurende heel ZUn leven en vooral in de jaren van ZUn Pries terschap. de gelegenheid had gehad om het werk van den Katholieken onderwijzer niet alleen te leeren kennen, maar ook en voor al te leeren waardeeren Een der heerlUkste herinneringen van den Paus is juist de tijd, dat HU zich, gedurende ZUn voorbereiding tot het Priesterschap, lungeren tüd zelf aan het onderwijs mocht geven, toen HU name lijk officieel onderwüzer was en als zoodanig werkzaam in de vierde klas der lagere school. HU houdt er van om die gelukkige dagen in ZUn gedachten terug te roepen en bijzonder aangenaam was het Hem dit te doen In de tegenwoordigheid van zoovele onderwijzers en onderwUzeressen. De allervoornaamste reden echter waarom Z.H. Zich bU deze audiëntie zoo verheug de. was iets anders: het iets namelijk dat besloten ligt in den naam onderwijzer of on derwijzeres. Deze naam deed den H. Vader denken aan al hetgeen dat het waardevolst, het noodzakelUkst. het nuttigst is in het Apostolaat dat God zelf op de wereld kwam brengen. De meest verheven grootheid van de taak en van de bediening der Katholieke onderwijzers en onderwijzeressen is: dat zü de opdracht, de roeping hebben tot voort zetting van het leermeesterschap dat de Verlosser der wereld ons gaf. Op een dag toch, welke een ommekeer beteekende in de geschiedenis, welke rUk was aan nieuw le ven, Monk de goddelijke stem die zeide: „Gaat, en onderwijst alle volken!" Welnu, wat doen de onderwijzers anders dan onder wijzen? Zoo was dus die stem, die opdracht aan hen gericht, de opdracht die God gaf aan ZUn Apostelen en die de wereld moest redden, de menschheid vernieuwen. Deze roeping komt ook tot de onderwijzers en onderwUzeressen, en al gebeurt dit langs andere wegen, dan is het toch goed nog eens haar goddelüken oorsprong in herinne ring te brengen. De gezinnen vertrouwen him kinderen aan de onderwUzers toe alsof deze een le vend en organisch deel van het gezin uit maakten: men laat aan de onderwijzers te doen over. wat. vooral in den huldigen tUd. voor de ouders te doen onmogelUk is. Dan is er de maatschappU. het vader land. de staat, die zijn kleinen aan de onder- toond en de Russische regeering de monstreert ons lederen dag, tot welke ellende het volk vervalt, wanneer ven boven af getracht wordt, het leven te dwingen naar ijzeren wetten. Wanneer men, aldus hooren wij vra gen, gelooft, dat de overheid haar macht en gezag van God ontleent; dat ook in het staatsbestuur Gods wet en tot uiting moeten komen, men dan maar berusten bij alle onrecht en het leven zijn gang l&tcn gaan? Natuurlijk niet! Maar er is ver- ingrljpen. Het leven is nu Gistermorgen is de aannemer Blanken steen, die in de dakgoot van een huis op de Rijnkade te Arnhem werkzaamheden had te verrichten, gevallen en met het hoofd op de straat terecht gekomen. HU was terstond dood. Tengevolge van de ontsporing even bui ten het station D. P te Rotterdam, waarbij twee wagons v^n een uitgaand gurtBiuu convooi bü een kruispunt uit de rails lie pen. aun vier sparen van de lün Rotter damDen Haag onberUdbaar geraakt. Deze sporen waren van half tien tot half elf on klaar en in dien tijd zijn reizigers voor Amsterdam per extra electrische tram van het station D. P. naar Schiedam gebracht en vandaar konden zij hun reis per trein vo. .rtzetten. De reizigers voor Den Haag werden naar het station Hofplein verwe zen. Na half elf heeft men één spoor vrij weten te krijgen, zoodat er. zij het met ver tragingen. wederom van het station uit kon worden gereden. In den nacht hoopte men met het op- ruimingswerk geheel en al klaar te zUn- zoodat dan alle sporen weer berijdbaar zijn geworden. Het doorgaande verkeer heeft geen hinder van het déraillement onder vonden door het feit dat na half tien geen doorgaande treinen meer passeeren. Ter eere van de plechtige opening der nieuwe sluis te IJmuiden zullen van wege de gemeente Amsterdam op Dinsdag 29 dezer de volgende feestelijkheden worden gegeven: Van ’s avonds 6.308.30 uur muziekuitvoe ringen op de navolgende plaatsen: Dam, Hendrick de Keyserplein. J. J. Cremerpleln. J. D. Meyerpleln, Oosterpark. plein Tuin dorp Oostzaan, plein SloterdUk. Spreeuwen park. Vondelpark, Westerpark. Des avonds 9 uur zal een groot vuurwerk op den spoordUk bü den Zuidelijken Wandel weg (ongeveer op dezelfde plaats als op 31 Augustus 1929> worden afgestoken, benevens een klein vuurwerk aan den overkant van het IJ, op het open terrein, begrensd door den Meerweg, den Buiksloterdijk en den Nieuwen- dammerdijk. Het gemeentebestuur biedt dien avond aan een aantal genoodlgden een maaltijd aan in het Carlton-Hotel. Bü de besprekingen in den gemeenteraad van Amsterdam over den vasten bespeler van den Stadsschouwburg werd tenslotte reen der beide solliciteerendc combinaties benoemd. Ter gelegenheid van het 60-jarig bestaan der N.V. Nederlandsche Gist- en Spiritus fabriek te Delft, heeft de directie door den kunstenaar Bernard Romein een prachtigen jubileum-kalender doen ontwerpen welke inderdaad een sieraad genoemd mag wor den. De teekenaar is er in alle opzichten in ge slaagd een tweeledig doel te bereiken, name lijk een artistieke wandversiering te ontwer- pen en tevens een indruk te geven van het bedrijf. Tjn.; 7.64 vooruit overheidswege, dus door den Staat, regelingen te laten treffen, dat er geen armoede meer Is, dat iedereen een be hoorlijke woning en ruimschoots voed sel heeft; dat de bedrijfswinsten gelijk matiger verdeeld worden; in één woord, dat er een behoorlijker samenleving met minder groote verschillen komt. Dan zal er vanzelf bij meer tevredenheid en meer levensgeluk minder gevaar voor communisme zijn en de onruststokers zullen spoedig verdwUnen, bU gebrek aan menschen, die naar hen luisteren. Ziedaar In het kort samengevat ook blijkens uitvoerige brieven en be schouwingen, welke wü ontvingen wat in de hoofden van velen schijnt om te gaan. Sancta Simplicitas! heilige onnoozel- heid, hebben wjj bij onszelf verzucht. Er is Inderdaad heel veel waars In die overwegingen, t Is allemaal zoo een voudig en zoo natuurlijk, dat men zich wel eens met verbazingaf vraagt, ja. waarom zetten een paar krachtige man nen daar hun schouders nu niet eens onder? In een jaartje Is dat toch alle maal te verwezenlijken? Laten wij zelf deze reeks van „een voudige dingen” nog even uitbreiden. Daar hebt ge den oorlog! Waarom wordt er nu nog oorlog gevoerd; waarom wor den er nog milliarden vobr oorlogssche pen, vliegtuigen, bommen en ander moordtuig uitgegeven? Is er ergens in de wereld een land, waar de meerder heid der bevolking den oorlog wil? Neen! Welnu dan; wanneer de groote meerder heid van vaders en moeders, van jon gemannen en vrouwen met een toekomst voor zich, geen oorlog willen, dan heb ben zij den wereldvrede in de hand. In ieder land kiest tegenwoordig het volk zijn eigen regeering. Men kieze dus overal slechts mannen, die tegen den oorlog zijn. Ieder land krijgt een regee ring, die leger en vloot afschaft en we hebben den eeuwigen vrede! Er is geen speld tusachen deze redeneering te krtjgen-en toch sa! de wereld vermoe delijk wel vergaan, zonder dat dit ideaal bereikt is. Hoe komt hét, dat zulke eenvoudige en voor de hand liggende oplossingen nooit opgaan? Omdat wij hier met levende dingen te doen hebben, die altijd weer onberekenbare factoren blijken te bevatten. Een machine con- strueeren of een brug bouwen zal altijd gelukken, hoe ingewikkeld het rader werk of hoe breed de spanning ook ztj. Wanneer de Ingenieur maar feilloos Is in zijn berekeningen naar vaste wet te n, zal zijn proef nog altüd slagen. Ten slotte heeft hij te doen met doode dingen, die hij dwingen kan naar zijn hand. Maar een maatschappij Is een groot gezin van levende wezens, afhan kelijk van tallooze en nooit te overzlene Invloeden. Vandaar dat hier leder pro- beeren gevaarlijk is. Men zou al de nuchtere opmerkingen over de ongelijkheid van bezit met één eenvoudige tegenwerping kunnen af doen. Ze Is al meer gebruikt en luidt: doe al het geld van een land bij elkaar; geef lederen bewoner een gelijke portie, bijv, duizend gulden en over korten tijd is de ongelijkheid veel grooter dan ze ooit geweest is. Hierin schuilt de kern van het heele probleem, maar ze schijnt velen nog te ontgaan. Deze eenvoudige •waarheid is den meesten nog te een voudig. Het privaat bezit is de steen des aan stoots van alle niet-bezitters. En toch is de neiging naar eigen, persoonlijk bezit den mensch ingeboren als de zucht naar lijfsbehoud. En ze is een onontbeerlijke eigenschap; zonder deze zou onze maat schappij niet kunnen bestaan. Men kent het verhaal van den patronaatsdirec- teur, die voor zijn jongens een prach-. tige verzameling turn-instrumenten had gekocht en ze in de zorg der vereeni- ging. als gemeenschappelük bezit, had aanbevolen. In weinig tijd was er van het „gemeenschappelijk bezit” niet veel meer over dan brandhout. Toen kocht hij een nieuwe Installatie en gaf die aan één In eigendom. Deze beschermde zijn bezit tegen baldadigheid ten voor- deele van allen. Het privaat bezit is nu eenmaal noodlg als prikkel voor zorg zaamheid. Al wat men gratis krijgt, zonder eigen verdiensten en wat voor ieder ander even gemakkelijk te heke ls, waardeert men niet. Het goud waarde aan zijn zeld- wüzers overgeeft: de staaV, die in hen de middelen en de helpers vindt om zijn recht te handhaven en zün plicht te vervullen van het gezin bü te staan in de vorm mg der goede burgers, die geoefend en rük aan geestelüke schatten en daardoor als nuttige leden <n het leven kunnen treden en mee werken aan de orde en den vooruitgang van vaderland en maatschappij. Gaat en onderwijst! Dat is de stem van Gods Kerk. Meesteresse der Waarheid, door God gesteld in het midden der tUden en der wereld. Deze stem moet in onzen tbd luider en dieper weerklinken dan ooit en er ons aan herinneren dat het niet alleen gaat om kinderen en toekomstige burgers, maar om zielen, die door Goddelük Bloed werden vrijgekocht, om een eeuwig leven en niet om een rasch vergankelük aardsch bestaan. Tenslotte zegende de Paus alle aanwezigen in het bijzonder al degenen die hen in ge dachten op hun reis waren gevolgd, al hun broers en zusters in het allerhoogste door God opgedragene, door God beschikte werk. Waar God zelf de Schepper is dër maat schappij welke hun haar kinderen toever trouwt. daar Is het ook God-Zelf Die door middel ZUner Kerk hun deze verheven taak heeft opgelegd. Na allen aanwezigen den Apostolischen Zegen verleend te hebben, schonk de H. Vader hun leder een portret tot aandenken. men ontleent zaamheid. Op den bodem van dat privaat bezit naar die menschelljke neiging is beschaafde gemeenschap ge- De hand, die van boven af daarin ruw wil ingrijpen, maakt onge- De geschiedenis heeft dan- in groot voorbeelden de idealist, heeft in het klein de mislukking van het gemeenschappelijk bezit aange- De Vierde Kamer der Amsterdamsche Rechtbank heeft gisteren uitspraak gedaan in de strafzaken tegen een politieagent en een behanger, die zich wegens wederzüd- sche mishandeling te verantwoorden hebben gehad. Het O. M. had tegen den behanger vier maanden gevangenisstraf en tegen den politieagent 40 boete of 20 dagen hechte nis gevorderd. De Rechtbank veroordeelde den behanger wegens mishandeling van een ambtenaar in de rechtmatige uitoefening züner func tie tot twee maanden gevangenisstraf, doch ontsloeg den agent van alle rechtsvervol ging. op grond dat het bewezen wel is waar strafbaar is. maar dat de verdachte en in hevige Een notaris uit Rotterdam. werd ver eerd met een bezoek van J. K. uit Berg se henhoek. K. beweende van den notaris f 10.000 te moeten ontvangen voor den verkoop van een huis. De notaris wist evenwel van niets, waarop K. in woede ontstak en tot hand tastelijkheden wilde overgaan, waarop de notaris vlug de voordeur dichtsmeet. K. bewerkte daarop de voordeur met zün schoenen De politie was spoedig ter plaatse, die hem naar het bureau overbracht. K. bleek een fantast en een groote senuw. patiënt te zUn. die ook dien dag reeds thuis zijn zoon met een blil had willen bewerken. K. werd overgebracht naar Bergschenhoek. doch uitte de bedreiging, dat hij den volgen den dag terug zou komen om den notaris te dooden. De dokter gaf den man des nachts een injectie en zou gistermorgen den toestand van den zenuwpatiënt wederom opnemen. Bij zijn komst was K. verdwenen. De Hlllegersbergsche recherche posteerde zich bü de woning van den notaris en ontdekte al vrij spoedig den ontsnapten K. Hij werd wederom aangehouden en onder hevig verzet naar het bureau gebracht. Per politieauto werd K. wederom naar Berg schenhoek gebracht. Bij het gemeentehuis aldaar wist hU te ontsnappen, sprong in een vaart, zwom er over en holde een wel land door. HU werd evenwel ingehaald en onder hevig verzet naar het gemeentehuis ge bracht. waarna hij per automobiel van den Geneeskundigen Dienst naar het krankzin nigengesticht te Delft vervoerd is. Het verhaal van de f 10.000 bleek geheel verzonnen te zijn. Te Geertruidenberg zün eergisteren, tüdens een zeer hevig onweer, twee landbouwers die op het veld werkten, door den bliksem ge troffen en gedood In het begin dezer maand hebben wij eenige beschouwingen gewijd aan een openbare Verklaring der religieus-socia- listen. Men zal zich herinneren, hoe In dat stuk het christendom in gebreke en ten deele aansprakeljjk werd gesteld voor de anti-godsdienstige gruwelen, welke in Rusland onder het bolsjewis tisch regiem werden en nog worden bedreven. Omdat die geest van onvol daanheid over het christendom niet enkel onder de socialisten, maar ook helaas bij vele geloovig protestanten en katholiek gedoopten heerscht en voor velen aanleiding is om langs den weg der ontevredenheid tot socialisme en ongeloof af te zakken, poogden wij aan te toonen, dat de meening als zou het christendom bedoeld zijn om van deze aarde een aardsch paradijs te maken, een oude en verderfelijke dwaling is. Uit onzen lezerskring zijn er In de laatste weken stemmen opgegaan, die onze meening bevestigden. Inderdaad ia de dwaling verder verspreid, dan menigeen oppervlakkig wel denken zou. Men stelt ons vragen waaruit blUkt, dat velen hun godsdienst, als het dierbaar ste van hun leven, wel niet zullen op geven, ook al is er in de maatschappe lijke verhoudingen veel wat hun onver klaarbaar Is en wat naar hun inzien onder den invloed van de kerk en de burgerlijke overheid beter en anders geregeld zou kunnen worden. Men wil wel berusten, maar is niettemin onvol daan. Dat blijkt uit vragen, opwerpin- gen, uit voorstellen, die men ons doet, hoe de wereld beter ware in te richten. Ga eens wat dieper op de zaak in en verklaar ons, waarom het christendom, waarom Jezus’ leer met haar dringende elschen van naastenliefde, barmhartig heid en rechtvaardigheid niet in staat is om een Ideale maatschappij te schep pen, aldus schrijft men ons. Vragen stellen is over het algemeen gemakkelljker dan antwoord geven; in dit bijzondere geval is de beantwoor ding des te moei lijker, omdat wij in deze rubriek gewoon zijn tot het hart te spreken of, wanneer wij ons tot het verstand richten, dit doen, om het ge moed te treffen. Met andere woorden, wij houden In deze kolommen nooit zuiver verstandelijke disputen; vermij den alles, wat ligt op het gebied van de politiek, der staatkundige, sociale of andere wetenschap. En toch, wanneer wij boven aangeduide lezers willen bevredigen, moeten wij het terrein der zuiver verstandelijke beschouwing be treden. Wij hopen hiermee geen onzer lezers zelfs geen onzer trouwe lezeressen te schrikken. De problemen, welke bespreken gaan, zijn Interessant genoeg; Iedereen, die niet met gesloten oogen en ooren door het leven gaat, stoot er zich nu en dan tegen. Laten wjj trachten ze In den meest eenvoudl- gen vorm te bekijken en niet noodeloos Ingewikkeld te maken. Dan Is alle dor heid vanzelf uitgesloten. Wij beginnen met de zaak van den materieelen en practischen kant, los van alle beginsel, te bezien en stellen daarvoor eenige vragen, die in meer of minder vagen vorm dikwijls in het hoofd van den eenvoudigen mensch opkomen. Waarom Is er zoo groot ver schil in de uiterlijke levensomstandig heden van de menschen? Waarom lijdt de één gebrek en weet een ander niet, waar hij met zijn overvloed moet blij ven? Waarom bewoont de één een huis twintig, dertig zalen en kamers; heeft de één bosschen, tuinen, sportvel den en de ander een woning, waar hij met zijn groot gezin zich nauwelijks kan keeren en wenden; waar alle gemak ontbreekt en de soberheid en somberheid alle levensvreugde onderdrukken? Wanneer ik het land doorreis aldus redeneeren deze vragers verder dan is er nog ruimte te over om huizen te bouwen; er is een overvloed van welland met grazende koelen; er zijn onmetelijke akkers en moestuinen en boomgaarden en ontel-’ bare broeikassen. Dan hebt ge de groote bedrijven, de reusachtige fabrie ken en andere industrieele ondernemin gen. Tegenwoordig zijn dat allemaal vennootschappen. Wanneer men daar over leest en hoort, dan blijkt gewoonlijk, dat de een nog meer winst maakt dan de ander; tonnen gouds, soms millioe- nen. Al dat geld wordt onder een be- trekkelijk klein aantal menschen ver deeld, waarvan de meesten voor dat be drijf weinig of geen verdiensten heb ben, terwijl de werklieden zelf maar een karig bestaan leiden. Wanneer men dat zoo alles beschouwt, dan gevoelt men toch, dat er Iets scheef is. Er wordt ge klaagd over revolutionnairen en ge keesd voor coinnipnisten. Met een beetje goeden wil moet het toch een klein kunstje zijn om van boven af, van schil van ingrijpen. Het leven is nu eenmaal geen machine, die men naar eigen inzicht kan construeeren. Wan neer In een gezin een kind wordt gebo ren, staan de ouders voor een raadsel. Hoe zal het opgroelen? Zij kunnen wel wenschen, dat het kind blauwe oogen en blond haar zal hebben; dat het twee meter lang zal worden; dat het een groot verstand zal hebben en de lichaamskracht van een reus. Maar dwingen kunnen zij dat niet. Zij kun nen slechts ten deele bevorderen. Zijn uiterlijk zullen zij moeten nemen zoo- als het Is. Zijn verstand en wil zullen zijjeunnen leiden, vormen en ontwik kelen; aan zijn groei zoo gunstig mo- gelijke voorwaarden geven. Maar wan neer het gestel zwak, de bouw tenger en het verstand klein Is, zullen zij er nooit een reus of een geleerde van kun nen maken. Evenzoo Is het met de over heid, met den Staat. Die kan het leven van het volk in zijn geheel slechts zoo gunstig mogelijke voorwaarden geven; het leven zelf dwingen, uitrekken of inkrimpen, een anderen vorm en in houd 'geven, gaat niet dan ten koste van het leven zelf. De staat moet zijn als de tuinier: hij moet snoeien, steu nen met stutten, besproeien, voor een goeden bodem zorgen, maar de boom zal groeien naar eigen innerlijke ^erden getroffen, zu kracht, daar heeft de tuinman geen vat op. Ziehier een eerste kant van dit oude vraagstuk. Er zijn er nog veel meer, die In volgende beschouwingen onze aan dacht zullen vragen. Toen gisteren in de Molenstraat te Naald, wük. eenige muzikanten optraden, wilde het 3-jarig dochtertje van den heer p. Droog daarheen loopen. Het kind stak plot, seling de straat over, terwül juist de vuilnis, auto der gemeente passeerde. Daar de be stuurder hiervan naast het voertuig liep, kon hjj het meisje niet opmerken. Het kind geraakte onder den auto en werd overreden. Zwaar aan het onderlüf verwond werd het in de ouderlüke woning binnengedragen, waar dr. Van Schle en een verpleegster een verband aanlegden. In zorgwekkender! toestand is het meisje vervolgens naar het R. K. Ztkenhuis te Dm Haag vervoerd.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1930 | | pagina 1