-7
Binnenlandsch C^Cieuws
^Radio-d^m roep
HET DRAMA TE GROOTEGAST
DE VLUCHT UIT DE POPPENKAST
VAN JAN KLAASSEN EN TRIJNTJE
VIERDE BLAD
ZATERDAG 10 MEI 1930
BLADZIJDE'1
Jeugdige dieven
EERSTE KAMER
De Indische Begrooting
Brand te Nijmegen
'i
Zware pakhuisbrand te Rotterdam
RECHTSZAKEN
Voort&ezbtte behandeling
het gerechtshof te Leeuwarden
voor
KERKNIEUWS
Het auto-ongehtiT'bij Oosterhout
LUCHTVAART
Vliegtuig neergestort
Brand in den IJpolder
Van een trap gevallen
GEMENGD NIEUWS
Zuivelfabriek en woonhuis afgebrand
A
I
F
X..
i
Hijsch op het hoofd gekregen
Het gebruik van bier in ons land
Waarnemend Deken van Poeldijk
Overreden en gedood
I
i
het' geluk der bevolking
Een schoenfabriek gedeeltelijk uitgebrand
Vergadering van Vrijdag 9 Mei
1
1875 M.
N.C.R.V.-
van
Brandweerlieden licht gewond
jon-
'de
.i
Landbouwschuur en varkensstal vernield
Twee dooden
primus inter
ook de ondernemers hard gewerkt heb-
Niets
uio
[inschen
De deskundigen blijven bjj hun con
clusies. die zij in hun rapport hebben
vastgelegd
A.V.R.O.-Octet
Boe kenhalfuurtje
uitgaat.
Spr.
dezen J
341. t Was verschrikkelijk wat nu gebeurde, Piero verloor zijn
evenwicht. De politie, die er niets van merkte, hield den
auto in het gezicht. Piero, braaf geschrokken, riep luide
en hjj gilde: „stop ik val." Doch de agenten aandachtig
kijkend, hóórden niets door al ’t geknal.
Bariton
Daarna
Twee geiten zjjn vermoedelijk in de vlam
men omgekomen. Voorts is voor een vrij
groote waarde aan landbouwwerktuigen ver
nield.
Tusschen de schuur en de boerenwoning
stond een varkenshok. De varkens zijn ifl
veiligheid gebracht. Een appelboompje, naaft
de schuur, is kaal- gebrand.
Verzekering dekt de schade.
of blijven en of hij haar ook geraden had om
niet te gaan
Verdachte zegt, dat hij haar volkomen vrij
Het Eetis werden hem de wapens door de po
litie van huis afgehaald en werden deze vrij
willig door hem afgestaan. Als bekend stroo-
per beschikte ni] overeen aantal vuurwapens.
derzoek in observatie genomen wordt om de
uitwerking daarvan te zien.
Boven het vliegveld Langleyfield bij New-
York kwamen op een hoogte van 600 me-
temtUee legervliegtuigen met elkaar in bot
sing. Beide vliegtuigen stortten naar bene
den. De beide piloten, van wie een 'n Sia-
meesche luitenant was, werden gedood.
Een van de gewonden bij het auto-ongeluk
te Oosterhout de heer Van Zetten, makelaar
te Arnhem, is aan de bekomen verwondingen
In het Diaconesserihuis te Arnhem over
leden.
Te Bodegraven is de zeventienjarige J.
Zaal, toen hij in zijn magazijn werkzaam
heden verrichtte, van een trap gevallen.
Kort na het ongeval is hij aan de gevolgen
Z. D. H de Bisschop van Haarlem heeft
benoemd tot Waarnemend Deken van Poel
dijk den Hoogeerwaarden Heer Kanunnik
Deken H. A. Th. van Dam van 's Gra-
venhage.
12 MEI
Donderdagavond is door onbekende oor
zaak brand ontstaan ,op de tweede verdie
ping van de schoertlabriek van de firma
Driessen en Van den-Hoogen aan het Vln-
kegas te Nijmegen. Het vuur scheen a! lang
gesmeuld te hebben, toen het plotseling
fel uitsloeg De brandweer tastte met drie
stralen op de waterleiding het vuur aan.
Van het gebouw zelf zijn de werkplaats en
de daarboven gelegen vliering en de kap
geheel afgebrand. Het perceel op den hoek
VinkegasBrouwerstraat kreeg brand- en
waterschade. Het personeel had omstreeks
7 uur de fabriek verlaten zonder onraad
Je bespeuren. Gebouw en inventaris waren
verzekerd.
de vraag naar den
Nederlanctsch gezag
De politie te Roosendaal heeft eenige.
jongens van tien en elf jaar aangehouden,
die herhaaldelijkde offerblokken in de
piaatseluke kerken-hadden gelicht.
-ven. de vrijheid en het geluk der bevolking
verzekerd moeten zijn, doch dat daaraan wel
iets ontbreekt. Exorbitante wetten bijv, be-
hooren in een modernen staat niet thuis.
De Minister van Koloniën, de heer DE
GRAAFF. zegt dat de taak van een Minis
ter van Koloniën nooit een aangename is
geweest, maar in deze tijdsomstandigheden
De rook werd veel minder. Om half negen
had mén den brand onder de knie ofschoon
men er toen nog niet in geslaagd was in
de brandende pakhuizen te komen. De pak
huizen. die van wider tot boven gevuld wa
ren met voorraden en emballage, zijn vrij
wel geheel uitgebrand De schade wordt
door verzekering gedekt.
Een hoofdman ven de brandweer heeft
tijdens het blusschingswerk een voet ver
stuikt, terwijl eenige brandweerlieden lichte
verwondingen hebben opgeloopen.
Met het oog op den dikken rook en het
gevaarlijke blusschingswerk zijn voortdu
rend twee auto's van den G.G. en G.D. op
het terrein van den brand aanwezig geweest.
Het tram- en autobusverkeer wergi omge
leid.
Eerst om half tien gelukte het een der
deuren van het brandende pakhuis open te
hakken, waardoor men den vuurhaard, die
nog fel brandde, kon aanpakken. Omstreeks
10 uur was men den brand op de eerste
verdieping meester en men verwachtte, dat
men om 11 uur ook wel met de tweede ge
reed zou zijn. Het groote materiaal werd
gaandeweg naar huis gezonden en de blut
se hing overgelaten aan een der motorspui-
ten. Het tramverkeer werd toen ook weer
hersteld.
Java in het Krawangsche. is onder spr.'s
bewind tot stand gekomen. Verschillende
middelbare scholen ztjn opgericht., de
rechtshoogeschool is opgericht en de medi
sche hoogeschool is voorbereid.
JJjjn nu zij, die alles verzwijgen, wat in
bet belang der bevolking is gedaan en het
voorstellen, of de inlandsche bevolking steeds
zwaarder is belast, iriet> sehuld aan de
slechte stemming onder de bevolking’ Spr.
geeft den heer Mendels den raad: laat u
voorlichten omtrent de dingen, die gij ten
laste der regeering aanvoert. Als het in
Indië komt tot gebeurtenissen als die,- welke
de Labour-regeering in Britsch-Indië heeft
Getuige P de Haan had in November ver
dachte bij zich aan hult gehad om een paar
klompen te brengen. Plotseling begon hij toen
zoo eigenaardig te lachen en zeide dat hij 't
wel aardig zou vinden eens een paar veld
wachters dood te schieten. Getuige vond dit
zeer vreemd, omdat er geen enkele aanlei
ding was om dit te zeggen. Ook dat lachen
was zeer vreemd.^
Grietje Veenstra is getrouwd met Bijlsma.
die een neef is van verdachte. Hij kwam
itogal eens bij haar aan huis, doch zij vond
hem den laatsten tijd vreemd, vooral sinds
Aaltje bU hem in huis kwam. Hij kon zoo
vreemd lachen en had het dan over spoken,
die 's nachts aan zijn kooi kwamen. Toervde
moord plaats had gehad, kwam hü bij haar
thuis en zag er vreeselijk uit. Aaltje hing
hem toen ..om de huid." Zij had toen gezegd,
dat zü blij was, dat de polities maar dood
wareli. e
Getuige Roelof Wijkstra is een neef,-van
Yje en heeft hem menigmaal ontmoet en ge
sproken. Soms kon hij wel vreemd zijn Den
vorigen zomer was hij zoo stil. Als getuige
wel eens een enkele maal boven zijn bier was.
waarschuwde hij hem en zeide eens: „Ster
ke drank en vreemde vrouwen brengen man
nen In verzoeking.” Soms kon verdachte
vreemde dingen uithalen. In den laatsten tijd
kwam deze verandering bij Yje. dat hij hem
zonder groeten voorbijging, als iemand die
in diepe prakkesazie” was. Getuige heeft al
eens gedacht, dat verdachte niet meer nor
maal was Voorheen was hij een flink werk
man. dië goed werk deed; geen mensch zou
er aan denken, dat hij gevaarlijk was en nle-
mand zou voor Yje waarschuwen.
De verdediger «neg aan Yje. at h< aan
342. Aan den voet van 'n boom was hij gevallen en zijn rug
deed hem veel pijn. „Ik zou graag,” zeide hij. „nu willen
weten, waar die and’ren nu wel zijn. En waar zouden de
dieven zitten, of de politie ze nog krijgt? Wat is; het hier
eenzaam cn hoe rustig, alles in de omgeving zwijgt.”
De deskundigen
Hierna was het woord aan prof. Wiersma,
die bij zijn conclusies blijft. Hij meent!, dat uit
het getuigenverhoor duidelijk gebleken is. dat
hier niet een dusdanige aanhankelijkheid van
verdachte voor Aaltje was, dat hier gesproken
zou kunnen worden van sexueele hoorigheid
Wat hier niet dient uit geschakeld te worden
dat te. dat hij volgens het verhoor een hekel
had Uan de politie, omdat deze hem zoo ge
sard had Spreker meent, dat hier geen
sprake khn zijn van een ziekeljjke afwijking
van verdachte.
Dr. Mesdag meent eveneens bij zijn eerste
rapport te moeten blijven. De sexueele ver
houding was passief, althans van de zijde
van verdachte Gebleken is. dat Aaltje harts-
tochteltjker was dan hij en hare persoonlijk
heid hem niet bepaald in de macht had Ook
van dwanggedachten meent spreker, na het
gehoorde, dat geen sprake kan zijn.
Prof Grünbaum is het aangenaam te kun
nen wisselen van gedachten over de rappor
ten dQftt.de deskundige psychiaters met wel
ke HIJ evenwel van inzicht verschilt. Ten op
zichte van de sexueele verhouding meent hij
dat deze wel terdege bestond tusschen deze
twee menschen, die dagelijks met elkander
omgingen, over dezelfde onderwerpen spra
in, Ih elkanders leven meer en meer op-
gingen éh ten slotte dezelfde belangen meen
den te hebben; Wat den zoogejnaamden haat
tegen de politie en het gezag bij verdachte
aangaat, meent hij. dat dit een ziekelljke
openbaring is van zijn geestesgesteldheid.
Alles samenvattend blijft ook deze deskun
dige bij zijn conclusie en hij verzoekt, dat
deze man in een langdurig psychiatrisch on-
KALUNMORG 1153 M. 11.20—
1.20 Orkestconcert 2.553.55 Orkest
concert 7.10—<8.30 Herdenking valt den
dichter Jeppe Aakjaer. Spreker, declamator
cn vocale solisten 8.308.55 Cello- -d
recital door Rud. Dietzmann 8.559.40 -
Voordracht 10.0010.20 Piano-recital
door G. Seligmann.
HUIZEN 1875 M. Uitsl. N.C.R.V.-
uitzending 8.159.30 Morgenconcert
10.30— 11.00 Korte Ziekendiepst ri.oo—
11.30 Lezen van Chr. Lectuur 12.00
12.15 Politieber. 12.301.45 Orgelcon
cert door Jan Zwart 2.353.15A. J. Her-
wig i „Het planten van Dahliastekken en de
behandeling van Dahlia’s” 3.153.45
Knipcursus 4.00—5.00 Ziekenuurtje
5.006.30 Concert. Mevr. Dina Becht,
sopraan en declamatie. Hr. W. P. Tump^
viool. Mevr. Betsy van Bloppoel, piai
6.307.00 P. van Renssen ,,’s Mén
begin, Middenen-Einde”, van Jan Luyken
7-007.45 Voor de Rijpere Jeugd 7.45
8.00 Politieber. 8.0011.00 Üitzendavond
Sprekers Ds. J. C. Koningsberger „Het
Evangelie en de Stadsjeugd” en een spreker
namens de Vereen, voor Volkenbond en
Vrede. Muzik. medew. van het Chr. Radio-
orkest ic.oo ca. Persber.
Prof. Roels wijst ook op de sexueele hoo
righeid naar aanleiding van hetgeen de heei
Wiersma heeft opgemerkt en meent, dat deze
boven alle dingen bij Yje vaststaat.
Het blijkt, dgt verdachte begaafd is met
een zekere maté van intellect en daarbij de
fantasie heeft, die men bij een dergelijk per
soon verwachten kan. Zoowel het denken van
Wijkstra als het comblneeren van zjjn ge
dachte en de manier waarop hij zich weet
uit te drukken, ook in deze omgeving, waar
in hij thans herhaaldelijk en dagen lang ver
keert, geven aanleiding om in hem te zien
een persoonlijkheid die niet normaal kan
worden genoemd, maar hem tevens doen
zeggen dat hij niet de minste waarde hecht
aan de proeven, genomen op WükstraF
Hiermede wordt de zaak geschorst tót aan
staanden Maandag, des voormiddags 10.15.
In de gemeente Zuiduolde is het paard
van den landbouwer H. Grupjien op hol
gealagen. Gruppen werd van den wagen
geslingerd en overreden. Tijdens het ver
voer naar het ztekenhqis te Hoogcven te
Als Indië eenmaal rijp zal zijn voor zelf
bestuur, dan zal, het komen, zooals de heer
Schmutzer in dan Volksraad zeide. lot een
federatie van zelfregeerende nationale sta
ten, waarvan Nederland de
pares is.
te beteugelen, dan Is de schuld dakrvoor ge
legen bij hen, die de bevolking onjuist heb
ben voorgeliCht.
Gisteren is op de scheepswerf van Gebr.
Gelijns aan den Moerdijk een haak van een
takelblok, waarmede een ijzeren plaat was
omhooggehcschen, gebroken. Het zware stuk
ijzer kwam neer op het lichaam van den
scheepsklinker W. de H die zoo
gewond werd, dat hij
toestand naar het zieki
vervoeëéi
Berlijnsch tooneel 5.20 Concert. Kwintet
5.50-7-20 Lezingen
I en
tot
oor-
zichzelf te gaan
overtuigen. Dan zal blijken, dat de regeering
en ook de ondernemers hard gewerkt heb
ben in het belang van de bevolking..
Tot de bestuurshervorming heeft spr.
gaarne meegewerkt Spr. gelooft, dat deze
op Java niet slecht werkt. Onjuist is de
bewering, dat het slechts een administra
tieve hervorming is. Vele regentschapsra-
den werken zeer gunstig.
Spr. komt thans tot den flnancieelen toe
stand, welke niet zorgwekkend, doch zoTte-
eischend Is. met het oog op de lage prijzen
der producten.
Het verheugt spr.. dat van de zijde van
de ondernemers voorstellen zün gedaan
om te komen tot geleidelijke afschaffing
der poenale sanctie Wij krijgen te zijner
tjjd deze aangelegenheid in de Staten-
Generaal in behandeling Het zou verleide
lijk zijn voor spr„ nog veel te zeggen van
Indië en zijn goede sympathieke bevolking.
Spr. hoopt, dat de ambtenaren bij de ver
vulling van hun zware taak de satisfactie
zullen hebben, dat de bevolking steeds voor-
f
met den wensch. dat het
gegeven moge zijn, evenals
In zijn eerste regeeringsperiode. veel goeds
voor land en volk van Indië tot. stand te
brengen
De heer ANEMA (AJt) houdt een kort
pleidooi voor de Zondagsrust in Indië in de
afbeidswetgevtng. Zelfs de overheid negeert
ook thans nog in sommige bedrijven den
christelijken Zondag. Spr. vraagt den minis
ter of hij bereid is te bevorderen, dat de
herziening der koelie-ordonnantie algeheele
Zondagsrust zal brengen in de cultures,
waarop die ordonnantie betrekking heeft.
De heer KRANENBURG (V.D.) acht de
vraag van hét doel der Indische politiek wel
degelijk van practisch belang. Men moert
weten waarheen men gaart.
Spr. noodigt allen, die eerlijk willen
deelen over Indië. uit. zichzelf te
LANGENBERG 473 M. 6.256.50
Gramofoonpl. 6.507.59 Orkestconcert
9-35—Ti.15 Gramofoonpl. 11.30 Gra-
mofoonpl, 12.25I-5O Concert. Orkest
en sopraan 4-5O"5-5<> Concert. Orkest en
alt 7-2° Orkestconcert 7.50 „Drauss’ ist
alles so prachtig”. Meiviering. Orkest, ma-
dngaal-koor en solisten 8.50 Oude volks
dansen. Daarna tot 11.20 Orkestconcert.
BRUSSEL 508,5 M. 4.20 Dansmuziek
5-5° Trio-concert 6.20 Gramofoonpl. -
7-35 Concert. Orkest en vocale soliste.
HILVERSUM Na 6 uur 1071 M.
10.0010.Morgenwijding 12.00a!oo
Concert. AV.R.O.-Kwintet a.oo2.45
Kookpraatje door P. J. Kers 2.454.30
Aansl. van het Rembrandt Theater te A’dam
5.006.00.. Kinderuurtje 6.016.45
12.40 Gramofoonpl.' 6.30 Koersen 6.45
z-15 A.V.R.O.- Tooneelljalfuurtje 7.15
7-45 J- B- Strengen De Walvischiungst
voorheen en thans 7.458.00 Gramofoon
pl. 8.Ó18.45 Klassiek concert. Gramo-
toonpl. 8.459.00 G. F. H. Giesbergen
„Over de internationale jeekens in de spoor
boekjes” 9.0011.00 Concert. "Omroep
orkest, Héléne Cals, sopraan ió.oo Pers
ber. Daarna Vervolg concert 11.00 Gra
mofoonpl. 12.00 Sluiting.
DAVENTRY 1554.4 M. 9-35 Morgen
wijding 10.05 Lezing 11.20 Orgelspel
door E. T. Cook. V. Thackeray, alt
12.35 Concert. Orkest 1.20 Uitz. voor
scholen 2.40 Dansmuziek 3.35 Orkest
concert 4.35 Kinderuurtje 5.20 Lezing
5-35 Nieuwsber. 6.do Viool-recital door
E. Kersey 6.206.40 Lezing 6.45
Fransche les 7.05 Vaudeville 8.45
Lezing 9.05„Intimate Snapshots van
Lance Sieveking g.5010.20 Dansmu
ziek 10.2010.35 Dansmuziek 10.35
11.20 Dansmuziek.
ZONDAG 11 MEI
HUIZEN, 1875 M. 8.J5-=-b.ao N.C.
R.V. Morgenwijding 9.55 K.R.O. Klok
gelui lo-oó11,45 K.R.O. Hoogmis
vanuit de St. Jaiukerk te Roosendaal
ik .4512.0a K.R.O. Gramofoonpl. 12.0a
K.R.O. Tijdsein 12.0112.20 K.R.O.
Vervolg gramofoonpl. 12.2012.30 K.R.O
Toespraak door den K.R.,O.-Vöorzitter
ia.30r.30 K.R.I. Concert dgior K.R.O.-
Trio I.302.00 K.R.O. *Godsdienst-
onderricht 2.00—2.30 Herman de Man
Nova et Vetera van Mgr. Dr. Hensen
2I304.15 K.R.O. Concert door het Kon.
Muziekkorps uit den Bosch' 4.15-'5.00
K.R.O. Ziekenlof 5-50 N.C.R.V. Kerk
dienst vanuit de Gej^f. Kerk (öosterkérk) te
Utrecht 7.307.55 K.R.O. Pater A. J.
Winkel O. P. „Het wonder der openbaring
is in haar hoogste uiting het wonder det^
verlossing in en door Christus, den Zoon van
God, in wien de bovennatuurlijke openbaring
haar afsluiting heeft gevonden" 7.558.05
K.R.O. Voetbaluitsl. 8.0510.45 K.R.O.
JO.!Mej. Lily
Elk piano, Mej. Castendijk, mezzo-
9.30 ca. K.R.O. Persber. 10.45
„R.O. Epiloog door Kleu> Koor.
1071 M. 9.00 V.A.R.A.
Berichten omtrent Postduivenvluchten
«v. uc «vu „Wat moet meij
itduivenhouder te wórden”
Orgelspel door Joh. Jong
t Reis-
Arb.
- - :n-
brock „Wat de mensch dankt aan het dier”
zaam werd geacht, er
weging in Ncd.-Indië Zoolang die beweging
zich ontwikkelt binnen de grenzen van wet
en recht, moet de regeering daaraan steun
verleenen. Maar zoodra zij bulten die gren
zen wil gaan, moet de regeering even krach
tig daar tegen in gaan, en niet oogluikend
toelaten, dat ide grenzen worden overtreden,
wat ten gevolge zou hebbeh, dat later hard
handig zou moeten worden ingegrepen.
Spr. sluit zich volkomen aan bij den heer
Fock, dat' het aankweeken van rassenhaat
en rassenverwuderlng in Indië hoogst afkeu-
renswaardig is. De Ned.-Tndisclie regeering
heeft nooit een andere politiek dan-een ver-
trouwenspolitiek gevolgd.
De Zondagsrust in de bedrijven is een
zeer redelijke en nuttige wensch. Op dat ge
bied is echter inderdaad al in Indië veel ge
daan. Maar de eisch doet zich in Indië niet
Ap dezelfde wijze gelden, omdat gezette ar
beid niet ligt in de natuur van den Ooster
ling en men daar leeft in een maatschappij,
die geen gezette rusttijden kent. Spr. ver
klaart al Jaet mogelijke te zullen doen om
in de gouvemements- en particuliere bedrij
ven zoo veel mogelijk het in acht nemén van
Zondagsrust te bevorderen. Natuurlijk zal dit
een proces van jaren zijn. A
De vergadering wordt verdaagd tot Dins
dagmiddag half twee.
In de April-aflevering van het maand
schrift van het Centraal Bureau vOór de
Statistiek y-ordt medegedeeld, dat de brou,
werijen in 1929 16.000 H L. bier hebben af
geleverd <2.273.000 In 1928).
Zoowel de afzet met binnenland-
sche bestelling als de export gingen onge
veer 2 pCt. vooruit. Hierbij wordt er op ge
wezen. dat 1928 in dit opzicht reeds een
gunstig jaar was. waarin de cijfers van de
onmiddellijk voorafgaande jaren met meer
dan 10 pCt. overtroffen werden.
Het binnenlandsch verbruik van bier
steeg van 2.134.000 H L. in» 1928 tot 2.176.000
H.L. in 1929 of per hoofd van 27.8 tot 28 liter.
De weersgesteldheid in zomer en nazomer
was in deze beide jaren voor het bierverbruik
gunstig, in tegenstelling met de vorige bier-
jaren. waarin per hoofd ongeveer 25'A L.
werd verbruikt.
t
ZEESEN 1635 M. 5.5011.50 Le
zingen 11.5012.15 Gramofoonpl,
12.15i.2o Lezingen 1.20—1.50 Gramo
foonpl. 1.503.50 Lezingen 3.504.50
Concert 4.50—7.20 Lezingen 7.20
Concert. Sopraan en piano 7.50 Her-uitz.
Concert van Budapest. Daarna tot 11.50
Dansmuziek.
PARIJS „RADIO PARIS" 1725 M.
11.50 Gramofoonpl. 3.05 Orkestconcert
7.30 Concert. Orkest etv solisten.
is zij het zeker niet.
Spr. komt dan tot
rechtsgrond van het
over Neder’ Indic Men kan zich hier ver
diepen in alerlei academische betoogen.
Maar men moet practisch zijn. Ons gezag
in Indië ts ontstaan door het uitoefenen
van macht. AVaartoe oefenen wij ons gezag
uit? Ter bevordering van het materieel er»
geestelijk welzijn der bevolking, daaronder
begrepen het staatkundig leven Daardoor
komt de bevolking tot steeds grooter zelfstan
digheid Of nu heb einddoel nabij ligt. spr.
gelooft het niet Het begrip natie is in In<jië
nog zeer zwak ontwikkeld. Ons gezag is
juist het bindmiddel en als dit verdweeij.
zouden geheel andere invloeden zich ont
wikkelen en zou het denkbeeld van een In
dische natie veel verder ligfeen v^i de wer-
ernstig
in zorgwekkenden
'.c^nhuis te Breda ie
door niet van zjjn weg jal
moet in de eerste plaati o
schen. De regeering hefft
bevorderen.
Spr. begrijpt de kritiek van den heer
Mendels, doch spr» $telt het belang van
den Staat hooger dan dat van een gnoep
lieraonen, die stelselmatig stemming had
den gemaakt voor omverwerping van het
gezag. Maar ook de Labour-regeering is
verplicht haar gezag te handhaven door in-
terneering en geweld. Laat men onze re
geering daarvan niet zulk een bittere grief
maken. Door een beleid, dat vertrouwen
wekt, zal een sterke band tusschen Neder
land en Indië worden geschapen.
De beer FOCK (V.B.) merkt op. dat de
heer Mendels bezwaren ziet in bezoeken, die
den laatsten tijd aan Indië gebracht' zijn
door bestuurders van vreemde gewesten. De
heer Mendels ziet echter spoken. De koning
van Siam kwam vroeger elk jaar op Java en
wat den G.G. van Indo-China betreft, be
hoeft men voor een bezoek niet bevreeesd
te* Zün, Spr. he^ft indertijd een bezoek ge
had van den G.G. van de Philippijnen >n
heeft dat geredpreeeerd te Manilla Diplo
matieke onderhandelingen worden bij zulke
bezoeken niet gevoerd.
Toen spr. G.-G. was. beeft de regeering
de regenten nlët genoodzaakt te treden uit
het nationaal comité tegen de Grondwets
herziening Een wenk is hun evenmin ge
geven. Zjj hebben zich vrijwillig terugge
trokken. -
Spr. zou ook de economische actie van
arbeiders hebben belet. Maar de spoorweg
staking van 1923 was geen economische
staking, doch een volslagen communistische
actie.
Ook de staking te Soerabaja in 1925 was
een volkomen commumstisclje staking. 4
Ten derde Jouden de belastingen voo;
ondernemers zjjn verminderd en zou de
volking steeds zwaarder zijn belast. Dat is
volkomen in strijd met de feiten. De rter-
ponding, aan de sawah-bezitters opgelegd,
was een 'volkonten billijke belasting.
Er is bezuinigd met hert domste potlood,
zeide de heer Mendels. Bezuinigd echter
moest er worden en als de heer Mendels
daar gezeten na<J. dan zou hij eveneens
hebben bezuinigd en misschien mef een nog
dommer potlood Toen spr. in Indië kwam,
stond hij voor een vlotfende schuld .van
honderden millioenen en een tekort op den.
gewonen dienst van tweehonderd millioen.
Er is in dien tijd echter ook gewerkt op
sociaal gebied. Er is opgericht het Kantoor
van Arbeid- onder den heer Vreede; de
woningtoestanden zijn verbeterd. De arbeid
van vrouwen en kinderen is beperkt De
van vrouwen en kinderen is beperkt. De
is een algemeene commissie ingesteld, om
na vijf jaren verslag utt te brengen, op
welke wjjze de poenale sanctie moet wor
den herzien. Het grootste irrigatiewerk op
Gistermiddag te half drje is brans uitge^
broken in de zuivelfabriek van dén heer 45.
Dükema, staande aan de Lindenhovestroat
te Alphen a d. Rijn, op ongeveer 6 KM.
afstand van het centrum der gemeente.
Toen twee motorspuiten arriveerden, viel
er aan blusschen niet meer te danken. Door
.den feilen wind sloegen de vlammen spoe
dig over naar het aangrenzende woonhuis,
waarvan het rieten dak onmiddellijk in lich
ter laaie stond. Met veel moeite slaagde de
brandweer er na twee en een half uur ia
de nfcst gelegen perceelen te behouden. VAn
den inventaris der fabriek en den mboedpl
van het huis kon niets worden gered, daar
de bewoners afwezig wa^en. De seinde wordt
door verzekering: gedekt. Oorzaak is onbe
kend
Aan de orde is de voortzetting van de be
handeling van de Indische begrooting
45e heer JANSSEN <R.-K.) zegt, dat het
te ontkennen valt, dat wjj in een uiterst
geuichtig en moeilijk tijdperk verkeeren
ten Opzichte van Indië.
De soc. dem. kunnen gemakkelijk aanstu
ren op onafhankelijkheid van Indië. r.p zij
geen regeeringsverantwoordelijkheld hebben
te dragen.
Spr. heeft het program van zijn partij
steeds beschouwd als voorschrijvend een
ledelijk doel Wij wenschen geen onafhan
kelijkheid buiten het Rijksverband
Als eindpunt van die ontwikkeling ziet
prof. Schmutzer. blijkens hetgeen hit in
den Volksraad heeft betoogd, een federatie
van aelf-regeerende natiën.
Spr. kómt thans tot de nationalistische
beweging. Men moet deze noch onder-
^hatte.rK. noch «verschalen en £ch daar-
iten afbrengen. Er
orde en rust heer-
tot taak deze te
Gisteravond heeft in de Rotterdamsche
binnenstad een felle pakhulsbrand gewoed,
die aan de brandweer handenvol werk heeft
gegeven.
Omstreeks half zes werd ontdekt, dat in
.een van de pakhuizen van de Gebr. Hau-
-brich, handel in glas, aardewerk en galante
rieën. die aan weerskanten van de Kapitein
Imaftsteeg ligt, brand was uitgebraken op de
eerste verdieping, waar de pakkamer is ge
vestigd, op een oogenblik, dat er niemand
in het gebouw was.
De vlammen grepen snel om zich heen,
zoodat in een ommezien het drie verdiepin
gen hooge pakhuis, alsmede dat er naast,
in brand stonden. Er ontwikkelde ziqh een
dikke rook, die den toegang tot de zeer
naijwe steeg versperde. Reeds kort na het
gemaakte middelalarm werd een motorspuit
ontboden, terwijl het tegen zes uur raad-
nog een tweede bij
te laten komen. De brand was zeer moei
lijk bereikbaar. Het pand is aan alle zij
den ingebouwd, terwijl de voorkant in de
-steeg niet te benaderen was. Met groote
moeite werden acht stralen op de vensters,
en gaten, die men in het dak had gehakt,
gericht, doch teen zeven uur bleek, dat
deze bestrijding onvoldoende was. De rook
werd voortdurend dikker en ware het niet,
dat de panden door brandmuren waren af-
gescheien van de overige gebouwen, dan zou
de ramp niet te overzien zijn geweest, daar
er in de onmiddellijke nabijheid een groote
garage ligt. Om zeven uur is nog een derde
motorspuit ontboden, terwijl ook de mn»m-
ladder en de tweede reserve-wafen naar
Z’t terrein van den brand kwamen. Het aan
tal slange-' were van acht, tet twaalf uiv-
gebreid Tegen dat uur werd het zichtbaar,
jjdat deze krAchtige bestrijding resultaat had.
6.20 Orkestconcert. Klokgelui 7.208.1.
Leeingen 8.10 Morgenwijding. Klok
gelui ^.25-7-10.50 Lezingen 10.50
Orgelconcert 11.20 Orkestconcert 1.20
Lezing 1.50 Solisten-concert.. Sopraan
en piano 2.50 Gramofoonpl. j.jq
Rorltincrh fonnoo' er
7-20 Concert,
piano 7.50 Orkestconcert.
11.50: Dansmuziek.
MAANDAG
Gistermiddag omstreeks drie uur is brand
ontstaan in een houten landbouwschuur, be-
hoorende bij de bberderjj van den heer P.
van Splunter, Noorder IJpolder 109.
De oorzaak was vermoedelijk het spatten
van vonken uit eën potkachel, welke in de
schuur stondDe schuur is platgebrand, overleden.
kelijkheid
Handhaving van de eenheid van het -ko-
jhinkrijk der Nederlanden staat bij de regee
ring op den voorgrond. Dat beteekent vol
strekt niet, -dat zij zich te eeuwigen dage
voorstelt een 'regeering over Indië. uitgaan
de1 van Nederland.
Bij „ontvoogding" van Indië denkt spr.
niet aan ophouden van <je samenwerking met
Nederland. Integendeel.-410 voogd en de be
voegden moeten zeer krachtig blijven samen
werken.
Bij ons staat op den vóórgrond recht-
streeksch contact met de bevolking. In
Britsch-Indië is dat veel minder het geval.
Wij zoeken de. kracht van ons bestuur in
een zeer nauw'contact, in begrijpen van de
bevolking Daarom moeten wij geen ambte
naren aanstellen, die niet koloniaal aan
voelen.
Spr. komt thans tot de staatkundige be-
Concert door K.R.O.-Orkest.
van
sopraan
-Ii.oo K.
HILVERSUM,
g.’STV.A’.R.A.' K. de*Wit'
doen om posC_l1„.
9.20 V.A.A.A. J
9.45 V.A.R.A. Mededeelingen van het
secretariaat van het Instituut voor
Ohtwikkeling 9.48 V.A.R.A. H. Heije
t_ jj.-_
10.15 V.A.R.A. Mej. C. P. v. Asperen
v. d. Velde „De Moederdag” 10.30
V.A.R.A. Tweede openbare les voor Muziek-
minnende Leeken, door Hugo de Groot, m.
m. v. het V.A.R.A.-orkest 12.01-
Dr. Cé H. Sluiter „Kolloiden, de reuzen
onder de Moleculen” 12-402.00 Concert.
A.V.R.O.-Octet 2.002.30 A.V.R»A.-
Boe kenhalfuurtje 2.303.15 Concert
door het Omroeporkest 3.153.45 „Om
het Kampvuur”. Kampeerliedjes doeg jon
gens en meisjes van de KampeerclAb der
H. B.S. te Den Haag. Inleiding )r. G.
Brouwer. Pianobegel. Mevr. Jo Brouwer
tfan Zanten 3.454.30 Vervolg ëoneej-t
Omroeporkest 4.305.00 Gramofoonpl.
In de rustpoos Sportuitsl. 5.00 (goifl.
298 M.) V.A.R.A. Gramofoonpl. 5.15
V.A.R.A. Kinderuurtje. 8.01 A.V.R.O.
Aansl. Concertgebouw te A’dam. Beethoven
cyclus. Het Concertgebouw-Orkest o. 1. v.
Dr. W. Merffcelberg. In de pauze Pa^s- en
sportnieuw^. Causerie door H. Rutters oVer
„Beethoven”. Daarna Gramofoonpl.
12.00 Sluiting.
DAVENTRY, 1554,4 M. 2.20 Kerk-
cantate No. 78 van Bach 3.15 Kinder
uurtje3.35 Concert. Kwintet T.-Kinni-
burgh, bas 4.50 Piano-recital door Margue
rite de Pachmann. (Mme Labori) 5.20
5.40 Lezing 7.15 Kerkdienst 8.05
Liefdadigheidsoproep.8.1c Nieuwsber.
8.25 Concert. Orkest, H. Nash, tenor
g.50 Epiloog 10.0010.20 The Silent
Fellowship.
PARIJS „RADIO-PARIS’ 1725 M.
11.50 Gewijde muziek 12.201.20 Gra
mofoonpl. 1.20 Gramofoonpl. 3.50
GratnofoonpL 5.20 Parijsche avond
5.50 Dansmuziek 6.50 Circus Radio
Paris 7.20 .Concert. Orkest en solisten
8.50 Concert 9.20 Concert.
LANGENBERG, 473 M. 6.206.50
Gramofoonpl. 6.507.50 Orkestconcert
8.25—9.20 Evangelische Morgenwijding
10.5011.20 Gramofoonpl. 11.50
12.15 Orgelspel door Jac. Menzen 12.20
I. 5Ó Orkestconcert 3.504.50 Concert.
Orkest en bariton 4.505.20 Gramofoon
pl. 7.20 „.Hoheit tanzt Walzer”. Operette
in 3 bedrijven van L. Ascher. Daarna tot
11.20: Dansmuziek.
BRUSSEL, 508,5 M. 3.20 Verslag
van den voetbalwedstrijd België-Iersche
Vrijstaat 4.20 Dansmuziek 5.50 Gra
mofoonpl. 7.35 Kamermuziek. Na afloop
Gramofoonpl.
KALUNDBORG, 1153 M. 11.20—
12.20 Orkestconcert 2.504.50 Concert,
Orkest en zang 7.207.50 „Familien
Hansen’’. Blijspel van Jens Locher 7.35
8.35 Concert. Orkest en vocaal kwartet
9-0510.05 Concert. Orkest en solisten
10.0611.50 Dansmuziek.
ZEESEN, 1635 M. 5.50 Lezing
Om 10 u. gistermorgen werd voor 't Gerechts
hof te Leeuwarden met het getuigenverhoor
In de moordzaak Wijkstra voortgegaan De
belangstelling Was In verband mef He Vrij
dagmarkt zoo mogelijk nog grooter dan gis
teren. Evenals Donderdag woonde raads-
licer-commissaris mr. Beekhus Sr. de zit
ting bij. De 4 psychiaters die eërgistêren ge
hoord zijn, hebben wederom hun plaatsen
achter de groene tafel ingenomen.
Getuige A. Holtrop. landbouwer te JCorn-
hom. heeft meermalen gesden. dat verdachte
een browning in den zak had. Wijkstra had
wel eens eigenaardige praatjes, vooral ook
over de politie. Zoo zet hij eens: „Je moet
altijd je eigen baas blijven, ik doe wat ik wil.
om de politie geef ik niet. Je moet er niet
anders van worden, ook af liggen ze allemaal
dood om je heen.” Over den, veldwachter
.persoonlijk sprak hij echter nóóit-
Mr. Boeles: Hoe was W. in den omgang,
kon je nog al goed met hem ópschieten?
Getuige: Ik was bevreesd voor hem; wat
hij zeide deed hij ook Met Hendrik Wobbes
heeft getuige eens over het geval Aaltje ge
sproken. Hendrik west te vertellen, dat h,J
Yje aangeraden had. Aaltje te laten gaan,
als de politie om haar kwam. Neen had Wob
bes gezegd, ik laat haar niet gaan.
President tet den verdachte: Hebt u ook
iets aan te merken op deze verklaringen?
•Verdachte: Het is ongeveer twee jaar ge-
Jeden, dat ik het laatst met getuige gespro
ken heb. Wjj stonden wat het gezag betreft
op verschillend standpunt. Veertien dagen
voor het drama zijn Van der Molen. Hovink
en Meier eens naar verdachte gegaan om
Aaltje te bewegen weer naar haar kinderen
terug te keeren. Na een „Neen” van ver
dachte, hoorde de oude moeder van verdachte
van dit voornemen. Ze drong er bij Hendrik
Wobbes op aan, dat hij de politie zou be
wegen niet té gaan/bmdat het gevaarlijk was.
Hendrik bracht deze boodschap aan Van der
Molen over, ihaar die zeide: „Daar gaan we
even pleizierig naar toe. dan moet er maar
een slachtoffer vallen.” De oude moeder, die
bij Yje inwoonde, is naar H. Wijkstra gegaan
toen Aaltje als huishoudster bij Yje kwam.
Mr. Levie: Ging de moeder ook bjj hem
vandaan, omdat zü het bij Yje niet goed had.
of dat hij zich met haar kon verstaan? -
Getuige: Heelemaal niet, het was enkel "n
geloofskwestie
Een andere neef eveneens H. Wijkstra ge-
heeten. heefCWje eens gevraagd wat er ge
beuren ging nu Aaltje naar Groningen moest
om voor dep rechter té verschünen. „Wel”,
zei Yje. „als zü weg wil. dan kan zü gaan,
maar wlF zü niet, dan moeten zü maar eens
zien hoe het komt. Als zü naar Groningen
gaat, dan houden zü haar wel twee jaren!”
