A R D A T T
HET IS DOELTREFFEND
AUTOMOBIEL-
STALLING
A. DAM Co.
Burgerlijke Stand
Alkmaar
V
De Lange De Moraaz te Alkmaar
Provinciaal nieuws
v.h. JAN DE VRIES
„VRIESIA”
Nagekomen Kerklijsten
TWEEDE BT AD
BLADZIJDE
ZATERDAG 10 MEI 1930
ALKMAAR
Aanrijding
f 0.75
p o t je s ad
Verkrijgbaar
i n
e n
ALKMAAR
De Rootorenbnïg afgesloten
SCHAGEN
SOCIAAL LEVEN
ANDIJK
GROOTEBROEK
RUIME EN VEILIGE
AANGEBODEN
Billijke tarievea
ST. MAARTENSBRUG
FIAT- EN
NASH-GARAGE
SCNARLOO 2-4
Tel. 490
om overtollige kasgelden te storten
in rekening-courant bij de Firma
Telefoon 324
OPMEER
De Sociale Studieweek
te Amersfoort
HAUWERT
TH. VAN DER KLEI Zn.
ZAADMARKT «4
N. V. Drogerij en Chemicaliënhandel
Zaadmarkt
INGEZONDEN
Do Bank van Wisseling N.V.
HOOGWOUD
Hestoten weed tot het maken wn reisjes
ENKHU1ZEN
TU1TJENHORN
ZWAAGDIJK
- DEN HELDER
BREEZAND
In heel korten tijd, alle zomersproeten kwijt door
f 1.50
o
9
met uitzondering
aller
voor
ge zon-
Pebai.
DE ANGSTDROOM VAN EEN PASTOOR
J. VERHOEFF pr.
8
d. parochie. 10 uur v.
2H pCt. vergoed wordt, zonder berekening van omaet provisie
waarvoor een rente van
3e dag
en
X.
Warmenhuizen, 2 Mei 1930.
ver
licht,
ik
even
helft
REDACTIE.
AANRIJDING
hadl
■-
ren
per
ver-
dat
gas-
Raad Een vergadering van den raad
Kruis” In het „Roode Hert"
ledenvergadering van het „Wittte
•AG
Memorie.
7 uur voor Dirk Klaver.
euw. Mem
Eppingde Boer
voor Bruidegom
Inleiding H. Herman»
over voortbrengst en verbruik.
Geproduceerde
abstracte beschikkingsmacht over
DINXI:
WOENI
en Bruid
DON Dl
Eeuw,
zenh.
Naar aanleiding van ’t artikel „Heidensch"
in het N. H. Dagblad van 1 Met j.l zou ik
het navolgende naar Voren willen brengen.
Het komt mij voor dat het artikel niet ge
schreven is door Iemand die door en door
bekend is met de land- en tuinbouwtoestan-
den. Derhalve vind ik eer. dergeljjke ver-
oordeeling ongemotiveerd. Elke land- en
tuinbouwer, .Christelijk of niet Christelijk,
zal de uitlating van den ^.vrijhandel kunnen
billijken, omdat zij wel degelijk weten dal
een mislukking van den oogst van den buur
man (het buitenland) voor hen een zegen
is. Het blijkt ook nu dit jaar weder, dat over
productie de prijzen van de groenten geheel
tot niets brengt. De statistieken wijzen het
uit, dat bij een geringen oogst de omzet
bijna altijd hooger is En dan Mijnheer de
Redacteur, het bidden voor de vruchten der
aarde, moet u niet letterlijk, maar figuurlijk
opvatten. Het einddoel van den arbeid van
den land- en tuinbouwer is niet het binnen
halen van den oogst, maar het binnenhalen
van de centen. U werkt om geld te verdie
nen. Zoo ook de land- e*» tuinbouwer. Zij
bidden niet hoofdzakelijk om een rijken oogst,
maar wel om een goeden financleelen uitslag.
Wat heeft men aan een rijken oogst, en de
prijzen zijn nihil?
Gelijk de stedeling, is de land- of tuin
bouwer geen philanthroop. Zij werken niet
om de uitgehongerde menschen in Rusland
en China te voeden, maar zij werken om in
hun levensonderhoud te voorzien. Wie durft
het aan groenten hier voor een billijken prijs
te koopen en ze te zenden naar die landen,
waar geregeld opstanden plaats vinden?
Het blijkt maar al te vaak, dat de stede
lingen oppervlakkig redeneeren over de toe
standen van den land- en tuinbouw. Zij sta
ren zich altijd blind op de prijzen van de
groenten die zij aan den groentewagen be
talen en dat is hun richtsnoer.
op 24 Juni as. voor de oudere en begin Juli
voor de joqgcre leerlingen naar Bergen en
Schoorl en dit te doen per autobussen en
auto’s, daartoe belangeloos door de eigenaars
beschikbaar gesteld of te stellen. De rond
vraag leverde niets op. waarna de verga
dering met dank voor de aangename bespre
kingen gesloten werd.
NIET „HEIDENSCH”?
Beleejd verzoek ik u, onderstaand stukje
in uw blad te willen plaatsen Bij voorbaat
mijn dank.
strekkers openlegging der balansen, de ar-
beiders opleggen van de boeken; de kapi
taalverstrekkers vragen meervoudig stem
recht, de arbeiders medezeggingschap enz. J
Spr hoopt dat zijn inleiding eenige hel~|
derheid heeft gebracht ovet; de positie al»
anderzijds ddtf
niet allotn
beschouwen
Mond- en klauwzeer Bij den veehou
der G. Kooü te Hauwert Is mond- en
klauwzeer uitgebroken onder het vee.
den typischen ondernemer, i—
men het rentabillteitsprincipe
als opperste norm zal blijven
voor de kanitaslverstrekVers
De directeur der Gemeentewerken van
Alkmaar maakt bekend, dat de Rootorenbrug
op Maandag. Dinsdag en Woensdag a s. voor
alle scheepvaartverkeer zal zijn afgesloten.
Ook voor Klokken Pendules
is het goedkoopste .adres
„Witte
werd de
Kruis’’ gehouden. Het ledental gaat steeds
vooruit en bedroeg op 1 Jan. 1930 1033,
waarvan 399 uit Bovenkar.spel. 384 uit
Grootebroek en 250 uit Lutjebroek. Uit het
magazijn werden 555 maal goederen afge
geven. De rekening van dén penningmees
ter wijst een ontvangst aan van 187181
en een uitgaaf van 1912.07, alzoo een na-
deellg slot van 40.26. De rekening van
de T. B. C.-bestrjjding wijst een batig saldo
aan van f 312.72. De begroeting werd vast
gesteld op 1477.73 in ontvangst en uit
gaaf. De aftredende bestuursleden, de hee-
ren A. Ruiter. K Kool en K. Berkhout
werden herkozen. Tot afgevaar^giden naar
de algemeene vergadering werden benoemd
de heeren S. Brugman en E. Breed. Tot
eandkiaat voor de H. B. (vac Prins) wordt
gesteld de voorzittei; de heer A. Ruiter.
Op voorstel van den heer Busse werd den
belden zusters van de Wijkverpleging een
gratificatie aangeboden.
Het verlangen werd uitgedrukt dat neiu-
we leden terstond bij toetreding hun con
tributie zouden betalen.
(Voor den inhoud dezer rubriek stelt de
Redactie rich niet aansprakelijk).
I
Woensdagmiddag omstreeks 2.45 uur. ‘werd
de 9-jarige J. S„ wonende aan de Bloem-
straat alhier, die uit baldadigheid op een
lorrie van de melkfabriek alhier was geklom
men, op den Helderschenweg aangereden
door een passeerende groentenkar. Hierdoor
werd de jongen verwond aan zijn rechterbeen
en kon niet loopen. Hij is in de melkfabriek
verbonden en later door de politie naar zijn
woning gebracht
Herhaalde malen is deze jongen en ook
anderen dpor het personeel van de melk
fabriek gewaarschuwd, niet op de lorrie te
klimmen doch blijkbaar zonder resultaat,
zoodat het ongeluk aan hem zelf te wijten is.
dezer gemeente werd gehouden 8 Mei 1930.
Voorzitter de heer A. Commandeur,
„Volksmin” Dezer dagen hield de ver-
eenlging „Volksmin” alhier, haar jaarver
gadering in het café van den heer L. Galis
aan de Langereis.
De aftredende bestuursleden, de heeren H.
de Boer, P. Helder en L. Glas werden her
kozen. De rekening van den penningmeester
sloot met een batig saldo. Een voorstel tot
wijziging van het reglement, dJ. om alle leer
lingen onafhankelijk van het aantal verzui
men en ook om alle schoolgaande leerlingen
mede te nemen en die leerlingen, die in Mei
van schóól gingen, niet mede te nemen,
vond geen voldoenden steun en werd ver
worpen.
ZONDAG: Half 8 voor de leden en wel
doeners van de patronaten. 10 uur voor de
Parochie. 4 uur plechtige Maria-Congrega
tie.
MAANDAG:
[r gezongen voor de Eepw Mem
lAGvoor Antje
BDAG:
voor de leden van de
7 uur Marialof met Ro-
Rjjwielclub Eenige belangstellenden en
het bestuur der propagandaclub kwamen
Woensdagavond in het vereenigingsgebouw
bijeen om te trachten een R. K. Rjjwielclub
in het leven te roepen. De voorzitter, de heer
C. Stoop, roept allen een woord van welkom
toe. In het bijzonder den Zeer Eerw. Heer
Pastoor en zet in zijn openingswoord uit
een waarom deze vergadering is belegd. Een
huishoudelijk reglement van een rijwielclub
uit een naburige parochie wordt hierna voor
gelezen. terwijl naar aanleiding hiervan eeni
ge vragen worden gesteld. Het blijkt echter
onmogelijk te zijn reeds dezen avond tot op
richting over te gaan, daarom wordt uit de
genen. die zich hebben opgegeverr een com
missie gekozen. Deze commissie, bestaande
uit de heeren J. Stoop. J. Molenaar en J. v.
Straaten. heeft tot taak, een en ander te
onderzooeken en op een vergadering de noo-
dige inlichtingen te verschaffen. De Zeer-
eerw. heer Pastoor zegt, dat het doel van
een R. K. Rywielclub alleen is, het deelne
men aan een geestelijke of godsdienstige
oefening, en niet om uitstapjes te maken
naar plaatsen van vermaak. Dit moeten zij,
die als lid wenschen toe te treden, goed in
het oog houden. De voorzitter dankt allen
voor de verleende medewerking en sluit op
de gebruikelijke wijze.
zouden bouwen, welke door haar bevalligheid
zich geheel bij deae bloemenstreek aan past.
Wie de zorg hiervoor aan zijn buren zou
overlaten, is een klaplooper en hoort in
mjjn Breezand niet thuis. Bouwen dus.
pastoortje en mooi en fijn ook. anders trek
ook ik me terug en wordt Breezand weer
het barre, onherbergzame land van weleer.”
Het is Vrijdag 16 Mei op den middag. De
herder van Breezand begeeft zich in de
richting van den Koningsweg. De Roomsche
bloemisten zien hem even tersluiks aan en
zeggen tegen elkander. „Kijk, de pastoor
ziet er vandaag weer beter uit. Zou hij soms
weten dat wij het met St. Jan gloeiend
eens zijn, want dat is natuurlijk een pak
Van zijn hart. Het mag waar zijn, dat we
niet vrij rijn van zorgen, maar van half
werk houden we niet en we zullen onzen
plicht doen, onzen plicht en die voor o^re
kinderen. Nu we in Breezand wonen zullen
we nietl nalaten, voordat alles hier up to
date is. Onze akkers, onze bloembollenkra-
men, onze school en boven alles onze kerk
Ja. kómen zal zij. een forsche. fiere St
Janskerk. waarop al onre kinderen en
-kleinkinderen met trotsch zullen heen wij
zen Met eerbied zullen ze ons zwoegen en
werken gedenken. Een flinke 8t. Janskerk,
met een kloeken toren er voor, als de ziel
en het centrale punt van onzen arbeid
Hare bevalligheid zal doen denken aan de
reine zuivere blijheid -onzer vrouwen en
dochters, de forsche toren aan de krach
tige stoere werkhanden onzer jongens. St.
Jan zal ons helpen en beloonen: ja de tijd
komt dan nog. dat de heele wereld vraagt
..hoe kom ik aan de eenige mooie St. John
Imperial-bulbs of Breezand?"
En het antwoord zal zijn: „Ziet naar de
mooiste kerk in het Noorden en dan ben je.
waar je wezen moet."
VRIJDAG: voor wed Elia. RoomGroot.
ZATERDAG', voor Dirk Klaver 7 uur
Marialof met ROSfnh Van 38 uur biecht-
hooren.
Overhaal De werkzaamheden tot ver-
booging van de capaciteit van den over haal
De Ark” zijn aangevangen. Tevens zal van
deze gelegenheid gebruik gemaakt worden
om een handlier aan te brengen, waardoor
ledige schuiten van^ de veilingen in de
„Streek” terugkomen’, in de speruren kun
nen worden overgezet, waardoor aan een
algemeen verlangen is voldaan.
DE SCHOOLKWESTIE
De gemeente tot medewerking verplicht
De gemeenteraad van deze gemeente
heeft afwijzend beschikt op een verzoek van
de Heldersche schooivereeniging oril de gas
verlichting in de Comeniusschool te ver
vangen door electrische verlichting.
Tegen dit besluit zijn bezwaren ingé
bracht door Ged. Staten, die thans beslist
hebben, dat de gemeente tot vervanging
van de gas- door electrische verlichting
verplicht is.
Parochie St. Jan de Evangelist.
ZONDAG. Heden derde Zondag na Pa-
schen. Epistel: Want dit is de wil Gods, dat
gij met wel te doen, den onwetenden en on
verstandiger! menschen den mond stopt.
Evangelie: Nog een weinig tüds en gij zult
mtj niet zien. De eerste Heilige Mis vangt
aan om zeven uur en niet om half acht.
Communie van twaalf kindertjes. De hei
lige Mis wordt opgedragen voor de overleden
familie SchèkelsKoopman.
De Hoogmis om half 10 voor ons
geestelijk en lijdelijk welzijn.
Heden collecte voor de sieraden der kerk.
Des avonds om 7 uur lof voor zegen over
de vruchten der aarde.
MAANDAG om 8 uur de H. Mis
overleden familie Pronkde Haas.
DINSDAG om half tien feestelijk
gen H. Mis met Veni creator voor bruidegom
en bruid.
WOENSDAG om half tien feestelijk ge
zongen H. Mis met Veni Creator, voor brui
degom en bruid.
DONDERDAG en VRIJDAG om 8 uur tot
zekere intentie.
ZATERDAG om 8 uur voor Geertruida v.
d Vlugt geb. Saasen. Biechthooren van 6
tot 8 uur.
VRIJWAG in den namiddag verkoop van
onze kerkebollen op het land van den heer
R. Huig aan den Koningsweg. De Imperial
St. John Bulbs of Breezand is dit Jaar zeker
een kijkje waard Zeldzame partijen van
ongehoorde kwaliteit. Leest ook het arti
keltje in deze krant: De angstdroom van een
pastoor en de ruwste man krijgt jiog tranen
in zijn oogen.
18 Mei, as. Zondag, zal een oud missiona
ris die 14 jaar in de Afrikaansche wildernis
doorbracht met prachtige lichtbeelden een
schets 4geven v d. missionaris areld. Aan
vang 8 uur in de zaal van Borst, entree 25
cents, geen collecte.
De namen der kinderen, die hun Eerste
H. Communie doen zijn: de meisjes Marga-
retha Komen. Maria Janson. Catharina v.
Stein. Joanna Vaars. De jongens Cornells
Vlaar. Petrus Schenkels. Jacobus Weijers.
Cornells v. d. Park. Dionysius v. Loon. Ni-
colaas Schatting, Joannes Duin. Joannes v.
d. Vlugt.
Aanrijding De motorrijder G. S. van
Ópperdoes, kwam nabij het raadhuis alhier
in boteing niet een autobus van Loo Kors.
Het motorrijwiel werd geheel vernield, ter
wijl de berijder er wonderboven wonder
geheel zonder letsel afkwam. De motor reed
zonder licht, waaraan het ongeval is te
wijten.
Op deze interessante, met buitengewone 1
aandacht gevolgde inleiding ontstond eertl
geanimeerd debat. Inleiders meening we»0B
gevraagd over het meervoudig stemrecb^J^B
de onderneming, of de sociale inslag
onderneming doel of bijkomstig i. of
dale mentaliteit der arbeiders zal veran^^H
bij medezeggingschap. of gestreefd moet »<>H
den naar mede-bezit der arbeiders in de on^
dememingen, om daardoor de tegenstelling
ondernemer-arbeider te -verminderen, het
vraagstuk van de rente voor de onderneming
enz.
De voorzitter bracht den inleider een ha
telijk dankwoord voor deze zeer belangrijk»
inleiding, vooral ook voor de wijze waarna
Prof Kaag deze inleiding had gehouden.
In de op 6 dezer gehouden Algemeene
Vergadering van aandeelhouders werd de
Balans en Winst- en Verliesrekening per
31 December 1929 alsmede de voorgestelde
winstverdeeling, onveranderd goedgekeurd.
Het dividend werd vastgesteld (op 7 pCt.
terwijl een bedrag van 20.000 aan het
Reservefonds werd toegevoegd.
De aftredende Commissaris, de heer A. E.
Meyer te Amsterdam, werd als zoodanig
herkozen. f
Inzender vergist zich, als hij meent, dat
de schrijver van het artikeltje „Heidensch”
niet door en door bekend is met land- en
tuinbouwtoestanden; bedoelde schrijver is
juist als een bijzondere deskundige te be
schouwen. gelijk uit meerdere artikelen van
zijn hand in ons blad wel heel duidelijk
gebleken is.
De vraag, of het verlangen naar mislukking
van den oogst (bij den buurman) al dan niet
heidensch is. heeft met deskundigheid op
land en tuinbouwgebied trouwens niets te
dat is een kwestie van godsdienstig-
zedejijk inzicht.
En het moet ons wel zéér verbazen, van
Katholieke zijde de volgens ons inderdaad
heidensche uitlating van- de Nederlandsche
Vereeniging voor Vrijhandel in bescherming
te hooren nemen, ja, een mislukking van
den oogst elders zelfs een „zegen” te hooren
noemen.
Het lijkt ons wel een erge profanatie van
het woord „zegen”!
Inzender heeft geen hooge, geen nobele
opvatting van het land- en tuinbouwbedrijf:
wanneer wij bidden <Jtn een rijken oogst, dan
bidden wij niet alleen om „centen" voor den
land- en tuinbouwer, maar vóór alles om
voedsel voor allen, om welvaart voor allen,
en dan hopen wü daarbij natuurlijk als
Christenmenschen, dat degenen, door wier
werk de oogst ter beschikking van de ge
meenschap komt, een goede belooning zul
len verkrijgen.
Risico heerscht er in ieder bedrijf, en een
overmatige oogst kan den land- en tuin
bouwer inderdaad zeer nadeellg zijn, doch
Jiet is en blijft o'X een groot kwaad voor
ons gevoel: een wraakroepend kwaad te
verlangen naar mislukking van een oogst.
evenzeer als ook het vernietigen van voedsel.
Moeten er risico’s gekeerd worden, moet
den noodlijdenden land en tuinbouwer hulp
worden geboden dan zinne men op daartoe
geëigende goede middelen.
Uit eigenbelang verlage men zich echter
niet tot den heiden.
Ondertrouwd: Hendrik de Vries en Ma
ria Bergers. Pieter Termaat en Clara Geers.
Nicolaas Wallekers en Johanna v. Baar.
Teunis Beers en Maria Kragt. Jacobus de
Jager en Jacoba Verweei—Vooren. Hendrik
v. d. Laan en Pieternella de Graaf. Ge
rardus van Gooi en Gudula Alink. Johannes
v. d. Heijden en Hendnka Roelofs. Johannes
Hessels en Aaltje Jonker. Carolus Wolff en
Bernardine Gijzen.
Geboren: Maria Agnes, dochter van Bal
thasar Heisy en Clara Andersen. Willem
Comellis, zoon van Jan Heldernan en Ma
ria Ploeger Metha Elisabeth, dochter van
Jacob Blokker en Maartje Krijgsman. Jo
hannes Jacobus z. van Klaas Kessclaar en
Adriana Blokker.
Overleden: Paulus Braak, 21 jaar.
No. M 10 Mei H
ZONDAG. 7 uur
d. overledenen.
MAANDAG, 7 uur v. d. overledenen.
DINSDAG. 9 uur gez. maandstond voor
voor Cath. RooslaatDekker.
WOENSDAG, Joanna Jac. Marg. Dor-
beckBroers.
DONDERDAG, v. d. .overledenen.
VRIJDAG. Willem Kuis.
ZATERDAG, Dirk Koning en Antje Weel.
Zoo kwam liet dan ook. dat de herder
van Breezand overdag geen voet buiten de
deur kon zetten, of een koor van stemmen
riep hem vroolyk toe: „Maar, pastoor, wan
neer gaan we nu eens echt bouwen?” En
dan viel weer de avond over Breezand
volgde er een nacht, o wee, d<x herder van
Breezand kon niet slapen of liever erger
nog| hjj kon wel slapen, maar durfde niet
te slapen.
Want lag hij in Morpheus armen, dan
grepen vreeseljjke nachtmerries hem aan
Het was hem dan, als krulde zijn neus op
tot een toren van 35 meter, zjjn mond en
ooren verbreedden zich tot drie wijefcche
kerkportalen, zijn oogen werden twee groote
electrische booglampen die hun licht over
een groot plein uitstraalden en dan het al-
lerafschuwwekkendste. aan ieder haarwor-
teltje trok een harde zilveren gulden, en
too 114 000 haartjes (gelukkig dat zijn
kruintje nog van die marteling vrij bleef.
Het was of die heele zilverlast voortdurend
OT> zijn hoofd neerhamerde. Het was de
nacht van 15 op 16 Mei en de kwelling
werd zoo hevig, dat hij het opeens uit
schreeuwde: „Ach St. Jan toch, groote
patroon, kom mij te hulp."
Maar wat nu, werd zjjn smeekbede zoo
gauw al verhoord? Ja waarachtig hij hoort
het geklapwiek als van een adelaar, en op
eens. ja hjj zag het goed, daar stond de
minzame Ajxvttel naast zijn legerstede. En
St. Jan ziet die groote zweetdruppels op zijn
voorhoofd parelen en Hjj begint den her
der vertrouwelijk toe te spreken: „Maar,
pastoortje” zegt hjj. „waarover lig je toch
zoo te tobben?" En aks gebroken klinkt het
antwoord: .jGoele St Jan. de kudde wordt
veel te groot en de noodkerk veel te klein.
Alle schapen, zelfs de 40 lammetjes in de
wieg krijten om het hardst, dat verschrik
kelijke woord: „bouwen, bouwen" en dat
woord werkt aanstekeljjk op mijn zenuwen.
Waar toch haal ik de t*nte voor het noodige
kapitaal van 115.000 gulden?”
Even volgde er een zware snurk en toen
antwoordde St. Jan vroolijk:' „O. dat valt
me mee. Ik dacht eerst dat het het dubbele
was. Zit Je nu daarover in de war? Ken Je
dan Je trouwe Breezanders niet meer? Niet
door praatjes, maar door hun daden bren
gen ze tegenwoordig hunne Zuidelijke nabu-
j-en in opschudding: daarom heb ik dan
ook hun patroon willen worden.”
..Ja, maar" en de herder geeuwde
diep, als vreesde hij het te zeggen. „Ver
leden jaar bevroor de helft van Uwen
oogst.
„Wat zegt u daar.” zei de Heilige, een
beetje verstoord. ..Mocht ik hen niet een
jaartje eens beproeven en heb ik de waar
de van hun land zelfs dit Jaar nog niet
verhoogd? Wie van hen die tien jaar in mijn
Breezand doorbracht, mag ontevreden zijn?
En dit jaar? Laat ik het gebed voor dë
vruchteh der aarde onverhoord? Neen. U
moet bouwen Zeker, de goddelijke Mees
ter. wiens boezemvriend ik ben, heeft, om
maar zoo spoedig mogelijk in uw midden
te zijn, er niet tegen opgezien om in een
oud koeienstalletje zijn’'intrek te nemen.
Maar zie ik nu neer op de welvarende
akkers, op die Hike uitgelezen keur van
hloanb^en. op de véle fonkelnieuwe hui
len. hu. gerieflijke woningen en hunne ge
jonde kinderen, neen, nu zou ik me over
tr'ine beschermelingen gaan schamen, als
4en Gever van dit aHes geen worttag
Gistermiddag omstreeks half een
hier een aanrijding plaats.
Een bus met marktbezoekers keerde huis
waarts naar Alkmaar en reed in op een
wielrijder, die plotseling van den linker
kant van den weg naar rechts ging.
Het slachtoffer! Th. Roozing. bekwam
wonden aan zijn beenen
Hij werd door een der inzittenden
But<> naar den dokter van Petten
en daar ■erivmrlen
De eerste zitting van dezen dag was ge
wijd aan een Inleiding van Prof. Kaag
over: „De leiding van het kapitaal.”
Wat hebben we onder kapitaal te
staan? Geproduceerde productiemiddelen
en een
goederen.
De leiding van het kapitaal en daardoor
over de producten, berustte aanvankelijk in
hoofdzaak bij den kapitaal-bezitter. Door
de ontwikkeling van het bankwezen en den
groef van het vennootschapswezen is de lei
ding van het kapitaal meer en meer in
handen gekomen Ls van personen en groe
pen, welke niet of althans niet in die mate
zelf kapitaalbezitter zijn.
Er Ls dus scheiding gekomen tusschen
kapitaal-bezit en de leiding der onderne
mers.
Er is een afzonderlijke ondernemers
klasse gekomen, met een ondernemersmen-
taliteit, die dikwijls tegengesteld is aan de
kapitalistische mentaliteit. De onderne
mersklasse is dikwijls zelve bijna bezitloos.
Inleider wees op den Invloed die door de
school van de Saint Simon in Frankrijk
was uitgeoefend (ook in West-Europa) door
hetj oprichten van de Credit-Mobilie-ban-
ken, dwz. banken, welke vooral sociale
productieve werken ondernamen, zonder
dat de,» kapitaalbezitters belangrijke invloed
hadden in die ondernemingen. Alleen ont
vingen zij een bepaalde rentevergoeding.
Deze goedbedoelde pogingen zijn dikwijls
mislukt. Ook in Duitschland en in ons land
hebben deze gedachten veel Invloed uitge
oefend, in de 60er jaren
Niet op de eerste plaats was de rentabili
teit de grondgedachte van de ondernemin
gen dezer bankcombinaties
Verschillende groote werken ook in ons
land zijn ontwerpen van deze bankrichting
(Noordzeekanaal, Zuiderzeedrooglegging.
Staatsspoorwegen enz.)
Op zichzelf is het niet zoozeer belang
rijk wie leiding geeft aan het kapitaal en
daardoor aan de producten, dan wel vol
gens welken norm die leiding plaats vindt.
Het socialisme wil b.v. de producten in
andere handen brengen, maar volgens wél
ken norm?
Als men spreekt over medezeggingschap
in de bedrijven, denkt men te veel aan wie
de zeggingschap heeft, en te weinig wat
men straks zal zeggen.
Rentabiliteit is een voorwaarde voor de
producten, ztf is positieve eisch. Doch zij
mag geen opperste norm zijn! Wel moeten
we trachten invloed uit te oefenen op de
factoren, die op de rentabiliteit van invloed
zijn, zooals de prijsvorming en de inko
mensvorming.
Spr. schetst vervolgens de verhouding van
den ondernemer tot de kapitaalverstrekkers
aan rijn onderneming, en de arbeiders, en
citeert in dit opzicht Ir. Kesseler, directeur
van het hoogovenbedrijf. die de kapitaal
verstrekkers. die voortdurend om hooger
rentabiliteit vragen, vergelijkt met een
zwarte kater, gereed den bedrijfsleider of
ondernemer, in den nek te springen.
De kapitaalverstrekkers vragen
Half 10
burgemeester, secretaris de heer J. Hartog.
Tegenwoordig waren met uitzondering
van den heer Glas alle leden.
De voorzitter opent de vergadering, waar
na de notulen der vorige zitting worden
gelezen, goedgekeurd en geteekend.
De heer de Rooy vraagt of de voorzitter
met het Hoofd der School heeft gesproken
over de voorziening van leermiddelen, waarop
de voorzitter bevestigend antwoordt en waar
uit blijkt, dat het niet de bedoeling was dat
te weinig gelden beschikbaar zouden zijn.
Overigens geeft de voorzitter als zijn meening
te kennen dat deze aangelegenheid minder
geschikt is voor openbare behandeling,
aangezien in dergelijke gevallen minder
juiste indrukken worden gewekt.
De heer Bos vraagt of hef den voorzitter
reeds bekend is of langs den waterkant,
waar boomen zijn gerooidreen hek zal worden
geplaatst.
De voorzitter zegt dat de kademuur moet
worden hersteld, zoodat het plaatsen van een
hek nog eenigen tijd op zich zal laten wachten.
Medegedeeld wordt dat de heer A. Com
mandeur is" herbenoemd tot burgemeester
dezer gemeente met ingang van 9 Januari
1930 een beschikking van Ged. Staten,
waarbij de goedkeuring van de begrooting
voor 1930 werd medegedeeld de processen
verbaal van kasopneming over het 4e kwar
taal 1929 en het le kwartaal 1930 boeken en
kas werden in orde bevonden een verslag
omtrent de volkshuisvesting over 1929
een rekening en verantwoording van de
uitbreiding der R. K. School te Obdam
bedragende 6908,55 een suppletoire
begrooting dienst 1929.
Ingekomen is van de Commissie inzake
de stoomtram Schagen-Wognum een resumé
van het onderhoud dat de commissie heeft
gehad met de Directie der Nederl. Spoor
wegen waaruit blijkt dat geen uitzicht be
staat op het behoud van de tram. Inmiddels
hebben B. en W. bericht gezonden het wen-
schelijk te achten dat de commissie blijft
bestaan voor het verleenen van bemiddeling
tot terugbetaling van de voorschotten
van A. Kosters te Alkmaar houdende het-
verzoek tot het plaatsen en in werking brengen
van een radio-centrale in deze gemeente.
B. en W. stellen voor afwijzend te beschikken,
aangezien reeds een radio-centrale in vereeni
ging met Spanbroek alhier is gevestigd
van D. Pijper e.a. een verzoek om bij her
stelling of vernieuwing van het gemeentelijk
aanplakbord, dat te willen plaatsen voor of
op het paardenmarktterrein.
Wordt met algemeene stemmen besloten
om, indien belangrijke herstelling noodig is,
het verzoek in te willigen van Ged. Staten
een beschikking waaruit blijkt, dat overeen
komstig Art. 13 der L. O. wet de totale'i>kosten
van vervoer der kinderen van J. Boots, aan
belanghebbende moeten worden vergoed.
Wordt voor kennisgeving aangenomen.
Een beschikking van Ged. Staten inge
volge de wet op de finJncieele verhouding
tusschen het Rijk en de gemeenten, waaruit
blijkt dat de gemiddelde opbrengst der
gemeentelijke inkomstenbelasting is bepaald
op 3736,20 alzoo overeenkomstig de opgave,
alsmede een beschikking omtrent de ver-
mogensoelasting waarbij overeenkomstig de
opgave op nihil wordt bepaald aangezien
geen opcenten op de vermogensbelasting
worden geheven, en voorts een beschikking
van dezelfden waarbij het uitgaafbedrag
wordt bepaald op ƒ9181,61. Het opgegeven
bedrag bedroeg ƒ9204,61.
Met algemeene stemmen wordt besloten
geen beroep in te stellen.
Pensioensbijdragen gemeente-ambtenaren.
De voorzitter deelt mede, dat door B. en
W. is overwogen om de verordening regelende
het verhaal der penisoensbijdragen van de
gemeente-ambtenaren in te trekken in ver
band met de verplichte teruggaaf van de
pensioensbijdragen aan den Burgemeester,
Secretaris en Ontvanger, alsmede om te
voorkomen dat de eene ambtenaar bevoor
recht zou worden boven den ander. De
meerdere kosten zullen bij intrekking onge
veer bedragen 60.
De heer de Rooy kan hiermede instemmen,
ook verschillende andere leden verklaren
zich in gelijken geest.
Na nog enkele besprekingen wordt op
voorstel van den voorzitter besloten de
verhaal verordttaing in te trekken ingaande
1 Januari '30.
Vaststelling vermenigvuldigingscijfer G.
E. B.
De voorzitter stelt namens B. en W. voor
het vermenigvuldigingscijfer evenals het
vorig jaar, wederom te bepalen op één, waar
mede naar wordt verwacht kan worden vol
staan. Met algemeene stemmen aldus be
sloten.
Vaststelling pensioensgrondslagen.
Dew voorzitter stelt voor de pensioens
grondslagen der gemeente-abmtenaren in
gevolge de Pensioenwet 1922 te bepalen als
volgt
Burgemeester f 1440.secretaris f 1440.-,
ontvanger f 3j0.ambtenaar vna den
burgerlijken stand ƒ20.gemeente-genees-
heer i40.opzichter begraafplaats 50.
concierge raadhuis t 148.gemeente-veld-
wachter 3a5.en bode loO.
Dienovereenkomstig wordt besloten.
Kohier Hondenbelasting.
Wordt vastgesteld een kohier honden
belasting op f 33.
Rondvraag.
De heer de Rooy wijst op de borden, aan
gevende de maximumsnelheid, welke nog
niet zijn hersteld, waarop de voorzitter zegt
hierin te zullen voorzien. Voorts zegt de
heer de Rooy dat de slooten, welke daarvoor
in aanmerking komen, onvoldoende worden
gespuid.
De voorzitter zegt dat de regeling hiervan
behoort aan den Polder, doch zal dit onder de
aandacht brengen van het Polderbestuur.
De heer I^iaver vestigt de aandacht op
de vuilnisbelt, waar dc rommel dient te
worden opgeruimd.
De voorzitter doet toezegging eep en ander
in orde te laten brengen.
Hierna sluiting.
Breezand. 8 Mei.
Wie zou het tegenspreken, een vol jaar
lang was 'de herder van Breezand een over
gelukkig mensch. Iedere dag was voor hem
een nieuwe feestdag; maar in dit jaar. liet
Jaar 1930, was er plotseling een /^duistere
wolk aan komen drijven, welke Bjn zoete
blijheid dreigde te verstoren. Wel zag zijn
houten noodkerkje er nog lang niet slecht
uit en zong nog even dapper het SU. Jans-
klokje in wonderlijk lieve klanken drlemSal,
daags zijn hulde aan Maria; wel pronkten
dagelijks nog de heerlijkste bloemen op het
altaar en boeide de gewijde muziek de ge-
loovigen zoo. dat menig stadskoor er
jaloersch op kon zjjn, toch dreigde er een
zwarte wolk. Want de Breezandsche kudde
groeide aan als schaapjes van Jacob en de
kool werd veel te klein. Ruim veertig kleine
babies zagen in één jaar het levenslicht en
daarbij van dood gaan hielden de Breezan
ders niet, zoolang ze nog geen eigen kerk
hof hadden; zoo was er in die vijftien maan
den er nog niet een bediend of gestorven.
Wat ethisch valsch is. kan economisch niet I
in orde zijn, zegt spr. Wanneer de voortbren- I
ging gericht is op de grootst mogelijke winst, I
in plaats van op een behoorlijke behoeften» 1
voorziening, is dit ethisch niet in orde. I
Uit dagelijks waar te nemen feiten is dit ij
aan te toonen. Daar is geen goede vollj»-^H
huishouding meer. Daar is miskenning
het doel van den maatschappelijken ar be Hl
Daar is minachting en misbruiken van men^H
schelijken arbeid. \^H
Het winstmotief is overheerschend. Waat^H
is men terecht gekomen, ook door de ratio-^B
nalisatie. Er is overproductie en werkloosheid. 1
De ongezonde behoeften zijn toegenomen. I
terwijl de eerste menscheljjke behoeften van I
velen niet kunnen worden bevredigd. I
De overdreven weelde van betrekkelijk I
weinigen, wordt betaald door de groote groep I
die in zorgen leeft. I
Nog meer productie waar reeds over- I
productie is kan de artikelen niet goed- I
kooper maken, ook hoogere geldloonen ma- I
ken de productie niet goedkooper. men draait I
in eed kring, waar men niet uitkomt. J
Economische ontreddering van het maat- H
schappelijke leven is daarvan het gevolg. V
De volkshuishouding moet weer worden 1
ingesteld op behoorlijke behoeftenbevredi- 1
ging. 1
Het economisch liberalisme is daarvoor 1
niet geschikt. Voortbrenging om de winst
heeft de sociale misstand gebracht. Ook het
socialisme is daartoe niet in staat, omdat de j
volkshuishouding vooral internationaal is. '1
en de ervaring bewijst men zie de inter
nationale conferenties dat dit niet moge-
lijk is. Daarbij laat spreker buiten beschou- -
wing of in een socialistische maatschappij
een goede volkshuishouding mogelijk is.
Behoorlijke behoeftenbevrediging, welke
door automatische prijsvorming of oriëntee-
rlng naar de rentabiliteit niet kan verkregen
worden, is ook niet mogelijk door een zuiver
economische regeling van de voortbrengst I
naar de behoeften, maar eischt vooral eerrz|
ethische waardeertng der sociale behoeften:
een zoodanig gebruik van de tijdelijke goe
deren. dat men de eeuwige niet uit het oog
verliest.
Spr. wijst daarna op de verkeerde richting
van productie en verbruik. Vooral de pro
ductie van luxe en schadelijke artikelen is
buitengewoon. Spr. geeft eenige cijfers van
binnen- en buitenland van millioenen-
Bedragen. daaraan besteed.
Niet In de productie, doch in het verbruik
moet dë oplossing worden gezocht, omdat
toch uiteindelijk de productie zich naar het I
verbruik moet regelen. Daarom is de over-
heerschende macht niet aan den kapitaal
bezitter maar aan .Zijne Majesteit den Ver- -
bruiker’.
De leiders van het kapitaal speculeeren op
de ongezonde behoeften van het vólk.
Wanneer de gebruikers zich meer zullen
laten gelden, kunnen wjj den „tweevoudlgen
levenskanker". die volgens Rerum Novarum
den mensch te midden van overvloed dik
wijls diep ongelukkig maakt. n.l, de al te
groote zucht naar rijkdommen en den dorst
naar genietingen, uitroeien.
Koos Vorrink, leider der A. J. C.. reide op
een dezer dagen gehouden congres: „We
moeten de kapitalistische begeerten en ge
notzucht van ons zelf tegengaan.”
Zoo moeten, ook om sociaal-economische
belangen te dienen, worden bestreden onge
zonde, uit genot en gemakzucht voortkomen
de behoeften en de op prikkeling dier be
hoeften ingestelde reclames en systemen
van crediet.
Een stortvloed van genotzucht wordt over
ons uitgestort.
De bestrijding daarvan is. voor zoover zij
een vraagstuk van volksopvoeding betreft,
een taak van het onderwijs, van de jeugd-
en de standsorganisatie, de medewerking der
vrouwen en voor wat betreft practische toe
passing door de verbruikscoöperatie, de wet
gever en de bedrijfsorganisatie.
Moge het zoo komen.
