ONS BLAD
Ia. FRANKENBERG, Alkmaar
8
DE NIEUWE AARTSBISSCHOP
VAN UTRECHT
Rondom Gandhi
Voorna amste cKie uws
i
Lederwaren - Koffers - City-bags
De „Gelria”
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN
VIER EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 114
f40
Averij bekomen
Een laffe daad
Feest vergadering te Utrecht
De vlucht naar Australië
De vrouw gemeente-secretaris
Paters Franciscanen
Internationale R. K. Vrouwenbond
Oberammergau is niet uitverkocht
Oostenrijk—Engeland 00
5
C3
u
Het jubileum der
R.K. Staatspartij
De schatgraverij
te Zaandam
lp de klauwen van een
vrouwenhandelaarster
Barometers Thermometers
PAVGLOP>3
DONDERDAG 15 MEI 1930
-i
JOH. LAUWERS
Propagandadag van Maria-
Vereenigingen en Kruisverbonden in
Noord-Holland
Het werk ondervindt stagnatie
AAIGIFTE MOET OP STRAFFE VAR VERLIES VAN RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET OHGEVAL
I
vinder
anderen
BerlUnsche danseressen in MontevMe» -
De
en
A-
Successen voor 4e
Mishandeling van een vier-jarig meisje.
Redevoeringen
Prof.
^Toespraken
M&r. Jansen
van
Toespraak Mgr.
H. G. Jansen
764 j Vooruit.
ALKMAAR
Het nieuwe missie-gebied in Britsch-Indië.
gisteren te Weer.en gespeelde
wed-
i een
niale
ons
groeiend verzet tegen het be-
gezag waar te nemen. Overal
wordt een strijd aangebonden.
Kardinaal Cerretti benoemd tot
beschermheer te Utrecht
wijzingen ontvang,
impressario, die
aangenomen
AmsterdamBoven- Rffn
Verbinding via Utrecht—Wijk
bU Duurstede
De voornaamste bepalingen uit het Raxlio-
reglement-1930.
De 1 sprinkhanen -plaag in Marokko neemt
nog steeds toe. Zwermen houden treinen te
gen.
De opstand in China,
regeeringstroepen.
Te Turijn zyn 2 dooden te betreuren btf een
ontploffing in een dynamletfabriek.
ABONNEMENTENvoor Alkmaar
en Agentschappen: per «reek 25 et.;
per kwartaal f MS; per post, per
kwartaal f XM b(| vooruitbetaling.
Berltjnsche danseressen te Montevideo tas
handen van een vrouwenhandelaarster.
De toestand in Britsch-Indiê. De weg naar
burgeroorlog. Teleurstelling b(j Indische libe
ralen.
JQtAAR
Telefoon: Administratie Ne. «33
Redactie Ne. «33
Barometerstand 9 uur vm:
In de Tweede Kamer is de behandeling
van het ontwerp tot herziening der Geniet
tewet voortgvzeL
De Vaticaansche stad ml postzegels uitge
ven met teekeningen van de beroemdste
Christelijke monumenten.
LICHT OP. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om: 9 18 uur.
De Eerste Kamer heeft de Snrinaamscbe
begrooting aangenomen.
de
We-
tramweren van
van Schouw
sche beweegkracht.
Het schip keert naar Amsterdam terug
Gistermiddag is het mailschip ..Gelria' van
den Koninklijken Hollandschen Lloyd bij het
uitvaren van IJmuiden naar zee nabij ton 4
uit zijn roer geloopen en'aan den grond ge
raakt. Twee sleepbooten hebben na betrek-
*kelijk korten tUd het schip vlot gesleept. Het
schip blijkt daarbij overjj te hebben opieloo-
pen aan de schroef.
Vanaf het mailschip is uit zee bericht, dat
het naar Amsterdam terugkeert ter repara
tie. De „Gelria" was mqj passagiers op de
uitreis naar Zuid-Amerika.
De pas agiers zullen worden ontscheept.
De passagiers 2e en 3 klasse zullen worden
ondergebracht. In het „Lloyd-Hotel” aan de
Oo telijke Handelskade te Amsterdam, ter
wijl de passagiers le kla se over diverse hotels
in de stad bullen worden verdeeld.
De ..Gelrfa” zal repareeren bij een der
dokmaatschappljen te Amsterdam.
Het schip Is gisteravond te kwart voor
twaalf uit zee teruggekeerd om te Amster
dam te repareeren. Om 3 uur verliet het schip
dc sluis.
Wat de averij betreft kan worden mede
gedeeld, dat vier bladen van de bakboord-
chjoef ernstig zijn beschadigd, waardoor
deze schroef door een nieuwe zal moeten
worden vervangen. Met de reparatie zullen
vermoedelfjk Ui 4 twee dagen gemoeid zijn.
Naar uit Rome wordt gemeld, heeft 3. H.
de Paus Z Em. Kardinaal Cerretti benoemd
tot beschermheer van den Internationalen
R- K. Vrouwenbond waarvan de zetel geves
tigd is te Utrecht.
Harmonie 8t. Caecilia in den
concerteeren
Blijkens de bij den Secretaris ingekomen
berichten belooft deze Propagandadag uit
muntend te zullen slagen.
Nu ik voor het eerst in het openbaar
voor het Metropolitaan Kapittel verschijn,
in handen van Z. Exc. Mgr. Schioppa.
Pauselljken internuntius, de geloofsbe-
Te Den Helder Is tijdens de afwezigheid
van de wed. v. T., haar vier-jarlg dochtertje
op zeer ernstige wijze door een kostganger
mishandeld. De onverlaat heeft het kind uit
het bed getrokken en bont en blauw gesla
gen. Het kind schreeuwoe erbarmelljk en
trok daarom de aandacht van voorbijgan
gers. die .door de geopende gordijnen 0e mis
handeling zagen en de politie waarschuw
den. Deze haalde den onverlaat uit de wo-
«ning en maakte procesverbaal op.
f
5000 boeren demonstreeren te Germersheim
wegens een regeerlngsverbod intake bet kwee-
ken van bepaalde wijnsoorten.
De gisteren te Weer.en gespeelde t
strijd Oostenrijk—Engeland eindigde in
puntloos gelijk spel
Scheidsrechter Mutters heeft deze ontmoe-
Te Londen is een onbekende Rembrandt
verkocht voor 18300 pond sterling.
Na een zeer uitvoerig debat besloot de
Tweede Kamer met 51 tegen 29 stemmen <fe
vrouw als gemeente-secretaris benoembaar
te verklaren.
Een amendement-Beumer. dat door den
Minister werd overgenomen, beoogt te voor
komen. dat burgemeester en secretaris met'
elkaar gehuwd kunnen zijn.
a
Het graafwerk heeft oponthoud ondervon
den, doordat de aangebrachte stutbalken te
licht waren. De geheele bekisting Is nu ver
zwaard, waarmede men Woensdagmiddag
nog bezig was. Ook Frau Sylvia ,was
aanwezig, doch verrok weer spoedig. Vau
een Dultsche courant, welke men toonde,
was de geheele voerpag na bezet door be
richten over den geheimen schat in Zaan
dam. Er wordt in het, buitenland meer ophef
van gemaakt dan bij ons, nuchtere Hollan
ders.
„Aber morgen kommt es”.
De belangstelling van de zijde van het
publiek in de Klaas Katerstraat langs het
hek van het oude kerkhof is ongewoon
groot.
Het optimisme van de ondernemers ver
dient bewonder.ng.
De Passiespelen van Oberammergau zijn
niet uitverkocht, zooals steeds wordt beweerd.
Voor de meeste voorstellingen, met uitzonde
ring van enkele opvoeringen in Juli en Au
gustus. zijn nog logieskaarten. waaraan, zoo-
als bekend, de toegangskaarten tot de Passie
spelen zjjn verbonden, verkrijgbaar. Overigens
is het aantal voorstellingen in Juli en Augus
tus ultgebreld. Men is eerst van plan geweest
alleen te spelen op Zondag en op Woensdag,
maar, gezien de groote belangstelling voor de
Pas iespelen, zullen gedurende de maanden
JuU en Augustus ook eiken Vrijdag opvoerin-
No. 5 15 Mei
gen plaats vinden. Voor de voorstellingen van
Mei en Juni staan ook nog voldoende plaat
sen ter beschikking, zoodat aan alle aanvra-
na
den
lydenls te hebben afgelegd en dure eeden
van trouw heb gezworen, heb ik u zooeven
in de gehouden geheime Kapittelvergade-
ring den benoemingsbrief van Z. H. den
Paus, gericht tot uw metropolitaan Kapit
tel, getoond en doen voorlezen, waarin Z.
H. mjj heeft benoemd tot Aartsbisschop.
Alvorens die gewichtige taak te stellen, om
plaats te nemen op den eerbiedwaardige:!
zetel van St. Wlllebrordus en door die daad
bezit te nemen van het Aartsbisdom en net
bestuur daarover te aanvaarden, wil Ik u
eerst toespreken.
Ik wil u dank zeggen voor alles, wat na
mens u is gedaan na den dood van onzen
onvergetelljken voorganger zaliger en roem-
rijker gedachtenis, voor alles wat van uw
Kapittel is uitgegaan, om zijn nagedachte
nis in eere te houden, het regelen van zijn
uitvaart, zijn begrafenis en de oprichting
van een monument zijner waardig.
Persoonlijk dajik ik u voor den steun en
de wijze raadgevingen in de moeilijke maan
den aan dezen dag voorafgaande Bjj den
zwaren last, welken ik bij 't bestuur van
het aartsbisdom had te diageu, yond Ik u
achter mü Ik dank u voor hetvoorbeeld
van hoogstaande deugd en gedegen wijs
heid. waarom ik u steeds heb bewonderd.
Het is mij een gelukkige gedachte onder u
te hebben mogen verkeeren. Onder u heb
Ik begrepen, dat Ik in u zal hebben een
corps raadgevers, die mij als vrienden zul
len ter zijde staan. Als ik u, volgens kerk“-
Hjk recht, zal moeten hooren. zal het my
steeds een dringende behoefte zijn uw wijze
raadgevingen in te winnen. Nu het plech
tig oogenbllk is aangebroken, dat ik bezit
zal nemen van den' zetel van 8t. Wille-
brord. stel ik hiermede een daadvan groote
verantwoordelijkheid. Ik weet, dat God mij
helpen zal om trouw te blijven aan het
devies, dat ik mij gekozen heb. Mijn hope
heb Ik In God verankerd. Na God reken A
op u. om uw wijsheid, voorzichtigheid en
deugd. Ik dank u voor uw echt priesterlijke
gebeden voor mjj gestort en uw aanbeveling
aan priesters en geloovlgen voor mij te bid
den.
En bjj deze neem ik bezit van den zetel
van St. Willebrord.
Nadat Z. D. H. op den Bisschoppel ijken
Zetel had plaats genomen, nam Mgr. Dr
zijn mede-kanunniken zijn bxsschoppelijken
zegen te w:llen schenken.
Mgr. Jansen verhief zich en staande voor
zijn troon, daalde voor het eerst Godad
zegen door zjjn hand over de leden van hel A
kapittel neder.
Tot slot werd het „Te Deum" aangehe
ven.
Voorafgegaan en gevolgd door het kapit
tel verliet Mgr. hierna het kerkgebouw.
AOVERTENTIEPRlJAs 1—
resets 1 IJ», elke regel «neer f «-Z5.
RECLAME pe« regel «.75 vaar
de eerste pagtM; vaar de avertga
pagina t J
RUBRIEK .VRAAG EN AANBOD”
bij vwvrwitheiaUng per plaatsing
t pet advertentie van regels;
tedere regel meer «J3
De Engelsche aviatrice Amy Johnson kon
gistermorgen haar vlucht naar Australië niet
voortzetten. De schade aan haar machine
Is echter niet ernstig en kan ter plaatse
hersteld worden. Zij hoopt heden haar
vlucht te kunnen hervatten.
Tot Vicaris-Generaal van het .Aartsbisdom
W benoemd de Hoogeerw. heer D. Haurde-
man. deken van het dekenaat Klasinaveen
en pastoor te Nieuw-Schoonebeek.
Het jubileum der R.K. Staatspartij. Pro
gramma van den feestdag.
Ingediend h een wetsontwerp tot toeken
ning van een renteloos voorschot uit ’s Rijks
schatkist ten behoeve van de inrichting der
Amsterdatn naar Edam en
naar Formerend voor electrt-
buitengewone algemeene vergadering
van den Katholieken Ned. Boeren- en Tuin-
dersbond in verband met de huidige crisis
in land- en tuinbouw.
Huldiging van den nieuwen
Aartsbisschop
Te Utrecht heeft een vergadering plaats
gehad van een groot aantal vertegenwoordi
gers van katholieke vereenigingen. bijeen-
geroepen docr het voorlooplg comite tot
het organiseeren van een huldebetooglng
aan den nleuw-benoemden Aartsbisschop
Besloten werd, dat de huldiging tweeledig
zal zijn, zoowel een openbare betooglng op
straat, als een feestelijke blj-enkomst Bede
zullen aan elkaar sluiten en op denzelfden
dag. Zondag 15 Juni, plaats hebben.
De openbare betooging op straat zal be
staan uit een machtigen, optocht langs het
Aartsbi-schoppelijk P^J0is. waartoe alle
vereenigingen. sociale zocweJ als godsdien
stige. met haar banieren zullen worden
opgeroepen. Ook de jeugd zal zoowel door
patronaten, jongen - en meisjesbonden en
sportvereeniglngen als door deputaties uit
de noogste klassen der Katholieke scholen
ruimschoots vertegenwoordigd zijn
Deze optocht, waaraan verschillende mu-
ziekkorp en hun medewerking zullen ver-
leenen. zal gehouden warden In den middag
van 15 Juni, terwijl dienzelfden avond in
de groote Tlvoll-zaal een feestelijke bijeen
komst zal plaats hebben. Op d?ze fejestver-
vaderlng zal een bekend Utrechtsch rede
naar als spreker optreden, terwijl een koor
van drie honderd dames en heeren met me
dewerking van het geheele Utrechtsche Ste-
delflk Orchest. onder leiding van den heer
Joh. Winnutost, voor de muzikale Illustratie
zal zorg dragen.
Ik gevoel
namens het
He.t wetsontwerp inzake de verbinding Am
sterdam tBoven-Rün heeft het Departement
verlajten/
Volgens het ..Hdbd.” heeft de Minister zich
uitgesproken ten gunste van de route Am
sterdam— UtrechtWijk bij Duurstede
Men herinnert zich, dat er sprake was van
Vier mogelijkheden, n.l. een verbinding met
den Rijn vla Vreeswijk, een vaarweg via
Wijk bil Duurstede met twee kgnaalpanden.
een kanaal door de Geldersche Vallei en het
gewijzigde project Wijk bij Duurstede, door
Ir. A. A. Mussert. waarbij slechts één kanaal-
pand werd ontworpen.
De vorige mlnLster van Waterstaat, mr.
Van der Vegte. had reeds den vaarweg Vrees
wijk opgegeven, doch zich een voorstander
betoond van het Vallei-plan. Hiertegen heb
ben zoowel de hoofdstad als Utrecht zich
krachtig verzet.
Daar thans minister Revmer heeft ver
klaard met de wenschen van Amsterdam
rekening te houden. ligt het voor de hand,
dat hij één der projecten vla UtrechtWijk
bij Duurstede tot het zijne heeft gemaakt.
Dit nu is het blad met stelligheid en uit
gezaghebbende bron bevestigd.
De nieuwe Aartsbisschop van Utrecht heeft
gisteren plechtig den AartsbisschoppeHjken
zetel in bezit genomen.
Door inenting zijn te Lubeck 8 kinderen
overleden, terwijl er 24 ernstig ziek z(jn. dg
Overstrootning btj Oberammergau. Neg
geen hinder voor de passiespelen.
en M&r. Schaepman
In een deel van onze vorige oplage heb
ben wij reeds gemeld, dat gisteren op plech
tige wijze Z. D. H. <Mgr. J. H. G. Jansen
den aartsbisschoppefljken zetel in bezit
heeft genomen.
Kwart over elf was het grootsche moment
gekomen. Voorafgegaan docr Mgr. Dr.
Schaepman en Mgr. B. A. de Wit en ge
volgd door de overige Kanunn ken van het
metropolitaan kapittel en de beide secreta
rissen chreed Mgr. Jansen, gekleed "in het
gewaad van huisprelaat, het priesterkoor
van de Utrechtsche kathedraal binnen.
Na een korte adoratie werd Mgr naar den
aartsbisschoppelijken troon geleid, waar
rondom hem het hoogwaardig kapittel ge
schaard stond. Staande voor den troon
hield Mgr. een toespraak tot het kapittel
Alle a'f>nnc‘* on dit blad zitn Ingevolge de verzekerlniHvonrw 11 1 11 - - r.-
ongevallen verzekerd voor oen der volgende uitkeeri”^ f 3000.- ^‘'v™ X*^n^i£^^^ f 750.- f 250.- X”v^ f 125.- d^wiilvTn^ f 50.- ^“Vrm
In aansluiting op bet bericht betreffende
een nieuw missiegebied der Eerw. Paters
Franciscanen in Britsch-Indië/ kan nog
worden gemeld:
De Nederlandsche provincie der Minder
broeders heeft, in opdracht van de H. Con
gregatie de Propaganda Fide, de zielzorg op
zich genomen van een deel van het bisdom
Quillon, dat glegen is in het Zuidelijk deel
van het koninkrijk Travancore. op de Mala-
barkust in Brltsch-Indië.
Het bisdom Quillon. een van de bloeiend-
ste Missies van Britsch-Indië. wordt thans
reeds bijna 30 jaar bestuurd door Mgr. A.
M. Benriger, ongeschoeid Carmeliet, die daar
met 26 •-•tere van de Vlaams-he provincie
-IJner orde en 81 tn!«nds~be Priesters werkt.
Het bisdom telt ruim 211.000 katholieken,
op ruim twee mülioen meerendeels heiden-
sche Inwoners Het aantal parochies is bij
na 300.
Het groot aantal bekeerlingen maakte de
verdeellng van «fit bisdom gewenscht.
valt te
dan ook
politiek
Gandhi
Eenigen tijd geleden werden verschlllen-
-de BerlUnsche telegrammen ontvangen over
de praktijken van een zekere mevrouw
Schmeling, die met een aantal Berljjnsche
danseressen naar Montevideo was vertrok
ken met minder eerbare bedoelingen.
Thans publiceert de Berltjnsche Morgen-
jxwt" een brief welken een lid van het
„balk-t-Schmellng" aan haar vader heeft
geschreven.
Hierin worden de verdere lotgevallen van
het gezelschap beschreven en blijkt o. a..
dat mevrouw Schmeling te Montevideo we
gens handel in naëisjes is gearresteerd
naar Buenos-Ayres is getransporteerd.
De vertegenwoordigers van Duikchland
en de overheid In Zuid-Amerika. hebben
zich het lot van de meisjes van het ballet
Intusschen aangetrokkén en er voor ge
zorgd. dat zli thans in werkelijke theaters
kunnen optreden en niet In de lokalen,
waarvoor mevrouw Schmeling ze had be
stemd.
De uitgaande Gelria” is bij de Noorder-
sluls te IJmuiden aan den grond geloopen
en wegens schade laan de schroeven naar
Amsterdam teruggekeerd.
Nog meer ontdekkingen.
Door de Berltjnsche recherche zijn aan
een tegen een Spaanschen
éen groep als danseressen
meisjes naar Barcelona
zou gelokt hebben, waar zij zich echter ver
zet hebben tegen vrjjheidsberooving.
Nadere inlichtingen ontbreken nog.
van Mgr.' Nolens en
van Roojj.
Het programma der viering van het 25-
jarig bestaan der algemeene landelijke or
ganisatie der R K. Staatspartij' op Zaterdag
24 Mei as. te Utrecht, luidt als volgt:
10 uur: Plechtige H. Mis. opgedragen door
den zeereerw heer W. F. A. Overmeer, lid
van het Partijbestuur, secretaris van de R.K
Rijkskieskrlngorganisatie Friesland, in de
Kathedrale kerk aan de Lange Nieuwstraat
te Utrecht
Na de H. MIs vereenigun de leden van den
Partijraad en de genoodlgden zich tn de
groote zaal van het Jaarbeurs-Restaurant
ingang door het Restaurant of aan den Ca-
thafijneslngel), waar om half 12 receptie
door het Partijbestuur wondt gehouden.
12 uur: Gezamenlijke lunch in een der
zaten van het Jaarbeurs-Restaurant.
1!4 uur: Feestvergadering van den Partij
raad der RK. Staatspartij, ter herdenking
van het 25-jarig bestaan der RK. Paxtij-
organisatle.
Agenda:
1. Welkomstwoord en rede van dén Voor
zitter van den Partijraad, Mgr. dr. W. H.
Nolens.
2. Rede, uitgesproken door prof. dr. A. H.
M. J. van Roojj. hoogleeraar aan de Ge-
hieenteiyke Universiteit te Amsterdam.
3 Huldiging van den heer mr. J. N. J. E.
Heerkens Thjjssen, die gedurende 25 Jaar,
van de oprichting van de Algemeene Par-
tU-organ Isa tie of bestuurslid en Partij
penningmeester is geweest.
4. Gelegenheid voor genoodlgden om de
begroeting te beantwoorden.
5. Sluiting der vergadering.
dat zij daardoor tevens verloren den
titel, welke hun het recht zou hebben
gegeven om in die overzeesche gewes
ten bestuursmacht uit te oefenen.
De meeste regeerlngen hebben de
Missie tegengewerkt, haar dan haar lot
overgelaten, of haar misbruikt voor
nationalistische doeleinden. Had men
de Missie beter ondersteund, dan zou
daarginder thans niet het atheïsme,
materialisme, nationalisme, scepticisme
en socialisme van het Westen zijn in
vloed doen gevoelen. Maar in plaats
dat men in de overzeesche gewesten de
christelijke beschaving heeft gebracht,
zijn die landen en volken vaak van uit
het Westen vergiftigd.
Neen, dit Europa mist maar al te
vaak het recht om zich over de kuipe
rijen van het bolsjewisme te beklagen
Bij het beheer der koloniën heeft
bijna steeds een verkeerde doelstelling
voorgezeten. In plaats dat het doel ge
richt was op verbreiding der christe
lijke beginselen, heeft men voorname
lijk zjjn winzucht bot gevierd. Men zag
in den kleurling minder den even-
mensch, naar Gods evenbeeld gescha
pen, dan wel een voorwerp, dat men
kon uitbuiten.
De misdaden der koloniale regeerin-
gen zijn zonder tal; Noord-Amerlkaan-
sche Indianen, Tasmaniërs, Vuurlan-
ders en Australiërs zijn zooveel moge-
Ijjk ultgeroeld. Andere volken zijn door
middel van alcohol, opium en andere
bedwelmende vergiften ten ondergang
gebracht. De gruwelen van den Congo,
het transport van millioenen negers
naar Amerika, de slavernij, de rechte
loosheid van Inboorlingen njet betrek
king tot het landbezit in Zuid-Afrika
enz. liggen ieder nog versch in het ge
heugen.
In latere, jaren komt daar nog bij de
snel toenemende industrialisatie, ter
wijl de koloniale volkeren daarvoor
meestal nog niet rUp zjjn, en het ont
breken van voldoende wetten om het
kapitalisme in het Oosten bijtijds bin
nen bepaalde grenzen te houden.
Zóó werken in de mijnen van En-
gelsch-Indië nog 60-000 vrouwen, die
hun kinderen mee naar bet werk
nemen. Die kinderen worden met
opium soet gehouden. Gevolgen: kin
dersterfte 60 pet., dividend 120 pet.!!
In Shanghai zijn 60 pet. der arbei
ders in Europeesche fabrieken jonger
dan 12 jaar!
Valt het dan te verwonderen, wan
neer het verlangen ontstaat om een
dergelijk juk af te schudden? Valt het
dan te verwonderen, dat die kleurlin
gen hun cultuur, hun maatschappelijke
orde en ten slotte ook hun godsdienst
beter vinden, dan wat de Europeaan
hun op dit gebied bracht? Dit klemt
nog te meer, wanneer men weet, dat
duizenden Oosterlingen in den laatsten
oorlog op de slagvelden van Europa
hebben gezien, hoe deze volken van het
Westen onderling verdeeld en ver
scheurd zjjn en hoe zij zelf den zwarte,
den bruine en den bronzen tegen den
eigen witten broeder hebben opgezet.
Had men hun ooit beter kunnen leeren
inzien, dat Europa volstrekt niet als
onoverwinnelijk valt te beschouwen?
Er is voor Europa maar één weg om
den opstand der Oostersche volken te
voorkomen en om de positie van kolo
niale mogendheid te behouden en die
is: terugkeer naar het standpunt, dat
het Westen alléén een taak heeft te
vervullen, wanneer het het christelijk
geloof en de christelijke beschaving
aan de koloniale volkeren wil brengen.
Zoolang de Europeesche regeerlngen dit
niet willen inzien, zoolang zij hun recht
alleen baseeren op machtslust om
materieel voordeel zonder meer,
desnoods gesteund door tanks en ma-,
chlnegeweren, zal steeds meer blijken,
dat Europa niet meer geschikt is om
als koloniale mogendheid van mlllioe-
nen-volken in andere gewesten op te
treden.
Op den grondslag van de christelijke
gedachte heeft het binnen zekere gren
zen een t^ak te vervullen, xonder die
gedachte mag het daarop geen aan
spraak maken.
Zooals wij reeds mededeelden, wordt bo
vengenoemde Propagandadag as.. Zondag
te Alkmaar gehouden.
Des morgens onder de Hoogmis In de
St. Laurentiuskerk zal Pater Aug. de Hart
O. F. M preken, terwijl des middags te
'Jiatf drie In den Stedelfjken Muzlektuin
de heer H. B. v. d. Sande zal spreken over
..Leelijkheidswedstrljd” en Pater Aug.
Hart over ..Het Narrenspel in het
reldstadion”.
Aan deze middagvergadering zal vooraf
gaan een optocht met muziek, vlaggen en
K.
muzlektuin
A. C. M. Schaepman. proost van het Me
tropolitaan Kapitte^ het woord
Toespraak Mgr. Schaepman
mij. aldus Mgr gedrongen u
geheele Kapittel, te zeggen,
wat on: bezielt op dit verheven oogenbllk.
Namens het Kapitel heb ik den H. Vader
een schrijven gezonden om Hem te bedan
ken. dat Hij ons zoo n goedep bisschop
heeft gegeven. Ik dank u, dat gij deze zware
taak wel hebt willen aanvaarden. Gü hebt
uw hoop in God verankerd, zooals uw
schoon devies luidt. Daarnaast kunt u op
ons rekenen. Gij 4cunt verzekerd zijn van
onze trouw, liefd" en eerbied, niet alleen
van het Kapittel, maar van de geheele
geestelükhe d en alle geloovlgen van het
Aartsbisdom.
Wij zijn u* aangegeven raadgevers, dat
is in de kerkeltfke wetgeving bepaald Gij
zult nooit teleurgesteld werden, wat onze
aanhankelijkheid, hartelijkheid en liefde
betreft. Wij ook vertrouwen op God. op uw
grooten voorganger en vooral op den H. Bo-
nlfaclus. Gy zult hem volgen en wij volgen
u, waar gij ook gaat. In alle mogelijke om
standigheden .zullen wjj u dienen en u met
raad steunen.
Vervolgens vroeg de Proost van het ka
pittel den nieuwen aartsbisschop hem en
De minister heeft zich inzake de verbin
ding met den Boven-Rijn uitgesproken ten
mn«te van de route Amsterdam-Utreeht-
Wük bij Duurstede.
De vooraanstaande plaats, welke
Nederland inneemt in de rfj van kolo-
mogendheden, maakt, dat er In
land, vooral in de latere Jaren,
groote belangstelling bestaat voor het
steeds meer acuut wordende koloniale
vraagstuk in het algemeen.
De Katholieke Staatspartij heeft
door het houden van vergaderingen,
aan dit vraagstuk gewijd, getoond, dat
zU met haar belangstelling niet wil
achterblijven en de redevoeringen van
de katholieke senatoren Prof. Steger en
Mr. Janssen, ten vorigen jare en dit Jaar
opnieuw in de Volksvertegenwoordiging
gehouden, leggen daarvan jnede getui
genis af.
Het behoeft geen betoog, dat de
strijd, welke thans in Engelsch-Indie
óp initiatief van Gandhi is ontbrand,
ook voor andere koloniale mogendhe
den en met name voor Nederland van
belang is.
We kunnen uit de actie van Gandhi
en uit hetgeen daarginds geschiedt,
verschillende lessen trekken.
De eerste les van Gandhi, welke hij
ongevraagd aan geheel Eurppa geeft,
bestaat hierin, dat hij zijn kracht put
uit zijn beginsel en dat hij een innig
verband legt tusschen godsdienst en
jjolltiek. Gandhi wil van geen compro
missen weten, hij houdt met het zJ. ten
onrechte bestaandè geen rekening^ hij
doet geen concessies, maar hij handel*
zuiver uit beginsel. Dat maakt hem zoo
gevaarlijk voor Engeland, dat is de
groote ./kracht van de beweging, welke
hij orjfketend heeft, dat stort de geest
drift in de harten zijner volgelingen.
Dat beginsel geeft Gandhi de kracht
niet alleen een poging te ondernemen
om zijn landeconomisch onafhankelijk
‘e maken, maar óók om het te bevrij
den yan de Europeesche beschaving.
Daarin zit iets schoons, iets verhe-
vens, waarvan wij Europeanen, die
christenen heeten, veel kunnen leeren.
In hoeverre is in Europa nog sprake
van een politiek, welke uit het beginsel
leeft? Waar wordt nog een band ge
legd tusschen godsdienst en politiek?
Gaat de gansche politiek der groote
Staten van Europa tegenwoordig niet
één grooten kronkelweg, waarin de
rechte lijn van een beginsel nauwelijks
onderscheiden?- Maar waar is
nog van geestdrift ^oor de
sprake? We kunnen van
leeren, dat we ook op politiek
gebied den rechten weg van het begin
sel hebben te bewandelen.
Maar we kunnen uit het geval van
Engelsch-Indlë nog meer leeren. In
Afrika broeit het voortdurend onder de
negers der Zuid-Afrikaansche Unie en
ook dair ontbreekt het, zoo min als in
Engelsch-Indië. aan intellectueels lei
ders. In het Senegal-gebied, dat onder
Fransch bestuur staat, dreigt voortdu
rend opstand. In Marokko hebben de
blanken wel Abd el Krim overwonnen,
maar daarom is de toestand er nog
allerminst veilig. In Egypte en Soedan
is een
staande
is of
welke in zijn diepste wezen gaat om de
al of niet erkenning van het recht om
koloniale heerschappij uit te oefenen,
welk recht de Europeesche Staten reeds
eeuwenlang deden gelden.
Het spreekt van zelf, dat achter dit
alles het Russisch Bolsjewisme als een
Mephistopheles zit te stoken. Maar voor
het overige zeggen wij, met Dr. Anton
Böhm in „Schonere Zukunft”, hebben
de kolonlseerende Europeesche mo
gendheden in het algemeen ook niets
nagelaten om te bevorderen, dat het
zoover kwam.
De Europeesche regeerlngen hebben
vergeten, waaraan zij hunne aanspra
ken ontleenden om in het verre Oosten
als bestuurders op te treden. Zij had
den in die landen zeker een taak te
vervullen. Het Westen is het bevoor
rechte kind der Kerk, het is de erfge
naam, waaraan het bestuur en de be
waring der christelijke goederen is op
gedragen. Het heeft tot taak van de
schatten varj het geloof aan alle vol
ken der aarde mede te deelen, overal
de heerschappij van Christus’ Koning
schap te vestigen, de idee van Christus’
wereldrijk te verbreiden. Als zoodanig
hadden de blanken van het Westen een
taak te vervullen ten opzichte van de
kleurlingen en van alle onbeschaafde
volken. Nadat aan die volken de goede
ren van de christelijke volksgemeen
schap zouden zijn gebracht, moesten
deze langzamerhand a’s gelijkgerech
tigde deelen in die groote gemeenschap
Worden opgenomën.
Maar de regeerders van Europa, die
zelf meerende^s met de christelijke
begins?!en hadden gebroken, die zelfs
in hst eigen moederland geen verband,
tusschen godsdienst en staatsbestuur
wisten te leggen, miskenden de taak,
welke zij in het verre Oosten hadden
te vervullen ten zegen van millioenen
menschen en zU vergaten bovendien,
