4
DE REISVEREENIGING VAN JAN MUIL
««1
E-OGJD
De legende van een &rot
VAN ALLES WAT
h
5V
De eerste
Kees
wan
Een held
dJick Leeuwaard
41
i
T«g
3
rr
f
Tg a
*c
a
a
B.L.N.S.
h
7
o
o
o
MET PLAATJES VAN
t
v
o
t
h
b
r
CcW#h* IcodtOC-kd L^OCVn.
«tl
5*®
a.
o
OVERNEMING UIT DEZE
RUBRIEK ZONDER TOESTEMMING VERBODEN
2S
TOOVERINKT
W
schrift
h<
f.
4
dan
Grootvader! Wat doet gy?
met
kind heeft gelijk,” antwoordde
t
!h>
ca deae verscheen op een keer op
golven
do
der see.
M.
OPLOSSING RAADSELSERIE
Raadsels, serie A
H. FOCUS
i
i
'■5.
F
ns
en
i
1
1
„Maar me dunkt dat we weer naar huls
moeten, anders wordt het te laat voor
WATER KOKEN IN EEN PAPIEREN
BAKJE
Kees was nog wat bleven zitten en daar
de anderen hun bloemen bij hen brach
ten, had hy allen tyd om ze te bekijken.
Zoo kwam het dat hem een dagkoekoeks-
bloem opviel, die er ongewoon uitzag. Het
leek wel of er meeldraden en een stam
per Inzaten. Hij hield de bloem apart en
even later, toen de anderen terug kwa
men, liet hy hun het eigenaardig ver
schijnsel zien.
116. Toen de minister bet verzoekschrift ontvangen had,
begaf hij zich eveneens naar de koningin, waar hij
Jan Muil ontving. De koningin willigde bet verzoek
schrift In.
114. Beer de Bruin was over het optreden van den con
sul erg ontevreden en richtte zich dus met een ver
zoekschrift tot den minister.
1
c
1
a
Lu.,
dtao
fa-oni
WE
dl.
de
bo
vó
ge
gn
vei
he
Wi
g«
aa'
g«
ma
On
tee
hef
lies
lev
pre
1»,
zoo
cat
zljr
ter
der
hot
E
spn
stel
zijn
zon
Sch;
dig
de
van
war
der
Hjkt
nln(
past
te
ven
dooi
well
ziek
liefd
lljde
11e fd
zal
in d
den.
rech
voor
af ha
deljj
ken
h»”d
ÏV
»*»c.«l<LraJ«v»
h
U
U
n
V
01
n
w
Dl
Dl
VI
te
st
18
te
va
geheel gebruikt werd voor de verbouwing
van rijst, werd aan drie zijden door hooge,
beboschte bergen ingesloten. Aan de vier
de zijde daalde het af naar het strand
van den Grooten Oceaan 8 ie daar een
vlakke golf vormde. Daar beneden aan
de kust stonden een aantal huisjes, die
met een klein kerkje een nederig dorpje
vormden.
Op een zomeravond stond Hamaguchl
oani
Zijn voet
Eksteroogen
De orgeltrappers en zij die het carillon
bespelen
De letter o
De wijzer van een uurwerk
Tusschen haar geboorte- en sterfdag
Omdat het aderen bezit
De bedelaars, want die zijn steeds van
gasten vrij
Een onzer voeten
10. Een bruid
Tot de ellandenbogen, die zich als een
guirlande rondom de Oostkust van Azië
slingeren, behoort ook het keizerrijk Ja
pan. Het land is zeer bergachtig; de na
tuur biedt er allerlei afwisselend schoon
te aanschouwen. Maar de schoonste stre
ken der aarde zijn niet altijd de veiligste
en de best bewoonbare. Zoo is ook Japan
berucht om de geweldige onderaardsche
Inkt te maken Is heelemaal geen kunst
stuk. maar omdat je met bizonder toe
bereide Inkt eenlge aardige goocheltoeren
kan verrichten, geef ik je hieronder een
paar recepten.
Je hebt verschillende soorten van der-
gelüken inkt.
L Inkt, waardoor het schrift eerst
zichtbaar wordt boven het vuur. Hiertoe
behooren
a. Azijn
b. Citroensap
c. Uiensap
d. Met water verdund .sterkwater"
e. Met water verdund eiwit
In water opgelost keukensout
-g. Aluinoplossing
h. Oplossing van vitriool
stamper voorkomen, Is zelfbestulvlng na
tuurlijk uitgesloten. By de dagkoekoeks-
bloem is alleen kruisbestuiving mogelijk.
En nu moeten we nog wat meer koe
koeksbloemen verzamelen, want er Is nog
wat bizonders te zien. Ik ga ook nog wat
eereprys en smeerwortel plukken. De
eereprys (fig. 3) kun je alleen goed be
waren door ze dadelyk te drogen, anders
valt de bloem uit. Smeerwortel (fig. 4)
staat hier veel en zelfs In verschillende
kleuren.
Kees" opperde Tilly. „Gaan we da vol
gende week weer?" vroeg deze.
Even betrok Henk’s gezicht. ..volgende
week hebben we schrlftelljk eindexamen,
dan Is het met het vrye leventje uit.
Maar jullie gaan dan natuuriyk toch, als
het mooi weer Is.”
.Ja” riep Ada: „En dan noteeren we
alles wat we zien en vinden en dan hoo-
ren jullie het later wel. Afgesproken?"
„Best" antwoordde Reindert. ..En over
drie weken gaan we misschien weer mee".
Kees was weer heelemaal uitgerust en
dol biy, dat zyn eerste wandeltocht na
zijn ziekte zoo gezellig en leerzaam was
geweest.
S -e- -
het feestterrein en snelden near de bran
dende rijstvelden. De vlugsten, die "t
eerst aankwamen, wilden terstond met het
blusschlngswerk beginnen. Doch Hamagu
chl weerhield hen en sprak gebiedend:
..Laat branden, jongens, laat branden.
Heel het dorp moet hier komen.”
En allen kwamen, het laatst de ouden
van dagen en de moeders met hunne
kinderen op den arm.
113. Beer de Bruin echter ontmoette -op een -gegeven
oogenblik den consul. „Zeg eens eventjes,” zei de
consul, „ik heb jullie niet het recht gegeven hier de
orde te verstorm."
7-i
zóó vraatzuchtig was, dat het niet al
leen alle groote vlsschen, die In de na-
byheid van de kust zwommen, opat;
doch ook de visschers verslond, die het
ongeluk hadden in zyn buurt te komen
met hun kleine visschersbootjes. Vol
vrees gingen dan ook deze arme vis-
natuurkrachten, die dikwijls den bodem
doen beven en schudden en dan meer
malen de grootste verwoestingen aanrich
ten. Welke gevaren zulke aardbevingen
opleveren, leert ons het volgende verhaal.
Aan de Oostzyde van t eiland Nippon
lag aan dén rand van een hoogvlakte het
landhuis van den ouden, welgestelden
Hamaguchl. Het plateau, dat nagenoeg
115. Jan Muil echter zocht het booger op en bracht per
soonlek een bezoek aan de koningin van Biggen-
land. die hem allerhartelijkst ontving.
Hiervoor neem je een cirkelvormig
stukje stevig papier met een mlddelhjn
vah ongeveer 15 centimeter- Nu maak ja
van yaerdraad een ring, en dien plaats je
horizontaal boven een kaars.
Nu leg je het papier op den ring en
duwt het in het midden een beetje naar
benedjn, zoodat je daar een soort kuiltje
krijgt een bakje dus, waarin je een
beetje water kunt gieten. Nu verse! ilf
je den houder zoo. dat de onderkant van
het papier precies reikt aan de punt van
de kaarsvlam, wanneer je die aansteekt.
Eb dit in orde, dan steek je de kaars
aan. Dus niet eerst de kaars aansteken en
daarna water In je papieren bakje doen,
want dan mislukt de proef finaal.
Tot je groote verbazing sul je zien, dat
het papier niet verbrandt, maar dat bet
water gauw begin te koken.
Dit wonderiyk schynende verschijnsel
laat zich heel eenvoudig hierdoor ver
klaren, doordat alle warmte van de
vlam wordt opgebruikt door het water.
Hieronder bovendien nog een paar re
cepten van gekleorden tooverinkt, die
eerst zichtbaar wordt door T bestrijken
met een andere vloeistof.
By voorbeeld: Paarse tooverinkt.
Hiervoor neem je citroensap, goed be
waard in een glasen flesch. Wil je na
den onzlchtbaren inkt voor den dag bren
gen, dan beschrijf je het geschrevene met
*n vloeistof, die uit vlooitjes of made
liefjes bereid Is. waartoe men deze bloe
men onder water drukt en daarop uit
drukt
Ook dezen inkt moet je in een glazen
flesch bewaren
Wil je andere kleuren krijgen na het
bestrijken met dit bloemenwater,
gebruik je het volgende:
Voor gele tooverinkt neem je de bla
deren van goudsbloemen, laat ze 7 k
dagen In goeden wijnazijn liggen, pers ze
dan goed uit en bewaar het nat lp een
goed gesloten flesch.
Voor Roede tooverinkt neem je zwavel
zuur en splrltus-nitrldulsus (by *n drogist
te krygen) en ..verdunt dit met 8 k 10 maal
zooveel water.
Voor Groene tooverinkt is het recept:
Los goeden, drogen wijnsteen op in het
noodige regenwater.
Hieronder ten slotte nog ‘n recept voor
inkt die na 24 uur verdwijnt.
Je kookt galnoten in koud water en
doet er dan vitriool. Arabische gom en
salmiak by. Wat je met deze inkt schrijft,
verdwijnt in 34 uur.
SvaB-ipa» UJ*
ea.n a.»»Jer c
II. Inkt, die door de werking der lucht
zichtbaar wordt. Hiervoor kan men ge
bruiken:
a. Een oplossing van lood in „sterk
water"
b. Een oplossing van tin In .konings
water'’ (dat Is een mengsel van salpeter
zuur en zoutzuur).
Gelukkig had de dokter er geen be
zwaar tegen, dat Kees een niet te lange
wandeling mee zou maken. Bovendien
wilden Henk en Reindert graag bloemen
gaan zoeken voor het eindexamen. De
heele club ging dus mee de weilanden
In, waar langs de slootkanten zeker heel
wat te zien zou zyn.
Henk had voor het examen os. de fa
milie waartoe de koekoeksbloem behoort,
gekozen. Hy verzamelde dan ook yverig
en had al gauw een aantal planten by
elkaar, zyn flora had hy meegenomen
en zittend op het hek ging hy determl-
neeren.
op het balkon van zyn woning en keek
naar beneden, naar het gehucht, waar
men druk bezig was toebereidselen te
maken voor een volksfeest, dat den vol
genden dag zou gehouden worden. Al de
dorpelingen waren in de weer en eenzaam
lag de hoogvlakte, waar de geboste rijst
te drogen stond.
Plotseling rilde het balkon door een
aardbeving; de schok was wel niet hevig,
maar hield geruimen tyd aan. Hamagu
chl herkende daarin terstond zyn ver-
raderlyk karakter. Toen de beving ophield,
viel het oog van den ouden man op de
baal en daar vertoonde zich een vreemd
schouwspel. Het strand verbreedde zich
meer en meer; het scheen alsof de zee
wegliep van het land. Biykbaar had heel
het dorp het wonderiyk verschynsel op
gemerkt, want al het volk stond stil van
verbazing. Niemand begreep er lets van;
alleen Hamaguchl wist, welke verwoesting
de zee weldra zou aanrichten. Snel nam
hy een kloek besluit. Hy riep zyn klein
zoon, een jongen van tien jaar, het eenlge
familielid, dat met hem thuis was.
„Tada! vlug, steek een toorts aan!”
Het kind gehoorzaamde en de oude
man snelde met de brandende fakkel het
hooggelegen rystveld op. Daar sjak hy
het vuar in de rjjstbossen. die weldra
het plateau In een rossen gloed hulden.
„Grootvader, wat doet u?" riep Tada
schreiend. Maar Hatnaguchi gaf geen
antwoord; hy dacht alleen aan vierhon
derd menschenlevens, die in gevaar wa-
r^réïl; Daar beneden had men den brand
spoedig opgemerkt. Verbazing maakte nu
plaats voor groote ontsteltenis en In
dichte drommen verlieten de dorpelingen
Ik weet
kunde van
schien niet
beetje ter hulp komenDe Zuidkust van
Java is over ^et algemeen hoog en steil
ni^. of jullie je aardryks-
Indlë goed kennen! Mis
en daarom zal ik je een
op den stempel komen. Het zaad dat de
krachtigste planten geeft, is ontstaan
door stuifmeel, dat van een andere plant
afkomstig is. We noemen dat kruisbestui
ving. Wanneer nu, zooals hier, in een
bloem alleen meeldraden of alleen een
Ditmaal was het Henk die de verkla
ring wist. „Die koekoeksbloem Is aange
tast door een schimmel, een soort brand-
schlmmel. Die brand leeft niet In de kor
rels zooals by het graan maar in de
bloem. En de brandsporen die later weer
nieuwe bloemen zullen aantasten, worden
gevormd op de plaats waar by andere
bloemen de meeldraden zitten.”
„Grootvader is krankzinnig geworden,"
snikte de kleine Tada. „Ik heb hem de
rystbossen met opzet in brand zien
steken.”
„Het
Hamachugl. „En ook dat is myn eigen
werk”, sprak hy, naar zyn landhuis
wyzend, waar de vlammen reeds boven
het dak uitsloegen. „Is er niemand meer
in ’t dorp?”
„Allen zyn hier,” was het antwoord,
„maar zeg ons toch, wat voerde tot deze
verschrikkeiyke daad?"
,Xyk!” zei de oude man en zyn ver
magerde hand wees naar het strand.
Daar kwam ze aanzettten de zee; een
hooge, dreigende golf naderde met groote
snelheid. Met een geweldigen schok sloeg
zy tegen het strand. Maar haar vaart was
niet gestuit. Bruisend rolde zy met ver-
vaariyke kracht bet dorp binnen. Alles
veegde zy weg. Krakend stortten de hui
zen Ineen. Tot vyfmaal toe trok de golf
zich terug en sloeg daarna opnieuw
tegen het strand. Doch telken* verloor zy
aan kracht, tot zy ten laatste den rand
der baai niet meer overschreed.
Welk droevig schouwspel liet zy achter.
Alle woningen lagen verpletterd ineen.
Alleen het kerkje verhief nog zyn spus
boven het tooneel van ellende. Geheel de
schare stond stom van schrik ’en ont
zetting
„Begrijpt gij nu, waarom ik de rijst in
brand stak?” vroeg de oude Hamaguchl
met trillende stem. Hy was nu even
arm als de behoeftlgste onder de dorpe
lingen, maar door zyn kloeke daad had
hy vierhonderd menschenlevens gered.
eeuwig zal blijven staan als afschrik
voor gevaariyke zeemonsters, die de
arme visschers zouden willen hinderen.
Ziedaar de geschiedenis der grot, zoo
als de bevolking die aan ieder hertelt,
die daar in die streek komt.
en tegen deze rotsenkust slaat het water
van den Indischen Oceaan reeds eeuwen
en eeuwen. Soms by „torm beuken
huizenhooge golven tegen de harde
steenmassa an stuiven woest uiteen, ter-
wyi het witte schuim meters ver in het
rond spat. Al moet echter -e oceaan
wyken voor hetr harde graniet; toch
vreet het zilte water alle weeke deelen
der steenmassa weg en doet grotten en
holpn onstaan, die soms zeer grillige
vormen aannemen. Nu ligt tusschen de
Dirk de Vries-baai en de Mauritsbaal
(twee baaien aan Java’s Zuidkust) een
betreEkeiyk klein schiereiland, Penand-
joang genaamd, en hier vooral heeft de
oceaan in de steenen kust prachtige
grekten gemaakt, de een al grooter dan
d» ander. De gróótste daarvan nu is de
z.g. Olifantsgrot, zoo genoemd, omdat er
door het water een tjpeld is uitgehouwen,
dat wel eenlgszins op een olifant gelykt.
Kop met ooren en slagtanden, een paar
dikke voorpooten en als je dan beschikt
over de fantasie van den Javaan, dan
kan je er wel zoo’n olifantenlichaam
uithalen.
De eenvoudige Javaan, die niet zoo
gauw begrijpt, hoe het mogeiyk is, dat
daar zoo’n rotemonster kon ontstaan,
denkt natuurlijk aan Iets bovennatuur-
lyks en brengt het verschynsel in ver
band met góden en godinnen, die hier
hun macht hebben getoond en hy zoekt
naar de oplossing van het raadsel. Zoo
heeft hy opk een prachtige geschiedenis
verzonnpn over de groote olifantsgrot
die Ik jullie hier even wil vertellen. -
Vóór duizenden jaren leefde aan de
kust van Java een groot zeemonster, dat
schers uit om te probeeren. of ze wat
visch machtig konden worden. Steeds
vreesden ze, dat het monster uit de zee
zou opduiken om hen te verslinden. Wat
deden de arme kerels nu?
Ze begonnexK te bidden tot den god
der zee en vroegen, of die hen verlossen
wijde van dit gruwelyke monster, opdat
ze weer veilig de zee konden bevaren en
als vroeger, overvloed van vlsschen zou
den vangen.
En zie, de machtige god verhoorde
hun gebed. Hy stuurde een grooten
olifant met slurf en slagtanden en liet
dien door de zee waden op Joek naar het
zeemonster. De dag kaam weldra, dat
de olifant en het menschenversllndend
ondier elkaar ontmoetten. Een hevig ge
vecht ontstond, dat uren en uren duur
de. Kilometers ver werd de zee rood ge
kleurd door het bloed, dat by dezen
strijd vloeide en eindelyk tegen zons
ondergang eindigde de kamp. Het
zeemonster plofte zielloos neer in de
diepte der zee en de oceaan was weer
veilig voor de visschers. Rustig konden ze
weer uitvaren met hun ranke bootjes;
en nooit meer viel er een slachtoffer als
wraak van het zeemonster. Dat was een
opluchting voor die arme zeelui. Uit den
grond van hun hart' dankten ze den
zeegod voor zyn hulp en deze verscheen
op een keer op de golven der zee en
riep den hem omringenden visschers toe:
„Ik heb jullie bede verhoord; de olifant
heeft zyn plicht gedaan en kan nu de
zee weer verlaten, maar opdat andere
zeemonsters afgeschrikt zoudeh worden,
nog eens zoo ruw en meedoogenlooe op
te treden tegen affne visschers, zal ik
hem neerzetten in een grot aan de
kust.”
Daarop leidde de zeegod het groote
dier op het land en plaatste het in de
Olifantsgrot, waar bet nu nog staat en
De gewone koekoeksbloem kende hfj
al (fig. 1). Maar daar vond hy ook aan
den slootkant zoowaar bloemen van de
dagkoekoeksbloem (fig. 3). En by het de-
termineeren van de plant viel het hem
op, dat er bloemen waren met stampers
alleen en bloemen met meeldraden al-
len. Reindert die zyn plantkundeboek by
zich had, wist het hem uit te leggen.
Trouwens alle leden van de club kwamen
er by staan; want als Reindert iets te
vertellen had. was het zeker de moeite
waard om te luisteren.
,KÜk eens”, zei hy: „zooals je weet
moet er om zaad te verkrygen, stuifmeel
5.
6.
7.
9.
