ONS BLAD
LEEKEPREEKEN
^puinBbak
68
09
R
ALLES GEPROBEERD
L. FRANKENBERG, alkmaar
ZATERDAG 17 MEI 1930
dit nummer bestaat uit vier bladen
VIER EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 116
f750
f250
De Landbouwcrisis
LR
50 hulzen
Voornaamste cMteuws
Pastoor D. M. G. P. de Haas t
Het Nederlandsch Persmuseum
lt
De crisis op Malta
De Avro naar Brussel?
FAILLIsS&IENTEï
Mond- en Klauwzeer
.O j
Zware brand in de
Noorsche stad Bergen
Wij plaatsen Uwe ADVERTENTltN zonder prijsverhoocinc in alle
binnen- en buitenlandsche bladen. Strikte geheimhouding
SN
\L
M.
37e Nationale Bedevaart naar
Lourdes
vernield 4 millioen
kronen schade
JOH, LAUWERS
Het Eucharistisch Congres
te Carthago
De schatgravers te
1750.- ^=-.-nX f250.- 1125.
UNGIHE MOET OP STRAFFE VAR VERLIES VAR RECHTER, GESCHIEOER UITERLIJK DRIEMAAL VIER ER TWIRTIG URER RA KET OHGEVAL
0
I
hij verlies van *n
bij een breuk van
Nog geen uftstaitael.
I
Uitvaart en begrafenis te Bovenkerk
Burg,
Een nieuwe phase
van
men
Het Museum voor het publiek geopend
voor
re-
haar
reeds
Barometerstand 9 uur v.m.: 771, vooruit.
beide
R.-c.
iets ge-
(Aid Handelainformaties)
actief.
VughterdUk 24,
8e veneer
kun-
algemeene
9
len
.43
.96
.13
komen;
om
gen
moet vinden
inderdaad de bedoeling,
zaakgelastigde bij het Vatl-
de
van
Bevestigd* wordt, dat er in de betrekkingen
tusechen het Vaticaan en Engeland een ze
kere spanning is ontstaan over het Malta-
conflfct.
Nederlaag voor de Engelsehe regeering in
het Hoogerhuis.
De procedure ter oplossing van de moei
lijkheden tusschen Frankrijk en Italië.
van
macht
Maar
bijeen ongeval met
doodeliiken afloop
de
spoedig
Het verzet in Engelsch-lndië. Onderhan-
dellngen tusschen de Indische regeering en
Gandhi?
De ministrerieele maatregelen tegen
poststaking in Frankrijk.
Beperkende maatregelen voor het betoogen
te Berlijn.
De begrafenis van Pastoor D. M. G. F. de
Haas.
fun-
v. d.
zoon
OORD-HOLL ANDSCH DAGBLAD
bij verliaa van sen band,
een voet of een oog
Thans zijn ook Goeree en Overflakkee Fn
Groningen wegens bet heerschen van mond
en klauwzeer, voor den invoer van vee ge
sloten.
Besprekingen tusschen Cortius en Briand
over de verdere ontruiming van het Rijn
land.
wij
geestesvrijheid
van elkanders
dienstoor logen
of
verpleegsters
en kunnen
de
hun
Het bestuur van
Onze Lieve Vrouw
ALKMAAR
Barometers Thermometers
PAYGLOP 3
De betrekkingen tusschen het Vaticaan
en Engeland
De schatgravers te Zaandam hebben het
terrein hunner werkzaamheden verplaatst.
Voor den uitvoer van eieren zal een ge
meenschappelijk controlebureau in het leven
worden geroepen.
10M dakloozen.
De brand, die heden de oude Hanzestad
Bergen geteisterd heeft 1 een der grootste
geweest, die in Scandin ié gewoed hebben
sedert tientallen Jaren. De afgebrande ha
venbuurten bestaan uit lage houten huizen.
Bovendien werden nog talrijke andere hui
zen door water beschadigd. Meer dan 200
huisgezinnen, d.ws. ongeveer 1000 menschen
zijn dakloos Ofschoon het vuur thans tot
zijn haard beperkt is. heeft de onrust in de
stad nog niet uitgewerkt, daar de vlammen
steeds weer opschieten. Verscheidene schepen
in de haven zijn verbrand voor de lading
geborgen kon worden. Als door een won
der zijn geen menschenlevens verloren ge
gaan. In ieder geval wordt tot dusverre .nie
mand vermist.
Dé jjWleele stad heeft zich ter beschikking
gesteld voor het blusschingswerk. OpL som
mige oogenbllkken was de aandrang van
hulpvaardlgen zelfs zoo groot, dat de blus-
schingswerkzaamheden hierdoor geremd wer
den.
Vervoer van herkauwende
dieren en varkens
Gistermorgen is de schatgraver!) te Zaan
dam in een nieuwe phase getreden.
De Dultsche schatgravers, blijkbaar twij
felend aan hun eigen gegevens, hebben
thans met den heer Ros, den vroegeren
eigenaar van het aangrenzend terrein, een
overeenkomst aangegaan, waarbij de heer
Ros, de juiste plek, waar de schat ligt, zal
aanwijzen
gedaan ziji
’2©
Opgegeven door V d. Graaf en Co. N.V.
Bü oea zwaren brand in de Noorsche stad
Bergen zijn M hulzen verwoest. Ruim
millioen schade.
Antwoord van den Minister van Binnen-
landvhr Zaken en I -rr'lbotiw op de vraag
van den heer Braat betreffende de crisis in
den tand bon
Nadere bijzonderheden over de begrafenis
van Mr. P. J. T roe is tra.
Op de vraag van het Tweede Kamerlid
dan heer Braat betreffende indiening en be
handeling vóór het as. zomerreces der ■Twee
de Kamer van wetsvoorstellen, strekkende
tot steun of bescherming van de landbou
wers, heeft de minister van Binnenl. Zaken
en Landbouw geantwoord:
Voor zooveel In de vraag uitdrukking wordt
gegeven aan de gedachte, dat, Indien in ver
band met den crisistoestand de wetteltjke
weg zou moeten worden gevolgd, deze zoo
spoedig mogelijk dient te worden ingeslagen,
is de Regeering met den steller van de vraag
van gelijke meening.
Of tot mogeljjke maatregelen met betrek
king tot de crisis, voorzieningen bij de wet
zullen behooren. kan op dit oogenblik nog
niet worden vastgesteld.
8. J. H. C. Kuyper, koopman. Soest, Birkt-
straat 17. R.-c. Mr. J. W Suringar Cur
Mr. H. Th. Gerlings, Utrecht.
R. Frjjllng. schilder. Hardenberg R.-c.
Mr. W A. Vos. Cur. Mr. J. H. F. Koetsier
Zwolle.
W Eijlering. bakker, laatstelijk wonende
te Dedemsvaart, gemeente Avereest. R.-c.
Mr W A Vos. Cur. J. H F. Koetsier.
Zwolle.
F. Leviticus, koopman in lompen en oude
metalen, Dordrecht. R.-c. J. H. van Welsen.
Cur Mr. P. Blussé van Oud-Aiblas, Dor
drecht.
15 Mei. B. H. Rlkkert. Apeldoorn De-
venterstraat 356. R.c. Mr H. L. Wükens.
Cur. Mr. H. P. Dlik. Apeldoorn
Opgeheven wegens gebrek aan
7 Mei M Rombout, Rijsoord.
14 Mei:
J van Keulen, Amersfoort.
B. Koek Bzn., Zwolle.
P. J. Gamelkoom. Amsterdam.
8. Joosten. Amsterdam.
Firma Wolf en Leendertse. Amsterdam.
J. de Wolf. Amsterdam.
O. Leendertse. Amsterdam.
L. N Rusch Jr„ Amsterdam.
J. Jonker. Amsterdam.
Vernietigd op grond van verzet:
14 Mel: K. Slokker. Huizen
15 Mel. O. Vlam. Amsterdam.
Vernietigd door Gerechtshof s Hertewen-
bosch: M. C. Schreven, Breda.
Uitgesproken
14 Mei. J. van der Houdt Ja, schoenma
ker. wonende en zaak doende Zwaanhals
371c Rotterdam. Rc Mr G. L. v Oosten
Slingeland Cur. Mr j. A van Everdlngen,
Rotterdam
L. M H Decker, timmerman. Rotterdam,
Willebrordusstraat 74b. R.7C. Mr. Dr. O. L.
v. Oosten Shnceland. Our. Mr. J. A M
Cavadino. Rotterdam
A Ch. Chr, Schoonhoven, wachtaman.
Rotterdam. Mr. Disaelstraat 1b. R.-c. O. h.
v Oosten Slingeland. Cur. Mr. o. Verdoom,
Rotterdam.
G Bergers. Zeist, Odljkerweg 26, drijven
de een lederverffabrtek onder den firma
naam „De Admiraal", wonende te Rijzen
burg. Koninginnelaan 1. R.-c. Mr J. W
Surlngar. Cur. Mr. C. L. Wiertnga. Utrecht.
A. B. Baartmans. sigarenfabrikant.
Utrecht. Nicoiaasweg 113. R-c. Mr. J. w.
Surtngar. Cur. Jhr. Mr. K. de Wükerslooth
Utrecht.
In de Noorsche stad Bergen heeft een he
vige brand gewoed
De brand brak gistermiddag half 3 uit in
een aan de haven staand pakhuis, sloeg over
op eenige in de nabijheid liggende kolenop
slagplaatsen en breidde zich met groote snel
heid uit langs de uit hout opgetrokken ge-
bouwen-compiexen. Er zijn enkele stadsdee-
len in vlammen opgegaan. In weerwil van 't
krachtig optreden van alle brandweerbriga-
des van Bergen en omliggende plaatsen
woedt de brand langen tijd met onvermin
derde kracht voort.
In totaal zijn ruim 50 hulzen, ofschoon
voor het meerendeel kleine, in de asch ge
legd. De schade wordt op 4 millioen kronen
(f 2.650.000 ongeveer) geschat.
De heer Vogt heeft in zijn rede voor den
Hilversumsché zender de mogelijkheid geop
perd van hulp uit het buitenland Naar het
„Vad." verneemt, is er reeds met Brussel on
derhandeld. ten einde vandaar zoo mogelijk
een Nederlandsch programma te kunnen
uiteenden. Het plan zou zijn de uitzendingen
te doen geschieden uit de studio te Hilversum
via een telefoonlijn HilversumBrussel.
dat men op de
plek, welke hU aanwijst, binnen twee da-
met twee man arbeidende, den schat
dat in de relaties tusschen het Vaticaan en
Engeland een zekere spanning is ontstaan,
in verband met de houding van het Vati
caan, ten opzichte van het conflict op
Malta.
Zooals men weet heeft de Engelsehe
geering haar misnoegen geuit, door den
Britschen gezant bij het Vaticaan te ver
plaatsen. Sir Chilton heeft Rome
verlaten.
De beide andere diplomaten, aan de
Britsche legatie bij den H. Stoel werkzaam,
zijn eveneens verplaatst.
Het schijnt
slechts een 1
caan te laten.
aan de hand van vroegere hem
Inde clairvoyante aanduidingen.
Dientengevolge is gisterochtend de heele
boorinstallatie dar Purmerender firma ver
plaatst naar het voormalige terreln-Ros en
begint men daar met nieuwen moed te
boren.
De heer Ros beweert.
Donderdagavond werden in de Parochie
kerk te Bovenkerk de Metten gezongen voor
de zielerust van wijlen pastoor D. M G. P.
de Haas, waarbij agens was rector B. Aal-
berse te Haarlem, - diaken oud-kapelaan
B. W Kloes te Delft en sub-dlaken kapelaan
Tabink van de Kwakel. Als cantoree
geerden de kapelaan der parochie M.
Togt en J. Tesselaar te Den
der parochie.
De kerk was geheel met parochianen ge
vuld. Voorts waren een zevental geestelijken
uit den omtrek aanwezig.
Gistermorgen om half tien werden de
Lauden gezongen, waarna de plechtige H
MIs van Requiem werd opgedragen door De
ken G. J. M. Maat te Buitenveldert, met
assistentie van pastoor W. F. Roozen uit
Bchevenlngen en prof. J. A. Bokeloh. oud
en
d.
bij verlies van een - A
duim of wiisvinaer 3U'
Z. H. de Paus heeft de Pauselijke dele
gatie naar Carthago, welke te Rome is
teruggekeerd, in audiëntie ontvangen.
De H. Vader hield een hartelijke toe
spraak, waarin Hij uiting gaf aan Zijn
vreugde over bet succesvol verloop van het
congres.
ADVERTENTIEPRUSs Van
regels IJÖ; etke regel meer E25,
RECLAME per regel g.25 voor
de eenta pagina; «oor de overig*
pagina's 0-50
RUBRIEK .VRAAG EN AANBOD'
bt) Voormsbetallhg per plaatsing
t per advertentie van 5 regels;
Iedere regel meer J 0J2
De Minister van Binnenlandsche Zaken
en Landbouw heeft met ingang van 18
Mei 1930 het vervoeren of doen vervoeren
van herkauwende dieren en varkens ver
boden gaar een kring, omvattende het
eiland Goeree en Overflakkee.
Onder dit verbod is niet begrepen de in
voer var slachtvee met een openbaar mid
del van vervoer, mits de dieren van af de
lossing na aankomst op de plaats van be
stemming worden geslacht, een en ander
op kosten van belanghebbenden.
Ook heeft de minister met ingang van
18 Mei verboden het vervoeren of doen ver
voeren van herkauwende dieren en var
kens naar een kring, omvattende de pro
vincie Groningen.
Wanneer bijzondere redenen afwijking
van deze verboden noodzakelijk maken,
kan zoodanige afwijking worden toege
staan door den Commissaris der Koningin
in de betreffende provincie.
DWALINGEN DER JEUGD
1 is moeilijk, *t is’ welhaast ónmoge
lijk, zijn eigen tijd zrjiver te schatten:
De meest objectieve beoordeelaar, de
scherpste ziener, A- man met adelaars
blik, zal de beteekenls van vele stroo-
mingen en bewegingen zijner tljdge-
nooten overschatten, de waarde en den
invloed van anderg onderaehatten.
Wanneer wij dan oök in een vorige
beschouwing zeiden, dat wü met bijna
wiskundige zekerheid of liever met de
overtuiging, welke de historische erva
ring geeft, durven constateeren, dat het -
jonge geslacht van heden met zijn
stoute bewering, In weinig tljds kans te
alen geheel de maatschappij een ander
aanzien te zullen geven, een groote
vergissing begaat, dan vreezen wjj geen
logenstraffing van de latere geschiede
nis. Er is echter wat anders en dat Is
van meer beteekenls. Otn aan te too-
nen waarom en in hoeverre de jonge
ren van thans zich vergissen, zouden
wtf* in staat moeten zijn, zelf een helder
beeld van onzen tijd, van zijn kwalen
en deugden, van zijn behoeften en
verlangens, vooral van de in hem wer
kende nieuwe krachten en remmende
invloeden te geven. En waar wij nie
mand in staat achten dit met onfeil
bare juistheid van zijn eigen tijd te
doen, daar willen wij zeker onszelf niet
zulk een bekwaamheid toekennen. Wat
wQ echter wél kunnen, is, langs den
weg van vergelijking en analyseerlng
t» trechten de beteekenls van de nieu
we stroomlngen, die wij onder ons
waarnemen, te benaderen; haar diep
ten te peilen, de kracht te meten,
waarmee zij in de oude beddingen in
dringt.
Wanneer het jonge geslacht van he
den beweert, dat het een vitaliteit
vertoont als nooit te voren gezien Is;
dat het staats voor een oplossing van
j^Dblemen, nooit te voren ontmoet; dat
tet fn eén woord een nimmer opgége-
«sn grootsche taak te vervullen heeft,
dan gaan onze gedachten In de geschie
denis terug. Wij zien daar vele voor
beelden van strijd, van nieuw tegen oud
léven; van een stervende cultuur en
een opbloeienden nieuwen levensten-
denz. Wij zien tijdperken, waarin de
macht der wetenschap, persoonlijke
vrijheid en materieel bezit in handen
van weinigen zijn. Wij zien de onder
drukten opstaan en korter of langer
zich handhaven. Wij zien tijdperken van
staatkundige onmondigheid van het
volk en van zelfbeschikkingsrecht der
massa In de wijze, waarop zij bestuurd
wordt. WIJ zien tijden van absolute
en verdraagzaamheid
meening, naast gods-
en onderdrukking van
religieuze of politieke belijdenis. De
historie is rijk aan allerlei tegenstellin
gen. Maar hoe men haar ook beschouwt
en waar of wanneer men ook op haar
rollen leest, twee lessen leert zij altijd
als on veranderlijk door alle eeuwen
heen: geleidelijken groei van den eenen
toestand naar den andere geeft wel
vaart en bloei; schokken door omwen
teling geven ellende aan hen, die ze
teweeg brengen. En deze tweede les;
elke nieuwe Idee, hetzij op staatkundig,
religieus, ethisch of sociaal gebied breekt
zich hetzij geleidelijk, hetzij met ge
weld baan. Wat langzaam groeit, schijnt
de diepste wortels te bezitten en een
taal leven te hebben. Maar langer of
korter: het nieuwe gaat naar een top
punt; vervalt tot uitersten en verwekt
dan weer een reactie. Dat Is de loop
der geschiedenis.
Wanneer wij nu in onzen tijd het
jonge geslacht hooren spreken en
schrijven, betoogen en zingen, dat er
een nieuw, groot tijdperk op komst is
en dat men bezig is onze maatschappij
van gedaante te veranderen, dan vra
gen wij aan de historie, wat hiervan
waar kan zijn. Bedoelt men, dat alles
niet zoo zal blijven als het Is; dat er
veranderingen zullen komen b.v. In de
sociale verhoudingen, dan zeggen wij:
dat is natuurlijk juist. Het leven staat
nooit stil; laten wij gezamenlijk trach
ten invloed uit te oefenen op den groei
In goede richting. Een ieder drage naar
zijn vermogen tot verbetering bij en
onze kinderen en kindskinderen zullen
ons zegenen.
Bedoelt men: er zal spoedig en liefst
op slag een totale verandering komen,
dan zeggen wij: in de historie is een
revolutie nooit door praten of bij af
spraak gemaakt; zij barstte uit. wan
neer de omstandigheden daarvoor rijp
waren.
In Rusland hebben wij zelf zulk een
omwenteling met eigen oogen aan
schouwd. De Russische samenleving
was onder het tsaristische bewind rot
in al haar vezelen. De wereldoorlog
brak uit; het volk meende zijn boeien
te kunnen verbreken, maar zooals
het meestal met de revolutie gaat
kapelaan der parochie, als sub-dlaken
wederom als cantores de kapelaans M.
Togt en J. Tesselaar.
De lijkrede -werd gehouden door pastoer
P. J. Nieuwenhuis te Heemstede, oud-kape-
laan der parodhie, die tien jaren met pes-
^tóör de Ható Bad samengéwerkt
In het bijzonder maakte de redenaar mel
ding van den eenvoud en nederigheid van
den overleden pastoor, die in allee met zijn
parochianen meeleefde.
Den parochianen werd verzocht den over
leden Herder niet in hunne gebeden te ver
geten hetgeen zoo spoedig gebeurt.
Een groot aantal heeren geestelijken had
plgats genomen In het priesterkoor en ook
nu weer was het kerkgebouw tot in de
uiterste hoeken gevuld.
Aanwezig waren o.m. burgemeester A. Co-
Hjn, wethouder Bergkamp en bestuurdeten
yan verscheidene organisaties.
De absoute op het kerkhof werd eveneens
verricht door Deken Maat met dezelfde
assistentie. Ook het kerkhof was gevuld met
geloovlgen. die hun gebeden stortten
de zielerust van den ontslapen herder.
Dat hU ruste in vrede.
een catastrofe, een wereldoorlog, over
productie. werkloosheid, dan worden de
fouten van „X kapitalisme” eerst recht
gevoeld. Er wordt om verbetering en
bestrijding geroepen. Terecht! Maar
dwaag is het om de staatslieden van
een bepaald land voor gevolgen van
een Internationaal systeem aansprake-
UJk te stellen en door nationale rege-
lingen verhnderlngen te eischen, welke
enkel door internationale samenwerking
te verkrijgen zijn.
Ziedaar met een enkel woord aange
geven. hoe kortzichtig de jeugd van onze
dagen doet, wanneer zij de eigen lands-
regeering of haar eigen staatslieden of
wel het bestaande regeeringssysteem
aansprakelijk stelt voor de materleele
kwalen van den tijd. Om bij ons eigen
land te blijven: men vergelijkt den tijd
van het christelijk reveil in de poli
tiek, toen mannen als Schaepman en
Kuyper den strijd voor een christelijke
staatkunde inzetten en als onderwerp
namen de verovering van de vrije
school, met het politieke werk van
thans. Toen was er geestdrift en chris
telijke zin, zegt men; nu is alles op den
mammon afgestemd. Is dat eerltjk?
Onze voorgangers In een vroeger tijd
perk vochten tegen een binnenland-
schen vijand. Wanneer men van de
tegenwoordige een nieuwe regeling van
het bedrijfsleven, verhooging der wel
vaart, verheffing van het cultureele le-
ven. nivelleering van het bezit enz.
vraagt, dan stelt men hen als kleine,
zwakke groep tegenover heel de overige
wereld; vraagt niet minder, dan dat
nationaal het kapitalistische stelsel zal
worden gewijzigd, terwijl wij daaraan
Internationaal met duizend banden
vastzitten.
Wij verstaan het en eerbiedigen het
zelfs in zekeren zin wanneer wij onze
hedendaagsche jeugd om bestrijding
kapitalisme, plutocratie, geld-
efi soortgelijke hooren roepen.
laten wij ons eerst rekenseüap
geven van de beteekenls van dien strijd,
alvorens wij te velde trekken!
HOMO SAPIENS.
M -J. .1 ,..u.
De diensten zijn van dien aard, dat
iedere, ook niet geschoolde kracht, dia kan
vervullen.
Aanmeldingen worden liefst zoo spoedig
moge lijk, doch zeker vóór 1 Juni ingewaeht
van de dames bij
Mej. A. Tilman.
Bósch.
en van de heeren bij
Jhr. mr. F. van Nispen tot-
Voorstraat 60. Delft
De gediplomeerde
nen in den ziekentrein reizen
volstaan met een reisbiljet 3e klas,
anderen reizen als gewoon pelgrim;
dienst begint eerst te Lourdes. Allen zijn
welkom, maar reis- en verblijfkosten zijn
voor eigen rekening.
Circulaires en nadere inlichtingen kan
men bekomen, «en bovensteaads adressen.
Vrijdagmiddag werd onder voorzitter
schap van den heer J. H. Rogge in het ge
bouw van het museum het voormalig
Korenmetershulsje aan de N. Z. Kolk de
jaarvergadering gehouden van het bestuur
der Stichting „Het Nederlandsch Persmu
seum".
Het jaarverslag werd goedgekeurd, even
als het verslag van den penningmeester,
den heer Dr. A. O. C. de Vries. Het finan
cieel verslag sluit met een klein batig saldo
Vereeniglng van
w.„.w Zeven Smarten
Van welingelichte zijde wordt bevestigd, (zieksnafdeellng der Nationale vereeniglng
1-n sr-n tot samenstelling der Nederlandsche bede
vaarten) dogt wederom een dringenden
oproep tot geheel Nederland. dames en
heeren van lederen leeftijd en eiken stand,
om zich beschikbaar te stellen als inflr-
tnière of brancardier voor de nationale
bedevaart naar Lourdes, die gehouden zal
worden van 15 tot en met 24 Juli.
Een groot aantal zieken heeft zich we
derom aangemeld. Met hoe groot verlan
gen zien deze ongelukkigen de toezegging
van het comité tegemoet, om mee te gaan
naar het genade-oord van Onze Lieve
Vrouw van Lourdes, om daar aan de grot
te vragen of hun genezing of de kracht,
hun kruis blijmoedig verder te dragen.
De verertilglng stelt zich voor pl.m. 300
zieken mede te nemen, doch daarvoor is
veel hulp noodig. Hoewel verschillende ge
diplomeerde verpleegsters, infirmières en
brancardiers zich reeds aanmeldden om
behulpzaam te zijn, moet er nog mer hulp
opdagen om dezen velen zieken de noodlge
verzorging te kunnen geven.
Wanneer dit groot aantal zieken zal
worden meegenomen (terwijl op het oogen
blik met de 36e Bedevaart ook reeds een
70-tal zieken te Lourdes vertoeven) moeten
toch nog vele zieken worden teleurgesteld
bU gebrek aan plaats. Het zou du» diep
te betreuren zijn. wanneer er ook van
deke 300 zieken geweigerd zouden moeten
wbrden wegens gebrek aan hulp.
Kan Katholiek Nederland zoo
doogen?
Het comité hoopt en vertrouwt, dat vele
Melmoedigen, zoowel dames als heeren.
zich zullen aanmekOen om 't voornemen
van het comité te helpen ten uitvoer te
brengen,
diensten
j
de nieuwe toestand werd erger dan de
vorige.
Wie over het heden wil oordeelen. die
spiegele zich In het verleden. Wanneer
men beweert, dat het oude Europa,
onze hedendaagsche, zoogenaamde
christelijlM beschaving bezig is naar de
algeheels omwenteling toe Ce groeien
met Rusland in het oosten als lont aan
het kruitvat, dan ziet men vermoedelijk
Juist. Wanneer er dan geroepen wordt
om verandering, om betere sociale ver
houdingen, om een menschwaardiger
bestaan voor de niet-bezltters, om min
der zelfzucht, meer geestdrift, minder
eigenbelang en eigenbaat, meer naas
tenliefde In één woord, dan is men ook
daarmee op den goeden weg. En wan
neer die kreten voornamelijk uit jonge
harten komen; wanneer de jeugd
smeekt om meer bezieling, meer
enthousiasme en aan de ouderen vraagt
om los te komen uit den sleurgang en
de teekenen van dezen tijd te verstaan,
dan moeten wij daarvoor eerbied en
bewondering hebben, dankbaar zelfs
zijn en wie schuld gevoelt. Hoppe zich
op de borst en betere zich!
Maar dan eerst komen de moeilijk
heden. WIJ allen zijn overtuigd, dat
met wat vrome verzuchtingen en brave
wenschen de resten onzer beschaving
niet gered sullen worden en geen ver
betering zal Intreden. Daden zijn noo
dig! Dat willen de jongeren; dat wil de
jeugd altijd, ook de tegenwoordige. En
de ouderen zijn nuchter genoeg om te
weten, dat daden meer waard zijn dan
oceanen van woorden. Onze samenle
ving moet verbeterd worden door da
den! Hier spitst zich het conflict tus
schen jeugd en ouderdom In onzen tijd
toe. De jeugd is gewoon recht op haar
doel af te gaan en te handelen met
directe middelen. Eerst moet de schul
dige worden aangewezen. De samenle
ving is rot, dat is de Staat. De Staat
deugt niet dat is dan de schuld van
I de bestuurden. De bestuurders vatten
wij samen in Tiet Wóórd: de politiek.
Weg dus met alle politiek en politici;
geef ons een nieuw bewind en een nieu
we politiek!
Ziedaar de simplistische redeneering
van de jeugd; een opzet, die twee car-
dinale fouten bevat. Ten eerste heeft
de staatkunde slechts voor een klein
gedeelte Invloed op het sociale leven.
Alleen wetten, die uit het rechtsbe
wustzijn van het volk voortkomen, heb
ben kans geëerbiedigd en onderhouden
te worden. Alle regelingen van boven
af, tegen deh wil van groote bevolkings
groepen in. opgelegd, prikkelen tot ver
zet en scheppen vaak immoreele toe
standen. De overheid kan leiding geven
aan het leven en trachten de ontwik
kelingsmogelijkheden voor de algemeene
welvaart zoo gunstig mogelijk te ma
ken; van het leven zelf moet zij
afblijven.
De tweede fout In de redeneering Is
de voorstelling, alsof de staatslieden
van een bepaald land bij machte zou
den zijn door wetten en besluiten de
beschaving van een volk op een hooger
peil te brengen, den levensstandaard
blijvend omhoog te voeren, in de ar
beidsverhoudingen, In de productie, de
verdeeling der goederen enz. een radi
cale wijziging te brengen. Dit Is een
hersenschim.
Te gemakkelijk wordt over toepassing
van maatschappelijke systemen geoor
deeld. Men bewondert b.v. de middel
eeuwen met het gildewezen, toen de
geldmarkt nqg niet overheerschte, de
schrille maatschappelijke tegenstellin
gen van onzen tijd ontbraken, de ar
beid, ook de handenarbeid geëerd en
geliefd was. Die bewondering Is op haar
plaats. Wij mógen daarbij echter twee
dingen niet vergeten: ten eerste, dat
het systeem, als alle menscheltjke din
gen, de kiem van het verval In zich
droeg. Zoodra de gilden de eigenge
maakte wetten, verordeningen en rege
lingen te sterk aanschroefden en geen
acht sloegen op de economische wetten
van het groeiende leven, barstte het
systeem uiteen en kwam de chaos. Een
tweede, veel belangrijker zaak die ver
geten wordt, is, dat het gildewezen was
ontstaan binnen de beslotenheid der
steden; zoodra de vrije steden verdwij
nen, de volkaren van één taal een natie
scheppen en langs internationale ver
keerswegen elkanders ruwe en afge
werkte. producten ruilen, kan er van
een zichzelf regelend en de voortbren
ging beheerschend ambacht geen sprake
meer zijn. Dan roept de geweldige goe-
derenrull het moderne geldwezen in
het leven, dan ontstaat het beursver-
keer en bankkapitaal met al den aan
kleve van dien.
Zoolang er algemeene welvaart
heerscht en w/eral behoeften te bevre
digen zijn, sullen de menscheiyke fei
len, voortvloeiend uit Men nieuwen toe
stand, wel becritiseerd maar 'toch
aanvaard worden. Komt er een crisis,
Licht op. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om 9.21 uur en over
morgen om 9.24 uur.
Na de jaarvergadering van het bestuur
heeft in tegenwoordigheid van een aantal
genoodigden de openstelling van het Ne
derlandsch Persmuseum voor het publiek
plaats gehad.
De voorzitter, de heer J. H. Rogge, gaf
een overzicht van de ontwikkeling van het
Persmuseum en een korte beschrijving var.
de tentoonstelling, die thans wordt gehou
den. Geëxposeerd zjjn exemplaren van de
oudste krant in ons land, exemplaren van
het oudste Amsterdamsche dagblad, dat
thans nog bestaat, de oudste politieke krant
In de hoofdstad, een der provinciale dag
bladen. en voorts een groot aantal bijzon
dere oude kranten, het oudste nummer, dat
in het Nederlandsch Persmuseum aanwe
zig is. enz.
Het ligt In de bedoeling steeds andere
kranten te exposeeren
De voorzitter deelde verder mede, dat
wanneer de geldmiddelen zulks toelaten,
zoo spoedig mogelijk tot uitbreiding zal
worden overgegaan.
km je niel
dfblyven.’
