LEEKEPREEKEN
L. FRANKENBERG,
O
tl
GEWELDIGE BRAND TE ZAANDAM
Voornaamste qKieuws
De omgekeerde
wereld
Alkmaar
i
ZATERDAG 24 MEI 1930
Luxe Verhuurinrichting
Prima 4 en 6 persoonswagens
beschikbaar a 15 cent per K M.
GARAGE JAC. MET
Si Hl
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER BLADEN
WBR BN TWINTIGSTE JAARGANG Ne. IK
f40
Stationsbrieven
in
Grotius-medaille
t
Internationale Bokswedsir”~an
„Bellevue”
Ontbijt van het Nederlandsche
schoolkind
JGPUNOs
BAAI TABAK
I
SCHOOLVULPENHOUDERS met volledige garantie
Prima zelfvuller met 14 krt. gouden pen f3.50
Vijf èebouwen in vlammen Dreigende ontploffing
gashouder
Reis voor de lezers
„Katholieke Illustratie”
De nieuwe voorzitter der R. K.
Staatspartij tnr. C. M. J. F. Goseline
AANGIFTE MOET OP STRAFFE VAN VERLIES VAN RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET MGEVAL
JOH. LAUWERS
Barometers Thermometers
PAYGLOP 3
ALKMAAR
Nieuwe spoorweg
i
■GELDMACHT
aan
L
kapitalisme.
en
Mr.
lor
Invoering op 1 Juni os.
Overwinning van
zij
HOMO SAPIENS.
Aan Lord Robert Cecil toegekend
van
een
f
j
l>
Levenslange gebeele ongeschiktheid tot werken door
▼erlies van beide armen, beide boenen of beide oogen
Igrom is. Wié dan ool^tegen
aching van geld en al wat da.
en
vloedige
rijken
hun
chen!
Met
Duiteche Rijksdag De Rjjksweerbegroo-
ting.
Majoor Attlee benoemd tot opvolger van
Mosley als minister van het Hertogdom Lan
caster.
Twee Chineeoche steden overvallen 180
dooden 400 weggevoerden.
Het lijkje van het vermiste meisje uit Rot
terdam in de Rotte drijvende gevonden. Mis
daad is uitgesloten.
De strjjd in China
Nanking.
De datum van invoering van de stations
brieven is bepaald op 1 Juni sus.
ABONNEMENTEN: voer Alkmaar
en Agentschappen: per week 25 et.;
par kwartaal X25; per post, per
kwartaal 3-58 bU vooruitbetaling.
Het
met Ned.-Lndii
en Ontvanginl
De Britsch-Indiscbe beweging Mevrouw
Naidoe veroordeeld.
Handel in blanke slavinnen Nieuwe ar
restaties.
J. F. Geseling is gekoaen tot
voorzitter van de K. K. Staatspartij.
De Grotius-medaille voor 1930 aan
Robert Cecil toegekend.
ECHTE ER1E5CHE
NOORD-HOELANDSCH UAGBLAD Hg
ONS BLAD I
anderen vinger
Ach, de vrouw is niet tevreden
Als men haar te veel beschouwt
Als de lieve, zwakke sexe.
Die alleen maar mint.en trouwt
Zjj wil werken en gelijk zijn
Aan het ideaal, den man!
Zij beweert, dat zij niet minder
Z<“-> niet beter werken kan.
Zelfs het vak van burgemeester.
Heeft men onlangs vastgesteld.
Kan thans ook een vrouw bekleeden.
Als zij zich daarvoor maar meldt.
Nu de vrouw zoo krachtig optreedt
En den man beconcurreert.
Moet de man iets anders kiesen.
Zij het dan ook omgekeerd.
Mannen, geef je op als naaister,
Etech het baantje van modtet.
Als je door de concurrentie.
Vroeg of laat. Je plaats verliest.
Mannen, elsch toch ook je rechten.
Vrije baan den vrijen man!
Etech het baantje op van huisvrouw
Waar de vrouw dit niet meer kan.
Man. word strijkster, man. word baker.
Kookster, werkvrouw of de meid.
Want de vrouw heeft voor die functies
Binnenkort niet meer den Wjd!
MARTIN BERDEN.
maar
uitgaat
Felle uitslaande brand te Zaandam.
In de gisteravond gehouden Partijraads
vergadering van de R. K. Staatspartij is ver
slag gegeven van de onderhandelingen, wel
ke met de R. K. Volkspartij hebben plaats
gehad am tot eenheid op politiek terrein te
geraken.
misschien zou worden vernietigd. De reden
voor deze vrees was naar ons later door
den directeur der lichtbedrijven werd verze
kerd slechts zeer gering. De gashouder
heeft de vuurproef vrij goed doorstaan. Wel
is zjj zeer ernstig geblakerd en zijn er builen
in getrokken, maar er ontstonden geen scheu
ren.
Tijdens den brand is de gashouder 1 Me
ter gerezen. Zóó hevig was de hitte, dat de
Vrijwillige Brandweer, die zich tusschen het
terrein van den brand en den gashouder had
opgesteld de pas nieuwe motorspuit in den
steek moest laten, wilden de brandweerlieden
niet zelf het slachtoffer worden.
De spuit, die men een poos later met groote
moeite toch nog wist te redden, is deerlijk
door het vuur gehavend.
BUREAU: HOT AUDOaR
Tl’lT- Administratie Ne. 433
Redactie Ne. «33
Deed l*rt verbod van vench brood in den
morgen het brood verbruik terugloopen?
bijeen breuk ven
been of ■rrn
De Tweede Kamer zette gisteren de be-
handeling van het wetsontwerp tot wetteljj-
ke regeling der arbeidsbemiddeling voort
Het toestel nou D 30, dat gistermorgen om half 10 op het land van den heer W. Bak
aan een nnndlanding moest maken
De datum van invoering van de stations
brieven is bepaald op 1 Juni as.
Deze brieven zullen zijn toegelaten in het
binnenlandse!) verkeer en in het verkeer met
Duitschland Zooels reeds vroeger te medege
deeld. te het doel hiervan, den geadresseerde
van brieven, welke regelmatig ap deselfde
dagen der week met een bepaalden trein aan
komen en afkomstig zijn van denzelfden
afzender- de gelegenheid te bieden, deze brie
ven aan den trein of het stationsexpeditie-
bureau in ontvangst te nemen.
Het daarvoor verschuldigde recht bedraagt
per brief bij dageljjksche uitreiking: per
maand f 10, of per week f 3 en bij uitreiking
op bepaalde dagen der week: per dag f 0.50.
Op de postkantoren kunnen desverlangd
nadere inlichtingen worden ingewonnen.
De ontwapeningswet bij den Oostenrijk-
schen nationalen raad ingediend Rede
van Bondskanselier Schober.
uitgaven gaan
volksgezondheid,
volkswoningbouw.
In opdracht van 't departement van Ar
beid, H. en N. te Donderdag op honderd
scholen in Nederland (zoowel lagere als
middelbare) een onderzoek ingësteld naar
den aard van het ontbijt van de leerlingen.
Door onderwijzers en leeraren werden op
lijsten geformuleerde vragen gesteld, wat
des morgens was genuttigd:
a. uitsluitend brood; b. bróód en pap: c.
uitsluitend pap.
Het onderzoek is uitsluitend Donderdag
morgen gehouden naar aanleiding van de
bewering der bakkerspatroons, dat sedert
het verbod van verseh brood in den morgen,
ongeveer ieder zou ontbijten met pap of
beschuit. Door het onderzoek verkrijgt het
departement' de noodige gegevens om de al
dan niet juistheid van die bewering te
kunnen nagaan.
Wat verforen is gegaan
Behalve de fabriek van de firma J. Schoe
nmaker. die zich bezighoudt met *t verwerken
van cacaoafval welke geheel te verwoest
zijn de volgende perceelen geheel of gedeelte
lijk door het vuur venield:
De timmermanswerkplaats van den heef
Speciaal ziekenvervaer.
TELEFOON 572 TELEFOON 873
F Xeö buifenqevoom
tegen r eer lagen pryt.
De Grotius-medaille van de vereeniging
voor Volkenbond en Vrede, in 1925 ingesteld
ter herinnering aan het feit dat 300 jaar te
voren Grotius' boek over het recht van den
oorlog en den vrede verscheen, te door het
hoofdbestuur voor 1930 aangeboden aan
Lord Robert Cecil, wegens de diensten, die
hü heeft bewezen aan den Volkenbond-
dezen Zaterdag begint het eigenluk.
De mooie en belangwekkende stad lokt ons
aan en we zullen hier onze oogen den kost
geven. Maar morgen te toch wel de groote
dag. Dan zijn we in Oberammergau, om er
met onze bewonderende oogen en ons Room-
sche hart te genieten van het treffende
Passiespel Zijn die mooie indrukken bezon
ken. dan gaan we weer verder het ruime
bergland in.
Boerendans, de Ouwelfabriek E. N. S. O. F.
en de mandenmaker^ van den heer Klokman
Zeer belangrijke brand- en waterschade kre
gen voorts het perceel van den bakker Van
Noort, de slagerij van den heer A. Hoek.
Om negen uur was men den brand meester.
Burgemeester ter Laan en alle wethouders
waren op het terrein aanwezig
De oorzaak van den brand is nog niet be-
kenri- Ook staat nog niet vast, waar de brand
Antwoord van minister Reymer op de
vragen van den heer Floris Vos inzake het
inrichten van een z. g. ,Gleichwellen-sya-
teem” door de A.V.R.O.
Mr. C. M. J. F. Geseling de nieuw-ge-
kozen voorzitter van de R.K. Staatspartij,
werd 10 Juni 1891 te Amsterdam geboren
Na zijn opleiding te hebben ontvangen aan
het St. Ignattus-college der Eerw. Paters
Jezuïeten studeerde hij aan de universitedt
van Amsterdam In 1914 deed hij met goed
gevolg het doctoraal examen in de rechts
wetenschappen.
Toen brak de oorlog uit en moest de heer
Gosellng. die als reserve-officier der artil
lerie onder de wapenen werd geroepen, zijn
studie lijdelijk onderbroken. In 1916 promo
veerde hij tot doctor in de rechtsweten
schappen.
Van 1919 af is mr. Geseling als advocaat
in de hoofdstad gevestigd.
De Rijkskieskring Amsterdam" koos hem
in 1922 tot zijn voorzitter.
Mr. Goseling is een vlot spreker en heeft
zich doen kennen als een krachtig leider
van vergaderingen, als een bestuurder met
veel energie en initiatief.
Allo .bontié'. op dit blsd rijn Ingevolge de verzekering, voorw.srden «innn Levenslenen gebeele ongeschiktheid tot werken door __A bijeen ongeval met bit verliee van een head. Mi
team ongevallen verzekerd voor een der volnend. uitkeerden f 3000.- ’.riten van beid, armen, beid, beenen of beide oogen f 750.- doodel ijken afloop f 250.- f 125.- d“lmrf%XZ? f 56.-
Gisterenavond omstreeks kwart over seven
is een felle brand uitgebroken in een groote
houtopslagplaats. gelegen aan de Westzijde
te Zaandam. Aan de Zuidzijde grenst deze
opslagplaats kan twee gashouders der ge
meentelijke gasfabriek en aan de Noordzijde
aan de ouwelfabriek .Ensof,” een timmer
manswerkplaats en een viertal particuliere
woningen.
Het groote pakhuis ..De Zaan,” in gebruik
bij de N.V. J. Schoemaker, Mij. voor Handel
en Industrie, de timmermanswerkplaats, de
ouwelbakkenj van „Ensof,” zijn reeds door
het vuur verwoest.
Aanvankelijk bestond ook groot gevaar voor
een der gashouders, doch door het jachtig
optreden van de brandweer wist men dit ge
vaar te keeren.
Alle brandweren der verschillende Zaansche
gemeenten nemen aan het blusschingswerk
deel. In het pakhuis „De Zaan" lagen groote
partijen cacaoboonen en granen opgeslagen.
De goederen zun alle op beurspolis verzekerd.
Nader wordt gemeld:
De brand, die op zichzelf van grooten om
vang en hevigheid was, kreeg vooral een ern
stig karakter door de onmiddelljjke nabijheid
van de gasfabriek, die slechts door een smal
steegje van het terrein van den brand ge
scheiden is. Bovendien was de wind in de
richting van de gasfabriek.
De gashouder, die het dichtsbij stond en
een inhoud heeft van 10 000 M3 had het
zwaar te verantwoorden. Onder de duizenden
toeschouwers ontstond, toen de brand het
hevigst was een paniek, doordat de mee-
ning verspreid werd, dat groot gevaar voor
een explosie bestond en dat de halve stad
De opbrengst der middelen in Indië is
over het eerste kwartaal van 1930 39.5
miliioen gulden beneden de raming geble
ven.
En
wat
tegen de plutocratie te velde trekt, dat
men geen krachten verspüt, die beter
gebruikt konden worden, f»f wel, als lel
den eener nieuwe beweging, zichzelX te
Barometerstand 9 uur vm.: 763 achteruit.
LICHT OP. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om: 931 uur en over
morgen om 9 33 uur.
Uit vooraanstaande personen in de betrok
ken gemeenten heeft zich een comité ge
vormd voor den aanleg van een spoorweg
Heerenveen, Joure, Sneek. Bolsward, Zürich
in aansluiting met den aan te leggen spoor
weg op chm aiqibdtdiR van de Zuidaneee
Een spa impend boek voor jou.
Die frapie pyp voor ma.
Wie BAAI TABAA van CRUNO rookt
Die krijgt ze er gratis by!
Maandagavond zullen onder auspiciën van
den Nederlandschen Boksbond in feestge
bouw „Bellevue" te Amsterdam bokswed
strijden worden gehouden. Op het program
ma staan de volgende Internationale ont
moetingen: Mil jonHolzapfel, OlySchemp-
kes, beiden zwaargewicht.
HoutkoopLandes, lichtgewicht; Faassen
Kartz. weltergewicht.
Verder zullen de volgende Amsterdamsche
cracks tegen elkaar in den ring komen. Lo-
sekootTermeulen. Kerkwijk—Westering.
KitsLil. SnoekKupper, SchippersBöhm.
Van BeerenKiks, In de BerkenStrolen-
berg. Otter—Witvliet.
Alle partijen van drie ronden van 3 mi
nuten.
De K-I.-trein b vertrokken Op het
Utrechtsche perron u het lederen dag le
vendig en druk, maar pp dezen Vrijdag
avond viel het toch wel op. dat er iets
bijzonders aan de hand was. En de extra-
trein verried het met zijn opvallende bil- i
Jetten: er is voor de abonné s van de Ka-
tholieke Illustratie een Ais naar het mooie
Beieren georganiseerd nn eenige honderden
sporen nu de grens ‘over om met eigen
oogen te gaan zien, wat hun familieblad
hun reeds zoo dikwijls met fraaie foto’s voer
den geest heeft getooverd. Dat vroolijk ge
drang, die opgewekte begroetingen, het
drukken van handen, het levendig gewuM.
het gaf eenigermate den indruk van een
familiefeest!
Arnhem en Nijmegen zijn stopplaatsen
alle ga-ten zijn nu binnen in den eigen
trein nu. bij het vallen van den avond
gaat het Dultschland in. Een nacht tus
schen de wielen; voor velen iets ongewoons.
wat hindert het? Wie voor plezier
mooie dagen in het verschiet
heeft, kan voor een keer zftn bed wel mis
sen En met den morgr zijn we in Mün-
C. M.
radio-telefoonverkeer van Engeland
i via de Nederlandsehe Zend-
itallaties te gisteren geopend.
De eenheid in het katholieke Hezen
korps te Maastricht is hersteld.
Kent gij de beteekenis van den strijd
dien gij voeren wilt, vroegen wy aan
het slot van onze vorige beschouwing
aan de tegenwoordige jongeren, die zich
ontevreden gevoelen over den gang van
zaken in onze maatschappij? Ja, zeg
gen zij: wij willen strijden tegen de
overheerschlng van de geldmacht, of,
mét een vreemd woord, tegen de pluto
cratie.
Dat klinkt weer een weinig anders
dan de alweer versleten leus: op tegen
het kapitalisme. Laten wij erkennen,
dat er iets pakkends ligt in den nieu
wen strijdkreet: op tegen de geld
macht! Het geld is. voor wie het ntet
heeft en geen kans ziet het In over-
mate te krijgen, de verper
soonlijkte duivel in onze maatschappij.
De groote, bezitlooze massa haat het
geld met een diepe minachting; er zijn
weinig dingen, die de volksmond zoo
scherp en zoo veelvuldig geeselt als het
geld, dat stom is en recht maakt, wat
overheer-
.armee sa
menhangt, strijdt, kan er zeker van zijn
de massa achter zich te hebben.
Nu zouden zulk een actie en een dér
gelijke sympathie lofwaardig zijn, wan
neer het hier ging om een heiligen
jiaat. Want inderdaad is het geld in
den zin van overvloedig aardsch bezit
een der ergste belagers van ’s men-
scMen werkelijk geluk.... St- Ignatius
voert in een zijner beroemde instructies
den duivel sprekende in en laat hem
verklaren,* dat het goud, de hebzucht,
het beste middel is om de hel te bevol
ken. Vandaar, dat allen.’ die met for-
sche schreden den weg der volmaakt
heid willen bewandelen, naast de ver
zaking aan eigen wil en eigen vleesch
de vrijwillige armoede aanvaarden.
Dit was ook de reden, waarom het
christendom in den aanvang zulke
snelle vorderingen maakte: .de nieuw-
bekeerden
Christus:
onder de
Bijwnderheden over de plannen tot her
bouw van de regale abdjj van Esmond.
I
Gisterochtend heeft Minister Reymer de
bijeenkomst geopend van de Vertteeraeozn-
missie van den Volcenbond.
rijke moet zich extra In-
om den plicht van naasten
liefde en barmhartigheid te vervullen.
Het grootste deel van zijn overvloed
wordt hem tegen zijn zin afhandig ge
maakt. f
Wanneer men over geldmacht spreekt,
is het goed, ook dezen kant van de zaak
In het oog te houden. De geldmacht is
al reeds een heel stuk van hoog naar
laag verschoven.
Wij weten, dat er nog een andere
kant Is. die vaag In de hoofden der niet
bezitt*ide klasse schemert, wanneer
men spreekt over plutocratie. Men
heeft het oog op winsten uit kapitaal,
die,
geen
door
van groote ondernemingen en door het
bankkapitaal. Waarom, wordt gevraagd,
zorgt men niet, dat de winsten In han
den komen der arbeiders, die de pro
ducten vervaardigen en waarom mogen
betrekkelijk weinige geldmagnaten den
economischen en zelfs den politleken
toestand van de wereld beheerschen?
Voor heden slechts eenige korte aan
wijzingen. Men moet de geschiedenis
zien, niet bij dagen en maanden, maar
bij jaren en eeuyen. De bovengeschet
ste verheffing van het arbeiderspeil Is
gekomen na een bedroevend tijdperk
van moordend industrlalisme. Toen Leo
XIII zijn stem verhief, kon men spre
ken van een modernen slavenstaat. Ge
leidelijk aan zijn betere begrippen
doorgedrongen. De oorlog heeft nog wel
’n nieuwe, snelle verhooglng der loonen
gebracht, maar de schok was te snel.
De natuur maakt geen sprongen en die
naar men meent, met weinig of
verdiensten worden verkregen
bestuurders en aandeelhoudei s
ouden van dagen en dergelijke. Ge
schiedde dit uit barmhartigheid, dan
hadden zij daarvan groote verdiensten
voor den hemel. Tegenwoordig wordt
ziekenverpleging, armenzorg én maat-
schappelijken steun voor een zeer groot
deel uit gedwongen belastingheffing
betaald. Het voordeel daarvan is, dat de
niet bezittende klasse op een maat
schappelijk hooger peil is gekomen;
dat het gevoel v^n afhankelijkheid is
verminder^, meer billijkheid wordt be
tracht, minder aan toevalligheden
wordt overgelaten.
Maar de
spannen
kunstmatig opgeschroefde productie
met alle gevolgen van dien. Zoodra de
groote onevenwichtigheden zijn her
steld en de opwaartsche beweging haar
geleidelijken groei kan hernemen, zal
het tegenwoordige stelsel van voort
brenging en verdeeling nog wel andere
vormen aannemen. Gelijk het tiental
len jaren heeft geduurd, eer de vak
organisatie den groei en de macht van
tegenwoordig kon krijgen en de vrije,
onafhankelijke arbeider van thans ont
stond, zoo zal een verdere vervorming
van het kapitalisme ook z’n tijd moeten
hebben. Niet de sociale wetten, welka
in de meeste beschaafde landen in
onzen tijd gelden, hebben den arbei
dersstand op een hooger peil gebracht,
maar de omzetting der geesten, het
leeren inzien van de waarde van den
arbeid. Uit dit nieuwe, betere bewust
zijn konden ten slotte die wetten voort
komen. -
t Is vaak de fout van jongeren, dat
het door ervaring gerijpte geduld
der ouderen niet begrijpen.
Over die verdere ontwikkeling van
het kapitalisme door een nieuwen geest
spreken wij nog in een slotbeschou
wing.
paard helpt en de millioenen onbevre
digd achter zich laat. Ook dit laatste
is meer vertoond.
Laten wij voor vandaag het een en
ander over dien strijd tegen de pluto
cratie zeggen. Er is inderdaad een over
heersching van de geldmacht Maar
zij is niet nieuw en laten wij het vooral
niet aldus voorstellen, alsof wij ten dez?
in een bijzonder slechten tijd leefden-
Dat zou historisch onjuist zijn. Er zijn
vele perioden in de geschiedenis aan te
wijzen en wij gelooven zelfs heel
dicht bij de waarheid te zijn, wanneer
wij beweren, dat de historie grooien-
deels dit beeld vertoont waarin de
overvloed van aardsche goederen in de
handen van enkelen was, terwijl de
massa een afhankelijk en karig bestaan
leed. Wanneer wij een samenleving als
die der Vereenigde Staten van Noord-
Amerika beschouwen, met een flinken
welstand^ van millioenen arbeiders, die
een goede woning, overvloedig voedsel
en kleeding. eigen auto en rijkelijk Ónt-
spanning hebben, dan is het de vraag,
of de wereld wel ooit iets dergelijks
heeft aanschouwd. Zeker, er wordt nog
armoede en vooral stille armoe geleden.
Maar In de meeste beschaafde landen
is het levenspeil van de handwerkers
aanmerkelijk opgevoerd. En ten slotte
moet daarop toch het streven gericht
zijn; een behoorlijk bestaan aan de
groote massa te verzekeren. Laten wij
eens vergelijkingen met vroeger maken
en niet verder teruggaan dan vijftig,
zestig jaar geleden. Hoe waren de
woningtoestanden toen en nu? Is er
geen groot verschil tusschen de vrien
delijke woningcomplexen der nieuwe
arbeidersbuurten in de groote steden
van thans en de huurkazernes uit den
tijd van den revolutiebouw? Is er op
het terrein der volkshygiëne niet ont
zaglijke vooruitgang te bespeuren?
Neem de drinkwatervoorziening, do
gratis bad- en zwemgelegenheden. de
ziekenhuizen, die voor ieder open «taan. .te. groote snelheid wreekt zich nu in. eeu
de mèdische verzorging van alle ziekten
en kwalen, waarvan niemand uit geld
gebrek verstolden behoeft te blijven.
Neem de bescherming van den arbeid
in officieele beperking van den werk
tijd, de beveiliging van leven en ge
zondheid der arbeiders. Neem de volks
opvoeding. De standenscholen verdwij
nen. Het zeer dure onderwijs van laag
tot hoog, is bereikbaar voor het kind
van iedere maatschappelijke klasse.
Drukpers en radio brengen ontwikke
ling en ontspanning in een mate en
voor een luttelen prijs, als waarvan
onze voorouders nooit eenig begrip heb
ben gehad.
Al die verbeteringen, al die voordee-
len kosten geld. Verreweg het grootste
deel *der vele millioenen aan publieke
weg aan onderwijs,
arbeidsbescherming,
werkloosheidbestrij -■
ding en dergelijke, wat beteekent, dat
de rijken veertig tot vijftig procent
van hun inkomsten aan belastingen
moeten betalen voor de minder bedeel
den. Immers, wanneer een rijk mensen
ziek wordt, dan profiteert hij niet van
de gelegenheid van gratis of goedkoope
ziekenhuisverpleging, maar betaalt het
volle pond. Zijn kind heeft hetzelfda
onderwijs op dezelfde school, maar hij
betaalt vele malen het minimum
schoolgeld. Wanneer zijn zaken slecht
gaan, moet hij alleen het risico dragen.
Er is geen kas, die hem vergoedt.
Wij zeggen dit niet om eenig respect
voor de rijken te vragen of een zeker
medelijden voor hen óp te gekken. Zij
zijn alleen in dezen zin te beklagen, dat
zij veel minder gemakkelijk aan hoo-
gere verdiensten komen. Vroeger wer
den kapitaalkrachtige menschen er
vaak toe gedreven om belangrijke goede
werken te doen door het stichten van
weeshuizen, gasthuizen, gestichten voor
verstonden den roep van
hun goederen te verdeelen
armen en Hem te volgen.
Zulke verzakers van de aardsche rijk
dommen komen in de Katholieke Kerk
nog altijd met duizenden voor en zij
zijn in de missie, in de ziekenhuizen,
de kloosters, kerken en scholen de
groote kracht van het christendom.
Geen prediking van den gekruisten
Christus toch maakt zulk een Indruk
als van dengene, die zelf in alles dien
Christus zoo dicht mogelijk tracht ta
benaderen.
Maar wanneer wij hier spreken over
den haat, dien de massa aan het geld
gezworen heeft en over den strijd tegen
de plutocratie, dan is dat niet de liefde
voor de heilige deugd van armoede,
welke uit voorzichtigheid zich van het
blinkende goud afwendt. Het is helaas
in den regel niet anders dan verbeten
nijd, die schimpt op wat hij onbereik
baar acht. Men stelle eens een lijst
samen van allen, die zich de laatste
halve eeuw als strijders tegen het kapi
talisme hebben opgeworpen en die óf
wel zich van eigen bezit ontdeden en
arm werden en bleven met de verdruk
ten, óf wel, wanneer zij arm begonnen,
alle winstgevende functies afwezen, om
den strijd tegen „het kapitaal” onbe
lemmerd te kunnen blijven strijden. Al
die namen maken nog geen velletje
postpapier vol. Maar stapels vellen zou
den zijn vol te schrijven met de namen
van hen, die het tegendeel deden.
Men moet met dien haat tegen het
geld voorzichtig zijn; er is zoo weinig
heilige afschuw onder!
Maar, hooren wij opwerpen, het is
niet onze bedoeling om van de wereld
één groot capucijnenklooster te maker..
Die*onthechting van het aardsche is nu
eenmaal aan zeer weinigen voorbehou
den. De mensch mag, en moet in zeke
ren zin, van de goederen dezer wereld
een behoorlijk gebruik maken. Zóó
heeft de Schepper zijn schepping be
doeld. En wanneer wij dan zien, dat die
voor allen bestemde goederen op de
meest grillige wijze verdeeld zijn; dat
de één in overvloed baadt en de andcr
gebrek heeft, dan is hét een schoone
taak om te streven naar een meer ge
lijkmatige en billijke verdeeling. Van-
daaf onze strijd tegen de overheer-
zching van de geldmacht, die nooit zoo
schromelijk is geweest als in onzen
tijd....
"Accoord! Doch onder twee voorwaar
den. Ten eerste, dat men, strijdend
tegen de groote geldmacht van betrek
kelijk weinigen,, de hebzucht niet aan
blaast in de harten van millioenen.
Want dan is het middel erger dan de
kwaal. En ten tweede, dat men goed
weet, wat men doet, wanneer men
ia
I-
n
le
ie
n
n
ta