LEEKEPREEKEN
ONS BLAD
68
99
R
L. FRANKENBERG, Alkmaar
Luxe Verhuurinrichting
Prima 4 en 6 persoonswagens
beschikbaar k 15 eent per K.M.
Speciaal rieken vervoer.
NIET-PRUI
RF
Voornaamste cVCieuws
ZATERDAG 31 MEI 1930
GARAGE JAG MET
ERS
die welen hef nog niet
maar over den smook won
|-j;riiuM3ZD
twisf men niet’
dit nummer bestaat uit vier bladen
VIER EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 127
f 3000
REIS- EN VACANTIEKOFFERS
lar
van haver naar Duitschland
UIT DE STAD
VAN HET VATICAAN
De baldadige studenten
HOMO SAPIENS.
Audiëntie
De Maltezer kwestie
Wat Italië wil
Het bedrijfsleven en de vrouw
Pater W. Th. L. Voogel S.J.
Pachtwet
in dc sigarenindustrie
Inbraak in een gemeentehuis
Een geschenk aan den Paus van de
„Katholieke mannen van China**
Een
Pius
:s!
JOH. LAUWERS
Barometers Thermometers
PAYGLOP 3
ALKMAAR
It
Naar Oberammergau
en verder
jubileum-geschenk aan Z. H.
XI van de republiek Lithauen
AANGIFTE MOET OP STRAFFE VAN VERLIES VAN RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL
De Paus en de Katholieke
Vrouv '*id
esss
bil ««rtartl'»
L
D* H. Vader pruM Nederland
Z
en
maatschappelijke
Den Hoppen Raad van Arbeid is om ad-
Vader
reereerw.
Spoedige behandeling van de Pachtwet <e-
Uitvoer
Buit
27000
Geen in roerbons meer
la afgetredcn.
Da MaMenr karnatte. W»i Italia wiL
Japan en het Vlootverdrag.
19.
Voor d<* rechtbank
botsingen
in Indo-China. Dria
Brand op de „Vcchtdljk”
Het schip naar Port Said teruggekeerd
Polen
Barometerstand 9 uur v.m.: 765, stilstand.
Een vraag van het Kamerlid, mej. Meijer
f
Het
conflict
Spoedige behandeling gevraagd
Werk
opgewgd
Dertien honderd ruiden vermist
I
4
4
De Italiaansche marinebegrooting. Totaal
114 milliard lire.
Een brief van den Blsschop-Martelaar
Versiglia.
de
>n
Henrijken
ongeveer
einde.
Op het Nederlander he as. ..Vechtdjjk” is
bü Port Said brand in een der ruimen ont
dekt.
Miss Am* Johnson valt bij de landing te
Brisbane, maar blijft ongedeerd. Zij val haar
vlucht kunnen voortaetten.
Chineesch schip overvallen,
dollar.
biieen breuk van
been
set
De president van Bolivia
Reden onbekend.
Z
as.
TELEFOON 572 TELEFOON 873
ABONNEMENTEN: voor Alkmaar
pa Agentschappen: per week 25 et.;
par kwartaal f SAS; per poet, per
kwartaal 3J8 bh vooruitbetaling.
RECLAME per regel *-J*
de eerste pagina; voor do overig*
pagina's 9M i
i
RUBRIEK .VRAAG EN AANBOD”
I bjj vooruitbetaling per pMI
t 0.60 per advertentie vno 6 r
Iedere regel meer f RJS
ziginr
'til
Alle ebmnc'. op dit bied siin ingevolge de verzekerioKsvoorwaarden
tegea ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeer ineen
vraagd.
De werkloosheid in Engeland. Debatten in
het Lagerhuis.
Een belangrijk voorstel inaake de Britacb
Indische beweging.
WIJ BREIEN en REPAREEREN aUe soorten
wollen kleeding. kousen en sokken: ook de
allerfijnste.
JAAP SNOR - Zuidatraat 15 - Den Helder.
Let op den gelen winkel.
Depót Alkmaar: Mej. J. Fieri», Boomkamp-
straat 12.
De .Graf Zeppelin" wordt hedenmidda,
te Lakehurst verwacht.
Nieuwe
dooden.
11m
JK^coumo
op aarde te beschouwen. De voortgang,
dien de natuurwetenschap maakte, heeft
mede veroorzaakt, dat de niensch zich
eenzijdig keert tot „de realistische werke
lijkheden van het leven” en de.geestelijke
en zedelijke goederen als van onderge
schikt belang beschouwt. Zoo is het
gekomen, dat in het maatschappelijk
leven en in de maatschappelijke orde
het kapitaal een grooter beteekenis heeft
dan vroeger en dat de gedachte aan het
welvaren van het algemeen, voor ^oover
zij nog bestaat, op de tweede plaats is
teruggedrongen.
Daardoor zijn maatschappelijke en
sociale toestanden ontstaan, die niet alleen
voor den ondernemer groote gevaren
meebrachten, maar ook voor millioenen
andere menschen catastrofaal waren en
zijn en wel op de eerste plaats op gods
dienstig en zedelijk gebied die tevens
het gezinsleven treffen en ten slotte een
maatschappelijke afhankelijkheid en on
zekerheid in het leven roepen, die steeds
drukkender gevoeld worden.
De H. Vader heeft gisteren de algemeena
presidente en de secretaresse van den in
tern. Katholieken vrouwenbond in particu
liere audiëntie ontvangen.
De Nederlandsche
Sigarenfabrikanten
landschen Bond van Sigarenmakers en
de Federatie van Tabaksbewerkers nog geen
bericht ontvangen, dat zjj meegaan met het
accoord. gesloten met de beide confesstoneele
bonden Aangezien de Nederlandsche Bond
en de Federatie bij de leden van het Ver
bond van Vereenigingen van Sigarenfabri
kanten verschillende stakingen hebben aan
gezegd ter bekoming van hoogfre tegemoet
komingen dan die welke genoemd accoord
bevat, met de klaarblijkelijke bedoeling om
wanneer hun actie slaagt, daarna te trach
ten hun eischen ook In het Zuiden des lands
door te voeren, heett de Nederlandsche R K
Vereeniging van Sigarenfabrikanten besloten
om aan de leden van den Nederlandschen
Bood en de Federatie het werk op te zeggen.
4
Ze o om von te vnullen
w iokhe^
Te Groningen is overleden de Zeereerw
Pater W Th. L. Voogel S.J.. rector van de
O. L Vrouwe-kerk. aldaar. Pater Voogel
werd geboren te Amsterdam 11 Dec. 1854
en priester gewijd 6 September 1885. 4 Sep
tember 1917 werd hij benoemd tot rector
van de O. L. Vrouwe-kerk te Groningen.
LICHT OP De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om: 9.40 uur en over
morgen om 9 41 uur.
Donderdagnacht is ingebroken in het ge
meentehuis te Nieuwkoop, dat afzonderlek
staat en niet wordt bewoond.
Donderdagmorgen werd de inbraak door
een bijzondere omstandigheid ontdekt, daar
dien morgen een huwelijk moest warden vol
trokken De inbreker had een raam aan de
achterzijde van het gebouw geopend en zich
daardoor toegang verschaft. De brandkast
was niet geforceerdtoch werd er een bedrag
van dertienhonderd gulden uit vermist, zoo-
dat men vermoedeluk met een valschen sleu
tel heeft gewerkt. De gemeente is verzekerd.
Een uitgebreid onderzoek wordt door de po
litie ingesteld.
Naar de directie van den Landbouw mee
deelt. heeft blijkens bericht van den rjjks-
landbouwconsulent te Berlijn de DulUche
rijksmlnister van Financiën bepaald, dat
met ingang van 4 Juni u.s. geen invoerbons
meer zullen worden verstrekt bü den uit-
dit ar-
1 50.000
Levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door bij aen on ge val mei bh verlies van een hand. a nr bil verlies van een --
verlies van beide armen, beide beenen of belde oogen I I OU.” doodelifken afloon 25U." een voet o» een nntt I 125." duim of wijsvinger f 5U."
geschokte Europa. Met zijn sociale wet
geving staat Nederland momenteel aan
de spits. En in zulke omstandigheden
te verwachten, dat de lijn uit den tijd van
de hoogconjunctuur zal worden door
getrokken, alsof er geen oorlog geweest
was en alsof er rondom ons geen volkeren,
waarvan wij in het groote ruilverkeer
afhankelijk zijn, bestonden, die met alle
macht worstelen om hun bestaan, hun
eigen productie boven alles bevoordeelen
en tot een moordende concurrentie aan
zetten, is kinderlijke dwaasheid. Juist in
zulke tijden dient de leiding te zijn in
kalme en bezadigde handen en dient heel
het volk in zelfbehcersching getraind
te worden.
Dan ook is het een tijd van bezinning,
waarvan kardinaal Schulte spreekt, dat
wij allen, iedere^tand, zonder onderscheid
leeren, dat de hoogste goederen van
den mensch niet zijn het zooveel mogelijk
vergaren van bezit. De strijd om het
bestaan en voor mdividueelen welstand
dient op een hooger plan te worden
gebracht. Allen, die meewerken aan de
voortbrenging, dienen beter te gaan be
seffen, dat nog altijd het oude spreekwoord
geldt wie zijn broeder helpt, helpt zich
zelf het meest. {Wat in dit verband zeggen
wil al wie werkt in het algemeen belang,
wie zijn werkzaamheid ook in handel
en industrie richt op het dienen der
gemeenschap, bevordert de algemeene
welvaart en plukt daarvan ten slotte de
vruchten in de mate, waarin hij aan dat
algemeen belang bijdraagt. Tijdelijk, in
crisistijden, mag dit wel eens anders
schijnen op den duur gaat deze stelling
altijd op.
En zoo, werkend voor een groot doet,
heeft de hebzucht niet die gemakkelijke
kans om onze menschenwaarde naar
beneden te halen, welke zij in het tegen
gestelde geval heeft. De Vereenigde
Staten, waar men het heeft weten klaar te
spelen, niet enkel een groot aantal million-
nairs te kweeken, maar ook over heel het
volk een goudregen te doen nederdalen,
leeren ons iederen dag opnieuw, tot welke
misdaden, tot welk zedenverval een volk
komt, wanneer de dollar het eenige levens
doel wordt, het gouden kalf het kruisbeeld
vervangen gaat.
Wanneer het voor ons vaststaat, dat de
aardsche goederen geen levensdoel voor A
ons zijn, maar slechts middel dm te tomen
tot een eeuwig einddoel, dan kan er onder
christenen nooit een felle meeningsstrijd
bestaan, op welke wijze verkrijging en
verdeeling dier goederen geregeld moet
worden. Aan die zuivere doelstelling
hapert helaas, ook onder ons, dikwijls
maar al te veel
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
jyirwWaD* BOF ALKMAAR
Tlifcifanr- AdmintetraUe Na. 43S
r Redactie Na. 823
De twee studenten, die op den dag van
de studentenroeiwedrtruden in het Konink
lijk Paleis op den Dam zijn binnengedron
gen en aldaar eenige schade hebben berok
kend. zullen op 13 Juni a s. voor de 5e Ka
mer der Rechtbank te Amsterdam terecht
staan.
Als verdediger zal.optreden Mr Dr J. de
Vneze te Amsterdam
In een bijzondere audiëntie bood de Ge
zant van Lithauen. dr. Saulys, den H Vader
een brief aan van den president der republiek
Smetona. Dee brief bevatte harteljjke geluk-
wenschen ter gelegenheid van ’s Pausen
Gouden Priesterfeest, en sprak de hoop uit.
dat de Almachtige den Paus nog langen
tUd kracht en gezondheid late genieten, tot
welzijn der Katholieke Kerk en tot heil der
geloovigen.
De brief ging vergezeld van een jubileum
Geschenk dat den Paus werd aangeboden uit
naam van regeering en volk der Republiek
Lithauen. Het geschenk bestaat uit een biblio
grafische zeldzaamheid welken den naam vpn
..PostiUa Catholieka" draagt en een der eerste
in de Lithausche taal verschenen werken is
Het werd geschreven en uitgegeven in 1599
door Dauksza. Kanunnik van Sagomizia, die
het vertaalde naar het origineel van den
Jezuit Vujeh. Het betreft een verdediging van
het H. Geloof tegen het protestantisme, dat
toen ter tijd ingang begon te vinden in het
koninkrijk Polen en het groothertogdom
Lithauen.
Het boek heeft een formaat van 30x20
c.M. en is in oud-r>erkament gebonden De
band is versierd met de wapenen van den
Paus, van Lithauen, van de stad Sagomizia
en van groothertog Vytantag.
De Gezant overhandigde den Paus ook nng
een Italiaansche vertaling van het werkje en
lichtte daarna de beteekenis. welke dit had
gehad voor het Katholicisme in Lithauen
nader toe.
De H Vader nam het geschenk met groote
voldoening aan en droeg Z.Ex dr Saulys op
zijn dank te betuigen aan de regeering en
het volk van Lithauen.
voer van haver, daar de uitvoer van
takel het vastgeetelde contingent van
ton bijna heeft bereikt.
Voor maalderij-producten uit haver zullen
echter nog wel invoertxjns worden afgege
ven.
Het Tweede Kamerlid, mej. Meijer heeft
den minister van Arbeid, H en N. de vol
gende vraag gesteld:
Is dé minister reeds in staat en bereid,
mede te deelen. tot welk resultaat heeft ge
leid de overweging (welke de minister heeft
toegezegd In de vergadering der Tweede Ka
mer van 5 Oec. 1929) van de vraag, hoe een
onderzoek kan worden Ingesteld naar den
invloed van het bedrijfsleven op den physi-
schen en jisychlschcn toestand van de vrouw?
Dezer dagen bereikte den Paus van uit
het verre China een brief van Mgr. Ver
siglia. die voor enkele weken door roovers
gevangen werd genomen en om zijn geloof
vermoord. De brief zeide hoe men in dit verre
Missieland den Missle-Paus geen beter jubi-
leum-geschenk wist aan te bieden dan een
geldelijke bijdrage, als tegemoetkoming in de
ontzaggelijke kosten, welke 's Pavren plan om
allen volkeren der aarde, en ook het
Chlneesche. een eigen geestcl d te geven,
met zich mede brengt.
Te dien einde richtte de organisatie der
..Katholieke mannen van China’1 een comité
op. dat zich voorstelde voldoende te verza
melen om te Rome een studiebeurs, welke den
naam moest dragen van Z H Plus XI. in te
stellen voor een Chlneeschen priester, daartoe
aan te wijzen door den Paus. De inzameling
had echter een zoo groot en zoo weinig ver
wacht succes, dat thans 30000 dollar naar
het Vaticaan kon borden gezonden
In zijn begeleidingsbrief, misschien de
laatste dien deze martelaar schreef, vertelt
Mgr. Versiglia. dat de inzameling overal het
grootste enthousiasme verwekte. Vele leer
lingen der scholen boden aan een dag niet
te eten, mits het uitgespaarde geld door den
overste aan het comité werd afgedragen Hier
en daar bleek, dat Christenen de laatste paar
koperstukken, welke ze bezaten af droegen
Vele ouden van dagen gingen bedelen om
ook een gift te kunnen afdragen
Een Llovd-telegram meldt uit Port Said,
dat het Nederlandsche stoomschip „Vecht
dljkvan den Rotterdamschen Lloyd, dat van
Calcutta op weg was naar Antwerpen en Rot
terdam. gisternacht naar Port Said is terug
gekeerd met brand in ruim IV.
Het stoomschip ..Vechtdijk” vaart in de
Holland-Britsch-Indié-Hjn. Volgens bij de
directie ingekomen bericht ligt de drijvende
brandspuit langszij het schip De directie
leidt daaruit af. dat de toestand waarschijn
lijk niet ernstig is. hoewel omtrent het ver
loop van den brand tot dusver nog geen na-’
dere berichten zijn ingekomen. De „Vecht
dljk". die gebouwd is in 1920, meet 6800 bruto
register ton.
Een B T A -telegram uit Rome maakt
melding van manifesten der nationalistische
partij op Malta i welke partij tegen de regee
ring gekant te), waarin gezegd wordt, dat de
grondslag van het nationalistische program
trouw»- gehechtheid aan de Engelsche kroon
is. Deze manifesten zijn zeer koel ontvangen
door de Italiaansche pers, die de tegenwoor
dige ministers van het eiland, heftig aanvalt
en hen '-«ischuldigt. de rechten van Malta te
verraden Italië, zoo verzekert de heele Ita-
liaanschc jrers. betwist niet het recht van
Engeland oj> Malta en koestert ten aanzien
van dn eiland geenerlei gedachte van an
nexatie. maar het wil alleen het gebruik van
de Italiaansche taal-en den katholieken
eeredien verdedigen
D H de Bisschop van Haarlem zal
Donderdag geen audiëntie verlecnen.
Het Tweede Kamerlid de heer Van der
Sluis heeft den minister van Binnenlandsche
Zaken en Landbouw de volgende vragen ge
steld:
Is de minister niet van oordeel, dat in de
voor den landbouw thans zoo zorgwekkende
omstandigheden de sjxiedige totstandkoming
van een goede Pachtwet uitermate wensche-
lljk moet worden geacht?
Is de minister voornemens de Memorie van
Antwoord nopens de wetsontwerpen no. 63
zoo spoedig mogelijk in te zenden, dat
Kamer die wetsontwerpen binnenkort
openbare behandeling zou kunnen nemen?
R K Vereeniging van
heelt van den Neder-
van
IV
t Was op den dag na de Passiespelen, dal
Wc na ccn kaim treinreisj" dr indrukwek
kendheld der bergen was links en rechts van
de lijn in Garmich-Partenkirchen aan
kwamen Vóói het station bleven de K I -
reizlgers wachten om gekickt te worden in
groepen en de tiid van Wachten werd gekort
met het zingen van de twee bekende Neder
landsche volksliederen ..Wilhelmus van Nas-
souwe" en Houdt er den moed maar in!”
Van het Bahnhof-hotel wapperde de Hol-
landsche driekleur in de Belersche lucht. En
aan de gasten werd een nummer van het
Garmisch-Partenkirchener Tagblatt uitge
reikt. waarin de Nederlandsche gasten in
hun eigen taal en In het Duitsch hartcljjk
welkom werden geheeten.
Nadat allen in hun hotel een goed onder
komen hadden gevonden, werd het program
verder uitgevoerd Dit geschiedde in drie
verschillende groepen, omdat het gezelschap
te groot was om tegelijk het schoonc en
merkwaardige van deze streek goed te kun
nen bezichtigen. Allen zien nu hetzelfde,
maar op verschillende dagen en deze orga
nisatie is wel zóó goed, dat de ervaren reis-
bureau-leiders hier er hun bewondering voor
uitspreken.
Er heerscht onder de reizigers een uitmun
tende stemming en dat te geen wonder, want
er wordt volop genoten. De prachtige Eibsee
en BaderseéJ het klooster Ettal en het ko
ningsslot Neuschwanstein, de rots- en wa-
tervalpartij Partnachklamm. een tocht j>er
Schroebebahn naar d«_n top van een 1700 M
hoogen berg, waar de dames in luchtige zo
merjurken elkaar met sneeuwballen besto
ken en dan overal die heerlijke grootschc
en toch vriendelijk-bekoorlijke natuur dat
alles genieten wij in deze rijke dagen En
de avonden in.de gerieflijke hotels zün gezel
lig: concerten, optreden van Schueplattem.
zang en muziek van eigen artteten en niet-
artisten; zoo vliegen de uren om en wachten
de bedden leng op de vroolijke K.I -reizigers.
Het is waarlijk een onderneming, die uitste
kend geslaagd mag heeten!
Ziedaar m weinig woorden dc kern
van heel het probleem samengevat, ov&r
welks oplossing duizenden en duizenden
zich het hoofd moe tobben, om maar
steeds in een gesloten cirkel te blijven
gaan, zonder uitkomst te zien- De fout is,
dat men de zaak aan den verkeerden kant
aanpakt. Niet in het tegenwoordige kapi
talistische stelsel zelf schuilt het groote
kwaad. Alle aardsche goederen, ook de
tegenwoordige maatschappij m haar wezen,
zijn een geschenk Gods, zegt kardinaal
Schulte zoo terecht. Daarom zou het een
dwaasheid zijn door terug te grijpen naar
vroegere vormen, een genezing te ver
wachten van het lijden van dezen tijd.
De fouten moeten niet zoozeer in het
stelsel als wel in de toepassing er van
worden gezocht en in het gebruik, dat
er van wordt gemaakt.
In onze laatste beschouwing hebben
wij in vogelvlucht een beeld gegeven van
de opheffing van den werkenden stand
uit den slaventijd van het ongebreidelde
industrialisme tot erkenning van de
menschwaarde van den arbeider en van
de waarde van den arbeid zelf in onzen
tijd.
Wanneer dit proces zich weer regel
matig kan ontwikkelen niet door sociale
revoluties, maar door gezonden strijd en
nog beter door samenwerking Van kapitaal
en arbeid, dan kan heel langzaam aan
een nieuwe toestand worden bereikt,
waarbij de arbeiders deel hebben in de
overwinsten der ondernemingen en door
middel van hun vertegenwoordigers een
zekere medezeggenschap in de leiding
der bedrijven (niet in de leiding der
afzonderlijke ondernemingen, wat een
hersenschim is). Ook dit proces zal langen
tijd noodig hebben. Dc groote bedrijven
zijn nog altijd gedwongen, met elkaar
op de wereldmarkt te concurreeren, zoo
dat hier allereerst talrijke internationale
problemen zijn op te lossen. Ook de
deelneming in de winst in den vorm van
aandeelen, zooals men zich gewoonlijk
denkt, is niet zoo eenvoudig, als zii /r
uit ziet. Zij beteekent, dat de arbeider zijn
spaarpenningen belegt in riskante onder
nemingen en zelf „kapitalist” wordt met
al do-gevaren aan zulke beleggingen ver
bonden, met alle verantwoordelijkheden
van den bezitter. Daarom lijkt de ont
wikkeling, welke wij in het moderne
bedrijfsleven hebben waargenomen, n.m.
de fondsvorming, voorloopig juister. Wan
neer uit de overwinsten voor de betrokken
arbeiders fondsen worden gevormd voor
pensioenen en uitkeeringen bij overlijden
aan weduwen en weezen, voor invaliditeit,
ziekte en werkloosheid, onafhankelijk
van de grootte der winsten, dan is de
arbeider daar veel meer bij gebaat dan
bij een wisselvallig dividend.
Maar wat van dit alles zij, men denke
toch niet, met zulke of soortgelijke midde
len alleen of voornamelijk de wereld te
hervormen, de ontevredenheid uit te
bannen, van de aarde een paradijs te
maken. Het is goed, dat de mensch, vooral
de met-bezitter, een perspectief heeft
naar een beteren tijd. De arbeiders
beweging, welke zich door organisatie
heeft iosgeworsteld uit de misstanden van
het industrialisme der vorige eeuw, heeft
zelf de voldoening beleefd, gelegen in
iedere eervolle worsteling. Aan het ge
slacht van heden heeft zij een in vele
opzichten beteren toestand overgeleverd.
Aan het tegenwoordige geslacht de taak,
daarop verder te bouwen. Maar dan in
een tempo en met een beleid als bij zulk
grootsch werk past. Wanneer wij nu bijv,
in ons land een beweging gaande zien
ook onder jongere katholie'.en, om den
wijz$r van den tijd met één handbeweging
te verzetten, met terzijdestelling en
minachting van alles wat ouderen hebben
tot stand gebracht, dan zijn daarvan geen
gunstige resultaten te verwachten Ons
land, dat het geluk had buiten den oorlog
te blijven en dat in economisch opzicht
een gouden tijd beleefd heeft, ligt met
zijn hoogen levensstandaard als een ge-
rie» toeKcsondrn een voorontwerp van een
aleemeenen maatregel van bestuur tot wh-
van het Werktijdenbesluit voor fa
brieken of werkplaatsen, waarbij voor jon-
gsen én meisjes van 15 en voor meisjes van
16 en 17 jaar het werken in twee ploegen
wordt verboden.
De werkloosheid in Duitschland. 2 mil-
lioen steuntrekkers.
H de Paus heeft gisteren in Zijn werk
kamer i audiëntie ontvangen mevr. Steen-
we na een kalm treinreisje de indrukwek- berghe Engering. presidente, en mejuffrouw
Romme. secretaresse van den Internatio
nalen Katholieken VrouwenL *nddie den H.
Vader de conclusies van het internationaal
congres aangeboden
De H. Vader zeide. dat HU gaarne deze
conc’ ïs zou lezen en bestudeeren
Tegelijk werd het ontwerp vggi het vol
gend congres medegedeeld en b’sproken, I
luidende
de opioeding der jeugd overeenkomstig de
normen van 's Pausen encycliek.
De Paus hechtte ziln hooge goedkeuring
aan dit onderwerp en gaf eenige raadgevin
gen omtr t de behandeling er van.
Het gesprek kwam hierdoor op Nederland. I
waar zooveel en zoo goed gewerkt wordt voor
de jeuga-opvoedmg
De H Vader prees de activiteit der Neder
landsche Katholieken op zoo menig gebied
en roemde vooral het aantal priester- en
mifsic-roepingen in ons land.
Ook kwam nog ter sprake de aansluiting
van een nieuwen bond bij den vrouwenbond,
waarom:-ent de H Va 1 r met eenige zeer
wijze raadgevingen -t voorzichtigheid
maande
De H Vader haalde vervolgens een twee
tal gravures van een schilderstuk, door een
priester vervaardigd, voorstellende den Paus
als priester, op den achtergrond de Christus
figuur en het kruis, en overhandigde ze aan
de beide dames
Ten slotte gaf de H Vader beiden den
apostolischen zegen, voor haar en haar ze-
arbeid. en nam de audiëntie, die
een half uur geduurd had. een
KAPITAAL EN ARBEID
Allen, die aan een genezing van detf
tegenwoordigen maatschappelijken toe
stand willen meewerken en die daarbij
een hervorming naar christelijke beginse
len beoogen, hebben een meer of minder
v^e bedoeling met het scheppen eencr
betere harmonie tusschen kapitaal
arbeid.
Het is echter jammer, dat velen van die
goedwillende propagandisten niet pogen
zich vooraf een scherp omlijnd beeld te
vormen van wat eigenlijk precies hun
wenschen zijn en nog meer, dat zij ver
zuimen hun bedoelingen aan de werke
lijkheid te toetsen. Gebeurde dit, er zou
zeker onder christenen heel wat minder
meeningsverschil, di^iuut, vervreemding
cn misverstand bestaan dan thans. Heel
de jongeren-actie van den laatsten tijd
zou op een ander plan komen te staan.
Wie streeft naar een ‘betere verhouding
tusschen kapitaal en arb< d, begint met
de feitelijke waarde en beteekenis van
het kapitaal te erkennen. Met de dan
volgende conclusies is men echter maar
al te vaak veel te haastig. Men ziet veel
scheefs in onze moderne samenleving.
Men ziet bloeiende ondernemingen groote
winsten maken cn. df toevallige aandeel
houders dier maatschappijen zonder eenipe
persoonlijke verdiensten een gemakkelijk
leven leiden van die overwinst, door de
arbeiders behaald.
Men ziet sommigen als toeziende voog
den in financieele en industrieele onder
nemingen met weinig moeite groote
vermogens vergaren. Daarnaast staat een
productie, die, bij toonenden afzet met
geraffineerde, wetenschappelijke bedrijfs-
methoden, waarbij de arbeidskracht
van zoo weinig mogelijk arbeiders tot de
hoogste spanning wordt opgevoerd, tot
een fabelachtige expansie wordt gebracht,
om, bij een wending van het getij, te
worden stop gezet, wat broodeloosheid
voor decbetj-okken werklieden beteekent.
Bij deze en soortgelijke verschijnselen
vraagt men zich af mag een christen
mensch zulke dingen dulden Moet men
zich als christen niet met de socialisten
tegen het kapitalisme keeren, wanneer
men dit alles aanschouwt En ziedaar
de reden, waarom zooveel duizenden voor
het christendom verloren gaan, omdat dit
geen oplossing brengt voor deze brandende
vraagstukken ziedaar waarom de kreet
van frissche, jonge krachten onder ons
zoowel hier als in het buitenland zoo
veel weerklank vindt Zijn de ouderen
en vooral de oudere leiders in de politieke
en sociale beweging dan zoo verblind,
dat zij dit alles niet zien
Op deze scherpe vragen past een even
onomwonden antwoord. En dit is, dat de
.vragers h:er oorzaken en gevolgen op de
ichromelijkste manier verwarren en dat,
wanneer men maar de moeite nam, om
rich eens behoorlijk te laten voorlichten,
ilvorens öf wel zijn geloof voor een aan-
okkelijker sociaal inzicht over boord te
gooien óf wel, alvorens zich op te werpen
»ls wereldhervormer met geringschattende
ifwijzing van al wat ouderen tot nog toe
deden, men spoedig zou bemerken op
den verkeerden weg te zijn.
Kardinaal Schulte, een man met scherp
verstand en breed inzicht, die jaren lang
midden in een der bloeiendste industrie
streken der wereld gelegenheid had dc
moderne economie te bestudeeren, heeft
drie jaren geleden een behartenswaardige
uiteenzetting van het standpunt der Kerk
tegenover het huidige „kapitalisme” ge
geven. Voorop stelde hij dat het maat
schappelijke leven van onzen tijd talrijke
fouten bezit, die voortdurend de orde in
onze samenleving bedreigen. Men moet
nu eerst duidelijk de grondbeginselen
vastleggen en deze in een tekst, in woor
den samenvatten, om aan de eene zijde
de tegenwoordige maatschappelijke toe
standen niet geheel te negeeren, aan de
andere zijde een grenzenloos bevoor
deelen van een der partijen te verhinderen.
De moderne maatschappelijke orde met
haar kapitalisme beteekent opzich-
zelf een vooruitgang zegt
de kardinaal verder en volgt den loop
van een christelijken gedachtengang
er zijn eigenlijk op zichzelf beschouwd
geen redenen, zich daartegen te verweren.
Men kan echter niet ontkennen, dat haar
ontwikkeling gevaren meebrengt,
maar een onbevooroordeelde beschouwing
van de maatschappelijke verhoudingen
en de daaruit voortvloeiende toestanden
in den tegenwoordigen tijd, wijst uit,
dat de menschheid tegen deze gevaren
wel degelijk is opgewassen.
In dit verband wordt er op gewezen,
dat tegenwoordig een ieder.fer op uit is,
voor zichzelf bezit en maatschappelijke
macht te verkrijgen, waarbij alle geeste
lijke kracht zich richt op deelname aan
het openbare leven. Daardoor worden de
gedachten vap de weldaden van het
geestelijk leven afgewend de materieele
doeleinden doen Maar al te vaak de liefde
voor den naaste vergeten. De moderne
wetenschap heeft het hare er toe bijge
dragen om het streven naar persoonlijk
materieel voordeel als het hoogste hier isoleerd eiland te midden van bet diep
Te Groningen is overleden de
Pater W Voorel S.J.