DURE DINGEN Mond- en klauwzeer DE ONTHULLING VAN HETCUYPERS- MONUMENT TE ROERMOND OER GEMENGD NIEUWS Japansche Prins op bezoek üoodeliike-val A. M. de Jong contra Nap de la Mar Meisje verdronken Bij het baden in zee MARKTNIEUWS *Een Romeinsch graf opgedolven Weer eenigc slachtoffers Gedenksteen voor Couperus DE KATHOLIEKE ILLUSTRATIE De zuigelingensterfte te Lubeck LUCHTVAART Kingsford Smith stelt den start uit Groote belangstelling a In begin Augustus 12341 15304 16362 17090 Vordering afgewezen goed genoeg, om hun oordeel voor onze ge- 7"O4S 20064 20091 20681 20818 Oudheidkundige vondst te Nijmegen t - ■na" Aan de noodrem getrokken De jufrouw zat in den verkeerden trein In zijn geboortehuis ie ’z-Gravenbage onthuld TM 12674 12681 12664 64ste Jaargang. No. 37 im. nt- 13095 en. 14717 un 15427 45437 15661 ra- 7 Aange- 18729 18735 kilo f 4 90—5.60, 19761 t- 17506 m/z. 17505; 2516 meT in I zoodat des 1 L naar 1 Gistermiddag is de tienjarige Annie Die naar, wonende te Den Hélder aan het strand te Huisduinen bij het baden verdronken. rg. tar met en 7907 8217 8399 8761 9051 9260 9618 9892 10077 6486 6693 6784 7004 7372 6823 7012 7381 7647 7976 8286 8488 8780 9093 9284 9665 9939 13767 14366 14845 15944 1*729 17179 16003 16401 6965 7103 7430 7715 8087 8327 8612 8910 9158 9342 9833 9973 6987 7338 7538 7790 8180 8395 8756 8968 9259 9554 9890 rg. Ad 211 679 1557 2517 3117 3551 4270 4962 5413 5966 6923 7330 8247 8917 9321 9960 107 370 546 765 1059 1192 1390 1541 1766 1974 2141 2453 2693 2896 3015 3281 3522 3731 4009 4309 4484 4669 4829 5189 5525 5826 5905 6125 6288 6577 6966 7118 7434 7724 8097 8335 8683 8949 9237 9349 9854 294 1064 2093 2617 3243 3585 4523 4998 5557 6381 7020 75*29 8460 8947 9545 166 414 572 891 1103 1248 1429 1592 1824 2001 2166 2468 2741 2940 3073 3412 3631 3775 4039 4407 4522 4705 4908 5221 5593 5843 5944 6144 6317 6634 14301 14522 14772 195 421 607 903 1108 1251 1432 1608 1917 - 2016 2230 2494 2766 2966 3133 3421 3635 3810 4047 4421 4550 4764 4951 5224 5661 5846 5964 6165 6454 6637 3ra- 1035 rijde -250 uno- tipl.) eert. en”, nu- 451 1338 2288 2776 3377 3633 4794 5171 5651 6668 7073 7834 8526 9172 9720 66 471 1481 2443 2910 3475 3877 4902 5251 5830 6731 7198 8021 8658 925t 9817 6955 7079 7391 7667 7996 R2r9 8o61 8887 9133 9306 9732 9952 JiUen» -10-30 mej. •uweri. bnem g a no) □ursut teken- 6.00— 7.40 dui*a 1930' Evan- w van Spre- iting^ zaï g- -rgel). 0.00- sneert oonpL •rt Aansl. 630 eidGoi roep- idida* Jurta pL J0- 830 Ber- e en 132 379 554 826 1075 1214 1406 1556 1774 1981 2147 2463 2697 2839 3047 3404 3580 3734 4032 4382 4503 4702 4834 5192 5533 5835 5942 6127 6300 6630 225 516 648 990 1118 1260 1505 1639 1935 2062 2422 2545 2794 2991 3150 3461 3656 3926 4096 4463 4579 4790 498« 5319 5746 5860 60 ƒ5 6231 6529 -2.20 oor- Es- 1 12 JQ 1 gen Be- »- S0- 2863 3013 3223 3516 3693 3984 4120 4474 4640 4807 5105 5390 5803 5901 6109 6286 6464 rgen- rt. P. >rgel- ofooo Lo- Je - arku feil MP. ment tt en Le- Ven- ezing a G. 30- Gistermiddag is de nagedachtenis van den groeten Nederlandschen schrijver Louis Cou perus geëerd door de onthulling van een ge denksteen in den gevel van zijn geboortehuis aan de Maurits^ade 43. te ’s-Gravenhage. Het Haagsche Louis Couperus-Comite had een klein aantal personen uitgenoodigd de plechtigheid bu te wonen. Tot hen behoorden de burgemeester van ’s-Gravenhage, mr. Pa- tljn met zijn echtgenoote. de weduwe Coupe rus, de ontwerper van den gedenksteen, de lieer Theo van Reijn en de voorzitter van den Haagschen Kunstkring, de. heer Albert Vogel. De voorzitter van h<*t comité, de heer Henri van Booven heeft een enkel woord ter inlei ding van de korte plechtigheid gesproken. Bfj ontstentenis van den voorzitter van het Haagsch comité Cyriel Buysse, gaf de heer A. H W. van Blijenburgh vervolgens een korte beschrijving van den te onthullen steen en bracht .dank aan allen, die hun medewerking hebben verleend bij de uitvoering vaif* het leerden waarde te cioen hebben? Wij vragen, want het betreft hier een groot landsbelang. Het mond- en klauwzeer be rokkent onzen veehouders miljoenen schade. Honderdduizenden is men bereid aan de op richting van een mond- en klauwzeer- instituut te besteden. Dat alles kan wellicht uitgespaard worden, en dat dwingt deze po ging te doen, om onze regeering in bewe ging te krijgen. 17866 17817 I 18527 90 250 521 686 099 1121 1349 1523 1707 1943 2077 2432 2635 2665 2860 299’ 3169 W* 3681 3947 4116 4466 4608 4792 5030 5328 5775 5866 6056 626E 6431 13726 13749 13909 14614 14203 13377 13809 13911 14370 14894 16015 16797 16911 17199 13673 13676 12766 13827 13893 14025 14631 14298 14472 14723 19589 19631 19804 19833 20045 20069 20212 20407 20409 206“ 8 17412 17518 17525 38 2O« 502 633 063 1113 1255 143«f 1910 1928 2027 2300 2518 2775 2980 3144 3444 3640 3861 4065 4436 4564 4773 4960 5305 5698 5848 Prijzen 153 602 1485 2450 3058 3529 3968 4943 5340 5941 684* 724? 8128 8701 9304 9917 Nieten 163 2Q5 527 711 1058 1156 1374 1525 1716 1963 2092 2461 In de eerste dagen van Augustus as. zal de derde zcon van den overleden keizer van Japan, keizer Taisho, met zijn gemalin een bezoek aan Nederland brengen en wel strikt incognito. Het prinselijk paar zal zich on geveer een week in Nederland ophouden en wel grootendeels te ’s-Gravenhage, van waaruit uitstapjes zullen worden onderno men. De hooge bezoeker, prins Nobuhito, Is ge boren op 3 Januari 1905; in Juli 1913 nam hij den familienaam Takamatsu aan. Prins Nubohito is in Februari j.l. in het huwelijk getreden met Prinses Kikuko. Wederom zijn eenige kinderen, die tegen tuberculose waren ingeënt, gestorven. Sedert Woensdag is het aantal sterfgevallen van 23 tot 36 gestegen. Bij het verrichten van verbouwingswerken aan het huis van de familie Rutgers van der Loeff, aan de Bar barossas t raat te Nymcgen. is tijdens graafwerk in den tuin een Romeinsch graf, dat als zoodanig ook door dr. Evelyn, directeur van het Musuem Kam te Ijijmegen. erkend is, opgedolven Het grai bevatte een kalksteenen sarcc; haag met deksel en voorts nog verschillende kruiken, urnen en potjes, het geheel in goeden staat. De sarcophaag Is van een zeer bijzonder model ^n was geheel met beenderen gevuld. het monument toe, dat hij met welgekozen woorden plechtig ont- Eenige jaren geleden verscheen in de pers een serie artikelen, onder den titel: „Een voudige Dingen”. Daarna kwamen enkele „Gevaarlijke dingen” en misschien is het nu geoorloofd, dat ik van mijn kant een kleine beschouwing geef over „Dure dingen”. En wel naar aanleiding van een opmerking van een bekend en bekwaam vakman over „Lichamelijke opvoeding”. Waarover aan het eind van dit schrijven. Vooraf wil ik wel zeggen, dat ik bij wij ze van spreken met schrik en beven de pen opvat; want als de lezers mijn praatje tot het einde toe zullen hebben aangehoord, zal er menigeen zijn die zegt„Wat een achterlijke en ouderwetsche kerel is dat!” Immers mijn babbeltje betreft ons dierbaar onderwijs, speciaal het lager ond^wijs en op dat terrein liggen voetangels en klemmen, en allerlei specialiteiten zittèn op de loer, om ieder, die daar eens gaat grasduinen, te verjagen of onschadelijk te maken. Als eeni ge verontschuldiging wU ik daarom aanvoeren dat ik veertig jaar lang het lager onderwijs heb gediend en dat het mij in mijn jonge jaren is gelukt bij de lagere acten ook een middelbare bevoegdheid te behalen. Misschien is het niet onaardig om eens een terugblik te werpen in den ouden tijd, toen het bijzonder onderwijs nog een verschoppe ling was en minachtend werd aangezien door het openbaar onderwijs, het troetelkindje van het liberalisme. Het tegenwoordige ge slacht zal zich moeilijk die oude toestanden kunnen indenken 1 Natuurlijk is de eerste school, die ik mij herinner, de school, waar ik zelf ben opge voed. Deze school een katholieke stond in een provinciestad (10.000 inwoners) in het Noorden vkn ons land, welke stad tevens de voornaamste zeehaven was voor de Noorde- De heer A. M. de Jong heeft in een kort geding de schorsing gevraagd van het tus- schen hem en den tooneelspeler Nap de la Mar gesloten contract betreffende de opvoe ring van Merfjntje Gijzens Jeugd. „Het Ver raad en ..Flierefluiters oponthoud”, op grond van verschillende tekortkomingen van ge daagde Nap de la Mar. Gevorderd werd de opvoering te beletten. In de procedure werd voor den president van de rechtbank te Amsterdam in kort ge ding gepleit. Uitsjiraak doende, oordeelde de president den gevraagden maatregel niet voor toewijzing vatbaar, daai hij den maatregel van een zeer ingrijpend karaKter acntte en hij over den afloop van de hoofd procedure voor de rechtbank zich aan geen voor spelling waagde. Ook vreesde de president bij toewijzing der vordering gedaagde voor jaren ven zijn rechten te berooven. door mej. Vlielander Hein genomen initiatief. Mr. Patijn sprak vervolgens van de groote vereering van ons volk voor Cuperus. De genodigden begaven zich hierna naar buiten, waar de burgemeester het doek voor den gedenksteen, in zandsteen uitgevoerd, weg trok. De heer Van Booven hechtte nog een krans 1 aan den gevel, waarmede de korte plechtig heid ten einde was. Maandagavond is in den trein, welke te 2127 uit Utrecht vertrok, tusschen Zoeter* ‘nCer e? ^8’U“^LP.1O^UnB T* ,de ^fnëmWen htóden d^'zien tartin tUd^ rem getrokken. Een juffrouw, die te Goud» had moeten overstappen voor aansluiting naar Rotterdam, had dit middel te baat ge nomen om haar vervgissing te herstellen. Bouwmeester! Wij zullen blijven bouwen aan het groote en ruime huls van onze volksgemeenschap WU zullen zoolang het dag is. arbeiden. WU zullen levendig blijk geven begrip te hebben van den komenden tijd. Terwijl wij den geest onzer kinderen hoog oprichten, zullen wU hun driften niet doo- ven, mara spannen voor opvoeding en on derwijs. Nadat spreker zijn rede onder luid ap plaus heeft beëindigd, treedt Z. K. Hoog heid op eenige hult. Nadat dr. Jos. Cuypers namens de fami lieleden van den gehuldigde harte!Uk had gedankt voor de groote eer, den stamvader bewezen, had ten stadhuize een receptie plaats door het Monumentcomité. Na afloop der receptie vertrok Z. K. H. onder de tonen van het Wilhelmus en het gejuch der bevolking. schrift op te nemen. Het artikel was geschreven en klaar voor den drukker, maar is nooit verschenen. Andere „geleerden", tegenspelers van den heer van den Berg, hadden er de lucht van gekregen wat er op handen was. en hebben op den leider van het tüdschrfit zulk een aandrang geoefend, dat hem de moed in de schoenen Is gezonken. WU gaan nu eenige jaren voorbij, waarin de heer van den Berg beproeft, dan hier dan daar krijgen Overal BOVENKARSPEL, (Station) 10 Juni 1930 Marktbericht ..De Tuinbouw" Aardap pelen gr. M. 4.305.50, kl. M. 2.40 430, Kriel OM—1.60; Bloemkool. Ie soort, 4.20—5.10 per 100 st„ 2e soort 0 901.70 per 100 stuks; 103700 stuks Meirapen 4.20— 6.20 per 1000 stuks. NOORD6CHARWOUDE, 11 Juni 1930 Aanvoer 11500 Kg. Aardappelen Schotsche muizen f 8 50 tot f 9.30; Drielingen f 4.20 tot f 5.80; Kleine f 120 tot f 2.10; 1500 5«72 Kg. Uien 1.30; 1400 Kg. Deensche witte 6186 kool f 0 60 25 stuks Bloemkool f 2.60. BROEK OP LANGENDIJK. 11 Juni 200 stuks bloemkool f 5—5-20; 13.600 tomaten f 4270—43.50 A; B 42.70; C 41.50; CC 19.00; 82000 Schotsche f 8 90—10.00: kleine 2J0— 7547 3 60; Drielingen f 47.30. TEXEL, Dinsdag 10 Juni 1930 Texelsche lammerenmarkt 3744 lammeren 2127; 8 schrammen 3240 8 biggen 2030 8 nuchtere kalveren 1220; 3 koeien f 250 325; 1 paard; 1 kalf; 8 korven jonge hanen f 0.15—0.50. AMSTERDAM, 11 Juni Aardappelmarkt. Zeeuwsche bonten 1.2.50, Zeeuwsche blau- lijke provinciën. De katholieken vormden maar een paar procent der bevolking, maar er waren veel welgestelde burgers onder, want zooals het onder het liberaal bewind gebrui kelijk was, werden de Roomschen uit alle ambten en betrekkingen geweerd, zoodat zij hun bestaan zochten in handel en bedrjf. Verder moet men wel in aanmerking vrvnien, dat de Parochie zich ook tot ver op- het plat teland uitstrekte, zoodat des Zondags de enkele Katholieke boeren sonAs 5 4 10 K.M. moesten rijden, om de"werk te bereiken. Gelukkig zaten de meesken van die landbou wers er warmpjes In. én Roomsch waren ze. ongemakkeliik Toen nu <>n 1868 het beroemde .Mande ment der Uitschoppen” was verschenen, waar in op Katholiek onderwijs werd aangedron- gepstonden de Friesche Katholieken al giauw klaar om hun eigen school te stichten. Maar hoe? Natimrlpk moest alles uit eigen zak betaald worden, buiten en behalve wat het openbaar onderwijs hun als belasting betalers kostte. 1 Mocht dus niet te duur worden, want de parochiekerk was oud en te klein, en er moest dus ook gedacht wor den aan een nieuw en waardig Godshuis. En bovendien lag er nog een Katholieke be graafplaats in het verschiet, en nog veel meer. Gelukkig was er door de Zusters al een Katholieke meisjesschool en bewaar school opgericht, zoodat men met een jon gensschool kon volstaan. Daartoe werd aan gekocht een gebouw, achteraf aan een klein pleintje gelegen, dat vroeger dienst had ge daan als paardenstal en koetshuis. Want in mijn woonplaats woonden nog heel wat rij ke fabrikanten en houthandelaars, die vroe ger equipage hadden gehouden. De meesten waren echter door de malaise gedwongen om deze luxe af te schaffen. Het koetshuis werd nu met een kleine verbouwing ingericht voor schoollokaal. Daarboven werden de hooizol der. enz. vertimmerd tot een behoorlijke woning voor het hoofd der school. De paar denstal werd voorloopig door een glazen schot afgescheiden van de school, zoodat wU jongens nog dikwijls hebben gespeeld in dezen stal, waarin echt manneren voerbak- 10603 10693 10700 10743 'C983 10985 1106’ 11235 11271 132.649 kipeieren. 70-80 kilo f 5.807, 65-66 f sosg kilo f 4.90—5.60, C-C4 kik, Z iCG—;.4G. 60-62 kilo f 4.40—5.10, 58-59 kilo f 4—4 80.!?’M 56-57 kUo f 4—4.50, 53-55 küo f 3 60—4.30”«64 5C-42 kilo f j 3.40—4, 45-4» f 3220—3 eO. HEILOO. io Juni. Exportveiling „St.. WU- vroege. 1717» 18049 18070 18137 18554 18558 19I0C In dit nummer trekt vooral de rijke U- lustratle van enkele belangrijke katholieke gebeurtenissen de aandacht. Daar is voor eerst de plechtigheid der bisschopswijding van Mgr. Jansen, met vele foto's gememo reerd. terwijl een fraai portret van den nieu wen Aartsbisschop een geheele bladzijde in neemt Daarnaast zien we bjj een artikel van Dr. D. Sassen een groote serie foto’s van de gewüde schatten der St. Servaas en der OJL. Vrouwekerk te Maastricht, in verband met de as Heiligdomsvaart. De Kath. Illustratie was de eerste, die deze scliatten mocht foto- gialeeren. In het kort vertelt de redacteur \an de K.I.-reis naar Beieren, die uitmun tend geslaagd blijkt te zun. zoodat een her haling te verwachten is. Eigen foto's van het mooie land van bergen en meren versieren den tekst. Verder zien we de geheele Luxem- burgsche Groothertogelijke familie afgebeeld, mooi Nederland door fUhe opnamen verte genwoordigd en dg buitc nlandscbe gebeurte nissen gekiekt. Behalve de romans brengen drie korte verhalen, rijmkroniek en humor de noodige afwisseling. 15481 1S573 15773 15833 16041 16048 16443 16554 16800 16883 16994 17016 17043 17080 17155 17162 17226 17288 17312 17477 17478 17499 17504 1 17589 17596 17659 17674 17831 17836 17977 17995 18239 18244 18280 18348 18362 18402 18690 18697 6986 7212 7451 7754 8165 8379 8710 8952 9256 9404 9872 9982 100’6 100.38 10145 10158 10162 10280 10295 10303 103! 2 10505 10507 10517 10750 10776 10805 11135 11165 11172 Door het fraalst-denkbare zomerweer be gunstigd. had. zooals wjj reeds in een deel van onze vorige oplage konden melden, gis terenmiddag te Roermond de onthulling plaats van het bronzen monument ter eere van Nederlands grooten bouwmeester, dr. p. J. H. Cuypers. Tot de hoorden zooveel nadeel aanrichtende mond- en klauwzeer was te bestrijden door de vete rinaire wetenschap en de regeering was tegengewerkt, zoodat hu niet In de gelegen heid werd gesteld, officieel gecontroleerde proeven van het door hem uitgevonden mid del af te leggen. De heer Van den Berg heeft sedert dien ons land vaarwel gezegd, schrUft het blad, dat vervolgt: „Dat succes mogen de hoog geleerde heeren. die hem zonder eenige ken nis van zaken hebben bevochten, boeken. Ot men er hun hiei te lande op den duur dank baar voor zal zun. valt overigens nog af te wachten. Immers, de heer van den Berg heeft de proeven, waarvan men hier te lande niet heeft wUlen weten, in Spanje voor eene, op koninklUk bevel benoemde commissie doorstaan, ën met volledig succes. Een groote fabriek die in Nederland nad kunnen staan! is bjj Madrid gebouwd, en zal bin nen enkele weken gaan werken. Op de viër- jaarlüksche landbcuwtentoonstelllng. welke te Madrid wordt gehouden, wordt voor het middel propaganda gemaakt. De koning van Spanje en de koninklijke prinsen vereerden den stand, die aan het middel gewijd is. een bezoek". Hoe de heer van den Berg is tegenge werkt. geeft het blad uitvoerig weer. Uit Nederland vertrokken, vestigt de heer van den Berg zich te BerlUn. Daar wordt hem officieus gelegenheid gegeven, nauwkeurig doo reen wetenschappelijk man. dr. Poeppel, gecontroleerde proeven met zUn middel te noen. Dr. Poeppel brengt een zeer gunstig verslag uit en de heer van den Berg denkt. zUn doel te hebben bereikt. Maar hU had bulten den waard gerekend. Nauwelijks was het verslag van dr. Poeppel gepubliceerd, ot Hollandsche geleerden, aïe van hetgeen te BerlUn geschied was niets af wisten, span den zich ervoor, om het verslag vin dr Poep pel in discrediet tc brengen. Prof. Wester ging daarbij de gcede manieren zoozeer tc buiten, dat hU een artikel lanceerde, waarin aan de ernstigste aantijgingen tegen den heer van den Berg onderdak werd verleend, niet tegenstaande de schrijver, blijkens een onder schrift. op het oogenbllk. waarop hu zun beschuldigingen Het drukken,, wist, dat ze onjuist waren! Intusschen. prof. Wester won het te Berlun. en de heer van den Berg werd weer met zUn middel dood gezwegen. De hper van den Berg is een oogenbllk uit het veld geslagen, doch hu herstelt zich. Hu bluft werken ^en zwoegen, en hij weet in 1927 te bereiken. dat, zonder dat Berlijn of Utrecht ervan wist want dan zou hij weder verloren zUn! in Beieren proeven kunnen worden gedaan Dr. med vet. Frans Schöm- mer was er de leider van. HU verUaarde. dat Matafto een voortreffelijk geneesmiddel was voor mond- en klauwzeer, en dat het daaren boven hoogstwaarschUnlUk een voorbehoed middel tegen de riekte was. Andermaal meent de heer van den Berg de zaak, waar hu zich zoovele opofferingen voor heeft getroost, te hebben gewonnen. Te gereeder wordt hU tot die overtuiging ge bracht, omdat de leider van het eerste veteri naire tijdschrift onder den druk van de uiteenzettingen van dr. Schrönimer, zich be reid verklaart, een artikel over hetgeen de stiek-lokaal, dat dienst deed voor alle In richtingen van onderwijs, die daarvoor in aanmerking kwamen, te weten de HBB., de burger-avondschool en heel enkele klaasen van lagere scholen. Ik geloof, dat er later een turnclub bu kwam en ja. enkele parti culieren namen zelfs les in schermen. Maar onze liefde bepaalde zich hoofdzakelük tot hoog- en ver-springen en vooral het werken aan rekstok, ringen, brug, bok. paard, lad ders, enz. Aan loopen (wat later genoemd werd „de vrije- en orde-oefeningen had den wij feitelijk het land. Dat marcheeren en rekken van armen, beenen en romp kon ons heel weinig schel.-n Daar was ook geen eer mee te behalen Onze leeraar kon -s hierin wel niet toegeven, maar gelukkig was hij zoo verstandig (of goedmoedig) om dat loopen te beperken tot een onderdeel van ons gymnastiek-uurtje. En zoodoende werden wij in 4 A 5 jaar afgericht tot volleerde gym nasten. die ieder jaar op den examendag. als er openbare uitvoering was. onze ouders en andere toeschouwers deden rillen en beven door onze waaghalzerij Zoo be schouwden zij het, maar onze leeraar en j zelf wisten heel goed, hoever wij konden gaan en niets «•'’rd op de gym nastiekles zwaarder gestraft dan juist de „waaghalzerij." t Was oefening, kracht, han digheid en zelfvertrouwen, dat was alles! Mijn babbeltje wordt langer, dan ik dacht, en ik ben .nog niet eens aan de beloofde „dure dingen" toe. Ik ben nu zoo ver. dat ik moet vertellen, hoe ik op de normaalschool kwam, om mij In het onderwijs te bekwa men. Zoo zoetjes aan komen dan al enkele van die dure dingen om den hoek gluren en bij slot van rekening zal de lefeer 8an mis schien merken, dat tegenwoordig het een en ander „wel minder kan” en dat men mij niet toot zoo ouderwetsch en achterlijk tal uit schelden, als men mogelijk eerst van plan ken in den muur waren aangebracht. En zoo kon het onderwijs beginnen. Als hoofd werd een jonge man uit Den Haag benoemd, die alras een degelük paedagoog bleek te zjjn, tevens een heer In optima forma, die zün jongens onder tucht had, zooals ik büna nooit nicer heb beleefd. Al spoedig bleek 6e school te klein, zoodat ook de paardenstal er werd bUgetrokken. De heele verbouwing bestond uit niet veel meer dan wegbreken der kribben en het leggen van een houten vloer. Het hoofd kreeg nu een hulponder wijzer en daarmee was het personeel com pleet. Bovenmeester en ondermeester, zooals het toen heette De bovenmeester had 1000 gulden salaris met vrij wonen, vuur en licht en de ondermeester kreeg 600 gulden. Va- canties; één week met Kerstmis, een met Paschen en drie weken zomer-vacantie. Maar het hoofd had ook verplichtingen! HU moest zorgen voor het schoonhouden der Igkalen en daartoe zelf de werkster betalen. En des winters ging de vrou»- van den bo venmeester des morgens met een paar kolen vuur en wat lichtë turf naar beneden, om de schoolkachels aan te maken. Natuurlijk moes ten haar kinderen helpen en zorgen, dat de turf- en kolenbakken voorzien waren. Maar wat werd er geléérd in deze school! De ondermeester had natuurlijk <je drie laagste klassen, de bovenmeester de hoogste. Het aantal vakken wasniet zoo uitgebreid als tegenwoordig De hoofdvakken bleven lezen, en taal, schruven en rekenen; daarbij kwamen geschiedenis en aardrukskunde. Maar in die vakken kon die jeugd van SO a 60 jaar geleden dan ook best concurreareti met het tegenwoordige geslacht. Ik voor mij geloof, dat ik altijd heb kunnen lezen, ik kan me niet meer herinneren, dat ik met de spa-aa, slee-ee. enz. heb getobd. Schoon schrijvers waren er in ons midden heel wat en zeker evenveel bolleboozen in rekenen. Trouwens (er bestond geen rooster van werkzaamheden' ook van andere vakken werd heel wat geleerd. Natuurkunde uit lees-leerboeken, mondeling toegelicht en uit gebreid. en de vlugste koppen kregen nog heel wat mee van wiskunde in den vorm Rede Hulb. Luns De schare vereert den Held en den Hei lige. aldus spr. Den Heilige wordt de stille eer van het altaar gegeven, maar den held heffen wjj In gedndach van wapenen op het schild. Mannen en vrouwen van Roermond, een uwer zonen wordt boven u uitgetild, zoo aanstonds wordt een held op het schild ge- hëftnl ■n.Jfel’d? Ja, een. wien macht gegeven werd over de menschen. omdat hij vermocht vorm te gesen aan wat in hen leefde. De «preker schetste dan Cuypers’ afkomst en opleiding. Bjj rijn leven hebben de mannen van smaak onder ons hem te wéinig de an deren hem te veel gezegd. BU zUn dood, toen hU hier In de eerste dagen van Maart 1921 werd uitgedragen, pasten geen andere woorden dan die Bos- suat voor den zonnekoning uitsprak: Dieu seal, mes frères. est grand. Maar nu kunnen wij het In uw nog ge sluierde bronzen gelaat zeggen: Cuypers! In uw rUke leven Is van alles te vinden, en in dit leven en zijn vele wederwaardigheden zijn voor ons onderwerpen te over voor be spiegeling en Inkeer. OU waart fel en besloten de man van een partU van heden af zUt gil van ons allen pat de strijd der meeningen zich om deze figuur geheel heeft neergelegd, daarvan ge tuigt voor ons land, voor ons volk In zUn gehéél die vonkenspattende arbeidzaamheid De belangstelling voor het heden Is dan alleen ten volle waardeerbaar als zU de voorbereiding geldt voor het werk van mor gen. WU ’n feestelUkheid als deze, vruchten afwerpen, dan zal men de gelegenheid moe ten aangrijpen, het zich nog eens duidelijk voor oogen te stellen, dat in het oprüzen van kunstenaars uit de massa vooral gezien moet worden de belooning voor den hoogen arbeid, de breede ontwikkeling, de driftige werkzaamheid van héél een volk. Wij zullen ons handhaven, sooals Cuypers ons gehandhaafd heeft in de vroege dagen van ons 19de eeuwsche reveil. nadere inlichtingen trachtte te verkrUgen? Of 18825 18r*' isiik I9'2v 19201 zUn de Spaansche deskundigen ook al niet 19335 19423 19.M5 19562 19591 19811 19911 20254 20328 20344 20432 20600 talrüke schare genoodigden be- o.m. de vicaris-generaal van het bisdom Roermond, mgr. dr Bauduin en de plebaan deken mgr. Le Bron de Vexela. voorts Z.Exc. oud-minlster ir. Bongaërts, de president der Rechtbank, mr. Bolsius én verschillende leden der rechterlUke macht, de hoofdinspecteur van het Lager Onderwijs mr. P. TruUen en de Inspecteur van het Bijzonder OnderwUs dr. Jos. van Glls, ver schillende professoren van het Groot Semi narie, prof. dr. Goossens, rector magnificus van de R. K. Handelshoogeschool te Tilburg en dr. W. Goossens, rUksarchlvarls te Maas tricht. voorts de beeldhouwer van het mo nument. de heer A. Faltze, verschillende fa milieleden van den gehuldigde, waaronder diens zoon dr. Jos. Cuypers en vele andere kerkelUke en wereldlUke autoriteiten. Z. K. H. Prins Hendrik was vergezeld van den vertegenwoordiger van H. M. de Konin gin. graaf de Marchant et d'Ansembourg Kamerheer In buitengewonen dienst, verder van den minister van OnderwUs, Kunsten en Wetenschappen mr. Terpstra. van Mgr T. SchrUnen. blsschop van Roermond en van den Commissaris der Koningin In de provincie Limburg, baron van Hövell tot Wtesterflier. Nadat de hooge gasten hadden plaats ge nomen, nam de burgemeester van Roer mond mr. Waszink, het woord. Spr. heet allen van harte welkom en brengt den eer biedigen dank der bevolking van Roermond aan Z. K. Hoogheid, wiens tegenwoordig heid door de stad en haar inwoners om 't zeerst op prils wordt gesteld. Dat hij hier vóór alles als Nederlander gehuldigd wordt. bewUst de aanwezigheid van den vertegenwoordiger van H. M. de Koningin en van den Minister van Kunsten en Wetenschappen, wien spr. van harte dankbaar is Voor bun blUk van belangstel ling; zUn besten dank betuigt hij tevens aan den Blsschop van Roermond, aan den Commissaris der Koningin In Limburg en aan de bloed- en aanverwanten van dr Cuypers, die in hem niet alleen den grooten kunstenaar, maar ook de patriarchale fi guur In hun familie eeren. Nadat spr. aan allen, die tot de oprich ting van het monument hebben meege werkt, den dank van het Comité heeft Be tuigd, geeft hij het woord aan Hulb. Luns directeur van het R'.jkslnstltuut voor beel dende Kunsten tot' het uitspraken van zUn rede. van algebra en „vormleer". De bovenmeester had geen muzikaal gehoor en een stem als een blaasbalg, zoodat van zangonderwUs niet veel kwam. Maar de ondermeester was daar entegen zeer muzikaal, organist en later directeur van het zangkoor, zoodat wjj te hooi en te gras toch de vaderlandsche. en kerkelUke liederen leerden. Teekenonderwijs werd ook niet gegeven, maar wie zUn werk af had. mocht pa de noodige correctiê* kant van zUn lei schoonmaken en teekenen naar hartelust I Ik beloof u. dat er meester stukken te voorschUn kwamen I Bovendien werd het taalonderwus aangevuld door re- citeeren. waarvoor de laatste 3 kwartier van den Zaterdagmorgen waren bestemd. Daar werden de Friesche kelen gedwongen, om zuiver Hollandsch te spreken in het voor dragen van een gedicht of stukje proza en dan ook werden de beste opstellen voorge lezen, die in den loop van de week waren gemaakt. Alleen voor schoonschrUven en een enkele maal vóór opstellen werden schriften gebruikt. Al het andere werk werd op de lel gemaakt. De leermiddelen bestonden uit een aantal series leesboeken en wat landkaarten. Deze allen werden jaren" en jaren lang ge bruikt. Rekenboekjes kwamen alleen in de hoogste klas voor. De jongens moesten zelf hun lei, griffels, pennen, enz. koopen en «U waren er dus uiterst zuinig mee Ik mag wel zeggen, dat de post leermiddelen, over het geheel gerekend, geen 25 gulden per jaar voor de geheele school bedroeg. De schooltijden waren van 9 tot half 12 en van half 3 tot 4. Maar van 5 tot 7 werd er een avondschool gehouden, waar de ondermeester herhalings- onderwus gaf aah jongens, die al van school af waren, maar nog wel wat wilden leeren, terwUl het hoofd zelf een klas had gevormd, waaraan Fransche les werd gege ven. Van lichamelijke opvoeding (dat troe telkindje van onzen tUd) was geen sprake. °e jongens konden vóór schoolt Ud naar har telust spelen en verder beoefenden zU de sport op hun eigen wijze door krUgertje en verlos «pelen, door bok, bok, sta vast, door hoepelen, tripelen, over en over en andere spelen, die nu niet meer bekend ziln of In onze rommelige steden niet beoefend kunnen worden. Werd dus bU het onderwijs de „lichamelüke oefening" verwaarloosd? Daar over straks En deze school (een snert- schooltje naar de moderne opvatting) heeft bolleboozen afgeleverd. Verscheidene van mijn mede-leerlingen zyn in den geestelUken stand getreden. Een der meest uitblinkende Is we! de bekende Jezuïet, pastoor van Ruth tegenwoordig in Amsterdam. Als schooljon gen was deze forsche knaap al een haantje de voorste en als er tusschen onze Roomsche school en de nabu gelegen openbare eens „oorlog" was, dan stormde iuj. gewapend met een puntig stuk hout, met gebogen hoofd, als een stier op den vijand in en joeg een heele bende van 20 of 30 tegenstanders op de vlucht. WU behoefden hem alleen te helpen met ons geschreeuw I Sommige scholieren gingen naar het seminarie, anderen «Un ordes-geestelUken geworden en meer dan één Witte Pater in Afrika is afkomstig van onze primitieve Roomsche school. En ook velen, die In de wereld bleven, hebben het daar ver ge bracht. Het schoolverzuim was In die dagen nog niet wetteluk strafbaar, maar onze boven meester zorgde wel, dat er geen .Jdtske ge maakt werd. Lichamelijke straffen, matig en met overleg toegepast, waren nog niet uit den booze en het contact tusschen een strak gespannen broek en een Spaanach rietje oefende een afschrlkwekkenden invloed uit, maar bleek dikwuls een uitstekend preventief middel. Op hun 12de jaar waren de meeste knapen volleerd; sommigen gingen al met elf jaar van school af om te „verdienen", maar enke len bleven tot 13, ja, tot 14 jaar. Ik voor mij bleef, maar ging in mUn 13e jaar tevens de burger-avondschool bezoeken. En daar maakte ik voor goed kennis met de vakken teekenen (hand- en rechtlUnig-natuur- en scheikunde, wiskunde en gymnastiek. Van HchamelUke opvoeding sprak men toen niet. En die gymnastiek was bet lievelingsvak van bijna alle jongens Onze stad bezat een af- 47 484 1357 2441 2889 3436 3809 4879 5249 56*9 6677 7169 7850 8581 9207 9799 10242 10321 Met deze feiten voor oogen. aarzelen wjj 11309 11334 niet met de ,,N .Rott. Crt." te vragen; 11711 Heeft onze regeering door ons gezant schap te Madrid nog niets van hetgeen in Spanje is voorgevallen vernomen? „Het Hollandsche product Matafto is een steeds curatief werkend middel en een voor behoedmiddel in twee derden van de geval len. waarin het toegediend werd, en indien in dit laatste geval de ziekte toch uitbreekt. Is zjj van een licht en goedaardig karakter, met afwezigheid van koorts of plaatseluke aandoeningen. Ten slotte gaf deze professor het volgende algemeene attest af: ,J3e heer van den Berg is er met zjjn geneesmiddel Matafto in geslaagd, aan te toonen, dat het mogelUk is, het monu- en klauwzeer met therapeutische en chemo- therapeutische middelen te behandelen, even zeer asl de profilaxie daarmee uitvoerbaar ia. Dit is het resultaat van mUn ondervindingen in Galicië (Spanje). Het is mUn overtuiging, dat men het alge meen gebruik van gezegd geneesmiddel kan aanbevelen' f0.15 tot f 0.36 Wor- zr<>22 20926 20961 20972 e 1 e r 1 n 17“ 2516. 19909 1000. 1152 673* 9610 13975 19438 20517 400. 2168 292? 7636 18848 19133 20758 200. 3885 4482 5092 9292 9310 10202 12866 l-.- va« f 19. 284 I 937 1683 25.81 3227 3577 I 4495 I 4964 5489 6195 7017 7524 8442 «937 9331 10017 10098 10388 10456 10783 11372 114«6 11806 11978 11998 12010 12087 12115 12171 12316 12327 12341 12475 12509 12575 12653 12709 12796 12965 13128 13180 13227 13262 13300 133’3 13377 13501 - 13613 - Zoo neen, zou zU dan geen aanleiding kun- 14240 nen vinden, haar voelhorens eens uit te 14508 14526 steken, en te pogen, uit Madrid een en an- der langs officieelen weg te vernemen? Zou het heel gek «Un zoo onze gezant eens ver- officieele personen contact te officieele proeven af te leggen, stoot hU het hoofd, want nergens schier kan hU komen. Doch eindeUjk. daar gloort voor den heer van den Berg licht. HU weet, zonder dat het te Berlun of Utrecht bekend raakt, onder de dictatuur in Spanje, met enkele invloedrijke mannen aldaar verbinding te krUgen. Daar hakt men den knoop door en doet men het eenige wat logisch is. ..Kunt gU inderdaad" is daar het dictatoriale standpunt „wat gU voorgeeft te kunnen, dan zullen wU u erkenteluk züi». Kunt gU het niet, dan is het ons een kleine kunst, u als kwakzalver aan de kaak te stellen”. BU koninklUk besluit werd in Juni 1929 een commissie benoemd ter bestudeering van .Matafto”, genees- en inzonderheid voorbehoedmiddel voor mond en klauwzeer. Weken lang hebben in het abattoir te Madrid de proeven geduurd. En ze «ijn met volledig succes bekroond, niettegenstaande de heer van den Berg daarbU bravour-stukjes uithaalde. Zoo durfde hU het aan. zoo juist binnengebrachte, aan mond- en klauwzeer lijdende dieren de blazen aan bek en klauwen met een doek o0en te wrUven, om vervolgens zware f 0.72 tot f 0.76; f 0.74 per Kg. slachtgewlcht. 14(168 PURMEREND, 10 Juni 1930 Coöp. Cen- 143,8 trale Eierveiling Purmerend G.A. Aanvoer14539 178377 Eendeleren 360—4.00; 13264» Kippen eieren 70/80 KG. 5.80—7 00 65/66 K.G. 4J015600 15616 —5.60; 63/64 KG 4.805.40 60/63 K.O. 15839 15858 15911 4.40—5.10; 58/59 K.G. 4.00—4.80 56/571«2<M 16<49 16273 16391 K.G. 4-00—460; 53/55 K.G. 3.MK-430; 50 52,M81 >«82 »««W 16764 16768 16794 K G 3_40-4.00; 45/49 K G. 360-360; Kip- 17449 17465 I7~ Oude 17528 17554 17577 17588 Jonge Hanen 17736 17745 t77é* 17793 K.O. 3 40—4.00; 45/4» KG 360—3,80; Kip-16895 pen: Oude klfcpen 160—2.00; Oude Hanen 1.20150; Jonge Hanen 0.60160; kippen per KG. 060—085; Jonge Hanen 17736 17745 I77t6 17793 17798 17804 0600.90. 178J8 17855 17890 17914 17953 17963 PURMEREND. Juni Coöperatieve 18085 18,52 18201 182,4 182,9 Rterpnvpilinir Piinu»r*nH 18286 18295 18300 18325 18341 voerd 178 377 A A !8409 18450 18483 18550 18565 18579 voerd 178 377 eendeneieren f 3 60—l8729 18735 |g755 lgg73 I8é76 18909 189|2 1W,5 18984 19002 19046 19054 19057 63-04 kUo f 4.30—5.40, 19105 19162 19220 19269 19274 I 19424 19436 19476 19699 1990’ drielingen 0 08—0.09; Westlandsche muizen 11384 11394 111461 11539 11551 188 W T 1 A*nVOer 3 *“ln«en' 12130 12165 12203 12223 12279 12297 12313 12334 12549 12366 12427 12512 12530 12570 12578 12591 AMSTERDAM, 11 Juni. Veemarkt .Aanvoer 12592 12619 12629 12652 12658 1265i 354 vette kalveren, le kw. f 0.64 tot f 0.90; 12242 2’49 12754 -- ---.-_-1 13]61 12770 128OT 1’832 12878 12895 12900 12911 12342 13356 408 1071 3103 2705 3311 3610 4555 5017 5634 6535 7033 7660 8521 8975 9594 10110 10194 10903 10908 10984 11523 11561 11634 11664 12122 12545 12566 13200 13584 13585 140’8 14099 14416 14430 14499 15073 15100 16094 16304 16320 16915 17326 17466 17597 18164 18241 18415 18680 18688 18762 9255 19’54 19319 19811 19911 19961 19070 191'10 19289 19290 19364 19436 19476 19543 19576 19718 19722 19751 HEILOO 10 Juni. Exportveiling „St.. Wil- 20214 10240 20286 20318 20345 20352 librordus”. Aardbeien, vroege, f OJS tot 20428 20460 20487 205’8 20535 20643 20651 f 037 per pond; Peulen f 0.13 tot f 0.18 ?0697 20722 20731 20748 20809 20815 20871 20914 per pond* J telen f 0S0 tot f 1.40 per 10 bos; Spinazie z 13190 13’17 f 0.72 per Kg. levend gewicht; 60 nuchtere J*JS9? ,2^ }^L kalveren f 12 tot f 17; 400 varkens, vleesch- S» varkens van 90 tot 100 Kg. f 0.76 tot f 0.87; 13700 13717 13724 vette f 0.72 tot 13895 13936 13981 14072 14169 14176 14203 14248 14340 1 4351 14360 14395 14468 14552 14687 14699 14705 14790 14836 14984 (5061 15173 15199 15’67 15325 15336 15359 15378 15666 15747 15771 15948 16003 16036 16408 13300 13323 13675 13745 14258 14315 14789 159.*! 16590 1669< UI09 17127 binding zocht met professor Culebras en eens 15473 Gistermorgen 4 uur. keerde de 32-jarige chansonnier Th. J. Pol Poland uit Heer Hugowaard. die tUdens de Pinksterdagen In een café te Alkmaar was opgetreden, naar zUi. woonplaats terug. Op he Zuld-einde van den Middenweg kwam hij van zUn flets te vallen en ver wondde zich dermate, dat de dood onmid- dellUk Intrad. 2e kw. f 0.72 tot f 0.80; 3e kw. f 0.66 tot 12976 12988 12989 13000 150158 13286 13307 13590 13601 Irekkinr van Woezsda» 11 KLASSE. 14« LUST. Hooge prijzen: 100.000. 19909 1000. 1153 9610 13975 19435 20517 «L 19750- 100. 6964 7095 7422 7705 8049 8318 8902 9143 9327 9805 9954 10087 10088 10104 1Ö124 10164 10167 10214 10260 wen 1.-2A0; Brevo'. f L60-1A0; Redstar 1.1.30; Malta spring f 0.140.14S; Lan- 10879 10926 gendUker muizen 0.1S0.14; Langendtjker 11331 11235 11271 11292 11325 11358 11365 113*3 drielingen 0 08—0 09; Westlandsche muizen 1,584 1,394 1,42« 11461 11539 11551 11578 11667 11924 11968 11979 12015 12016 12130 12165 12349 12366 De „N. Rott. Crt.” van Zondagmorgen doet opzienbarende onthullingen, volgens welke een zekere heer Van den Berg, die een jaar of acht geleden volhield, te weten, hoe het Ku.gsforc Smith heeft besloten den start voor ;i,n vlucht over den Oceaan uit te stel len 'ot Donderdag, in verband niet de slechte weersomstandigheden op den Atlan- tischen Oceaan. dezen doek te gaan uitwasschen in den eenigen drinkbak, die In den stal, waarin de zieke en geïmmuniseerde beesten dooreen liepen, aanwezig was. Tot groote verbazing van allen, die de proeven meemaakten ook de minister en de staatssecretaris, coder wie de landbouw ressorteert, kwamen zien overtuigen bleven de geïmmuniseerde dieren kerngezond. Geen enkel zelfs kreeg 'temperatuurzverhooglng. Prof. Culebras aarzelde dan ook niet te Asperges, dik wit f 0 28 tot f 0J6; Idem, <Hk blauw f 0.17 tot f 0.24: Idem, dim wit f 0 12 tot f 0.15; Idem, dun blauw f 06 tot f 0.0» per bos.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1930 | | pagina 10