ONS BLAD
LEEKEPREEKEN
r
Ov
L. FRANKENBERG, Alkmaar
N
s
JORRITSMA
R
ILf
'Uêff
WA S S C H E R IJ
0
aamgifte moet op straffe van verlies van rechten, geschieden uiterlijk driemaal vier en twintig uren na het omgeval
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER BLADEN
ZATERDAG 21 JUNI 1930
EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 144
VIER
f 40
/«x
I
A udiërttie
Wijziging posttarieven
Voornaamste qNieuws
Ml
De Maltezer kwestie
Doodelijk ongeluk te Zaandam
Witboek van het Vaticaan
Oefeningen der marinekustwadit
„U wenscht
De toestand in de N. R. V.
Na den laatsten
■v
De ramp in Zuid-Frankrijk
n
i
IR
Nummering begint bij Hendrik
Johannes van Nijkerk
De Minister van Binn. Zaken en
Landbouw laat een onderzoek
instellen naar de schade
JOH. LAUWERS
Barometers Thermometers
PAYGLOP 3
ALKMAAR
iat
IIIHHI
HOI
r
SN
U
M.
Voormeer 3, Alkmaar
Speciaal in&ericht
voor alle fijne goederen
Loting voor de militie 1932
er met m n
'X va ndoor
Bes! re begrypen. zoon pakje
k»
VULPENHOUDERS Mont-Blanc. Swan. Waterman, Conklin, enz.
25 gezonken duikbooten zullen
thans worden gelicht
In het interfiatiunaal verkeer
1 Itó ra
De wolkbreuk
in Holl. Noorderkwartier
SWttt,
EEN ALLEDAAGSCH GEVAL
V
7.
jr i
JMKnK) oooni Hóen,
jaar Sedert 1921 bedroegen:
Te
drie
1.7J.
beweging ip Bolivia.
zoeken
Het nieuwe Egyptische kabinet is gevormd.
Witboek van he*
Invoering van nachtposttreinen.
Barometerstand 9
767. vooruit
uur
Minister Deckers zal ze b(jwonen
Het rapport wordt dezer dagen verzonden
van
8t
r 10^
k
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
met
ÏE8!
N
Minister Deckers zal as. Maandag oefe
ningen gaan bijwonen van de marine kust
wacht in de omgeving van Egmond aan Zee,
Bergen aan Zee, enz.
De Minister van Binn. Zaken en Landbouw
heeft aan den rijkslandbouwconsulent voor
N.-Holland Ir. G. Veenstra te Schagen op
dracht gegeven, de schade op te nemen, welke
op Donderdag 12 Juni j.l. in de gemeente Ha
renkarspel is aangericht door wolkbreuk en
hagelslag. l
Aan den heer Veenstra zullen nog eenige
deskundigen worden toegevoegd, om een lijst
op te maken van personen, die schade hebben
geleden met opgave van de bedragen.
De Maltezer kwestie.
Vaticaan.
bijeen breuk van
been of arm
bij verlies van ’n
anderen Vinger
lector
141008
ra ft en
i rende
et ter
nun
s een
26 2 mm
23.8
50.6
275
385
496
29 8
263
195 -
De
bouw
schade
zaakt
Juni.
en en
x
- Ani.
Do-
Niet al te vriendelijk kijkt deze koning der
vogels en zün antwoord op een vraag zal wel
venijnig zijn. De wijze van poseeren heeft
overigens iets aantrekkelijks
I
I
BÖRKAD:
ralten
Ie aa
it.
n een
U een
sbUjet
e vre
et zal
aiten-
stalon
an de
n hal-
J een
ar. Mn
n. De
sloten.
II re-
door
Vol-
De gelden, bijeengebracht voor de slacht
offers van den watersnood in Frankrijk»
zijn aan den Franschen gezant overgedragen.
Hééft het dan zóó geweldig gespookt In die
streek? Welnu, men oordeele zélf naar de
cijfers! Met den regenmeter van de Rijksland-
bouwwinterschool te Schagen ,wordt voordu
rend de neerslag gemeten: de maxima van elk
f
Z. D. H. de Bisschop van Haarlem zal de
volgende week geen audiëntie vcrleenen.
10-Jarige knaap door een vrachtauto
©verreden.
1921 op 13 September
1922 op 3 Februari
1923 op 20 September
1924 op 19 Juli
1925 op 10 Septembe:
1926 op 10 October
1927 op 15 Augustus
1928 op 26 November
1929 op 21 September
Dr. Höpker Aschoff, die als opvolger van
De. Alóldenhaner genoemd wordt zal wei*
geren.
gens de .Messagero" zal in het begin der
volgende week een begin worden gemaakt
Gisteren is te ’s-Gravenhage de voor het
geheele land geldende centrale loting gehou
den voor den dienstplicht voor de lichting
1932. Er werd één nummer getrokken.
Bij den loteling. wiens naam in het Am-
sterdamsche register correspondeert met dit
nummer, vangt de nummering voor de lo
ting aan. In de andere gemeenten of ge-
meentegroepen vangt de nummering even
eens aan bij dien naam, of bij een die al-
phabetisch op gelijk niveau staat, dan wel,
bij afwezigheid van precies denzelfden naam.
bü den onmiddellijk daarop volgenden.
Bij de alphabetische rangschikking wordt
ook rekening gehouden met de voornamen,
terwijl de loting alle ingeschrevenen om
vat.
Gisteren werd getrokken voor de lichting
1932: No. 4111, Hendrik Johannes van Nij
kerk, geboren 9 Mei 1£12.
vfajzi gingen per 1 Juli a.s. in de post
tarieven in het internationaal verkeer, in
het bijzonder met Nederl.-Indie.
^■nNNEMENTENvoor Alkmaar
Acentachappen: per week 25 et;
ygt kwartaal 3-25; per post, per
k—r*ir-l f XM bil vooruitbetaling.
BI
R zx
Gister is aan den Franschen gezant te
's Gravenhage afgedragen een som van
204.389 francs, de opbrengst van de inzame
ling ten bate van 'de slachtoffers van de
ramp im Zuid-Frankrijk.
Alle gelden die in ons land zün bijeenge
bracht, vermeerderd met de giften in Ned.-
Indië en van de te Parus wonende Neder
landers, tot een totaal van meer dan 100.000
gulden, zullen gebruikt worden voor den
wederopt uw van het dorpje Albefeullle
Lagarde (departement Tam et Garonne)
dat dus als het ware door Nederland is ge
adopteerd. Een Nederlandsche architect zal
het werk aldaar leiden.
Aan het eind ran den oorlog zün nabij
Pola een aantal Duitsche duikbooten
de bemanningen tot zinken gebracht.
Messagero" zal in het begin der
Iffö&Sr pruimtabak
hoor
met het lichten der eerste twee duikbooten.
Duikers hebben reeds 25 duikbooten waar-
genomen, o.a. 5 van 3000 ton, waarvan de
meeste onbeschadigd zün.
Op Vrijdagmorgen 13 Ji it heeft in 24 uur
de regenval bedragen 1285 m.m. of wel 1285
liter per vierkanten meter.
Deze geweldigen watermassa's hebben groo-
te verwoestingen op de akkers aangericht
Vooral in den polder Koetenburg zag men)
geen bebouwde akkers meer, maar geleek alle^
op opgespoten land. De greppels waren poh-
derslooten geworden en alles bood een troos-
teloozen aanblik. De akkers, die nog boven
water uitstaken, waren doorploegd door de
massa’s water, die er in den vorm van beken
overheen moeten zün geloopen. De producten,
voor zoover ze niet door hagel zün stukgesla
gen er lag hier en daar op sommige plek
ken eenige c.M. dtk hagel staan nu te rot
ten in het water. Het is een hopeloos gezicht
en de bouwers zün met één slag alles kwijtge
raakt Het bestuur van den polder kwam
reeds in een spoedeischende vergadering bü-
een. om plannen voor een steunactie te be
spreken.
Het onweer heeft vooral ook boven de Züpe
gewoed. Daar zijn de boerderijen van de hee-
ren Kruüer en Marees afgebrand. Aan hulp- i
verleenin* kon met dit qoodweer niet worden
gedacht, zoodat alles totaal af gebrand is. De
familie Kruüer vluchtte met 5 kleine kinde
ren in nachtgewaad naar de buren, een wa
termolenaar. alwaar een oogenblik later
eveneens de bliksem insloeg en de vluchtelin
gen opnieuw een veilig heenkomen moesten
onnVon
De revolutionnaire
Ernstige wending.
grootste bezwaar is echter, dat
met het streven naar „neutrale”
programma's de radio als beschavings
middel niet tot haar volle recht laat
komen. Wij kennen vrijheid van druk
pers en vrijheid van vereeniging en ver
gaderen binnen de bepalingen van de
strafwet. Is het geen ongehoord en ook
onhoudbaar ingrijpen in de bewegings
vrijheid, het geweldige communicatie
middel van het verkeer door de lucht
te beperken tot het uitzenden van
mu^k? Wij moeten ten deze eerlijk en
onpartijdig zijn. De groot-stedelingen,
die te midden van het jachtende leven
verkeeren, die eens of tweemaal daags
hun dagbladen krijgen op een geriefe-
lijken tijd; die vereenlgingen en verga
deringen, bibliotheken, meetings en
lezingen te kust en te keur hebben,
zoeken bij de radio niet allereerst ont
wikkeling, maar afleiding in muzikale
uitvoeringen. Doch de meer stille be
volking van het platteland heeft andere
behoeften; voor haar Is de radio als
instrument van voorlichting en ontwik
keling, van leering en stichting, van het
allergrootste belang. En het behoeft
zeker geen betoog, dat wij een derge-
Ujke voorlichting niet aan een neutraal
gezelschap kunnen overlaten. Wij, ka
tholieke Nederlanders, die den strijd
voor de bijzondere school en de eigen
pers jaren en jaren lang gestreden heb
ben, kunnen en mogen een zoo machtig
wapen als de radio, onberekenbaar nog
in haar toekomstige ontwikkeling, niet
prjjs geven.
Onberekenbaar! Dat is *t wat *t zwaar
ste weegt. Wie zal ons zeggen hoever de
Gisterenmiddag is te Zaandam op den
Westzanerdük ter hoogte der biscuitfabriek
„Vioomte” der firma Hildering, de 10-jarige
A. Schipper, die per rijwiel op weg was naar
het badhuis te Westzaan, onder een auto
van den vrachtdienst Purmerend-Haarlem
geraakt, waarbü een der wielen hem over
het hoofd ging.
Toen de knaap deerlijk verminkt werd op
genomen. bleken de levensgeesten reads te
zün geweken.
Het lijk werd naar de kliniek te Zaan
dam overgebracht.
Den chauffeur treft geen schuld, maar hl!
was zoo van streek, dat een collega hem
moest vervangen.
ADVERTENTIEPRIJS: Van
regels LÖ; elke regel meer 0-25.
RECLAME per regel 0.75 voor
de eerste pagina, voor de overige
pagina's 050
rubriek .vraag en aanbod*
bü vooruitbetaling per plaatsing
t 0.60 per advertentie van 5 regels;
Iedere regel meer 0.12
Amsterdam Is een vloer ingezakt,
waardoor drie personFn licht werden ge
wond.
Té Zaandam is een 10-jarige joRgen door
een vrachtauto overreden en gedood.
Onder Eindhoven is een linnen- en da-
mast Weverij gedeeltelijk afgebrand. Schade
drie ton.
Frankrijk vraagt 5 milliard voor de na
tionale verdediging. Tardieu wil desnoods
de vertrouwenskwestie stellen.
minister van Binn. Zaken en Land*
iaat een onderzoek instellen naar de
in de gem. Harenkarspcl, veroor-
door de wolkbreuk op Donderdag 12
Overdracht van de bijeengebrach
te gelden aan den Franschen
gezant.
De commissie dr. De Visser heeft haar
rapport inzake den toestand in de N. R. V.
unaniem vastgesteld. Het rapport zal dezer
dagen aan het secretariaat der N. R. V.
worden toegezonden.
BOF ALKMAAR
Administratie Ne. 43S
Redactie Ne. «33
Licht op De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om: 9.54 uur.
AI)« abonné'» op dit blzd zijn Ingevolge de verzekerinzzvoorw«»rd»„
«.zevenen verzekerd voor «en der vdgende ui.keerin8Cn; f 3000.- veriiX “T f 750.- f 250.- «"n^X f 125.- f50-' b«n of
Li
ca I H
Gisteren is de voor het geheele land gel
dende loting gehouden voor de militie 1932.
De nummering begint bij Hendrik Johannes
van Nijkerk.
zich kan stooten, óf wel vrijheid voor
elke ernstige geestesstrooming. Aanvan
kelijk heeft men ook In ons land den
eersten weg willen kiezen en velen be
treuren ook nu nog, dat dit niet gebeurd
is. Men moet zich echter eens de prac-
tische uitwerking van dit stelsel voor
stellen en zich ook herinneren hoe het
heel in den beginne met die pogingen
geloopen is. Er moet nu eenmaal een or
ganisatie zijn, welke voor de dagelijksche
uitzendingen zorgt. Regceringstoezicht
en -inmenging is niet uit te sluiten,
maar om het geval zoo gunstig mo
gelijk te stellen de uitzending kan
aan een gemengde commissie van per
sonen van allerlei richting worden
overgelatcn. Maar: zooveel hoofden,
zooveel zinnen. Er bestaat iets derge
lijks met de centrale commissie voor
filmkeuring. Wat is het resultaat? Dat
algemeen geklaagd wordt over de fil
men, die, ondanks de keuringscommissie,
waarin katholieken en geloovig-pro-
testanten zitting hebben, 'nog telkens
worden doorgelaten. Slapheid van de
betrokken leden? Neen; maar in een
commissie kan men niet werken, wan
neer men niet weet te schipperen en
weet toe te geven. Men moet er van
maken wat men kan om erger te voor
komen. Doch zulk een compromissen
stelsel is niet het beste middel van
volksopvoeding. In e.en gemengde radio-
commissie zooals ze ook in het bui
tenland bestaat kan men niet anders
doen dan alles weren, wat bepaalde
groepen het liefste nu en dan tot uiting
hooren brengen. En bij beslissingen
over grensgevallen zal men toch nog
telkens bepaalde richtingen stooten.
Doch gesteld, het ware mogelijk een
uitzending van zuiver neutraal gehalte
te verzekeren: is daarmee het vraagstuk
dan opgelost? Integendeel! De voor
naamste moeilijkheden blijven, moei
lijkheden, die ook de aanvankelijke
voorstanders van een „nationalen zen
der** onder de katholieken en geloovig-
protestantsche voormannen deden be
sluiten tot oprichting van een eigen
omroeporganisatie. Die moeilijkheden
zijn: 1ste: de radio komt als bescha
vingsmiddel niet tot haar recht; 2de:
de beslissingen van een gemengde com
missie zijn menschenwerk; zijn afhan
kelijk van wisselende personen- en voor
al: de toevallig aan het bewind zijnde
regeering heeft te veel invloed. Om bij
het laatste te beginnen: wanneer men
een gemengde commissie zou Instellen,
waarin het veto van één lid voldoende
zou zijn, om een punt van het program
te schrappen, dan voelt men wel dat
die programma’s de groote meerderheid
der bevolking al heel slecht zouden vol
doen. En wanneer men de beslissing bij
meerderheid van stemmen laat nemen,
dan wordt men geheel afhankelijk van
de samenstelling van de commissie, wat
practisch zeggen wil, van de regeering,
die haar benoemt, of van de organen,
die haar samenstellen. In het buiten
land beginnen hoe langer hoe meer
stemmen op te gaan, die zich tegen een
dergelijke werkwijze verzetten. En in
ons land, met zijn sterk uitgesproken
geestelijke richtingen, zou een derge
lijke commissie zich zeker al lang on
mogelijk hebben gemaakt.
Het
men
Het Vaticaan publiceert inzake de Mal
tezer kwestie een Witboek, dat in het Ita
liaanse h gesteld is en onderverdeeld is in
drie hoofdstukken.
Het eerste hoofdstuk geeft een uiteenzet
ting van het standpunt van het Vaticaan;
het tweede hoofdstuk bevat den volledigen
tekst van het rapport, aan het Vaticaan
uitgebracht door mgr. Robinson, na zün ter
plaatse ingesteld onderzoek in April 1929,
terwül in het derde hoofdstuk nog 38 do
cumenten worden gepubliceerd, welke be
trekking hebben op dit geschilpunt.
Men verwacht, dat de Engelsche vertaling
van dit Witboek Maandag as. gereed zal
zün. Dit Witboek is het eerste dat door
het Vaticaan gepubliceerd wordt, sedert de
publicatie betreffende de Mexicaansche
godsdienstkwestie
Nu het rapport van mgr. Robinson gepu
bliceerd is. blükt het dat deze Pauselüke
vertegenwoordiger veel krachtiger termen
gebruikte betreffende lord Strickland dan
Gasperri in zün nota van den 2den Juli 1929.
Volgens ’t standpunt van Robinson valt de
geheele verantwoordelükheld voor den crl-
tieken toestand op Malta op lord Strick
land. Het Vaticaan zet uiteen, dat het bij
zijn tegen Strickland gerichte politiek in de
eerste plaats geleid werd door dit rapport,
liever dan af te gaan op geruchten uit on
betrouwbare bronnen. In zün rapport be
schrijft mgr. Robinson de politiek van
Strickland als ..brutaal” en voegt hier aan
toe. dat het onmogelük is alle betreurens-
waardige daden van Strickland -op te
stellen. Malta, aldus het rapport van mgr
Robinson, is ten prooi aan een regiem van
terreur en despotisme. Strickland is buiten
zün mandaat getreden door geen acht te
slaan op de wetten en rechten en de gevoe
lens van de priesters en van de katholieke
bevolking: de oppositie in het parlement is
ontwapend, de pers is de mond gesnoerd,
het land verkeert in onrust, de constitutie
is in gevaar. Het rapport legt er verder den
nadruk op. dat er waarschijnlük verschrik-
kelüke gevolgen zullen ontstaan uit de antl-
clericale en anti-Maltezer-campagne, die al
deze ellende over het kleine eiland heeft
gebracht.
De pauselüke vertegenwoordiger vestigt
de aandacht van het Vaticaan er op, dat
Strickland, waar hü ook maar een functie
bekleed heeft, onrust heeft te weeg ge
bracht. o.a. toen hü gouverneur was van een
der Australische Staten, van welken post hü
naar Londen werd teruggeroepen. Zoo wijst
Robinson er verder op. dat toen Strickland
gekozen werd als lid van het Lagerhuis door
de Conservatieve Partü te Lancaster, deze
partij hem in den adelstand deed verheffen,
ten einde van hem af te zün.
Het Witboek wordt vocral daütom als be
langrijk aangezien, daar slechts bü uiterst
zeldzame gelegenheden het Vaticaan den
inhoud bekend maakt van de rapporten,
uitgebracht door zün speciale vertegenwoor
digers ih de verschillende deelen van de
wereld.
Met ingang van 1 Juli as. treden in het
internationaal postverkeer nieuwe bepalin
gen in werking, overeenkomstig het op 28
Juni 1929 te Londen gesloten algemeen
postverdrag.
Tot de belangrijkste wijzigingen, welke op
dien datum in werking treden, behopren dc
posttarieven in het verkeer met Ned.-Indië.
Deze zijn verlaagd en nader vastgesteld
als volgt:
a. voor brieven tot 20 gram: 6 cent;
b. voor akten tot en met 200 gram per
zeepost: 6 cent;
c. minimumpost der monsters per zeepost
6 cent;
d. minimumpos^ der gemengde zendingen
per zeepost, indien de zending akt^i bevat:
6 cent indien dc zending bestaat uit mon
sters en gedrukte stukken: 3 cent.
Het aantal soorten van stukken is met
een nieuwe categorie uitgebreid, aangeduid
als „pakjes” (maximum gewicht 1 Kg).
Het tarief hiervoor is vastgesteld als
volgt:
a. naar Ned.-Indië. Suriname en Curacao
per zeepost tot 250 gram: 25 cent, boven
250 tot 500 gram, per 50 gram 5 cent; bo
ven 500 tot 1000 gram voor elke 100 gram
5 cent meer.
b. in alle andere gevallen: 7‘j cent voor
elke 50 gram, doch voor elke zending onder
een afzonderlük adres niet minder dan 25
cent.
Voorts is wüziging gebracht in de bepa
lingen omtrent postheffing bü aankomst
van ontoereikend gefrankeerde stukken.
Eveneens wordt de gelegenheid geopend
om In het internationaal verkeer gedrukte
stukken bü abonnement te frankeeren.
Groote hoeveelheden stukken, welke zich
leenen voor machinale stempeling, kunnen
zonder postverhooging door den postdienst
machinaal worden gefrankeerd.
Het verrekeningsrecht voor zendingen en
paketten bestaat, evenals tot dusver, uit een
vast en een evenredig recht. Het vaste
recht bedraagt 20 cent per zending, respec-
tfevelfjk pakket, het evenredig recht 10 oent
voor elke f 20 of gedeelte van f 20 van het
verrekenbedrag.
Voor postwissels bedraagt het vaste recht
10 cent en het evenredige recht 10 cent voor
elke f 20.
Het post der paketten per zeepost naar
Ned.-Indië is verlangd als volgt: tot 1 kg.
1.25, van 15 k.g. 1.75, van 510 k g.
2.85.
I In onzen tijd van sensatie, van zoe-
I ken naar telkens nieuwe prikkels, is het
I merkwaardig, dat er nu en dan onder-
I werpen in de belangstelhng van de pu-
I blieke opinie worden getrokken, waar-
I over men blijkbaar niet uitgepraat kan
I raken, waarvan men nooit genoeg
I ichijnt te krijgen. Zoo is b.v. de Radio
I al meer dan vijf jaren gemeengoed van
I Iedereen. Zoo hebben de verschillende
I bevolkingsgroepen in ons land al lan-
I gen tijd hun eigen organisatie; wordt
I al maanden en maanden gesproken, gc -
mhreven, geadresseerd, gedisputeerd
I over zendtijdverdeeling, over de wen-
I ochelijkheid of het ongewenschte van
I een nationalen zender. Het gesprek
I over „de Radio” is een alledaagsch ge-
I val. Is daarover nu nog iets te zeggen,
I wat nog niet gezegd is? Naar de mee-
I ning van sommigen blijkbaar wel Im-
I tners wij ontvingen de laatste weken
I verzoeken om op de manier, waarop wij
I In deze rubriek gewoon zijn vraagstuk-
I ken-van-den-dag te bespreken, „de Ra-
I dio” eens onderhanden te nemen.
I Op gevaar af toch werkelijk geen
I woord nieuws in deze materie te kun-
I nen zeggen, willen wij aan de vraag
I voldoen. Het feit dat wij de ontwikke-
I ling van het radiowezen van den aan-
I vang af met belangstelling gevolgd
I hebben als een wonderbare nieuwe
I vinding van onzen tijd met bijna on-
I uitputtelijke ontwikkelingsmogelijkhe-
I den; doch dat van den anderen kant
I geen enkele omstandigheid ons een par-
I tijdig oordeel kon opdringen, stelt ons
I in staat om de heerschende meenings-
I verschillen ovc- de radio-uitzending in
I alle kalmte, ob. actief, zonder eenig voor
oordeel te bekijken.
I Welke zijn die meenlngsverschillen?
I Naast den officieel gesanctioneerden
I toestand van verdeeling van den zend-
I tijd en van de uitzendingsmogelljkheid
I tuBschen vier groote omroepvereenlgin-
I gen (een neutrale, een socialistische1
I êen protestantsche en een katholieke)
I blijven velen nog vragen, waarom in
I ons landje zulk een scheiding tusschen
I luisteraars en zulk een versnippering
I van krachten noodig is. In heel de
I Wereld heeft men de zaak geografisch
I opgelost. In Duitschland heeft men een
lender in het oosten en een in het
I westen; in Frankrijk een in het noor-
I den en een in het zuiden enz. Het kleine
Nederland, dat zou kunnen volstaan
I met één zender, zet er twee dicht bij
I elkaar en verdeelt de luisteraars in
I verschillende groepen. Waarom nu niet
I één groote omroepvereeniging gesticht,
I die den luisteraars in het binnenland ’t
I allerbeste zou kunnen geven en met het
I buitenland zou kunnen wedijveren?
I Muziek is toch muziek; een opera een
I opera, of men die door middel van een
I neutrale, een roomsche of een socialis-
I tische omroepvereeniging hoort! Is er
I >1 niet genoeg verdeeldheid? Waarom
I nu ook weer op radiogebied? Nergens in
I de wereld vindt men zulk een verdeeld-
I heid en versnippering als bij ons. En bij
de radio moet dat op geldverspilling
uitdraaien naast de zekerheid, dat door
de verdeeldheid lang niet het beste
wordt bereikt, wat mogelijk ware ge
weest....
I Laten wij dit laatste argument ter
tijde. Zulk soort „bewijzen” worden ge
woonlijk aangehaald, als men geen be
tere meer heeft. De practijk logenstraft
hier bovendien de redeneering. De Ne
derlandsche uitzendingen behooren tot
het allerbeste, wat in de lucht te hoo
ren is. En dat is voor een deel zeker
aan de onderlinge concurrentie te dan
ken. Strijd verdeelt/ wel, maar staalt
ook en houdt sleur en verslapping
tegen.
Sterker is de opwerping: waarom nu^
ook weer in de lucht verdeeldheid? Was
het niet mogelijk geweest althans de
radio neutraal te houden? Er is toch op
velerlei ander gebied gelegenheid om
van verschillend inzicht te getuigen?
Laat men daarvoor de pers en de ver-
gaderzalen gebruiken!
In die opmerking schuilt een kern van
juistheid. En toen de radio nog in,
opkomst was, zijn er ook in ons land
vele vooraanstaande mannen, ook on
der de katholieken geweest, die het
standpunt huldigden: laat de radio
enkel voor ontspanning en vermaak,
Voor muzikale uitzendingen dienen; ook,
z°o men wil, voor populair wetenschap
pelijke voordrachten. In ieder geval is
er toch dagelijks wel een program sa-
®en te stellen, dat iedereen voldoet,
sender iemand te stooten.
Wat hier wordt voorgesteld is in zeker
opzicht een ideaal. En idealen zijn nu
eenmaal in dit ondermaansche niet te
Ter*ezenlüken. Men moet van tweeën
éen kiezen: óf wel uitzending van zeer
beperkten om vang waaraan niemand j
radiotechniek nog uitbreidt, welken in
vloed dat wonder van menschelüke vin
ding in ons toekomstig leven zal heb
ben? Niemand, ’ciie het weet. Maar bij
deze onzekerheid is de veiligste weg
zekerheid te nemen over het gebruik.
Hadden de katholieken in ons land een
eeuw geleden geweten, welk een vlucht
de dagbladpers zou nemen, zij zouden
het Algemeen Handelsblad, gesticht
door een Amsterdamschen katholieken
koopman, niet in liberale handen heb
ben laten gaan en van den beginne af
een eigen pers op peil hebben gehou
den. Wat zou dat een geld, een moeite
eneen af val hebben bespaard! Is
het nu niet veiliger, dat wij door de
historie geleerd met de radio van
den aanvang af ons veilig stellen?
Welk een ontzaglijk nut kan een eigen
katholieken radio-omroep niet stichten!
Wij zwijgen nu van het positieve nut:
kerkdiensten, vastenpredikaties, ont-
wikkelingsvoordrachten iri Roomschen
geest, kinderuurtjes e.d. Wie zal verder
zeggen, hoe vele niet-katholieken voor
h?t eerst met ons Roomsche leven door
de radio kennis maakten en met inge
wortelde vooroordeelen braken?
Doch vooral: hoeveel kan een sterke
katholieke radio-omroep niet tegenhou
den! Wat velen wenschen, dat n.l. de
radio niet misbruikt wordt voor propa
ganda van allerlei geestesstroomingen,
wordt juist het best door het in Neder
land toegepaste systeem bereikt, al
thans qp den duur. Nu houden n.l.
de verschillende omroepen elkaar in
evenwicht; zijn zelfs wettelijk tot sa
menwerking verplicht en zullen ieder
voor zich zooveel mogelijk streven naar
een program, dat een zoo groot moge
lijk getal luisteraars bevredigt. Het ge
vreesde sectarisme wordt daardoor op
den duur juist tegengehouden. In een
tegengesteld geval loopt men kans óf
wel een slappe uitzending te krijgen,
die veel gaat lijken op een gramofoon;
öf wel een liberalen omroep, die vrij
moedig groen en rijp door de lucht laat
klinken, en daardoor als beschaving»;,
.middel hetzelfde wordt, wat de zooge
naamde neutrale pers en de neutrale
school was en nog is.
Ziedaar een nuchtere en zakelijke
uiteenzetting. Laten de Roomsche voor
standers van een „neutralen zender” dit
alles eens kalm overwegen, om tot de
conclusie t» komen, dat de stichting en
krachtige organisatie van een eigen
katholieken radio-omroep een daad van
wijs vooruitzien is geweest.
HOMO SAPIENS.
