Binnenlandsch Q^Cieuws
Voor de Huiskamer
DE VLUCHT UIT DE POPPENKAST
VAN JAN KLAASSEN EN TRIJNTJE
derde blad
I
BLADZIJDE 1
MAANDAG 14 JULI 1930
LANDBOUW EN VEETEELT,
Het plan-Briand
ONDERWIJS
R.K. Staatspartij
I
Adres algemeen secretariaat
De Zuiderzeewerken
Uitvoer van aardappelen
LUCHTVAART
Internationale rondvlucht 1930
Een Indische Jeanne d’Arc
v
Nederland en Amerika
Kalenderhervorming
Dr. D. Knuttel t
SOCIAAL LEVEN
Arbeidsconflict
Arbeidsconflict te Goor opgelost
Borstbeeld Generaal Snijders
Conferentie met Engelsche
gedelegeerden
Nederf. R. K. Bond van Handels-,
Kantoor- en Winkelbedienden
R. K. openbare leeszalen en
boekerijen In Nederland
Socialistische leerstoel in de
sociologie
Onze eieren-export naar
Engeland
hïirwi nitr imr
o
bedienden is
Het oordeel van den Nijverheidsraad
Dr, Oort
de vergadering
ge-
Een nieuwe regeling in Dnitschland
dat
70 machines zullen deelnemen.
15
De Middenstandsraad er tegen
tot presidente.
In de ziekeninrichl
Tempelhof,
klasse.
een
Heden hervatting van den arbeid
Demonaratief congres.
448.
447.
■ft
j
Ben K. B. ter sake van het Honger
Onderwijs op komst
Postrekening 892
Wtjkkantoor Prins Hendrikplein 2.
en spreekuren 912 en 1417 uur
Boven
overal
ergens
zyn
kan
„De Een-
en de „Vrije Organisatie" hebben
een zelfde besluit genomen.
De rede van Pater Ma kaai) leidde tot de
volgende conclusies
Stellingen Pater B. A. Makaaij
O.E.S.A.
I. Is het voor ieder economisch-zwakkere
practisch noodzakelijk zich door vereeniging
op de nok van het dak gekomen, keek Jokko
rond, of hij den dief, die scheen verdwenen,
in den omtrek vond. Ook de Lange bleef mede
kijken, keek eindelijk door het schoorsteengat. Wie be
schrijft zijn vreugde, toen hij zag. dat daar de gezochte
zat.
Onder voorzitterschap van den heer W. N.
Giesen. te Apeldoorn, werd Zaterdag te Am
sterdam in het Parkhotel een vergadering
gehouden van de Vereeniging van Neder-
landsche Eierenexporteurs met de Dutch
Egg Importeurs Association, uit Londen.
Het doel der bijeenkomst was In de eerste
plaats te komen tot afschaffing van den
consignatiehandel op Londen.
Een oogenblik dreigden de besprekingen te
stranden op het feit, dat de Engelsche gede
legeerden de te treffen maatregelen wensch-
ten te beperken tot de provinciën Gelder
land. Ovenjsel te Utrecht, terwijl de Neder
landers een uniforme regeling voor het ge
neric landjwenschten
Ten slotje
in dier voqjjr
Bedankt voor de tweede maai voor een
Amerikaansch professoraat
dage voor hetzelfde
\%or en weten er voor
te lijden, en ze zijn evengoed modern als
de bewoners van Berlijn, Parijs. Londen of
New-York, met dit onderscheid echter, dat
de Indiërs zich slaven voelen van vreemde
overheerschers en dat zij vóór alles moeten
vechten voor hun vrijheid.
Voorloopig is deze vrouw, die zoo bewust
strijdt voor de vrijmaking van haar volk en
met beide beenen in de werkelijkheid Staat,
al is ze dan ook dichteres, onschadelijk ge
maakt. De vraag is alleen, of de beweging
nu werkelijk zonder leider is komen te staan
en of Engelands doel bereikt is. zooals een
maal toen de zegetocht van Jeanne d'Arc,
met wie mevrouw Naidu te vergelijken is,
eindigde in Rouaan op den brandstapel
De directie der Kon. Vereen. Tapijtfa-
brieken te Deventer deelt mede, dat den
laatsten tijd veel moeilijkheden werden on
dervonden met het vrouwelijk personeel der
z.g. schoonmaakkamer. hetgeen aanleiding
heeft gegeven een dezer meisjes te ontslaan.
Dit had tengevolge, dat vijf andere meisjes
den arbeid neerlegden. Vrijdag is het aan
tal staakstere tot 23 meisjes gestegen. Daar
door is 't momenteel niet mogelijk verschil
lende artikelen af te werken, omdat opslaan
van onafgewerkt goed niet mogelijk is en
verder in voorraad werken dus evenmin.
Dit gaf de directie aanleiding aan 135
werklieden, van wie 118 mannelijke wevers,
ververs es, ontslag aan te zeggen tegen
heden. De meisjes, die de staking begon
nen, zijn in den leeftijd van 15 tot 25 jaar.
De moeilijkheden zijn gerezen door de
bewering dezer meisjes, dat zij loonsvermin
dering hadden gekregen. Uit de gegevens,
welke de directie verstrekte, blijkt, dat de
ze loónen gemiddeld over Januari-Juni 1929
27',i cent per uur bedroegen; in hetzelfde
tijdvak over 1930 was het gemiddelde uur
loon, 36% cent.
Naar het „Vad.” verneemt, heeft het vraag
stuk der hervorming van den kalender on
langs ook een punt van bespreking uitge
maakt in de vergaderingen van den Midden
standsraad. Daarbij is echter van weinig in
stemming met de plannen gebleken De Mid
denstandsraad bleek geen voorstander van
kalenderhervorming.
Ook in andere kringen wordt voor de plan
nen zeer weinig gevoeld. Alleen de flxee-
ring van het Paaschfeest op bepaalde, vaste
dagen, vindt nogal voorstanders.
De Njjverheidsraad heeft in zijne laatste
vergadering uitvoerig van gedachten gewis
seld over het memorandum van den heer
zA. Briand tot het vormen van een Europee-
sc he federale unie en naar aanleiding daar
van een schrijven tot de Nederlandsche Re
geering gericht. Hoezeer de Raad alles, wat
de welvaart van Europa kan. be vorderen. ten
zeerste toejuicht, meent hü, dat de denk
beelden van den heer Briand van weinig
beteekenis voor de verwezenlijking van dit
doel zullen zijn De Raad geeft uiting aan
zijn twijfel, of Europa wel een zoo krach
tige eenheid mag worden genoemd, dat dit
werelddeel zich bij uitstek voor een organi
satie als den heer Briand voor oogen staat,
leent.
Voorts heeft de Raad gemeend, tegen het
behandelen van sociale en economische pro
blemen door die unie te moeten waarschu
wen, vooreerst omdat hetzelfde doel reeds
binnen het raam van den Volkenbond wordt
beoogd en bovendien de conventies, die deze
tot stand brengt, toch ook niet door alle bij
dien Bond aangesloten Staten zijn geteekend.
pe Raad heeft de Regeering gevraagd, of zij
óen tijd niet gekomen acht, het initiatief
te nemen tot een bespreking met een aantal
staten, wier handelspolitieke inzichten met
de Nederlandsche overeenkomen, teneinde te
overleggen, welke gezamenlijke houding de
ze staten in de onder auspiciën van den Vol
kenbond te houden besprekingen kunnen in
nemen.
gelïjkwaardig te maken aan den economisch
sterkere, zoo geldt dit in bijzondere mate voor
de bedienden, wijl dezen o.a. bij gebrek aan
voldoende rechtspositie gemakkelijk aan
willekeur zijn overgeleverd.
Een stevige organisatie van
daarom vereischt.
II. Deze vereeniging moet, zoowel wat
haar doelstreving als de middelen tot berei
king van dat doel betreft, .uitgaan van de
Naar verluidt zal binnenkort een Duitsche
verordening worden gepubliceerd, waarbij een
wijziging wordt vastgesteld van de berekening
der kosten van onderzoek bij invoer van
aardappelen. Tot dusver is de maatstaf hier
voor een belooning per uur voor de betrokken
deskundigen. Deze belooning is aan een maxi-4
mum gebonden, waardoor dikwijls in den
loop van een dag voor de het eerst voor on
derzoek in aanmerking komende partijen de
maximum-belooning wordt betaald, zoodat
de later op den dag komende partijen vrij
zijn.
Volgens consulent ir. Joustra te Berlijn wil
men nu voortaan per K. G. netto-gewlchb
0.001 mark in rekening brengen voor onder
zoek van aardappelen, enz. en wel met een
minimum van f mark. Per 10 tons wagon
wordt dit dus 6.
De kosten van af- en weder opladen en van
het openen en weder sluiten der partijen zal
voortaan voor rekening komen van den ont
vanger der zending.
De nieuwe regeling zal waarschijnlijk
Juli ingaan.
De Ned. R.K. Bond van Handels-, Kan
toor- en Winkelbedienden „St. Frandscus
van Assisië” hield gisteren in bet gebouw
„Amicitó” te Amersfoort een demonstratief
congres, ter bespreking van het werk- cn
Het algemeen secretariaat der R K Staats
partij deelt het volgende mede:
Onvoorziene -omstandigheden hebben het
noodig gemaakt, dat het Kantoor van het Al
gemeen Secretariaat der R. K. Staatspartij
(met bureau .Br Scbaepmanfonds”) te
's Gravenhage. I-aan van Meerdervoort 45a.
nog eenmaal wordt’ verplaatst vóórdat de
definitieve bureaux, als gevolg eener volledig
geslaagde ..Dr Schaepmanfonds '-actie wor
den betrokken.
Met ingang van 15 Juli 1930 is het secreta
riaat, thans gevestigd: Laan van Meerder
voort 65. Telefoonnummer is gebleven 90451.
Aangesteekende stukken
Kantoor
Vrijdagavond kwamen in het R. K. Ver-
eenigingsgebouw .J3t. Jozef" te Goor, de le
den van de textielarbeidersorganisaties ,,8t.
Lambertus" en „Unitas" bijeen. De heeren
Mensin k en Vunderink hebben in deze ver
gadering verslag uitgebracht van de confe
rentie die Vrijdag in het Concertgebouw te
Hengelo heeft plaats fcehad tusschen de be
sturen van de Twentsch-Geldersche Fabri-
en de besturen van de
textielorganisaties, naar aanleiding van het
conflict bij de N.V. Katoenfabrieken voorheen
Arntzenius Jannink en Co., te Goor.
Met algemeene stemmen hebben de leden
van bovengenoemde organisaties goedkeu
ring gehecht aan de voorwaarden waarop
heden de bontwerkers het werk zullen her
vatten.
De textielarbeideraorganisatie
dracht" r" --
Dat viel den dief geweldig tegen. Die dacht, dat hij
gered, „want in een schoorsteen zitten,’’ zei hij, „doe je
heusch niet voor de pret. Het beste is, naar benee te
zakken, langs een weg van vuil en roet, daar val dunkt,
me, een uitweg wezen, die mij redding brengen mnet
Katholieke beginselen.
Geldt dit in 't algemeen voor iederen
Katholiek, die tot 'n vereeniging toetreedt.
zoo is dit voor de Katholieke bedienden om
meerdere redenen van speciale beteekenis.
„Ik ga naar den dood of naar de over
winning Mijn vrienden trachten mij wel
van mijn plannen af te brengen, maar ik
voel my. zooals de Maagd van ©rleans zich
moet hebben gevoeld, toen God *haar in een
visioen haar -oeping had medegedeeld. Ik
zal gaan aan het hoofd van den stoet, die
trachten zal. de wachten bij de zoutdepots
te passeeren en den staaldraad door te
snijden. Wel ben ik maar een vrouw, maar
ik zal dezelfde krachten ontplooien, als was
ik een man. Ik ben mij zeer goed bewust
van de geweldige verantwoordelijkheid, die
Gandhi en de gansche natie mij op de
schouders hebben gelegd. Maar noch dood
noch gevangenis kunnen mij met hun ver
schrikkingen van mijn plan afbrengen”.
Zoo sprak tot een Amerikaanse!-. journa
list de opvolgster van Gandhi in de leiding
der Indische Nationalisten: Sarojini Naidu.
de grootste dichteres en de grootste vrouw
van Indië. de vriendin van den Mahatma
en presidente van het pan-Indisch Con
gres
Het moet wel een buitengewone persoon
lijkheid zijn, de vrouw, die zich opwerpt als
kampioen voor de vrijheid van een heel
volk En werkelijk is Sarojini Naidu zoo
’n buitengewoon mensch. Op zeldzame wijze
zijn in haar vereenlgd: een sterke geest en
de dorst naar daad. Dat zij offers weet te
brengen voor haar ideaal. Mevrouw Naidu,
heeft zij reeds geheel haar leven bewezen.
Zü was de dochter van een Brahmaan, dus
behoorde zij tot de bevjorrechte Indische
maar zij heeft dat vooroordeel ge
trotseerd en is getrouwd met haar jeugd
liefde, een militair arts, die tot den ver
achten soldatenstand behoorde en onbemid
deld was. Dat was een ongehoord schan
daal. niet alleen voor de familie, maar zelfs
voor het gansche land, want Sarojini Naidu
was, behalve de dochter van een notabele,
zelf reeds een beroemd dichteres.
Mevrouw Naidu stamt van de familie
Chattopadyaya, ’n familie, die in Indië even
hoog in aanzien staat als die van Tagore
en Nehru. Haar vader is professor Chatto
padyaya. die drie jaar chemie heeft gestu
deerd aan de unlversiteit van Bonn, waar
hó behoorde tot de beste leeringen van
Kékulé. Toen hij in Indië was teruggekeerd,
had hü spoedig meer naam gemaakt als
paedagoog dan als chemicus. Als hervormer
van het schoolwezen in den grooten Indischen
stat. Haiderabad heeft hü zich zeer groote
verdiensten verworven. In dien tijd werden
hem acht kinderen geboren, waarvan
Sarojini de oudste is. Ook haar moeder en
haar jongste broer, Harindranath Chatto
padyaya hebben verschillende dichtbundels
uitgegeven, die schitterend werden ontvan
gen door de kritiek. Een andere broer van
mevrouw Naidu is Vlrendranath Chatto
padyaya, die reeds langen tüd een vooraan
staande positie heeft ingenomen in de
Indische vrijheidsbeweging en dié tegenwoor-
woordig in ballingschap leeft te Berlün. Daar
verblijft deze kampioen voor de vrüheiO van
zijn vaderland reeds meer dan twintig jaar
en eet hü ter wille van zijn ideaal het harde
brood der ballingschap.
Het ging er in het huis van Sarojini’s
vader steeds gastvrü naar toe. De professor
ontving er allerlei menschen. want al be
hoorde hü dan tot een bevoorrechte kaste,
daarom kon hü toch wel de noodzakelijk
heid erkennen van bepaalde maatschappelijke
hervormingen en wilde hü die zelfs ver-
wezenlijken in zooverre hem dat als minister
van den Mohammedaanschen staat Hai
derabad mogelijk was. De Chattopadyayas
zelf waren geen Mohammedanen, maar Hin
does Door dit verschil in godsdienst leer
den de kinderen reeds vroeg opvattingen en
begrippen van hun omgeving respecteeren.
Toen Sarojini op veertlen-jarigen leeftijd
trouwen wilde met een man, die thans haar
echtgenoot is, werd zü door haar ouders
gezonden naar een Engelsch college in
Cambridge, waar zü studeeren zou in litte
ratuur en geschiedenis. Bijgestaan door twee
Engelsche critici gaf zü, op negentien-jarigen
leeftijd, haar eersten gedichtenbundel uit:
„De gouden drempel”, een boek, dat zeld
zaam melodieus is en dat evenmin als haar
lyrisch werk: „The Bird of Time” tot heden
een waardige vertaling heeft gevonden. Maar
xü was in eens beroemd en haar naam leefde
in haar vaderland op ieders tong, toen zü
zelve nog in het buitenland verbleef.
Toen zü weer in haar land was terugge
keerd, bewees zü. dat zij in den vreemde
niets veranderd was. Ze trouwde met Sutra
Als inleidende opmerking gelde, dat bij de
waardeering der maatschappelijke positie
van den mensch. zijn maatschappelijke nut
tigheid belangrijke maatstaf dient te zijn.
Verder dient bij de behandeling van het
gegeven onderwerp er mede rekening te
worden gehouden, dat de verhoudingen in
het productie- en distributieproces wortelen
in en worden beheersfht door de liberalis-
tisch-kapitalistische maatschappij-opvattin-
gen.
Doordat derhalve voortbrenging en distri
butie van economische goederen de winst-
begeerte tot eerste en voornaamste doel heb
ben, zijn de bedrijfsbeoefenaren aan dit alles
beheerschende winst-streven ondergeschikt.
De uitsluitende bezitters van de, mede door
de „werknemers” vergaarde kapitaalgoederen
nemen een economische machtspositie in.
Die, voor de Katholieken onaanvaardbare
ondergeschiktheid betreft zoowel de onder
scheidene soorten hoofd- als hand-arbeiders-
Naar Katholieke opvatting zijn de aange
duide verhoudingen onaanvaardbaar.
dienen zoodanig gewijzigd, dat aanpassen
Naar „Het Volk" meldt, heeft de alge
meene raad van de S. D. A. P. en N. V. v.
zich vereenlgd met het plan om te komen
tot de oprichting van een bijzonderen
leerstoel in de sociologie aan de Rijksuniver
siteit te Utrecht.
■Een motie
Tenslotte werd een motie aangenomen,
wgarin het congres constateert
te. dat de toepassing van het Werktijden
besluit voor winkels in de practijk nog zeer
veel te wenschen overlaat
<1. ten aanzien van den arbeidsduur in het
algemeen
b. ten aanzien van den door de bedienden
zoo zeer gewenschten vrijen middag
c. ten aanzien van een speciale groep, n.l.
die der magazijnbedienden m zooverre
een en ander in het betreffende Werk
tijdenbesluit zeer onvolledig is geregeld
ade. dat door het uitblijven der Rijkswet-
tehjke Regeling der Winkelsluiting een lan
delijke chaos is geschapen ten aanzien van de
sluiting der Rinkels, zoowel op de werkdagen
als op de Zondagen het congres doet in deze
een speciaal beroep op de leden van de Eerste
Kamer der Staten-Generaal
gde. voorts, dat de wettelijke bescherming
van de bedienden, werkzaam op de kantoren,
wat de regeling der werktijden betreft, ten
zeerste dringt.
Het congres doet daarom een ernstig beroep
op de regeering. om
te. te zorgen voor een behoorlijke naleving
van het Werktijdenbesluit voor de winkels
door heeren werkgevers, o-m. door uitbrei
ding van het corps ambtenaren der Arbeids
inspectie
2e. Art. a van het in sub i genoemd besluit
in dier voege te wijzigen, dat in de eerste
alinea van dit artikel worde gelezen
„Behalve den wekelijkschen rusttijd be
doeld in art. i, mag een arbeider, die in eén
winkel arbeid verricht bovendien op een dag
der week geen arbeid verrithten na i uur
des middags”
?de. alsnog een Werktijdenbesluit uit te
vaardigen, waardoor allen magazijnbedienden,
wonden in de lage salarieering en te weinig
perspectief van het personeel. Subsidie-
kwestie speelt hierbij een voorname rol.
Mej. Post (Delft) meende, dat het ge-
wenscht zou zijn, dat het Rük de salarissen
- van het personeel vergoedt.
De heer v. d Loo (Den Haag) raadde
aan met de kwestie van de salarieering
zeer voorzichtig te zün zoolang het Rük de
salarissen niet betaalt, andere zouden de
kleinere leeszalen in het gedrang komen.
i Spr meende, dat er meer belangstelling
voor het leeszaalwerk moet gewekt worden
onder de meisjes mét middelbare opleiding
Mej. Post zou zich met dit denkbeeld kun
nen vereenigen als van het personeel geen
diploma geëischt werd.
De heer Bartels Haarlem wilde in het
belang der leeszalen den eisch van het
diploma niet latenjvervallen.
De vergadering besloot tenslotte het voor
stel Haarlem aan te nemen en het bestuur
op te dragen eventueel bü de Centrale Ver
eeniging en den Minister de noodice stap
pen te doen. De meenina werd nog uitge
sproken dat de eischen voor toelating tot
de opleiding voor assistenten wel wat lager
zouden kunnen zün
Na rondvraag werd
sloten.
Als sprekers traden op de heer A. C. de
Bruyn, voorzitter van bet R.K. Werklieden
verbond, en de Zeereerw. Pater B. A. Makaaij
O.E.S.A. te Eindhoven.
He: congres was druk bezocht.
De heer A. C. de Bruyn kwam na zijn rede
tot de volgende stellingen
Stellin gen A. C. de Bruyn.
Een zoo sterk mogeliike centralisatie in
de R.K. Vakbeweging is een gebiedende
noodzakelijkheid.
Verleden jaar heeft de Fransche Aero-
club een prüs ingesteld voor den overwin
naar in een wedstrüd van lichte touristen-
vliegtuigen. De zegepalm werd in dezen
wedloop door een Duitscner behaald en vol
gens de statuten der stichting moet het nu
een Duitsche vereeniging zün, welke zich dit
jaar met de organisatie van den wedstrüd
belast. De Duitsche Aeroclub heeft deze
taak gaarne op zich genomen en maakte nu
hear program bekend.
De gedachte, welke aan de stichting van
den prüs ten grondslag lag, is het constru-
eeren te bevorderen van een goedkoop, licht
toeristenvliegtuig, dat echter aan alle
eischen van snelheid, betrouwbaarheid com-
foif en goedkoop gebruik voldoet Om daar
toe te geraken hebbeh de organisateurs den
prüs naar boven zóó afgerond, dat breede
lagen der bevolking in staat zün zich zulk
een machine aan te schaffen. Bovendien
werd het hoogste gewicht der machines
vastgelegd. Hiertoe werden twee klassen
geschapen en wel één met een maximum ge
wicht van 400 K.G. en een tweede van 280
KG.
De wedstrüd zelf valt in tweeën,
eene deel bestaat uit een rondvlucht
Europa en het andere uit een
aansluitend technisch onderzoek
vliegveld van Staaken.
De rondvlucht begint op 20 Juli om ne
gen uur ’s morgens en voert over de vol
gende etappes: Tempelhof, Frankfort,
Reims, Calais, Bristol, Londen, Parüs, Zara-
gossa, Sevilla, Barcelona. Lyon, Bern, Mün
chen, Weenen, Posen. Warschau, Konings
bergen, Danzig, Tempelhof.
Op deze rondvlucht zullen de meeste
slachtoffers wel in Spanje vallen want het
is daar In Juli geweldig warm, terwül tus-
schenlandingen zeer moeilük uit te voeren
zün. Voor de eerste maal werd ook
wedstrüd van zulke lichte machines over een
zeearm van 35 K.M. breedte georganiseerd.
Een ander hoogtepunt in den wedstrijd be
staat in het overklauteren van de Pyre
neeën, welke hier de 2800 M. halen.
Deze vlucht, die 7560 KM lang is, voert
over liegen staten en is in 27 etappes ver
deeld, waar elk vliegtuig landen moet. De
vliegers hebben veel vrüheid in het indeelen
van de 7560 KA4. want de strüd gaat er niet
om de grootste snelheid te bereiken maar
wel om de grootste betrouwbaarheid te be
wijzen.
Het technisch onderzoek, dat op 1 Augus
tus in Staaken begint, belooft nog al zwaar
te zün. Er zal hier gelet worden op brand
stofverbruik. start- en landingseigenschap-
pen, montage, bescherming tegen brandge
vaar, comfort, dubbelstuur, valschermen,
enz.
Aan dezen wedstrüd nemen circa 70 ma
chines deel, welke op den 20sten alle in een
uur tüds het luchtniim zullen kiezen. De
terugkomst moet tusschen 16 en 31 Juli
vallen. Het technisch onderzoek duurt van
1 tot 7 Augustus.
Het
over
daaraan
op het
En de Nederlandsche schipperij
Het Tweede Kamerlid, de heer Kersten,
heeft den minister van Waterstaat de vol
gende vragen gesteld:
Is den minister bekend, dat Holland-sche
schijjpers klagen over passcering en achter
stelling bü Duitsche en Belgische schippers
in zake het varen van bazalt voor de Zui
derzeewerken?
Is de minister bereid, het aantal vrachten,
door schippers v«n verschillende nationali
teit verricht, te publiceeren?
Indien de Hollandsche schipper in dezen
wordt achterge^eld. wil de minister dan be-
vorderen, dat voor dit Hollandschc werk aan
Nederlandsche schippers het vervoer wordt
opgedragen, of. zoo dit niet geheel mogelük
is deze schippers bij voorkeur worden geko
zen?
Zaterdagavond vergaderden in het gebouw
van de R.K. Openbare Leeszaal en Biblio
theek te ’s-Gravenhage onder voorzitterschap
van den heer H. v. d. Putt de bestuursleden
en censoren der bü den Bond van R K
Openbare Leeszalen en Boekerijen in Ne
derland aangesloten openbare leeszalen en
bibliotheken.
In zün openingswoord deelde de voorzit
ter mede, dat in het afgeloopen jaar RK.
Openbare Leeszalen zijn opgericht te Am
sterdam en te Kerkrade. Hiermede bestaat
thans in alle gemeenten, die. wat aantal
inwoners betreft, volgens de rijksregeling in
aanmerking komen voor subsidie voor een
RK. Openbare Leeszaal, een zoodanige in
richting. De aandacht van het bestuur zal
nu meer gericht moeten wanden op de
stichting van Uitleenbibliotheken waarvoor
°°k een rijkssubsidie wondt verleend.
Nadat de secretaris, dr. tnr. L. J. C. van kan tenvereeniging
Gorcum, het jaarverslag had voorgelezen,
wenden rekening en verantwoording van den
Penningmeester, den heer W. L. v. d. Ven.
goedgekeurd.
De periodiek aftredende bestuursleden, de
heeren van der Putt en van der Loo, werden
herkozen. De heer van der Putt werd tevens
tot voorzitter herbenoemd.
De jaarbijdrage der afdeelingen werd be
paald op hetzelfde bedrag als het vorige jaar.
Hierna ontspon zich een gedachtenwisse-
éing over de samenwerking met „De Scha
kel”.
Een voorstel van de RJK. O. L. B. te Arn
hem. om voortaan ook den directeuren en
directrices der aangesloten O. L. B. toegang
tot de algemeene vergadering te verieenen,
werd verworpen.
Vervolgens ontspon zich een uitvoerige ge
dachtenwisseling over het voorstel der R-K.
O. L. B. te Haarlem, om een onderzoek in
te stenen naar de oorzaken van het feit,
dot de R.K. O. L. fc.-instellingen zoo znoeé-
li*
personeel kunnen vinden.
Van verschillende zijden werd de meening
bij de natuur van den mensch dus besloten
liggen binnen de Katholieke zedeleer.
Het is dringend noodzakelijk dat de Katho
lieke werknemers, en daarvan niet op de
laatste plaats de hoofdarbeiders, zich tot den
laatsten man aansluiten bij verstandig, doel
bewust op de toekomst geleiden financieel j
sterken Katholieken vakbond.
Het is dringend noodzakelijk dat zij er aan
medewerken, dat die vakbonden op dezelfde
overwegingen en denzelfden grondslag, zich
in de ééne, reeds langer dan twintig jaren
bestaande centrale der R.K. Vakbeweging
concentreeren.
kwam een compromis tot stand
dat wanneer straks zal blijken
dat de Nederlandsche organisatie een vol
doend fiercentage van den export (90 pC»J
achter zich heeft, de Londensche Federatie,
waarin reeds 90 jjCt. van den import is ge
organiseerd. zich bereid verklaart een bin
dende exjxirtregeling met geheel Nederland
aan te gaan.
De grondslag dier regeling zal dan zün,
dat de leden det beide organisaties zich ver
plichten met niet-leden geen zaken te doen.
De consignatiehandel zal worden vervangen
door een bindend handelsverdrag met ar
bitrage. samen te stellen door een gemengd
Engelsclf-Hollandsche commissie. Van En-
gelschc züde werden in die commissie aange
wezen de heeren "rttirfield. Tbemans en Zwa
nenberg De Nederlandsche gedelegeerde?
zullen later worden aangewezen.
waarop art. g der Arbeidswet 1919 geen be
trekking heeft, een behoorlijke regeling der
werktijden worde verzekerd
4de. om bet door den Minister van Arbeid,
Handel en Nijverheid toegezegde Werktij
denbesluit voor de kantoren zoo spoedig
mogelijk, doch uiterlijk op den in uitzicht ge
stelden datum uit te vaardigen.
Het bondsbestuur werd opgedragen, de
actie voor de hierboven genoemde punten
met alle ten dienste staande middelen te
voeren, door onder meer bij de regeering,
bij de Volksvertegenwoordiging in de beide
Kamers en bij de gemeentelijke overheids
lichamen in genoemde richting aan te dringen.
Hierna werd het congres gesloten.
De pionier van het kunstmest-onderaaek
hier te lande.
I ..Bronovo” te ’s-Gm-
venhage is in den ouderdom van 61 Jaar
overleden dr. D. Knuttel, in leven directeur
van het Rijk^andbouwproefstation voor on
derzoek van kunstmeststoffen te Maastricht.
Daniël Knuttel werd op 11 Januari 1866
geboren te Langerak b.z. de Lek. waar zyn
vader predikant was. Hy bezocht de H. B. S.
te Zierikzee en te Zaandam en studeerde
Pharmacie >n chemie aan de universiteiten
van Amsterdam en Marburg aan de Tnhn,
hü promoveerde in 1895 op een proetschrift,
getiteld: .Beitrage zur Kenntnis des Pyri-
din aceton chlorids”.
Na het beëindigen zijner academische stu
diën was dr. Knuttel eenige maanden werk
zaam bij prof. Stoeder in Amsterdam voor
het onderzoek van kinabast. Daarna. In
April 1896. werd hij assistent aan het Rüks-
landbouwproefstation te Hoorn onder leiding
van dr. v. d. Zande In September 1901
werd hü benoemd tot scheikundige aan het
RÜkslandbouwproefstation te Goes, onder lei
ding van dr. Swaving. In November 1902
tenslotte werd de thans ontslapene benoemd
tot directeur van het station te Maastricht,
dat toen echter nog slechts oostelijk Bra
bant en Limburg bestreek. Na de reorga
nisatie van den dienst der proefstations
in 1914 werd Maastricht aangewezen voor
het onderzoek van en de controle op mest
stoffen voor geheel Nederland. Het werd
toen het grootste proefstation van Neder
land met een personeel van ruim 50 man.
Van de hand van dr. Knuttel zün publi
caties verschenen in vaktijdschriften over
onderwenien betreffende het onderzoek van
meststoffen. Voorts mededeelingen van pro-
pagandistischen aard met betrekking tot den
dienst van zijn station of ter waarschuwing
in de landbouwpers. Ook heeft hü eenige
rapporten uitgebracht, hoofdzakelijk ter be
vordering van een uniforme werkwüze bij
het meststoffen-onderzoêk in de verschillen
de landen.
Zaterdagochtend heeft In tegenwoordigheid
van den Minister van Defensie de plechtige
overdracht plaats gehad door generaal C. J.
Snijders, oud-opperbevelhebber vr 'and- en
Zeemacht, van het hem in 1919 door een
commissie van Nederlandsche Staatsburgers,
onder voorzitterschap van jhr. mr. W. H. de
Savomin Lohman aangeboden bc tbeeld.
Dit borstbeeld is thans geplaatst in de
vestibule van het gebouw van den Generalen
Staf te s-Gravenhage.
Aan de Kon. TapUtfabrieken
te Deventer
In aansluiting op wat prof. dr. D. Plooy
ter jaarvergadering van de Pilgrim Fathers
Society heeft medegedeeld, kan het „Hdbd.”
nader mededeelen, dat binnen zeer korten
tüd een Kon. Besluit zal worden gepubli
ceerd. waarin zal worden bepaald, dat de
graad van „bachelor of divinity" van een
aantal in dit besluit genoemde Instellingen
van hooger onderwijs in de Ver. Staten
van Amerika hier te lande hetzelfde recht
op het afleggen van het doctorale examen
zal geven als het candidaats-examen in de
theologie, en waarin voorts voor de andere
faculteiten een dergelüke regeling getroffen
wordt, maar dan ten aanzien van bepaalde
categorieën van universiteiten in Amerika.
De bedoeling van dit besluit is voorna
melijk om de „uitwisseling" van Neder
landsche en Amerikaansche studenten te
vergemakkelüken, zoo voor de theologische
als voor andere studie. In hoofdzaak denkt
men aan Amerikaansche studenten uit de
streken met nog half-Nederlandsche cultuur
of van overwegend Nederlandsche afkomst,
die het Nederiandsch min of meer machtig
en van wie men het meest verwachten
dat zü met het doel van de Society,
versterking der godsdienstig-historische
handen tusschen Nederland en Amerika,
sympathiseeren. De Pilgrim Fathers Society
zal hier te lande een commissie instellen om
de practük voor te bereiden, en in Amerika
hetzelfde tot stand trachten te brengen.
De heeren mr. A. van de Sande Bakhuy-
»n, burgemeester van Leiden, mr. A. J. L.
van Beeck Calk oen, prof. dr. D. Plooy van
de Amsterdamsche, prof. dr. A. Eekhof van
de Leidsche, prof. dr. F. W. Grosheide van
de Vrüe Unlversiteit, zün uitgenoodigd om
in de Nederlandsche commissie zitting te
nemen; aan een #der medische hoogleeraren
van de Leidsche universiteit zal daartoe
ook nog een uitnoodiging gezonden worden.
Dr. J. H. Oort. lector in de sterrenkunde-
te Leiden en conservator aan de Leidsche
Sterrenwacht, is 't professoraat in de astro
nomie aan de Columbia University te New.
York aangeboden. waarmee gepaard zou
gaan een reorganisatie van het onderwijs
en wetenschappelük werk in de sterren
kunde aan die unlversiteit.
Dr. Oort heeft dit aanbod eenigen tüd
in beraad gehouden en ten slotte besloten
dit professoraat niet te aanvaarden, maar
zijn werk aan de Leidsche Unlversiteit
voort te zetten.
Eenigen tijd geleden heeft prof. Oort
reeds voor een professoraat aan een andere
Amerikaansche universteit bedankt.
kaste en trok zich niets aan van de diep
gewortelde vooroordeelen te dien opzichte In
de Indische samenleving. Maar het waren
niet enkel lyrische melodieën, dfe zü in haar
ziel hoorde; want zü maakte in die dagen
kennis met de ontzettende toestanden op
politiek en sociaal gebied, ze voelde de ellen
de mee en zag de onderdrukking door de
vreemdelingen. Dat maakte haar tot de
aanvoerster der natie, dat maakte haar
naam even bemind als dien van den grooten
Mahatma. In 1924 werd zü door de Indische
vrüheidspartü naar Zuid- en Zuid-Oost-
Afrika gezonden, waar zü energiek optrad
voor de rechten van eenige honderdduizenden
Indiërs, die daar verdrukt werden. Twee
jaar later werd ze door het groote Indische
nationale Congres, dat beschouwd kan wor
den als de meest representatieve vertegen
woordiging van het Indische vólk, gekozen
En daarmee was haar de
hoogste waardigheid verleend, die Indië te
vergeven heeft en waarmee wel is bewezen,
welk een groot vertrouwen het volk in deze
dichteres stelt. Kort daarop werd zü uit
genoodigd. om In de groote steden der Ver-
eenigde Staten voordrachten te komen hou
den over de Indische litteratuur en wijsbe
geerte. Daar sprak zü over den strüd pm
de vrüheid en over hetgeen Indië doet, om
zün plaats te veroveren in de rij van mo
derne staten. Ook is zü in 1928 naar Europa
gekomen en was zü afgevaardigde op het
wereldcongres voor vrouwen In het volgende
jaar. Daar heeft zü gesproken over de dwaze
vooroordeelen. die er in het Westen bestaan
over haar land. Vooral trok zü te velde
tegen de opvatting, als zou Indië met groote
zorgvuldigheid en bekrompen conservatisme
toestanden doen voortbestaan van duizend
jaar terug. Zü wees er op, dat het Oosten
leeft, verandert, voordurend, zooals het
Westen. En ook is er licht en schaduw, zoo
goed als in* de Westersche wereld, er zijn
ook menschen met de deugden en gebreken,
die aan hun beroep, hun sociale positie,
hun geestelüke eigenschappen verbonden
zün. menschen met dezelfde eigenschappen
als de Europeaan. Alle volken in het Oosten
strijden heden ten
ideaal, ze werken er
