I
It
Firma Jan Kühne
BOND VOOR GROOTE GEZINNEN
I
J
I
DINSDAG 22 JULI 1930
ït
ALKMAAR
De centrale raadsvergadering te Alkmaar
Jacobstraat
I
Deze begrooting. eindigende met “n bedrag
i
B
bLAuz-,
ten vlug, net
Fnidsea, boek St.
1 ouLUL DLrtL
School boekhand el
Leermiddelen engros. Boek
binderij. Drukkerij. Aanvul
ling van studieboeken en
leermiddelen uit voorraad.
Herstellen, inbinden en kaf-
en goedkoop.
uw»
met
UJ
een
stelde voor
te
met
DER AFDEELINGEN
sluit
op
en
Dat bewijst wel, dat gij, tezamen met Uw
vreemdelingen
f
Rede M. DavaL
ingekomen
en
we
Vaststelling begroeting 1930
i
eert
re
Meegeren
waaraan
Jaarverslag van den Secretaris
jaarverslag, verschenen in het
van „Het Gezin,” ontlee-
hoofdbe-
den Christeiyk-Protestantschen
begroeting werd hierna onveranderd
vastgesteld.
-O-
-34
enz
Iers
ens
afdeelingen.
- --J stem-
verzekeren.
fonds
vei-
l.O,
id.
eke
iets
1730
ooi,
1000
itte
Ha
den
iel-
na-
per
bui-
be-
an-
aas
50
ii;
oo.
852
gen
ode
03»
van f 10.100. werd hierna aldus vastgesteld.
De afd. UTRECHT meende, dat de pen
ningmeester met het aantal contribueerende
leden wel wat aan den lagen kant was. Spr
dacht, dat de inkomsten hooger zouden zijn
als op de begroeting aangegeven, en stelde
vervolgens voor het salaris van den secre
taris met f 200 te verhoogen.
Dit voorstel werd by acclamatie aangeno
men.
De
Plaatsbepaling volgende Centr. Raads
vergadering.
Het hoofdbestuur adviseerde 's-Graven-
hage daarvoor aan te wijzen.
Bestuursverkiezing
Aan <je beurt van aftreden waren de hoe
ren- Ir B J W Reuser. Nijmegen, penn.;
J. M. H. van de Ven. Heerlen, 2e secretaris;
H C. M Wijffels, s Hertogenbosch. redac
teur; Drs Jos de Boer, 's Gravenhage. com
missaris. die zich weder herkiesbaar stelden.
ver-
gevoerde
u
i, in onze
evlng en
in de
houden.
dan wordt het ook wel duidelijk,
onder zulke hooge Leiding die vc
Na nog eenige
's-Gravenhage aan
Mededeelingen
stukken.
De secretaris, de heer J. H. Kray, deed
hierna mededeeling van het door verschil
lende afdeelingen ingezonden bericht van
verhindering, alsmede van den Bondsadvi-
seur, den Zeereerwaarden heer A. J. M. de
Beer, en een telegram van het
stuur van
Bond.
VOORSTELLEN
1. De afd ARNHEM stelt voor het Hoofd
bestuur op te dragen, een leiddraad samen te
stellen ten dienst- van Raadsleden en ande
ren bij het voeren van gezinspolitiek.
voorstel
I Arnhem het wenscheljjk een
te geven, waarin verschillende
o.a ten opzichte van school-
noodzakelijk levensonderhoud,
zlekenhuisverpleglng. vacantie-
en electriciteitstarieven enz.
tdel’
ug;
-6;
Jaarverslag van het orgaan
Het door den heer Wijffels uitgebrachte
jaarverslag van het orgaan luidt bevredi
gend.
Betreffende de klachten over de wijze
waarop het orgaan wordt bezorgd, wordt op
gemerkt, dat de Redactie geen verantwoor
delijkheid kan aanvaarden voor het feit, dat
kinderen vrij toegang tot de brievenbus
hebben, en dus ..Het Gezin" in handen kun
nen krijgen.
Inzake het weren van bepaalde adverten
ties vertrouwt het H. B. op de medewerking
van den uitgever.
Door den heer Wijffels werd nog medege
deeld, dat hij waarschijnlijk in staat zal
zijn, vermoedelijk met 1 October, aan het
orgaan toe te voegen een dubbele pagina
speciaal voor de moeders, en speciale pa
gina speciaal bestemd voor de kinderen. Er
zal voor wordé'n zorggedragen dat de pa
gina voor de kinderen er kan worden uitge
nomen.
Deze mededeeling werd door de vergade
ring met applaus begroet.
De heer M. Duval lid van en rapporteur
van de compensatiekassen in de Fransche
Kamer, hield over dit onderwerp een rede,
welke door Drs. Job. de Boer vertaald werd.
In groote trekken schetste de spr. het ont
staan van de particuliere kassen te Grenoble
in Frankrijk.
Spr. is niet voor Staatskassen, maar be
pleit een wet, waardoor werkgevers verplicht
worden tot aansluiting, onder contróle van
den Staat.
Op deze rede volgde een levendig ap
plaus.
Ook
door den Belgischen afgevaardigde,
den heer Dr. Ballet, werden eenige toelich
tingen gegeven hoe de compensatiekassen in
België zijn gevormd geworden.
De heer Ballet merkte op. dat in 1922 in
België slechts 1300 arbeiders waren, die hun
toeslag uit de compensatie-kassen ontvan
gen. Dit waren arbeiders in een kolenmijn
langs de Z. O. grens.
Op een destijds te Brussel gehouden ver
gadering was besloten eerst bij de kolenmij
nen den kindertoeslag te verkrijgen. Alle ge-
westelijke bonden, waarin België is verdeeld,
moester! ter plaatse werken, om dit te kun
nen verkrijgen en na S maanden waren alle
kolenmijnen aangesloten bij een compensa
tiekas.
In de Eerste Kamer is de vorige week be
sloten, dat aan alle loon-trek kenden in de
landbouw-nijverheid kindertoeslag zal worden
verleend.
Men is begonnen met de prlvaat-nljverheid
en later gekomen tot den Staat.
De VOORZITTER dankte den heer Ballet
en aeide, dat het voorbeeld van België in
dezen een spoorslag voor Nederland zal zijn.
3. De afd SCHINNEN stelt het H.B. voor
om een bespreking te houden met den mi
nister van onderwijs, ten einde gedaan te
Wat heeft de Regeering dit jaar voor
ons gedaan?
Er is in het afgeloopen jaar veel gespro
ken in de Kamer, in de gemeenteraden en
zeker niet het minst in de Pers over de be
langen der groote gezinnen, en er is zelfs
de bittere klacht geult, dat er nog zoo weinig
voor het groote gezin is gedaan.
Inderdaad. Wie zich nog herinnert de mo
tie door ons te Schoonhoven aangenomen en
aan de Regeering toegezonden, die moet er
kennen dat er in het afgeloopen jaar van
deze onze wenschen nog maar bitter weinig
in vervulling is gegaan. Het Rljkskinderfonds,
verruiming van kinderaftrek bjj de belastin
gen, billijke schoolgeldregellng, vermindering
van de spoorwegtarieven, toekenning van sub
sidie aan onzen Bond, dat alles is achterwege
gebleven en voor al deze punten is door de
tegenwoordige regeering niets gedaan. Alleen
hebben we gekregen een Staatscommissie,
welke heeft te onderzoeken, in hoeverre
de steeds meer en meer veldwinnende zede
loosheid kunnen bestrijden.
Dat het resultaat zoo poover is ondanks
herhaalde actie onzerzijds werd in een
hoofdartikel van ,De Tijd' toegeschreven aan
het feit, dat wy bestuurderen van den Bond
zoo weinig contact met de regeeringscolleges
hebben. Neen G. V. dat kan de oorzaak niet
zijn. Al hadden we nog 'n Katholieken afge
vaardigde meer in de Kamer, al hadden we
zelfs gelijk de Vrouwenbond een kwaliteits
zetel opgeëischt, dan nog zou onze zaak geen
stap verder zijn gekomen. We hebben knappe
verdedigers in de Kamer genoeg zitten en ik
behoef bij u slechts in herinnering te roepen
de namen van Mgr. Nolens, Van Vuuren, Ba
ron van Wijnbergen en Dr. Moller, die ieder
in de Kamer een krachtig pleidooi voor de
belangen der groote gezinnen hebben gehou
den. Beter dan zij het gezegd hebben kunnen
we het toch niet. Er is de Kamer genoeg be
langstelling voor het groote gezin gevraagd..
Maar dat we daar, practisch zoo weinig van
te zien krijgen, heeft naar mijn bescheiden
meenlng, een geheel andere oorzaak en dat
zit hem hierin, dat men In Nederland de Ka
tholieken in deze aangelegenheid vrijwel al
leen beeft laten «toen, dat onze Christelijk*
Aan het
Juni-nummer van „Het Gezin,”
nen wy het volgende:
Na een dankbare herinnering aan de te
Schoonhoven gehouden, goedgeslaagde jaar
vergadering. wordt herinnerd aan het op 25,
26 en 27 Augustus te Nijmegen gehouden
R K. Landelijk Congres tegen het Neo-
Malthusianisme. welk congres de groote ver
dienste heeft aan de Wetenschap een groe
ten dienst te hebben bewezen.
In aansluiting op dit congres werd op 28
en 29 Augustus te Nijmegen gehouden de 2e
conferentie van bet Comité Internationaal
voor het Leven en het Gezin. Dit congres
werd bijgewoond door afgevaardigden van
Frankrijk. Engeland. Duitschland, Ver. Sta
ten, België, Spanje en Nederland.
In 5 kringen werden spreekbeurten gehou
den over „Gezinspolitiek.” Zulks naar aan
leiding van de klacht, geuit door den Bonds
voorzitter in zijn openingswoord van de vo
rige Centrale Raadsvergadering.
Het aantal afdeelingen steeg met 15. Ge
tracht wordt te Punnerend ea Helmond
Verslag commissie .De dag van
het Kind”
Het over het jaar 1929 uitgebrachte finan
cieels verslag eindigt op een bedrag van
f 1813,90. Het batig saldo bedraagt f 356431.
In het bijgaande jaarverslag doet de se
cretaris een beroep op aller medewerking om
het bestaan van het fonds te
daar in den laatsten tyd aan dit
schijnbaar niet meer wordt gedacht.
Het verslag werd aldus vastgesteld.
Alvorens de agenda af te handelen, richtte
de H. E. Deken zich tot de afgevaardigden.
Ondanks zyn bezetten tijd was het spr. een
hoogst aangename taak, blijk te kunnen
geven van zijn groote belangstelling voor
den Bond, wijl hij zelf ook vader is van het
grootste huisgezin van Alkmaar.
Spr. feliciteert het bestuur met de groote
opkomst en meende, dat het eigenlijk niet
noodig moest zijn, dat de groote gezinnen
zich moesten verbinden om hun belangen
te verdedigen.
De kinderbeperking besprekende zei deken
Rengs, dat dit niet enkel mag geschieden,
omdat wy Katholiek zijn, zooals verschillende
dokters het willen doen voorkomen, maar
vooral, omdat wij mensch zijn, want het ligt
in de natuur-wetten. Spr. verheugt er zich
dan ook over, dat er een dam wordt opge
worpen tegen het kankeren van dit kwaad,
en eindigt met de beste wenschen voor het
welslagen van deze vergadering (applaus).
De tweede dag
Zondagochtend had te 10 uur de voort
zetting van de vergadering plaats.
Alvorens tot de behandeling van de
agenda over te gaan, wjjdde de voorzitter
enkele woorden van droeve herinnering aan
het overleden lid Spendel. uit Leiden, die,
strijdende in den Raad voor de Katholieke
belangen, door den dood werd getroffen.
Voor zUn zielerust werd door de verga
dering gebeden.
Blijkens de toelichting op dit
achtte de afd
brochure uit l
onderwerpen
eld. aftrek
woningbouw,
scholen, gas
worden behandeld, alsmede het standpunt
door den Bond ten opzichte van deze punten
ingenomen.
Het Hoofdbestuur aanvaardt dit voorstel.
De afd. ARNHEM lichtte haar standpunt
nader toe.
De VOORZITTER zegt, dat het H. B. zich
voorstelt een brochure te doen samenstellen
als door de afd. ARNHEM bedoeld. Spr.
meende, dat de gemeente-politiek niet uit
sluitend gericht moet zijn op het individu,
maar dat de gedachten moeten worden ge-
concen verd op het gezin. Spr. deelde ver
volgens mede, welke artikelen en door welke
schrijvers, in deze brochure zullen worden op-
-enomen.
In antwoord op de desbetreffende vraag
van de afd ZEVENBERGEN werd geant
woord, dat het boekje in September as. ge
reed zal zijn.
Door meerdere afd. werd aangedrongen op
toevoeging van een lyst van practisch be
haalde resultaten.
De VOORZITTER betoogde voorts, naar
aanleiding van een opmerking van de afd.
LEIDEN, dat dit boekje wel degelijk reden
van be taan heeft. Van de 1097 gemeenten
In Nederland, zjjn er pas 7 die een goede po
litiek voeren voor de groote gezinnen ten
opzichte van de schoolgeldregellng.
De afd. UTRECHT wilde deze boekjes niet
enkel als leiddraad geven aan raadsleden,
maar ook aan Katholieke schoolbesturen en
de Kerkelljke Overheid.
De VOORZITTER deelde nog mede, dat er
5000 brochures zullen worden gedrukt voor
rekening van het H. B„ mits de afdeelingen
de eerste 1000 voor haar rekening nemen.
Elke afd. neemt zooveel brochures als er
raadsleden, onverschillig van welke richting,
zijn en 1 voor den burgemeester. De prijs
zal op 20 ct. worden gesteld.
Aldus besloten.
2. Van dezelfde afdeellng het volgende
voorstel: het H. B blljve Ijveren voor invoe
ring van het Rjjksklnder-toeslag-fonds. Te
vens onderzoeke het H.B. de mogelijkheid,
of er langs publlek-rechtelljken weg kinder
toeslag kan worden verkregen.
Nu de regeering aldus de toelichting
niet van plan is het Rjjkskindertoeslag-
fonds in te voeren, verdient net overweging
via de werkgevers te trachten, iets te be
reiken.
Het H. B. i zegt terzake diligent te zullen
olijven.
De VOORZITTER zeide overtuigd te zijn,
dat de steunverleening aan bet groote ge
zin veld zou winnen en zegde, namens het
H. B. nogmaals toe terzake diligent te zullen
blijven.
Op de as. Partijraad van het najaar zal ook
het onderwerp ,de gemeente-financlën en
tiet groote gezin” aan de orde worden ge
steld.
Leidt met mij uit deze mededeelingen af.
dat we moeten „durchhalten und festhalten”
maar niet „Maul halten.”
En daar waar we vasthielden, daar be
reikten we ook resultaten De gemeente Venlo
mag er het sprekend voorbeeld van zjjn.
Daar hebben we een goed geregelde kinderaf
trek bjj de Inkom tenbelasting, een billijke
schoolgeldregellng naar de JulsU; pillicipen.
een toestemming voor het houden van een
bloempjesdag ten bate van het fonds .Jdöe-
der en Kind.” een subsidie aan den Bond
voor de klndervacantle-uitstapjes.
Van alle kanten valt waardeering
De afd. SCHOONHOVEN
Sneek hiervoor aan te wijzen.
De afd. ROTTERDAM (links) wilde deze
achtereenvolgens in de verschillende bis-
schops-steden houden, te beginnen
Utrecht.
De afd. 'S-GRAVENHAGE verdedigde het
prae-advies van het H. B. Spr. achtte het
wënschelUk het Binnenhof te toonen, dat
de bond niet met zich laat spotten.
discussie werd besloten
te wijzen.
onze toevlucht
en zullen vQ
broeders voor deze zaak zich niet krachtig
aaneensluiten en dat er in het kamp van li
beralen en socialisten nog niet de volle be
langstelling ervoor bestaat. Wel zijn op som
mige aanwijzingen, die er op duiden, dat men
hier en daar in niet-katholieke kringen iets
voor onze zaak gaat voelen, maar algemeen
is de deelneming niet, ze is nog veel te spora
disch, en niet voor er tn.v. deze zaak alge-
meene belangstelling bestaat, niet voor deze
beweging nationaal is geworden, zullen de
verschillende vraagstukken een oplossing ver
krijgen. België is daar om het te bewijzen;
het Rljkskinderfonds, in den vorm van com
pensatiekassen. is daar een feit geworden,
door de samenwerking der 3 groote pertjjen.
Katholieken, liberalen en socialisten. En
daarom is het ook te hopen, dat de verdedi
ging van het gezin, niet alleen opgedragen
Is aan de katholieken, dat ze goed georgani
seerd. ook gevoerd zal worden door andere
partijen.
Verder moet men niet uit het oog verliezen,
dat zelfs door Katholieken in Overheid ge
steld niet altijd even duidelijk voor den geest
staan de woorden neergelegd in de Kath.
Staatspartij: „Meer steun aan het groote ge
zin.”
Spr. toont dit nader aan met voorbeelden
uit Bergen op Zoom en Heerlen.
Gelukkig zijn er ook goede voorbeelden aan
te halen, zooals bewezen wordt oa. door den
Raad van 's-Hertogenbosch.
Minstens zooveel als het Rijk, kunnen de
gemeenteraden die practische gezinspolitiek
voeren, een onderwerp dat In het afgeloopen
Jaar onze volle aandacht heeft gehad.
Meerdere leden uit ons hoofdbestuur, met
name de Edelachtbare heeren Mensink.
de Lange en v. d. Ven hebben op meerdere
plaatsen in Gelderland onze Ideeën over de
gezinspolitiek naar voren gebracht. En om
die ideeën verder te verspreiden is het H. B.
reeds vooruitgeloopen op een der voorstellen
van den C. R. n.I. dat der afdeellng Arnhem,
om een leiddraad samen te stellen ten dienste
van raadsleden en anderen bij het voeren
van gezinspolitiek. Bjj het betreffende voor
stel hierover meer. Trouwens de gezinspoli
tiek staat in het teeken zoowel der inter
nationale als van de nationale belangstelling.
Feestconcert.
Na den gemeenschappelljken maaltijd be
gaven de afgevaardigden zich naar den Ste-
delljken Muziektuin voor het feestconcert,
aangeboden door de afd. Alkmaar.
Het R. K. gemengde koor, onder leiding
van den heer Al. zong een drietal tamelijk
groote koorwerken. ..Stabat Mater”, van
Rhelnbergen, voldeed ten zeerste en werd
met groote aandacht door het publiek ge
volgd. Dat werken als „De Winter”, van
Loots en „Vlaamsche Kermis", van Wierts,
succes hadden, behoeft wel geen betoog.
Het muziekkorps „St. Caecllia" mocht veel
bijval genieten met eet) tweetal ouverturen
en wat vroolljke marschen, die een zeer ge
zellige stemming wekten.
De aanwezigen waren blijkbaar zeer in
ternationaal gestemd, want we hoorden na
afloop van het concert-programma Holland-
sche, Dultsche en zelfs Fransche volksliede
ren zingen.
Verschillende vreemdelingen Heten zich
herhaaldeljjk uit over de schoonheid van den
Stedelyken Muziektuin.
Het H. B. werd voorts gemachtigd 20.000
circulaires voor het voeren van ropaganda
te laten drukken.
8. De afd. AMERSFOORT stelt voor, het
orgaan van den Bond franco per post aan
alle leden toe te zenden.
Tegelijk kwamen hierbij in behandeling
A. een voorstel LEIDEN om het H. B. op
te dragen de mogelijkheid te onderzoeken het
orgaan direct van den drukker of van een
ander centraal punt te verzenden aan ieder
lid van de Vereenlging en
B. een voorstel van de afd. "S-HERTO-
GENBOSCH dat beoogde,-het H. B. op te
dragen, een regeling te treffen, met eenige
afdeelingen, om het orgaan per post te ver
zenden. om daarna aan de overige afdeelin
gen een evenredige tegemoetkoming uit te -
keeren.
Blijkens de respectieve toelichtingen wordt
het orgaan thans op ongeregelde tijden en
niet bjj ieder lief tegelijk bezorgd. Tevens
wordt gewezen op het gevaar, dat kinderen
bet orgaan uit de bus nemen, en daarvan den
inhoud zullen lezen, wanneer de ouders af
wezig zijn. Per postbestelling is dit gevaar
niet zoo groot.
Om financieele redenen kunnen de afdee
lingen zelf niet het orgaan doen bezorgen.
De afd 's-Hertogenbosch acht het in prin
cipe onjuist, dat bij verzending per post een
gedeelte der porti door het H. B. zal worden
gedragen, waardoor andere afdeelingen niet
alleen zelf de kosten van eigen bezorging
zouden hebben te dragen, maar ook moeten
bijdragen in de kosten van anderen.
Blijkens het prae-advies van het H. B. op
deze voorstellen, zal naar globale berekening,
de bezorging per post een uitgave vorderen
van f 6000 's jaar*.
De afd. 5S-HERTOGEKBOSCH zei, dat
bet deze kwestiefacultatief wilde stellen.
De VOORZITTER deelde medé dat als
leden het orgaan per post zouden thuia-
gezonden krijgen, dit. naar de tegenwoordi
ge omstandigheden gerekend, een bedrag
van ƒ6185 zou vorderen, vermeerderd met
een bedrag, van 1600, welk bedrag nu met
de verzending gemoeid is. Dit bedrag wordt
nog vermindert met de aanschaffingskoe-
ten van stencil-apparaten en dergelyke.
De aftredende werden bjj acclamatie her
kozen.
De VOORZITTER richt hierna eenige
waardeerende woorden tot de herkozenen.
met welke woorden de vergadering door ap
plaus instemde.
Rekening en verantwoording van
den penningmeester.
Hierna werd door den Bondspennlngmees-
ter, ir. B. J. W. Reuser—Dobbelman reke
ning en verantwoording gedaan.
De balans per 31 December 1929.
met een totaal bedrag van f 6.292.97.
De verlies- en winstrekening eindigt met
een bedrag aan inkomsten (waaronder een
bedrag van f 6.68.04 aan contributies) en
uitgaven ad f 6.718. 86.
Het voordeellg saldo over het afgeloopen
boekjaar bedraagt f 1.254 09.
Door de Commissie tot nazien der boeken,
bestaande uit de herren Vroklage en Vorder-
man. waren de boeken gezien en accoord
bevonden.
De afdeellng BERGEN OP ZOOM vroeg
het H. L. nadere inlichtingen te willen
geven, omtrent het nadeellg saldo van pl.m
f 3000 van het congres.
De VOORZITTER meende. dat het
moeilijk was, al deze cijfers: in de finesses op
te geven, doch stelde den afgevaardigde
gerust met de mededeeling, dat de schuld
vereffend was.
De PENNINGMEESTER gaf hierna in
groote trekken .de door Bergen op Zoom
gevraagde inlichtingen.
Tot leden van de commissie tot nazien van
het financieele verslag, boekjaar 1930 en
décharge van den penningmeester, boektrar.
1929 were benoemd de afgevaardigde van
de afdeellng Bergen op Zoom.
Openingsrede v. d. Bondsvoorxitter.
Wederom is een jaar voorbij en zjjn we op
geroepen naar Alkmaar om te komen beraad
slagen over de belangen onzer gezinnen. Nog
dankbaar leven in onze herinnering voort de
uitstekende dagen, welke we te Schoonhoven
hebben doorleefd, hoe heerlijk en vriendelijk
daar de ontvangst is geweest. En nu een
jaar later zjjn we weer vergaderd om van
gedachten te wisselen en nieuwen moed te
scheppen voor onzen verderen strijd in zake de
gezinsbelangen. Naar Alkmaar zijn we geko
men. naar het centrum van Hollands Noor
derkwartier om in overleg met elkaar die
maatregelen te treffen, die kunnen strekken
tot verderen uitbouw van onzen Bond. Hier
zjjn we dan aangeland in 'n oud-Hollandsch-
stadje wijd en zijd beroemd om zjjn schit
terende kaasmarkten, zjjn typische gevels,
zjjn heerlijke omgeving, om nog eens de lij
nen uit te stippelen, langs welke wl) meenen
ons doel te kunnen bereiken.
„Van Alkmaar begint de victorie", riep Dr.
Hoffmann uit Gouda op onzen vorigen Centr.
Raad ons toe, terwijl hij onze organisatie
schetste als eene van groote kracht, als een
vereenlging van ongekende mogelijkheden
voor de toekomst en de geleerde spreker voeg
de er aan toe, voor wat den groei van
den Bond betreft, dat van hier uit de over
winning zal beginnen. En hij heeft gelijk ge
kregen, zooals ik u aanstonds met cijfers zal
aan toonen.
Naar Alkmaar, de stad te midden van pol
ders en toch ook weer in de onmlddellijke
nabijheid van bosch en duin en strand, naar
de stad met de grootste kaasmarkt ter wereld,
bekend en beroemd tot ver over onze grenzen.
Naar het typisch oud-Hollandsch Alkmaar
met zijn grachtjes en straatjes, daar zijn we
heen getrokken om samen te overleggen, hoe
we onze stem kunnen laten doordringen tot
in 's lands vergaderzaal.
En wie uwer vandaag of morgen in een vrij
oogenblikje het gebouw zal bezichtigen, waar
de kaas gewogen wordt, die zal aan het Oost
front van het Waaghuis een Latljnsch
schrift vinden, dat vertaald aldus luidt:
„De moed van Alkmaar's overheid
burgerij heeft de verloren waagreobten doen
herkrijgen.” Welnu laten wjj. nu we in Alk
maar zijn met een kleine variatie zeggen:
..De moed der mannen van den Bond voor
groote gezinnen heeft de gezinsrechten weer
doen van kracht worden."
Ik roep u dan geachte Bondsbroeders van
harte welkom toe in deze stad en reeds bij
voorbaat betuigen we onzen harteljjken dank
voor de goede zorgen, welke het afdeellngs-
bestuur aan den dag heeft gelegd om ons
zoo hartelljk mogelijk te ontvangen.
Niet minder dan 5 bultenlandsche gasten
zijn of komen in ons midden. Ten eerste de
bekende figuur van den heer Hans Kcnrad
voorzitter van den Bund der K’ndcrreichcn
Deutschlands, de stoere werker en graag ge
ziene gast en met hem de heer Joh. Schrö
der. de Gesch&ftsführer van het Westfëlische
Verband, bjj wlen we onlangs te Gronau op
onze beurt te gast waren. En daarbij de heer
Otten, secretaris van het Rheinlëndische Ver
band. We verheugen ons hoeren, u hier te
mogen begroeten. Dan zien we ook weer de
rijzige figuur van Dr. Ballet, als afgevaardig
de van den Bond van Kroostrijke gezinnen
van België, de vertegenwoordiger van een der
machtigste organisaties op het gebied der
gezinsbeschermlng. wijl deze thans 121.000
leden telt. En tenslotte nog M. Duval Arnould
uit Parijs. Dan nog mevr. v. d. Lindende
Groot, de Ijverige secretaresse van den R. K
Vroedvrouwenbond en wat nog meer zegt
moeder van een zeer groot gezin.
Spr. herinnert dah aan den groei van den
N. Malthuslanistlschen Bond, die met 900 le
den vooruitging, maar stelt daar tegenover
dat de R. K. Bond voor Groote Gezinnen nog
veel sneller groeit, en dit jaar met 270» per
sonen vooruitging, dat er nu 86 afdeelingen
zijn, en het orgaan „Het Gezin" in 194 plaat
sen verschijnt.
trachten, dit in goede banen te leiden, door
het elkaar te zeggen. We moeten onze toe
vlucht zoeken bjj het materieele om het ze
delijk gedeelte te kunnen vervullen.
Ik dank u nogmaals voor de prettige ont
vangst en wederkeerig bieden wjj u onze
beste wenschen aan voor den groei en den
bloei van uwe gemeente, die u zeer dierbaar
is.
Ik eindig met den we isch, dat Alkmaar
groot en fier zal mogen blijven gaan op zijn
.groote gezinnen en dat de naaste toekomst
nog meer v. Egmonden en meer families als
v. Foreest zal mogen schenken. (Applaus).
Hierna werd de eere-wljn rondgediend en
werden de aanwezigen op de gevoelige plaat
vereeuwigd.
Te drie uur werd in de bovenzaal van „Het
Wapen van Heemskerk" de Centrale Raad
gehouden.
Vertegenwoordigd waren 45
teUende 9797 leden, uitbrengende 143
men.
De Bondsvoorzitter, de heer v.
uit Venlo hield de openingsrede,
wjj het volgende ontleenen:
Zaterdag en Zondag j.l. werd te Alkmaar
de Centrale Raadsvergadering gehouden van
den R- K. Bond voor Groote Gezinnen
Nadat in den ochtend de afgevaardigden
van geheel Nederland in Alkmaar waren
samengekomen, werd te half 2 een rondgang
door de stad gemaakt, begunstigd door schit
terend zomerweer, onder de vrooljjke tonen
van het muziekkorps „St. Louis".
Te twee uur begaven hoofdbestuur en af
gevaardigden zich naar het fraaie Stadhuis,
waar zU in de Raadszaal door het gemeente
bestuur officieel ontvangen werden.
Van de zijde van het gemeentebestuur
waren aanwezig wethouder J. Ringers en de
secretaris A. Koelma; verder de raadsleden:
mevr. HellemanHardebol en de heeren v.
Slingerland. Woldendorp, Geels en Bakker.
Rede wethouder J. Ringers.
Wethouder Ringers ving zjjn rede aan
met de mededeeling, dat burgemeester Mr.
Wendelaai; en wethouder Mr. Leesberg door
uitstedlgheid verhinderd waren, deze ont
vangst bij te wonen, waarom spr. de taak
was opgelegd namens het gemeentebestuur
de afgevaardigden te verwelkomen.
Onder de vele vereenlgingen, die hun
jaarvergadering houden, neemt’Uwe ver-
eenlglng wel een uitzonderlijke plaats te,
want, In 't algemeen, zijn het bij de meeste
vereenlgingen de groepsbelangen, die hen te
zamen brengen.. Maar de groote belangen,
die voor hen gelden gelden voor U niet, om
dat de personen, die aan Uwe afdeelingen
verbonden zijn, allen in dezelfde omstandig
heden verkeeren en dezelfde belangen heb
ben.
Als wjj dan door alle eeuwen heen de ge
schiedenis naslaan, dan lezen wij reeds te
het Oude Testament van groote gezinnen.
Als wjj de archieven onzer stad raadplegen,
dap zien wij, dat er zoowel toen als heden,
hier groote gezinnen geweest zijn, maar
daarnaast stond ook een groot verlies door
sterfte.
Spr. noemde van de personen, die vroeger
groote gezinnen hadden, den baljuw van den
Nljenburg bjj- Oudorp, den heer Jacob van
Egmond had 17 kinderen, Aug. v. Tejjllngen,
die gedurende vele jaren burgemeester van
Alkmaar was, had 10 kinderen, evenals de
fam. v. Foreest.
Voor ons hebben die nameh een bijzonderen
klank, want de naam Foreest is nog heden
ten dage verbonden aan hier gevestigde
stichtingen, en ook het nakomelingschap van
hen is blijven voortbestaan.
Men zou nu kunnen zeggen: Daar is mets
nieuws onder de zon. En als ik mjj dit af
vraag. dan zie ik. waarom deze vereenlging
bestaat, dan zie ik daarin ook den geest van
dezen tijd, die door weinig vertrouwen en
gemakzucht liedt tot beperking van het ge
zin.
En waar de algemeene welstand is inge-
steld op het kleine gezin, zijn de levensom
standigheden voor groote gezinnen zooveel
moellljker, omdat die omstandigheden zich
daarbij moeten aanpassen.
Maar als ik zeg. die omstandigheden zijn
zooveel moellljker, dan staat daar ook tegen
over de mooie, maar verantwoordelijke taak
van de opvoeding. GU. die zljt de menschen
van de groote gezinnen, gij kent deze ver
antwoordelijkheid. om kinderen op te voe
den, opdat z\j eenmaal zullen zjjn nuttige
leden voor Maatschappij en Kerk.
Maar waar gjj die verantwoordelijkheid
aanvaardt, daar weet gij, dat er een hoogere
macht is, die U de kracht geeft die verant
woordelijkheid te dragen.
Ik lees in het welkomstwoord, dat Uw
bondsvoorzitter in het program heeft ge
schreven: „De Chri'telifke huismoeder is het
schoone beeld van heldhaftige zelfverlooche
ning. uit liefde tot God en tot de mjpschen.”
Deze woorden hebben mij getroffen en
(.dat men
■erahtwoor-
delljkheld toch durft aanvaarden. Doch ook
de Overheid heeft te dezen een taak te ver
vullen. Als ik Uw agenda inzie, dai» zie ik.
dat het punt behandeld zal worden over
een leiddraad ten dienste van gemeente
raadsleden by het voeren van gezins-politiek.
Dat bewijst wel, dat gy, tezamen met Uw
vertegenwoordigers in het gemeentebestuur
één lyn wilt trekken voor hetgeen ook voor
deze groep der burgerij gedaan moet worden.
Als ik dan hier spreek, namens het ge
meentebestuur van Alkmaar, dan kan ik U
zeggen, dat in onze gemeente op dit oogen-
Wik een nauwere aanraking gezocht wordt
met Uw afdeellng. By ons is het verzoek
btenengekomen om voor de groote gezinnen
ruimere woningen te bouwen, en kan ik U
zeggen, dat dat verzoek by het College gun
stig is ontvangen en als de tyden daar zyn,
sullen wy aan dat verzoek voldoen, opdat
voor de groote gezinnen een meer ruime
woning verkrijgbaar zal worden, waardoor
op hen de lasten niet te zwaar zullen druk
ken.
In de komende geiykstelling van de rijks-
regeling. die ook voor deze gemeente geldend
is, zal voor de groote gezinnen een grootere
aftrek plaats vinden.
Namens het gemeentebestuur heet ik
dan welkom in ons mooie stadhi
schoone stad met haar mooie on
bosschen.
Ik eindig met den wensch dat uwe verga
dering zal mogen slagen, dat onder Gods ze
gen bereikt mag worden wat u zich van deze
vergadering heeft voorgesteld en dat hier be
sluiten genomen mogen worden in het be
lang van de afdeellng en dat u altyd met ge
noegen mag terugzien op uw bezoek aan
Alkmaar. (Applaus).
Hierna werd het woord gevoerd door den
heer v. Meegeren, Bondsvoorzitter.
Naar aanleiding van de woorden, gespro
ken door den geachten wnd. burgemeester, is
het, dat ik namens hoofdbestuur en con
gressisten u harteiyk dank zeg, voor de ont
vangst die ons hedenmiddag bereid is op het
Stadhuis e’ de eer, dat wy officieel worden
ontvangen, door hen die boven ons gesteld
zijn.
Ik kan u de verzekering geven, dat wy
gaarne naar Alkmaar gekomen zyn, naar
het middelpunt van Noord-Holland, naar de
stad, die aan leder tourist, aan ieder vreem
deling die ons land bezoekt, veel biedt wat
mooi en schoon is.
Met buitengewoon genoegen heb ik in uw
openlngs-rede beluisterd, dat reeds veel
vroeger hier zooveel families woonachtig
waren, die zelf groote gezinnen hebben be
zeten, en die natuuriyk den nood van de
groote gezinnen hebben gekend en die stich
tingen hebben nagelaten, waarvan heden het
nageslacht nog profiteert.
Zeer duidelyk is naar voren gebracht, dat
vooral in den Ned. R. K. Bond van Groote
Gezinnen het ideële voorop staat. lederen
keer weer, u kunt het in ons tydschrift qa-
gaan, wordt het idlëele naar voren gebracht:
wy aanvaarden het kind als een geschenk
van God. Maar waar is het u heeft er zelf
°P gewezen dat wy leven in een tijd van
genot- en gemakzucht en dat het kleine ge
zin er ten volle van profiteert en de levens
standaard omhoog Jaagt maar het voor een
vader en moeder van een groot gezin on-
mogeiyk maakt hiermede geiyken tred te
houden.
En daarom moeten wy
zoeken by bet materieele
krijgen, dat kinderen, die 7 leerjaren en 7
klassen hebben doorloopen vry van school
krijgen, al zyn die kinderen nog geen 13
Biykens de toelichting wordt het vooral
voor groote gezinnen wenscbeUJk geacht, dat
de kinderen niet 2 jaar een zelfde klas door
loopen. doch, na de 7e klas van school kun
nen; de meisjes voor het huishouden, de jon
gens voor de boerderij.
Na Ingewonnen advies van de daarvoor In
aanmerking komende organisaties, zal het
H. B. zijn houding bepalen
De VOORZITTER merkte hierbij op. dat
de onderwijzers- en landbouworganisaties ge
raadpleegd zullen worden. Als dan advies is
verkregen, kan het hoofdbestuur zyn hou
ding nader bepalen.
Spr. gelooft echter, dat geen kans op suc
ces aanwezig is. gelijk hem reedz van de
zijde van verschillende kamerleden was me
degedeeld. omdat de regeering slechts Ne-
deriandsche en geen plaatselyke wetten kan
maken, daar deze gevallen wel uitzonder-
Hjk zyn.
4. De afd. BLERICK stelt voor in „Het
Gezin" een rubriek te plaatsen,, als vragen-
bus. en tevens beantwoording van gestelde
vragen
Het H B. prae-adviseert, dat de afdeelin
gen vrij van het orgaan gebruik kunnen ma
ker. tot het bekomen van inlichtingen.
Aldus besloten.
5. Van dezelfde afdeellng een voorstel, om
de Centrale Raadsvergadering te verlengen,
zoodat de Hoofdbestuursleden en de afge
vaardigden eerst den 3en dag des morgens
vertrekken.
Het H. B. moet dit voorstel wegens de te
groote bezwaren, ontraden.
Het voorstel werd door den afgevaardigde
teruggenomen
7. Van de afd AMERSFOORT een voor
stel. om den naam R. K. Bond voor Groote
Gezinnen te veranderen.
De afd. AMERSFOORT lichtte haar voob-
stel nog nader toe en Het daarbij uitkomen,
dat door den naam verkeerde begrippen om
trent den Bond post vatten, waardoor de
propaganda zeer bemoeilijkt wordt.
De VOORZITTER antwoordde, dat naam
verandering verwarring-stichtend zou wer
ken. Deze naam is Internationaal, dus ook
voor Nederland goed en bovendien historisch
gegroeid.
Het voorstel wordt ingetrokken.
9. De afd. BERGEN -OP-ZOOM stelt
vóór bij de publlceering in het orgaan van de
Jaariyksche wins*- en verliesrekening ook te
vermelden, de bedragen, die voor elk der pos
ten op de begroeting van het betrokken Jaar
waren uitgetrokken
Het hoofdbestuur wyst er op. dat de com
missie van contróle voldoende gelegenheid
heeft eventueele verschillen tusschen reke
ning en begrootinv na te gaan. De bond kan
door genoemde commissie alle gewenschte
inlichtingen verkrijgen.
De afd. AMSTERDAM, ROOZENDAAL en
LEIDEN sluiten zich by de afd. BERGEN-
OP-ZOOM aan.
De VOORZITTER telde, om eindelooze
debatten op de vergadering te voorkomen,
dat het Hoofdbestuur gemeend had den hul
digen toestand te handhaven.
Het voorstel van BERGEN-OP-ZOOM
werd, na nog eenige discussie, ingetrokken.
10. Van dezelfde afdeellng een voorstel om
de begrooting jaarlijks tijdig genoeg te pu-
bllceeren voor den datum, waarop de afdee-
lingsvoorstellen voor de centrale raads
vergadering moeten worden ingeleverd.
Het hoofdbestuur ziet niet in. dat vroe
gere publicatie der begrooting noodig is; de
verschillende voorstellen van de afdeelingen
morden tijdig van een prae-advies van het
hoofdbestuur voorzien.
Ook dit voorstel werd Ingetrokken.
Hierna werd de vergadering geschorst tot
den volgenden ochtend 10 uur.
door reorganisatie weer flinke afdeelingen
te krijgen.
Van de meeste afdeelingen kan worden
gezegd, dat zij met groote activiteit op ver
schillend gebied werkzaam zyn.
Dankbaar wordt gewaagd van de bemoei
ingen der R. K. Staatspartij eu der Regee
ring. om het gezin, vooral op zedeiyk ge
bied, te beschermen, overeenkomstig art. 1
van de beginselverklaring der R K. Staats
partij, welke aanstuurt op een bescherming
van het gezin zoowel uit zedelijk als mate
rieel oogpunt.
De bond bleef vertegenwoordigd In het
R. K. Huisvestingscomité. Psycho-technisch
Comité, Moederhell. Vredebond en Partij
raad. De Bond is toegetreden als lid van Ka
tholieke Fllm-centrale.
Op verschillende congressen In het
tenland was de Bond door 1 of meer
stuursleden vertegenwoordigd.
Het ledental steeg met 2223.
De bond telt thans 83 afdeelingen.
13261 leden.
Door 60 pCt. der afdeelingen werden
slagen over de in de afdeeling
werkzaamheden Ingezonden. Met genoegen
kan vermeld worden, dat in tal van afdee
lingen flink wordt gewerkt, dat de verzor
ging der ideeële en materieele belangen der
groote gezinnen daar in goede handen is, en
waar het huisbezoek als propagandamiddel
is toegepast, schitterende resultaten in uit
breiding van ledental zyn. verkregen.
De afd Alkmaar organiseerde een ten
toonstelling op huishoudeiyk-lndustrie-ge-
bied. hield 'n Kerstfeest voor de kinderen
der leden, en betuigde adhaesie aan
commissie inzake schoolgeldregellng.
De afd. Haarlem is betrokken by de uit
voering van een woningbouw-plan voor
groote gezinnen met steun van Rijk en Ge
meente volgens de bepaling der Woningwet.
Aan het jaarlijkse!) kinderfeest, dat op 3
dagen gehouden werd, werd door 2700 kinde
ren deelgenomen Vacantie-uitstapjes werden
gemaakt met 1400 Kinderen De afd. heeft
een gemeenteUjken speeltuin in exploitatie.
De gemeente kende een subsidie toe van
f 400 per jaar, voor on-geschoolde samen
komsten en cursussen by het z.g. speeltuin
werk en 10 ct per kind en per dag. met een
maximum van f 1000 per Jaar voor vacantle-
bezigheid. Ir overweging is het stichten in
eigen speeltuinen in de verschillende wyken
der stad
Het H. B. bleef onveranderd.
Aan het slot van het jaarverslag wordt ge
concludeerd dat het steeds groeiend aantal
afdeelingen en de stygende belangstelling
in het streven van den Bond het bestaans
recht daarvan bewyzen, welke conclusie be
vestigd wordt uit citaten van op hét Con
gres gehouden redevoeringen door Prof.
Duijnstee. Dr. Bouwdyk Bastiaanse en dr
Helt. Dank wordt gebracht aan de Katho
lieke Pers voor de steeds ondervonden wei-
wi’’-rde m-dewerking
Het verslag werd, onder dank aan den
secretaris, vastg steld.
De voorzitter heet den Hoogeerw. Deken
E. P. Rergs. die inmiddels ter vergadering
is gekomen, hartelyk welkom. Het doet spr.
byzonder genoegen den Deken hier te mid
den van de vaders van de groote gezinnen
tc zien, die niet enkel werken in het belang
van de Maatschappy, maar ook van de
Kerk.
van aue Kanten valt waardeering en er
kenning van den Bond te constateeren. doch
jammer biyft het. dat dit t.o.v. het werk
liedenverbond nog niet ten volle kan gezegd
worden. Hetgeen zich In 's-Heerenberg heeft
afgespeeld de door onzen secretaris aldaar
opgerichte afdeellng is doodgewoon de nek
omgedraaid en hetgeen we beleefd hebben
in Heerlen, waar de verdiensten van den heer
v d. Ven werden gekleineerd en beweerd
dat in de laatste jaren te Heerlen niets van
den Bond wordt gehoord, zyn helaas nog
symptomen.' die erop wyzen dat men nog
niet het volle vertrouwen aan ons durft
schenken. Ik heb een gemoedelyk onderhoud
gehad met den voorzitter van het werklie
denverbond van het d ocees Limburg en ik
vertrouw dat het zyn vruchten zal afwer
pen. Bedenken we toch, dat we een uitspraak
van het Episcopaat hebben, waarin de volko
men erkenning van het bestaansrecht van
den Bond voor groote gezinnen is neerge
legd en gaarne maken we hier de woorden
van Schaepman tot de onze:
„Een uitspraak van *t Episcopaat bedlscus-
sieert men niet."
Aan den anderen kant willen we naar een
oplossing zoeken, die een heele waarborg
zal bieden voor een Juiste samenwerking tus
schen het machtige W. V. en den steeds
Kroelenden Bond voor groote gezinnen.
We vertrouwen dat dit loyale standpunt
zyn waardeering zal vlndeQ.
Nog in een ander opzicht is dit vereeni-
gingsjaar een merkwaardig te noemen, en
wel door de Kerstmls-Encycliek en door ons
bezoek aan de „Eeuwige Stad.” Deze Ency
cliek is zeker voor onzen Bond een der ge
wichtigste, juist omdat ze de beginselen
der Chnsteiyke opvoeding raakt. De opvoe
ding behoort aan de Kerk in harmonie met
het gezin en in overeenstemming met de
rechten van den Staat. Zeer juist geeft
deze Encycliek aan. de plicht van den Staat
om door zyn wetten het voorname recht te
beschermen dat het gezin heeft by de christe-
lyke opvoeding van het kind en als gevolg, te
eerbiedigen het bovennatuuriyk recht van
de Kerk en de Christeiyke opvoeding.
Deze Encycliek achten we van zulk een
groote waarde, dat we het aandurven te be
weren, dat ze voor den Bond, voor de vaders
der groote gezinnen, dezelfde beteekenls
heeft als de Rerum Novarum voor de werk
lieden.
Maar ook het persooniyk contact van uwen
voorzitter met den H. Vader Is niet zonder
beteekenls.
Op een particuliere audiëntie hebben wy
Zyn zegen gevraagd en verkregen voor u,
uwe hulsgenooten, voor onzen arbeid in den
Bond. Maar ook heeft de H. Vader, nadat Ik
hem de beteekenls van den Bond had uit
eengezet deze woorden meegegeven, die we
goed In ons geheugen en hart moeten pren
ten:
plevier goede Christen is verplicht den
strijd- welken de Bond voor groote gezinnen
strijdt mede te helpen voeren.”
De notulen van den te Schoonhoven ge
houden Centralen Raad, verschenen in Na 9
en 10 van „Het Gezin”, worden goedgekeurd
en conform vastgeeteld.
