Binnenlandsch
Voor de Huiskamer
DE VLUCHT UIT DE POPPENKAST
J EN TRIJNTJE
e
Vacant ie
Verhuizende geïnterneerde
KERKNIEUWS
Amerika het land der kerken
Rente- van bultenlandsch crediet
ONZE WEST
De Phohi-zender
Motorpech
ONDERWIJS
R. K. Leergangen
Een voordeelige rekening
Het Amsterdamsche raadslid Lisser
van
De eenzame
LANDBOUW EN VEETEELT
De
Duitsch-Finsche overeenkomst
Koninklijke familie terug
De
Het bezoek van Prins Nobuhito
BOEKBESPREKING
Limburgsche autobusdienst
Het gesloten bedrijf”
Katholieken en Rotary
ONZE OOST
Mr. R. J. M. Verheyen
Een herinnering aan den ouden tijd
Sint Martin en Bonaire uit hun
isolatie verlost
Richtingsaan wijzers
tramrijtuigen
DE KATHOLIEKE ILLUSTRATIE
Van Palembang naar Flores
Een voor Nederland belangrijk vonnis
Een overeenkomst en een subsidie
te
d.
Een bedervende lading
Engelsche^ dubbelschroefstoomschip
Ja, de vacantie Is gezond!
s. D.
P.'rï
Een commissie van ondersoek benoemd
De inbond van bet contract
'dijk.
e
X
Ontvangst te Amsterdam
die
in
a
e
Inkomens-Atlas van Nederland
Een referaat van mr. dr. A. A. van Rhjjn
1
Je
1
Beroep b(j Z. H. den Paos?
en
r
Verbanning opgeheven
«8.
i
r
B
e
t
Procureur-Generaal bty het Hoog
Gerechtsb.of
Katholieke Illastratie, 64e Jaargang, No. 43
it
e
B
1
1
1
1
1
r
s
c
r
Ginds de rievier. Schip. Blanke zeilen.
De binnenschipper, breed en stoer.
O. mocht Ik mee! Ik kijk een wijle:
Staat Duymple daar niet aan het roer?
Vacantie! Woord van zacht verrukken!
Wég, speechen! (al of nie tvan pas).
Wég. saaie, droge Kamer-stukken
k Ga liggen droomen in het gras.
Een boerenkind, met elpen tanden.
Het sabbelt lekker ergens op.
Een roode mond met bruine tanden.
En mijn gedachten gaan naar Drop.
In zomer-avond-schemer wandelt
Een aardig paartje voor mij uit.
Op *t smalle wegje. Zie. htj handelt!
HIJ kust en knuffelt, "k Denk aan Guit
zen
niet
Met wqziging van artikel 1 van het gouv.
besluit d.d. 12 December 1927, waarbij aan
Alexander Jacob Patty in het belang van de
openbare rust de hoofdplaats Palembang als
verblijfplaats is aangewezen, is in overeen
stemming met het advies van den Raad van
Ned -Indie aan genoemd persoon de plaats
Roeterig. aid Flores, residentie Timor en
Onderhoorigheden. a Is verblijfplaats aange
wezen. -
Het programmaboek der R. K. Leergangen
voor den cursus 1930 1931 is verschenen en
heel log ter been, sprong het, nauwelijks was Duim ge
zeten. heel vlug over het hekje heen. Duimstok hield
zich aan Je varkensooren, zat als ruiter op zijn paard. Het
varken, al knorrend van genoegen, zette in een snelle
vaart.
te
t-
■r
n
it
LT
t.
u
Ie
t
1
Fabriek. Het schaft-uur. eindlljk. Is er!
De hooge schoorsteen gilt in 1 rond
Heel domtrek door. Dat -s Lou de Vls-
Naar de .Msb." verneemt, hebben de Ka
tholieke leden der Rotaryclub te Maastricht
in principe besloten zich aan de beslissing
van het Nederlandsch Episcojiaat omtrent het
lidmaatschap van de Rotary voor Katholie
ken te onderwerpen.
rchter doende te Informeeren of be-
H. den Paus mogelijk is en heb
ben zich te dien einde gewend tot den katho
lieken ex-rükskarveller dr. Cuno, gouverneur
der Duitsche Rotary, om vla den vroegeren
Internuntius te Berlijn. Mgr. Kardinaal Pa-
cellL de desbetreffende stappen In Rome te
doen.
hjj buitengewoon
..Mij behoef je
Wilhelmlna-album
Bij Koning's Uitgeverij te Baam is ver
schenen het „Wilhelmlna-album", bevatten
de 65 foto’s uit het leven van onze Konin
gin, met zorg gekozen en van onderschriften
n
u
n
k
a
a
ZU zü>
roep bij
et
41
41
41
Ie
Is
rink’len
pas
Hoe leuk! En mijn gedachten dwalen
Naar Bierema en Frieda Katz.
n
n
is
Ik
n.
>-
ij
:t
te
d
>k
ie
n
:n
er
I-
41
te
el
tb
0,
er
De rekening der gemeente Oude Tonge
over 1929 sluit met een voordeellg saldo
van 28.826, of 20 van de geheele uit
gaaf.
Wég Binnenhof! Weg. sprekers-galmen!
De hemel is nu gansch van1 mij!
k Ga fluist'ren met de korenhalmen.
Fn droomen langs de paarse hei.
seuw gesmolten was en
Ie lente aankondigden
titer haar intocht op de
weduwe, dochter en schoondochters van
wUlen den priestervorst Si Singa Manga
radja, aangewezen als verblijfplaats de val
lei van Silindoeng. afdeeling Bataklanden,
Residentie Tapaneeli.
Een Aneta-telegram d.d. 22 dezer uit Bui
tenzorg meldt, dat zijn opgeheven de, bij ar
tikel I van het gouv. besluit d.d. 25 Maart
1908 No. 17, ten aanzien van Karei Boental
Binambela. Hendrik Barita Binambela, Wil
lem Sabidan Sinambela en David Pakllam
Slnambela, zonen van wijlen den priester
vorst Si Singa Mangaradja. genomen poli
tieke maatregelen.
Met wijziging van artikel I van bovenge
noemd besluit is aan Si SaiUan, Maria.
Tambok, Die en Mainga. onderscheidenlijk
.Daar gaat een herder met z’n kudde
(k Zie Schaepman) over Uyen-veld.
Een trekhond Ck zie Polak). Hoe knudde!
Een geit Ck zie Smeenge onzen held).
Een boere-herberg. Tt Ga wat halen.
4’at drinken. F 1 e s ke n s
De Japansche prins Nobuhito,
Augustus as een bezoek aan ons land brengt
zal door de Koningin in het Paleis op den
Dam te Amsterdam ontvangen worden.
Het Enpel.v-he dubbelschroefstoomschip
..Atelcuief” van de British Molasse Cy. dat
reeds van de kust van Sumatra af op een
motor had gevaren, zag varende bezuiden de
ter-
van over-
tische WUnkoop-groep. de heer Alex Lisser.
zUn voornemen te kennen gegeven, zich bü
de S. D. A. P. aan te sluiten.
Een der musici, werkzaam bU den Phohi-
zender, die ten gevolge van het sluiten van
dien zender in varband met de verdeeling
van den zendtUd is ontslagen binnen den
schriftelUk gecontrac teerden tijd, heeft
een
van
«tend!”
I. Met een smak viel de deur
la) B-Cktl
eerst naar de
Itaande, sufferd!
i Xavier Sterne-
elen dat kan je
over een jaar ook
i. als het tenminste
Katho-
alleen op dien
belangrük
de laatste
Ongeveer twee maanden geleden verzochten
de A. N. W. B. en de K. N. A. C. aan de di
recties van de tramweg-maatschappUen c.q.
de gemeentetrambedrUven in de groote ste
den van het land, om In het belang van de
veiligheid van het verkeer eenvoudige rich-
tingswUrers aan de tramrijtuigen te willen
doen aanbrengen, terwlil tevens in overweging
werd gegeven het daarheen te leiden, dat in
afwachting van dit desideratum» op de meest
gevaarlijke punten door den betrokken con
ducteur (of een van de conducteurs) een be-
trekkelllk armseln zou worden gegeven.
Van de zUde van een aantal van de be
trokken bedrijven werd de verzekering ont
vangen. dat deze aangelegenheid de volle be
langstelling heeft, terwijl tevens werd bericht,
dat een betrekkelijk armsein bereids in een
enkel geval toepassing vindt (uiteraard niet
bU eenmanswagens). Ook zijn hier en daar
automatische lichtseinen geplaatst, en op
enkele plaatsen waarschuwingsborden aan
het bovenleldtngsnet opgehangen om op de
richting-verandering opmerkzaam te maken.
Naar nader wordt vernomen is door de
Nederlandsche Vereeniging van Locaalspoor-
wegen en Tramwegen een commissie be
noemd. die over deze zeer belangrUke aange
legenheid advies zal uitbrengen.
Maait Kr el is daar, op stoere beenen?
Een kreet: „De Bruine is op hol!”
Een oud-minkster nota-bene)
Van Vliegen word ik bijna dol.
en sinds den dood van zijn ouders;
tot het in de keuken doordrong,
op de bank bü den haard zat e_.
voeten op en steenen vloer trom-
vrouw keek haar gast hulpeloos
s werd weer ernstig, stak haar de
toe en zei:
i, neem me niet kwalü- vrouw, Stine
on-
i Steme-
réndde de
het ver-
Benoemd tot
Hooggerechtshof
Toch is 't. of mn gedachten-stoeien
Steeds naar het Binnenhof weer gaat.
Ik lig. Ik hoor de koetjes loeien.
En eensklaps denk ik weer aan B r a
Op veelvuldigen aandrang van verschil
lende zUden, is het vervoer-erbod an reizi
gers tusschen Valkenburg en Maastricht eln-
delUk opgeheven.
Met Ingang van Dinsdag jj. is de L. A. D.
weder bevoegd, over heel het traject Heerlen
Maastricht en omgekeerd, naar believen bij
elke halte passagiers op te nemen.
Om het uur vertrekken de bussen: op de
volle uren van Valkenburg in belde richtingen
op de halve uren van Maastricht en Heerlen.
In dit nummer valt de groote verschei
denheid van tekst en illustraties op. Fr. J.
Walllen. tie bekende reizende journalist,
heeft Zuld-Frankrijk bezocht en verhaalt
nu veel wetenswaardigs van Avignon, de
verblUfplaats der Pausen in de veertiende
eeuw. Dr. Felix Hutten schetst de geschie
denis van den Dom te Trondhjem, de kerk
van St. Olav. Beide artikelen zijn met
fraaie foto's verduidelijkt. Treffende ver
halen geven Hans Lijn met „Oude wonde”
en W. de Bilt met „De bekoring van een
bekeering”. Uit Gouda’s verleden doet J.
K mededeelingen. de romans worden voort
gezet en behalve de Rijmkroniek is er nog
een ironisch gedicht van W. Feldhun. Wat
de illustraties betreft, is het binnenland
goed vertegenwoordigd, zoowel door actu-
eele gebeurtenissen als door-fraaie kieken
van stad en land. Ook van het buitenland
worden de voornaamste feiten vermeld.
gecontrac teerden tijd,
tegen de directie van den Phohi-zender
actie Ingesteld tot het verkrijgen
schadevergoeding.
De directie van den zender beroept zich
op de statutaire overmachtsbepaling.
wijl de mlslcus ontkent, dat hier
macht gesproken kan worden.
tooi hen. Ongetwijfeld zullen verschillende
der opgenomen afbeeldingen voor meerderen
oude bekenden zijn. Maar zelden verscheen
zulk een omvangrijke verzameling, zoo keurig
uitgevoerd, en op deze wijze samengebracht.
Dit foto-album is inderdaad een historisch
document, waarvan men na jaren nog zegt:
..dit is Koningin Wilhelmina te midden van
het Nederlandsche volk".
Alleen begrijpt we niet, waarom de chro
nologische volgorde hier en daar hopeloos
zoek is.
procureur-generaal bü het
van Nederlandsch-Indie
mr. R. J. M. Verheyen. thans tijdelijk waar
nemend, met verlof buitenslands vertoevend.
verander wordt bevorderd door bij geschil
len een arbitrage Van vakgenooten te doen
optreden Overigens is het ook in het belang
der leveranciers, dat zij een koopkrachtlgen
afnemersstand in het leven houden. Dit be
lang is van zoodanige algemeene beteekenls
dat het niet noodzakelijk is den leveranciers
nog bijzondere financieele voordeelen voor
hun medewerking toe te zeggen
c aankijken, zachtjes
iden door. Een ieder
in het dorp wist dat^dit een teeken was, dat
ed gehumeurd was
!t uit te fluiten. Steme-
der. versta je da^f... mü niet! Wü hebben
met elkaar afgei
En weg was zl
In het slot. J
De molena»rsvrouw was heel stil maar
Xavier lachte. Xavier, die nog niemand had
hooren lacl
hij lachte,
waar Stinf
met bi
melde.
aan.
hand
„N(
De N.V. Algemeen Advertentiebureau A.
de la Mar Azn. te Amsterdam heeft een
goed werk verricht met de uitgifte van een
„Inkomens-Atlas van Nederland”. Hlerin-
bevlndt zich een voor iedere provincie al
fabetisch gerang chlkte lijst van voor al
gemeene en locale advertentie-campognes
in aanmerking komende bladen, met uit
voerige gegevens omtrent prijzen, zoowel
voor losse plaatsingen als bU contracten,
kolombreedten, regelmaat, enz., terwijl te
vens zijn opgenomen gegevens omtrent de
kconkracht in de verzchlllende gemeen
ten van het land. Achterin het boekje zijn
de voornaamste familietijdschriften ver
meld, met dezelfde gegevens.
Voor den zakenman een practlsch
nuttig boekwerk.
De gouverneur, de heer B. W. T. van
Slobbe, heeft een overeenkomst aangegaan
met
boot
dat
De Nederlandsche Kamer van Koophandel
voor Dultschland te Frankfort a/d Main
deelt mede:
Het „Relchsfinanzhof” heeft een voor
Nederland belangrijk vonnis uitgesproken.
Dientengevolge mag de rente van een
bultenlandsch crediet. dat gezekerd is door
een grondschuld, voor welke grondschuld
rente niet verschuldigd is. niet voor
..Kapitalertragssteuer' In aanmerking komen.
Deze vrijstelling betreft dus niet credle-
ten. die gezekerd zUn door renteplichtige
grondschulden. hypotheken e.d.
de KoninklUke Nederlandsche Stoom-
MaatschappU- Hierin wordt bepaald
vanaf November a.s. de vrachtbooten
dezer maatschappij van Holland naar Curasao
het eiland Sint Martin zullen aandoen
Tevens wordt overeengekomen, dat niaan-
delUks een stoombootverbinding zal worden
onderhouden tusschen Curacao en Bonaire
Voor beide doeleinden zal een subsidie van
wege het gouvernement worden uitgekeerd.
Jaarbaek R.K. Handelshoug»
Verschenen is het tweede Jaarboek der
R.K. Handelshoogeschool te Tilburg. Het
boek bevat voor alle belangstellenden in
teressante en wetenswaardige bijzonderheden.
De krachtige wijze, waarop de R.K. Han
delshoogeschool in de korte jaren van haar
bestaan tot ontwikkeling is gekomen, wijst
beter dan alle redeneering uit. dat de Til-
burgsche Handelshoogeschool inderdaad in
een behoefte voorziet. Op dit oogenbllk zijn
needs 80 studenten volledig Ingeschreven,
terwijl thans nog slechts drie van de vijf
jaren van den volledigen cursus zijn be
gonnen. Een getal van honderd studenten,
dat men eerst na verscheidene jaren dacht)
te bereiken, zal vermoedelUk spoedig worden
gehaald en overschreden.
De onverwacht snelle groet der Hooge-
school stelt uit den aard der zaak aan de
financiën der Stichting ook onverwachte
eischen. De inrichting der doctoraalstudie
vordert de benoeming van verdere leerkrach
ten. terwijl bovendien tot de uitbreiding van
het coliegegebóuw en tot dén bouw van een
bibliotheek moet worden overgegaan.
Met groote dankbaarheid gedenkt men de
vele instellingen en particuliere personen,
waaronder ook verschillende andersdenken
den. die men reeds tot de begunstigers mo
gen rekenen. Hunne namen vind men ver
meld in het Jaarboek.
Vreemd is. dat men in-de lyst van begun
stigers nog den naam van Z D H Mgr
J. Callier z.g aantreft.
kust van de Preanger, den laatsten motor
eveneens weigeren. Nadat men eenige repa
raties had verricht, kon Tjilatjap worden
bereikt. Aldaar werd 10.000 ton melasse
ingenomen en daarna uitgevaren. Kort
daarop weigerde de motor opnieuw. Het
schip is daarop op de reede gezet, waar hel
zich thans nog bevindt, terwijl de lading
bederft.
Naar het ..Hdbd.” verneemt, heeft het
Amsterdamsche raadslid van de communls-
Als een haas zoo vlug liep het spekdier, raakte nauwe
lijks den grond. Duim hield zich stevig, bang te val
len. van den rug, zoo vet en rond. „Vetkees, zwijn, var
ken” riep hij telkens. „Vooruit, we winnen terrein. Dat
JU zoo hard kunt loopen had Ik niet gedacht van zulk
een zwijn”.
Nu rustten zjj beiden op het kerkhof naast
de kleine kerk: vader en moeder.
Een kwaadaardige besmettelUke ziekte had
hen kort na elkander ndar het graf gebracht.
Xavier Stemeder was van de landbouw
school naar huls gekomen, omdat de groote
hofstede een meester noodlg had. De knech
ten en melden hadden reeds pret in het voor
uitzicht van het gemakkelijk leventje, dat zU
zouden krijgen, wanneer Xavier naar huls
kwam. HU was altUd een echte wildeman ge
weest vóór hU naar de stad ging en heel in
den omtrek was hjj bekend, en men was bang
van hem.
Maar de Xavier, die thans naar de hof
stede terugkeerde was een heel andere dan
zU verwacht hadden. In een jaar tüds had
hU de som gelds, die de ziekte en begrafenis
van zijn ouders gekost had. weer bijeenge-
spaardja, hU wist zUn rjjke bezittingen
bijzonder goed te besturen.
Op één ding wachtte men nu nog:
„Met wie zal Xavier Sterneder trouwen?"
De hoeve had een vrouw noodig en wel heel
spoedig. Het rouwjaar was om. maar Xavier
scheen nog geen trouwplannen te hebben.
Het was een regenachtige dag. Er kon niets
uitgevoerd worden op het veld en de knechts
bleven thuis. De jonge Stemeder ging in zUn
werkpak naar den molen, bekommerde zich
blUkbaar niet om den regen, die in dichte
stralen neerstroomde. Zwijgend zat hij bU
zUn wijnglas, tot de vrouw van den mulder
zelf kwam om hem wat gezelschap te houden.
Plotseling klopte Xavier zijn pup uit
schraapte zich de keel de vrouw wist niet
waar ze het had en vroeg in keurige woor
den om de hand van Stlne
De vrouw had zich snel van haar verbazing
hersteld. Haar oogen schitterden:
„Ja, dat was iets. Stemederwat een
eer! Nu. wat mi) betreft, het is mU goed, ik
zie u liever dan de anderen, die maar dria-
ken en spektakel maken zoo gauw er iets is.
Maar zU scheen te aarzelen vraag het
liever aan Stine zelf, want zij is zoo'n eigen
aardig ding.”
Vlugger dan zij binnengekomen was liep
zU naar de deur en riep haar dochter.
In een oogenbllk was deze er
.Ja, wat is er tochis er ergens brand,
dat u zoo roept, moeder?" met deze woorden
kwam zij de kamer binnen.
.Nu. wat is er?.... Is er ge^n wUn meer
boven?"
.Ja. ja. Stlne, maar Xavier was er en
zU trapte hem onder de tafel op den voet,
maar Stemeder deed zUn mond niet open
en hU vroeg me of ik er iets op tegen had
als JU op de Stemederhoeve zUn huisvrouw
zou wil'en worden Ik vind het best."
Het meisje kreeg een schok. ZU kreeg een
kleur, maar hetzelfde oogenbllk had zij zich
wzer hersteld, streek haar schort glad..kwam
wat dichter bU dé tafel en keek Xavier aan
met een blik die een ander zUn oog£n
mlddellük zou doen neerslaan Mi
der verdroeg dien blikhij
oogen niet af maar keek recht ii
toomde gelaat van het meisje.
„Waarom vraag je dat aan mt
mü trouwen wilt. Als je haar
goed. Maar als je mü wilt ha<
wel eerst kunnen vragen. Ik t
graan die moeder verkoopen/kan!
met mü trouwen en gaat eerst
schoonmoeder van z’n i
Dat Is wel het nieuwste
der! Ja, de knechts afi
welmisschien kon I
wel weer naar huis gaa>
nog zoo lang duren zoi/!
Xavier b'eef haar mga:
floot hü tusschen de Aar
k Ga luist’ren waar de bijen zoemen.
Wat zün die beestjes vrü en blü!
'k Ga fluist'ren met de korenbloemen
En dwalen langs de paarse hei.
De heer Hans is door dezen regenach-
tigen vacanUe-tüd in «nchterlüke stemming
geraakt en uit in ..De Vrüheid zün ge
moed als volgt:
wi! mü niet, dus daar is niets aan te doen.”
Het was midden in den herfst, 'n drukkende
zwoele dag.... de arbeiders waren druk op
het veld bezig. Plotseling flikkerde de eerste
bliksemstraal; een oogenbllk later loeide de
storm en rate'de donderslag op donderslag.
Alles ülde naar het dorp. Waar maar een
deur openstond vluchtten de arbeiders bin
nen om onderdak te zün. De lui van den mo
len stonden op den dorschvloer van Stene-
der's schuur en keken zwügend naar den
neerstroomenden regen. Misschien had Stlne
er een hekel aan. daar nog langer te staan,
omdat Xavier aan de huisdeur stond, mis
schien hadden zü last van den tocht, nu zü
zoo nat waren, in elk geval, het meisje trok
den grende' van de deur en de storm sloeg
ze in haar volle zwaarte naar binnen. Daarbij
sprong zü uit de hengsels en een algemeene
kreet van ontzetting ging op krakend sloeg
zü op den dorschvloer neer. Het meisje tui
melde terug en viel in de armen van de
melden.
Dagenlang lag zü nu reeds in de pronk
kamer van de Stemeder hoeve.
De oude dorpsdokter schudde telkens het
hoofd, mompelde iets van hersenschudding
van „eer sterven dan leven" maar duldde In
geen geval dat de verongelukte naar den mo
len vervoerd zou worden. Haar moeder en
Xavier waakten uni de beurt o'j het ziekbed.
Weer zat Sterneder aan het ziekbed en
staarde peinzend in het bleeke gezicht van
het meisje, wier haren als een kians om net
hoofd kroesden
Langzaam opende zü haar oogen. -
Toen Xavier zachtjes op wildé s aan. tastte
de zieke naar zün hand en trok hem naar
zich toe: „Ben je nog altüd boos Xavier, over
je laatste bezoek bü ons
„We' neen, heelemaal niet. Maar je mag
niet praten, want dat is niit goed voor je!
Nu zul je weer gauw bete’ xi*n. nu hoef
je niet lang meer hier te blüven. En zacht
voegde hij er san toe „Valt het je hard op
Stemeder te zUn?"
Als ik eens wilde blüven Xavier,
me nu eens blüven liet?”
Xavier richtte zich op zag.... hoe er
dikke tranen over de wangen der zieke rolden.
.Ja Stine, als je blüven wilt, dan zul je
ook b’üven!”
„Ook als ik gezond was?"
De moeder die juist kwam om Stemader
af te lossen bleef stil aan de deur staan. Geen
van beiden hadden haar hooren komen. Nu
scheen Xavier wel te bazelen en praatte Stine
heel verstandig!
Toen de laatste sm
de eerste knopjien A
deed de rnolenaarsdoc
Stemederhoeve.
Den naam van den priestervorst Si Singa
Mangaradja zullen velen zich nog herin-,
neren, maar zün beteekenls, voor de bevol
king van de Bataklanden en voor on«
gezag zal allen niet meer duidelük voor
oogen staan.
Na den militairen tocht van overste Ifen
Daulen door de Gajo-, Alat en Bataklan
den kregen de annexatie-plannen betref
fende die gebieden vaster vorm en 300
werden de jaren 19041908 het annexatie-
tüdperk bü uitnemendheid. Voor en na.
memoreert het .Nbld.", werden in de hier
genoemde gebieden alle landschappen inge-
lüfd, onder direct bestuur gebracht dus.
Onze meest geduchte tegenstander bü alle
acties daar was de priestervorst Si Singa
Mangaradja, wlen door de bevolking boven-
aardsche macht werd toegeschreven HU
sneuvelde op 17 Juni 1907. maar nog geloo-
ven vele Bataks niet aan den dood van hun
mvstl chen aanvoerder. Zeker ging van de-
leider groote invloed uit. zoodat het
behoeft te verwonderen, dat na zün
dood „politieke maatregelen" werden geno
men ten opzichte van de voornaamste ach
tergebleven gezins- en familieleden. Maat
regelen, welke dus thans werden opgeheven.
Omtrent de ware positie van den laatsten
priestervorst is weinig bekend. Dat hij dc
„godvorst" betrekkingen onderhield met
de kwaadwilligen in Atjeh schijnt zeker,
maar in de geschiedenis der Bataklanden
wordt herhaaldelük gesproken van Si
Singa Mangaradja heetende „godvorsten".
die voorkomen in alle overleveringen En
de „onderkoningen" van den laatsten pries
tervorst dragen de namen van de plaats
vervangers van Sultan Ibrahim, die tien
menschen!eeftüden geleden den uittocht
der Maleiers van de Padangsche Bovenlan
den naar de Bataklanden le’dde. De over
levering was dus blijven voortleven. Het
kind van dien sultan Ibrahim was de eerste
Singa Mangaradja.
De cüfers van de jongste volkstelling in
Amerika, die zoo juist bekend geworden zün,
geven aanleiding tot heel belangrUke be
schouwingen over de verschillende gods
dienstige kerkgenootschappen die er in
Amerika bestaan. Bü het beschouwen van
deze cüfers moet men niet uit het oog ver
liezen. dat noch de afzonderluke staten,
noch de Bondsregeering eenigen invloed uit
oefenen op de organisatie der kerkgenoot
schappen: ieder kerkgenootschap is op zich
zelf aangewezen, alleen de gebouwen, die tot
zuiver kerkelijke doeleinden gebezigd wor
den, zün vrij van belasting. Thans is ge
bleken. dat 52 pet. der landelüke bevolking
en 58 pet. der stadsmenschen behooren tot
de belasting-betalende leden van een of an
der kerkgenootschap. De totale waarde der
kerkelüke gebouwen (scholen en parochiale
hulzen uitgezonderd), bedraagt 3800 mll-
lioen dollar. De uitgaven voor de zielzorg
bedroegen in het afgeloopen jaar 817 mil-
lloen dollar.
Er zün in de Vereenigde Staten meer dan
232 000 kerkgebouwen. Het aantal kinderen,
dat büzonder onderwüs geniet, is slechts
drie mtllioen minder dan dat van allé andere
kinderen, die openbaar onderwüs ontvangen.
Tegenover deze geweldige cüfers staat
echter een droevig beeld waaruit de groote
verdeeldheid blükt van de verschillende
kerkgenootschappen
De 44 millioen kerkelüke belasting-beta-
fende leden van eenige godsdienstige ge
zindte (personen boven 14 Jaar zün belas
tingplichtig) zün verdeeld over 272 verschil
lende secten en godsdienstige genootschap
pen: 104 dezer bel0denissen hebben min
der dan 7000 aanhangers. Slechts drie groe
pen der Christelijke geloofsbelijdenis hebben
in lederen staat der Unie minstens drie eigen
kerken.
De Roomsch-Katholieke kerk heeft het
grootst aantal leden. n.l. 13.306.800 volwas
sen leden, d.wx 34 pct. van het totaal aan
tal leden, die tot eenlg kerkgenootschap be
hooren. Toch is er nog geen enkele staat,
waarin de Katholieken de meerderheid heb
ben, maar in den Staat Nieuw Engeland ma
ken zü thans reeds de helft van de bevol
king uit. die bü een kerkgenootschap is
aangesloten Terwül over het algemeen een
achteruitgang van het aantal bezoekers der
Zondagscholen valt waar te nemen, kunnen
de Katholieken van dezen staat een be-
belangrnken vooruitgang boeken.
Men heeft weliswaar het aantal
lieke Zondagsscholen (die
dag godsdienstonderwijs gaven)
beperkt, naar aanleiding van
Pauselijke Encycliek over de opvoeding der
jeugd, maar in de plaats daarvan heeft men
volledige parochiale scholen opgericht, waar
thans, sinds 1920. het aantal senoolgaande
kinderen met meer dan een millioen geste
gen is.
Na de Katholieken volgen zü het dan
met groote tusschenrulmte de christelijke
kerken. Op de tweede plaats komt de Me
thodistische Episcopale kerk met 3 707 900
leden. De doojisgezinde gemeente van het
Zuiden telt 3.296.700 aanhangers.
De Ne ver baptisten, de Protestantsche
Episcopale kerk, de Presbyterianen der Ver-
eenlede Staten, en de Doopsgezinde Ge
meente van het Noorden tellen ieder ruim
een millioen leden.
Het aantal Joden bedraagt 2 935 000. waar
van meer dan de helft in Groot New York
woonachtig is. In den staat Utah behoort
99 5 pct. van de bevolking, die bü eenig
kerkgenootschap is aangesloten, tot de sekte
der Mormonen.
Gistermiddag is te Amsterdam een con
gres büeen geweest van den Bond van lood
gieters- en fitterspatroons in Nederland,
waarop mr. dr. A. A. van Rh0n. referendaris
aan het departement van arbeid, gesproken
heeft over „het gesloten bedrijf."
Wanneer een bedrijf is gesloten, betoogde
spr. in zün referaat worden nieuwe werkge
vers en nieuwe arbeiders niet meer tot dat
bedrijf toegelaten. Een dergelüke regeling is
niet gewenscht. omdat zü. algemeen toege
past, het groeps-egoïsme bevordert en een
deel der bevolking de gelegenheid ontneemt
een bestaan te vinden. Een dergelüke rege
ling is ook niet practlsch uitvoerbaar, omdat
de organisaties van werkgevers en arbeiders
de middelen missen om een dergelüke po
litiek door te voeren.
Van de maatregelen tot het verkrijgen vgn
een gesloten bedrijf moeten scherp worden
onderscheiden de maatregelen, die ten doel
hebben de werkgeversorganisatie te verster.-
ken. teneinde de rechtmatige belangen van
den werkgever te verdedigen tegenover over
heid. arbeider, leverancier en afnemer.
Bü het streven naar versterking der orga
nisatie verdienen maatregelen, welke de
werkgevers van de beteekenls der organisatie
overtuigen, de voorkeur. Intusachen zullen
ook dwingende bepalingen ter bevordering
van de ontwikkeling van het bedrijf niet
kunnen worden gemist. Daarbü dient
in büzonder op de verhouding I. tot de ar
beiders en II tot de leveranciers te wotden
gelet.
I Zoo zal de werkgeversorganisatie, te za-
men met de arbeidersorganisatie, de oplei
ding van jeugdige arbeiders ter hand moeten
nemén, omdat juist tegenwoordig geschool
de krachten zoo noodzakelük zün. Daarbü
dient naar een opleiding, zoowel in de werk
plaats als in de school, te worden gestreefd.
Verder is gewenscht. dat tusschen werkge
vers en arbeiders een collectieve arbeidsover
eenkomst wordt gesloten. Deze overeenkomst
moet niet voor een of meer plaatsen gelden,
maar, ter wille van de regelmatige ontwik
keling van het bedrijf, voor het geheele land.
Indien de verhoudingen tusschen werkge
vers en arbeiders goed zün, kan daarna in
de collectieve arbeidsovereenkomst het ver
plicht lidmaatschap worden opgenomen, hoe
wel niet dient te worden vergeten, dat daar
mede voor de organisaties van werkgevers
en arbeiders een nieuwe taak rijst, n.L de
gedwongen leden tot belangstellende leden
te maken.
II. Voor het verkrijgen van een sterke or
ganisatie kan ook op de medewerking der
leveranciers een beroep worden gedaan De
goede verhouding tusschen werkgever en le-
ler als je
't, is het mü
je t me ook
m geen zak
Die wil
naar
wordt door de Administratie der R. K.
Leergangen te Tilburg verzonden. Tevens
■kan worden medegedeeld, dat binnen eenige
dagen door de R. K. Leergangen een
brochure zal worden uitgegeven over het
R. K. Jeugdleidersinstituut. hetwelk te Til
burg aan de R. K. Leergangen gevestigd
wordt en hetwelk in dezen aanstaanden
winter verschillende cursussen zal organi-
seeren.
Deze brochures is op aanvrage gratis ver
krijgbaar.
Thans is bekend geworden, wat de Inhoud
is van de voor ons land funeste overeen
komst. die tusschen Finland en Dultschland
gesloten is.
Dultschland verplicht zich, jaarlijks 8 mil
lioen k.g. boter en 3 millioen k g. kaas van
Finland af te nemen.
Voor 100 k-g. boter, die minder dan dit
quantum wordt afgenomen, zal Dultschland
f 18 en voor elke 100 k.g. kaas, die het min
der betrekt, f 3.60 betalen aan Finland.
De overeenkomst, is aangegaan voor den
duur van zeven jaar; de prijsbepaling zal
geschieden op basis der Bgrlünsche. Kopen-
haagsche. Londensche en Kemptener boter-
noteerlngen.
In Finland wordt de affaire geregeld door
de Coöperatieve Zulvelexportvereeniging „Va-
lio”, die 90 pct. van den Finschen zuivel-
export in handen heeft.
In Dultschland is voor deze aangelegenheid
een speciaal invoerbureau ingesteld, de But
ter- und Ka.se Einfuhrgesellschaft met een
stamkapitaal van 50.000 mark, verstrekt
door de Duitsche Bank.
Aan het hoofd der Valio staat de heer
Pitkaniëmi, terwül Vollrath von Amim be
last is met de leiding van het Duitsche in
voerbureau.
Tot een goed begrip der zaak zü er op ge
wezen, dat Finland in het afgeloopen jaar
naar Dultschland uitvoerde 4 461 500 kg. bo
ter en 2.235.400 k.g. kaas, zoodat de thans
gecontracteerde hoeveelheden voor de boter
80 pet. en voor de kaas 35 pet. hooger zijn
dan de export van 1929!
Door deze overeenkomst wordt de clausule
van meestbegunstiging, vervat in het Ned -
Duitsche handelsverdrag dus ontdoken, waar
door de reeds gemelde verhooging van "t in
voerrecht op boter van 27 tot 50 mark
mogelük is geworden.
De overeenkomst treedt in werking tien
dagen na uitwisseling der protocollen, uiter-
lük per 1 Augustus. Het Duitsch-Finsche
handelsverdrag is nog vóór de ontbinding
door den Rijksdag aangenomen.
Schadevergoeding wegens ontslag van een
musicus
Z. K. H. Prins Hendrik wordt 28 of 29
Juli «x van zün buitenlandsche reis in
Den Haag terug verwacht.
H. M. de Koningin en H.|(K. H. Prinses
Juliana arriveeren 1 Augutsus op Soest-
