Firma Jan Kiihne
Burgelijke Stand
Alkmaar
Vergadering van den Raad
derde blad
bladzijde 1
De Kaasmarkt
ZAADMARKT
TELEFOON 324
Ernstige situatie in Egypte
De verlichingsavond te Bergen
PROVINCIAAL NIEUWS
Het P. E. N. in 1929
Saldo-wlnst van f 552.934
ALKMAAR
BERICHTEN UIT ONZE
VORIGE OPLAGE
Lantaarnpaal omver gereden
Opzienbarende arrestatie
in Lithauwen
M. KAT ER
AUKMAAO
Groothandel in Drogerijen, Specerijen,
Chemicaliën, Verfwaren,
Carbolineum, Creolin,
Carbol, Lysol, Oliën, Lak
ken en Vernissen, Hout-
beitsen, Kleurstoffen, enz.
N.V. DROGISTERIJ EN CHEMICALIËNHANDEL
„VRIESIA” v.h. JAN DE VRIES
ALKMAAR
Beruchte beroovers veroordeeld
Leermiddelen eng ros. Boek
binderij, Drukkerij. Aanvul
ling van studieboeken en
leermiddelen uit voorraad.
Herstellen, inbinden en kaf
ten vlug, net en goedkoop.
Fnidsen, hoek St. Jacobstraat
De balen» «ermetdto Osond endetaoNQ,
DoodelUk ongeluk
Woldemaras uit huis gezet
ZATERDAG 26 JULI 1930
RONDOM „SODAL1TAS”
Pater W. de Mol, OJ».
en
van op-
per-
van 10 in art. W der wet op de personeele
belasting, voor den grondslag „huurwaarde”
Revolutie op komst?
een
te
saldo-winst
aan een
..Het
door
achter staan
afnemen
ten
de woning
T. op het wets-
den
men,
leiden.
De schade aan den lantaarnpaal werd met
de lichtbedrijven geregeld.
f 356.000.
vernieuwingen f 1964.173
hart kan door het dagelljksch gebruik eener
kleine dosis natuurlek ..F'rans-JoseT’-bltter-
water bereikt worden, dat de patiënt «onder
sterk te persen, ontlasting heeft
een tweetal
De
het
De Bergenaren sfjn optimistische menschen
Als het weer slecht Is. dan zeggen ze lederen
R. K. Smedenpatroonsbom’
„St. Eligius”
e
AJdeellng Alkmaar en Omstreken
tan uit Leiden. leerling
aanschoei te Katwijk
jocht van den Zeeweg nabij ue R. K. ke
van het mlddenbalcon van de electrische
tram gevallen, nadat hit eer-t
in aanraking gekomen was met een van de
langs de lijn staande electrische masten. De
Jongen was onmlddelUJk dood.
woord van dank aan de aan
wezigen en pers, sloot de heer Algers ed
vergadering met den Chrlstelijken Groet.
Jaarl.verbuik in kWh
16.362000
18. 157.000
20 129 000
21.344 000
23 789 000
28 283.000
de groot-Indus-
der gemeente ALKMAAR op DONDERDAG
34 JULI, ’s namiddags te 1 uur, ten Stad-
huize.
AMSTERDAM. 25 Juli Het Amstaröain-
sche Gerechtshof wees heden arrest In de
strafzaak tegen den 31-jarigen recidivist
M. A. E. en den 26-jarigen C. V. F.
E. was door de rechtbank veroordeeld tot
drie jaar gevangenisstraf, drie dagen hech-
Om kwart voor een Donderdagmiddag reed
een auto, bestuurd door O. K uit Oter-
leek tegen een lantaarnpaal op den Ka
naaldijk tegenover het Victorla-park. De
auto was ernstig beschadigd en moeat
door do dm» «oaodtn wanntoqk
centen op de hoofdsom der gemeentefonds
belasting In de gemeente Alkmaar onder
„Getal opcenten" inplaats van
De VOORZITTER sluit hierna de verga
dering. na de leden een plezierige^vacantle
toegewenscht te hebben.
van 10.6 pet. voor
1927.
De
veroorzaakt
voornaamste middel
een vergadering
actueele
meente, i
keerpunt staat.
Spr. citeert uit de M.
ontwerp inzake de fta. verhouding, waar
de minister zich uitspreekt voor verhooglng
van verteringsbelasting voor de anderen
Spr. Is van meening, dat de personeele be-
lasting meer stabiel moet worden. Uit de
verteringsbelasting zal de gemeente zijn
fondsen moeten putten.
Spr. uit er zijn genoegen over, dat in deze
bjjlage de minst-kapltaalkrachtlgen worden
bevoordeeld. Voor de middel-Inkomens Is
de belasting ook lager; deze klasse wordt
In twee klassen onderverdeeld en ook voor
dezen geldt de kinderaftrek: we probeeren
In dezen wat de R.K. democraten in de
Tweede Kamer hebben verricht. De opcen
ten op de vermogensbelasting zullen stijgen;
volgens deze bijlage betalen ze 15 pet. meer.
Als we Alkmaar als woonplaat- willen
behouden, moet in dezen ook voorzichtigheid
betracht worden. Spr. komt tot de 8. D. A.
belasting
artikel 2:
5051 enz. tot en met 80 te lesen 2022
enz. tot en met 80.
2e. In de verordening tot heffing van op
centen op de hoofdsom der vermogensbe
lasting In de gemeente Alkmaar onder Art.
2 in plaats van: „Het getal opcenten be
draagt 35" te lezen: „Het getal opcenten
bedraagt 50".
3e. Aan de verordening tot heffing van op
centen op de personeele belasting in de ge
meente Alkmaar toe te voegen een artikel
waarbij, met wijziging van het percentage
herschenen zjjn he| verslag van het Pro
vinciaal Electrlcltey»bedrijf van Noord-
HNland over 1929 en de balans en verlies-
en winstrekening.
Deze laatste wijst
ven f 552.934.
Dat het saldo geringer is dan het vorig
jaar vindt zijn oorzaak in een belangrijke
tariefverlagtag In de eigen laagspannings-
gebieden en ook In het feit, dat een aan
vang is gemaakt met de terugbetaling ad
f 200.000 van het destijds door de provin
cie aan het bedrijf verstrekte renteloos
voorscho-. Voorts Is. voorultloopendc op de
reeds vroeger aangekondtgde noodzakelijke
herziening van de regeling betreffende de
bedrag van f 300.000
Donderdagavond heeft in café Bos aan het
Waagplein een propaganda-vergadering
plaats gehad voor alle R K Smedenpatroons
van Alkmaar en Omstreken, waarbij een
12-tal personen aanwezig was.
Nadat het Alkmaarsche halfuurtje rijkelijk
overschreden was, opende de heer G. Alders
uit Haarlem. Voorzitter van den RK.S B. de
vergadering met den Chr. Groet. Spr. gaf
gaarne gevolg aan het verzoek van den Voor
zitter. den heer H. Buys, om de vergadering
ta leiden, en betreurde het In zijn openings
woord. dat zoo betrekkolUk weinig personen
aanwertg waren. Spr. heet vervolgens allen
welkom, in t bijzonder den geestelijken ad
viseur van den kring Alkmaar den Weleerw.
Pater W de Mol. en zegt hem reed? bij voor
baat dank voor de moeite die nij zich heeft
willen getroosten om hier te helpen trachten
de afdeeling Alkmaar wederom nieuw leven
in te btaaen en weee op de groote kracht,
dk te ifwnri «o •**-
Rede G. Alders
Wat is de oorzaak, aldus ving spr. zijn
rede aan, dat hier in den kring Alkmaar zoo
weinig leven heerscht, waar de R.K.S.B.
overal In bloei toeneemt?
Op de laatste Bondsvergadering is beslo
ten in de bestaande kringen nieuw leven
te brengen, alvorens tot het stichten van
nieuwe over te gaan.
Spr. wilde daarom
afschrijvingen, een
extra afgeschreven.
De totaalomzet is van 85.523.955 kWh In
1928 opgeloopen tot 95.108.838 in 1929 dus
met ruim 11.2 pet. tegen een vermeerdering
1928 ten opzichte van
acht in
wenscht.
De heer WESTERHOF acht boomen
belang van de winkeliers. In een straat met
boomen is het In den zomer aanlokkelij
ker dan In een zonnige straat.
De heer GOVERS zag de boomen op de
Laat nog gewenscht. Spr. zou liever het
eerste Jaar probeeren zonder boomen. mocht
dit niet bevallen, dan zou spr. voor willen
stellen het volgend jaar acacla-boomen te
planten.
De heer VAN DRUNEN heeft van de
Laatbewoners geen bezwaren gehoord tegen
de boomen en stelt voor de bijlage te aan
vaarden.
Na nog eenlge discussie wordt het voorstel
z.h.st. aangenomen.
Brug in den Rijksweg over de Bergervaart.
BIJ de bepaling van deze bijdrage heeft
de hoofd Ingenieur van den Rijkswaterstaat
In het arrondissement Alkmaar aangeno
men. dat de landhoofden van het tram-
brugje. die reeds op 6 Meter afstand van
elkaar staan, onveranderd konden blijven,
wanneer slechts de daarvoor gelegen ge
deelten der muren van het sluisje werden
verwijderd.
De Directie van de Nederlandsche Spoor
wegen acht evenwel deze landhoofden niet
bestand tegen den gronddruk, die door weg-
baggerlng zal ontstaan, terwijl dan ook de
landhoofden niet meer berekend zullen zijn
op de mobiele belasting.
B. en W. meenen. dat nu eenmaal beslo
ten Is de doorvaartwijdte van het Berger-
sluteje te vergrooten en de daaraan verbon-
kasten voor gemeenterekening te ne-
dit tot de consequentie zal moeten
dat ook de kosten van de vernieu
wing of verzwaring der landhoofden van de
trambrug. die een rechtstreeksch gevolg zijn
van de vergrootlng der doorvaartwijdte,
door de gemeente zullen moeten worden
5 4
6S
8
9S r>
ii
121»
14
de
de
betaald.
Een bijkomende omstandigheid is. dat de
deuren van het Bergerslulsje. waarvan de ge
meente Alkmaar het onderhoud draagt. In
slechten staat verkeeren en Dijkgraaf en
Heemraden van den Bergenneer herstelling
daarvan hebben verzocht. Bij de uitvoering
van de vernieuwing van de brug over de Ber-
bervaart met verbreedlng der doorvaartwijdte
moeten tevens nieuwe sluisdeuren worden
aangebracht, In verband waarmede de kos
ten van herstelling worden bespaard.
Om voormelde redenen achten B. en W.
aanvulling van het toegestane crediet van
f 6800 noodlg met de kosten voor de ver
nieuwing of verzwaring van de landhoofden
van de trambrug, die globaal op f 7500 ge
raamd worden.
B. en W. stellen den raad voor, te beslui
ten als hierboven is aangegeven.
De teer V. DRUNEN verlangde aanhouding
van het voorstel.
De heer LEESBERG wijst erop dat deze
zaak spoedeischend is in verband met de
door het Rijk uitgevoerde werken.
Het voorstel tot aanhouding wordt verwor
pen met 12 tegen 6 stemmen.
ZJi.st. wordt vervolgens conform besloten.
De 8. D. A. P. wenscht geacht te worden te
dag: morgen Is het goed weer Komt deze ver
wachting niet uit, dan hopen ze maar weer op
den volgenden dag.
En dat is maar goed ook; want als de Ber
genaren zelf ook al gaan treuren over het
slechte weer, dan zou Bergen, wanneer er de
zon niet schijnt, meer op een dal van tranen
gelijken dan op een vroolijk vacantle-oord.
’t Was de laatste dagen een treurig gezicht
in Bergen: de vele gasten In hun zomersche
tolletjes, de dames In fleurige japonnetjes, de
heeren In witte flanellen broeken met kleurige
blasers. al dat moois zooveel mogelijk wegge
stopt onder een natte regenjas. Pluvius heeft
Bergen de laatste dagen wel wat al te royaal
bedacht.
De verllchtlngsavond moest Woensdag we
gens het slechte weer worden uitgesteld; aan
vankelijk tot de volgende week Woensdag;
maar de diverse buurtcommlssies hadden zoo-
lang geen geduld. Het weer leek hun gister
morgen zoo welwillend, dat zij er naar ver
langden al hun voorbereidende werkzaamhe
den bekroond te zien met een goedgeslaagden
verlichtlngsavond. Vor hun aandringen moest
de voorzitter van de commissie voor de zo
merfeesten. de heer Klomp bezwijken: weder
om werden te elfder ure bulletins gedrukt en
op groote schaal In Bergen. Alkmaar en vrijde
omgeving verspreid.
En toen de avond begon te vallen, kwamen
vele rappe handen In het getouw. Op wagens
en auto's reed men de straten en lanen door,
dezen herschepend In feestzalen van een
groot sprookjes-paleis.
Een sfeer van teleurstelling kwam even de
vreugde van het komende feest verstoren
toen dondergerommel zich deed hooren en een
heel enkel spatje voelbaar werd, 't Waren de
voorboden van een flksche donder- en regen
bui. die ditmaal echter de vriendelijkheid had
Bergen te passeeren, om zich boven Alkmaar
te ontlasten; daar heeft het een twintig mi
nuten flink geregend, wat zeker wel oorzaak
zal geweest zijn, dat het bezoek aan Bergen
niet zoo groot was als het vorig jaar.
De verlichting was dit jaar wederom prach
tig; er was door verschillende buurtcommls
sies en buurtvereenlgtngen, die een heel jaar
contribueeren. om dit eene avondje, enkele
uren hun straat te verlichten, meer werk van
een en ander gemaakt. Het centrum der ver
lichting breidt zich al meer en meer uit; het
omvatte de Dorpsstraat tot aan den Kruisweg,
de Breelaan. tot voorbij den Russen weg; de
Russenweg, de Jan Oldenburglaan, de Sta
tionstraat. de Schoolstraat en de laantjes
welke daartusschen liggen. Met lof kunnen
wederom genoemd worden de Stationstraat en
de Schoolstraat, welke van een smaakvolle en
kostbare illuminatie voorzien waren: de
buurtcommlssies hadden hier hun beste been
tje voorgezet. V. V. V. had wederom de Ruïne-
omgeving voor haar rekening genomen en met
ka-lstige hand de laagneerhangende boomen
met lampions behangen, t Was een fantas
tisch gezicht, dat de bewondering wekte van
leden die het zag.
Blonder trokken de aandacht de gevelver-
siering van het huls van den heer Smit in de
Schoolstraat en de tuinverslering van Voge
lenzang ta de Hertenkamp.
Bergens Harmonie maakte zich den gehee-
len avond verdienstelijk: geflankeerd Igor
brandende toortsen. maakte het muziek
corps een muzlkalen rondgang door de ver
lichte straten. Het kleine groepje enthousias
ten er achter groeide spoedig aan tot 'n lan
gen vrooljjken optocht, waaraan zich steeds
meer menschen aansloten. Hier en daar werd
even stil gehouden en een vrooljjke mop gege
ven Het- was. zooals te voorzien was. Plet zoo
enorm druk als het vorig jaar. toch waren er
momenten en plaatsen, waar er geen bewe
ging In de massa te krijgen was; de terrassen
van „de Rus,” „De Oude Prins,” „Oranjehotel'
enz., zaten vol met toeschouwers. De In Ber
gen aanwezige pensiongastx hebben ta dezen
mooien avond een kleine vergoeding gezien
voor hun vele verregende dagen, t Was voor
V.V.V. die voor dezen avond ongeveer f 1000
voteerde, een mooi resultaat, dat deze ver-
Uchtingsavond niet ta het water was gevallen.
tenls en plaatsing ta de Rijkswerktarichting
té Veenhl. zen voor den tijd van drie jaar
wegens oerooving enz.. te;w(j. vejd F. was
veroordeeld tot L'”, ’aar g var.genisstraf ter
zake van diefstal ,n vereeniglng. enz.
Het Hof vernietigde het vonnis van <te
rechtbank, met overneming van een deel der
ten laste legging en van de bewijsgronden, en
achtte bewezen ten aanzien van verd. E. het
ta vereeniglng wederrechterlijk wegnemen
van bankbiljetten, ten aanzien van verd. F.,
diefstal In vereeniglng. Het Hof achtte de
feiten zeer ernstig, bovendien werd E. reeds
meermalen veroordeeld.
Verd. E werd wegens diefstal in vereenl-
ging, meermalen gepleegd en het een gewoon
te maken van het misdrijf genoemd bij art.
250 bls W. v. Str. R. veroordeeld tot drie jaar
gevangenisstraf, verd. F. wegens overtreding
van art. 248 bis W. v. Str. en diefstal ta ver-
eeniging veroordeeld tot een gevangenisstraf
van twee jaar.
De elsch van den Procureur-Generaad
luidde resp. 5 en 4 jaar gevangenisstraf.
niet rusten, koste
wat het kost, alvorens Kring Alkmaar tot
bloei is gebracht.
Als voornaamste middel moet iedere
maand een vergadering belegd worden,
waar actueele punten worden behandeld.
Wij moeten ta de katholieke organisatie ,tpt
en met elkaar komen. Waarom zijn de po
gingen van het bestuur van den Kring
Alkmaar mislukt?
Ter beantwoording van deze vraag ver
wees spr. naar den kring Haarlem, die in
het begin met groote moeilijkheden heeft te
kampen gehad, doch nu een bloeiende af
deeling is, waar men de maandelijksche
vergaderingen niet meer wil missen. Als
dit ook hier het geval was, dan zou de toe
stand veel beter zijn, dan op het oogen-
bltk
Wü
men aan
Deze amendementen worden verworpen
met 12 tegen 6 stemmen (de S.D.A.P.-ers).
De bijlage van B. en W. wordt daarna
zonder hoofdelijke stemming aangenomen.
Asfalteertag Laat
B. en W. zijn tot de overtuiging gekomen,
dat gelet op de ontwikkeling van de stad
en op de ta de toekomst ta het belang van
het verkeer te stellen eischen voor een druk
ken verkeersweg en een winkelstraat als de
Laat een asphaltwegdek aanbeveling ver
dient.
B. en W. stellen den Raad voor, hun col
lege de noodlge credleten te verleenen.
De heer WOLDENDORP gelooft, dat het
niet plaatsen van boomen aanleiding -zou
zijn om oude perceelen te vernieuwen. Van
Kapelsteeg tot Ritsevoort zag spr. gaarne
geen boomen meer geplant.
Mej. CARELS verklaart zich hiertegen, en
de breede Laat de boomen ge-
vanger, stalventllater, electrische
tervoorzienlng voor het schoonhouden
melkmachine, electrische slijpmachine
zaag.
Voorst werden op deze boerderij, evenals
op de pluimveebedrijven. alle huishoudelijke
oepasstagen der electrldtelt gedemon
streerd.
Wat de demonstratlebedrtjven voor de
diverse toepassingen van de eleetridtelt ta
de pluimveeteelt betreft, die ender eon-
tróle staan van den Rljkspluimveeconsu-
lent zijn daartoe uitgekozen de piepkuiken-
fokkerij van den heer C. Vader te Dirks-
hom en het eierenproductiebedrijf van den
he< J. Sleutel te St. Maartensbrug (Zijpel.
Bij deze bedrijven vinden 15 diverse
electrische toepassingen plaats, behoudens
de huishoudelijke.
arriveerden 2
van Woldemaras.
politie-
Ondertrouwd: Taeke van der Bij en Greta
den Boesterd. Nlcolaas Out en Elsellna
van der Post. Jacob Molenaar en Dleu-
wertje van Vliet. Willem den Haan en
Geertrulda Maria van der Meer. Aar-
noud Frans Stuart en Asselina Johanna
Kuysten.
Overleden: Jacob Mlenis, 76 jaar
Geboren: Af ra Theresia, d. van Coenraad
Bruijns en Gertrudis van der Velden. Lu
cia Maria Alida, d. van Pleter Zuurbier en
Cornelia Tesselaar. Margaretha Cornelia,
d. van Alexander Pieper en Catharina Jo
hanna Hollenberg.
De „Daily Express” meldt, dat de Wafd-
parttf gisteren ta een geheime zitting te
Cairo besloten zou hebben, om morgen, on
danks het verbod, een buitengewone zitting
van het Parlement te houden. Deze zitting zal
echter buiten «et Parlementsgebouw plaats
vinden. Het blad meldt voorts, dat de regee-
rtag voornemens is. alles In het werk te stel
len om deze bijeenkomst te verhinderen, zoo-
dat het gevaar voor nieuwe botsingen zeer
groot is. De regeering heeft alle maatregelen
getroffen. Cairo is overvuld met militaire
troepen. Wanneer onregelmatigheden moch
ten uitbreken, zal de regeering de leiders
van de Wafd daarvoor verantwoordelijk stel
len en een strafvervolgingtegen hen instel
len. De propaganda van de Wafd onder het
leger wordt zeer krachtig gevoerd, doch de
regeering gelooft, op de loyaliteit der troepen
te kunnen rekenen. Wanneer zulks noodzake-
Hjk Is voor de bescherming van de veilig
heid der vreemdelingen zal zij. zooals zij te
kennen heeft gegeven, niet aarzelen, geweld
te gebruiken.
Het groote stadion van Alexandrië doet op
het oogenblik dienst als legerkamp. De be
volking is nerveus en angstig en het zaken
leven. zoowel in de Egyptische als in de Eu-
ropeesche wijken, Is verlamd. Alle teekenen
wijzen erop, dat Egypte staat voor een groote
revolutionnaire beweging en een verbitterden
strijd tusschen den Kontag en de Wafdpartij.
die Egypte wil maken tot een sterken natio
naal -Egyptlschen staat, bevrijd van alle fflii-
tenlandsche Invloeden. De Wafd komt op
het oogenblik openlijk voor uit, dat zynaar
doel wil bereiken door het uitroepen van de
republiek of door de vervanging van Kontag
Foead door een nieuwe dynastie.
Rede Pater de Mol
Na bedankt te hebben voor de tot hem ge
richte woorden, wilde Pater de Mol spreken
over de oprichting van de organisatie en ci
teerde hierbij den volgenden tekst: „Door
eendracht worden kleine zaken groot, door
tweedracht gaan de grootste zelfs ten gron
de".
De maatschappij is op het oogenblik ver
deeld ta 2 klassen, de kapitaalkrachtigen en
de arbeiders. En daar tusschen ta staat de
Middenstand. Spr. gaf hierna een uiteen
zetting. hoe de smedenpatroons ontstaan,
waarbij spr van de feiten een rake typee-
ring gaf.
Wat zal de smids-patroon worden? Groot
industrieel? Dat is slechts een uitzondering.
De gewone smid is en blijft smid. Waar moet
dan op gelet worden, vraagt spr. Ten eerste:
dat hU zijn werk zoo goed mogelijk maakt
en aflevert. Dit hangt af van zijn vakkennis..
Ten tweede: de vrijheid om zijn arbeid zoo
goed mogelijk te verrichten. Dit hangt ech
ter af van anderen: hier komt de concurren
tie een woordje meespreken De belemmering
van die vrijheid door de concurrentie kan
slechts bedwongen worden door organisatie.
De arbeiders hebben een eigen organisatie,
dus ook de patroons moeten zich organisee-
ren. De arbeiders hebben zich een vast loon
weten te verzekeren door middel van hun
organisaties maar willen de patroons dit
redelijk loon aan hun knechts uitbetalen en
een redelijke beloonlng voor hun eigen arbeid
krijgen, dan moeten zjj zich organiseeren.
Ook tegenover het publiek moet stelling
genomen worden. Wij hebben net recht on
zen arbeid te laten betalen ta overeenstem
ming met den gemiddelden levensstandaard.
Dit zijn stellingen, doch eenmaal toegetreden
tot de organisatie, heeft u de verplichting
u aan de afspraken te houden en afwijking
naar beneden is niet geoorloofd. Het gevolg
van het beneden de vastgestelde prijzen wer
ken Is het in discredtet brengen van uw col
lega's. minder vraag naar uw werk, daar
het niet zoo mooi is afgewerkt en verlaging
der prijzen door den geheelen smedenstand.
Men krijgt een onzekeren drang van den
kant van het publiek door de verlaging van
de prijzen, en dat alles, omdat niet één lijn
getrokken wordt door de menschen van een
organisatie.
Spr.'s conclusie was. dat alle R.K. smeden
patroons persoonlijke grieven en antipathie
ter zijde moeten stellen en rich hecht aan
eensluiten ta den R. K S. B om te komen
tot betere loonen. Ook kleine afdeellngen
kunnen door eendracht groot worden.
(Applaus).
De heer Alders dankte pater de Mol voor
zijn rede, welke spr. den catechismus van de
organisatie noemde. Het doet hem zeer aan
genaam aan, dat de Geestelijke Adviseur,
ondanks zijn zeer beperkten tijd, hier te
genwoordig heeft willen zijn. Ah hetgeen
door den G. A. naar voren is gebracht
wordt uitgevoerd, moet de organisatie
bloeien.
In den afgeloopen nacht werd, op last van
den commandant van Kowno, prof. Wolde
maras, minister van Buitenlandsche Zaken
in Litauen gearresteerd en naar een onbe
kende plaats ta de provincie gezonden.
Tegen 11 uur 's avonds
auto's voor
Eenlge met karabijnen gewapende
agenten en militairen stapten uit. Zjj bega
ven zich ta de woning van Woldemaras, ar
resteerden hem en voerden hem mee.
Gedurende den geheelen nacht werd door I
politiepatrouilles door de stad getrokken. 1 1
Offlciëel wordt de arrestatie van Wolde- I
maras meegedeeld. Hij is uit Kowno verwij
derd omdat zijn tegenwoordigheid gevaarlijk
wordt geacht voor de openbare orde.
Over een verbanningsoord wordt niet ge
sproken, doch men vermoedt dat hij naar
een dorp in het district Mariampol wordt
gezonden.
Van andere zijde wordt de provincie Krot-
zingen genoemd.
Na zijn arrestatie werd zijn woning 'ont
ruimd en alle meubelen op straat gezet.
Zijn vele duizenden banden tellende par
ticuliere bibliotheek zou heden naar een op-
slagplaats worden vervoerd.
Naar verder bekend wordt, werden de
laatste dagen herhaaldelijk vluchtpogingen
van de aanhangers van Woldemaras ge-
vreesd.
De commandant van Kowno heeft in ver-
band hiermede zijn bureau eenlge nachten
niet verlaten.
Tegelijk met Woldenytfas zouden een aan
tal zijner aanhangers gearresteerd en ver
bannen zijn.
Het is nog niet te voorzien welke gevol
gen de arrestatie van Woldemaras zal neb
ben en of zijn aanhangers die op 20.0qp man
geschat worden eenlge gewelddadige pogin- i
gen zullen ondernemen om hem te bevrijden.
Men mag echter verwachten dat Wolde
maras als martelaar zal worden voorgesteld
en dat zijn aanhangers niet voor een atrljc'
zullen terugschrikken.
Het orgaan van Woldemaras werd op be
vel van den commandant verboden.
het volgende tarief wordt ingevoerd:
voor woningen tot 225 huurwaarde
van 226350
van 351450
van 451—550
van 551700
van 701900
boven 900
Het vorderen van het seizoen begint rich
op de kaasmarkt merkbaar te doen gevoe
len. Er was Vrijdag al een klctae 10 1000 k.g.
minder aangevoerd dan vorige week.
De prijzen zijn tamelijk stabiel, met zelfs
neiging tot lichte stijging. Fabrleksklelne
waren weer f 0.50 duurder, fabriekscom-
mlssie zelfs f 1.
In dit „Hoch"-seizoen is evenwel de „aan
voer" van vreemdelingen omgekeerd even
redig aan dien van de kaas. Ondanks het
ietwat dreigende weer waren er geweldig
veel bezoekers
Het autoparkeeren op het Hofplein ge
schiedde ditmaal keurig, onder leiding van
onzen verkeers-MussoIlni Wijnberg. In wls-
kundig-zuivere lijnen stonden tientallen au
to's opgesteld.
Een vraag: zouden hier parkeerlljnen.
met kalk of in de bestrating aangebracht,
geen goeden dienst doen?
De waagtoren werd door ruim 360
sonen beklommen.
bijdrage, volgens besluit der Staten
1923 f 24.591.526 Crediteuren
pensioenstorttag f 2.083.017. Nog te -
rekenen posten. Afschrijvingen:
g -bouwen, inrichting centrales,
electrische geleidtagsnetten. Installaties,
ters. enz. meubilair en
vervoermiddelen f 4.259.737.
bijdragen van derden ta
f 388.498 Gereserveerde i”Q
f 2470. Borgstellingen in effecten en bank
garanties f 356.000. Reserve voor extra-
afschrjjvtagen en i
Tot» al t 33.769.674.
inrichting centrales, telefoonnet, electri
sche geleidtagsnetten. installaties, meters,
enz., meubilair en Inventaris, vervoermid
delen en goederen voor werken in aan
leg 28.958.076. Voorraden f 430.951
Debiteuren f 3.313.936. Effecten 3000. Waar
borgsommen, voorschotten en vooruitbe
taalde kosten f 70.103. Kas en kassiers
f 359 119. Effete;, en bankgaranties ver
strekt als borgstelling f 356.000. Disagio op
geldleentagen f 278 486. Totaal f 33 769 674.
Provincie Noord-Holland: kapitaal, kas
geld, aflossing 1929, rente 1929, voorschot
ten behoeve uitbreidingswerken P.E.G.E.M.
er. bijdrage, volgens besluit der Staten van
26 April 1923 f 24.591.526 Crediteuren en
ver
grond en
telefoonnet,
"11— me-
taventaris en
Gereserveerde
der bouw
rljwlelvergoedlng
vermeerderde omzet is ta hoofdzaak
de meerdere afneming
r gemeenten en eigen gebieden en door
industrie gelegen bulten de Zaanstreek.
Vor de boven aangegeven verkochte en
doorgeleverde energie werden ingekocht en
opgewekt 98.122.093 kWh zoodat de verliezen
1.895.255 kWh bedroegen ot 1.93 pct. van
den inkoop.
.Iet aantal gemeenten, waaraan de pro
vincie den stroom rechtstreeks aan huls le
vert. Is gestegen tot 45; aan 58 gemeenten
wordt stroom engros geleverd.
De invoering van het uniforme tarief voor
llch* en huishoudelijke doeleinden per 1
Januari 1929, waarbij naast een vaste
maandelijksche bijdrage een prijs geldt van
5 cent afgenomen kWh met een maxi
mum gemiddelde vergoeding, over een ka
lenderjaar berekend, van 30 cent per af
genomen kWh, heeft over het algemeen aan
de verwachtingen voldaan.
De kleinverbruikers zijn door deze tariefs
verlaging ta de gelegenheid gesteld belang
rijk meer stroom te gaan verbruiken, het
geen blijkt uit het feit, dat In de gebieden,
welke reeds van 1 Jan. 1923 stroom aflemen,
de verbruikers gedurende 1929 gezamenlijk
25 pet. meer stroom zijn gaan
dan in het jaar daarvóór.
De stroomafneming door de groot-tadus-
trle bulten de Zaanstreek neemt regelmatig
toe, hetgeen uit onderstaande opgave blijkt.
Jaar
1924
1925
1926
1927
1928
1929
De stroomafnemtag door
trie ta de Zaanstreek is regelmatig op peil
gebleven.
Houdt men rekening met het vertrek
van enkele grootverbruikers aldaar, dan
doet de minder gunstige economische toe
stand dier Industrie zich voor het bedrijf
nog slechts weinig gevoelen.
Aan de propaganda voor de invoering van
electrische krachtstroom op de boerderij
werd dit jaar bijzonder aandacht gewijd.
In samenwerking met den Bond van op
coöperatieven grondslag werkende zuivel
fabrieken ta Noord-Holland werd een solli
citatie uitgeschreven vor een electrische de-
n onstratleboerderlj en voor
electrisch uitgeruste pluimveebedrijven.
keuze is daarbij gevallen wat betreft
electrisch veehoudersbedrljf, op den heer E.
de Boer, Groote Sloot 114 te Zljpe. alwaar
een 11-tal toestellen wordt gebruikt nl
m llunachtac gierpomp, hooi-opjager, koe-
kenbreker, bletensnijder, electrisch ver
warmde veevoederketel. koeien- en paarden-
knlpmachine. electrische roskam en vliegen-
warmwa*
der
en
(Vervólg).
De heer BAKKER stelt namens zijn
fractie voor, het percentage var de opcen-
op de vermogen belasting te brengen
van 35 op 50.
De heer WOLDENDORP uit er zijn ge
noegen over, dat deze bijlage eindelijk is
verschenen, daar het van groot belang is te
weten, dat in Alkmaar, speciaal voor de.
groote gezinnen de belasting naar de laag
te gaat. Thans zijn we zoover gekomen, dat
de RUks-toepasslng van verlaging der be
lasting voor groote gezinnen ook voor de
gemeente gaat gelden.
Wat de onderwijsuitgaven en die van het
B. A. betreft, hieraan heeft ook de rechter
zijde deel; de eer hiervan gunt spr. niet
alleen aan de S. D. A. P.
De heer KEESOM merkt op, dat de ge-
wat de flnantlën betreft, op een I het>ben tegengestemd.
P.-voorste!len en toont met cijfers aan, dat
de hoogst aangeslagenen meer dan 50 pet
meer zouden moeten betalen volgens deze
voorstellen, waarmede spr. niet accoord
kan gaan.
De VOORZITTER brengt hierna ta stem
ming de volgende amendementen van de
S. D.-raadsfractle.
Ie. In de verordening tot heffing vah op
kunnen In dezen een voorbeeld ne-
wat de arbeiders hebben bereikt,
en zullen moeten erkennen, dat de patroons
bij hun arbeiders veel ten
wat de organisatie betreft.
De patroons staan op t standpunt, dat zij
niet inzien of willen Inzien, dat zij een taak
hebben te vervullen voor hen en hun gezin.
Een der oorzaken, dat de patroons ten
achter staan bij de arbeiders, is de haat,
concurrentie en afgunst, die tusschen hen
onderling bestaan. Nogmaals wees spr. op
het belang van de maandelijksche samen
komsten; het werk hiervoor ligt opgehoopt.
Het smedenvak is op het oogenblik aan
het verworden, maar de organisatie laat
men links liggen.
De groothandel dwingt ons ook tot elkaar
te komen: er moet een einde komen aan de
liberale Idee van den groothandel, dat hij
door z’n geld met den patroon kan.
doen wat hij wil. Spr. wees op den erger
lijken toestand, dat de groothandel aan de
particulieren tegen gelijken prijs levert als
aan de smeden-patroons.
Spreker gin. hierna uitvoerig de wantoe
stand et, na. en meende, dat als alle mede-
patroons zich organiseerden, het met deze
practljken spoedig geëindigd zou zijn, en
dat de groot-handel wel degelijk dan reke
ning diende te houden met de organisaties.
R. K. S. B. Is ta onderhandeltag getreden
met den ongeorganlseeren Ijzerhandel, om
dat met de georganiseerde niets viel te be
reiken en heeft voor z’n leden belangrijke
tegemoetkomingen verkregen, hetgeen spr.
nader uiteenzette.
'at allen zich aaneensluiten zal niet
alleen tot gevolg hebben dat enkele de vak-
patroons omhoog gaan, maar ook de ge-
heele katholieke zaak is er mede gemoeid.
Voorst vestigde spreker de aandacht van
de aanwezigen er op, dat zij ook ta den
Middenstand georganiseerd dienen te zijn.
Na de aanwezigen aangespoord' te heb
ben de vergaderingen trouw te bezoeken
en de afwezigen op te wekken hier de vol
gende maal ook,, aanwezig te zjjn. eindigde
de heer Alders zjjn rede, waarvoor hij een
dankbaar applaus In ontvangst mocht ne
men
Pater Mol dankte den heer Alders
zijn redevoering en hoopte dat deze
vergadering vruchtbaar zou mogen zijn.
In de hierna gehouden huishoudelijke
vergadering werd o. m. vastgesteld, dat de
volgende vergadering zal plaats hebben op
4 September a. s.. waarvoor een spreker
zal worden aangezocht tot het houden van
een voodracht over: Onkostenberekenlng.
Tevens zullen besprekingen worden ge-
voerd om de zlekte-verzekering In een
de- volgende vergaderingen te doen be
handelen.
ia een
KATWIJK 25 Juli - De 12- artge
van de !.e- Isch"
i. d. Rijn, is ta de
Men kent de heillooze .jSodalita»”-
affaire, waardoor goedmoedige katho
lieke spaarders In ons land waar
schijnlijk voor aanzienlijke bedragen
gedupeerd zijn geworden.
■t Is in een weinig frissche sfeer, dat
dit geld-spel zich voltrokken heeft!
We maken nu achteraf kennis met
een Hongaarsche „Broederschap van
Artsen”, welke zich door de bijvoeging
„Oblatorum” (Derde-Ordellngen) een
geestelijk cachet heeft weten te gevf>n
en op al te lichtvaardige wijze een veel
te groote en veel te dure leenlng van
het geld der Nederlandsche spaarders
zich heeft laten „aanleunen”.
Om het plan beter te doen slagen,
vroeg men van de hoogste kerkdijk*
autoriteiten goedkeuring; dank zij een
geheel misleidende voorstelling van
zaken werd *n zekere goedkeuring ver
kregen een goedkeuring echter
welke alleen inhield een instemming
met het goede doel, dat in uitzicht was
gesteld, en in geen enkel opzicht de ge
volgde of te volgen flnancieele taktiek
betrof.
Integendeel: het blijkt nu, dat de
vorst-prlmaat van Esztergom:
le. den heer Leenes nadrukkelijk het
stuiten'7 der leening heeft afgeraden en
hem met evenveel nadruk er op heeft
gewezen, dat de door Sodalltas ter dek
king aangeboden hypotheek niet vol
doende zou zijn en het als leenlng te
verstrekken bedrag niet garandeerde.
2e. tevoren elke verantwoordelijkheid
heeft afgewezen voor de gevolgen, tn-
dlen de heer Leenes ondanks dien raad
toch tot het afsluiten van de leenlng
zmi overgaan.
Toch heeft men met deze „kerkelijke
goedkeuring” hier te lande reeds propa
ganda gemaakt, nog vóórdat zelfs zoo-
iets als een goedkeuring verkregen was
Voorts is komen vast te staan, dat de
emittenten der leening zich grof heb
ben laten betalen: men duizelt, als men
de bedragen ziet, welke aan provisie,
aan rente, aan vergoeding van onkos
ten, enz. „gedeclareerd” werden, en de
Nederlandsche Justitie zal. hopen wij.
uitmaken, of deze leening aan de Hon
garen van „Sodalltas” (welke allemaal
ook niet even brandschoon zullen zijn)
niet Is opgedragen om wille van de lee
nlng, om wille van de grove winsten,
waaraan het goede Hollandsche geld
gewaagd moest worden.
Hier is in ieder geval schandelijk
misbruik gemaakt van een als zoodanig
absoluut niet bedoelde kerkelijke goed
keuring.
Natuurlijk is „Het Volk”, toen de
Zaak voor het eerst aan de orde kwam,
er terstond bij geweest met schandelij
ken laster aan het adres der Hongaar
sche geestelijkheid; woorden als be
drog; zwendel en diefstal bleven den
kerkdijken autoriteiten niet bespaard,
nog vóórdkt er eenig onderzoek haj
plaats gehad, en gerulmen tijd bleet de
laster naar „Volk”s gewoonte onher
roepen, ook nadat de waarheid aan het
licht gekomen was.
Eerst hedenmorgen publiceert het
blad een kort communiqué uit ’s-Gra-
venhage, waarin „van bevoegde zijde'
de waarheid omtrent de rol. welke „d*
Hongaarsche kerk” in deze aangelegen
heid gespeeld heeft, wordt medege
deeld.
Maar o zoo nuchter, o zoo zakelijk.
Geen woord van spijt, geen woord
Tan excuus kan er op overschieten.
*t Geldt toch ook maar kerkelijke
hoogwaardigheidsbekleeders!
Tegenover dezen behoeven de aller
eerste vormen van fatsoen niet in aan
merking genomen te worden.
