Een dag van
^Roomsche blijdschap
Een dag van
(Roomsehe glorie
BLADZIJDE 1
Rede Mgr. Coppleters
Rede van den Blsschop
De grootsche Katholieken
demonstratie
Op het voorplein
van den optocht ge
schiedde uitstekend. Ook hier zorgde de po
litie voor een goeden gang van zaken.
De overbrenging der reliquie
van St. Bavo
Des morgens in de Kathedraal
TWEEDE BLAD
a
DE KATHEDRAALFEESTEN
een
het
Dankwoord Prof. Niekel.
top
van
vele vruchten'
der
Het binnenkomen
C.
Katholiekendagen
te
Kunstenaars,
R.K.
van
Thomas
„Sanctus
Augustinus”.
JBL
van
„Koning David",
De menschen massa. welke langs den weg.
dien de optocht nam. stond, was overwel-
4
R.K. Fanfare „Artl et Rellgionl”;
R.K. Harmonie ,jBt. Michaël”.
ge
en
De organisaties in het bisdom stich
ten ieder een altaar in de Kathe
draal De mannelijke jeugd drage
het Bavo-insfgne en voere de Bavo-
viag.
eerw.
saan
k-en
diir heeft hij alleen het recht het Magisten-
um. het Mimstenum en hei Regimen uit te
oefenen, dat wil zeggen, dat het hem alleen
toekomt, uit Christus’ naam te onderwijzen,
te heiligen, te leiden. Daar heeft hij zijn
altaar en in gansch het bisdom zullen er
geene andere zijn dan die hij zelf heeft op
gericht en niemand onzer. Dierbare Broe
ders, zal ooit een altaar mogen beklimmen,
tenzij hij eerst aan dat altaar en uit de handen
van den Bisschop het priesterschap hebbe
ontvangen.
Mgr. J. D. J. Aengenent hield dan de
volgende belangrijke rede:
Beminde Diocesanen,
Ket Is mij een buitengewone vreugde >soo-
seove-
st, dat
voor ons
Meermalen werden de woorden van Mgr.
Aengenent beapplaudlseerd en wanneer hU
het heeft over de organisaties van jongens
en meisjes heffen de Graal-melsles een
hoera aan, dat Mgr. werkelijk goed deed.
Toen werden de mooie Bavo-vlaggen ont
plooid. Het sterk bij het wit afstekende rood
doet in de mannen- en jongensharten ont-
br nden de begeerte, om zich spoedig met
het insigne te tooien in lengte van dagen.
De valk van Sint Bavo zette zich van toen
af op ieders schouders neer.
Toen professor A. J. Niekel als voorzitter
van den Diocesanen Jeugdraad, aan wien
Mgr. Aengenent de twee Bavo-vlaggen over
gedragen had, deze met eenige woorden
schonk aan het kerkbestuur van de Kathe
draal, was het gejuich bijna zonder einde.
De loggia werd daarna door allen verlaten.
Even kwam de bouwheer der kerk, de neer
Pierre Cuypers. van de loggia af zijn Indruk
opnemen, door %llen met een hoera-geroep
begroet.
Hierna begon de reliquie-plechtigheid.
Dat de groote optocht een succes zou
blijken, was niet te betwijfelen, daarvoor
was het enthousiasme reeds aanstonds na
het bekend worden van de plannen te groot.
Steeds weer kwamen nieuwe cijfers van het
groote aantal deelnemers binnen. De eind
uitkomst was tenslotte grandioos: 554 orga
nisaties met c.a. 5000 deelneemsters en deel
nemers trokken in den stoet mede. Zelden
heeft men op ‘t Cavalerie-terreln te Haar
lem goroter drukte gekend. Doch niet alleen
in den omtrek van den verzamelplaats,maar
in de geheele stad was 't te den. dat er iets
bijzonders aan de hand was. Iets héél bij
zonders. De Katholieken van liet bisdom
Haarlem veroverden de bloemenstad en de
vreemdeling, die de berichten In de kranten
niet gevolgd had. wreef zich de oogen uit
en Informeerde naïef: „Wat is hier in vre
desnaam te doen?”
Op het Cavalerie-terreln was de drukte
onbeschrijfelijk. De kleurige vaandels van
de talrijke corporaties staken boven alles
uit en voor het overige wlemelde een zwarte
massa menschen door elkaar. Het koper en
nikkel van de muziekinstrumenten zorgden
voor een fonkelen en schitteren.
De algemeene leider en organisator, de
heer P. J. M. van Teterlng zorgde kranig
voor orde en regel onder de duizenden, ter
wijl R. K. Verkenners de taak van politie
en koerier overnamen.
Klokslag half drie verliet No. 1 van den
optocht: Parochiaal Kerkbestuur van de
Kathedraal en het Comité van Katholieke
Actie, voorafgegaan door de Kathedrale
Harmonie „Koning David”, het terrein. Eerst
langzaam, dan in vlugger tempo stelde de
stoet zich op. Het is ondoenljjk om alle
organisaties met naam en toenaam te ver
melden Wij komen dan ook tot de volgende
samenvatting:
R.K. Oratorium Vereeniging
Katholiek Amsterdam en Rotterdam;
Comité van -K. A. te Beverwijk en Lut-
jebroek;
A R K A.;
Apostolaat ter Zee, Amsterdam;
Parochiale Armbesturen van verschillende
plaatsen;
Haarl. Processie naar Kevelaer;
Ned. Centr. RK. Ver. tot Besch. van
Meisjes;
R.K. Ver. voor Blindenzorg;
Talrijke Broederschappen, Maria-Congre-
gaties, Mesjescongregatles en sportvereenl-
glngen Gonzaga-vereeniging met afdeelin-
gen te Adam;
Land- en Tuinbouwers, HiUegom en Lan-
geraar;
Voor Eer en Deugd;
E. H. B. O. te Amsterdam;
H. Eli abeth’s-Vereeniging;
Genootsch van barmh. tot begraven van
R.K. Armen te Amsterdam;
Ver. „Geloof en Wetenschap", Haarlem;
Centraal Bestuur „De Graal”;
Ver. voor Groote Gezinnen, Haarlem;
Ver van Handels-, Kantoor- en
De Pontificale Hoogmis werd door Z. D.
H. Mgr. J D J Aengenent opgedragen om.
namens het geheele Bisdom en in 't bijzon
der uit naam van de Katholieken van
Haarlem en de parochianen der Kathedraal,
God te danken voor den overvloedigen
Zegen, in de 35-jarlge bouwperiode op voor
spraak van 8t. Bavo geschonken over het
»erk en aan-al degenen, die daaraan hunne
krachten wijdden.
plaats te vinden was, zochten vooral de jon
gere toeschcuwers een reschikten uitkijkpost.
ZU, die het geluk hadden, langs den te
volgen weg te wonen, hadden -weer anderen
uitgenoodlgd met hen den stoet te zien
voorbijtrekken, en zoo waren geen balkons,
ramen en erkers onbezet met toeschouwers.
Bij het mooie weer konden de ramen open
gezet worden, zoodat deze menschen
werkelijk eerste-rangsplaats hadden.
Onder het Kruisweg-vladuct, waar
heerlijk frlsch was, leek het een groote eon-
versatlezaal, voordat en tijdens de stoet voor
bij kwam. De muziek der niet te tellen corp
sen kaatste hier als het ware met ontzet
tend geweld tegen boven- en zijkanten, zoo
dat hooren en zién soms verging.
Ook op de NieuweGracht, zuidzijde, en
op de Kruis- en Jansbrug hadden ontelbaren
een mooie plaats veroverd. Zij, die het aar
dige plan gemaakt hadden, het water als
uitkijkpost te kiezen, haden In hun bootjes
echter een mooie plaats.
Plotseling kwamen de hooge kerkelijke en
wereldlijke autoriteiten op het bordes van
het Bisschoppelijk paleis!
Wat ging opeens een begeestering door
allen I Met luid hoera en handgeklap be
groette men hen.
Mgr. Aengenent. met zijn immer vriende-
Hjken lach, en de andere bisschoppen en
autoriteiten beantwoordden deze ware ovatie
met een sierlijken wedergroet.
Even voor drie uur kwam de kop van den
stoet de Nieuwe Gracht op en langs het met
tapijten versierde en door aan weerszijden
opgestelde „Verkenners” opgelulsterde bor
des.
Het begeesterend mooie .JBavolled” schalde
tusschen de boomenrijen en over den water
spiegel heen en was voor den Bavo-blsscnop
een plechtig begin van het defileeren.
Mgr. Aengenent, te midden van den Com
missaris der Koningin, mr. dr. A. Röell, en
den burgemeester van Haarlem, den heer C.
Maarschalk, met aan beide zijden den bls
schop en wijbisschop van Gent, Mgr Honoré
Coppleters en Mgr. Reggem. en verder de
vicaris-generaal en protonotarius-apostolicus
Mgr. M. P. J Möllmann. de Zeereerw heer
P. C. van Kerckhove uit Gent, Mgr. J. J. van
Noort, het hoogwaardig kathedraal kapittel
en de secretarissen der bisschoppen volgden
met groote belangstelling en vriendelijkheid
den stoet.
De vele fllmopnemers en persfotografen
hadden hier verdienstelijk werk te verrichten
en op trapleeren en andere hoogten kweten
ze zich dapper van hun taak.
De vaandels werden vtoor het bisschoppe
lijk paleis ten groet zijwaarts gebogen, en
de jeugd bracht tijdens net defileeren den
fasclstengroet.
Wat deed bet Mgr. Aengenent zichtbaar
goed, onder de duizenden jongens en meisjes
„zijn" Graal-melsjes te zien, de door hem
gestichte organisatie voor de schoolvrije
meisjes, welker tehuis in Scheveningen voor
veertien dagen op zoo plechtige wijze door
hem werd ingewijd en geopend. Het Graal-
vaandelsaluut was hem voorzeker het-mooi
ste moment van het defile. En dezen meisjes
lagen nog de dankbaarheid en de vreugde
op het gelaat, dat voor haar nu ook een
organisatie gesticht was, waarin zij veilig
voor God en godsdienst zijn. Vroolljk zongen
zij daarom en hun wit, geel, paars, rood,
blauw en zwart uniform maakte een echten
hechte-eenheidsindruk
Ruim een uur duurde het défilé, na afloop
waarvan de monseigneurs, lulde toegejuicht
door alle toeschouwers, per auto naar de
Kathedraal gingen.
Haarlem was gisteren vol van het Room
ache feest.
Nauwelijks hadden de kerkgangers tijd ge
had zich, na de ochtendplechtlgheden wat te
verkwikken, of velen hunner werden geroepen
naar het cavalerieterreln. waat de optocht in
elkaar werd gezet.
Deze is in zjjn eenvoud en matiging een
uiting geworden van waarachtige monumen
taliteit.
WU zagen den stoet defileeren voor het
bisschoppelijk paleis, waar op het bordes
Z. D. H. de bisschop van Haarlem, Z. Exc. de
Commissaris der Koningin, de burgemeester
van Haarlem, de Gentsche bisschoppen en
het hoogwaardig kapittel hadden plaats ge
nomen. Daar stapten langs hun bisschop de
vergrijsden In de organisaties, die de hitte
van den strijd hebben gedragen, de moetlljk-
sten tijd hebben doorgeworsteld en den
grondslag legden voor de toekomst; daar
stapten ook. niet minder mooi en grootsch,
de hoop der toekomst, de patronaatsjongens
en patronaatsmeisjes. Wat een kracht I Wie
wanhoopt nog aan onze toekomst als hij of
aj die driehonderd Graalmeisjes heëft zien
défileeren in haar kleurige pakjes, haar bis
schop den Romelnschen groet brengend. Wat
een vrije, onbevangen blik bij die toekomstige
moeders! Daar liepen in den stoet ook pootige
athleten, leden van tümvereenigingen. man
nen van de marine en van het leger. Wat een
leven ook bij die kleine fluitspelende turners.
Hoe veelzijdig is ons Roomsche leven. Het
passeerde daar de revuejong en oud. sociale
vereenlglngen, charitatieve vereenlglngen.
Wat ons opviel was het blijkbaar groote getal
persoonlijke kennissen, die Mgr. in de organi
saties bezit. Voor elke groep had Mgr. een
vriendélijk woord en een beminlijken glim
lach, maar zoo nu en dan kwam er een vreug
detrek om zijn mond van bljjherkennen en
soms werd het hem zelfs te machtig en riep
Mgr. een zijner kennissen bij zijn naam.
De optocht heeft een groot gedeelte
den middag heel Haarlem vervuld.
De muziek was niet van de lucht. En ge
durende een dik uur heeft de stoet getrokken
door geulen met aan weerszijden de dikke
rijen belangstellenden?
Indrukwekkend was daarna de manifestatie
op het voorplein van de kathedraal! Een
kleurrijk schouwspel, een prachtig élan. En
wat een-trouw!
Mgr. stond weer klaar met nieuwe plannen.
Hij spoorde aan tot nieuwe daden van ge
loofszin en saamhoorlgheld. Hij gaf een nieuw
program en een wapenkreet voor zijn Jon
gens: voortaan zijn zij Bavoknapen en Bavo-
kaerels. En tenslotte de verbroedering met
Gent, symbolisch uitgedrukt in de prachtige
rellkwie-processle van palmen wulfende
bruidjes, kloosterzusters, van koorknapen,
van priesters, die H.H. D.DH.H. de bisschop
pen van Gent afhaalden en naar de Haar-
emsche kathedraal begeleidden.
Namens de Katholieke jeugd dankte Prof.
Niekel den Bisschop van Haarlem voor Zijn
zorg steeds aan de jeugd gegeven. Ieder
weet, dat Mgr. ontzaglijk veel voor de Jeugd
doet en het was ook weer Mgr. die een
reisje naar België maakte, om voor Zijn Jeugd
iets blijvends te koopen.
Van heQen af Is de mannelijke jeugd aan
de kerk van het bisdom verbonden door St.
Bavo en zij zal trachten de wenschen te
verwezenlijken.
St. Bavo-knapen en 8t. Bavo-kaerels zul
len hun prlncipen uitdragen, overtuigd door
het symbool van het volk. Daardoor zal de
jeugd van dit bisdom veredeld worden.
Spr. droeg dan de belde vlaggen over aan
het kerkbestuur en aan de jeugdvereenlgln-
gen van de Kathedraal.
Gij volwassenen. Gij Bavokerels, weest
heiligen en apostelen als Bavo weest inwen
dige menschen, zooals hij, opdat ook Gij
redders en weldoeners moget worden van
Uw volk. Die twee zaken ook zijn onafscheid
baar overvloedig genadeleven en vruchtbaar
apostolaat. Sociale werkers zijn er noodig,
leiders en redenaars, mannen om onze wer
king te organiseeren, te richten en aan te
wakkeren. Schrijvers en flink onderlegde
denkers zijn allen onmisbaar, maar daar
past een waarheid bij, die Uw symbool U
luide toeroept Lijk de valk op Bavo’s vuist,
slaat naar God Uw vleugelen uit 1 d.w.z.
rekent op God door de genade 1
Een schrijver die bidt, een spreker en een
werker, die op God betrouwt dat is de ware
apostel hij alleen verricht zielenwerk en
zulk apostolaat zal niet enkel uiterlijk succes,
maar vooral diepgaanden invloed hebben.
„Die met mij vereenigd blijft, zegt de
Goddelijke Propagandist, hij alleen draagt
vele vruchten” maar met Hem vereenigd
zijn. Dierbare broeders, dat is niet enkel
- de zonde vermijden, dat is te communie
gaan. „Wie mijn Vleesch eet en mijn Bloed
drinkt blijft in Mij en Ik in hem”. Een
sociaal werker, een propagandist die niet te
communie gaat is een apostel, die zijn eind
doel niet zal bereiken. Zijn apostolaat is op
zand gebouwd. Hij blijft hangen in de om
wegen hij kan de maatschappij en de werk
lieden helpen verrijken, hij zal ze niet helpen
redeftn 1
Mogen dant Dierbare Broeders, door de
genade onze zielen levende woningen worden
van Christus heerlijke kathedralen, wier
koepelende muren, in de klaarte van zijn
rijkbrandende flambouw, fonkelen en glin
steren als waren zij van robijnen en smaragd
en ander edelsteenen hooge torens, die
allen, zoo mannen als vrouwen en kinderen
leiden en richten, witte bakens, virdragende
vuurtorens, die de dwalende broeders den
weg zullen wijzen naar de veilige heven.
En zoo het waar is, dat Maria de over-
brengster is van de genade van Jezus, zoo
Maria is, zooals wij het werkelijk gelooven,
de lieve Middelares van al de genaden, komt
dan, Dierbare Broeders, onder haar invloed
staan en tracht die innige vereeniging met
Jezus te bewerken door Maria.
Deze erkenning van Maria zal Jezus*
genade, Jezus’ licht, Jezus’ kracht in U doen
overvloeien, zij zal U helpen nederig en
betrouwvol te bidden, U duurzamer en kal
mer aan Jezus hechten en ten slotte U gron
diger en geestelijker gelijkvormig doen woe
den aan Hem.
Zoo zal Jezus langs Maria’s Middelaar
schap glorievol heerschen in U en rondom U
en ook door U.
Dit verleene ons Jezus Christus, Hij die
leeft en heerscht met God den Vader, in de
eenheid van den H. Geest, God in alle eeuwen
der eeuwen.
Zoo is de kathedraal in der waarheid de
Moederkerk van alle diocesanen deze
predikstoel, dat altaar zijn de bronnen van
geestelijk leven, waaraan allen zich laven
moeten en onze parochiekerken zijn niets
anders dan ..filialen", dochters van de kathe
draal, de diocesane Moederkerk.
Dit is de groote hierarchische werkelijk
heid die -wij bij dit heuglijk feest naar voren
brengen en belijden. Dat is de troostende
waarheid die orde brengt en rust en vrede.
Dat plan der hiërarchie, schrijft Edward
Poppe zaliger gedachtenis in zijn „Priester
lijke onderhoudjes” is de redding der zielen
-t is de hiërarchie die ons Rootnsch-Katho
lieken onderscheidt van de anderen. Gratie
is licht. De Bisschop krijgt het licht om ons
voor te lichten en te richten. Menschelijker-
wijze zelfs is de Bisschop gewoonlijk een der
geleerdste priesters van het bisdom boven
natuurlijk echter wordt alleen gekozen hij
die .jrreprehensibilis” die onberispelijk is
en aan dien gekozene en gewijde geeft de
H. Geest licht en kracht. Mogen wij dan niet
zeggen dat het goed is en ordelijk, nuttig en
wijs te luisteren naar den Bisschop?
De H. Hyronimus schreef: „Wees aan den
Bisschop onderdanig en ontvang hem als
den Vader van Uw ziel”.
Laat ons dan niet een gewoon maar een
hierarchisch geestelijk genadeleven in ons
dragen en voeden.
De hiërarchie is de lichtlijn die van de
wereld naar God opgaat. Zij doortrekt heel
Crhistus’ mystiek lichaam. Zij is de mystische
hierarchische Crhistus zelfzij komt neer uit
Christus langs onzen Vader den Bisschop,
den Priester, waarin wij gelooven omdat hij
priester is. In dat zienlijk verband met onze
priesters ligt de redding van onze zielen.
De Kathedraal wordt alzoo met ai haar
dochter-parochiekerken van Uw bisdom
„vere domus Dei et porta coeli” Gods huis
waarin wij als koningskinderen leven en de
Deur des Hemels, waarlangs wij eenmaal
zullen binnengaan.
Daar staan thans vóór ons op het altaar
de relikwiëen van Uw glorierijken Patroon
S.t Bavo heilige overblijfselen van denzelf-
den grooten apostel werden eens van uit Gent
in den lare 1500 naar hier overgebracht.
De kanunniken der beide kapittels begroetten
derhalve elkander als broeders en bleef Uwe
stad de Gentsche St. Bavo daarvoor innig
dankbaar vandaag worden hier, door de
schikkingen van de Goddelijke Voorzienig
heid, nogmaals door Gent andere relikwieën
van den grooten heilige heengebracht en
worden de vriendschapsbanden henmeed
opgebouwd”. OU hebt Uw Kathedraal ge
bouwd, mogen de zegeningen neervallen op
Uw zonen en dochters en moge St. Baaf’s
bescherming eeuwenlang op Uw volk rus
ten.
Éénheid Is er onder de Katholieken, één
heid ook onder de Bisschoppen. Onze
vriendschapsbetrekkingen zijn echter door
de relikwie sterker gemaakt Moge de hemel-
sche glorie er op blijven rusten.
vele duizendtallen voor mjj te zien, i
len. die mede vieren het heerlijke feesl
van zulk een groote beteekenis
bisdom Is.
Ik zie voor mU vertegenwoordigers
vereenlglngen in Noord-Holland, Zuid-Hol-
land en Zeeland.
Namens U allen, en Ik weet, dat Ik na
mens U allen mag spreken, breng ik een
woord van Innlgen dank aan God, die ons
in staat stelde zulk een heerlijk kerkgebouw
te stichten, den Moedertempel van het Haar
lemsche bisdom. Al Is het waar, dat gij de
zen tempel gebouwd hebt, de eer komt
toch aan God toe. God heeft hem ons ge
geven voor ons eeuwig heil. God heeft geen
tempel noodig, in zijn oneindige majesteit.
Wij hebben de kerken noodig en God stelt
ons in staat ze te bouwen, opdat wij er rijke
zegeningen zullen kunnen ontvangen. Aller
eerst dus een woord van dlepgevoelden dank
aan den oneindigen God.
Op de tweede plaats breng ik namens U
allen dank aan Z. D. H. Mgr. Coppleters
bisschop van Gent, die door Zijn hooge te
genwoordigheid bijzonderen luister aan onze
feesten btjzet. De oude mlddeleeuwsche tra
ditie. de vriendschap tusschen Haarlem en
Gent is hersteld. Mgr. Coppleters heeft een
reliek van St. Bavo in kostbaren schrijn
medegebracht en deze zal altijd blijven rus
ten In het parochle-altaar als herinnering
aan de vriendschap, die de bisschop van
dlgend. Waar maar eenlgszlns een booge Gent ons toedroeg. (Luk! anniane). Namens
Van de loggia af. met een scheepsroeper In
de hand of zich bedienend van de microfoon,
voerde de plebaan der kathedraal, de Hoog-
eerw heer L A. A. M. Westerwoudt, bekleed
met hoog ornaat, het commando over allen.
Op de „commandobrug” staande, gaf hij
zijn bevelen en aanwijzingen, dikwijls van
een tikje humor voorzien.
Vooral zijn „boomen", eenige maanden ge
leden door de Haarlemsche Katholieke Jeugd
geplant, hadden zijn bijzondere zorg.
„Niet in de boomen klimmen”, werd eenige
malen met succes rondgebazulnd.
Het schelpenpadje werd dikwijls te smal
voor het plaatsnemen der - muziekkorpsen,
omdat de vele kijkers te ver opdrongen.
De „commandant” wist echter met een
handlgen truc (aan de achterzijde zou men
toch de rellquie-processle beter kunnen zien)
velen naar achteren te verplaatsen.
Dan kondigt hij de komst van het hooge
drietal aan en als de monseigneurs te 4.20
uur de loggia betreden is heel het voorplein
één juichzee, die bruist en kookt van aan
hankelijkheid en liefde en als door de olie
van het eerste woord van Mgr. Aengenent
tot kalmte gedwongen wordt.
Het kleurenvolle voor-aanzlcht van de
kathedraal door de pauselijke en Nederland-
sche vlaggen op de torens en de wapens van
Haarlems bisschop en die van de Gentsche,
alsmede door die van de stad Haarlem, de
provincies Zuid-Holland en Zeeland en Ne
derland, vermengd met het bisschoppelijke
paars van hen op de loggia Is voor allen een
heerlijk gezicht en het luisteren naar de
woorden van de onderscheidene sprekers een
pleizier, daar alles door de luidsprekers
overal op het voorplein vxstaanbaar Is.
Na aankomst en opstelling van den fees-
telljken stoet met vaandels en banieren op
het voorplein der Kathedraal, spraken
Monseigneur Coppleters en Monseigneur
Aengenent, met behulp van luidsprekers,
vanaf de Loggia de verzamelde menigte toe.
Hierna werd door alle aanwezigen, met be
geleiding van een tiental Harmonie- en
Fanfarecorpsen, gezongen het lied ..Room
sche Blijdschap”. Dan trok de Harmonie
der Kathedrale parochie „Koning David”,
het plein rond onder het spelen van de
..Marche Saint Bavon” van D Bauwens.
Nu stelde de Bisschop van Haarlem met
den Hoogeerwaarden Plebaan der Kathe
draal zich op voor den hoofdingang der
kerk, terwijl een kleurige stoet van zusters
en bruidjes, koorknapen en misdienaars te
voorschijn trad, die de bisschop van Haar
lem uitzond om de nieuwe reliquie, gebracht
door de beide Gentsche bisschoppen, in te
halen.
In den tuin van de Pastorie, omniddellljk
naast de Kathedraal, stonden Mgr. Copple
ters en Mgr. v. Rechem opgesteld.
De heeren kerkmeesters van de Kathe
draal droegen een keurig versierde baar,
waarop de reliquien rustten.
Een dertigtal bruidjes omringden het ge
heel.
De groote Processie, uitgezonden door
Mgr. Aengenent, trok nu deze kleinere te
gemoet in den tuin. De Gentsche Processie
sloot zich hU de Haarlemsche aan en ge
zamenlijk trokken zU, onder het gezang
van koorknapen en voorafgegaan door bloe
men strooiende bruidjes, het groote voor
plein der Kathedraal rond. De Bisschop
van Haarlem ontving daarna de Processie
aan zijn Kathedraal.
Tijdens de Processie werden door een deel
van het Knapenkoor der Kathedraal
zongen de Hymnen „Bavonem merltis”
„Iste Confessor”.
De geloovigen konden zloh dan een plaats
kiezen in de Kathedraal. De stoelen waren
verwUderd. zoodat allen de plechtigheid
staande bijwoonden.
De Zeereerw heer C. van Kerckhove,
Diocesane Bestuurder der Maatschappelijke
Werken te Gent hield nu de volgende toe
spraak:
Monseigneur, een relikwie
beide
Uwe Hoogwaardigheid
het
groote werk en smeek ik den zegen des
Heeren en de bescherming van 8t. Bavo af
over Haarlem en Gent.
Meer dan vier eeuwen geleden, in het
jaar 1500. toen er nog geen 8t. Baafsparo-
chle was In Gent, maar de aloude Abdij van
St. Baafs nog In haar vollen bloei en in
haar rijke pracht aan samenvloeiing van
Schelde en Lele prijkte, schonk de toenma
lige Abt van 8t. Baafs, Raphael de Merca-
tel, een groote relikwie aan de St. Bavo-
kerk van Haarlem. Reden daartoe was de
godsvrucht tot St. Bavo, die sedert eeuwen
van Gent uit tot in Haarlem doordrongen
was.
Nog bestaat er in belde diocesen die oude
godsvrucht tot den patroon der Kathedra
len. En daar de Kathedraal van Haarlem
geen relikwie meer bezat deze In 1500 ge
schonken relikwie was In droeve tijden ver
dwenen achtte ik het mij een ware plicht
met eene andere relikwie te komen en aan
de nieuwe Kathedraal een overblijfsel, hoe
klein net ook zij, van haar patroonheilige
te schenken.
Deze relikwie Is aan Uwe Hoogwaardig
heid en aan de geloovigen van Uw Bisdom
geschonken uit ganscher harte.
Moge zU hier in Uwe heerlijke Kathedraal
eeuwen en eeuwen lang vereerd worden
door Immer talrüker geloovigen.
Zijn de heiligen onze beschermers en
voorsprekers, God alleen Is de gever van al
le goed. En de Voorzienigheid is mild ge
weest voor het Diocees Haarlem.
Het Is mU een groote vreugde Uw werk
voltooid te zien. De oogst wordt thans in
gehaald. Nu zullen millloenen Katholieken
In Uwe Kathedraal de HH. Sacramenten ont
vangen. Een Kathedraal Is een huls van
God. de deur des Hemels, ik zou zeggen, het
station voor den Hemel.
Uw Bisschop heeft zooeven zijn plannen
ontvouwd en U gezegd, op welke wijze U
zich onder de schutse van St. Bavo kunt
scharen. GU hebt een schitterend werk ver
richt, en WU, die vele kerken moeten wij
den. begrijpen zoo goed het woord uit de
liturgie; „Gezegend zijn zU, die U hebben
Dan trad Z. D. H. Mgr. H. Coppleters
voor de microfoon.
al mijne diocesanen breng ik Mgr. hartelijk
dank.
Ook waardeeren wij het ten zeerste, dat
Z. D. H. Mgr. van Rechem. wijbisschop van
Gent onze kathedraalfeesten heeft willen
opluisteren door ZUn tegenwoordigheid.
En dank Ik uit den grond van mUn hart
U allen, omdat gij In zoovele duizendtallen
zijt opgekomen om met Uwen bisschop feest
te vieren. Daaruit spreekt de eenheidsge
dachte van den bisschop met zijn volk! Twee
jaar sta ik thafis aan het hoofd van dit
bisdom en overal waar Ik ben gekomen, werd
Ik diep In mUn ziel getroffen door Uwe
aanhankelUkheid aan Uwen bisschop en
thans spreekt weer uit die geweldige op
komst Uw medeleven en het begrijpen van
de eenheidsgedachte Eenheid geeft kracht,
eenheid Is het bolwerk, waar alles mee staat
of gaat. Daarvoor nogmaals mUn Innigsten
dank. Ik wil U slechts dezen wenk geven:
moge de eenheidsgedachte tusschen bisschop
en volk In de toekomst nog groeien Kti
moge deze worden omgezet tn blijvende da
den. En dan bedoel Ik voornamelijk twee
zaken: Het zou zeer schoon zijn. Indien de
diocesane organisaties de gelegenheid zouden
hebben over te gaan tot het stichten van
een altaar van hun organisatie in deze
Kathedraal. De Kathedraal is weliswaar uit
wendig voltooid, doch behoeft van binnen
nog veel schoone zaken. Wanneer deze ge
dachte verwezenlijkt zou kunnen worden
herwonnen we een vrome gewoonte uit de
middeleeuwen, toen de gilden hun eigen al
taar in de kerk hadden.
Reeds enkele vereenlglngen zijn daar toe
overgegaan, o.a. de Hanze en het Kerstmls-
gllde, terwijl de St. Vlncentiusvereeniging
doende Is. Wanneer de vereenlglngen deze
gedachte willen ovemetnen, Is de eenheid
opnieuw versterkt.
Maar ook een tweede blUvende daad zou
mU bUzonder aangenaam zijn. Onze Jeugd,
onze mannelUke jeugd, die zich voor een
groot gedeelte In Jeugdorganisaties heeft ver
eenigd. organisaties die steeds sterker wor
den. drage en blijve dragen het Bavo-lnsigne
en voere de Bavo-vlag. Als zU dat overal
doen is een prachtige eenheid gevormd tus
schen bisschop. patroon St. Bavo en het
toekomstige geslacht. En deze eenheid zal tn
de toekomst de schoonsten vruchten dragen.
De meisjes hebben op dit oogenbllk de Graal-
vlag als toekomstvlag, de jongens krijgen
bij dezen de Bavo-EenheidsvlagEr is een
vlag voor de jeugd tot het zeventiende Jaar.
Daarop staat een valk rustende op de vuist
van zijn meester. Dit symbool Is juist, omdat
de jongens tot 17 jaar nog niet in actie zijn
nog niet de wijde wereld zUn ingegaan, nog
rusten.
Maar de tweede vlag, voor de jeugd boven
het zeventiende jaar is gesierd door een
vliegenden valk, omdat zij in volle actie Is
en In het volle leven staat.
Sint Bavo droeg dien valk altijd omdat hij
edelman was. moge de mannelijke jeugd
daarin een zinnebeeld zien
Aan mijn Bavo-knapen en aan mijn Bavo-
kaerels schenk Ik deze vlaggen om de een
heidsgedachte tot haar recht te laten komen.
De voorzitter van den Diocesanen Jeugd
raad Prof. Niekel, zal deze vlaggen In ont
vangst nemen en voor de verspreiding zorg
dragen. Ziedaar, wat Ik te zeggen heb op
dezen schoonen feestdag.
Moge Gods zegen rusten op Uw voorne
mens om deze blijvende daden te stellen,
opdat onder de schutse van Sint Bavo een
heerlijke toekomst voor ons diocees is weg
gelegd.
M. v. d. Tuun en Th. W. Pichot.
secretarissen van het bisdom, den Zeer-
heer C. van Kerckhove, dloce-
bestuurder van MaatschappelUke Wer-
in het Bisdom van Gent; Op de
eere tribune, waartoe het Hibé In de kathe
draal was Ingericht merkte wU de vol
gende wereldlijke autoriteiten op: aller
eerst Z. Exc. Jhr. Mr. dr. A. Roëll,
Commissaris der Koningin In de provincie
Noord-Holland den heer C. Maarschalk,
burgemeester van Haarlem, het Katholieke
lid van Ged. Staten van Noord-Holland. dat
te Haarlem woont Mr. J. B Bomans, de te
Haarlem of onmlddelUke omgeving wonende
leden van de Eerste Kamer der Staten-Ge-
neraal Mr. J. N. J. E. Heerkens ThUssen.
Prof. dr. A. M. A. A. Steger, en J. H. Hen
drix, het lid der Tweede Kamer A. J. Loer
akker. Mr. J. Gerrltsz en W. Roodenburg,
wethouders van Haarlem, den heer A. J.
de Bordes, waarn. directeur van O. W. te
Haarlem, Ir. Jos. Th. J. Cuüpers. Pierre
CuUpers, mevr. D. Cu Ij pers. geb. Povel. be
stuursleden van het Katholiek comité van
Actie te Haarlem, deputaties van katholiek
Amsterdam, katholiek den Haag en katho
liek Rotterdam. De aannemers G. Metselaar
en Zonen, den hoofdopzichter den heer J.
Stevens, familieleden van Mgr. Aengenent
enz.
Gij rijt hier, bij deze plechtige feest
viering, vergaderd om, op de eerste plaats.
Uw hulde te brengen van liefde en dank
aan den God onzer tabernakelen, die Zijn
woning onder U heeft willen vestigen en
daartoe deze heerlijke kathedraal in een
glanzende aureool van kunst en liefde heeft
laten voltrekken.
Het is een prachtig tafereel, dat wij hier
onder de oogen hebben en het vervult onze
ziel met een onuitsprekelijke vreugde. Het is
werkelijk het „beata pacis visio” van den
lofzang „een zalig visioen van vrede
Uit alle hoeken van Uw schoon bisdom zie
ik U hier in de Moederkerk samengestroomd
en met Uw kleurrijke vaandels geschaard
rondom het altaar in vereeniging met Uw
bisschop. Uw geestelijken Vader.
O beseft Gij wel. Dierbare Geloovigen,
hoe Gij hier thans een tastbare uiting geeft
van het katholieke gemeenschapsleven, hoe
gij hier openlijk belijdt het troostend ge
loofspunt van de gemeenschap der Heiligen
en luide verkondigt de reddende gedachte
van de katholieke hiërarchie
I. Laat ons eens wel doorgronden, bij
deze grootsche plechtigheid, de hooge be
teekenis van een kathedraal en haar Bis
schop, want deze beide begrippen zijn
onafscheidbaar met elkander verbonden,
zij zijn de grondslag van den vrede, van
de orde, van de rust.
Veel onzer brave menschen beelden zich
niet goed in wat een Bisschop' onder het
Christen Volk is, en welke plaats hij in hun
leven inneemt. Ze meenen maar al te opper
vlakkig dat de Bisschop iemand is die in
't purper gekleed gaat, een mijter draagt,
een gouden borstkruis en staf en die in een
paleis woont en de groote godsdienstige
plechtigheden met zijn aanwezigheid op
luistert.
Voorzeker de Bisschop is dat alles maar
hoevelen weten er en bedenken dat de Bis
schop onder ons de eenige geestelijke Vader
is, de eenige Herder, de eenige Opperpriester
van de groote diocesane familie
Hoevelen weten er dat Hij is de bron van
alle geestelijk leven onder ons en de schakel,
die ons. langs den Paus van Rome, rechts-
streeks aan Jezus Christus verbindt? Al de
geestelijke macht en lurisdictie. die aan de
priesters is verleend, al de genaden der
sacramenten die ons voortdurend toe komen
in Doopsel. Comrtfunie, Biecht, H. Oliesel.
Huwelijk, enz..... alle bovennatuurlijke
hulp en weldaad, ’t komt ons alles van en
langs den Bisschop. Al wat de priesters zijn
ca kunnen, zij zijn en kunnen het alleen
R.K. Ver van
W inkelbedlenden
Ver. Diocesane
Haarlem;
Mariabond
Genootschap
Haarlem;
R.K Onderafflclersbond ,JSt. Martinus”;
R.K. Milltairen-Vereenlging;
R.K Ver. Hoofden van R.K. Scholen;
R.K. Bond van Overheidspersoneel „Sint
Paulus";
Dekenale Jeugdraad van Amsterdam;
Stichting „K RO.’’, Amsterdam;
R.K. Radlo-Ver.. H.'lem;
Ned. Roonvche Reisvereeniging;
R.K. Studentenver.
Aqulna's”, Amsterdam;
R.K. Studentenver.
Lelden;
Bond van Technici;
Ver. „De Katnolleke Verkenners”;
Alg. R.K. Werkgeversvereenlglng;
Katholieke Jonge Werkgeversver.
Dloc Federatie van het „Wlt-Gele Kruis”;
Uit vele plaatsen van het bisdom:
Derde Orde;
Vereeniging H. Familie;
8t. Franclscus Liefdewerk;
St. Franciscus Romans;
R.K. Ver. van Handelsreizlgers „8t. Ckirls-
toffel”;
St. Josephgezellenvereenlglng met onder
afdelingen:
Par. Kerkbesturen;
R.K Kiesvereenlglngen;
Maria-vereenlglngen
R.K Vereeniging „De Hanse” in het bis
dom Haarlem met vele onderafdeellngen:
Ned. RK. Ver. v. Marinepersoneel „St.
Chrlstophorus”
R.K. Onderwljzersvereeniglngen;
Jongens-petronaten
Meisjes-patronaten
R.K. Propaganda-clubs;
Genootschap van den Stillen Omgang;
R.K. Volksbond met vele afdeellngen en
onderaf deellngen
R.K. Vrouwenbond;
R.K. Zangkoren;
Het Kruisverbond.
Muziek vereenlglngen:
Kathedrale Harmonie
Haarlem;
Harmonie ,J3t. Caecllia", Loosdulnen;
Harmonie St. Josephsgezellenver. I Am
sterdam;
R.K. Muziekver. „St. Louis”, Alkmaar;
RK. Harmonie „Utlle Duld", Haarlem;
„De Spaarnebazuln”;
R.K. Mondharmonlcaclub „Dtndua";
RK Harmonie „St. Franciscus", Delft;
R.K. Harmonie „St. Matthias”, Warmond;
R.K" Harmonie „St. Caecllia”, Nieuwen-
dam;
R.K Harmonie „St. Caecllia", Haarlem;
R.K. Harmonie „Euphonla”. Bloemen-
daal;
Monseigneur
Dierbare geloovigen van het Diocees
Haarlem.
Bij de plechtige viering van de voltooiing
van de Kathedrale Kerk te Haarlem heeft
de Belgische Bisschop van Gent de groote
eer en het innig genoegen, bescheiden, maar
handelend op te mogen treden en In uwe
rechtmatige vreugde te mogen doelen. Die
eer heeft HU te danken aan eeuwenoude en
nooit volledig afgebroken vriendschappelijke
betrekkingen die bestonden en bestaan tus
schen Haarlem en Gent tusschen die twee
Kathedralen en Kapittels de eenige uit
heel de Katholieke wereld die St. Bavo
van den Paus kregen als Patroon en be
schermer.
Ik kom U,
brengen van den H. Patroon onzer
Kathedralen, met
dank Ik God voor de voltooiing van
door den Bisschop. Al wat de geloovige»
hebben en ontvangen, ze hebben en ontvan
gen het alleen van de priesters door den
Bisschop. Zoo staat de Bisschop tusschen
ons als de apostel der eerste tijden met de
zelfde volheid van het priesterschap en
dezelfde macht die hij destijds rechtstreeka
van Crhistus, den eeuwigen opperpriester
ontving.
Welnu, Dierbare Geloovigen, de huiselijke
haard van deze groote diocesane familie,
de tastbare uitdrukking van die eenheid,
waarvan de Bisschop het princiep is en de
ziel, dat is Uw kathedraal. Daar heeft
Bisschop zijn zetel zijn cathedra en
daar is er maar één in gansch het Bisdom,
Kathedraal was geheel gevuld met
belangstellenden. Op het hoogkoor werden
om opgemerkt: de Hoogeerw Heeren Mgr.
M. P. J Möllmann. vicaris-generaal van Z.
D. H. den Bisschöp van Haarlem, Mgr. H.
J. M. Task In. proost van het Kathedraal
Kapittel. M. W. A. WUtenburg, regent van
het Seminarie Hageveld. Dr Th. M. Vla
ming. offlciaal van het Bisdom. J. G. van
HeeswUk, deken van Rotterdam. H A. Th.
van Dam. deken van 's-Gravenhage, Mgr. G.
C. van Noort, deken van Amsterdam. L. A.
A. M Westerwoudt, deken van Haarlem en
plebaan, en leden van het Kathedraal Ka
pittel; de eere-kanunniken H. J. van de Ven
en W. F. H. Jan sen. belden uit Den Haag;
Prof. Beysens en Mgr. Holiërhoek van Am
sterdam. de professoren van Warmond en
Hageveld rector M. A. Thompson van Voor
schoten, rector Meuffels, de pastoors en rec
toren benevens vele kapelaans der stad
Haarlem en omgeving; de Zeererw. heeren
J. M. v. d. TuUn
van het
C. van
„Vere non est hie alind nisi
domus Dei et porta Coeli. In
der waarheid deze plaats is het
Huis van God en de Deur des
Hemels.”
Om half elf betrad de Bisschop, bekleed
met de Pontificale Gewaden, vanuit de
BisschoppelUke Sacristie het Hoogkoor der
Kathedraal, waar de Voorgebeden der WU-
ding werden verricht. Onder het lulden der
klokken begaf zich de Bisschop voorafge
gaan door de Assistenten en het Hoogwaar
dig Kapittel en begeleid door Hunne Door
luchtige Hoogwaardigheden Mgr. H. Cop
pleters en Mgr E. van Rechem, resp. Bis
schop en Wijbisschop van Gent, naar het
voorplein der Kathedraal.
Hier geschiedde de eigenlUke Wijding van
den Voorbouw met de beide Hoofdtorens,
waarmede de bouw van Haarlems Kathe
draal werd voltooid. Deze Wijding bestond
Uit de zegening van het metselwerk en
van het steenen Kruis, dat, ter blUvende
herinnering aan deze plechtigheid, terstond
na de WUdlng boven den hoofdingang werd
bevestigd
De burgerlijke autoriteiten, alsmede de
bouwmeester der Kathedraal met zUn hel
pers. werden door het Kerkbestuur naar de
plaats der wUdlngsplechtlgheld geleid; na
de WUdlng begaven zU zich naar de voor
hen gereserveerde plaatsen op de eere-
tribune. Zeer vele Katholieken waren van
deze plechtigheid getuige.
Zoodra de WUdlngsplechtlgheden waren
geëindigd trokken Hunne Doorluchtige
Hoogwaardigheden met gevolg In plechtlgen
«toet de Kathedraal binnen Tijdens deze
Intrede werd door het Kathedrale Zangkoor
uitgevoerd „Sacerdos et Pontifex" van J.
Schouten.
Mgr. werd als volgt geassisteerd:
Presbyter-asslstens: Mgr. M p. J. MSH-
tnann, vicaris-generaal van Z. D. H. den
Bisschop van Haarlem; troondlakensde
hoogeerw. heeren M W. WUtenburg, regent
van het seminarie Hageveld en J G. van
HeeswUk, deken van Rotterdam; diaken de
weleerw. heer P. Bottelier, professor te
Heemstede; subdiaken: de weleerw. heer G.
Keizer, kapelaan van de parochie; ceremo-
niarll: de weleerw. heeren J. M. v. d. Tuyn
en Th. W. Pichot. De overige functies wer
den vervuld door theologanten van War
mond
Het Zangkoor voerde uit de vierstemmige
Mis voor gemengd koor van L. Perosi. Ter-
wUl Monseigneur zich, na den plechtlgen
Blsschoppelüken Zegen aan he einde der
Heilige Mis, van de Pontificale Gewaden
ontdeed, werd door het koor gezongen „Ju
bilate Deo” van Orlando Lassus.
Met den solemneelen uittocht van de Bis
schoppen en hun gevolg waren de ochtend
plechtlgheden geëindigd.
