F
I
HE
STER
TABAK
MAAKT
VRIENDEN
STER-TABAK
Burgerlijke Stand
van Alkmaar
I
OFFICIEELS
MEDEDEELINGEN
Een navolgenswaardig voorbeeld
I
Vertrokken personen
De feestavond
Bureau voor Medische Sportkeuring
Bouw opgedragen
Personalia
Gezondheidscommissie
te Alkmaar
STADSNIEUWS
R. K. Vrouwenbond
PROVINCIAAL NIEUWS
R.K. Kerk te Breezand
Gevonden voorwerpen en dieren
Mond- en Klauwzeer
BERGEN
Binnenbrandje
Prijsuitreiking Burgerwacht
OUDORP
De concerten van het Stedelijk -
Muziekcorps
Gemeentelijke Dienst der Werkloos
heidsverzekering en Arbeidsbemid
deling Districts-Abreidsbeurs
i winkeljuffrouw.
winkelbediende.
van
onder
Hazemaker
Spr.
zou
eveneens
De aanbesteding
STATUTEN.
„Neen,”
Ni
A
1
Door een 12-tal veehouders tn deze ge
meente is aangifte gedaan van gevallen van
mond en klauwzeer onder hun vee.
Laagste inschrljfster was
en Aannemersbedrijf vb.
De Staatscourant bevat de statuten van
de RK. Kruideniers-Inkoopvereenigtng ,£t.
Nioolaas", gevestigd alhier.
AANVULLEND KEKKBERICHT ST. JOZEF
Dinsdag te half 10 Veni Creator en ge
zongen Huwelijksmis.
3
8i
18
1
mi
Or
scl
be
all
1W
toi
,.L
blf
hé
wa
1
m
bel
fa*
vei
du
scl
scl
nu
ecl
tre
pn
rü<
gCï
eei
rej
pis
api
ma
spi
en
fra
te
ka
1
óe
vai
gei
dui
dei
tril
hei
de
ree
u
aa
koi
len
Je
vai
hui
lee
,.bl
set
1
vo<
Si)i
do<
vo<
boi
7 1
toe
rer
du:
en
wei
g«
bt)
I
ZOT
rot
we
0V(
noi
I
gel
aut
soli
vrij
der
om
ten
«ge
fab
I
■tir
sta
fas
uit
sch
ink
arr
pla
kin
me
ove
ove
ww
kor
-Ma
war
aar
kei
1
one
dat
sok
ops
stol
kee
rig
bli«
mo
wai
get
wei
ner
not
nel
de
ner
I
kee
En
resi
stei
een
VOO
kaï
om
gez
vie
I
alsi
wa
der
na:
len
ste
de
’nd van 913 en van
igs van 9i uur. Voor
uur en
gaf spr. het woord aan kapitein
Hazemaker, toegevoegd officier van den In
specteur der Burgerwachten, voor het utt-
Dinsdag 29 Juli om kwart na S aal er een
H. Mis gelezen worden voor Anna Beken
Bakkum als lid van den R. K. Vrouwen
bond, in de St. Dominicuskerk en Vrijdag
8 Augustus te 8 uur voor Anna Ranzijn
Stam in de St. Launentiuskerk.
als lid van den R. K. Vrouwenbond
medailles,
werpen.
Kapitein Hazemaker vestigde hierna de
aandacht van de aanwezigen op de door
hen tijdens de wedstrijden gemaakte fouten.
De voorzitter sloot hierna onder dank deze
bijeenkomst, waarbij hij tevens herinnerde
aan de op 13, 14 en 15 September te Amster
dam te houden Provinciale wedstrijden.
reiken der prijzen, hetgeen op de hem eigen
en prettige wijze werd gedaan. Vor de namen
der prijswinnaars verwijzen wij naar ons
nh,
naar
electricien.
Oudorp;
Voor het gehouden examen van de Kon.
Ned. Toonk. Vereeniging te 's-Oravenhage
slaagden voor het theoretisch gedeelte piano
I.o. mej. S. H. Kamper en de heer Joh. W.
Th. van Engelen alhier.
Door het omvallen van een flesch benzine
die met een theelichtje in aanraking kwam,
ontstond gisterenmiddag om plm. 12 uur
een binnenbrandje bij H. J. Z. Ropjeskuil.
De politie, die werd gewaarschuwd en met
een Total-apparaat spoedig ter plaatse ver
scheen. behoefte niet handelend op te treden,
daar het vuur door de bewoners reeds met
zand en water was gebluscht.
Enkele vloermatten verbrandden. De schade
was gering.
993-65.
trpleeg-
dat sedert de ingebruikneming van het nieu
we 1.
behoeftige p.
dag, doch f
Armbestuur
Dienstplicht Bij beschikking van dei
Minister van Defensie d.d. 19 Juli I.I., is
aan H. H. de Jong, alhier, dienstplichtige der
lichting 1929, met ingang van 16 Ocotber
a.s. voorgoed vrijstelling van den dienst
verleend.
Het is 31 jaar geleden, dat door de fa. A.
Meiboom. Oudegracht, alhier, een werk-
looze in dienst werd genomen. Al dien tijd
is de man, de thans 72-jarige W. Rooden-
burg. bfj de fa. Meiboom in dienst geweest.
A.s. Zaterdag wordt de oude man 73 jaar,
een leeftijd, waarop ook zoo iemand wel eens
van zjjn „Otium cum dignitate" mag gaan
genieten.
Zonder dat er ook maar ooit één cent voor
pensioenverzekerlng is betaald, krijgt de
man thans eervol ontslag uit zijn dienst en
het genot van penslcfen.
Waar dit het derde dergelijke geval bjj de
fa. Meiboom is, meenden wij goed te doen
op deze manier anderen op dit navolgens
waardig voorbeeld te moeten wijzen.
U. Wijnja. n.h.,
Nleuwesloot 57 naar Wlerlngerwaard;' H. C.
Wejjling. rk., zonder beroep, van Oude
gracht 114 naar Amsterdam; J. de Haas en
gezin, nh.. los arbeider, van dnoortirug naar
Oudorp; P. Zendveld en pezün. rJt., petro
leumventer. van Marienlaantje 2 naar Hel-
loo; J. W Dokter en gezin, n.h. en r.k., ex-
pedltieknecht. van Boomkampstraat 9 naar
Amsterdam; Wed. H van Zon en kinderen,
nh.. van Tuinstraat 41 raar Rotterdam; C.
HUlser r.k., dienstbode, ven Etnmastraat 47.
naar Dultschland; M. J. J. van der Linden,
timmerman, van Verdronkenoord 12
Amsterdam; D. Binnenwijzend, nh..
van Gashouderstraat 23 naar
H Bergkamp, nh.. metaalslljper.
van Oudegracht 214, naar Heil00; N. de Boe
ren en gezin, dg., metselaar, van Rltse-
voort 25 naar Oudor; H. J .Opdenkamp en
zoon, geen, zonder beroet), van Bloemstraat
19 naar Amsterdam; J. Baltker. gk., reizi
ger, van Bloemstraat 19 naar Amsterdam;
H. Janssens, r.k„ buffetjuffr.. van Nieuwe-
sloöt 47 naan Zand voort. C. Birekoven, rJt-,
dienstbode, van Houtweg 15 naar Den Hel
der; P. L. Krugers, geen. Bankwerker, van
St. Annastraat 28 naar Texel; G. de Wit-
Kaagman. geen, van Akeralaan 29 naar Den
Helder; A. van Dalen, nh.. kantoorbedlede,
van Paternosterstraat 4a naar Utrecht; J.
Konlng. nJ)., dienstbode, van Langestraat 64
naar De Rijp; J. J. van Hage. r.k., slager,
van Hooftstraat 33 naar Rhoon; N M.
Beemster. r.k„ autogeen laascher. van Elke-
lenbergstraat 58 naar Zaandam; J. K. Mun-
scher, eJ., meubelmaker, van Molenbuurt 23
naar Amsterdam; Wed. A. Strijk, nh., zon
der beroep, van Nleuwpoortslaan 93 naar
Den Helder; K. en P. Roedema. nh.. van
Magdalenenstraat 18 naar Wormerveer; A.
en H. Roedema. nh., vfti Magdalenenstraat
18 naar Zaandam; L. Torenbeek en echtge
noot*. geen en dg. polttie-agent, van Laat
67a naar 's-Gravenhage; J. Gelmers en ge
zin, n.h., sigarenmaker, van Boomkampstr.
22 naar Hoorn; N. A. Plalzier. hdld..
scheepsbouwer, van Laat 161a naar Harlin
gen.
Burgemeester en Wethouders hebben den
bouw van de school voor voorbereidend lager
onderwijs nabij de Lindenlaan opgedragen
aan de heeren P. Scheepbouwer te Hens-
broek en W. Glltjes te Broek op Langendijk
en den bouw van een dergelljke school bij
het Overdlepad aan de firma Schaaf en
Stegerhoek, alhier.
Door den architect H. P. J. de Vries te
Rotterdam is onderhands aanbesteed het
bouwen van een R.K. Kerk met Pastorie te
Breezand (NJL)
de N.V. Bouw-
Gebr. Kwaaltaal te Rotterdam voor de som
van 117.200.
Te Amsterdam zijn geslaagd voor het
examen nuttige handwerken de dames A. M.
Merkx en M. Babb, beiden alhier.
Burgemeester en Wethouders van Alkmaar
brengen ter algemeene kennis, dat van .5
Augustus tot 20 Augustus as. voor een ieder
ter gemeente-secretarie ter inzage zjjn ne-
dergelegd 7 ontwerp- roollijnbeslulten. be
trekking hebbende op de vaststelling van -
rooilijnen voor de geprojecteerde verbin
dingsstraat tusschen de Nassaulaan en het
Ritsevoort, voor het Zevenhuizen, de Gast
huisstraat en het Waaigat, voor de Dubbele-
buurt, het Kerkplein en de Paternoster
straat, voor de Lindenlaan en het Vame-
broek. voor de Koomlaan en den Kennemer-
singel, voor de geprojecteerde straten tus
schen het Nassauplein, de Lindenlaan en
den Kennemersingel en voor de Drulyenlaan
en de Spoorstraat.
Bezwaren tegen deze ontwerp-besluiten
kunnen door belanghebbenden schriftelijk
worden ingediend vóór 27 Augustus as.
Alkmaar, 28 Juli 1930.
Burgemeester en Wethouders van Alkmaar,
WENDELAAR, burgemeester.
R. VEENDORP, loco-secretarls.
Levens- en Genotmiddelen. Gebruiks
artikelen.
De directeur van het gemeenteslachthuis,
tevens hoofd van den keuringsdienst van
vee en vleesch voor Alkmaar en een 11-tal
gemeenten in den omtrek, vermeldt o.a.,
dat de contröle op de verkoopplaatsen van
vleesch en de daaraan verbonden bedrijfs-
lokalen aanleiding gaf tot het geven van 7
waarschuwingen en 3 processen-verbaal.
Het bacteriologisch vleeschonderzoe k werd
toegepast in 341 gevallen, w.o. 356 gevallen
om uit te maken of het vleesch kiemvrij was.
Omtrent de verrichtingen van den
keuringsdienst voor waren kan worden mede
gedeeld, dat deze, dienst in het jaar 1939 weer
een intensief toezicht heeft uitgeoefend op
den verkoop van eet- en drinkwaren en
andere onder het toezicht van dezen dienst
gestelde artikelen.
In totaal werden in 1929 gekeurd 138.147
partijen. Daartoe werd in totaal 15.871 maal
een bezoek gebracht bij verk00pers.
Hoewel het aantal processea-yerbaal tot
Bij het 9e concert van ons Stedelljk Mu
ziekcorps. was gisterenavond veel belang
stelling. Ook de bezoeken aan de vorige
concerten van het Stedelljk waren goed. Het
publiek volgt de uitvoering zeer aan
dachtig.
Als we ons niet vergissen, komt de tijd
terug, dat ons corps weer voor een groot
publiek blijft concerteeren. Een verheugend
verschijnsel.
Geplaatst 1 metselaar, 1 oppermari, 1
steenbikker, 1 timmerman, 5 losse arbeiders,
1 dagmeisje, 1 werkster.
Gevraagd 1 volontair, ter secretarie en
repliceeren de esthetici, beroof
Geklaagd
GEVONDEN EN VERLOREN.
Gevonden Een ronde zilveren broche
een breede zilveren armband een kinder-
schoentje een rood kindermanteltje een
bruin lederen damestasch met inhoud een
bril met hoorn montuur een blauw gummi-
badschoentje een zilveren beursje met eenig
geld een fantasie deken een sigaretten
koker, een honden halsband een pince-nez
komen aanvliegen een postduif j een donker
grijze ceintuur een mandje met gewichten
een padvindersriem met mes, enz.
Verloren Een damessjaal een da mes
badpak een zilveren horloge een roode
gummi speelbal een zilveren broche (hoef
ijzer) een donkerrood gebreid kinder-
manteltje een langwerpig zilveren broche
een gouden schakelarmband een lichtbruine
wandelstok een huissleutel een nieuwe
grijze fietstasch een wit linnen jongenshoed;
een Engelsch lederen broek en een linnen jas
een oranjegebloemd kussentje een bruin
jongensjasje een donkerblauwe cape een
bruin lederen hondenriem een handzaag
een gouden bril een gele handschoen een
blauwe badmuts een rose muts een deksel
van een melkbus en een tabaksdoos een
blauwe gummi regencape een wandelstok
een witte racketbal een rijwielbelasting-
plaatje een parapluie een ringejje met
3 sleutels een donkerblauwe alpino jongens-
pet een bruin lederen portemonnaie met
geld een gouden broche een bruine porte-
tnonnaie een vulpen een badmuts een
blauw-grijze damesportemonnaie met eenig
geld; een gouden zegelring met zwarten steen;
een dames-armbandhorloge een gele wan
delstok een damesparapluie een wollen
gabardine regenjas.
Onderwerpen, niet vallende
een der vorige rubrieken.
In het Stadsziekenhuis bedroeg het aantal
patiënten 1089 met 35728 verpleegdagen,
tegen 676 patiënten met 23998 ver
pleegdagen in 1938.
In het St. Elisabethziekenhuis werden ver
pleegd 2154 patiënten met totaal 61866
verpleegdagen.
Op 17 November 1929 werd door de Noord
Hollandsche Vereeniging tot bestrijding van
de tuberculose een nieuw districts-consul-
tatiebureau voor t. b. c.-patiënten geopend
in het voormalig Rijksopvoedingsgesucht
Kostelooze bemiddeling voor werkgevers
en werknemers, Geopei
35 uur. Des Zaterdag
werknemers uitsluitend van 91
Maandag- en Donderdagavond van 78
uur.
Bemiddeling voor Handels- en Kantoor
personeel Maandag- en Donderdagavond.
De directeur van bovengenoemden dienst
maakt bekend dat heden de navolgende
werkzoekenden zijn Ineschreven:
volgende werkzoekenden zijn ingeschreven
1 bankwerker, 1 betonwerker, 1 boekbin
der, 3 chauffeurs, 6 grondwerkers, r letter
zetter. 3 loodgieters, 1 kantoorbediende,
1 mach, houtbewerker, 2 machinisten, I
metaalschaver, 1 metaalslijper, 3 metselaars,
4 opperlieden, 2 pakhuisknechts, 1 reiziger,
3 schoenmakers, 35 sigarenmakers, 1 stuka
door, x tabaksbewerker, 35 losse arbeiden.
een minimum werd beperkt, moest toch op
grond van de inspecties ter plaatse en van de
onderzoekingen in het laboratorium 75 mul
tot eene vervolging worden overgegaan,
waarvan alleen voor melk 37 maal. Daar
tegenover werden 967 mondelinge of schrif
telijke waarschuwingen gegeven.
Aan de consumptie werden onttrokken
391 voorraden.
Aanwezig aan het Bureau van politie,
Langestraat en aldaar te bevragen op alle
werkdagen tusschen n en 1 uur, de navol
gende voorwerpen als gevonden gedeponeerd
op 33, 23, 34 en 35 Juli 1930. Jas met in
houd directoir en paar sokken smids-
duimstok tabakspijp zijden doek kinder-
portemonnaie met inhoud belastingmerk
portemonnaie sleutels handschoenen ban
den van jassen en japonnen.
Aanwezig en te bevragen bij de navolgende
ingezetenen, onderstaande voorwerpen, als
gevonden aangegeven op 33, 33, 34 en 35
Juli 1930. armbandhorloge, A. Ligthart,
westerweg 15 Heiloo koperen wieldop,
D. van Leyen, Heemraadstraat 16 mantel-
ceintuur, D. van Leyen, Heemraadstraat 15
pop. Schaaf, Nieuwlandersingel 44 belas
tingmerk in etui A. Raat, Prins Hendrikstr.
30 alpinomuts, W. van Nimwegen, N. G.
Piersonstraat 6 portemonnaie met inh.,
T. Holtes, Rochdalestraat 8 portemonnaie
met inh., C. G. Nimrot, Druivenlaan 46
padvindersmes, J. Bolding, Oudegracht 307
beursje, J. Schagen, Roemer Visscherstraat
15 broche, A. Wagtendon k, Zocherstraat
41 damesrijwiel, G. P. Hemels, Linden
gracht 31 3 autobanden met velgen, J.
Morsch (werf Eecen) Zes Wielen broche.
B. Baas, Dahliastr. 5. hondje O. R. Gotse,
Bergerweg 54, racket, E. v. d. Berg, Steljnstr.
10 hondenpenning, J. Ranzijn, Westerhofje
33 belastingmerk, J. Faber, Egelenburger-
laan 3 belastingmerk, G. Mooi, Oudegracht
6a belastingmerk, L. Smit, Zuiderhoutlaan
15 medaillon met portretjes, Ch. Snelling-
berg, N. G. Piersonstraat 31.
Wanneer men weder in het bezit is van
het verloren voorwerp, wordt men verzocht
hiervan kennis te geven aan het Bureau van
politie.
Door de afdeeling Alkmaar van den Arbei-
derssportbond is een circulaire verzonden,
waaraan wij het volgende ontleenen
Het kan U bekend zijn, dat in verschillende
plaatsen van ons land bureaux voor medische
sportkeuring bestaan, die langzaam maar
zeker in de goede richting gaan werken.
Alhoewel een geruime poos geleden in
Alkmaar pogingen in het werk zijn gesteld
een dusdanig bureau op te richten, is dit toe
nog toe geen werkelijkheid geworden.
De afdeeling Alkmaar van bovengenoemde
Bond, het voorname volksbelang van het
stichten en in stand houden van zulk een
bureau begrijpende, heeft het initiatief ge
nomenom weder omstappen in die gewenschte
richting te doen.
Teneinde nu te trachten daadwerkelijke
voordeelen te bereiken, hebben wij ac eer
U uit te noodigen tot het bijwonen eener
vergadering op Donderdag 31 Juli 1930, des
avonds 8 uur, in Gebouw „De Unie”, aan
de Koorstraat. Als spreker zal optreden
Dr. LUZA uit Amsterdam met het boven
genoemde onderwerp.
Voor deze vergadering zijn uitgenoodigd
Burgemeester en Wethouders en Leden van
den Gemeenteraad te Alkmaar, alle medische
Doctoren, de Hoofden van scholen, de tech
nische Leiders uit de vereenigingen en de
plaatselijke pers.
Medische Voorstanders:
Dr. J. M. van Dam
Dr. J. G. A. Kerssemakers,
Dr. R. G. C. Schröder,
Dr. F. J. Frederikse.
die de beide bisdommen destijds aan elkander
verbonden. Daarom weze God in der eeuwig
heid geprezen 1 Te Deum laudamus
Straks als Monseigneur de heilige reli
kwieën in het altaar zal verbergen, zullen
Uw vaandels buigen voor den koenen strijder
Christi, die Bavo was. Buigt mede Uw hoof
den, Dierbare Broeders, in den geest van
eenvoudig geloof, zooals Bavo dien beleefde.
Buigt mede Uw harten naar de sterke
Vüskracht zooals Bavo die bezat.
Gij allen als strijders van Christus moet
naar Bavo's voorbeeld betrachten dit driespan
der kracht geloof, karakter en daad.
Gij, jonge mannen, die voortaan Bavo-
knapen zult heeten, volgt St. Bavo na in zijn
?ees* van 8cl°of en zijn sterke overtuiging,
in zijn geest van versterving en het stil aposto
laat van het gebed. Weest geestdriftig en
opgeruimd, dat past bij Uw natuur maar
gedenkt Uw symbool „Uw” Bavo draagt
*p de vuist den valk met gesloten vleugels.
U knapen past de studie en het stille werk
der voorbereiding, nederige grondleggers
moet Gij zijn, dje diepe graaft en stevig
metst geen hoogvliegers nog, geen toren
bouwers Torens worden pas in 1928 op
getrokken, als de grondslagen reeds in 1893
waren gelegd ook hierin dus geeft de Bavo-
kathedraal U een heilzame les.
Monseigneur Aengenent nam daarna van
Monseigneur Coppleters de Sint Bavo-Reli-
quie over om deze een blijvende eereplaats
te geven onder bet Parochie-Altaar. Dit
historisch moment werd onmiddellljk ge-
volgd door het jubelend Te Deum van L.
Perosl, gezongen door het Kathedrale Zang
koor.
Het Allerheiligste werd nu uitgesteld en
een kort Lof gehouden. Hieronder werd ge
zongen „O Sacrum” van C. Croce en „Tan
tum ergo" van J. Schouten.
Nadat de BisschopjjelUke Zegen met het
Allerheiligste was gegeven, werd door allen
het Sint Bavo-lied gezbngen
Met den uittocht der Bisschoppen en
Priesters eindigden de Kerkelijke Plechtlg-
leden van dezen feestdag.
Zaterdagavond had in het café van den
heer London aan het Verdronkenoord alhier
de prijsuitreiking “plaats van de gehouden
schietwedstrijden van de Burgerwachten uit
Alkmaar en omgeving.
De voorzitter van het Kringwedstrljden-
comlté, de heer A. Boersen. opendo deee bij
eenkomst met een woord van welkom en wees
op het prettige en aangename verloop van de
wedstrijden. Spr. bracht een wo-:rd van dank
aan zijn medebestuurslid, den heer A. Gene-
faas, voor het zeer vele werk door hem ver
richt.
Hierna
prijswinnaars verwijzen
nummer van Woensdag j.L
De corps- en rozenprjjzen bestonden uit
die voor personeel uit kunstvoor-
onaüa Te Utrecht is geslaagd voor
het examen Engelsch L. O. mej. N. J. B-
Smits, alhier.
Jaarverslag
Aan het jaarverslag van de Gezondheids
commissie over 1929 ontleenen wij het
volgende
Het aantal besmettelijke ziekten bedroeg
in 1939 102 (vorig jaar 68), waarvan 81 rood
vonk, 3 febris typholdea en 18 diphteritis.
De malariabestrijding door de gemeente
Alkmaar werd met kracht voortgezet, zoowel
door onttnugging van stallen, als door pa-
raffineering van de om de stad binnen een
afstand van pl.m. 1.5 K.M. uit de kern van
de stad gelegen slooten, met een totale opper
vlakte van rond 153000 Ma. De paraffinee-
ring der slooten begon op ao Juni en werd
voortgezet tot 1 October. De slooten werden
in dit tijdvak vijfmaal, een gedeelte zesmaal,
besproeid. In het geheel werd 153a K.G.
paraffine verwerkt. In het najaar van 1929
viel een verhooging van het aantal malaria-
gevallen te constateeren.
Het kinineverbruik is sedert 1930 aanzien
lijk verminderd.
Met betrekking tot de malaria zij nog op
gemerkt, dat gemiddeld per lid van het alge
meen ziekenfonds van de Afdeeling Alkmaar
e.a. der Nederlandsche Maatschappij ter
bevordering der Geneeskunst, omvattende
14377 leden te Alkmaar en 39971 leden in
de omliggende gemeenten, in 1939 werd
verstrekt ck.60 gram chinine en in 1928
o-73 gr-
Het aantal bekend geworden gevallen van
malaria was in het district Alkmaar, omvat
tende de gemeenten Alkmaar, Uitgeest,
Castricum, Limmen, Oudorp, Oterleek,
Ursetn, de Rijp, Graft, Schermerhorn,
Zuid- en Noord-Schermer, Akersloot 60
per 10000.
Op de 1000 inwoners bedroeg de sterfte
(zonder de levenloos geborenen) 13.2. Voor
de provincie bedroeg dit cijfer 10.1 en voor
het Rijk 10.7.
Het is van belang, hierbij te wijzen op het
groot aantal overledenen boven den 60-
jarigen leeftijd. Dit aantal bedroeg 6a.a%
van de totale sterfte. Uit gegevens van het
bevolkingsregister is gebleken, dat in deze
gemeente verhoudingsgewijs een groot aantal
inwoners zijn van boven den 60-jarigen
leeftijd.
Het sterftecijfer voor zuigelingen en zeer
jonge kinderen geeft een gunstigen indruk.
Het percentage overleden kinderen van o
tot 4 jaar was zeer laag, n.l. 9.0.
De werkzaamheid der actieve vereeniging
voor zuigelingenbeschermihg onderafd. van
„Het Witte Kruis”, zal hieraan zeker niet
vreemd zijn. Bij het consultatiebureau dier
vereeniging, gevestigd in de Nieuwe Doelen,
stonden ingeschreven 254 zuigelingen (in
1928 167). De verpleegster legde 1094
bezoeken af.
37 Woningen werden met vergunning van
B. en W. aan hare bestemming onttrokken.
Het aantal woningen steeg met ay en be
droeg op 31 Dec. 7340.
Het gemeentelijk geneeskundig school
toezicht omvatte de 9 gemeentescholen voor
gewoon l.o., de gem. U.L. School voor jon
gens en meisjes, de gem. school voor buiten
gewoon L. O., de school voor voorbereidend
lager onderwijs, de Christelijke scholen
aan de Doelenstraat en de Palingstraat,
derhalve 17 scholen, met een totaal aantal
leerlingen van 374a op 31 December 1939.
Onderzocht werden 243 nieuwe leerlingen
De heer Everard heette welkom Mgr. Aen-
genent en den Blsschop en den Wtf-blsschop
van Gent. Spr. betuigde Mgr. Coppleters zijn
erkentelijkheid voor het aangeboden ge
schenk.
Verder heette spr. welkom den Commis
saris der Koningin in Noord-Holland, jhr. mr.
dr. A. Röell en het college van B. en W. Van
Haarlem en verdere autoriteiten.
8j>r. deelde mede, dat van wethouder Slln-
genberg en van den heer Ch. v. d. Bilt be
richt van verhindering was Ingekomen we
gens verblijf in het buitenland.
Spr. bracht hulde aan Plebaan Wester-
woudt en allen, die bijgedragen hebben tot
het slagen van den dag van heden, aan den
bouwmeester der kathedraal, den heer Jos.
Cuypers, aan den dirigent, den heer Hubert
Cuypers, wien hij een bloemstuk aanbood.
uitte den wensch dat de heer Louis
van Tulder spoedig hersteld zou zijn van
zijn ziekte.
Dan richtte spr. woorden >van welkom
tot dz leden van het R. K. Oratorium en de
aanwezigen.
Dan stelde spr. aan Mgr. Aengenent het
nieuwe R- K. Oratorium voor en hjj sprak
er zijn vreugde over uit. dat dit Oratorium
opgericht is kunnen worden.
Op sprekers verzoek bood dan de heer
Van Tetering Mgr. een album aan bevat
tende de foto’s en handteekeningen van
allen, die by de oprichting van het Orato
rium betrokken zijn.
Ten slotte wenschte spr. Mgr. van harte
geluk met de voltooiing van den bouw der
kathedraal.
De heer Everard bracht hulde en dank
aan dirigent, tenoren, sopraan en koor en
onder daverende toejuichingen bood hij mevr.
Jo Vincent bloemen aan.
stijlvol was. Het eerste en voornaamste:
de eehte, verkwikkende en verheffende
Haydn-sfeer was grootendeels aanwezig
Cuypers’ opvatting: «lies streng, geryth-
meerd. mengimaal bovendien gemarkeerd,
de zachte legatozang niet t« vol. maar meer
doorzichtig van klank, een scherpe articu
latie tot m het pianissimo, komt een ver
tolking van Haydn-muziek in vele gevallen
ten goede.
Verblijdend was het te kunnen constatee
ren. dat de Intenties van den dirigent door
het koor zeer juist en door het orkest vrij
goed werden begrepen. En wat de solisten
betreft: Jo Vincent en Jac. Caro, geen on
bekenden op oratoriumgebled'. bezitten vol
doende aanpassingsvermogen om, zonder
hun eigen artistieke opvatting op te offeren,
zich bij het geheel aan te sluiten.
Wanneer niet alles volmaakt was. moet
dit worden toegeschreven aan de bezwaren,
die een dusdanige uitvoering oplevert. Het
is natuurlijk niet gemakkelijk om met de
heterogene onderdeden van een machtig
ensemble: orkest, groot koor en solo-trio,
een volkomen afgerond en evenredig geheel
te formeeren
Dit vooral hier, waar le. het strijkorkest,
niet tegenover de zaal of het werk zelf, doch
tegenover het groote koor, te klein was be
zet. 2e. het koor voor slechts eenlge maan
den geleden saamgesteld en door het te
macht:g, soms zdfs ietwat geweldig klank
volume der bassen (gevolg van te groot
enthousiasme en de o.l. niet ideale opstel
ling?) niet volkomen evenredig was, 3e. de
bas-solist nog nimmer met de andere solis
ten was ojjgetreden en 4e. het aantal der
génerale repetities, zooals gewoonlijk, slechts
tot één beperkt bleef.
Dat er ondanks deze bezwaren toch een
hoogst bevredigend resultaat verkregen
werd, is op de eerste plaats te danken aan
den ervaren leider: Hubert Cuypers, die
elke uitvoering uiterst serieus voorbereidt en
een groot ensemble goed beheerscht.
Alle onderdeelen vermelden, die grooten
indruk maakten, is onmogelijk. We zullen
ons bepalen tot die. welke ons en blijkbaar
het gansche auditorium het sterkst geboeid,
ja menigmaal diep getroffen hebben.
Van de soli: de bloemen- en vogelarla
door Gabriel, de uitbeelding der natuurver
schijnselen der dieren en van het adem
benemende: ,.da bebet alles und erstarrt"
door Raphael en bovenal de verrukkelijke
wissel- en samenzang van Adam en Eva. Dat
was werkelijk één weelde van klanken en
een diep-treffende, innige voordracht.
Van het koor: de lofprijzing van den der
den en zesden dag en de koorbegelelding bij
bet duet van Adam en Eva.
Van het orkest: het fraaie, donkere alt
viool- en cello-spel bjj het recitatief over de
schepping van de walvlsch. de begeleiding
van de vogelarla en de inleiding van het
laatste d:el.
De zang van den tenor Ernest Bauer, die
onzen beroemden Hollandschen tenor Louis
van Tulder verving, viel een weinig bulten
het kader dezer uitvoering. Zijn stem is nog
al barytonaal. in hooge ligging niet glans
rijk. terwijl zijn voordracht tamelijk opper
vlakkig was. Het best beviel ons zijn eerste
aria. Voor een voorname en begeesterende
uitbeelding van een recitatief en aria over het
verhevenste moment uit dit werk: de schep
ping van den mensch. schoten zijn krachten
te kort.
De overige, kleinere tekortkomingen als
een niet correcte koorlnzet, ’n enkele afdwa
ling der altpartij, een minder fraai gespeel
de orkestbegeleiding (o.a. voorspel no. 15 en
begeleiding no. 21) worden gaarne door de
vingers gezien, ze zijn van te weinig belang
en berokkenen geen noemenswaardige scha
de aan het geheel.
Na elk deel, soms na een onderdeel, weer
klonken luide bijvalsbetuigingen. Aan het
slot werd den dirigent een grootsche ovatie
gebracht, men Juichte hem langdurig toe.
Dirtgept Cuypers liet solisten, koor en orkest
in de hulde deelen.
Een bekend blad «chreef
onlangs: „Het bezit van
een goede pijp is iets pret-
tigsen jewentaanhetding."
Hieraan moet worden toe
gevoegd: „Wie van zijn pijp
net volle genot wil hebben,
rookt
Iedere rocker zal dat be
amen.”
DIE SCHÖPFUNG
Evenals zoovele andere groote kunste
naars leidde. Haydn in zjjn Jeugd een kom
mervol bestaan. Na de mutatie zijner kna
penstem verliet hij zonder eenlge bron van
inkomsten het zangkoor der St. Stephanus-
kerk te Weenen. Van alles, zelfs het compo-
neeren en spelen van dansmuziek, moest
hij toen verrichten om in zijn nooddruft te
voorzien.
Door een gelukkigen samenloop van om
standigheden leerde de beroemde zangpae-
dagoog Porpora hem kennen. Deze liet
Haydn zijn leerlingen bij de zangles bege
leiden Hierdoor verkreeg hij een omvang
rijke kennis van de zangkunst, die hem
later bjj het componeeren zijner groote vo
cal werken zeer te stade komen. Het duurde
echter nog tientallen van jaren, voordat
Haydn Inspiraties kreeg voor het compo
neeren van omvangrijke werken voer koor,
soil en orkest.
Gedurende zijn tweede verblijf in Engeland
kwam Haydn sterk onder den Indruk van de
aldaar uitgevoerde, majestueuze oratorium-
werken van Hkndel. Dit genre- werken
oefende zoon grooten invloed op Haydn uit,
dat hij gedurende eenlgen tijd geen instru
mentale Werken,' doch op teksten van de
Engelsche dichters Lindley (The Creation)
■E Thomson (The Seasons), werken in ora-
toriumstljl schreef.
Deze teksten werden door den Nederland-
schen geleerde Vrijheer van Swieten, lijfarts
van Keizerin Maria Theresia, in bet Duitsch
vertaald. Haydn had. aldus schreven wij
reeds eerder bij de uitvoering van een
Haydn-werk, Uechts eenmaal een oratorium
geschreven: „II ritorno dl Tobia” in het
Duitsch vertaald onder den titel: „Tobias
Heimkehr", doch het succes was gelijk aan
dat van zijn andere vocale werken: gering,
althans veel minder dan van zijn instru
mentele werken. (Terloops zij opgemerkt,
dat „Die Sieben Worte am Kreuze” oor
spronkelijk Instrumentale satzen waren, la
ter dcor Haydn's broeder Michael van tek
sten voorzien).
Met zijn instrumentele werken, strijk
kwartetten, symphonieën en concerten voor
solo-lnstrumenten, had Haydn tot dat tijd
stip de grootste triumphen gevierd. Zijn
opera’s verwierven echter weinig bijval, zij
wirrn niet in nieuwe banen geleid. Zijn
missen werden (bulten Oostenrijk en Beie
ren ook thans nog) bestreden, vanwege het
geringe kerkelijk karakter. En wellicht zp.1
dit laatste ook het geval zijn geweest met
zjjn nieuwe oratorium-werken, ware het
niet, dat de teksten zich beter leenden voor
Haydn’s lyrische muziek.
JDie Jahreszeiten” en zelfs „Die Schöp-
fung” zijn geen zuivere oratoriumteksten,
daarom worden deze werken, het eerstge
noemde zeer terecht, onder de Cantates
gerangschikt. BIJ Haydn is het oratorium,
als men dien naam wil behouden, van bij-
belsch tot wereldsch kunstwerk vervormd.
Hieruit vloeit dus voort, dat de uitvoering
van een Haydn-werk een geheel ander ka
rakter moet bezitten dan die van een Hfin-
del-werk. Dit is dikwijls niet het geval. Me
nigmaal gaan ze bijna op dezelfde wijze,
waardoor da levenslust ge, lichte en tinte
lende sfeer van een Haydn-werk niet vol
doende verkregen, soms in het geheel niet
benaderd wor't. y
Van deze Schöpfung-ultvoering mag te
recht worden gezegd, dat ze behalve tech
nisch knan. over het algemeen genomen ook
Op alle bovengenoe™de scholen, met uit
zondering van de «cholen voor U. L. O.,
de bewaarscholen en de school voor buiten
gewoon lager onderwijs, werd in de 3e klasse
een oog- en ooronderzoek ingesteld 304
kinderen werden onderzocht. Bij 33 kinderen
werden afwijkingen in de gezichtsscherpte
gevonden, voor 14 van hen was een bril
noodig voor 6 hunner was een bril onnoodig.
Voor 13 kinderen werd aan het advies van
den schoolarts geen gevolg gegeven. Een
gehoorafwij king kwam slechts bij 1 kind
voor medische hulp is voor dat kind in
geroepen.
36 gevallen van roodvonk kwamen voor,
1 geval van typhus, 10 gevallen van diphthe
ric. Van de 36 patiëntjes waren 8 driemaal
en 1 éénmaal door den schoolarts ingespoten
met rood vonk vaccin.
Voor de bestrijding van hoofdaandoe
ningen wordt de schoolarts ter zijde gestaan
door de zusters van de Vereeniging voor
(gezinsverpleging. Geconstateerd werden 73
gevallen van hoofdonrein, 188 van levend
hoofdonrein en 9 van uitslag en andere aan
doeningen.
In den loop van het jaar onttrokken de
R. K. schoolbesturen om pnncipiëele redenen
hun scholen aan het gemeentelijk school
toezicht en organiseerden een eigen dienst.
Op de R. K. jongensscholen werd het
toezicht opgedragen aan Dr. A. Bromberg,
op de R. K. meisjesscholen en de R. K. be
waarscholen aan den arts G. J. Sluijmër.
Het toezicht op de R. K. jongensscholen
strekte zich uit over 890 leerlingen. Bij toe
lating werden 107 leerlingen onderzocht.
131 leerlingen werden onderworpen aan een
oog-onderzoek, 43 hadden een onvoldoenden
visus, 7 gevallen van roodvonk kwamen
voor, 4 van diphtheric.
De R. K. meisjesscholen en de R. K. be
waarscholen telden 1365 leerlingen. Bij toe
lating warden 87 leerlingen onderzocht.
Oogonderzoek had plaats bij 139 leerlingen
bij 30 kinderen werd onvoldoende visus
geconstateerd, terwijl bij 1 kind het gehoor
onvoldoende was 9 gevallen van roodvonk
kwamen voor.
Besmettelijke ziekten.
Febris typholdea
Roodvonk
Diphtheritis
53 patiënten werden verpleegd in de barak
van het Stadsziekenhuis, 30 in die van het
Sl Elizabethziekenhuis, 19 thuis.
Zooals de Commissie reeds vermeldde in
het vorig jaarverslag, deden Burgemeest’r
en Wethouders op aandrang der Commi s e
stappen, om te geraken tot een gemeen
telijke inenting te^en roodvonk. De Raad
gaf daartoe machtiging op 6 December
1938. Op 9 Januari 1929 maakte de school
arts, Dr. J. H. Pameijer, een aanvang met
de inenting, in tegenwoordigheid van den
Inspecteur der Volksgezondheid Dr. J. J.
Th. Doyer. De laatste inenting (elk kind
werd driemaal ingeënt met een tusschenpoos
van een week) had plaats op I7t April 1939.
Van de ongeveer 4000 school Kinderen van
openbare en bijzondere scholen hadden
ruim 2800 de behandeling ondergaan.
Het is belangwekkend, in verband hier
mede te zien hoeveel roodvonkgevallen
zich daarna voordeden bij ingeënte en bij
niet-ingeënte personen.
Aangegeven werden van '1 Maart 1929
tot medio December 1929 64 gevallen. Elf
patiënten waren ingeënt.
De inenting heeft een vrij belangrijke
itnmuniseerende werking gehad. Immers
van de 2800 ingeënte kinderen leden II aan
roodvonk, d.i. 0.39%, van de 1200 niet-
ingeënte kinderen daarentegen 33, d.i. 1.83%,
zoodat de frequentie bij niet-ingeënte leer
lingen bijna 4.7 X zoo groot was als bij de
ingeënte.
Het gemeentebestuur heeft dan ook be
sloten met steun van het Rijk, de behan
deling voort te zetten.
De in verschillende plaatsen van het land
heerschende gevallen van alastrim hadden
ook hier ten gevolge, dat een groot aantal
ingezetenen zich liet inenten of herinenten
tegen pokken.
Nadat van de gelegenheid tot inenting
en herinenting door velen (3589 personen)
gebruik was gemaakt, verslapte de belang
stelling in verband met de verdwijning van
de alastrim.
Geneeskundige Armenverzorging.
Voor rekening van het Burgerlijk Arm
bestuur zijn in het Stadsziekenhuis (in
totaal in het oude en het nieuwe ziekenhuis)
verpleegd 254 personen met een aantal ver
pleegdagen van 11771. De kosten bedroegen
t 33.084.06 (in 1937 f 5711.50). In het St.
Elisabethziekenhuis werden (van 6 Juni
1929 af, den datum waarop voor het eerst
R.K. behoeftige patiënten in dit ziekenhuis
konden wordén opgenomen voor rekening
van het Burgerlijk Armbestuur) verpleegd
voor rekening van het Burgerlijk Armbestuur
88 personen met een aantal verpleegdagen
van 4205. De kosten beliepen f 11993.65.
Deze buitengewone toeneming der verpleeg-
kosten was het gevolg van de omstandigheid,
J-* sedert de ingebruikneming van het nieu-
stadsziekenhuis voor de verpleging van
latiënten niet meer 50 cent per
3.per dag aan het Burgerlijk
in rekening wordt gebracht,
welk bedrag ook wordt betaald aan het St.
Elisabethziekenhuis voor de verpleging van
R.K. onvermogende patiënten. Deze om
standigheid brengt mede, dat thans ook
velen, die tevoren zonder hulp van het Bur
gerlijk Armbestuur in een ziekenhuis wer
den verpleegd, thans op die instelling een
beroep moeten doen.
Specialistische behandeling en verpleging
in verschillende ziekenhuizen vorderden
een uitgave van f 3096.35 (in 1928 f 1708.50).
Overigens werd uitgegeven voor genees
kundige behandeling, geneesmiddelen, ver
sterkende middelen, enz. f 5541.61 (in 1928
f 4281.53). In 23 gevallen werd verloskun
dige hulp verleena. Voor vrije geneeskun
dige hulp werden afgegeven 425 kaarten,
waarvan 334 gezins kaarten, omvattende 1134
personen. Bovendien werden kaarten ver
strekt ten behoeve van het Burgerweeshuis,
het Diaconiehuis der Ned. Herv. gemeente
en de Piusstichting. In totaal strekte de ge
neeskundige armenverzorging zich uit over
1335 personen.
Drinkwatervoorziening.
De drinkwatervoorziening is sedert 1930
in handen der provincie.
Het getal aansluitingen bedroeg op 31
December 1939 7382 tegen 7330 op 31 De
cember 1928.
GEBOREN: Pieter, s. v. Pleter Koreman
en Marie de Boorder; Catharina Maria, d. v.
Theodorus Ruiter en Cornelia Buysman;
Pieter Nicolaas, z. v. Johannes Blank en
Maria de Moor; Theodorus. z. v. David
Schaddenhorst en Aaltje Molenaar; Hendrik
Johannes, s. v. Johannes Geels en Maria
van Glezen.
OVERLEDEN: Clara Crefeld,
Jan Hollenberg, 78 jaar.
83 jaar;
