Buitenlandsch odfieuws
FEUILLETON
DE KOMENDE VERKIEZINGEN
I
UIT HET RIJKE NATUURLEVEN
IET GEHEIM VAN JESSIE O'JINIOH
DERDE blad
ZATERDAG 2 AUGUSTUS 1930
Tie THolooQ C^lendel (I)
Het berooide Berlijn
J
KORT NIEUWS
v.Rossem’s
i
r
i
BRIEVEN UIT DUITSCHLAND
Gemengde ^Buitenlandsche
‘Berichten
De communistische terreur
in China
BLADZIJDE 1
Sa
Debat over den Volken
bond
Prof. Einstein Beleest
I Augustus
r
De Duitsche politiek
Als Strescmann no? leefde
B
eenige tegen-
Weer eens voor 300.000 M. bestolen
r
In het Engelsche Lagerhuis
zich
Engelsche Parlement op reces
Rede van den Koning
van
kwam
30 cent per half ons.
Laten
Naar het F.ngelsch door Jos.- P. H. Hamers
naar het fleschje
kwalijk
•eneesb.eeren
Ik hcop
1
1
j
i
i
Versterking der Amerikaansche
strijdmacht
Het RussischAmerikaansche
handelsconflict
l
l
r
met
leven
en
..Nieda" van
hocgberiynsch
:hte niet verdra-
hand In haar
van de verslagen troepen, die zy uit hun
schuilplaatsen te voorschijn haalden, af.
alsof
maar
i.
r
i
s
haar
galg
De Amerikaansche papierfabrikanten heb
ben zich tot de regeering te Washington ge
wend om opheffing te verkrijgen van het in
voerverbod van Russische houtpulp. Zij heb
ben de sluiting hunner papiermolens aange-
kondigd voor het geval hun verzoek niet Inge
willlgd wordt.
p. G. J. MEUKNECHT,
O.EJ3.A.
rif--
Het is de
dat het
Blijf dus
Driehonderd rijke Chineenm te
Tsjangtsa gegijzeld.
Toen de rooden Tsjangtsa bezetten, gre
pen zy driehonderd rijke Chineezen om een
losprijs voor ze te eischen. en maakten koel
bloedig zestig officieren en manschappen
Het Engelsche parlement is tot 28 October
op reces gegaan.
het uit het Rijnland geëvacueerde
troepeneffectief naar de gebieden
Italiaansche grens worden ot zijn
overgeplaatst. Ook artillerleformatles moeten
derwaarts gedirigeerd zijn.
Tsjangtsa heroverd.
De minister van marine doet officieel me-
dedeeling van de ontvangst van een draad
loos bericht, afkomstig van de Chlneesche
kanonneerboot „Joengtsjeng”. dat meldt, dat
Tsjangtsa gisteren heroverd is na een bom
bardement van de stellingen der roode troe
pen. Ket zegt verder dat marine-matrozen
van de „Joengtsjeng aan wal zijn gegaan
en tn de stad patroulUeeren in afwachting
van de aankomst van troepen uit Hankau.
Het Rünland-leger naar de
Italiaansche grens?
Naar te Parijs verluidt zou het overgroots
deel van
Fransche
nabij de
De door den lord-kanselier voorgelezen rede
van den koplng zegt, dat de betrekkingen
met de buitenlandsche mogendheden nog
steeds van vriendschappeljjken aard zijn. Het
sluiten van de overeenkomsten nopens de
schadevergoedingen van Den Haag en Parijs
stelde tn staat over te gaan tot algeheele ont
ruiming van het Rijngebied. Eveneens betee-
kende de Conferentie van Den Haag de be
slissende slag voor de financleele reconstructie,
en de politieke rust van Europa met betrek
king tot de verdaging van de vlootconferentie,
ten einde Frankrijk en Italië in de gelegen
heid te stellen nieuwe onderhandellngen te
voeren, en spreekt de koning de hoop uit dat
deze onderhandellngen spoedig tot volkomen
overeensteming zullen lelden.
De ratificaties door Groot-Brittannië en
zijn dominions van de onderteekening van de
facultatieve clausule van het Internationale
Hof zijn geschied of staan op het punt te ge-,
schieden.
De troonrede spreekt teleurstelling uit over
de mislukking van de Engelsch-Egyptische
onderhandellngen doch hoopt dat zij binnen
kort tot een goed einde zullen worden ge
bracht.
Na vermelding van het hervatten van de
van buitenlandsche zaken te
melding van de voortdurende
geven had. Toen hij eindelijk weer in staat
was tot spreken, riep hij uit:
Ten gevolge van het toenemend gevaar
voor communistische aanvallen en het daar
uit voortspruitende gevaar voor het leven en
de eigendommen van Amerikanen, zal de
sterkte der Amerikaansche detachementen
waarschijnlijk snel worden verhoogd. Een
zorgvuldig onderzoek door de officieren van
het Aziatisch eskader van den toestand, wel
ke is geschapen door de aanvallen van com
munisten en bandieten In de provides Koe-
peh. Honan en Kwangsi, heeft tot de con
clusie geleid, dat de huidige marine-stryd-
macht onvoldoende is.
Intusschen maken telegrammen aan het
departement
Washington
pogingen der Amerikaansche diplomatieke en
consulaire ambtenaren om de verwijdering
van Amerikanen van plaatsen, waar geen
voldoende bescherming is. te bewerkstelligen.
De geheele Aziatische strijdmacht der ma
rine telt 3000 matrozen en 2500 mariniers,
van wie er 1200 in Sjanghai en 500 in Pe
king zijn, terwijl 600 op Guam zijn gesta
tion neerd. vanwaar ze aanstonds naar China
kunnen worden overgebracht. Een aanzienlijk
aantal matrozen bevindt zich voorts op de
patroulllefcooten. die op de rivieren in het
binnenland van China opereeren. Voorts
zijn er nog 19 torpedojagers. 12 duftbooten
en een dozijn hulpstrtjdkrachten. die voor de
basis op de PhillppIJnen opereeren. Er bevin
den zich bij deze strijdmacht 28 vliegtuigen.
T« Bombay zijn zes katoenspinnerijen
gesloten, waardoor 13.000 werklieden op
straat komen Zes andere spinnerijen zul
len 1 September sluiten.
Internationaal conflict over de
rokken
Het „decreet” der Fransche mode-onftver-
pers. dat de damesrokken voortaan zeer lang
zullen zijn, stuit in de Ver. Staten op ern
stig verzet.
Met grooten ophef wordt door Reuter aan
alle bladen geseind (en terecht, want de
kwestie is van ingrijpende beteekenls) dat de
Amerikaansche Associated Dress Industrie*
eveneens een decreet hebben uitgevaardigd,
bepalend, dat de rok-lengte zal blijven zoo
als ze nu is.
Agram en omgevl n g in Joego
slavië Zijn door een zwaar onweder hevig
geteisterd. 2000 morgen wijnbergen werden
verwoest, de helft van den maisoogst ging
verloren, 25 millioen dinar schade.
Prof. Einstein, die te Genève vertoeft ter
bijwoning van de vergaderingen van de com
missie voor Intellectueele Samenwerking, 1*
Woensdag op zeer aangename wijze „gemo
lesteerd”. Toen hjj door de wandelgangen
van het Volkenbondsgebouw Uep werd hjj be
stormd door een groot aantal Amerikaansche
toeristen, onder wie zich tal van meisjes
studenten bevonden, die hem om zijn hand-
teekening en portret vroegen! Een Engelsch
blad meldt zelfs dat een meisje poogde met
een schaar een haarlok van den grooten man
af te knippen
’t Was niet meer of minder dan Mme.
Curie die te hulp schoot en den geleerde üit~
den kring der bewonderaarsters wist te be
vrijden.
Lebrun op de conferentie van de
Indische Nationalisten
„Zorg er voor, dat ze niet allerlei onzin
gaan denken. Giet de dosis weer tn de
groote flesch en zet de flesch weer op z’n
plaats. Heb je van morgen het stof In de
apotheek afgenomen?”
overgesteldetoename van het verbruik door
verlaging der loonen. De vertegenwoordigers
der werknemers konden daar heelemaal niet
zoc grif op ingaan, waarop dr gemoedelijke
toon verdween en gedreigd werd met ont
slag. Inderdaad zijn sedert toen alleen in
Berlijn 3000 man in de metaal-lndustrle
ontslagen, ondanks het lelt, dat Rijksspoor
en Rljkspost deze industrie steunen met op
drachten. in de verwachting, dat het mll-
lloenenleger der werkloozen niet nog ver
groot zou werden. BIJ zulke toestanden zijn
dé vooruitzichten voor de a.s. verkiezingen
verre van schitterend. Gestreefd wordt naar
een samengaan der burgerlijke partijen. De
zeer verzwakte democratische party (over
eenkomend met de Vryrinnig-Democratische
partij in Holland) heeft zich vereenigti met
de verdwaalde schapen der Duitsche Volks
partij (de liberalen) en heet nu Duitsche
Staatspartij. Kardorff. een der voormannen
der Duitsche Volkspartij, probeert een Duit
sche Rjjksparty op te richten uit aanhan
gers zyner party en de Duitsch-nationalen,
die Hugenberg den rug hebben toegekeerd.
17 partyen parlementeerden in den ont
bonden Rijksdag, waarvan 14 tot midden en
rechts kunnen gerekend worden ongeacht
natuurlyk de nationaal-soclallsten, die als
radicalen uiterst rechts staan Als het
loffeyk streven, deze 14 groepen onder zoo
weinig mogeiyk hoedjes te vangen, gelukt,
kan er nog eenige kracht uitgaan van het
ordelievend element. Zoo niet, dan valt van
den komenden Rijksdag weinig goeds te
verwachten.
.’t Beteekent niets,” sprak ze; „ik geloot.
d»t ik een beetje buiten m’n gewone doen
ten. Wat moet Je wel van me denken? Je
hebt gelijkik moet niet schreienik heb
*r geen reden voor. Ik ben de gelukkigste
wouw ter wereld. Onze trouwdag zij
bloosde toe ze dit zei zullen we naar
X» goedvinden bepa'en. Ik schik me gehee’
bear Jou. Je behoeft me alleen maar tyd
Ie geven, om m’n uitzet te koopen.”
..Over een maand dan?”
Ze haalde haar zakdoek te voorschijn en
**®Bde haar oogen af.
.Goed. Zou het nu niet beter zyn, dat
Je heen ging. Je moet niet vergeten
4* vergeet niets.” antwoordde hy. „maar
"et Is zooals Je zegt, ik moet nu heen gaan
Tot ziens, Jessie, ik kom ven at and terug
Ze vlijde zich tegen hem a-n. alsof z»
niet van hem kon scheiden en vroeg:
•Denk je dat je van avond nog tijd hebt,
«n hier te komen?”
Jk zal er voor zorgen, lieveling, dat ik
heb. ik zal den verlovingsring mee-
B y Hasselt zyn twee vrachtauto’*
met een aantal mynwerkers met elkaar tn
botsing gekomen. 4 dooden, 13 gewonden,
waarvan 6 zwaar.
„Zeg dan. dat je alleen aan de tlesch ge
weest bent, om het stol er van af te nemen,
en verder niets. Menigeen is tn de gevange
nis gekomen, omdat hy één woord te veel
gezegd heeft. Denk daar aan. Maar Ik zie.
dat je op 't oogenblik niet !n staat bent, om
iets verstandigs te doen. Kom. moed gevat!
Ik zal de dosis voor je in de tlesch gieten
en het fleschje schoon maken.”
Hy nam haar hand in de zyne en riep:
„O, juffrouw Jessie, laat me toch b-gaan.
laat me toch begaan! Laat me toch alles
aan de politie vertellen!”
..Ze zouden je misschien niet gelooven. óf
ze zouden zeggen, dat Je roekeloos geweest
bent en haar te veel gegeven hebt en dat dit
voldoende geweest is om haar dood te ver
oorzaken Dan zou je misschien als moorde
naar opgehangen worden. En wat zou je
arme moeder moeten beginnen, als
eenig kind wegens moord aan d-
Kwam?”
Een oogenbllk had het den sefc in
de knaap in tranen zou uitbarsten,
eensklaps helderde zn gelaat op.
„Maar Juffrouw Jessie, aan de flesch is
gemakkeiyk te zien, dat er maar één dosis
uitgeschonken is.”
volle onderschrijf ik deze woorden
en de bedoeling van deze artikelen Is dan
ook een poging te wagen, om meer naar
waarheid en met een beter Inzicht tn een
katholieke levens-sfeer, den persoon van
Mendel uit te teekenen. De stel my dan
voor, zoo tegeiykertyd eenige scheeve voor
stellingen en ongemotiveerde conclusies van
Dr. ntls te bekritlseeren. Ik zal my wel
wachten Mendel heilig te gaan verklaren;
gerust wil Ik In hem louten en gebreken zleh.
maar toch wil ik bij de beoordeeling van
Mendels doen en laten my laten lelden
door gevoelens van eerbied en liefde voor dat
groot miskend genie, die vóór alles priester
en kloosterling was.
diplomatieke betrekkingen tusschen Enge
land en de Sovjets, het verdrag van bond
genootschap met Irak en de as. bijeenkomst
van de rijksconferentie, spreekt de koning den
vurigen wensch uit. dat ’n geest van verzoe-
Jiing en vriendschap alle rasSen en gelooven
In Indië en de vertegenwoordigers der twee
landen by het vervullen van de taak, hun
opgelegd door de aanstaande conferentie,
moge vereenlgen.
Voorts zegt de troonrede dat het groote
aantal werkloozen en de economische depres
sie den koning zeer ernstige zorg baren, en
maakt zy melding van plannen, die zyn uit
gewerkt voor het verschaffen van arbeid by
openbare, nuttige werken tot een waarde van
meer dan honderd millioen pond sterling.
Gaat Poiticaré kalm leven?
Raymond Poincaré heeft aan de dokters
moeten beloven, dat hy zich minstens drie
Jaar van Iedere politieke werkzaamheid zal
onthouden; maar de dokters kunnen hem
ten slotte ook niet dwingen cm zich heeie-
maal uit de politiek terug te trekken. De
vroegere Fransche Minister-president, die
kortgeleden tot lid der Parjjsche advocaten
kamer benoemd werd, zif t zich door deze
benoeming zeer nabij bet hoogste doel van
zyn eerzucht, n.l. tot stafdrager der Kamer
gekozen te worden. Marr Poincare is ook lid
der Fransche Academie en neemt a's zooda
nig zyn plichten zeer ernstig op. De Acade
mie. die by het werk aan het groote woor
denboek der Fransche taal tot de letter O
gekomen is. hield zich in haar laatste zitting
bezig met de definitieve lexicografische be
teekenls van het begrip ouvrier.”
Natuurlyk kunnen de geleerde bewerkers
van het woordenboek het woord zoo maar
niet zonder meer als „arbeider” vertalen. Na
langdurige besprekingen kwam men ten
slotte overeen, om collega Poincaré met de
verantwoordelijke taak te belasten om het
begrip zijn definitieve en voor het spraak
gebruik beslissende formuleering te geven.
Het is geen gemakkeiyke kwestie, die hier
opgelost moet worden, maar juist daarom
De 1 Augustus-dag is overal rustig ver-
loopen. daar uitgebreide polltle-maatregelen
werden genomen.
In Japan zyn de demonstraties in den
klem verstikt.
spraak dr. ntls’ Mendel-werk Is, kan de
schrijver van deze artikelen toch niet In al
le* met dit boek dwepen. De beste recensie
over dere biographie kan men vinden in de
Analecta Augustinian*. waarin kernachtig
gezegd wordt:
„Een ding misheagt cos in dit overigens
styivol geschreven en rijk geïllustreerde
werk, dat nameiyk de schrijver zyn onge
loof geenszins verbergt en zyn minachting
voor het kloosterleven zeer dikwijls te ken
nen geeft.” (Ahal. Aug. 28 Marti! 1927 pag.
78).
Ten
Volgens bet „Bert. Tag.” is de stad Beriyn
door het „Anschaffungsamt”. waarin de
..Berl. Anschaffungs-gesellschaft” is veran
derd, opnieuw voor vrij groote bedragen be
nadeeld. welke tot dusver becyferd worden op
300 000 M.
Het blad, dat in dit verband scherpe crl-
tiek oefent op de houding van de autoritei
ten by de bezetting der gemeentefuncties,
deelt mede, dat na het aftreden van de door
de Sklarek-geschledenls gecompromitteerde
leidende ambtenaren van de „Anschaffungs-
gesellschaft”, het bestuur over de inkoopaf-
deellng voor levensmiddelen werd opgedragen
aan een ambtenaar. Laubrinus genaamd, die
eenigen tyd geleden aan een fabriek van
conserven in Frankfort a. d. Oder een be
stelling deed van ruim 300 000 M. De reke
ning voor de levering werd vooruit betaald,
de zending bleef echter achterwege. Kort
daarop is de fabriek failliet gegaan. Thans
tracht de stad Beriyn uit het faillissement
nog een deel van Haar verlies te dekken.
Laubrinus is Intusschen geschorst.
De „Kölnische Zeitung” bevat naar Wolff
meldt een artikel van Wolfgang SCrese-
mann, den zoon van dr. Gustav Strescmann
ónder het opschrift „Volk party en Staats
party” waarin de schryver het vermoede-
lyke standpunt uiteenzet dat zijn vader, als
hy nog leefde, zou hebben Ingenomen te
genover het denkbeeld van een groote mid
denpartij.
Mijn vader heeft, zoo schrijft dr. Wolf
gang Stresemann, o a. sedert vele jaren
gedacht over de stichting eéner Duitsche
mlddenparty.
Hy heeft de ongunstige positie, waarin de
Duitsche liberale burgerij steeds meer ge
raakte. reeds vroegtijdig opgemerkt. Gebo
den der tactiek deden het hem echter ge
raden voorkomen met het nemen van het
initiatief te wachten tot de aanneming van
het nieuwe plan. Koch. Mahraum en Stres"-
mann. drie mannen onafhankeiyk van
kringen van belanghebbenden, zouden de
'richters zyn van een partij, die een beroep
zou doen op het .‘■taatsvolk.
Mijn vader uitte er levendigen twijfel
over of het hem gelukken zou de heele
Duitsche volkspartij voor de nieuwe party
te winnen, maar het was voor hem bulten
kijf, dat de toonaangevende krachten der
party met Kahl, Scholz en Curtlus het met
de nieuwe party eens zouden zyn. Terecht
heeft men er den nadruk op gelegd dat de
staatsparty, zooals zy thans is. niet strookt
met het plan van mijn vader. Terecht is
echter ook gezegd dat haar program dat
van myn vader is. Niet alleen daarom,
maar ook om der wille van de idee dienen
de D. V. P. en de Staat partij nader tot
elkaar te komen en gemeenschappelyk te
strijden binnen het kader van één organi
satie.
-■
interesseert Poincaré zich byzonder woor
een bevredigende oplossing.
kleuren heeft meegedeeld.
Ondanks het diepe respect voor zulk een
gedegen studie, als zonder
By een discussie in het Lagerhuis over de
credieten voor den Volkenbond, bracht de
conservatief Locker-Lampson de kwestie ter
sprake van het door de regeering voorge
stelde amendement op het convenant van
den Volkenbond. Hy zelde. dat een derge-
lyk amendement den raad zou veranderen
in een soort superstaat en de potentleele
verbintenissen van Groot-Brittannië zou
vermeerderen.
De liberaal Mauder gaf uiting aan zyn
ongerustheid met betrekking tot net pers
pectief van de Internationale Bank, die naar
hy vreesde een overheerschende positie zou
verkrijgen. Hy beval aan dat de Jaarversla
gen van de bank zouden worden voorgelegd
aan de vergadering van den Volkenbond. Hy
gal als zyn meentng te kennen dat het me
chanisme van den Volkenbond, dat de
kwestie van de minderheden behandelt, niet
op bevredigende wyze functionneert en gaf in
overweging een orgaan van bemiddeling in
te stellen met permanente deskundigen, en
daarna een orgaan, geschikt voor beroep op
den Raad van den Volkenbond.
Dalton, de onderminister van Buitenland
sche Zaken, beantwoordde de sprekers. Hy
zelde, dat het doel van het ter sprake ge
brachte amendement was den maatregel van
het bulten de wet stellen van den oorlog,
waarmede de geheele wereld zich had ver
bonden, te versterken. De regeering zou geen
enkel amendement steunen, dat een oorlogs
daad tegen een staat, die geen oorlogsdaad
zou hebben gepleegd zou vergemakkelyken.
Met betrekking tot de ontwapening zelde
Dawson, dat men niet een groep staten den
plicht zou opleggen te ontwapenen, terwyi
de andere niets anders deed dan daarover
praten.
De kwestie van de verhouding tusschen de
Internationale Bank en den Volkenbond zou
ontwijfelbaar opnieuw aan de orde worden
gesteld. De Britsche regeering was bezig met
het zorgvuldig bestudeeren van het orgaan,
dat de minderhedenkwesties behandelde en
hoopte te verkrijgen dat de noodlge ''aan
dacht zal worden geschonken aan de aan
spraken der minderheden, doch wenschte
niet mede te werken tot de publicatie
fantastische eischen der minderheden.
daarin nog slechts een geringe hoeveelheid
was, dan kan niemand ons wat maken, de
waarheid kan dan nooit aan 't licht komen.”
Zy greep hem by den schouder.
„Niets van dit alles!" riep ze; „je zegt alleen
dat je. sinds gisteravond de flesch niet aan
geraakt hebt; dat Je haar alleen hebt af ge
stoft. zonder haar van de plank te nemen.
Op die manier hoop Ik. dat we achter de
waa-heid zullen komen.”
„De hemel weet, hoe dit alles zal afloo-
pen”. zei Tom weer; „maar als Ik toch ster
ven moet, dan liever door dat drankje tegen
de verkoudheid dan aan de galg.”
Jessie liet den jongen nu los. Eensklaps
bukte zy zich en gaf hem een kus. Als by
tooverslag scheen hij veranderd; een vurige
blos kleurde zn wanden, z’n oogen schitter
den. z’n lippen beefden.
„Wees toch niet bang zei Jessie, „ik ben
het ook niet. Ik geloof niet, dat er Iets niet
In orde was met dat drankje. Het beste zal
zyn. dat we er niet meer aan denken. Maak
het kleine fleschje nu goed schoon en denk
**n, dat je sinds gisteravond de groot*
flesch niet meer In handen gehad hebt.”
zy wilde hem de flesch In handen geven,
maar hy bleef haar aankyken. Hy kon zich
maar niet goed voorstellen wat hem zooeven
overkomen was; dat *U. voor wie hy zoo^n
groote vereering koesterde, hem een kus ge-
De verkiezingen voor den nieuwen Ryks
dag in September werpen ha:e schaduwen
vorrult. Het is geen liefeiyk beeld dat de
straten 's avonds te aanschouwen geven.
Optochten van troepen opgeschoten Jongens,
ruwe baldadige kornuiten met roode lappen
aan stokken om den hals. Muziek voorop.
Uit slecht gestemde schalmeien schettert een
lawaaierig soort potverteerders-muzlek:
alleen de groote trom laat eefa waarlijk
revllutlonnalr geluid hooren. Met doodslagers-
geweld wordt er op gebeukt, alsof de muzl-
kaï^t met eiken slag den kop van een ge-
haten bo.rzwa meent te treffen of liever
nog. van den boven alles geha’en kameraad
uit het andere revllutlcnnaire kamp der
natonaa.. socialisten.
Als blazers en tiomklcppe. ophouden, om
wat op adem te komen, stygt een strydlied
uit den tro"p op. nmelodleus. de maten
kort en afgebeten. Het wordt steeds besloten
met een lange tirade op den tegenstander,
ultgebruld door een voorman en gevolgd
door een driewerf ..Nieda" van de heele
bende. „Nieda” is hoegberiynsch voor
„nieder”.
Een auto met schupo volgt. Er is dus geen
gevaar te duchten van den troep. Het plan
met „volle muziek” uit te trekken, moet by
de politie worden aangegeven, die dan steeds
voor een krachtig escorte zorgt.
Intusschen zorgen de kopstukken voor z.g.
stille optochten, ’s middags samengesteld
door kinderen met roode vlaggetjes, roode
vaandeltjes en rood papieren rozen, die met
hunne kinderlijke stemmetjes roode liedjes
zingen met gezichtjes, die heelemaal niet in
overeenstemming zyn tnet de hatelijkheid
der woorden, ’s Avonds trekken in stillen op
tocht de knokploegen uit, in alle deelen der
stad. Voorbygangers wo.den beschimpt en
wee dengene, die verdacht wordt van een
spottend lachen of gebaren. Doch het speu
ren is naar hunne aartsvyanden. die andere
revolutionnalren. de nationaal-soclallsten.
Eiken avond hoort men van bloedige gevech
ten tusschen deze antipoden. Als de politie
niet spoedig ingrypt, zullen de dagen voor
de as. verkiezing nog fraaie tooneelen te
aanschouwen geven. Zoo leiden de commu
nisten hun verkiezingscampagne in. Lenln
was optimistisch toen hy beweerde, dat de
communistische jjarty bestaat uit 90 procent
onbewusten, 9 proc, halfbewusten 1 proc.
bewusten. HIJ had moeten zeggen wat hy
ook wel wist 50 proc. misdadigers en bal-
dadlgen. 40 proc. onbewusten. 9 proc. garen
1 en halfgaren, waaronder enkele wereld
vreemde idealisten en 1 proc. tirannen.
Roekeloos, dom en onbegrypeiyk. dat dezen
verstoorders der orde niet reeds lang het
zwygen is opgelegd.
Waartoe nog eenige consideratie met He
den. die dreigen alles te zullen vernietigen
en by de eerste gelegenheid de beste den
tegenstander om zeep te zullen brengen, of
zooals hun -jeüefde uitdrukking is op
te hangen aan een lantaarnpaal, ’t Is alsof
we een troep schapen zyn
De treurige economische toestand heeft
ook veel schuld aan den toeloop naar de
radicale uitersten. Ford meent, er is maar
één middel tegen deze crisis: verhooglng
der arbeldersloonen. waardoor toename van
het verbruik. Simple comme bonjour!
De Duitsche industriekapitelns willen daar
niets van weten, zy meenen den schoorsteen
niet aan ’t rooken te kunnen houden zonder
algemeene verlaging der loonen. De ver
tegenwoordigers der arbeidersvereenïglngen
werden uitgenoodlgd tot een onderonsje,
waarin gemoedeiyk en gevoelvol werd aan
getoond. hoe hoog de nood gestegen is. hoe
nc lzakeUjk het brengen van offers zum
Wohle des geliobten Vaterlandes. Men moest
toch Inzien, dat verlaging der arbeidersloo-
nen tot algemeene prijsverlaging voert, zum
Wchle des verarmten Volkes. dat daardoor
in koopkracht toeneemt. Hier dus het tegen-
brengen. Biyf binnen, het is koud,
we hier maar afscheid van elkaar nemen.”
Nadat hy vertrokken was, stond ze nog
wel vyf minuten lang als vastgenageld op
dezelfde plek. Daarna ging ze. in gedach
ten verzonken, naar de apotheek, waar zy
Tom aantrof, die er bleek en ontdaan uit
zag. Hy had een fleschje in de eene en een
glas in de andere hand en was juist bezig
den inhoiid van het fleschje in het glas
over te gieten. Jessie nam hem het flesch-
je af.
„Wat doe je daar Tom?”
De Jongen keek haar verschrikt aan.
„Ze is dood.” fluisterde hij; „dat wist u.
Ze is styf, koud en dood. Zóó hebben ze
haar van morgen gevonden, toen ze haar
een kop thee brachten. Ik kan het niet uit
m’n hoofd zetten, dat het drankje de oor
zaak van haar dood is. Ze zag er niet naar
uit. of re spoedig sterven zou, juffrouw
Jessie. Ze was wel verkouden, maar dat was
ook alles wat ze mankeerde. Om u de waar
heid te zeggen, ze was vriéndelijk en voor
komend en ik kan de gedacl
gen, dat Ik misschien de
overlijden gehad heb.”
Jessie had nu ook het glas uit de bevende
h-nd van Tom genomen. Haar gria't was
bleek o’aar ze zag er niet ontsteld uit zoo
als de knaap.
„Praat toch geen onzin,” zei ze streng, „en
denk er aan dat je zulke dwaasheden niet
aan anderen vertelt. Heb je me niet ge
zegd,” ging zy glimlachend voort, „dat je
er dlkwflls een dosis van genomen hebt?”
Hy keek haar met een blik vol vrees aan.
„Dat is waar, juffrouw Jessie, en het Is
me altyd goed bekomen, maar voor die
arme vrouw heb ik een nieuwe flesch open
gemaakt en wat daar in zit. deugt mis
schien niet. Ik wilde Juist een dosis er van
nemen, toen u binnen kwam.
eenige manier om te bewijzen,
goedje onschadeiyk is of niet,
staan waar u staat, juffrouw Jessie. Wan
neer ik dood neerval, dan ben ik, ofschoon
zoo onschuldig als een klein kind, de oor
zaak van den dood van die arme dame. Te
oordeelen naar hetgeen gisteren voorgeval
len is. geef ik geen dubbeltje voor mijn
leven. Maar als ik er niet aan sterf, dan
weten we. dat het een onschuldig drankje
was.”
Hij strekte z’n hand
uit, maar Jessie duwde z’n hand terug en
zei:
„Houd toch op met die dwaasheden; als
je het drankje zelf Inneemt, dan is daarmee
nog niet bewezen, dat het een onschuldig
middel Is. De politie zal natuurlyk hier ko
men om de tlesch te halen; de Inhoud zal
scheikundig onderzocht worden. En denk er
aan” hier greep ze Tom met haar kleine,
blanke hand by den schouder „dat »e
niet vertelt, dat je de flesch sinds gisteren,
toen je er die dosis uitgeschonken hebt, in
handen hebt gehad.”
Ze wees op de tafel en het kleine glas en
ging voort:
INLEIDING
Over geheel de wereld wordt thans in ge
schriften. boeken en congressen, in alle talen
de roem van St. Augustinus bezongen. De
jmgustyner-Orde In het byzonder rekent
het rich tot een eerepllcht haar Heiligen
Stichter, een dankbaar kinderiyke hulde te
brengen.
De gelegenheid van deze Jubileumfeesten
„H ik thans aangrijpen om nu er zooveel
geschreven en gesproken wordt over den H.
Stichter, ook eens eenige artikelen te wy-
den aan dc nagedachtenis van een van zyn
jonen, die thans in het middenpunt staat
vsn de wetenschappelyke wereld.
De grootste roem van een orde biyft na
tuurlyk haar aantal Heiligen en Zaligen. En
de AugusUJnerorde mag er zich op beroemen
velen van haar zonen en dochters tot de
eer der altaren verheven te zien.
De devotie tot verschillende van haar Hei
ligen is zelfs over vele landen verspreid. Ik
hier aan den H. Nicolaas ven Toien-
tyn, die eeuwen en eeuwen zijn zegen van
weldaden over de wereld van God heeft af
gesmeekt. Wie kent niet den H. Thomas van
Villanuova dien aantrekkehjken Heilige, die
maar een hartstocht kende, zichzelf weg
geven? Welk een gehelmvolle sfeer hangt er
niet om het leven van die groote hystieke
Augustinesse Clara van Montefalco en Rita
van Cassia....?
Hoeveel martelaren telt zyn niet onder
haar leden; in Afrika, ontelbare kloosterlin
gen, die door de vandalen op gruweiyke wIJ-
m achtervolgd en vermoord rijn; in China
en Japan, dappere geloofsverkondigers en
Derde Ordelingen. die bezweken zyn onder
vreede pynigingen zooa’s Chineezen ze alleen
kunnen uitdenken: in Engeland, slachtof
fers van Hendrik VIII.
Naast deze schitterende ry van Heiligen
en Zaligen mag de Augustijner-orde wUzen
op groote godgeleerden, als een Aegldlus Co-
lomna. die door Wund in zyn geschiede
nis der philosophic, den grooten scholastlker
genoemd wordt, na 8t. Thomas van Aqulne.
Wereldberoemde kar-sel-redemars hebben
•haar naam hoog gehouden; ik herinner
hier even n*r> den populairen Abraham a
Sancta-Clara
Naast de gewijde wetenschappen zijn ech
ter altijd ook de profane door de Augustij
nen beoefend
Hun apostolisch werk, de opvoeding van
de jeugd, bracht vanzelf mee. dat rij
ook op de exacte studie-vakken gingen toe
leggen. En het is juist in een van die tak
ken van wetenschap, de biologiet dat een
hunner een baanbreker is geweest, wiens
werk van steeds meer diepgaande beteekenls
blijkt te zyn.
wy beleven thans een geweldigen opbloei
van een geheel nieuwe wetenschap, de erfe
lijkheidsleer, die haar Invloedssfeer steeds
verder gaat ultbrelden. en alle tal-ken van
wetenschap, die ook maar eentesrins
bet leven te maken hebben, nieuw
instort.
Wy slaan thans de handen In elkaar voor
den geweldigen uitgroei van de erfe'.ykhelds-
leer. Maar hoe groot onze bewondering
voor deze jonge wetenschap moge zyn. één
ding mogen wy nooit uit het oog verliezen,
dat het indrukwekkende gebouw van de
moderne erfelijkheidsleer gefundeerd staat
Op de ontdekkingen van een hoogst beschei
den priester-kloosterling, den Augustijn
Mendel.
Wat Mendel gevonden heeft, blykt steeds
nas en meer van fundamenteels beteeke-
n* te zyn voor de geheele biologie en alle
•^•verwante wetenschappen, zyn geniale
■amtyzingen hebben het nageslacht den
weg gewezen naar een geheel-nieuw studie
veld. dat ook voor den mensch speciaal van
waarde gaat worden.
Met opzet zeg ik hier: het nageslacht;
want Mendel heeft, als alle genieën, moeten
ondervinden, dat hy zyn tyd ver vooruit was.
Miskend tijdens zyn leven, worden thafld
rijn diepzinnige theorieën beter naar hun
rijke waarde geschat. Maar toch is de per
soon van Mendel nooit voed begrepen, of
schoon men nu rijn leer beter .waardeert.
De geheele biologie heeft in de vorige
eeuw in het teeken gestaan van het atheïs
me. De toonaangevende mannen tenminste
ris Lamarck. Darwin. Haeckel etc. waren
ïoo al niet uitgesproken godloochenaars,
dan toch min of meer twyfelgeesten.
En zoo Is ’t dan ook begrijpelijk, dat de
Hographie van Mendel in handen is geko
men van niet-katholieken. om niet het
vjnijnlge woord antl-katholieken te ge
bruiken, die de katholieke sfeer, waarin
Mende] geleefd heeft, absoluut verkeerd be
grepen hebben.
Veel biographleën zyn er over Mendel niet
verschenen. Het eenlgste werk eigenlijk van
beteekenls. Is de biographie van Dr. Hugo
ntls .Gregor Johann Mendel, Leben, Werk
und Wlrkung. (Berlin. Verslag van Julius
Springer 1924).
Dit boek is in zeker opzicht een standaard
werk. Met echt Duftsche werkkracht heeft
de schrijver alles verzameld, wat over Men
del te vertellen valt. Ik geloot niet, dat er
ooit nog nieuwe gebeurtenissen uit Mendel's
leven zullen ontdekt kunnen worden. Tot
het belachelijke toe, heeft Dr. ntls alles, wat
maar op Mendel betrekking heeft, uitge-
piozen. met scrupuleuze nauwkeurigheid.
Als hy, by de geschiedenis van Mendel’s
geboorteplaats. Helnzendorf. den lezers ook
nog de wereldschokkende mededeeling doet.
de veestapel daar 41 paarden en 98
koelen groot is. dan moet men wel tot de
conclusie komen, dat de schrijver letterlijk
riles, wat ook maar in de verste verte
op Mendel betrekking heeft, byeen verza
meld heeft, om het aan de vergetelheid te
onttrekken.
„De flesch?" herhaalde zy. naar adem
snakkend In haar schoone oogen stonden
ontzetting en afschuw te lezen.
De Jongen keek haar verbaasd aan.
„Natuurlijk, juffrouw Jessie,” antwoordde
hy; „de flesch. Waarom ziet u er zoo ver
schrikt uit? Denkt u soms.” vroeg hy fluiste
rend „dat er iets niet in orde met die flesch
was? Wannee' u dat denkt. Juffrouw Jessie.
hier zonk hy voor haar op de knieën
laten we dar. elk een dosis innemen en
samen sterven. Het kan my zoo veel niet
schelen, en het is in elk geval beter dan op
gehangen te worden."
Zy greep hem bij den arm en dwong hem
op te staan To«n hy weer voor baar stond
lachte zy
„NatuurUjk ber. ik bang.’ snraK ze, ,.lk
vrees natuurlijk, dat er iets niet in orde met
dat drankje geweest is maar e’’-en daarom
omdat men het myn vader kwalyk zou
kunnen ntmtn. dat hy z.g. ^rnees-
middelen in voorraad heeft en die door ons
laat gereedmaken. Wanneer die aime vrouw,
soms nog een geringe hoeveelheid in het
Heschje heeft gelaten,” ze zei dit met be
vende stem dan zullen de
dit aer t dagl’ ht brengen en :o/. dit voo:
■':.s onae.t -r ime gevolgen rit en
Irtvsschen d“' er niets meer tn t fleschje
is."
.Maar” hier wees Tom naar de groote
flesch ..hier Is nog genoeg in. Laat me de
flesch leeg gieten, dan aal Ik zeggen, dat
Deze Indruk wordt nog bevestigd, als men
ae belangwekkende verhandeling leest over
de herkomst van den naam „Mendel”. En
om den laatsten twyfel omtrent den diep
gang van z’n Mendel-studiën voorgoed uit de
wereld te helpen, wordt de lezer nog even
ingewijd In de famille-geheimen der Men
dels tot hun 17e eeuwsche voorvaderen toe.
Als men door deze diepzinnige stamboom-
13 heenseworsteld, komt men einde
lik by veder en moeder Mendel—Schwirt-
llch en dan gaat het vlot verder.
In een woord: wat het feiten-materlaal
betreft, geen beter boek zal er ooit over Men
del geschreven kunnen worden. Hoe men t
ook zal trachten aan te leggen, altyd zal
men oud-bakken nieuwtjes over Mendel ver
tellen, die Dr. ntls reeds lang in geuren en
