ONS BLAD I De S. D. A. P. en het Voornaamste c^Cieuws Vlootplan JOH. LAUWERS aangifte moet op straffe van verlies dit nummer bestaat uit twee bladen VIER EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 198 MAANDAG 25 AUGUSTUS 1930 f 40 f 50 Oo^en als horloges De aardbeving in Italië i 1404 slachtoffers De moeilijkheden Stille Oceaanvlieger Het lijk van Andre Pastoor L. Hasselbach t De begrafenis De onderhandelingen met Gandhi r Een automobilist gesnord Haagsche taxl-chaufïeurs Knaapje te Rotterdam verdronken 1 I Het Eucharistisch Congres te. Agram f alkmaar Zuid-Afrik. Ministers naar Nederland 18.2 procent Ward Hermans en Kardinaal van Roey Auto-ongeval te Maastricht r I 2 o i VAN Goede vangst door de politie van Lisse Uit voor de defensie. Alleen Finland Is iets lager met 14 procent, maar daarbij moet men in aanmerking nemen, dat <Ht land een vrijwillige weermacht heeft ter sterkte van 100.000 man, die-' niets kost, omdat deze zich oefent in vrijen fOd en zich ter beschikking van de re- geerlng stelt. Op Noorwegen en Denemarken na, is in geen land van Europa de bevolking tengevolge van den dienstplicht zoo wel- RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL PAYGLOP 3 Barometers Thermometers ALKMAAR Nieuwtje in de luchtvaart NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD B of r 1 1 l Barometerstand 9 uur v.m.: 773. Vooruit. Het conflict bUgdegd Voor BREST. Ontvangst op het Loo Is overeenstemming bereikt* Naar aan i t 1 Na. «33 i 19.5 37.1 24.6 17.2 20.4 1929 2 kruisers 10 torpedojagers 5 onderzeebooten V De staken en de burgemeester. De 39-jarige O. J. B. uit Smeermaas wert Zaterdag achter het stuur onwel en reed tegen een boom op. Zijn auto werd totaal versplinterd. Hedenmorgen was bet Ixiwuet zijn van den man nog niet teruggekeerd. 3 a r I r Nederland België Frankrijk Zwitserland Denemarken Tsjecho-Slowakije Dezer dagen is de Duitsche vlieger Von Cronau feitelijk in alle stilte gestart voor een Oceaanvlucht. Niemand dacht daaraan, toen plotseling het bericht kwam, dat deze En thans bericht Wolff, dat hij van daar weer ver trokken is en gistermiddag om half vier te Ivigtut op Groenland is geland. Naar het Corr. Bur. meldt, zullen tijdens hun tweedaagsch verblijf hier te lande in de eerste dagen van September e.k. de heeren Hertzog, eerste-minister en Havenga. minis ter van Financiën van de Zuid-Afrikaan- sche Unie door H. ML de Koningin op het Loo ontvangen worden. geheim gehouden worden. In leder is echter reeds bekend, dat Gandhi niet heeft toegestemd in de onvoor- stopzettlng van de actie van de katholieke krachten zoozeer, dat zij zich zelfs niet kon voorstellen, dat een Eucharis tisch Congres iets anders zou kunnen zijn dan een voorwendsel tot politieke demon straties. Naast de Servische politie-verhooren en be- LICHT OP. De lantaarns moeten morgen worden opgestoken om: 831 uur. bil verlies reu ’n anderen vinger Levenslange Rcheele ongeschiktheid tot werken door Terlies van beide armen, beide beenen of beide oogen WIJ BREIEN en BEPAREEREN alle soorten wollen kleeding, kousen en sokken; ook da allerfijnste. JAAP SNOR - Zuidutraat U - Den n-l«— Iet op den gelen winkeL Alkmaar en omgeving: Paardenmarkt. ▼oor Sehagen en omgeving: Mef. CL D» MOEL, Noord. Overige ptestsm mMa vrachtrijder. 1909. Het vorig jaar pastoor te Waalwijk. Een van de merkwaardigste natuurwonderen vormen de oogen van Harold Maconegb, die volledige •.horloges" zijn. Men vindt er de Romeinsche cijfers van een tot twaalf in afgeteekend. Doktoren hebben het geval nog niet kunnen verklaren. Een Franse he jongen had indertijd een volmaakte afbeelding van een 20-franc-stuk in zijn rechteroog. Ook dit wonder verbaasde de wereld en was onverklaarbaar. Voor ons land Is dat een waarschu wing en zeker voor hen, die in deze dagen van felle actie neiging voelen op komen om steun te verleenen aan de S. D. A. P. Niet slechts Engeland bewijst de mis leiding met de leuze, maar ook Dene marken. Daar heeft de S. D. A. P. de macht en triomfantelijk werd aange- ABGNNEMENTSPRIJS: Per kwartaal/ voor Alkmaar 2.— Voor buiten Alkmaar f 2.85 Met Geïllustreerd Zondagsblad 0.60 hooger Op verzoek van den Oentralen Bond van Transportarbeiders heeft de burgemeester, mr. J. A. N. Patjjn de directie van de A. T. A. M. verzocht om met vertegenwoordi gers van den Centralen Bond een onderhoud te hebben in zijn kamer in het stadhuis. Maandag eus. des nam. cm 3 uur. Hiervan 1930 3 kruisers 9 torpedojagers 3 onderzeebooten Von Gronau in Nieuw-Schotland Zaterdagmiddag 2 uur is de Duitsche vlie ger von Gronau, die Vrijdagmiddag 3.30 uur aldaar, komende van Reykjavik op IJsland. geland was te Ivigtut Groenland) opgeste gen ten einde zjjn vlucht naar Amerika voort te zetten. Het s.s. ..Baynaln” in de Hudson Baai ving later draadlooze berichten van het vliegveld op, waarin von Gronau en zjjn metgezel Zim mer mededeelden, dat zij des avonds te Cart wright (Labrador) hoopten te landen. Het radio-station te Belle Isle meldde ech ter hedenochtend, dat von Gronau's toestel omstreeks 9 uur reeds was waargenomen te Battle Harbour en Point Amour (ten Zuiden van Cartwright aan de kust van Labra dor). Boven Belle Isle hing een dichte mist. Te Halifax heeft men toebereidselen ge troffen voor een eventueele tusschenlanding als het toestel verder gaat naar New York, waar den vliegers de gebruikelijke geestdrif tige ontvangst wacht. Nader wordt gemeld, dat Von Gronau om 13 uur 45 (Am. tijd) op het Queensport- vliegveld te Guysborough (Nieuw-Schotland) is geland. Volgens de jongste officieele opgave be draagt het aantal slachtoffers van de aard- bevingscatastrophe in Zuid-Italië op 2 Juli jj 1404 personen. In totaal werden 677 mannelijke en 716 vrouwelijke lijken geïdentificeerd, terwijl de identiteit van 11 slachtoffers tot dusver nog niet konden worden vastgesteld. de bewapening tal - waardoor voor goedwillenden den aangetoond dat Nederland, treft de offers 5- -■ rekend mag worden tot de landen. ADVERTENTIEPRIJS: 1—5 regels 1.25: elke regel meer »-25. RECLAME per regel 6-7S voor de eerste pagina; voor de ••ertac pagina’s f 6J*. RUBRIEK „VRAAG EN AANBOD" bij vooruitbetaling per plaatsing 6.60 per advertentie van S regels; Iedere regel meer 8.12 Na een zeer kortstondige ziekte is gisteren te Waalwijk plotseling overleden de Zeereerw. heer L. Hasselbach, pastoor der parochie van den H. Antonius van Padua. Zondag was pastoor Hasselbach vertrokken naar de retraite in het Groot Seminarie te Haaren en keerde Vrijdag daarvan terug. Daar hij zich niet wel gevoelde ontbood hij Zaterdagmorgen den dokter. Deze zag den toestand echter niet ernstig is. Vermoedelijk is een plotselinge instorting gevolgd, veroorzaakt door een ernstige op zwelling van de amandelen in de keel, het geen den dood tengevolge had. De overledene, die geboren werd in 1883, werd priester gewijd in 1! werd hjj benoemd tot f 750 - bijeen ongeval met f OEfl »ij Terlies van een hand. f bij verlies van een f 50.- ^eenb"uk™ doodelijken afloop OU." »en voet of een oog duim of wijsvingei been of arm uit Simla wordt gemeld, zijn de onderhandelingen met Gandhi thans In een beslissend stadium getreden. Er zou over eenstemming bereikt zijn, maar de voor waarden, waarop deze zou berusten, zouden nog geval nog waardelijke burgerlijke ongehoorzaamheid en van lijde lijk verzet, wat door de regeering geeischt wordt. Men herinnert zich hoe bij het Eucharis tisch Congres te Agram. dat van 14 tot en met 17 Augustus werd gehouden. Zaterdag j.l. een ernstig ongeluk plaats vond. Tijdens een vuurwerk werden 3 personen gedood en werden er 140 personen gewond, doordat een goederentrein op een op den spoordijk sa mengepakte menigte Inreed. Een daarbij aansluitend V. D.-bericht maakte er melding van hoe de politie na af loop van het vuurwerk op de zich naar den uitgang verdringende menigte in sloeg met gummistokken. Een correspondentie aan de Katholieke Weensche „Reichspost" laat op deae gebeur tenissen een zeer eigenaardig licht valton. In verband met het Eucharistisch Congres te Agram aldus het blad had in Bel grado de vrees post gevat dat de massa bijeenkomst van vele duizenden Kroaten uit alle Kroatische provincies en uit het buiten land niet Rechts tot een groote solidariteits- demonstratle van het Kroatendom. maar ook tot buitensporigheden, vijandig aan het be staande regiem, aanleiding zou geven. Van daar dat de politie reeds eenige dagen vóór den aanvang van het Congres een barer be ruchte razzias uitvoerde. Meer dan 1000 gendarmen uit het heele koninkrijk werden in de Kroatische hoofdstad geconcentreerd en bovendien was een buitengewoon groot aantal geheime agenten op de been gebracht. De nerveuze stemming bij de overheden steeg aanzienlijk toen op 7 Augustus de eer ste groep Amerikaansche Kroaten door een verscheidene duizenden koppen tellende me nigte onder het zingen van Kroatische vrij heidsliederen werd ontvangen. Daarom wer den verdere feestelijke ontvangsten van bui- tenlandsche delegaties verboden. Vlak vóór het begin van het congres werd nogmaals een razzia uitgevoerd, waarbij wederom per sonen in hechtenis werden genomen. Bij een der klopjachten op den dag vóór het congres ontwikkelde zich in den omtrek van Agram een schietpartij tusschen Kroaten en enkele politiemannen, die zich in hinderlaag hadden gelegd. Aan beide zijden vielen er dooden en gewonden. Het poHtie-rapport sprak echter slechts van één doodgeschoten en een gewonden communist, „wier identiteit niet kon worden vastgesteld." Gedurende de drie congresdagen had het garnizoen van Agram consigne om scherpe patronen uit te deelen. Op deze dagen zag men geen enkel troepofficier op straat, daar deze voortdurend bij hun afdeelingen aanwe zig moesten zijn. Het groote ongeluk bjj het vuurwerk is dan ook slechts een gevolg van het feit dat de massale poütie-macht niet werd aangewend om het publiek te beveili gen. maar uitsluitend gereed werd gehou den om een oproer in de kiem te smoren. Ondanks alle moeilijkheden waren meer dan 100.000 Kroaten op het Eucharistisch Congres tegenwoordig. De straten boden op deze dagen het kleurenrük beeld der schilder achtige nationale drachten. Tegen de 50.000 menschen namen aan de processie deeL Een tweemaal zoo groot aantal keek toe van uit de vensters of langs den kant van den weg. Bijzonder opvallend was. dat de huizen wel met katholieke emblemen, tapijten en bloe men waren versierd, maar geen vlaggentooi droegen. De Kroatische vlaggen rijn. sedert de proclamatie der dictatuur, verboden, en de Joego-Slavische vlag wilde niemand hjj- schen De overgroote meerderheid der con gressisten droeg echter kokarden in de Kroa- tltche kleuren. Na de H. Mis in de open lucht op het Jellaclcplein zong de ontzaglijke menschen- menigte de Kroatische hymme. en na de processie weerklonken uit duizenden kelen de vrijheidsliederen: Nog te Kroatië niet ver loren” en „God en de Kroaten.” De bladen van Belgrado schreven dat het congres .maar het uiteriyk te oordeelen niet bevredigend was geweest.” Zeer terecht laat de correspondent van de „Reichspost" hierop volgen: „Dit geldt na tuurlijk alleen vanuit Belgrade's oogpunt be schouwd.” Na ijverige nasporingen door de gemeente Lisse is deze er in ges te houden den automobilist, die voor «enig» weken een viertal kindeken in zijn auto ontvoerde en verdacht wordt, in de duinen niet nader te noemen handriingrin mek dezen te hebben gepleegd. Het conflict tusschen kardinaal Van Roey. aartsbisschop van Mechelen, en den Vlaamsch-nationaltetischen afgevaardigde Ward Hermans, is thans door een schrifte lijke verklaring van laatstgenoemde bijgelegd. De aartsbisschop heeft hiermede genoegen genomen. Zooals men zich zal herinneren had Ward Hermans, een herderlijk schrijven, waarin de bisschoppen verklaarden dat alleen België hét ware vaderland der Vlaamache katholieken was, scherp gecritteeerd. In „De Schelde” publiceert hij thans de. ijsland was. volgende verklaring: r.~, - .Als kind der Katholieke Kerk en in er kenning van het geestelijk gezag, herroep Ik al de oneerbiedige uitlatingen over den laat- sten herderlijken brief, voorkomende in mijn artikel van 15 Juli j.l., in „De Schelde." Een klein luchtachfp van de Goodyear MaatsehappU landde op hef achterdek ran den Oceaanstoomer ^Bremen”, even voordat het «chip de quarantaine bereikte.'De hoer W. Lichtfleld, president van de Rubber Company, stapte in den gondel lichtschip vertrok weer. Dit iz een gebeurtenis, die Mg niet heeft piaata gevonden fat de van de luchtvaart. Het bericht van het vinden van het hjk van André heeft in geheel Noorwegen groote belangstelling gewekt. Alle bladen brengen uitvoerige berichten omtrent de ontdekking van het kamp en de lijken. Voor zoover men uit de berichten kan op maken. te het vrij zeker, dat de expeditie indertijd niet met den ballon is verongelukt, want alles wijst er op, dat het kamp zorg vuldig aangelegd was en dat André en rijn begeleiders de plek te voet of met de boot, die zij meegenomen hadden, moeten heb ben bereikt. De mocassins en andere voor werpen. die men gevonden heeft waren zeer versleten, wat er op wijst.' dat de ongeluk- kigen lang in het kamp hebben geleefd. André, wiens lijk zeer goed geconserveerd Is gebleven, heeft waarschijnlijk het langst geleefd. Hij heeft ook de laatste aanteeke- ningen in het dagboek neergeschreven. Een van zijn lotgenooten te door hem begraven in een geïmprovteeerden grafheuvel. By het lijk van André vond men ook nog wetenschappe lijke instrumenten en vuurwapenen. Volgens een bericht van Berlunsche bla den uit StockholAi heeft de Zweedsche re- géering besloten een oorlogsschip naar het Noorden te jenden. Het schip' zal de „Brattvaag". waarop de stoffelijke overschotten van dr. Horn en zijn begeleiders teruggebracht worden, tegemoet reizen. De lijken zullen dan overgebracht worden op het oorlogsschip, dat ze naar Stockholm zal brengen, waar een begrafenir op staatskosten zal plaats vinden. nig onttrokken aan de productie als in Nederland. Er zijn op het gebied van 1 van cijfers te geven. *s«-ksin 5vor~ wat be- voor de defensie, ge- -die daarvoor het minste geven. Wij zijn een rustig volk, dat zich niet laat opzweepen tot deelname aan een wedloop in bewa pening. Wij hechten echter niet te zeer aan cijfers, omdat deze veel te veel ge legenheid bieden tot bestrijding en bovendien als vergelijkingsmateriaal nooit nauwkeurig kunnen zijn, omdat de defensiebêgrootlngen overal verschillend zijn ingericht; al voegen we daar direct aan toe, dat de Nederlandsche defens'.e- begrooting. waarop pensioenen van tal van diensten voorkomen, die slechts in verwijderd verband staan met de weer macht, in dit opzicht voor vergelijking voor de ontwapenaars zeker niet voor- deelig is. Liever stellen wij daarom eens enkele niet te weerspreken feiten van partij- genooten der Nederlandsche ontwape naars tegenover hun actie tegen het vlootplan. Laat „Het Volk” maar eens afdrukken het artikel van het lid der Labourpartlj in Engeland Kenworthy, waarin hij schrijft over het bewape- ningsschandaal aldaar. Men kan het vinden in de Socialist van 18 Juli. Hij schrijft daar: „Bij de laatste alge- meene verkiezingen werd geen punt van de officieele Labourpolitiek met zooveel eenstemmigheid door de partij onder steund als de vermindering van de be wapening. Gedurende vier jaren van op positie was de parlementaire fractie te keer gegaan tegen de verkwisting der conservatieven, speciaal op het gebied van den aanbouw van nieuwe oorlogs schepen. Gedurende de verkiezlngs-cam- pagne werd door de leden van het hui dige kabinet nauwelijks een redevoering gehouden, die niet een welsprekende passage bevatte, waarin vermindering der bewapening werd bepleit.” Op grond daarvan, zoo verklaart dit parlementslid, kreeg de partij den steun van duizenden en nu wijst hij op het resultaat. Met uitzondering van één klasse van schepen, de onderzeeërs, kwam de Ar- beiders^egeering, na het tot stand kernen van de Vlootovereenkomst, met een pro gram voor den aanbouw van oorlogs schepen, grooter dan de programma’s van de conservatieven voor de jaren 1926, 1927 en 1928. De arbeldersregeering In Engeland, die de verkiezing won onder de leuze vermindering van bewapening, stelde voor: Alle ebonné’s op dit bied zijn inxevolze de verzekering.voorwe.rden tegen oogev.llen verzekerd voor een der volgende ujtkeerinXn f 3000 De sociaal-democratische pers beroept er zich op, dat er welhaast nimmer een besluit van party en vakverbond met vollediger instemming door de massa der partygenooten is begroet, dan dat van de thans op touw gezette actie tegen het vlootplan. Handig wordt van het voorloopig werkplan van den Minister van Defensie gebruik gemaakt, niet alleen voor het voeren van een ontwa- I peningspropaganda, maar ook voor een propaganda voor de 8. D. A. P. De actie tegen het vlootplan wordt zelfs zóó op den spits gedreven en gebruikt als mid del om door machtsvertoon indruk te maken, dat een rustige zakeiyke be- échouwlng en bespreking van de voor stellen er door In het gedrang komt. Het vlootplan wdrdt misbruikt tot een aanval op de Katholieke Staatsparty, want men ontziet zich niet den indruk te wekken, alsof het voorstel van minis ter Deckers een gevolg is van een spe cifiek Katholieken elsch. Dat dit in stryd is met de feiten, behoeven we niet te betoogen. Het Katholiek program vraagt slechts een organisatie van leger en vloot, die beperkt is tot hetgeen nood- zakeiyk is voor de handhaving van dc neutraliteit en de verdediging der onaf- hankeiykheid. In hoeverre hetgeen thans aangevraagd wordt en voor de eerst - komende jaren noodig geacht, daaraan voldoet, kan worden nagegaan, vry en onafhankelijk en zeker niet onder in vloed van de S. D. A. P. Deze party blaast In deze dagen hoog van den toren en roept over een vloot wet en 120 millioen die noodig zullen zyn, maar dat is alleen om de massa te verblinden, want de leiders weten beter. In rustiger sfeer, zooals m de „Socialistische Gids”, die meer vooi het intellect In de roode party bestemd is dan voor de massa, schryft de heer Albarda dan ook: „Kan nu, daar dit Vlootplan niet in een wetsontwerp te neergelegd, maar slechts in een byiage van de Memorie van Toelichting te me- - degedeeld, de beslissing over den derden kruiser en het Ned. Indische flottielje- «aartuig als een op zich zelf staande worden beschouwd, die tot geen verdere daden bindt of verplicht? Formeel genomen nel. De Staten-Gene- raal biyven vrij, ook als zy voor 1930 de nu aangevraagde 770.000.hebben toegestaap, voor 1931 en de volgende jaren de verdere uitgaven, in het vloot plan voorzien, te weigeren.” Daar komt het nu juist op aan, want daaruit biykt, dat de heele actie van de 8. D. A. P. gaat tegen die 770.000. De heer Albarda tracht nu wel te betoo gen, dat die formeele vryheld van geen beteekenls is, maar dat is een zaak, waar uitsluitend zy over te oordeelen hebben, die voor het toestaan van deze gelden Tullen stemmen en uit het Voorloopig Verslag biykt maar al te duideiyk, dat een groot deel van deze leden en dat «yn zonder twyfel de Katholieken niet gebonden wil zyn. zy wenschen voor volgende jaren volledig hun vryheid te behouden en daarmede vervalt al wat door de ontwapenaars wordt aangevoerd tegen het vlootplan, dat ze ons volk al maar willen voorstellen als een vloot wet. Er is echter nog een andere vraag te stellen en wel hoe de 8. D. A. P. al3 internationale party zelf staat tegenover het vlootplan. Men kan hier nu wel hard roepen om ontwapening en het weigeren van ieder bedrag voor de vloot, maar de vraag is wat geeft die party daarvoor in de plaats, welke zekerheid bestaat er dat wy door ontwapening niet in een oorlog zullen worden be trokken en hoe denken de partyge nooten daarover in andere landen? Ons land verleent de meest krachtige steun aan iedere poging ter geiykty- dige en wederzydsche vermindering van bewapening geheel overeenkomstig de vredesnota van Benedictus XV en het Katholiek program. In dit opzicht geven we zelfs een voorbeeld, want niet één land geeft, niettegenstaande wy een land- en een zeemacht moeten hebben, zoo weinig uit voor bewapening als Ne derland. Van het geheele staatsbudget geeft per jaar BUREAU 1 HOF 'Telefaon: Administratie Rrdarlir No. 633 kondigd dat dit land ging ontwapenen. Tot heden is er niets gebeurd, maar wat erger is, by onderzoek bleek, dat de ont wapenaars niet kwamen met verminde ring, maar met een voorstel tot ver meerdering en versterking van de vloot. Te Genève was het de soclaal-demo- craat Paul Boncour die aan de ontwa peningsconferentie de grootste moeilijk heden in den weg legde, waardoor daar tot heden evenmin iets bereikt werd. In Tsjecho-Slowakye, om niet steeds met België en Frankryk aan te komen, maken de sociaal-democraten deel uit van de regeering. Aan ontwapening wordt niet gedacht, zy handhaven er een eerste-oefeningstyd van 18 maan den, stemmen voor de defensie-crèdle- ten en zyn alleen voor ontwapening als Rusland het voorbeeld geeft, al voeren zy ook evenals in Engeland propaganda met de leuze. De 8. D. A. P. voert hier actie tegen hetgeen de regeering aanvraagt voor de vloot, waarvoor zy geen geld wil geven. Hierby is het echter alleen te doen om de macht, want heeft zy deze eenmaal en jvordt zy gedwongen verantwoorde- lijkheid te dragen dan zal men hier h 5 zelfde zien gebeuren als in andere landen, waar de S. D. A. P. aan de re geering deelneemt, wy achten ons volk te nuchter om dit spel niet te doorzien en daarom vertrouwen we er op dat geen steun aan die actie zal worden verleend. is eveneens kennis gegeven aan de bestu ren der RK en ProL chr. bonden. De A. T. A. M.-directie heeft de uitnoo- dtgfciB aanvaard. Muiterij Peru, maatregelen. Het memorandum van Brtand aal waar- schyniyk 8 September te Genève in bespre king komen. straffingen. die in bet buitenland berucht zijn geworden, zal men ook dit optreden in het buitenland niet anders kunnen doen dan laken.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1930 | | pagina 1