t
fe
De
Zuiderzeevisscherij*
Tentoonstelling
1
|i
i
r
7
I
ft
I
•Ji
te Enkhuizen
r".
BLADZIJ
DINSDAG 26 AUGUSTUS IVöG
Sint Laurentius voor de meisjes
I
Min. Reymer - Opvoering openluchtspel
De Visscherij-tentoonstellin^ te Enkhuizen
I
Gevonden voorwerpen en dieren
STADSNIEUWS
I
Onder verzet opgebracht
- 4
4
I
ü5s
l
Tooneel
gedurende de kermis
2e Opvoering revue
„Het Tooverrijk”
Officieele openin^door
1T
Ier-
131. t
n
Wie wil telepaat worden?
I
kennis te
van Foittto
Agentschap K. L. M. voor Alkmaar
en cmstreken
De Graalbeweging
Woensdag 27 Augustus.
Sehi-
i
ten-
sociaal-economische beweging,
ie
Stand van de Reedersvereeniging van de Nederlandsche HaringviaschertJ
V
1
I
▼ar
‘I
1
I
s|
il
i
i
’nhoud,
kano.
Hoewel de kermis vrij rustig is verloopen,
heeft Zondagavond te ongeveer kwart over 8
een zekere Jb. P. uit Egmond op de Laat
een opstootje verwekt.
Met eenige kornuiten wilde hij een cabaret
op de Laat binnengaan, zonder daarvoor
entrée te willen betalen. Hierop ontstond
een scheldpartij tusschen P. en een voor de
kaarten ver koop aangewezen persoon.waarbij
P. plotseling een mes te voorschijn haalde.
Inmiddels gearriveerde politie-agenten wis
ten P. te grijpen en hem het mes afhandig
te maken, waarna zij hem onder hevig verzet
naar het bureau brachten. P. was ook nog
in het bezit van een wapenstok.
Zooals begrijpelijk verwekte dit opstootje
veel belangstelling van de zijde van het
publiek.
tot bezichtiging der
ten
ons
i bui-
half
in het
8 de-
Iré.
PDOl-
Bident
enig,
voor-
omen,
■egee-
I ech-
t blad
i den
i PU-
naar»
icht-
slen.
Men heeft den in Alkmaar zoo langza
merhand beroemd geworden telepaat Maloïtz
herhaaldelijk gevraagd, of hij hier geen
cursus wilde geven In telepathie.
Eigenlijk is dit onzin, want telepathie Is
niet. iets, wat men op een cursus kan leeren.
maar een soort hyper-gevoellgheid. De eene
mensch bezit die meer, de ander minder.
Het eenige wat men doen kan is dien aan
leg wat ontwikkelen.
Daartoe zal de heer Maloïtz gelegenheid
geven Woensdag- en Donderdagmiddag van
2 tot 4 uur in café Centraal.
Zijn er dus liefhebbers of amateurs, zij ge
bruiken deze kans
Gisteren was het voor Enkhuizen de groote
dag der opening van de Zulderzeevisscherij-
ten toonstelling.
Aan de uitnoodiging van het hoofd-
comlté tot bijwoning van deze opening had
den velen gevolg gegeven. Onder de aan
wezigen waren vooreerst Z. E. Minister
Reymer, de Commissaris der Koningin van
Noord-Holland Jhr. Mr. Dr. A. Röell, voorts
de heer Ch L. van de Bilt, lid der Tweede
Kamer. Xr. Ringers, de heer J. A. R. Bosma,
oud-Burgemeester van Enkhuizen, J. J. C.
aan den dag legden, ons opnieuw heeft
aangetoond, dat eendracht macht maakt
en dat wij hier in Enkhuizen tot groote din
gen nog in staat zijn.
leze slachtoffers beveelt
belangstelling van den
Schouwburg .1 Galden VUes”: „Chinee-
sche Landhuis”, Amsterdamsch Tooneelge-
zelschap Verkade en Van Dalsum.
Schouwburg „Harmonie": -Firn.
meek". Kon. Ver. Het Nederl. Toneel.
Schouwburgioge Doeleveld: „Turf in je
Ransel'. Revuegezelschap Bouwmeester.
Nieuwe Schouwburgioge Doeleveld: „Blca-
ke Bet”, Ensemble Bouber.
Hieronder publiceeren wjj de lijst van too-
neelstukken enz. welke voor ▼■Iwasaen ka
tholieken zijn goedgekeurd.
I
I
Hierna Is het Z.E. de Minister van Water
staat, de heer Reijmer. die het podium be»
klimt. Hjj zegt ongeveer het volgende:
Reeds sedert 1918 spreekt men over de
droogmaking der Zuiderzee en wordt het
meesterwerk van Minister Lelij bekroond.
De laatste jaren wordt gewerkt In versneld
tempo. Met hulp der ervaring wordt gewerkt
aan een ideaal der toekomst. Weemoed ver
vult ons echter bij het aanschouwen van het
geen verloren gaat Men voelt de behoefte,
zich af te vragen, wat gebeurt er en waar
gaan we heen? Het is een uitstekende ge
dachte van de kloeke burgers van Enkhuizen
het verleden hier nog eens te laten zien,
doch ook de toekomst Gaarne heeft de Re-
geering hiertoe bijgedragen om dit te doen
slagen. Met weemoed zullen we terugzien
naar de Zee. schildcrachtlge dorpen zullen
verdwijnen, deze tentoonstelling wil dit alles
nog eens laten zien Laten we ook een blik
op 1 heden vestigen Was thans wordt ge
wrocht dwingt de bewondering af zoowel in
binnen- als buitenland. Veel gaat verdwij
nen. doch we hopen iets beters, lets schoo
ners hiervoor in de plaats te stellen. De
volgende geslachten zullen ons dankbaar ge
denken. Spreker hoopt voor de kloeke Zul-
derzeevisschers die In hun bedrijf geen brood
meer kunnen vinden, dat deze zullen ver
trouwen. Ook deze tentoonstelling is hiervoor
leerrijk
Hiermede verklaarde de Minister de
toonstelling voor geopend
Het hooge gezelschap ging hierna onder
leiding van het bestuur der Z.V.T. en het
Gemeentebestuur over I
tentoonstelling. Een beschrijving der
toonstelling mochten wy -eeds eerder in
blad opnemen.
Voor een geheel gevulde Patronaatszaal
heeft gisteravond de 2e opvoering plaats
gehad van de revue „Het Tooverrijk”, blij
kens het programma onder regie en naar
ontwerp van den heer Jean Robert, waar
van de eerste opvoering bij het zilveren
priesterfeest van pater A. Oonk OJ>, zoon
uitbundig succes oogstte.
Ook gisteravond hebben de talrijke aan
wezigen weer kunnen genieten van de bloe
menpracht waarmede alles is omgeven, van
de zoo vlot voorgedragen dialogen tusschen
de beide Volendammers.. Vooral het 5e be
drijf. dat de levensbeschrijving van pater
Oonk inhoudt geheel op rijm en zang, viel
zeer in den smaak. Hierbij zij vermeld, dat
nagenoeg dit geheele bedrijf vervaardigd U
door onzen vroegeren stadgenoot, den heer
Joop Vermeulen te Haarlem.
We vertrouwen, dat de zaal van het Rosa-
patronaat vanavond te klein zal blijken otn
aan alle aanvragen voor entreé’s te kunnen
voldoen.
Deze aardige kinderrevue dient een letter
te zien.
Excellentie, Dames en Heeren,
Zoo is dan eindelijk de dag aangebroken,
waarop deze Zuiderzee vlsscheri) ten toonstel
ling ial;worden geopend! Een dag, zoolang
verbeid door het Ijverig bestuur, omdat het
voelt, dat thans de kroon op zjjn werk zal
worden geset een werk, dat bijkans twee
Jaren van Ingespannen arbeid voor het be
stuur heeft beteekend!
Dat het mij, als burgemeester en tevens
eere-voorzitter vergund is een enkel woord
hier te spreken, kan Ik niet anders als van
harte toejuichen, daar ik de Z. V. T., als
het ware, van dag tot dag heb zien grooeien
en haar daarbij steeds een warm hart heb
toegedragen. De Z. V. T„ oorspronkelijk
door velen sceptisch aa*igezien, als een te
omvangrijk werk voor een kleine plaats als
Enkhuizen, wist zich geleidelijk aan van den
steun van talloozen in den lande te verze
keren, zoodat we ons thans trotsch gevoelen
zoo iets grootsch binnen onze veste te
kunnen vertoonen. De tweeledige doelstel
ling: „bet verdwijnende en het komende"
te demonstreeren, werd begrepen en Enk
huizen was. als *t ware, de aangewezen
plaats om dit idee te verwerkelijken. Welke
stad aan de Zuiderzee kon immers in den
ouden tijd in belangrijkheid evenaren met
de onze? Sprak niet reeds Gerard Brandt
van de vermaarde en aloude koop- en zee
stad Enkhuizen? En aan den anderen kant
welke stad heeft het zich niet laten welge
vallen. dat een Fransch schrijver haar be
titelde met den smalenden naam van „vide
morte” aan de Zuiderzee en heeft zich op
gewerkt tot een welvarende en bloeiende
stad, zooals wij de stad thans kunnen noe
men?
rjjvereenlgingen vooraanstaande
visschers beschouwen thans op een heel
kleine uitzondering na de Z. V. T. als de
hunne. En wat Is de gedachte, die hieraan
ten grondslag ligt? Deze, dat men, om te
kunnen oordeelen wat er gaat verdwijnen
en wat nooit meer terug zal komen, eerst
moet welen wat men heeft. En dan wijs Ik
op die stoere visschersbevolklng, die van dag
tot dag. niet lettende op weer of wind,
haar brood zocht en vond op zee. Beseffen
wj) aHen in Nederland, dat een ras zal ver
dwijnen waarvan men’ later nog maar spo
radisch de eigenschappen zal terugvinden,
die toch eenmaal Enkhuizen, en Hollands
glorie uitmaakten, toen de Staten van Hol
land weleer de Haringvangst in hunne plak
katen de hoofdnering, de welvaart en de
voornaamste mijn dezer landen noemden?
Ja ik weet wel, dat wjj hier in Enkhuizen
allerminst bij de pakken neerzitten, ook
weet ik wel, dat het transformeeren van
beroepen tot de mogelijkheden behoort,
waarvan ook in ons land uitstekende voor
beelden te noemen zijn, laat ik slechts wij
zen op de Aalsmeerder tuinders met wereld-
reputatle, die vroeger ter visch- en wal-
vlschvangst gingen, maar een leder zal het
mij toegeven, dat dit voor de belanghebben
den ven het huidige geslacht lang geen ge
makkelijke taak Is En juist dit beoogt de
Z. V. T., dat op het psychologische moment,
dat een afsluitdijk geleidelijk aan de keel
toeknijpt van een der wereldzeeën uit de 17e
eeuw, en terwijl de laatste droppel zoojuist
uit de Wierlngermeer wordt gepompt, wij
hier moeten toonen, datgene, wat de ge-
wjjAgde omstandigheden van ons zullen
eischen en waardoor wij hier uitgerust wor-
den otn den nleuwpn toestand tnauinpedlg
Geels. Tuinstraat 58; heerenhoed P.
«’-Frrtder. An’-Uer»tra«t 8: >’’'-u»matlteitie.
T. A. d Meu’-n. K v t Veerstraet 90;
d Meio-n. k. v. t Veerstreet 30;
armband P. J. F*k*n. g- ktn-
-lerscbnentle. J. Hoek. Studler van Surck-
’»»n 9. Bergen.
Wanneer men weder In tg
het verloren voorwem wordt men verzocht
seven aan het BuxeM
Dat wjj bij onze plannen den krachtigen
steun der regeering mochten ondervind-n
reeds van
onaanzienlijk de taak, dat niet minder dan
drie ministers en dan Z. Exc. Colijn zich
onverwijld bereid verklaarden zitting te
nemer, in het eere-comité en dat ook de
Commissarissen der Koningin van de provin
ciën rond de Zuiderzee dit goede voorbeeld
volgden voor deze hooge eer onze stad
betoond, breng ik dezen Excellentiën gaarne
onzen bijzonderen grooten dank. Hierdoor
Zooals men indertijd uit een advertentie
in dit blad heeft kunnen lezen, is het sub-
agentschap voor Alkmaar en omstreken van
de K. L. M. thans in handen gekomen van
de N. V. „West-Friesland -Smits. Reederij-
Alkmaar-Amsterdam-Antwerpen. gevestigd
alhier. Langestraat 68,
De heer Smits heeft de zaak direct grootsch
aangepakt; met behulp van een ruime éta
lage van den heer Frankenberg heeft hij wil
len toonen wat de K. L. M op het gebied
van het Internationale luchtvaartverkeer te
beteekenen heeft.
Men ziet in deze étalage verschillende types
van vliegtuigen, zoowel van de KIM als van
de buitenlandsche luchtvaart-maatschappijen
als Farman en Luft Hansa.
Behalve een goede collectie reclame-mate-
riaal op het gebied van personen- en goede-
ren-vervoer ziet men in deee étalage alle
mogelijke dienstregelingen voor het lucht
verkeer in en buiten ons land en in Ned.
O.-Indië.
Speciaal wordt de aandacht gevestigd op
de verzending van bloemen, druiven, toma
ten en andere vroege producten uit koude
en warme kassen; vooral dus van belang
voor de streken als Warmenhuizen en om
streken en de duinstreek Castrlcum. Ber
gen. Schoort, waar de glascultuur ieder jaar
toeneemt
Wel staan de kweekers nog vreemd tegen
over het vervoer van hun artikelen door de
lucht, doch dit is meer een gevolg van on
bekendheid met de resultaten van het vei voei
per vliegtuig.
Het is derhalve raadzaam, dat de kwee
kers die met hun producten de buitenland r
sche markten willen bestrijken, zich vaadfi
noodlge gidsen voorzien.
Het gidsje voor snelvrachtverkeer van de
K. L. M. bevat een schat van praktische
en interessante gegevens.
Voor allerlei inlichtingen wende men zich
tot het kantoor Langestraat 68.
onder de oogen te zien. 2k» bezien, zal de
Z. V. T. voor zeer velen van meer dan ge
woon belang geweest zijn.
De daadwerkelijke steun voor dit op
bouwend werk ondervonden van den dienst
der Zuiderzeewerken, de Nederlandsche
Heidemaatschappij, het rijksinstituut voor
vlsscherijonderzoek, het vlsscherijproefsta-
*tlon, de generale commissie, reedersvereenl-
gingen en de gemeentebesturen is voor ons
van niet te onderschatten waarde geweest
en de inzendingen dezer corporaties zulten
voor menigeen uitermate leerrijk zijn.
Grooten dank breng Ik aan al die diensten
en aan derzelvers leiders en ik hoop dat het
ruim te verwachten bezoek voor hen een
kleine compensatie mag vormen voor de ve
le moeiten die ‘zij zich hebben getroost.
Ook dankbaar gedenken wij de talloozen,
die ons docr de liquide middelen aan de
verwezenlijking van het plan hielpen. Voor
al het rijkssubsldle. maar niet minder het
belangrijke subsidie der provincie onzer in
woning, gevolgd door tallóoze particulieren
en gemeentebesturen, vormden de hoekpij-
lers waarop wjj dit tretsche gebouw ver-
mochter. op te trekken. Maar dengenen,
die denken mochten, dat dit de eenige
Inkom'ten onzer begroeting vormden kan ik
wel zeggen, dat zU niet tusschen de regels
door kunnen lezen. Want daar staat g#
schreven tusschen bijna elk cijfertje, het
groote persoonlijke offer gebracht door de
vele commissieleden in den verm van veel
vrijen tijd, want de Z. V. T. beteekende
voor hen de beginletters van: „zonder vrijen
tijd". Het Is hier niet de plaats om elk één
voor één te gedenken, dat brengt gevaar
mee door volgorde en onvolledigheid wel
licht. maar allen zullen het wel met mij
eens zijn, dat Ik deze heele groep van wer
kers omvat, wanneer ik hier den naam
noen» van onzen voorzitter Stapel.
Mijnheer Stapel, voor u moet dit wel een
zeer blijde dag zijn. Temidden van uw
drukke werkzaamheden, als directeur van
twee werven, wethouder en veel vereeni-
glngswerk. hebt gij u direct bereid ver
klaard hierin de leiding te nemen, met
onzerzijds de vaste overtuiging, dat wanneer
u het aanvaardde, het ook moest slagen.
En ik weet zeker de tolk te zijn van alle
commissieleden, als ik u hier op dit moment
hun harteljjken dank breng voor het reu
zenwerk. En ik durf zelfs wel vertier te
gaan, als Ik hier ook spreek namens de
gan-che burgerij; want nooit tevoren aan
schouwde de stad zoOn tentoonstelling bin
nen hare wallen en Ik vermoed, dat het ook
weer lan? zal duren eer er weer zoo een
verschijnt. Moge uwe ingespannen arbeid
thans beloonlng ondervinden door het groote
aantal aanwezige autoriteiten en belangstel
lenden en straks door talrijke bezoekers,
die vla de loketten zullen zorg dragen voor
een sluitende rekening. Als dit het geval
zal zijn, dan zult u tenminste voor het
laatst geen arbiter behoeven te zijn, zooals
u zoo dikwijls in onze vóórvergaderingen
moest optreden.
Grooten dank zijn wij ook verschuldigd
aan de talrijke inzenders, zoowel van bin
nen als bulten de stad. De eersten zullen
ons op ruime schaal toonen waartoe Enk
huizen In staat is en de laatsten zullen
ons laten zien al wat we noodlg hebben
om steeds maar vooruit te gaan. Dat al deze
firmanten in deze moeilijke tijden het
hebben aangedurfd om nogmaals te expo-
seeren. pleit voor hun zakendurf, waarvoor
ik hun hiervoor gaarne een eere-saluut
breng. Dat het geheel in architectonisch
verband werd gebracht en zooals wij straks
zullen zien tot stand kwam, danken wij den
heer Melis, dl eals directeur v. h. Hypsoc-
tentoonstelllngsbureau te Amsterdam gedu
rende de laatste maanden voor de Z. V. T.
steeds een zeer zakelijke en aangename
medewerker was. en ook den heer Louwers,
die met de andere leden der bouwcommissie
hieraan vanaf het begin tot het einde toe
met de meeste energie heeft gewerkt. Dat
er sprake is van een reuzenwerk, pilt u
straks met eigen oogen kunnen aanschou
wen en zult u ook ontwaren, dat In alle
vebouwen en poorten het afscheid aan onze
dierbare Zuiderzee wordt gesymboliseerd.
Maar dat dit afscheid niet treurig zal zijn,
Aanwezig aan het Bureau van PollUe.
Langestraat en aldaar te bevragen op alle
werkdagen tusschen 11 en 1 uur. de navol
gende voorwerpen als gevonden gedeponeerd
op: 22. 23, 24 en 25 Augustus 1930: Binocle:
bal; stuk portemonnaiebelastingmerk in
étui; handschoenen; sleutels: banden van
jassen en mantels.
Aanwezig en te bevragen bij de navolgen
de ingezetenen, onderstaande voorwerpen,
als gevonden aangegeven op 22. 23, 24 en
25 Augustus 1930: Portemonnaie met lnh„
J. Groothuizen. Oudegracht 163; sleutel. H.
Peetoom. Geest 36; broche met haar. H. C.
Bierman. Ie Kanaalstraat 5; sleutel, H.
T«uw Kofdijkstraat 10; bos sleutels, J.
Schot. Overdtestraat 4; ring met glas van
autolamn. H. Madderom. Npontervaart 46:
6 lepeltjes. J. Plant Bergerweg 64; kinder-
nortemonnaie met tnh., L. KI ever! aan. He-
kelstraat 16; kerkboek. J. Dell Lamoraal-
straat 6: vulpenhouder, F. Huiberts. Geest
21; 2 sleutels. P. Hoogland Stationstraat
32: portemo’male met tnh.. J. Pool. Nieuw-
noortslaan 21; vulpenhouder Postkantoor,
Koorstraat; gebedenboek 'e Kostelijk Roe
mer Vbscherstraat 15; rijwielpomp. Broek
huizen rtouttfl 2; belastintrmr-rk. J. Koud-
lis. Kerirolein 8; omslagdoek. T. Braak.
Wognumschehuurt 24; uortemonnaie met
fa. Spruit en Levers. langestraat;
ha’sket-
i'nk.le M. Kroet: flesch’* eau <Te cologne.
D. Geels. Tuinstraat 58; hnerenhoed. P.
dat zullen u de diverse bloembedden ep de
bloemenmaquette der droogmaking doen zien
en ook hiermede wordt gesymboliseerd, wat
van de toekomst verwachten en wat wij
eigenlijk heden al als 'n kostbaar iets in ons
omdragen.
Voor deze groote belangelooze medewer
king zijn wf] den meest ondubbelzlnnlgen
dank verschuldigd aan de diverse zaadfir-
ma’s hier ter stede, die al zoo dikwijls blijk
gaven, dat zij een warm hart voor de plaats
hadden.
En zoo zou Ik nog wel een heelen tijd
kunnen doorgaan met al diegenen die onder
de Z. V. T. hun schouders zetten te me-
moreeren. Ik denk aan dr. v. Balen Blan
ken. die ons morgen een folkloristisch spel
zal laten zien, waaruit zal blijken, dat het
stamgevoel in West-Frlesland nog lang niet
is gedoofd en dat deze stam onder zijn be
kwame leiding tot groote dingen in staat is
ik zou kunnen spreken van de prachtige
instelling van het scheepv.k. museum ik
zou niet mogen vergeten de mannen der
Vlootrevuecommlssle, der loterij-, huisves-
tings- en verkeerscommlssie om ten slotte
ook niet te vergeten hen, die de leiding
hadden om hier voor attracties en verma
kelijkheden te zorgen. Dat al hun werk
thans tot in de uiterste hoeken van ons
land en zelfs over de grenzen bekend is
daarvoor danken wij van harte de heeren
van de Pers en 'nze commissie vc w pers
en rec'ame.
En thans zal ik eindigen, want een ieder
hier In de zaal zal wel hunkeren naar het
oogenblik der opening, maar ik wil dit niet
doen zonder het uitspreken der beste wen-
schen voor deze tentoonstelling, die zonder
twijfel door *1 de energie die hare bewerkers
is immers reeds bij den aanvang het stem
pel van groote belangrijkheid op de Z. V. T.
gedrukt, welke belangrijkheid nog vermeer
derde door de groote bereidwilligheid, waar
mede u. Excellentie, Minister van Water
staat, bereid werd gevonden de openings
plechtigheid te verrichten. Dit alles culmi
neerde In het aanstaand bezoek der gansche
Koninklijke familie! Vooral dit laatste
feit, dat onze geëerbiedigde Koningin de
Z. V. T. van genoegzaam Belang heeft ge
oordeeld om haar te bezoeken, nam opeens
allen twijfel bij velen weg. deed bet
bestuur met verdubbelde energie verder
gaan en plaatste de tentoonstelling direct
In het midden der nationale belangstelling.
Hiervoor kunnen wjj Hare Majesteit niet
genoeg dank zeggen.
Den belangrijksten steun, In verschillende
vormen ondervonden uit de visscherskringen
rond de geheele Zuiderzee, gedenk Ik hierbij
ook volgaarne. Indien wij er niet In geslaagd
waren de Zulderzeevisschers te overtuigen,
dat ook de Z. V. T. voor hen van groot nut
Is. welaan dan geloof Ik niet, dat wij hier
heden van een geslaagde tentoonstelling
hadden kunnen spreken. De tallooze plaat
selijke commlssiën, de besturen der vlssche-
van Dijk oud-Minister van Oorlog, C. D.
Haas, Schout-bij-Nacht. Inspecteur-Gene-
raal van het Loodswezen, D. Kooiman, lid
van Ged. Staten van Noord-Holland. Verder
de Burgemeesters Schrljnder van Groote-
broek. Zijp, van Venhuizen, Middelhoff van
Hoogkarspel. Koolman van MedembUk e.a„
vervolgens een groot aantal belangstellenden.
Als minister Reijmer in gezelschap van
het dagelijksch bestuur der gemeente
den heer Ringers en den heer Blok van
Tuffelen. het restaurant binnenkomt speelt
het Stedelijk Muziekkorps het Wilhelmus.
Daarna luisterde het gezelschap enkele
oogenbllkken naar een drietal zangnummers
van de zangvereenlging Inter Nos onder di
rectie van den heer A. Groen.
Dan neemt het woord de heer C. Stapel,
wethouder, voorzitter van de Z.V.T. Hij zegt
ongeveer het volgende:
■>rt Het Is ons een groote eer, dat Z. E. de Mi
nister van Waterstaat zich bereid heeft ver
klaard deze tentoonstelling te openen. Met
vreugde hebben we kennis genomen van het
bezoek van H. M. de Koningin.
De oorsprong der gedachte tot het houden
dezer Z.V.T. Is uitgegaan van de Vereenlglng
voor Vreemdelingenverkeer, den Enkhutzer
Middenstandsbond en de Vi-sschersvereenl-
ging „Ons Belang."
Deze zagen bet belang in van een derge-
HJke expositie. Is de drooglegging der Zuider
zee een Landsbelang? Naar sprekers meenlng
wel! Als we de uitgestrekte polder* zien die
zijn drooggelegd en nog kunnen worden
drooggelegd, dan kan het niet anders of wij
moeten dank brengen aan den Minister en
de Volksvertegenwoordiging. De toevoeging
van deze twaalfde provincie aan Nederland
zal een groot feit blijven In de vaderland-
sche geschiedenis. Bij dit groote feit zullen
echter slachtoffers vallen aan vele visschers
en anderen zulten de bestaansmogelijkheden
worden ontnomen, di
spreker aan In de 1
Minister. Bezien we de omzetcijfers aan de
verschillende Tuinbouwveilingen en hierbij
de uitkomsten van de visscherlj, dan kan 1
niet anders of de drooglegging moet ten
slotte een groot voordeel blijken. Wat zal het
worden voor Enkhuizen? Spreker weet het
niet, doch is niet bang voor Enkhuizens toe
komst. Zien we reeds de groote zaadfirma's,
de vlsscheri) ging toch achteruit en dé
laatste dertig jaren Is de Industrie geweldig
toegenomen en heeft zulk een grooten bloei
gebracht, dat Enkhuizen, waar vroeger de
hoogste belasting moest worden betaald,
thans een der laagste kan heffen. Hij brengt
ten slotte dank aan het comité, dank aan
den beer Melisz voor de uitstekende aanklee-
ding der tentoonstelling.
Het woord is hierna aan den heer Zim
merman. burgemeester van Enkhuizen Bpre-
ker zegt het volgende:
De opvoering van het Openluchtspel
Na de officieele opening van de Zuiderzee-
Visscherjj-Tentoonstelltng, welke gisteren
heeft plaats gehad, is er een heele reeks
feestelijkheden in aantocht, die aan de zeer
belangwekkende expósitie den noodlgen luis
ter zullen bijzetten.
Voor vandaag stond de opvoering van een
groot Openluchtspel op het programma, ge
heel onder leiding van den bekenden West-
frieschen folklorist en voorzitter der Ver.
„Oud Westfrlesland" Dr. G. C. van Balen
Blanken, uit Bovenkarspel.
Nadat in de ochtenduren op het Z. V. T.-
terreln door de Belersche Kapel van Heme
iWestfalem muziek ten gehoore was ge
bracht. had in de middaguren het eigen
lijke openluchtspel plaats.
Het motief is ontleend aan het bezoek
van Willem III, Prins van Oranje, Koning
van Engeland en Stadhouder van Holland.
Zeeland en West-Friesland. den 14den Juni
1663 aan Enkhuizen gebracht. Dat voor deze
stad zoo merkwaardige feit historlegetrouw
weer te geven, was uiteraard ondoenlljk.
Daarom werd het bezoek slechts als motief
genomen en het historisch gegeven zooda
nig met folklore en fantasie aangevuld dat
een bezlenswaardig geheel en tegelijkertijd
een feeëriek effect verkregen werden. En
daarin is men zeker geslaagd!
Te omstreeks één uur ’s middags stelde
de stoet zich op op het Stationsplein. Een
kwartier later had aldaar de aankomst van
H. M. de Koningin plaats, aangekondigd
door twee herauten, voorafgegaan door de
Burgemeesters Mr. Joan van Gent en Mey
nert Mossel en begeleid door vier pages, twee
gaande links en twee rechts van de Ko
ningin. Dan komt Z. M. de Koning aan
met riJn gevolg. Bij het In het zicht komen
van het koninklijk jacht worden saluut
schoten gelost, die van boord af beantwoord
worden. Onderwijl speelt de stadsbeiaardier,
de heer R. G. Crevecoeur op het carillon.
De Koning wordt verwelkomd door den Bur
gemeester Mr. Wallich Proost en Gerbrand
Blaeuhulck en den secretaris Albert Haak.
Vervolgens vindt de begroeting van H. M.
de Koningin door Z. M. den Koning plaats.
Ter eere van het vorstelijk bezoek houdt
Enkhuizen dan een optocht, die aan het
Koninklijk oog voorbijtrekt en waarin allés
wat goed, schoon en edel is in West-Fries
land in werkelijkheid of zinnebeeldig wordt
weergegeven. Zoo zien wij zinnebeeldige
voorstellingen, ontleend aan het platteland,
West-Friesch Lllliput. Padvinders, wagens
van Bedrijven en Vereeniglngen. Rederij
kerskamers, die litteraire tafereeltjes vertol
ken, ed.
Na den rondgang door de stad, waarbij
ook muziekcorpsen meetrekken, bereikt de
stoet het Z. V. T.-terreln. waar de Neder
landsche en Engelsche volksliederen ten ge
hoore worden gebracht. De Burgemeesteren
begeven zich dan. vergezeld van. Vice-Admi-
raal "Diomas Vlug en andere autoriteiten
naar de koningsloge en stellen daar aan
Zijne Majesteit den tegenwoordigen Burge
meester. de wethouders, den gemeente-se-
cretaris en den Voorzitter der Z. V, T.
voor
Ein dan begint de Boerenbruiloft In op
tima forma, waarbij het op de gebruikelijke
manier zeer vroolijk toegaat en allerlei vroo-
Hjke liederen gezongen worden.
De volgende gebeurtenis Is de voorstelling
der „Ouwe Getrouwen”, d.z. personen, die
minstens 25 Jaar in één betrekking zijn ge
weest en aan wie de Koning een oorkonde
overhandigt.
De Koning-Stadhouder. getroffen door al
het schoons, dat hij en zijn Gemalin hier
hebben medegemaakt, geeft dan op de ook
In dien tijd gebruikelijke wijze uiting aan
zijn voldoening, door decoraties uit te dee-
lenMaar het zijn wel fantastische
lintjes, die hij weggeeft. Behalve dé Orde
van den Kousenband, verleent hij ook nog
die van Holland en die van de Klimmende
Leeuw, hetgeen met RfcMerslag, herauten-
muzlek en oud-vaderlandschen zang gepaard
gaat.
Tenslotte volgde nog een uitvoering door
de meisjes en jongens van de Enkhulzer
Gymnastiekvereeniglngen. Na allerlei af-
schekfcplichtpleglngen verlieten Hunne Ma
jesteiten de terreinen, terwijl de muziek het
„Wlen Neerlandsch Bloed” en „God Save
the King” speelde.
Belofte maakt schuld en daarom nu iets
over de Graalbeweging, welke organisatie
in heel ons Bisdom Noord- en Zuid-
Holland plus Zeeland voor schoolvrije meis
jes één en dezelfde is sinds Monseigneur dit
officiéél heeft bekend gemaakt nl. einde
Juni. Is het de wensch en t voorschrift van
onzen Bisschop dat voor de meisjes in de
kerk dezelfde geestelijke vereeniging er zijn
zal en wel bij voorkeur de Maria-Congregatie,
meer dan 'n eenvoudig verlangen, ja voor
schrift is het dat banen de kerk eenheid in
organisatie er wezen zal, zoodat, in aanmer
king genomen de trek vanuit de dorpen naar
de stad en het verhuizen van de eene stad
paar de andere, onze meisjes overzl en aan
stonds hetzelfde katholieke verband aan
treffen en zonder al te veel moeite daarin
weder ’n eigen plaatsje vinden. In die een
heid ligt verborgen de groote kracht één
doel, dezelfde middelen, dezelfde methode,
en dat over heel het Haarlemsche Bisdom.
Inderdaad, de beweging gaat wel 'n heerlijke
toekomst tegemoet. Derhalve wat tot nu toe
ten behoeve der meisjes! gebeurde door pa-
tronaats-dames wordt van nu af aan gedaan
door middel van de Vrouwen van Nazareth,
natuurlijk steeds en voorloopig grootendeels
met mede- en samenwerking van plaatselijke
Leidsters. Zie de .rste nummers van De
Zilveren Trompet
Wat is nu feitelijk de Graalbeweging?
Laat ik maar wat verklappen uit no. 3 van
het boekje, genaamd De Vrouwe van
Nazareth
De Graal omvat ’n vijfvoudige beweging
Ze is ie een godsdienstige beweging,
ae een sociaal-economische beweging,
3e een cultureele beweging.
4e een jeugdbeweging,
5e een vrouwenbeweging.
Een godsdienstige beweging. De jonge
meisjes godsdienstig vormen, haar klaar
maken voor haar toekomstige taak van be
wust-katholieke vrouw is ons -ideaal. De
meisjes van nu immers zijn de vrouwen en
moeders van straks. Van haar zal het af
hangen of de geest in de komende huis
gezinnen diep-katholiek of wel modefrn-
onverschillig zijn zal.
Niet haar leden onttrekken aan de wereld
maar de wereld overwinnen Wie in dezen
tijd Christus kiest, moet zich niet terugtrek
ken in de binnenkamers, maar naar buiten
treden en Christus frank en vrij belijden voor
de menschen. Elite-katholieken, bezield met
een geest van offensief apostolaat, die durven
strijden, durven aanvallen.
Een Eucharistische beweging is de Graal.
Volgens de legende is de Graal een smaragden
drinkschotel. door Soba’s Koningin eens
geschonken aan Salomon. Bij het Laatste
Avondmaal rustte Jesus’ Bloed in den
Graalschotel. Op den Calvarieberg ving Jozef
van Arimathea er de bloeddruppelen in op
uit Jesus’ hartewonde en nadat de Graalsage
herleefde omstreeks 1300 ontstond er een
Graalgeweging, die een merkwaardige op
bloei der Eucharistische devotie dten gevolge
had. Onder den invloed van de Graalsage
kwam de vrouw tot het idee om de H. Hostie
te gaan uitstellen en te aanbidden uit dien
tijd dan ook dateeren ciborie en monstrans.
Vrouwen verkregen ook van den Paus de
instelling van H. Sacramentsdag en van de
Sacramentsprocessie. De Graalgedachte in
onze dagen kan ook nu leiden tot eene ver
dieping van de Eucharistische devotie en door
algemeene Communiën en „ucharistische
biduren wil „de Graal” dan ook liefde en
eerbied tot de H. Eucharistie in de meisjes
bewaren en versterken.
ae Een sociaal-economische 'beweging. Ook
het meisje heeft recht op ’n menschwaardig
bestaan. Wel zijn de meisjes nog niet rijp
voor vakorganisatie, maar toch dienen on
toelaatbare toestanden van haar werkkringen
onder de oogen te worden gezien en tegen te
gaan het werk buitenshuis van de gehuwde
vrouw, het samenwerken van jongens en
meisjes, het overmatig overwerk. Pogingen
om een vrouwelijke afdeeling te krijgen aan
het Ministerie van Arbeid is al een stap
in de goede richting Frencken met zijn
Catechsiten van het E. K. werk te Breda is
eveneens ruimen tijd en niet zonder succes
op eenzelfde terrein werkzaam, zoodat in
wederzijdsche samenwerking de resultaten
dan ook niet zullen uitblijven. Worden verder
nog opgericht spaarkassen, arbeidsbeurzen,
bureau’s van beroepkeuze, enz.
3e Een cultureele beweging. Beschaving en
ontwikkeling, geen banael en flauwe tooneel-
stukken. maar wij willen geven goed en ver
heffend tooneel. Verder muziek en zang met
gezonde sport werkt mee tot de alzijdige
vorming vna het meisje. Aan vakscholen
cursussen in koken, knippen, costumenaaien,
zoodat later in het huishouden de handen niet
verkeerd hoeven te staan.
4e Een ‘eugdbeweging. Derhalve is de Graai
geen jeugdzorg onze jeugd wil niet meer
verzorgd, niet meer bemoederd worden.
Zij wil zelf haar eigen organisatie mee be
sturen, mede verantwoordelijk zijn. Iedere
groep kiest dan ook eigen leidster die aan
sprakelijk is voor het gedrag van die bepaalde
eigen groep. De groepleidsters vergaderen,
zij krijgen stevige onderrichting in de plich
ten en door 'n interne crusus komen zij op de
hoogte van heel de beweging.
5e Een vrouwenbeweging. De meisjes blijven
lid tot ze gaan trouwen en door vrouwen ook
wordt de beweging bestuurd. De vrouw dan
ook kan in onzen tijd invloed gaan uitoefenen
op de wereld of beter zij doet het al Noemen
we slechts deze beroepen vroeger alleen voor
mannen gereserveerd zooals dokter, advocaat,
rechter, tramconducteur, tot liftboy toe.u
Die invloed kan zijn öf ten goede óf ten
kwade. De wereld van nu is teveel op den
tnan-alleen georiënteerd, ze is ultra-masculien
Waar is liefde, vrede, mildheid, medelijden
In haar besten vorm zoeken wij bij de vrouw
het pacifieke, het altru/sche, het charitatieve
van zooveel belang in onze maatschappij,
die zoo oer-mannelijk is. Naast de.mannelijke
durf en heldenmoed der martelaren komen
dan te staan de vrouwelijke deugden van
liefde en medelijden, van vredes- en ver
gevingsgezindheid. Als het de vrouw gelukt
haar stempel op de wereld te drukken, als
het haar gelukt de passieve deugden te doen
schitteren, met elkander te harmoniëeren
mannenkracht en vrouwenzachtheid, dan is
zij het die onze wereld tot hare bekeering
voorbereidt. Dan zal het worden één Schaap
stal. één herder mét en dóór de vrouw.
God geve dat de Graalbeweging iets moge
bijdragen tot vervulling van dit grootsch
ideaal van Christus.
En gij die dit leest, wilt gij dan mét ons
blijde begroeten al datgene wat hier in Alk
maar kan leiden tot 'n flinke en krachtige
..Graalbeweging”.
I L>l^ï kL)
der regeering mochten ondervind-n
den aarivang af, verlichtte niet
drie ministers
