ONS BLAD
I
Èi
l!
II
H
DE HEL IN RUSLAND
I
JOH. LAUWERS
i
Voornaamste cJCieuws
aangihe moet op straffe van verlies van rechten, geschieden uiterlijk driemaal vier en twintig uren na het ohgeval
dit nummer bestaat uit twee bladen
WOENSDAG 27 AUGUSTUS 1930
VIER EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 2M
f 40.
Door den trein
gegrepen
Vrachtauto vernield
Motorongeluk te Noord wijkerhout
PAYGLOP 3
De grootsche deelneming
Vervroegde aflossing
Moordaanslag op zijn vronw
Een vijftal ontwerpen gekozen
Dr. Rem melts naar Indië
Frankrijk winnaar
Vliegtuigstatlon in de Poolstreken
p. s.
CREMATIE EN MILITAIRE EER
I
Geen sprake van ziekte
r
De Nederlandsche reis van de
„Graf Zeppelin**
Om het
wereldkampioenschap
Wielerbal
te
5 pCt. leening;
Bloemendaal 1925
De gezondheidstoestand
van Z. H. den Paus
De vaandelgroet aan
H. M. de Koningin
NH
I
tnli
Bij het zwemmen in zee
verdronken
Een vlag voor den
Volkenbond
NOORD-BOLLANDSCH DAGBLAD
c=
(Slot)
aardappel**
▼aa
i
Frankrijk is winnaar geworden van
iber niet
He* luchtschip komt 6 Se]
niet minder
een
i
Beeprekinc van moeOtfUteden der i1%Bm
llii
HIutBotoV
udtne ria*r
Barometerstand 9 uur vjh. 770, stilstand.
rr»
ïa
groeten
Dinsdag
Dr. R. Remmelts. te Amsterdam, sal be
noemd worden tot hoogteroer aan de Me
dische Hoogeschool te Batavia.
LICHT OP. De lantaarns moeten nwwgn
worden opgestoken om 8A6 uur.
ABONNEMENTSPRIJS!
Per kwartaal, roer Alkmaar f 2.—
Voor hutten Alkmaar f 2A5
Met Geïllustreerd Zondagsblad
0.60 booger
I
De „Graf ZeppeHn" komt September
niet naar Nederland
j
Een Invoerverbod
Argentinië.
De aankomst van den vlieger Ven Ornu
te New-York.
pi!
Naar het „Hbd.” meldt, aal de door Jiet
Leven" georganiseerde vlucht van de Zeppe
lin naar ons land met een tusschenlan-
ding op Schiphol, op 6 September in ieder
geval niet doorgaan.
Men tracht nu het plan in de maand
October te verwezenlijken.
In den Ruigenhoek te Noordwijkerhout had
gisteren een ernstig motorongeluk plaats.
Bij het gevaarlijke kruispunt botste de zee
officier Sanders te Voorburg tegen een ahto
van den landbouwer O. Met een versplinterd
been is hij per ziekenauto naar een ziekenhuis
te Leiden vervoerd.
I
Gisteren is bij de Hulk onder de gemeente
Hoorn, een benzinetractor van den dienst
ZaandamHoorn in botsing gekomen met
een fruitwagen. die den onbewaakten over
weg passeerde. De vrachtwagen, behoorende
aan den heer Blom te Schelllnkhout. werd
eenige meters meegesleurd, waarna deze
tegen den wallekant terecht kwam en geheel
werd vernield. De spoorwagen werd ernstig
beschadigd. De passagiers kregen geen let
sel. De chauffeur van den auto werd licht
gewond De treinen hadden 40 minuten ver
traging
AU. .bonne dit M.d rit» Ingevolge de ver~kering.voorw.wden
tta- ongevallen venekerd voor een der volgende uitkeerlnaew
i
B. ea W. van Bloemendaal «trllcn da nog
uitztaande oH. der 5 pCt leenlng van 19SS
in totaal f 8M.000 per 1 Sept. as. afkm-
baar.
Een juist woord
Onlangs kwam in een ingezonden stuk
in het „Handelsblad” de klacht tot
uiting, dat minister Deckers geweigerd
had, aan een ridder Militaire Willems
orde. die uit hoofde van zijn ridder
schap aanspraak kon maken op een be
grafenis met militaire eer, deze militaire
eer te verleenen.
Het feit, dat de overleden ridder niet
begraven, maar gecremeerd werd, was
den minister hiertoe aanleiding.
Het geval verwekte eenige sensatie.
De Katholieke en Christelijke pers
nam den minister natuurlijk in bescher
ming. en wel op dezen grond, dat een
minister moeilijk door militair eerbewijs
goedkeuring kon hechten aap een begra
fenis. die naar de letter van de wet geen
begrafenis is.
Van andere zijde meende men den
minister echter wel een verwijt te mogen
maken in verband met diens weigering.
en mevrouw Van Itallie-van Embden
stelde den minister vragen.
Thans spreekt het „Handelsblad",
waarin de kwestie aan de orde gesteld
werd, zichzelf over het geval uit. en het
doet ons genoegen dat de redactie hier
in toont een julsten kijk op de zaak
te hebben.
De redactie schrijft:
„Hier wordt de oude vraag over de ge
oorloofdheid van verssschlng en de ter-
der voi^a.-^,^ f 3000- f 750- f 250- f 125- 50-
aardebestelling van de asch, weer opge-*
rakeld. Men weet dat art. 1, eerste lid,
van de Begrafeniswet bepaalt: „Elk over
leden persoon en doodgeboren kind wordt
in eene gesloten kist begraven op eene
begraafplaats, overeenkomstig deze wet
aangelegd of volgens de overgangs-bepa-
Ungen dezer wet toegelaten"
De strekking van dit artikel is dus dat
elk lijk moet worden begraven. .Aan
dit voorschrift", schrijft dr. G. G. Pekel
haring In de toelichting in de uitgave
i der Nederlandsche staatswetten van
Schuurman Jordens, „wordt niet vol
daan wanneer na verbranding van bet
HJk, de overgebleven asch en de uitge
gloeide beenderen worden begraven. Even
wel heeft de wetgever verzuimd de per
sonen aan te wijzen die met de zorg voor
het begraven worden belast, zoodat we
gens nlet-nalevlng van ’t voorschrift van
art. 1. eerste lid. der Begrafeniswet, nie
mand strafrechtelijk aansprakelijk kan
worden gesteld. Bij de vaststelling van de
Begrafeniswet heeft de wetgever zich ge
steld op het standpunt, dat lijkverbran
ding niet geoorloofd zou zijn. Die bedoe
ling heeft echter In de wet geen uitdruk
king gevonden, aangezien daarin een uit
drukkelijk verbod van verbranden ntet
wordt aangetroffen." En een zoodanig
verbod met strafrechtelijk gevolg kan ook
niet langs deductieven weg worden ge
construeerd.
De minister die zich in de eerste plaats
aan de wet wil houden, vindt daarin dus
wel is waar niet in alle opzichten hou
vast, maar kan zich tenslotte op de letter
van art. 1. eerste lid, beroepen, wanneer
dit bovendien nog strookt met zijn per
soonlijke gevoelens, en een verbod con-
strueeren. zelfs al kan hij daaraan geen
strafrechtelljke consequenties verbinder
Wij betreuren dat door dezen staat van
zaken geen gevolg kon worden gegeven
aan den laatsten wensch van een ridder
M. W. O-, een wensch die in zekeren zin
op zichzelf een goed recht was.
Maar van eerbied voor de wet kunnen
wij een lid der regeering moeilijk een
verwijt maken."
O. L behoeft het „Handelsblad” het
ook niet te betreuren, dat in dit geval
geen gevolg gegeven kon worden aan
«Jen laatsten wensch van een ridder
W. W. O. (de overledene had de welge-
ring van de militaire eer aan zichzelf
te wjjten), maar overigens achten
wij de uiteenzetting van het „Handels-
iflad” zóó juist, dat wij er gaarne de
aandacht op gevestigd hebben.
Om het wereldkampioenschap Wielerbal
werden gisteren te Antwerpen de finales ge
speeld.
De beslissingswedstrijd om de derde ea
vierde plaats tusschen België AWander
lust (Frankfort) luidt 13.
Ruststand 02.
Finale om de eerste en tweede plaats
Frankrijk—Duitschland 2—0. Ruststand 1—0
De volgorde is dus: Frankrijk (wereld
kampioen), Duitschland, Wanderlust
(Frankfort), België A.
„godsdienstvervolging” is,
dan? Laat de vervolging minder bloe
dig zijn, ze is daarom
intens.
Wat zal de toekomst brengen? Langs
welke Hjn zal de evolutie zich voltrek
ken? Er is omtrent Rusland zoo weinig
te prognostlceeren. Op een en denzelfden
dag kan men lezen, dat het godsdien
stig leven te Moskou hard achteruit
gaat, doch dat de toestand te Perm zeer
hoopvol stemt voor de toekomst. En wat
is voor ons het begrip „Rusland”? Tus
schen de Oekrainers in het Westen en
de Kamtsjadalen in het Oosten liggen
honderden rassen en godsdiensten, doch
het vormt politiek een eenheid, een
unie van „Russ. socialistische Sowjet-
Republleken.”
Wil men het brutale optreden, waar
mede de Sow jets den strijd tegen de
kerk voeren, begrijpen, dan moet men
wel bedenken, dat in Rusland in den
Tsarentijd heel wat aan de Orthodoxe
kerk mankeerde, dat in vele streken van
Rusland het grofste bijgeloof welig tier
de, zoodat het geen verwondering wekt,
dat men de jeugd van het geloof aftrekt
door te wijzen op het schandelijks! bij
geloof. Nog eenige decennia en het oude,
voor-revolutionnaire geslacht zal zjjn ver
dwenen. Daarvoor in de plaats zal ge
komen zijn de huidige communistische
jeugd, de studenten, de arbeiders, de
boeren, die gedrenkt worden in de com
munistische ideologie, die slechts een
averechtsch denkbeeld hebben van Wes-
tersche beschaving, godsdienst, politiek,
economie en sociaal leven. Rusland, het
„heilige” Rusland, zal dan van gedaante
veranderd zijn. Zeker moge God ver
hoeden dat het geheele land aan onge
loof ten prooi valt, doch de tijdsperiode
van één generatie kan het aanschijn van
een land radicaal wijzigen, vooral in
Rusland, waar zich thans een proces
van industrialisatie en materialisatie op
groote schaal voltrekt, ook al gaat dit
gepaard met het uitknijpen van het
hartebloed van het volk. Want waar
is het, wat (door de „Vrije Vereeniglng
van Bootwerkers” in een open brief)
aan Maxim Gorklj geschreven werd:
„Thans, Alexej Maximowitsj, is er meer
nood en verdrukking in Rusland, dan
zandkorrels In de Wolbal”
Gisterenmiddag begaven zich twee Duit-
schers. in dienst van de Mekog aan het
Noorderstrand bij IJmuiden te water. Zij be
gaven zich te ver in zee, met het gevolg, dat
belden door den stroom werden weggetrokken.
Een van de beide mannen kon met uiterste
krachtsinspanning het strand bereiken, de
ander, de 28-jarige B. verdween echter in
de diepte, om niet meer boven te komen.
De motorreddingboot „Neeltje Jacoba" ver
trok spoedig nadat het ongeval te IJmuiden
bekend werd, naar de plaats des onheils. Men
begon direct naar het lijk te dreggen, maar
tot dusver slaagde^ men er niet in dit te
vinden.
De verdachte van den moordaanslag op
een gescheiden vrouw te TTrnikihaan
gisteren te Heerlen gearresteerd.
Naar wjj vernemen is dr. R. Remmelts.
vrouwenarts te Amsterdam en hoofdassis
tent van Prof. Dr. A. H. M. J van Rooy
aan de Universiteits-Vrouwenkllniek, be
stemd om benoemd te worden tot Hoog-
leeraar in de Verloskunde en Gynaecologie
aan de Medische Hoogeschool te Batavia.
31 October as. zal hjj naar Indië vertrek
ken ter aanvaarding van zijn nieuwe ambt.
Dr. Remmelts werd 7 November 1890 te
Zaandam geboren, was leerling der H. B. 8.
te Haarlem van 1902 tot 1907 en werd In
1907 student in de geneeskundige faculteit
aan de Universiteit te Amsterdam In 1915
werd hij tot arts bevorderd, waarna hjj as
sistent werd in het St. Elisabeths Gasthuis
te Haarlem Daarna werd hij in 1917 assis
tent van Prof. Hector Treub In de Unl-
versiteits-Vrouwenkliniek te Amsterdam. In
1919 vestigde hij zich als vrouwenarts te
Haarlem en werd tegelijkertijd assistent van
Dr. A. H. M. J. van Rooy. die destijds Di
recteur van de Vrouwenkliniek der ..Johan
na van Lyndenstichting" aldaar was. Bij
diens benoeming tot Hoogleeraar te Am
sterdam. werd Dr Remmelts op voorstel
van Prof. v. Rooy aangesteld als zijn Hoofd
assistent aan de Universiteits-Vrouwenkllniek
te Amsterdam, in welk ambt hij tot heden
nog werkzaam is. Tevens was hij de laatste
jaren als Gynaecoloog verbonden aan het
Juliana-Ziekenhuis te dezer stede.
In 1923 promoveerde Dr. Remmelts tot
doctor in de geneeskunde, op een proef
schrift over ..Buitenbaarmoederlijke zwan
gerschap". Daarna verschenen nog tal van
wetenschappelijke publicaties van zijn hand.
In een interview, dat de ..Msb." met Kar
dinaal Van Rossum had. zeide deze o.m
over de ziektegeruchten van Z. H. den Paus:
„ZIJ schijnen gedurende de plechtigheden
van het huwelijk van den Italiaansohen
kroonprins in de wereld te zijn gekomen.
Er zijn toen hooge Fransche families in de
Antichambres van het Vaticaan geweest en
deze hebben daar verkeerdelijk verstaan,,
dat Z. H. de ziekte had van den heer Poin
caré. dus lijdende was aan prostaat. Dit is,
zooals ik u reeds gezegd heb. absoluut on
juist en wjj mogen er ons over verheugen
dat. ondanks anders luidende berichten, de
H. Vader een goede gezondheid geniet, die
Hem in staat stelt Zijn vele en drukke
dit feit geen geheim. Men huldigt de
opvatting, dat godsdienst in het alge
meen en Christendom in het bijzonder
rechtstreeks in strijd zijn met de fun-
damenteele beginselen van het com
munisme. De huidige heerschers beken
nen openlijk, dat zij den godsdienst In
Rusland ten slotte willen doen verdwij
nen en zij willen dit doel bereiken door
de jeugd aan allen godsdienstigen In
vloed te onttrekken.
Priesters worden automatisch van alle
burgerrechten beroofd, d. w. z. zij krij
gen zelfs geen rantsoenkaarten en krij
gen geen wonlngruimte toegewezen.
Hun geringste overtreding wordt als
contra-revolutionnaire actie gebrand
merkt. Hierop volgt di/ect doodstraf,
gevangenis, verbanning.
Overal, vooral in de steden, worden
de kerken steeds leeger en leeger en
het meerendeel der Christenen in Rus
land is boven de dertig jaar oud. De
jonge generatie is communistisch en
daarom niet-christelljk. Over het alge
meen zijn gemiddeld twee leden per
gezin godsdienstig en dit terwijl de ge
zinnen meestal zeer groot zijn. In Mos
kou is het aantal kerkbezoekers in ver
houding met de bevolking klein; jonge
menschen ziet men thans zelden in de
kerk.
Indien dit geen moderne manier van
wat is het
ADVERI EN IIEFRUS» Va« 1—
regeb f IA»: elke regel «»eer f R3*.
RECLAME per regel A7» veer
de eerste pagina; voee de overige
pagina s f «AR
RUBRIEK .VRAAG RN AANBOD"
b(j vooruitbetaling per plaatsing
SA» per advertentie van 5 regels:
Mere regel meer 9.12
Uit Williamstown (Massachusetts) wordt
bericht, dat op de vergadering van Ameri-
kaansche politici en technici de moeilijkhe
den zjjn besproken, welke zich voordoen bfl
het vestigen van vllegtuigstations in de
Noordelijke Poolstreken. Men ging hierbij
van bet standpunt uit, dat het aanleggen
van zulke stations in onzen tijd van even
groot belang is als het maken van kolensta
tions voor schepen In vroegere jaren, maar
zoo werd verder betoogd, de nog niet geheel
vastgestelde eigendomsrechten van Europee-
sche staten op enkele der landen en eilanden
in de noordelijke zeeën belemmeren de uit
voering van deze voor Amerika zoo gewich
tige plannen. Als stations komen vooral in
aanmerking het Wrangel-eiland, Spitsber
gen, Frans Josephland. Noord Groenland en
Ysland. maar voor de eigendomsrechten op
het Wrangel-eiland. Frans Josephland en
Noord-Groenland rijn vastgelegd, zullen wel
zeer langdurige onderhandellngen noodig
zijn. Voor het eerstgenoemde eiland staan,
ondanks de beweringen van Rusland, de
rechten van Engeland, onbetwistbaar vast,
terwijl de tegenstelling tusschen Noorwegen
en Denemarken wat betreft Noord -Groenland
en tusschen Noorwegen en Rusland over
Frans Josephland niet heel gemakkelijk tot
een beslissing zal kunnen worden gebracht.
Het kan, in verband met de tegen woordje
verhoudingen nog jaren duren voor dergelijke
stations, die via het verkeer met het Noor
delijke deel van Noord-Amerika van veel bo-
teekenis z(jn, aangelegd kunnen worden.
Zulke stations zjjn evenwel dringend nondte,
niet alleen, omdat de weg, ondanks zjjn ge
varen. de snelste is, maar ook omdat de be
schaving daardoor nog meer dan thans hst
geval is, kan dringen in de tot dusver ver
waarloosde poolstreken. Bovendien elscht het
gezamenlijke overzee-vliegverkeer de op
richting van talrijke meteorologische stations
in de nabijheid van den Pool, wanneer het
UMi. langs vefligen weg. wfl ontwikkelen.
mate een bestemming aan had kunnen
geven, kerkgebouwen leenen zich nu
eenmaal slecht voor andere doeleinden
en verbouwing voor concert-, theater-
of vergaderzalen gaat met hooge kosten
gepaard.
Tegen den tijd der groote feesten,
zooals Paschen en Kerstmis, vonden
steeds de weerzinwekkendste vertoonin-
gen en de grofste parodieën op allen
godsdienst plaats. God, Christus, de H.
Maagd, en andere heiligen werden zoo
afschuwelijk afgebeeld, dat het schaam
tegevoel in opstand komt om het neer
te schrijven. Ook figuren als Boeddha
en Mohammed werden door afzichtelijke
caricatures voorgesteld. Het werd zóó
grof, dat aalfs de Sowjet-autoriteiten
zich gedwongen zagen om zulke vertoo-
ningen in het openbaar te verbieden.
De jaren van 1923—1928 zagen slechts
weinig verandering in de systemati
sche kerkvervolging. Opzien barende bui
tensporigheden hadden niet of slechts
sporadisch plaats, doch de strijd tegen
den godsdienst werd in het geniep nog
steeds voortgezet. o.a. door hooge huren
te elschen voor het gebruik van kerkge
bouwen. Een radicale verandering kwam
er weer op het einde van 1928, toen
Stalin in zijn strijd tegen de oppositie
door de uiterste jongere groepen, pro
ducten van de atheïstische opvoeding ir
vereenigingen als van de „strijdende
goddeloozen” gedwongen werd tot een
meer aanyillende anti-godsdienstige
campagne.
Een der eerste stappen was, do
constitutie van den Sowjet-staat te her
zien. De oorspronkelijke van 1918 ver
klaarde: „vrijheid van godsdienstige en
anti-godsdlenstlge propaganda wordt
erkend voor alle burgers”, doch het 14de
al-Russische Congres der Sowjets in
Mei 1929 maakte er van: „ten einde aan
arbeiders werkelijke gewetensvrijheid te
bezorgen worden godsdienstvrijheid en
vrijheid van anti-godsdlenstlge propa
ganda voor alle burgers erkend.” Dit
beteekent dus, dat geen godsdienstige
propaganda, doch alleen antl-gods-
dienstige volgens de wet is.
Priesters en monniken, rabbijnen,
predikanten, zijn verstoken van burger
rechten en kunnen feitelijk geen gods
dienstonderricht geven, daar dit als
godsdienstige propaganda kan worden
opgevat. Dan nog alle mogelijke hate
lijke beperkingen, welke een ongestoord
uitoefenen van den godsdienst, laat
staan het cultlveeren van een hoog
religieus leven, ten zeerste belemmeren.
Om eens eenige belemmeringen als
voorbeeld aan te halen: Elke godsdien
stige vereeniglng moet goedgekeurd en
ingeschreven zijn en iemand mag slechts
van één vereeniglng lid zijn. Zoo mag
iemand niet lid zijn van een Christelijke
Jongelieden-vereeniging en tegelijk van
’n Chr. Studenten-yereeniging. Algemee-
ne vergaderingen mogen slechts gehou
den worden na bekomen vergunning van
de overheid. Godsdienstige vereenigingen
mogen slechts één gebouw gebruiken.
Priesters mogen slechts werkzaam zijn
in het h«i toegewezen district en niet
elders. Kerken mogen hun leden geen
materieelen steun verleenen (liefdadig
heid naar buiten), zij mogen geen spe
ciale samenkomsten houden, b.v. voor
studieclubs; zij mogen geen sanatoria
oprichten of medische hulp verleenen;
zij mogen voor de kinderen geen uit
stapjes organiseeren. geen speelterrei
nen, leeszalen of bibliotheken oprichten.
Algemeene of diocesane vergaderingen
mogen slechts gehouden worden na be
komen verlof der autoriteiten, enz. enz.
Het zou te vjsr voeren om alles te
vermelden, wat uitgedacht is om den
godsdienst zoo mogelljk uit te roeien
in het ideale vrljheidsland.
Zomer en herfst van het vorige en
begin van dit jaar waren getuige van
een steeds toenemende agitatie tegen
allen godsdienst. De vervolging nam
steeds in hevigheid, toe, ja zelfs om
allen schijn van eenig officieel Christen
dom uit te vagen vernietigde de regee
ring den Zondag, door een week van
vijf dagen in te voeren. Talrijke kerken
werden verwoest, honderden en honder
den kerken en kloosters gesloten, vele
geestelijken tot den kogel veroordeeld,
verbannen of gevangen gezet. Zoo Ver
men kan nagaan zijn sedert de revo
lutie 11 bisschoppen. 1560 priesters er.
7000 monniken en nonnen gedood en
op den huldigen dag verblijven nog 43
bisschoppen, 3700 priesters en 8700 mon
niken en nonnen in de Russische gevan
genissen en in Siberië.
Tóch werd er gezegd, dat in formeelen
zin geen „godsdienstvervolging” In Rus
land heerschte. Zóó luidde zelfs het rap
port van den Britschen gezant te Mos
kou, doch de feiten waren van dien aard,
dat Lord Parmoor op 2 April jJ. in het
Hoogerhuis aan de hand van dit rapport
het tegendeel aanwees. Dit officieele
rapport immers zegt, aldus de „Manches
ter Guardian”: De Sowjet-regeering Is
absoluut antl-godsdlenstig en mankt van
BUREAU: HOF R ALKMAAR
TalelMn: Administratie No. <33
Redartie Na. 633
Men herinnert zich, dat in den loop van
het vorig jaar, door een edelmoedig Neder
lander ter beschikking van de „Vereeniglng
voor Volkenbond en Vrede" een bedrag ter
beschikking is gesteld om te komen tot het
ontwerpen voor een vlag voor den Volken
bond. Vlag, of ulterlljk kenteeken in het
algemeen, die. naarmate de arbeid van den
Volkenbond zich uitbreidt, nuttig en noodig
wordt geacht.
De Union der Volkenbondsvereenigingen
schreef op voorstel der Nederlandsche Ver-
eenigtng een prijsvraag uit. waarop bijkans
3000 antwoorden inkwamen. De jury, waar
van de algemeen secretaris van de Neder
landsche Vereeniglng voorzitter was. koos
uit deze ontwerpen een vijftal, waaraan twee
tweede en drie derde prijzen werden toege
kend. zulks tengevolge van het feit, dat
men den eersten prijs niet kon toekennen.
Het is niet de bedoeling van jury of Union,
dat bl) den Volkenbond vooral er op zal
worden aangedrongen om juist een dezer
ontwerpen als vlag aan te nemen, het gaat
er voornamelijk om. dat de Volkenbond de
vraag van een vlag principieel in behan
deling zal nemen, waarna dan de Volken
bond zelf wel zal vaststellen, op welke wijze
hij ’t beste aan een geschikte vlag kan
komen.
Teneinde nu de aandacht van de leden van
den Volkenbond voor dit initiatief te vra
gen. is besloten, dat de nationale Volken
bondsvereenigingen. die In de jury voor de
prijsvraag vertegenwoordigd waren, zich tot
haar respectieve regeeringen zullen wen
den.
De minister van Buitenlandsche Zaken, de
heer Beelaerts van Blokland, ontving daar
toe een delegatie uit .tiet midden van het
Hoofdbestuur der Vereeniglng voor Volken
bond en Vrede, bestaande uit de vlce-pre-
sidente mevr. C. Bakkervan Bosse en de
heeren H. Ch. G. J. van der Mandere en
K. G. Surie. Door deze delegatie werd uit
eengezet welke de bedoelingen zijn geweest
van de prijsvraag en er nadruk op gelegd,
dat het op hoogen prijs zou worden gesteld,
indien de Nederlandsche Regeering aandacht
aan dit vraagstuk kan schenken en wel
licht tot initiatief overgaan.
Van de zijde van den minister werd be
langstelling voor deze aangelegenheid ge
toond en toegezegd, dat nadere overweging
zal geschieden.
De leden van de jury zijn thans doende
om aan de verschillende regeeringen der
Europeesche leden van den Volkenbond de
vlagontwerpen aan te bieden. Dit is reeds
geschied in Finland en de Baltische landen;
het geschiedt dezer dagen in Spanje en
Portugal, tn Zweden. Noorwegen en Dene
marken en In Ierland, terwijl het eveneens
reeds geschied Is in Tsjecho-Slowaklje. Ooa-
tenrijk en Hongarije en voor Polen en de
werkzaamheden ononderbroken en volledig I Balkanlanden nog een afzonderiUke rete op
voort te zetten.” 1 bet programma staat.
Aan den door de Koninklijke Vereeniglng
Oranjebond te Den Haag In samenwerking
met de Oranjevereeniging „Voor Oranje en
Vaderland” te Rotterdam gsorganieerrrtrn
natlonalen vaandelgroet. welke
16 September in bet Huls tan
Bosch te Den Haag zal worden gehouden,
zullen niet minder dan 400 vereenigingen
en bonden uit het geheel» land met banie
ren, vlaggen en vaandels deelnemen.
Ongeveer 12000 personen zullen deze ver
eenigingen vertegenwoordigen.
Achttien muziekkorpsen zullen In den op
tocht meeloopen en een koor van 1300 da
mes en heeren zullen een speciaal voor de
ze gelegenheid gedicht Koninginnelled ten
gehoore brengen.
De godsdienstvervolging
Op 23 Januari 1918 vaardigde de
Sowjet-regeering een decreet uit, waarbij
Kerk en Staat gescheiden werden, de
vrijheid van den Godsdienst werd ge
waarborgd en.... beslag gelegd werd op
de eigendommen der Kerk. Tevens wer
den godsdienstige ceremoniën in het
openbaar verboden en mocht voortaan
op de scholen geen godsdienstonderricht
gegeven worden. Ofschoon deze besluiten
op zich reeds hard genoeg waren, vooral
voor de in den Tsarentijd zoo machtige
orthodoxe kerk, kon men nog niet van
een „vervolging” spreken. Wel werden
velen van de hortere en lagere geeste
lijkheid gearresteerd en ter dood ge
bracht, doch dit was het lot van een
groot percentage der bourgeoisie in den
tijd van het ooriogs-communlsme. De
regeering was in die dagen nog tame
lijk tolerant, wenschte niet de godsdien-
stige gevoelens der boeren, van het over-
groote deel der natie te kwetsen, had
geen belang bij het ontketenen van
nieuwe, felle hartstochten, had zelf de
handen reeds meer dan vol genoeg om
den nieuwgeschapen toestand te conso-
hdeeren.
De toestand veranderde in 1922. Als
verderf-engel streek de hongers
nood neer over de streken aan de Wolga
en nog andere Russische gebieden. Er
heerschte een ellende, zooals het
menaohdom sedert zijn verschijning op
aarde nog slechts zelden gekend had:
de jaren van den wereldoorlog hadden
het Russische Rijk geweldig geteisterd,
daarna kwam de revolutie in al haar
verschrikkingen en toen de hongers
nood, die de menschen tot zulk een
kannibalisme in eenige streken bracht,
dat gevallen geconstateerd zijn dat
ouders hun kinderen opaten om zelf hun
bestaan te rekken en de kleinen uit hun
lijden te verlossen.
De regeering deed wat in haar ver-
■wgen was, trad met onverbiddelijke
gestrengheid op. Zij elschte nu van de
Kerk, dat zU de kerkschatten zou uit
leveren die in 1918 tot „eigendom des
volks” waren verklaard, doch aan de
kerken in bruikleen wafen gelaten. De
Sowjet wenschte hiervan geld te maken
om den nood in de hongergebieden te
helpen lenigen.
De Kerk had nu een kans om op dit
gebied eendrachtig met het nieuwe be
wind samen te werken en haar loyali
teit te toonen, doch zij Uet dit uur voor
bijgaan. Weliswaar leverden eenige bis
schoppen de kerkschatten uit, doch het
meerendeel onder aanvoering van patri
arch Tichon weigerde zulks. Dit maakte
over het algemeen een slechten indruk.
Terwijl honderdduizenden gebrek
leden en in het buitenland ondersteu
ningsfondsen werden opgericht, beza
ten vele kathedralen schatten van
honderdduizenden en millloenen gul
dens. Toch moet men de houding van
den patriarch en .van de meesten zijner
bisschoppen niet te spoedig hard beoor-
deelen, daar zij absoluut geen garanties
hadden, dat de opbrengst aan de nood
lijdenden geheel ten goede zou komen
en de mogelijkheid zeker niet denkbeel
dig was, dat de Bolsjewiki er zich zelf
mee zouden volproppen en het voor
hunne agltatie-doeleinden zouden mis
bruiken.
Het gevolg was allerverschrikkelijkst
en diep bedroevend. Met geweld, met
moord en doodslag, maakten de commu
nisten met hulp der roode troepen zich
nu van de kerkschatten meester. Er
werden korte metten met de weigeraars
gemaakt en velen werden na kort ge
ding doodgeschoten, verbannen, of tot
lange, zware gevangenisstraf veroor
deeld.
Het geheele jaar 1922 woedde de storm
en er werd een speciaal departement aan
bet Volkscommissariaat voor Justitie
opgericht ter controle van den gods
dienst, bijgestaan door een bijzondere
afdeellng van de gevreesde Tsjeka
(latere G. P. U.). De arrestaties van
geestelijken bleven aan de orde van den
dag; tallooze kerken werden onder een
of ander voorwendsel in beslag genomen.
Meestal was het, dat een plaatselijk
museum noodig was of een communis
tisch clubgebouw, waarvoor de kerk
moest dienst doen. De kerk van St.
Pimen te Moskou werd bijvoorbeeld in
beslag genomen, omdat de bewaker in
een der torens sterken drank had ge
distilleerd, en zij werd overgedragen
aan de communistische partij. De gou
den kruisen werden van de koepels neer
gehaald en door roode vlaggen vervan
gen; midden op het altaar werd een ge
weldige buste geplaatst van Karl Marx.
Opschriften, den spot drijvend met God
en godsdienst, werden rondom op de
muren aangebracht en jong-communis-
tische clubs vierden er hun anti-gods
dlenstlge orgiën.
Zonder twijfel zou men in Moskou, de
stad der honderden kerken, nog wel meer
tempelgebouwen in beslag hebben ge
nomen, indien men maar eeniger-
