ONS BLAD
1
•t
■TURNER»
INTERNATIONAAL
R. KATH. PERSCONGRES
VIER EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 206
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN
f 40
f 50
I
DIENSTBODEN-NOOD
ZOEKPLAATJE
Telegrafisch Weerbericht
7-jarig jongetje verdronken
Mr. Dr. W. F. van Leeuwen
Toestand zeer achteruitgaande
■MM
KINDERM1SDRIJ l 'EN
IN RUSLAND
De onontbindbaarheid van
het kerkelijk huwelijk
Ernstig verkeersongeluk
te Eindhoven
DE BERICHTGEVING VAN
BELA KUN
N.V. Drukkerij
„De Spaamestad”
De ziekte van
JOH. LAUWERS
Barometers Thermometers
PAYGLOP 3
ALKMAAR
DINSDAG 2 SEPTEMBER 1930
4 UITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL
Brand te Hoogwoud
f 3000.- f iso.
AANGIFTE MOET OP STRAFFE VAN VERLIES VAN RECHTEN, GESCHIEDEI
I V00RNAA>pTE C^ClEUWS
>4
bij
of
er
en
voor
na-
Barometerstand, 9 uur vjn.: 772. Stilstand.
772.1
m.M.
740.1
mM. te
telegram van
een
echt
Emissie aand^elen Ver. Bezit
n
ver-
keerde
en
x
W.KERKMEER - ALKMAAR
van
Officieel erkend in Oostenrijk en
Italië
welke dagelijks nog
land verblijvende bui-
tboden komen vergroo-
el
le
rt
14
es
er
k
8
e
n
3
r
t
steeds
de import
het
niet
werd
iter
TOg
om
et
t).
n
d
41
Vandaar
den-nood.
Vandaar
elders:
ABONNEMENTSPRIJS:
Per kwartaal, voor Alkmaar f t.
Voor buiten Alkmaar 2M
'Met Geïllustreerd Zondagsblad
0.60 hooger
geeft op dit hoogst be-
genoemde besluit, een commentaar,
zij van een groote voldoening blijk
et
3d
en
en
rd
f.
n
n
k
;e
even
lieke
en
te
ik
X,
n.
ed
le.
el
•n
ilf
en,
VERKRIJGBAAR IN
f^KLAS RUWIELZAKEb
Catalogus op aanvraag
De
sht
iet
ld,
•ok
len
b."
en.
lat
ter
en
pen
er-
ien
de
Itte
ri
der
en
de
ere
ien
ad
er
d.
Jk
tx
ik.
en
«n
ig
rer
en
en
•og
de
en
en
en
tt*
it-
lin
tn-
?e-
het
tje
net
le
en
en.
Je
ul-
oy-
Jd-
Mle
?en
sen
ta-
xih
en
ere
j no
orden
gemaakt,
van de
katho-
gevolgd
Toole denkt
zooals uit zijn volgende
ken, te trouwen en een gezin te vormen.
Zoo gooien de Hollandsche meisjes,
door hare on vrouwelijke afkeerigheid
van huiselijke dienstbaarheid, haar ei
gen glazen in en zij moeten het dan
vaak nog beleven, dat de buitenland-
sche meisjes, doordat zij zich meer als
toekomstige huisvrouwen gedragen, veel
betere huwelijkskansen krijgen dan zij,
die recht meenen te mogen doen
gelden op een Hollandschen jongen.
Wanneer zullen onze Hollandsche
meisjes eens wijzer worden?
In het belang van zichzelf in het
belang ook van de moraliteit en van de
nationale welvaart.
bij verlies ven
andarea vinger.
De toestand van den oud-vice-president
van den Raad van State. Mr. Dr. W. F.
van Leeuwen, was gisteravond «eer achter
uit* aande.
Bij de emissie van f 100.000 gewone aan-
deelen der N. V. Vereenigd Bezit van aan-
deelen N. V. Drukkerij „De Spaamestad" te
Haarlem, werd door de houders van claims
zoodanig van hunne rechten gebruik ge
maakt. dat slechts enkele aandeelen voor de
vrije inschrijvingen die te zamen f 65630#
beliepen overbleven.
Op Vrije inschrijvingen beneden f 5000.—
kan niets worden toegewezen. De toewijzlngs-
büjetten worden morgen verzonden:
..Oss. Rom maakt met groote vol-
melding van het feit, dat <fe
rechtscolleges van Oostenrijk en
hebben toegegeven dat de
e
n i
It
..Het blad weet zeer goed, dat de leden
der R. K. Volkspartij even overtuigd en
trouw katholiek zijn als die van de R.K.
Staatspartij. Maar omdat zij met de
Utlek aier parti) niet instemmen, woi
zij als 'katholieken verdacht i
Het is slechts een voortzetting
lasterlijke tactiek, jegens
soclaal-democraten gevolgd: ie
mands god d.enst in verdenking brengen,
omdat hij politieke en economische
denkbeelden aanhangt, die aan de offi-
cleele katholieke partij niet bevallen. Een
vervolging, niet om godsdienstige, maar
om politieke redenen
Labour-afgevaardigde Joseph
hier anders over,
verklaring blijkt:
..Het Sovjet-reglme en de levensvoorwaar
den in Rusland zijn bijna onhoudbaar ge
worden. De wereld heeft geen besef van den
hongersnood en de onbeschrijfelijke ellende,
die in het land bestaan. Het cultureele en
economische leven is vernield, het land is Ui
zijn grondvesten geschokt."
LICHT OP. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om 8.13 uur.
dat hjj
k:.steelen,
waren
da' is:
grondslag.
Na een tamelijk* verward debat werd be
sloten een commissie van jounalisten en
gedelegeerden van de permanente commissie
var R. K. Uitgevers samen te stellen, die
nog don avond van dezen zelfden dag zou
den bijeen komen om zoo mogelijk aan het
congi congrete voorstellen voor te leggen.
In het Residence Palace werd des avonds
aan de 200 katholieke persmannen een
groot banket aangeboden.
De redactie van „Het Volk” moge
begrijpen, dat z 1 j niet het aangewezen
orgaan is om met wié ook te debat-
teeren over de vraag, of Iemand „over
tuigd en trouw katholiek” is.
De godsdienstige en zedelijke enormi
teiten, welke dag in. dag uit in dit blad
gelucht worden, zijn van dien aard,
dat een wederztjdsch begrijpen op dit
stuk uitgesloten moet worden geacht.
Alleen willen wij vragen, w 1 e toch de
„katholieke sociaal-demokraten” zijn,
jegens wie wij een „even lasterlijke
tactiek” volgen als nu volgens „Hel
Volk” jegens de R. K. V. P.
De „katholieke sociaal-demokraten”.
Wie onzer kent ze in zijn omgeving!
Waar zijn ze?
Zoekplaat je!
jen ongeval met f OCf» Hi verlies van een hand, f 14C bij verlies van een f CQ b*i «®n breuk van
'Jeliiken afloop 23U.- wd TOet I I AU.- duim ol wiirvinaer been ol arm
„Er werd een regeling getroffen tus-
schen Amsterdam en Oberhausen, om
een vlot verloop te waarborgen. Alvorens
een meisje uit Duitachland hierheen
komt, is door Oberhausen volledig naar
haar geïnformeerd; in het bijzonder bij
haar vroegere werkgeefsters. Men weet
dus, wat men in huls krijgt en het
meisje krijgt ook vooraf zuinis in wat
voer soort gezin zij zal worden geplaatst.
Hierbij wordt natuurlijk met allerlei
individueele omstandigheden rekening
gehouden."
Gisteravond keerde de dienstbode van
den heer Van Gelei met het zoontje
een logeetje van de familie van het vuur
werk te Eindhoven huiswaarts.
Op den Gelderschen weg werden zij door
een vrachtauto van de firma Van Doesse-
laer aangereden. Het 14-jarig zoontje van
den heer Van Gestel was op slag gedood.
De dienstbode werd zwaar gewond naar
haar ouderlijk huls te Zes Gehuchten ver
voerd. waar haar’ de laatste H H Sacra
menten werden toegediend.
Het logeetje kwam met den schrik vrij.
De politie heeft de zaak in onderzoek.
Het 7-jarig zoontje van den arbeider
v. d. Plaats, wonende aan den Schinkeldjjk
te Haarlemmermeer, dat met een kameraadje
's avonds omstreeks 6 uur nabjj de ouder
lijke woning aan de Ringvaart zat te hen
gelen. had het ongeluk voorover in *t water
te vallen. De kleine verdweer. direct in de
diepte. Hoewel daartoe direct pogingen in
werk werden esteld, slaagde men er
meer in het kind te redden. Tben
opgehaald, bleken de levensgeesten
een
Christus i
menschen.
Aan den Paus werd
hulde gezonden.
Daarna stond de Belgische Minister va.-.
Staat, de heer Paul Segers op, die door den
voorzitter verwrikomd was en deze atten'ie
op echt zuidelijke manier beantwoordde.
Spreker hield een rede van meer dan een
half uur. welke als een staaltje van buiten
gewoon oratorisch talent mocht gelden. H.i
schetste de verheven taak van den R. K
journalist, de noodzakelijkheid van zijn ar
beid en de moeilijkheid om aan goede Ka
tholieke kranten te komen. Deze moeilijk
heid ontstaat door twee Yëdenen: ten eer
ste door gebrek aan geld en ten tweede
door gebrek aan mannen.
Spreker trachtte uiteen te zetten, dat
door offervaardigheid van allen het gebrek
aan geld moert worden opgeheven en door
een oproep tot aanwezige en afwezige jour
nalisten om het gebrek aan ware mannen
in de R. K. journalistiek aan te vullen
Ook aan de nog zeer gebrekkige organisa
tie in de verschillende landen wijdde spre
ker een beschouwing, waarna het woori
was aan Louis Veuillot, neef van den groo-
ten Franschen pionier, die een eveneers
warm getinte rede hield over een kruis
tocht der katholieke journalisten.
Telefoon: Administratie No. 433
Redactie No. 633
Het,tijdschrift ..Revue des deux Mondes”
besluit een artikel over de ellende der kin
deren in Sovjet-Rusland met de volgende
statistiek
„In den loop van dit jaar hebben de „ver
laten kinderen" van het Sovjet-Russlsch ge
bied. Moskou niet medegerekend. 29.527 mis
drijven begaan en wel: 13.041 diefstallen. 59
paardendiefstallen, 88 roofovervallen, 205
brandstichtingen. 118 moorden. 324 vermin
kingen. 236 zedenmisdrijven. Onder de 118
moordenaars hadden 20 den leeftijd tusschen
10 en 12 jaar. 23 beneden 10 jaar. Bijna alle
brandstichtingen zijn het werk van kinderen
beneden 11 jaar."
Wfat er ook geklaagd moge worden
over werkloosheid en malaise er
he^rscht In Nederland nog steeds
difnstboden-nood.
Onze meisjes bedanken er in het al
gemeen voor. In een gezin vooral als
ér een behoorlijk aantal kinderen is
de nobele huiselijke bezigheden te hel
pen verrichten, waarin het metaje en. de
vrouw waarlijk groot kunnen zijn en
waann vooral het jonge meisje de beste
opvoeding en de zekerste leerschool kan
krijgen voor haar toekomstige bestem
ming: zelf eenmaal een gezin met kin
deren te bestieren.
Kantoren en winkels lokken: de ar
beid is er vaak zenuwsloopend en af
mattend en onvrouwelijk, maar, dank
Zij de beconcurreering van den man,
is het salaris er vaak lang niet kwaad
de avonden, gedurende welke het ver
diende geld aan bioskoopjes en lunch-
roompjes uitgegeven kan worden, zijn
vrij en, wat het méést verlokt: er
behoeft in kantoren en winkels geen
huishoudschort gedragen te worden: de
meisjes kunnen zich in onnoozelheld
verbeelden, voor dames aangezien te
worden.
Vele levens-onervaren schepseltjes, vaak
ook verkeerd opgevoed, denken er niet
over na. hoe zij in een gezin hun leven
veel schooner en veel nobeler zouden
kunnen leven dan In kantoor of winkel,
en ze weten niet, hoe zij door den dege-
lijken, emstigen jongeman van wien
het geluk toch eigenlijk eenmaal zal
moeten komen veel meer gewaar
deerd en gerespecteerd worden in hui
selijke bezigheden dan als „dame” in
kantoor of winkel.
In Nederland.. dlenstbo-
De uit den tijd van de hiervoorgenoem-
de bolsjewistische dictatuur in Hongarije
beruchte Bela Kun heeft de onbeschaamd-
neid in het laatste nummer van .Die Kom-
munlstische Internationale" het volgende te
schrijven: „Der 16e Parteitag der K. P der
Sovjetunlon hst es mlt voller Klarheit ge-
zelgt. dass das einzige Land, welches in dle-
ser Kriscnzeit von Jeder wirtschaftlichen
und polltischen Krlse unberuhrt und
schont blieb. die Sovjetunlon 1st.
De zoo Juist uit Rusland teruggekeerde
Hoogste barometerstand
Maastricht
Laagste barometerstand
Vardö.
Verwachting: Zwakke tot matigen, uiteen-
loopenden wind, meest licht tot half bewolkt,
droog weer, iets warmer overdag.
Brussel, 1 September 1930.
Hedenmorgen werd te half elf het Intei-
nationaal R. K. Perscongres officieel ge
opend. Medegedeeld werd, dat Z. E. Kardi
naal v. Rocy wegens den vermoeienden dag
van Zondag tot zijn spijt bij de openings
plechtigheid niet tegenwoordig kon zijn.
De voorzitter, de heer Delforge, president
van het internationaal bureau voor katho
lieke journalistiek, hield een enthousiaste
openingsrede, waarin hij het verheven ka
rakter van de journalistiek als een aposto
laat, dat dn verband met het Vaticaan moet
zijn, uiteenzette Spreker drong krachtig
aan op aansluiting van alle journalisten t>:>
het Internationale bureau en eindigde met
opioep om te werken voor de eer van
en den. waren vrede onder de
Naar aanleiding van het samengaan
der R. K. V. P. met S. D. A. P. en N. V. V.
stelden wij dezer dagen in een artikel
tje de vraag, of het niet hoog tijd
wordt, dat het „R. K.” vóór den naam
der R. K. V. P. wordt geschrapt.
„Het Volk” vat hier vuur op
schrijft:
Hierna werd gepauseerd en in den
middag werd het congres voortgezet.
Volgens het programma moest in twee
secties vergaderd worden, doch daar er een
algemeene voorkeur voor het onderwerp
van pater Considine bleek, werden de twee
secties tot één vergadering vereenigd. waar
in allereerst sprak pater Bela Bangha 3.1.
(Hongarije) over de positie van de pers in
het kader der katholieke actie. Spreker be
gon er op te wijzen, dat er bij een groote
belangstelling voor allerlei godsdienstige,
cultureele en sociale zaken zoo bitter weinig
belangstelling is voor het groote apostolaat
van de goede pers. In tal van landen is het
gebrek aan een goede R. K. pers allernij-
pendst. daarom moet voor een stevige pro
paganda gewerkt worden. Intusschen een
krachtige katholieke pers eischt twee voor
name dingen, nj. -organisatie «n eers'e
klas journalisten, aan beiden is groot ge
brek. Wij moeten hebben zoowel econo
misch onderlegde directies als intelligente
journalisten. Ook moet een. katholieke krant
onafhankelijk zijp en slechts in de voor
naamste principieele kwesties de aanwijzin
gen van de kerkelijke overheid volgen.
Als conclusie stelde spreker aan de ver
gadering voor te besluiten, waarmee deze
gaarne instemde, dat alle katholieke leiders
hun eigen pers beter zouden waardeeren en
erkennen als een onmisbaar element van
katholieke actie, waarop het katholieke vota
voortdurend moet worden gewezen.
Daarna was het woord aan pater Consi
dine. directeur van Agentia Fides te Rome
Deze hield eerst in het Engekch, daarna
in het Fransch een uitvoerig referaat over
de organisatie van den internationalen katho
lieken berichtendienst. Ofschoon de katholie
ken een zesde deel van de bevolking der
aarde bevatten, wordt er in de algemeene
wereldberlchtendienst weinig notitie van de
katholieke kerk genomen. De katholieke
pers heeft daarom behoefte aan een «pe
dalen berichtendienst met een nationaal
centrum in alle landen, welke centra in een
groot middelpunt moeten samenkomen.
Behalve <en practlsch belyjg heeft deze
opzet dit voor, dat het idee van een inter
nationaal pers-agentschap zonder nationale
bronnen g.een genade vindt in de oogen
>an de hoogste kerkelijke overheid. Daarmee
rekening houdend, zou spr -ker In de voor
naamste landen een nationaal perscentrum
willen hebben, dat wel met een groot
bureau te Rome verbonden is. maar zelf
datgene uitzendt naar anlere landen, wat
het voor afzonderlijke naties belangrijk
acht. Omdat aan een en ander nog groote
bezwaren vastzitten, stelde spreker voor, een
voorloopig comité op te richten om de alge
meene lijnen uit te stippelen en dan met^
het bureau voor R. K. Journalistiek in”
verbinding te treden.
Er ontspon zich naar aanleiding van
dit referaat een levendige gedachtenwisse
ling. waaraan een twaalftal sprekers deel
nam. De vergadering kreeg uiteenzettingen
U hooren. hoe de berichtendienst door ka
tholieken in verschillende landen, meestal
onder leiding van het episcopaat, iü in
gericht. zooals in de Ver. Staten, Portugal,
Frankrijk, Duitschland en in het bijzonder
trok de aandacht een uiteenzetting over
d pers in Japan. Vooral de rede van pater
MUckermann trok sterk de aandacht, door-
insinueerend op de vele lucht
die In den loop van den dag
gebouwd, vroeg om reaal-polltiek.
organisatie op commercleelen
HOOGWOUD. 1 Sept. Hedennacht brak
brand uit in de boerderij, bewoond door
C. Raa te Aardswoud. Met behulp van het
het slangenmateriaal uit het dorp Hoog
woud. wist men de aangrenzende perceelen
te behouden.
De geheele boerderij is een prooi der
vlammen geworden. Verzekering dekt de
schade. Niets kon gered worden.
Zóó ver 1» het met den Import van
buitenlandsche dienstboden alreeds ge
komen.
En den betrouwbaren zakenman, die
«leh op dit „bedrijf” «>u willen werpen,
liefst in contact met de geestelijke en
wereldlijke autoriteiten, zouden wij een
«gutes Geschaft” durven voorspellen.
Onze huismoeders zijn door dezen
gang van zaken wellicht Ietwat gebaat
en het ta veelal het verdiende loon
▼oor vele Hollandsche meisjes, wanneer
>ij zich er over beklagen, dat de
„vreemde" meisjes hier vaak met de
beste jongens gaan strijken, maar we
mogen niet vergeten, dat die vreemde
Import vele en groote zedelijke gevaren,
nowel voor de meisjes zelf als voor de
mannelijke bevolking ten onzent, mede
brengt, en (om nu eens aan ons natio
naal eigenbelang te denken) de bevor
dering van onze welvaart niet weinig
belemmert.
Iedere buitenlandsche dienstbode ta
de plaatsvervangster van *n Hollandsch
meisje, dat nu in kantoor of winkel een
mannelijke werkkracht verdringt of de
zen, indien hij al niet verdrongen wordt,
in leder geval beconcurreert.
Waarvan het gevolg is, dat duizenden
jongemannen er niet aan kunnen den-
de dienstboden-import van
uit Duitschland, uit Oostenrijk,
uit Hongarije.
Wie vaak met Men nachttrein ’s och
tends onze Oostgrens passeert te Zeve-
naar, te Oroesbeek of te Venlo, staat
versteld over de aantallen bultenland-
sehe meisjes, welke dagelijks
het aantal in oi
tenlandsche dlei
ten: bevolkingsbureaux, vreemdelingen
registers en arbeidsbeurzen kunnen on
gelooflijke statistieken publiceeren van
buitenlandsche meisjes hier te lande;
in verschillende steden wordt op zekere
avonden in de drukste straten voor een
groot deel.... Dultsch gesproken; onze
ijverige priesters hebben deze duizen
den, veelal op zichzelf aangewezen meis
jes in congregaties en vereenigingen ter
bescherming en gepaste ontspanning
„dpgevangen”; er worden Duitsche
avtonden georganiseerd hier en daar
ta zelfs een speciale „Duitsche” kerk be
schikbaar. met een Duitschen zielszor-
ger.
En steeds krachtiger en solieder
wordt de import van buitenlandsche
dienstboden georganiseerd.
De Amsterdamsche Arbeidsbeurs pu
bliceerde dezer dagen in de bladen, dat
haar „filiaal”, de Nederlandsche Ar
beidsbeurs te Oberhausen, tot levering
van Duitsche dienstboden, thans veel
systematischer en veel vlotter en veel
betrouwbaarder kon gaan werken, door
dat er aan die Nederlandsche Arbeids
beurs te Oberhausen een vrouwelijke
kracht was aangesteïd.
De
doening
hoogste
Italië officieel
burgerlijke macht piet in staat is het ker
kdijk huwelijk te ontbinden.
In Oostenrijk is de onontbindbaarheid
van het kerkelijk huwelijk door het burger
lijk wetboek erkend sedert 1811. Omstreeks
1918 echter begonnen de socialistische
machtshebbers, natuurlijk met verkrachting
der wet. ontbinding van het kerkelijk hu
welijk toe te staan. Van deze concessie werd
een zoo rijk gebruik gemaakt, dat momenteel
ruim 50.000 van die gevallen bekend zijn.
£ooals van zelf spreekt, konden de ver
schillende rechtbanken deze beslissing der
politieke autoriteiten niet erkennen. Er rezen
verschillende conflicten, welke leidden tot
een uitspraak van het Hooggerechtshof, dat.
geheel volgens de wet, de kerkelijk gesloten
huwelijken onontbindbaar en de later aan
gegane echtverbintenissen ongeldig ver-
klaerde.
De Constitutioneele Rechtbank, welke in
zoodanige gevallen te beslissen heeft, maakte
zich in 1926 van alle moeilijkheden af zonder
een directe uitspraak te doen.
Thans echter heeft ditzelfde college, gere
organiseerd na de nieuwe constitutie, de
kwestie opnieuw onderzocht en beslist, dat
volgens de wet het kerkelijk huwelijk niet
kan ontbonden worden en dat de echtver
bintenissen van hen die een kerkelijk hu
welijk verbraken, als ongeldig moeten worden
beschouwd.
„Door deze beslissing." teekent de ,,Oss.
Rem.” aan, „is. minstens in theorie, de juri-
riiarhe chaos der huwelijken-met-dispentatie
ten einde. Rest echtef nog de practische
chaos der gezinnen, die „met-dispens^tle" uit
elkaar gevallen of opgebouwd zijn: rest de
ellende der kinderen die geen wettelijk ouder
huis. geen wettelijke vader en moeder bezit
ten. Deze uitspraak heeft den chaos nog
grooter gemaakt. Aan de wet en aan de
liefdadigheid is het nu de orde en het recht
te herstellen."
In Italië was de erkenning van het onont
bindbare kerkelijke huwelijk heel wat minder
^ramatisch.
F Als bekend, valt volgens het Concordaat
het oordeel over het al of niet ontbindbaar
zijn van een kerkeljjk huwelijk, onder de
competentie der Rota, het kerkdijk tri
bunaal.
Nu was er echter een strijd ontstaan of de
kerk te beslissen had over de huwelijken,
welke na 22 Mei 1929 datum van het van
kracht worden der overeenkomst van Late-
ranen gesloten waren of over alle kerke
lijke echtverbintenissen. Het Vaticaan be
schouwde dit laatste volgens den <*eest van
het Concordaat. Italië hield zich echter aan
de letter.
Thans echter heeft het Romeinsche Ge
rechtshof dat zich aanvankelijk tegen de Va-
ticaansche opvatting had verklaard, zijn be
slissing herzien.
De ..Oss. Rom."
langrijk
waarin
geeft.
Generaal Allen, rad-bevelhebber van het
Amerikaansche bezettingsleger in het Rijn
land, overleden.
Ernstig spoorwegongeluk te St. Louis
Elf dooden.
Het Eucharistisch Congres te Mechelen
U
ts r
BUREAU 1 HOF
ADVERTENTIEPRIJS: V»n
regels 1.25: elke regel meer 835.
RECLAME per regd f •ti
de eerste pagina: voor de overig*
pagina's é.Sé.
RUBRIEK „VRAAG EN AANBOD”
bij vooruitbetaling per plaatsing
0.60 per advertentie van 5 regels;
Iedere regel meer f 8.12
Het Eucharistisch Congres te Mechelen