FEUILLETON
Buitenlandsch od^Cieuws
DE FIGUUR VAN VON MOLTKE II
NET GEHEIM VAN JESSIE QUINTON
R.
De toestand In Britsch-lndlë
Kroningspraal in Abessinië
U-
Van den Volkenbond
Verkiezingen
Overstrooming in Bombay
De revolutie in Argentinië
Vertrouwen in de nieuwe regeering
De arrestaties in Polen
Midden in den nacht
Tiïrksche Volkspartij
Kemal gaat, niet heen
4»
Gemen&de (Buitenlandsche
(Berichten
De geboorte van Prins Boude wijn
XADIO-OMFQEp.
Brand in een zuurstoffabriek
bij Antwerpen
Afschaffing der doodstraf in Engeland
Geheimzinnige diefstal te Berlijn
Muggen-invasie te Parijs
en volstrekt niet de
T
Gaia-koets van ex-kelser Wilhelm
Britsch-
Waterballet
groote
bespreking plaats tus-
en aolUten.
winningen op de Russen heeft bezorgd,
kant van
den
ver-
f unctionneeren
Rochs,
toenadering
Uriburu
0
Bn
Alkn
Naar het Engelsch door Jos. P. H. Hamers
Va
ontvan-
bQ B
zei dit min of meer
broeder
Ge
ACHT EN TWINTIGSTE HOOFDSTUK
vervotf®
(Wordt
Wanda, raad eens wat die
I
I
De deelnemen aan de a_s. „Ronde TafeT-
Conferentie
t
j
Schlieffen en Moltke waren
het nooit eens.
vol
hem
De verantwoordelijkheid
voor de Marne.
Zijn benoeming tot Chef
van den Staf.
Maar
de
broeders, hij
beschouwde
mr.
mevrouw Kluiver;
het Ned.-Indische
en patriot' was. Ik ben nooit, zoo ging hU
voort, politicus geweest en ben niet van plan
het nu te worden. Na drie dagen aan het be
wind geweest te zijn, vraag ik mU af wat de
politici beweegt om te trachten aan het be
wind te komen.
In „*t Verloren hoeksken" in het „Laat
ste Nieuws”, wfjdt Nele Klauwaerdinne een
ontboezeming aan de geboorte van prins
Boudewijn, welke wij hier laten volgen:
„Kind van prins of koning; van straat-
Dohter Austin stond op, wierp
op tafel en stak zn brieven L.
gevr»
slraa
ZEESEN. 1635 M. 6.05—7.20 Lezingen -
720750 Gramofoonpl. 10.2012.20 Lezin
gen 2203.20 Gramofoonpl. 3 20—4JO
Lezingen 4.505.50 Concert 5 50—620
Lezingen 8.20 Orkestconcert 8.50 Vroo-
Ujk orkestconcert mm.v. F. U. Krolop 9*6
„Lamploon wandert”, hoorspel van M Haus
mann. Daarna Berichten 1050 Orkest
concert.
gevei
hun
Bi
va
de
Ki
te,
Z.
I ge-
plan
mys-
KALUNDBORG, 1153 M. 12 20—226
Orkestconcert 320520 Orkestconcert en
voordracht 8209.35 Declamatie en liede
ren-voordracht 9.3510.35 Concert. Orkest
en zang 10.5511.20 Mandoline-concert
112012.50 Dansmuziek.
voor
WER
ng
gui
Za
in
P«
Berg
On
a s. v
Berg,
Hu
de K
Ds. J
en
I
ws
de
Nt
da
UI
en
I
Bt
en
1
we
te
J
eei
1
set
1
fat
aai
gel
1
kei
je
lx
v«
Tei
teger
goed,
meld
HAL
is i
mei
ren
Bla
f 6.
f 6.
nlu
en
f 6.
f 7.
f 7j
J. 1
sen,
Ma
Hel
Alk:
op
sum
Hoe
f 7?
Fin
f 7J
P. 1
Ti
voet
toot
Bur
„Als
W
zels<
het
hebl
roch
den.
Et
ren
mun
teek
LANGENBERG 473 M. 7.25—850 Grauw.
foonpl. 7.50850 Orkestconcert 1035—
12.15 Gramofoonpl. 1230 Gramofoonpl.
125230 Concert. Orkest en alt 5.50—620
Orkestconcert 8.20 Concert. Orkest en
viool. Daarna tot 1220 Dansmuziek.
praat zoo spoedig rond gefluisterd als, in
dorpen en I-
Woensdag is brand uitgebroken in de fa
brieken van L'Air Liquide vloeibare lucht
te Merxem bij Antwerpen.
Wederom zijn verschelden met zuurstof
gevulde cylinders ontploft Er ontstond een
paniek in de omliggende straten. In de fa
briek werd een persoon gedood.
De naam drie legerkorp
sen waard.
Dr. Rochs komt tot de conclusie, dat
von Moltke aan zijn positie „gekleefd"
47.
Bert Lefleur en Clem lazen het leder voor
zich zelf van het begin tot het einde. Ze
vonden echter niets dat hen op het spoor
van hun zakenvriend in vermocht te bren
gen. Ze lazen oa. dat lord Serfton, de kan
selier van de Schatkist, die ziek was, een
rustlgen nacht gehad had; dat de krachten
van den bankier Maxwell-Flint verminder
den; dat Sir Alexander Merriweather waar
schijnlijk niet zou herstellen en dat generaal
Huxton Medwyn, die op een morgenrit van
s*n paard gevallen en z'n enkel gebroken
bad, den dienst met pensioen zou verlaten.
Maar deze en soortgelijke berichten zeiden
hun niets.
Ze dachten er aan, om. zoodra ze In En
geland waren aangekomen, een detectief in
den arm te nemen om Juffrouw Clalr op te
sporen, maar spoedig verwierpen rij dit
denkbeeld. Zij moesten haar zelf gaan zoe
ken en vinden.
aou er niets over gesticht zijn**, «ei
Clem, „wanneer ril later hoorde, dat wij
voor dit doel van een detectief gebruik ge-
zake de doodstraf thans definitief en on-
voorwaardelljk voorstander is van de volledi
ge afschaffing van alle doodstraf in vredes
tijd.
Groote toebereidselen worden gemaakt voor
de kroningsplechtigheid van Negus Tatar!
tot keizer van Ethiopië, op 2 November a.s.
te Addis Abeba.
Onder de requisieten, welke daarbij ver-
elscht zijn, is ook een staatsiekoets, waar
mede de keizer zich van het paleis naar de
kathedraal zal begeven. De keuze is gevallen
op een staatsiekoets, die vroeger aan keizer
Wilhelm II toebehoorde.
In Engeland zijn groote bestellingen ge
daan van uniformen voor de hoog waardig-
heidsbekleeders en hofdignltarissen, en ver
scheidene paarden zijn aangekocht om de
galakoets te trekken.
De hertog van Gloucester, de derde zoon
van den koning van Engeland, zsl zijn vader
bij de plechtigheid vertegenwoordigen.
Op deze advertentie, die veertien dagen
achter elkaar in de groote bladen van Lan
den geplaatst werd, kwam geen antwoord.
De twee mannen zagen toen het hopelooze
van het geval in.
„Ik ben overtuigd”, sprak Bert, „dat ze
dood is. Leefde ze nog, dan zou zij de ad
vertentie gelezen en geantwoord hebben Er
schiet niets anders over, dan deskundige
hulp in te roepen.
thuisreis denkt
ons zn vrouw
brie! «11
V riendschappeljjke
tot Amerika
Generaal Uriburu heeft verklaard, dat een
nauwe samenwerking met de Ver. Staten en
een actieve deelneming aan de Pan-Ameri-
kaansche Unie de voornaamste doeleinden
van zjjn regeering zijn.
Uriburu beloofde onmiddellijk na de er
kenning zijner regeering door de Ver. Staten
een ambassadeur naar Washington te zullen
zenden.
De .Daily Express" verneemt, dat een
aanzienlijk gedeelte van de commissie la-
PARIJS „RADIO PARIS", 1735 M. JJM
—2 20 Gramofoonpl o5 Orkestconcert en
soli 9.05 „Griseliais” van Massenet. OrkeR
de moderne oorlogsvoering
aan de Marne een nog veel
winning zou zijn geworden,
Fransche r
thoden van Napoleon
Volgens de onder de groote massa gel
dende opvatting heeft Moltke den keizer
dringend verzocht hem niet de functie
van chef van den generalen suf toe te
vertrouwen, daar hij zelf aan zijn bekwaam
heid om dit ambt naar behooren te vervullen,
twijfelde. Daaromtrent schrijft de vroegere
kroonprins: „Ik weet dat dit niet waar is.
Toen Moltke zijn functie aanvaardde heeft
hij veeleer een aantal zeer versundige voor
waarden gesteld, die ten doel hadden hem
een welslagen te waarborgen."
Deze uiting van den kroonprins is slechts
ten deele juist, consuteert dr. Rochs. Over
getrouwd; is t niet zoo? Mi«-
een predikant uit
Ralph, z*n Jonge
t die
man.
In antwoord op een open brief, het verzoek
inhoudende opheldering te geven in verband
met de beweringen als zouden andere par
tijen dan de volkspartij hem als leider op-
elschen, verklaart de ghazi, dat hij geen
enkele reden ziet om at te treden. Hij blijft
z(jn functie waarnemen.
Door dezen brief zijn de betooglngen on
derdrukt.
„Ik vind het dwaasheid,” zei Austin; „bo
vendien, Stephen Chiselholme is een veel te
goede kerel, een veel te goede partij ook,
om hem lichtzinnig te behandelen. Maar je
„flirt” natuurlijk niet met hem, want an
ders zou zelfs JU je niet geregeld met hem
in t openbaar vertoonen. Je bent natuurlUk
van plan hem te trouwen.”
„Zelfs ik?' herhaalde zU; ,4k weet niet
wat Je daarmee bedoelt, maar het klinkt
niet als een compliment. Ben ik dan zoo
geheel anders dan andere vrouwen?”
Op dit oogenblik kwam een Jongen, die
bU dokter Austin als huisknecht fungeerde,
met brieven binnen. HU legde deze naast
de» dokter neer en verliet weer, even ge-
ruischloos als hU gekomen was, het vertrek.
„Geheel anders," gaf Ralph Austin ten
antwoord; „wist Je dat niet? Er rijn niet
veel vrouwen van Jou slag, en dat is maar
goed ook.”
Wanda’s
schertsend.
„Waarom?”
„Dat kan ik Je niet zoo precies zeggen.
Je bent met het type~van een zenuwachtige
of hysterische vrouw; verre van daar; je be
zit veel zelfbeheersching en Je hebt n geslo
ten karakter; je weet Je ware gevoelens goed
te verbergen. En toch, m'n beste Wanda, rit
er iets van een tügerkat in Je natuur. Bo
vendien ben Je Jaloersch en dat zien wU man
nen niet graag in onze vrouwen en zusters.
Ik verkies een blanke lelie boven een wel
riekende roos; een roos heeft donna."
Omtrent de arrestatie van 18 tot de oppo
sitie behoorende afgevaardigden wordt nog
gemeld, dat deze alle tegelUkertUd tusschen
2 en 3 uur ’s nachts plaats hadden.
De slachtoffers werden uit hun bedden ge
haald, waarbU het tot heftige tooneelen
kwam, daar de meesten niet wilden gelooven
aan een bevel tot arrestatie maar dachten
aan een overval.
Het blad „Abc” meldt, dat de afg. Bar-
llckl, toen de politie de deur van zUn kamer
in het sejm-hotel openbrak, in de meening
verkeerde, dat bandieten een inbraak bU hem
wilden doen, het raam opschoof en uit het
venster riep: „help! roovers!” De sejmwacht
snelde toe, maar werd door de politie en de
gendarmen niet in de kamer van Barlicki
toegelaten.
De regeeringsbladen melden, dat de ge
arresteerden zich in een gevangenis in de
provincie bevinden, maar noemen de plaats
niet.
Het bestuur van den bond van advocaten
heeft een protestmotie aangenomen tegen de
onrechtmatige aanhouding der afgevaardig
den, die tevens advocaten zUn. en deze moue
den minister van justitie Car doen toekomen.
Alle oppositiebladen zUn gisteren te War
schau in beslag genomen.
lid onzer delegatie:
ger Van Werthem;
Loudon.
Gisteren had een
schen eenige leden der Nederlandsche. Deen-
sche,Noorsche en Zweedsche delegaties
ter bespreking van de juiste beteekenls van
de meestbegunstigingsclausule en van het
sluiten eener internationale conventie, die
op ondubbelzinnige wuze deze beteekenls
zr' vaststellen.
De geschillen, die gerezen zUn tusschen
Duitschland eenerzijds en Nederland en
Denemarken anderzUds over de meestbegun
stigingsclausule, in verband met de bespre
kingen over het Duitsch-Finsche hand^ls-
verdrag, gaven de aanleiding tot deze ge-
meenschappeluke bespreking.
Gisteren hebben ook Briand en Curtius
met den Italiaanschen raadsrapporteur van
gedachten gewisseld over de kwestie van de
ontruiming van het Saargebled door de
Fransche en Belgische militairen, die daar
nog dienst doen als beschermlngstroepen
voor de spoorwegverbindingen.
Een besluit is nog niet genomen, doch de
sta tsileden hebben aan de regeeringscom-
mlssie van het Saargebieu opdracht ge-
geve. onmiddellijk een rapport op te stel
let. over de verschillende wyzen, waarop
de spoorwegverbindingen in het Saargebled
voldoende zullen kunnen beschermd wor
den.
Briand en Curtius zullen in het begin
van de volgende week hierover opnieuw
beraadslagen.
Op het oogenblik is alles rustig. In de
nieuwe regeering wordt algemeen groot
vertrouwen gesteld, hetgeen o.m. gedemon
streerd wordt door een leening welke door
bultenlandscne en plaatselUke banken ten
bedrage van 15 mlllloen pesos ad 5 pCt.,
voor den tijd van zes maanden is verstrekt,
zonder eenige garantie.
De openbare bedrüven
weer geheel normaal.
HUIZEN. Tot 8 uur: 298 M. Ned. Omroea
Alg. Programma. 8.00—9.15 Gramofoonri
10.3012.00 Halfuurtje voor Zieken en
ouden van dagen 12.00—130 Concert door
K.R.O.-Sextet. 130-2.00 Gramofoonplatm
2.00—2 30 Mevr. J. M. Lastotsjkin Pelsky-
Franssen v. d. Putte: „Leerbewerklng”
2.304.00 Gramofoonpl. 5.00—7.15 Concert
K.R.O.-Kwartet 7.15—7.45 B. J. Koldewey-
„De Gothiek in ons land” 7.458.00 Gramol
foonpL 8.0011.00 Concert Haarlenucba
Orkeetvereeniglng 11.00—1250 Gramoloon-
platen 9.30 Nleuwsber.
het aanschUn van het land.
De kleine prins is nu zwak en hulpbe
hoevend als het kind van den landarbeider
of straatventer. Er is alleen verschil vM
omgeving. De liefde van de ouders is de
zelfde.
Het moge rijn dat het prinsenkind, sb
het eens boven het arbeiderskind komt, dat
alsdan gedenke. Dat beiden nooit tegenover
elkander staan, maar werken in eendere
richting van den plicht, deze voor beide even
dwingend: bU niet vervulling, beide klein,
het prinsenkind even goed als het arbeiders
kind; bU vervulling, beiden groot, het ar
beiderskind, zoowel als het prinsenkind.
Er moge 'vreugde rijn bU de geboorte van
elk kind. De vreugde weze landsvreugde M
de geboorte van een landskind. Elk kind
brengt een nieuwe mogelijkheid tot geluk.
Geluk kome over de prinselijke ouders,
over de koninklUke grootouders, en over het
land, door den prins, geboren in ’t kasteel,
met den Vlaamschen naam.
Een feit is, zoo constateert dr.
dat Moltke ia strijd met hetgeen de kroon
prins schreef den keizer aanvankelijk
verzocht heeft hem niet te benoemen. Ver
der is het een feit, dat hij tijdens een langen
rit in den Tiergarten met den toenmaligen
rijks kanselier v. Bülow dezen verzocht
heeft in dien geest met den keizer over de
kwestie te spreken.
En ten slotte is het een feit, dat Bülow
daarop met den chef van het Militair Kabi-
De lust var. vertegenwoordigers van In
dische Staten en vertegenwoordigers van
Britsch-Indlë, welke door den onderkoning
namens de Britsche regeering zUn uitgenoo-
digd om de Ronde Tafelconferentie, welke
binnenkort te Londen zal worden gehouden,
bij te wonen, is gisteravond gepubliceerd.
Het is mogelijk, dat als resultaat van de
correspondentie, welke thans nog wordt ge
voerd. *nog eenige namen aan de lijst zullen
worden toegevoegd.
Op het oogenblik bevat de lUst de namen
van 16 vertegenwoordigers van Indische Sta
ten en 50 vertegenwoordigers van
Indië.
Tot de vertegenwoordigers van de Indische
Staten behooren bekende Indische bestuur
ders en staatslieden, zooals de Maharadja's
van Bikanir. Alwar, Patiala en Nawanager.
Deze laatste is in Engelsche sportkringen
bekend als Ranji, de beroemde cricketer.
De Britsch Indische namen zUn die van
vertegenwoordigers van alle politieke scha-
keeringen, met uitzondering van de Congres
PartU en alle Indische gemeenschappen, van
wie twee vertegenwoordigsters van de In
dische vrouwen.
Tot de genoodigden behooren: Aga Khan,
Jlnnah. de prominente Mohammedaansche
politicus, die eveneens het vertrouwen ge
niet der Hindoes, Sir Bahadu Sapru. de be
kende liberale politicus. Sastri. vooraan
staand Hlndoesch staatsman en Sir Mu-
Mmmed Shafi, vooraanstaand Moslem-poli
ticus.
De „Ronde Tafel’-conferentie zal groote
belangstelling trekken.
Het voorstel haar te doen houden was van
Sir John Simon, den voorzitter van de In
dische Statutaire Commissie, in diens brief
aan Mac Donald.
Twee maanden geleden werd de
opzet hiervan aangekondigd door den on
derkoning. in diens voor de Indische wet
gevende vergadering gehouden rede.
De namen van de vertegenwoordigers van
Hooger- en Lagerhuis zUn nog niet bekend
gemaakt.
De regeering heeft de leiders van de beide
oppositiepartijen ultgenoodigd voor belde
Huizen vertegenwoordigers aan te wijzen.
Zooals men weet, heeft Koning George
toestemming verleend de conferentie in St.
James Palace te doen houden.
venter of landarbeider. Geboorte gemeld
door kanon en klok; of gemeld door niet»
dan een klacht in een duister bed en ge
schrei. Vreugde in een heel land; of alleen
maar vreugde, met kommer er bU, in een
hut.
Het begin.
Geen van belde kinderen kan er iets aan
doen, dat het zoo geboren is.
Het begin kan voor belden een geluk, voor
beiden een ongeluk zUn. Hun verder leven
zal er uit vloeien als uit een klare of een
troebele bron. Uit een vergulden ochtend kan
een wolkendag komen, uit een mistlgen mor
gen. blauwe noen en avond.
De wenschen van een volk gaan met bet
eene kind. Wat gaat er met het andere?
We zouden elgeniUk moeten even blij lijn
bU de geboorte van alle kinderen. Laat do
blijheid bU de geboorte van het prinsen
kind een symbool zijn van de blUheid bjj
de geboorte van elk kind.
En aouden we niet van alle kinderen, van
kasteellunderen en hutkinderen, het eigen,
diepe wezen, met gelijken eerbied omgeven?
Zouden we ons er niet voor hoeden, dat
een kind onrecht worde aangedaan, kind
van prins of kind van arbeider?
De bloemen in den kleinen tuin zjjn even
acnoon als men ze kromt noch vermlnxt,
als de bloemen in ’t rijke park;
zUn dan een even schitterend sieraad voor
maakt hadden. In elk geval moeten we zelf
onzen speurzin in 't werk stellen. Alleen
wanneer deze ons in den steek laat, kunnen
we deskundige hulp Inroepen. Laten we
maar beginnen met een advertentie in de
groote dagbladen te plaatsen."
Een aaital dagen achter elkander kon
men de volgende advertentie in de dagbla
den van Londen lezen:
„Zou juffrouw C., die onlangs voor par
ticuliere aangelegenheden uit Afrika naar
Engeland vertrok en wier brieven naar Port-
Elisabeth waarschUnlUk verloren geraakt
zUn, zoo goed willen zUn te schrijven aan
Clem en Bert onder no. 9540 aan t Bureau
van dit blad. Clem en Bert maken zich on
gerust over haar."
en volstrekt niet de „Feldherr wider Wil
len” is geweest; dat de keizer zich in de
figuur van v. Moltke vergist heeft dat
de keizerlijke raadgevers, die wisten, dat
de nieuwe titularis onbekwaam was voor
de'functie, te kort zijn geschoten m hun
plicht dat Schlieffen evenmin als Bis
marck indertijd, geraadpleegd is bu de
keuze van zijn opvolger en dat van diens
waarschuwingen, in woord en geschrift
gedaan, geen notitie is genomen.
Dr. Rochs blijkt het ten slotte eens te
zijn met den vroegeren kroonprins.
Voor de tragedie aan de Marne is Moltke
alleen verantwoordelijk en diegenen die
hem chef van den staf lieten worden en
hem in die positie handhaafden.
Uriburu reeds beu van de politiek
Uriburu heeft gisteren verklaard dat hU
geenszins s’reefde naar een politieke loop
baan. HU voegde- er asm toe dat hU militair
Het is genoeg bekend, zoo vertelt dr.
Rochs, dien wij hier verder aan ’t woord
laten, dat Schlieffen na zijn ontslag
komen was uitgeschakeld. Het is
gegaan als Bismarck. Noch de keizer, noch
Moltke II, noch eenige leidende persoon
in diens generalen staf heeft ooit met den
graaf over diens veldtochtplan gesproken
of operatieve aangelegenheden met hem
behandeld. Dat heeft hem tot zijn laatste
uur ontzettend gehinderd. Het is het stre
ven van Moltke geweest Schlieffen volkomen
buiten eiken verderen invloed te houden.
Dat moet hier openlijk verklaard worden.
Zij brachten elkaar beleefdheidsbezoeken
op de verjaardagen, maar daarbij bleef het.
Nooit heeft Schlieffen iets gehoord van de
wijziging in 1909 van zijn veldtochtplan,
ofschoon het voor de hand had gelegen, dat
men den raad had ingewonnen van den
bouwmeester alvorens net fundament van
het gebouw te veranderen. Werd al eens
met een enkel woord bij zulke bezoeken
over militaire kwesties gesproken, dan ver
baasde Schlieffen zich steeds over de „naïeve
denkbeelden” van Moltke, zooals trouwens
zoo vaak het geval was in den tijd, toen Moltke
nog onder Schlieffen diende. In zijn Her
schrijft Moltke over dien tijd
1 „Graaf Schlieffen vraagt mij
nu en dan mijn meening en deze is bijna
altijd anders dan de zijne. Men kan zich
geen groot ere tegenstelling denken dan ons
beider inzichten.”
De keizer en Moltke.
moeten steeds stof tot praten hebben en als
er geen stof is, dan verzinnen ze dikwUls
maar wat.
Het was dus geen wonder, dat, nu Wanda
Austin en Stephen Chiselholme dikwijls
met elkander langs 's heeren wegen wan
delden, en hU geregeld het huis van den
Jongen dokter bezocht, iedereen in Plalstown
hen zoo goed als verloofd beschouwde, en
geweldig veel belangstelde in hun komen en
gaan, hun doen en Igten. De publieke opinie
sprak als haar oordeel uit, dat Wanda ver
standig handelde, door zich zoo spoedig
na Sir Alexander’s dood te troosten. Wan
neer een vrouw den man niet tot echtgenoot
kreeg dien zij beminde, dan was de beste
oplossing deze, dat zU den man kreeg die
haar lief had en niemand twUfelde er aan
of zulks was met Stephen Chiselholme het
geval.
Dokter Austin begreep z’n zuster wel niet
goed; hU vond haar houding en gedrag wel
wat raadselachtig. maar het ging hem als
de meeste broeders, hU maakte zich niet
druk; hU beschouwde Stephen als een
goeden kerel.
Op een kouden morgen zat hU met Wanda
aan 1 ontbüt en begon:
„Ik hoop dat Je geen spel met hem drijft"
Wanda wierp een kalmen blik op .Austin,
die tegenover haar zat en vroeg:
„Wat wil Je daarmee zeggen? Mogen al
leen mannen hun spel met ons drijven?
Waarom zou ik niet een beetje mogen
ra 4lr rloav nlpisriPT in hub?”
De „D. Allg. Z.” maakt melding van een
geheimrinnigen diefstal met braak, welke
Zondagnacht in een BerlUnsche apotheek
heeft plaats gehad.
Toen de apotheker Maandagmorgen zijn
winkel binenkwam, vond hU de kast met
vergiften opengebroken. De Inbreker heeft
blUkbaar niet de bedoeling gehad geld te
stelen. Wel heeft hU de geldlade geopend,
maar er ontbrak geen pfennig aan den in
houd. WaarschUnlUk heeft hü in de lade
den sleutel van de glftenkast gezocht. Toen
hU dezen niet vond, heeft hU de kast met fen
breekijzer geopend. De zonderlinge bezoeker
heeft daarop de verschillende ilesschen en
fleschjes op zU geschoven en -ommige er uit
genomen en elders geplaatst, blijkbaar op
zoek naar een bepaald vergift. De apotheker
heeft echter de verschillende flesschen te-
ruggevonden en bU het nawegen der daarin
aanwezige hoeveelheden, bevonden, dat
slechts enkele grammen van de verschillende
vergiften ontbraken.
De politie heeft tot dusver geen spoor kun
nen ontdekken van den dief. Ook het onder
zoek der vingerafdrukken op de Ilesschen
heeft tot niets geleid.
Men tast volkomen in het duister over het
doel van dezen diefstal.
onverantwoordelijk spel
Marne,” d.w.z. de éérste slag aan
de Marne, die feitelijk over den afloop
van den wereldoorlog beslist heeft, blijft,
uit den aard van de zaak, bij de vroegere
tegenstanders schering en inslag bij de
beschouwingen over en naar aanleiding
van den laatsten grooten strijd tusschen
de beide rassen.
Nog dezer dagen verklaarde de Fran
sche generaal de Cugnac in een pleidooi
voor de bestudeering van de Napoleon
tische strategie als grondslag ook voor
dat de slag
grootere over
zou zijn geworden, indien de
aanvoerders eenvoudig de me-
”2“ 1 hadden toegepast.
Immers, de aanval op de Duitsche rech
terflank moest noodzakelijkerwijze een deel
van de vijandelijke strijdkrachten naar
de Ourcq trekken, waardoor een zwakke
plek moest komen in diens opstelling.
Derhalve had de Fransche leider de noo-
dige troepen beschikbaar moeten houden
om op die zwakke plek aan te vallen
toepassing van de manoeuvre van Wagram.
Maar de Franschen en Engelschen hadden
tegenover het vacuüm in het Duitsche
front slechts weinige en slecht geleide
troepen, die werkeloos bleven. „Onze on
bekendheid met de Napoleontische strijd-
methoden is oorzaak geweest, dat „de Marne”
geen beslissende overwinning werd.”
Aldus oefende de Fransche generaal
in zijn verdediging van de beginselen van
den „maitre incomparable”, waarvan de
toepassing Hindenburg en Ludendorff z.i.
het succes van Tannenberg en andere over-
critiek op het Fransche beleid.
Maar ook aan den anderen
den Rijn blijft de Marneslag actueel.
Het onlangs verschenen boek van
huidigen minister van het rijksweerde-
partement, generaal Groener „Der Feld-
herr wider Willen,” (waarin, de gebeurtenis
sen, welke tot den Marneslag leidden en als ge
volg daarvan tot den gruwelijker! stellingoor-
og, worden geschilderd met ’n scherpe critiek
op het beleid van den verantwoordelijken
leider v. Moltke) heeft in het bijzonder
opnieuw de vraag aan de orde gesteld be
treffende de mate van schuld, welke de
neef en naamgenoot van den grooten stra
teeg, die, tezamen met Bismarck, het Duit
sche rijk „met bloed en ijzer” aaneensmeed
de, gehad heeft aan de nederlaag van het
Duitsche leger, die het begin van het einde
van de keizerlijke heerlijkheid werd.
Een vraag, waarmede onafscheidelijk
bonden is een tweede vraag, n.l. hoe
werd von Moltke benoemd tot chef van
den grooten generalen staf In hoeverre
is daarbij zijn voorganger, graaf Schlief
fen, de ontwerper van het krijgsplan,
dat hij, Moltke, eventueel ter uitvoering
zou krijgen, betrokken Wat was de rol
van keizer en hofkliek
Interessante en weinig bekende bijzon
derheden hierover deelt de gep. Ober-
generalarzt" dr. Rochs. eea oud vriend
van graaf Schlieffen, wiens huisarts hij
jarenlang was, in de „Frankf. Z.” mede.
VRIJDAG U SEPTEMBER
HILVERSUM, 18fs M. 8.00 VARA. Orgel,
concert door Joh. Jong algew. door gramo.
foonpl. 9.00 Gramofpl. VARA 10,15
VARA. Voordracht door Dirk Faber jojo
VARA Ziekenuurtje 1130 VARA. Grama,
foonpl. 12.15—2.00 AVRO. Concert AVRO»
Orkest. Gebr. Nehrlng (xylofoon) w. Kei.
zer (tenor) 2.003.00 AVRO. Gramofoonnl
3.004.00 AVRO. Concert. AVRO-KwlnSt
4.00 VARA „Onze keuken” door p. j
Kers 4.45 VARA. „Na SchooltUd." Voor
lezing. 5.45 VARA. Concert. VARA-Orkrtt
650 VARA. Actueel allerlei door het NVT
7.05 VARA. Vervolg concert 7.45 Pqiih,'
lier.
en bel*
Reeds in 1901, schrijft de vertrouwde
huisvriend van Schlieffen, reeds in 1901,
toen generaal v. Hahnke aftrad als chef
van het Militair Kabinet, had de keizer
Moltke tot diens opvolger willen aanwij
zen. Maar v. Hahnke, van wien de keizer
bij diens dood in 191a getuigde, dat hij
de eenige persoon was geweest, die hem,
den keizen steeds de waarheid had
zegd, kwam nadrukkelijk tegen dit
in verzet, daar hij v. Moltke, wiens 1
tieke neigingen toen reeds bekend waren,
niet in staat achtte tot het geven van een
helder en zuiver oordeel. De keizer zag
toen van zijn voornemen af. In 1903 had
de monarch, die een bijzondere voorliefde
voor Moltke bad, hem voor een vertrou
wenspositie in zijn onmiddellijke omgeving
willen aanwijzen. Maar tegen zulk een
benoeming kwam de hofkliek, bezorgd
voor haar positie, in het geweer, en wist
den keizer duidelijk te maken, dat Schlief
fen, die 70 jaar was. oud en suffig werd en
vervangen moest worden. Welk een triumi,
wanneer de illustre naam van een Moltke
weer aan het hoofd van den Generalen
Staf verscheen 1 Dat zou den vijand van
Duitschland een heilzamen schrik inboe
zemen. Moltke %ou dan nog enkele jaren als
adjunct Schlieffen de geheimen van de
veldheerskunst kunnen af kijken
Bij den keizer vonden deze influiste
ringen een maar al te gretig oor Alsof
het veldheersgenie een gave is, die voor
overerving vatbaar is.
Het gevolg van de hofintrige was, dat
Moltke van commandant van de garde-
divisie „Oberquartiermeister” in den groo
ten generalen staf werd tegen den wil
van Schlieffen, die verklaarde „Wat moet
ik met den man aanvangen, die niet het
minste strategische inzicht heeft
Door langdurigen dienst als adjudant
bij zijn beroemden oom (Moltke II was
de zoon van den ouderen broeder van
den veldmaarschalk) was Moltke uit den
troependienst geraakt, terwijl het hem ander
zijds ontbrak aan een juiste scholing als
stafofficier.
Met 1 Januari 1906 kreeg Schlieffen zijn
ontslag. Moltke Jr. volgde hem op.
De volkenbondsvergadering heeft gekozen
Scialoja, als voorzitter der Juridische com
missie; ColUn tot voorzitter der economische
corr. Issle; Politls tot voorzitter der ontwa
peningscommissie; Carton de Wiart 1 Bel
gië) tot voorzitter der budgetaire commis
sie; gravin Apponyi (HongarUe) tot voorzit
ster der commissie voor hdmanitaire kwes
ties en Sir Robert Borden (Canada) tot
voorzitter der politiecommissie, die het
Europeesche plan te behandelen krijgt.
De Nederlandsche delegatie zal als volgt
aan de werkzaamheden der zes commissies
deelnemen.
Juridische commissie: mr. Limburg,
plaatsvervanger prof. Francais; economische
commissie mr. Trip, die thans de Neder
landsche woordvoerder in deze commissie
zal zUn, nu de heer ColUn tot voorzitter
aaarven gekozen werd; ontwapeningscom
missie: prof, van Eysinga, plaatsvervanger
prof. Francois; budgetaire commissie:
Trip, plaatsvervangend
humanitaie commissie:
Soejono. plaatsvervan-
politiekc commissie:
Wanda leunde met beide ellebogen op de
tafel.
„Je denkt aan Jessie," smaalde zU, „en Je
vergehjkt haar met een lelie. Je beoordeelt
de vrouwen naar het ulterlUk, naar d’r lach
jes en vriendelUke blikken. Daarmee bega je
een groote fout. Jessie Quinton heeft veel
meer van een tUgerkat in haar natuur dan
ik Ik weet wel. dat Je geen waarde aan
mUn oordeel hecht; niettemin is het de
zuivere waarheid. Wanneer er soms iets
tusschen haar en Sir Charles mocht komen,
herinner Je dan hetgeen ik je gezegd neb."
Ralph maakte langzaam een voor een r'n
brieven open, en las ze door.
„Wat zou ze dan doen?”
„Iets, en zeker iets, waar iedereen, die
haar evenals JU. niet koed kent, ver
baasd over zou staan. Ze zouWat is
er?”
HU slaakte een kreet van verrassing, toen
hU het adres op een der enveloppen bekeek.
„Dat is een brief van James Winschea.”
antwoordde hU- „Een beste kerel, een uit
stekend mensch, Wanda; een van m’n beste
vrienden. Laat ik eens sten, wat hU achrUft.”
HU begon den brief te lezen en liet weer
een kreet van verrassing booten, maar hU
hief zn oogen niet op, voor bU den brief
uit bad. Daarna keek hU ®’n zuster met
een vreugdestralenden blik aan.
,jtaad eens Wanda, raad eens wat die
goede, oude James me schrijft?”
Ze lachte bem in z’n gezicht utt.
„Wedden, dat ik bet direct raadt HU ta
de bijzonderheden betreffende de benoe
ming van v. Moltke, welke destijds in vak
kringen en itf het buitenland groot opzien
baarde, zijn veelal onjuiste lezingen in
omloop.
BRUSSEL, 508,5 M. 5.20 Trio-roncert
655 Gramofoonpl. 835 Gramofoonpl
850 Orkestconcert 835 (3382 M.) Concert
georganlseert door de SAROV.
natuurlUk l
schien wel met een of ander model
„Met de dóchter van een predikant
Corwallis,” antwoordde
vrouw is natuurlUk de mooiste vrouw
er bestaat en James de gelukkigste 1
Op t oogenblik zUn ze in ParUs. maar net
Is daar koud en regenachtig en als
zoo heet z’n vrouw, de wonderen oe
wereldstad gezien heeft, dan yertrekkffl
naar de Riviera. Op hun
James hier te komen om
voor te stellen. Daar, lees den
maar.”
DAVENTRY, 1554.4 M. 1035 Morgen-
wUding 11.05 Lezing 12.20 Concert K.
Heine (viool), D. Fraser (plano) 1,54
Orgelspel door W. S. Lloyd Webber, J. Duncan
(bariton) 150250 Gramofoonpl. 4.26
Orkestconcert 535 Klnderuurtje 6J0
Lezing 6.35 Nleuwsber. 6.55 Berichten
7.00 Piano-recital door V. Hely-Hutchlnam
7207.40 Lezing 7.45 Lezing 8.06
Orkestconcert 8.20 Concert. Orkest, N.
Gruhn (alt). J. Stockmarr (piano), N. Allln'
(bas) 10.00 Nleuwsber. 10.15 Lezing
1030 Berichten 10.401120 Orcestconcert
11.20 Dansmuziek 11.351220 n»iw
muziek
ParUs en omgeving heeft het hard te ver
antwoorden onder een invasie van muggen
Volgens .X. Oeuvre" schrijft men deze mug
genplaag toe aan de vele en hevige regens in
het voorjaar en den zomer, waardoor overal
moerasachtge poelen zijn ontstaan. Het heet
wel. zucht het blad, dat deze muggen oi mus
kieten ongevaarlük zUn het mag zUn, maar
lastig zijn ze zeker. Hun gezoem om je hoofd,
als Je ’s avonds het moede noofd ter ruste
legt, maakt iemand razend en zenuwachtig
men weet niet in welk een overspannen toe
stand een hardnekkige mug een ongelukkig
menschenkind kan brengen. En als het ge
dierte even zUn gezang staakt om tot den
aanval over te gaan en je geeft jezelf een
krachtigen slag op wang of eoomoofd. waar
mede je denkt den vUand te hebben verplet
terd, is het altijd ernaast geweest. Gezang
en aanvallen beginnen weer tot Je Je einde-
lUk uitgeput, doodmoe, wanliopig aan het
noodlot overgeeft, inslaapt en 's morgens
wakker wordt met een ontoonbaar aange
zicht.
En op eiken nacht volgt weer een nieuwe 1
Te Bombay is in acht uren tijd 45 centi
meter regen gevallen, wat een nieuw record
beteekent. De straten gelijken op rivieren
en de trams loopen niet meer.
In sommige wijken der stad zag men hee
ren in badpak door het water jl&ssen, om
hun kentoren te bereiken
De voorsteden zUn volkomen geïsoleerd.
Enkele huizen zUn Ingestort; één jiersoon is
daarbU om het leven gekomen, drie werden
gewond.
Naar uit Bombay nog nader wordt gemeld,
is ook het gebouw, waar de stembussen ston
den voor de provinciale verkiezingen, die
dezer dagen gehouden zullen worden, over
stroomd.
Naar aanleiding hiervan zullen de verkie
zingen te Bombay eenige dagen moeten wor
den uitgesteld.
1 over een Paar
Riviera, zullen
thuis te komen. Ga
z’n servet
in z’n tel
net, graaf HülsenHaeseler heeft gespro
ken en dezen heeft meegedeeld, dat Moltke
de overtuiging had het ambt niet te kunnen
vervullen.
„Nee, det kann er ooch nich,” had deze
den rijks kanselier op z’n echt Berlijnsch
geantwoord, „aber der Kaiser will doch 1”
Hülsen heeft zijn meening in dezen niet
onder stoelen en banken gestoken.
Eerst na herhaalde besprekingen met
den keizer schijnt de geest over Moltke
te zijn gekomen; hij verklaarde zich, aldus
lezen wij in het „Hbld.”, althans ten slotte
bereid het ambt te aanvaarden, maar stelde
daarbij de door den kroonprins bedoelde
voorwaarden.
Twee jaar later begon hij echter weer
twijfel te gevoelen en verzocht hij den
keizer nogmaals om ontslag uit zijn func
tie. De keizer echter wist zijn bezwaren
te doen verdwijnen met de opmerking,
dat zijn naam alléén drie legerkorpsen
betee kende
Sindsdien schijnt Moltke de overtuiging
te hebben gekoesterd zijn taak te beheer-
schen. Of het gebiedend plichtsgevoel is
geweest, dat hem, tegen zijn innerlijken
drang, deed voortgaan, zooals wel betoogd
is, zij in het midden gelaten. Mij komt het
voor, schrijft dr. Rochs, dat bij de buiten
gewone verantwoordelijkheid van deze po
sitie Moltke’s voornaamste plicht was ge
weest te luisteren naar den innerlijken drang.
De plicht eischte in dit geval van Moltke,
dat hij had moeten blijven staan op ontslag
uit zijn betrekking.
Hij gaf in 1913 toen een collega uit den
dienst ging en hem te kennen gaf, dat het
ook zijn tijd werd, ten antwoord, dat hij
den keizer in een politiek zoo moeilijken
tijd niet kon verlaten.
Zijn arts te Karlsbad, die hem in ver
band met zijn gezondheidstoestand ver
klaarde, dat hij voortdurend onder medisch
toezicht zou moeten blijven, gaf hij ten
antwoord „Maar dan kan ik geen chef
van den staf blijven.”
Wanda nam den brief en las hem Isng-
zaam door. Ze kon niet zeggen waarom,
maar het lezen deed haar geen genoegen.
„HU is heel gelukkig.” zuchtte zU, ter^JJi
Ralph den brief teruggaf.
„NatuurlUk; wie zou dat niet in dle
standlgheden rijn? Kunnen wü OTlt'
gen, Wanda?”
„Zeker, maar niet dan
maanden. Eenmaal aan de
geen haast maken om
Je heen?”
Nergens worden kwaadsprekerij en laster-
iX stedeta i me^hën vflirten,” als ik daar pleirier in heb?"
