ONS BLAD
en
N
ZIJ
Ja
h
JT
De Franklin-Expeditie
VRIJDAG 12 SEPTEMBER 1930
Voornaamste cKieuws
JOH. LAUWERS
4
EN
NIEUWE NBOOE’S
sn
z
Noord-
HollaRdoch Dzgblod
GRATIS er FRAMC®
dit nummer bestaat uit drie bladen
VIER EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 214
f 40
f 50
me*.
De Andrée-expeditie
In Noord-Limburg
De V.A.R.A. Zaterdag en Zondag
r
De Vulkaan
m
Geweldige uitbarsting
Bekend Hagenaar bet slacht offer
Sint Melania-werk
Telegrafisch Weerbericht
Fabrleksongeval te Deventer
Nadere bijzonderheden
Man door trein overreden
bij
Doodelijk auto-öngeiuk
Kellner bestolen
99
Onschuldig veroordeeld?
profiteeren
C Tl l E
D E
Het Philosophium
te Warmond
De brandstichting in een
villa te Nieuw-Millingen
Na de verzoening met het
Vaticaan
van onze
den
NOG EENS:
DE SPOORWEGTARIEVEN
r en
Het aftreden van burgemeester
Patljn
H.L.
ILL.
H.L.
H.L.
H.L
H.L
Barometers Thermometers
PAYGLOP 3
Al.KM A AR
Dr. Frederlk van EeJen
„Stromboli
Italië
De inneming van Rome niet langer
nationale feestdag
inwijding 7 October
De wederopbouw van
Santo Domingo
i
Storm waarschuwingsdienst
la
VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL
f 3000- f 750- f 250.-
MK6IFTE MOCT OP STRAFFE VAR VERLIES VAR RECHTER, GESCHIEDER OITERLIJK DRIEMAAL
De a.s. manoeuvres
die lich thans
Hbonneeren. ootvw«en de «•-
mers to. 1 October
goedkoope romans.
rten lutteten prijs van
voor de nieuwe abonné s
lijk in werking-
D I R C
Ah
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
oe<finj
unilie,
oedb^
r
- wr-
mag.
of
en R.
beding
Uit het dagboek van Strindberg.
Afrikaanscb bezoek aan ons land.
unihe,
wr.
Orde,
ergoe-
>edinj
luwde
>eding
we-
ergoe-
ïrgoe-
•ngeh.
J
Naar een incident tot afscheid?
van
Barometerstand 9 uw v.m.: 765 stilstand.
ector.
Do begrafenis van Andrée
M
Vier arbeiders gewond
0
op
o
Dokter in vrijheid gesteld
éa.'
BUREAU:
Telefoon:
EED.
Te Gulpen is door een tot dusverre onbe
kend gebleven auto zekere A. 8. aangereden
en gedood.
De technische proeftocht van de „Marnix
van St Aldegonde” is volkomen geslaagd.
De aa. legermanoeuvres sullen in Noord.
Limburg worden gehouden.
Henderson pleit op de Volkenbondsverga-
dering voor internationale ontwapening.
m ait
1st
ergoe-
n een
ij een
sbUjet
i vra-
:t ml
zelde
Flinders,
Weer rustig
Nader wordt uit Messina gemeld, dat mln-
De legeroefeningen onder leiding van den
commandant van het veldleger, welke wegens
het heerschen van mond- en klauwzeer niet
overeenkomstig de getroffen voorbereidingen
in de streek Barneveld. Leusden. Amersfoort
kunnen doorgaan, zullen thans worden ge
houden in Noord-Limburg van 2326 Sept
a< <24—25 Sept, zfjn de eigenlijke oefen
dagen).
Het
duurt
LICHT OP. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om: 7.49 uw.
Hugo-
tfwiel.
AU» <li>
tegen onarvsBen venekerd
üten-
n het
ma-
:rgen,
wordt
raite-
etrai-
ot de
Jacht,
a kan
de de
■r re-
bij-
i aal-
snd
•uren-
incls-
oeden
Men herinnert zich de tragedie van dr. B.
uit Oisterwijk, die op een valsche beschul
diging eerst door de rechtbank te Breda en
vervolgens door het Hof te "s Hertogenbosch
werd veroordeeld tot vijf jaar gevangenis
straf.
Pogingen om tot revisie van het vonnis te
komen slaagden niet.
Naar het „Volk" thans verneemt, is dr. B.
Maandag JJ. in vrijheid gesteld, na het
grootste deel van den straftijd te hebben ult-
ABONNEMENTSPRIJS s
Per kwartaal, voor Alkmaar 2
Voor buiten Alkmaar 2.85
Met Geïllustreerd Zondagsblad
0.60 hooger
Het Philosophlcum te Warmond zal 7 Oc
tober a s. plechtig worden ingewijd door
,Z D. H. Mgr. J. D. J. Aengenent, Bisschop
van Haarlem.
De minister van Waterstaat heeft bepaald,
dat Zondag 14 September een „hoogtijdag” is
voor de V.A.R.A. <14 September is de dag van
de demonstraties te Amsterdam en Rotter
dam van het N.V.V. en de S.D.A.P. tegen de
Vlootwet)
De VARA krijgt daarom op dien dag. be
halve haar gewone zendwen, ook die van
126 uur nam.
Het plan van Briand inzake de Europas
sche Federatie in den Volkenbond.
Irigoyen is van Argentinië naar Uruguay
vertrokken-
Frederlk van Eeden, wiens gezondheids
toestand den laatsten tijd wederom te wen-
schen laat, is tot herstel van krachten naar
Noordwijk aan Zee vertrokken.
stens 5 personen werden gedood en genlge
tientallen gewond bij de uitbarsting van den
vulcaan op het eiland Stromboli. De uitbar
sting begon te 9.45 uw. toen plotseling dui
zenden tonnen heete lava en steenen uit den
krater werden geslingerd. Op vele plaatsen
brak brand uit en vele huizen werden ver
woest.
De bevolking, die niet meer dan 3000 zielen
telt, vluchtte in panischen schrik.
De uitbarsting was tot op verren afstand
te zien. Tegelijk met de uitbarsting werden
op bet eiland Lipari en andere in de nabij
heid gelegen eilanden aardschokken ge
voeld.
Donderdagavond laat werd gemeld, dat de
Stromboli tot zijn normale werking was te
ruggekeerd en dat de, tengevolge van de uit
barsting. ontstane branden werden gebluscht.
De autoriteiten te Messina zonden on
middellijk na het bekend worden van de uit
barsting twee torpedoböoten en twee torpedo
jagers met levensmiddelen en geneesmidde
len naar het getroffen eiland.
De Stromboli is geregeld in werking, doch
uitbarstingen als gisteren zijn zeldzaam.
Sinds 1907 heeft een dergelijke uitbarsting
niet plaats gehad en daarvoor in de jaren
1889 en 1891.
Vrijdagochtend was de gevluchte bevolking
naar haar woningen teruggekeerd.
Een persoon, die eenige dagen in hotel de
la Poste te Gulpen logeerde, is spoorloos
verdwenen met medeneming van de spaar
penningen van den kellner ten bedrage van
160 gulden.
bii eer I ie» »«n
anderen vinga:
Prof. Piccard zal morgen met z(Jn lucht»
ballon opstijgen.
heeft gezinspeeld over zijn besluit om als
burgemeester af te treden. En feiteljjk heeft
’.J-"- -voor onze gemeente zoo
geen en-
Geseind van De Bilt te 9.25 uw aan de
posten van Delfzijl tot Hoek van Holland:
Weest op uw hoede!
De arrestatie in de residentie van een
zekeren R. schijnt het begin van de oplos
sing te zijn van een uiterst ingewikkelde
zaak, waarmede de politie uit verschillende
plaatsen zich reeds maandenlang bezig
houdt en waardoor een Hagenaar, van een
zeer bekende familie, niet alleen Rjn geld,
doch ook zijn leven heeft verloren.
De bijzonderheden komen op het volgende
neer, aldus de ,.H. Crt.”:
Den 6en Mel J.L brandde te Nieuw-Mil
lingen bij Apeldoorn af de gemeubileerde
doch lijdelijk onbewoonde villa ..Diana",
eigendom van een in aanzienlijke Haagsche
kringen welbekend persoon, wiens naam wij
op vertoek verzwijgen.
Door
doordat
Gistermiddag wilde de 65-jarige J. Prent,
uit Amstelveen, den onbewaakten overweg
aan den Molenweg passeeren. Hij lette niet
op den trein, met 't gevolg, dat hij werd ge
grepen. De man werd naar het station te
Amstelveen vervoerd, waar een geneesheer
den man. die ernstige been- en hoofdwonden
had bekomen verbond. Daarna werd hij naar
een der ziekenhuizen te Amsterdam overge
bracht.
In enkele Haagsche bladen, oa. in de
Haagsche Crt." en in het ..Haagsche Volk"
wordt er de aandacht op gevestigd, dat bur
gemeester Patijn in de jongste raadsverga
dering van den Raad in geen enkel opzicht
De Italiaansche vulkaan De Stromboli
is tot uitbarsting gekomen. Vele slachtof
fer».
bil verlies van een hand, f IDE bi' verlies van een f 50.- bii een breuk <«n
voet of een oog duim of wijsvinger been
toe commissie voor de regeling der plech
tigheden. die na de aankomst van de Svensk-,
sund met het stoffelijk overschot der Pool
reizigers te Stockholm zullen plaats hebben,
heeft de plannen nog niet definitief vast
kunnen stellen.
Over de begrafenis van het stoffelijk over
schot van Andrée. Strindberg en Fraenkel
wordt met de nabestaanden onderhandeld,
daar deze hierover te beslissen zullen heb
ben. Intusschen hebben buitenstaanders zich
in deze zaak gemengd. Zoo is in de laatste
vergadering van den gemeenteraad van
Andrée’s geboorteplaats. Gr&nna. een motie
aangenomen, waarin de wenschelijkheld uit
gesproken is, dat Andrée te Gr&nna begra
ven zal worden. Men voerde hierbij aan. dat
Andrée vroeger meermalen den wensch te
kennen heeft gegeven op het kerkhof van
zijn geboorteplaats begraven te worden.
Op voorstel van gouverneur Von Sydow
zal een der straten in het oude gedeelte van
Gothenburg naar Andrée genoemd worden.
ADVERTENTIEPRIJS: Van
regels 1J5: elke regel meer 6J5-
RECLAME P« regel t
da eerste pagina; overige
pagina s 9lM.
RUBRIEK .VRAAG EN AANBOD"
btf vooruitbetaling per plaatsing
f 6.M per advertentie*Vau 5 regel»!
Iedere regel meer f 6.12
In het koninkrijk Italië zal inplaats van
den 20en September, den dag van de inne
ming van Rome in 1870, de 11e Februari,
verjaardag der verzoening met het Vaticaan,
tot nationalen feestdag verklaard worden.
Men verzoekt ons in herinnering te bren
gen, dat de JaarlUksche algemeene vergade
ring zal plaats hebben te Hilversum op Don
derdag 18 September as. in hotel ,JIof van
Holland” (Kerkbrink).
Alle leden, beeren-donatews en belang
stellenden zijn welkom. Te half twaalf Is er
reunie, de algemeene vergadering vangt te
13 .15 aan
ZU, die om 1250 aan het gemeenschappelijk
kofflebroodje wenschen deel te nemen gelie
ven daarvan tijdig kennis te geven aan mevr.
Aelbers, Meerweg 30, Bussum.
HOF 6. ALKMAAR
Administratie No. 433
Redactie No. 633
gedaan, alsof deze r~~- -
belangrijke beslissing, den Raad in
kei opzicht aanging.
De ..Residentiebode” vernam, dat In
Raadskrlngen ook ernstige ontstemming
heerscht over deze houding van den burge
meester en wel in verschillende fracties en
dat het niet uitgesloten is. dat deze houding
van den burgemeester tegen den Raad, zelfs
met het definitief scheiden, tot een onver
kwikkelijk incident aanleiding zal geven.
Dat wij midden in een tnalalse-perlo-
de zitten en dat het tot op dit oogenblik
in het bijzonder land- en tuinbouw
zijn, die daardoor In groote moeilijkhe
den geraakt zijn, zal wel niemand meer
bestrijden. Op alle vergaderingen, door
jandbouw-organisatles In deze dagen ge
houden, hoort men niets anders dan
klachten over groote verliezen, als ge
volg van de schrikbarend lage prijzen
der producten, waarvan met geen
mogelijkheid de noodzakelijke uitgaven
voor pacht en arbeidsloon betaald kun
nen worden en daarnaast een voort
durend vragen van steunmaatregelen
op verschillend gebied, door de regeerlng
te nemen, ter voorkoming van een de-
b&cle.
Gemakkelijk Is dit laatste ongetwijfeld
niet, maar er geschiedt zoo goed ais
niets en dat is wel heel erg. De staats-
commissle-Lovlnk heeft tot heden niet
veel tot stand gebracht, want het sui-
kerwetje Is het eenige resultaat. Wel zal
er vermoedelijk' een maalgebod komen
voor Inlandsch koren, maar dat eischt
toch enkele maanden voor behandeling
in Tweede en Eerste Kamer, voor het
in werking kan treden. Als steunmaat
regel. maar die is thans reeds lang weer
bulten werking, mag ten slotte ook wor
den aangemerkt de tarief verlaging met
30 procent voor vroege aardappelen b’j
vervoer per spoorweg als vrachtgoed in
de periode van 1 Juli tot en met 15
Augustus.
Dat er vooral op het terrein van de
spoorwegvrachten niets gebeurt om
land- en tuinbouw te steunen baart
groote verwondering. Voortdurend Is er
In den loop van dit jaar door de orga
nisaties bij de spoorwegdirectie en de
regeerlng aangedrongen op verlagltm
der hooge spoorwegtarieven, die vooral
voor groenten hier veel hooger zijn dan
In Duitschland, maar helaas zonder
resultaat. Zijn wij goed Ingellcht, dan
heeft ook de commissle-Lovink de re-
geerlng geadviseerd om de spoorwegta
rieven met 25 procent te verlagen, maar
tot heden heeft men er niets van be
merkt.
De directie vsn de spoorwegen schijnt
niet bereid om tot dien maatregel over
f te gaan, omdat er nog genoeg produc
ten vervoerd worden. Natuurlijk, als er
overvloed van producten is, tracht men
deze af te zetten, maar dat de hooge
vrachttarieven de prijzen voor de t?
exporteeren land- en tuinbouwproduc
ten drukken, kan niet ontkend worden
Wat hier te lande aan vrachtprijs meer
betaald moet worden, dan over een ge
lijken afstand In Dultschland, betaalt
de landbouwer of de tuinder, want de
handel kan niet meer geven dan het
product, verhoogd met den vrachtprijs
en de Invoerrechten, op de buitenland-
sche markten opbrengt.
Daar de vrachttarieven hier veel hoo
ger zijn dan in Dultschland, vormt dat
over den geheelen export een enorm
bedrag, dat aan land- en tuinbouw ter
goede zou kunnen komen. De tijd voor
het massa-vervoer van snel bedervende
groenten, die ..dus als ijlgoed verzonden
moeten worden, is voorbij, zoodat daar
aan een tariefsverlaging niet meer ten
goede zou kunnen komen. Wat dat ech
ter zou kunnen hebben beteekenen.
blijkt wel als men weet, dat het tarief
voor een wagon groenten als Ijlgoed
over 250 K.M., dus van de Streek of van
*t Westland tot de grens hier 80 procent
hooger is dan In Dultschland of 50 gul
den per wagon.
Thans komt echter weer de tijd voor
de massa-verzending van kool, uien en
aardappelen als vrachtgoed en daarom
meenen we nogmaals met kracht bij de
directie van de spoorwegen en de re-
geering te moeten aandringen op ver
laging der vrachttarieven, want ook
hierin geven andere landen, waarmede
wij moeten concurreeren op de buften-
landsche markten, het voorbeeld.
Dultschland heeft ook dit jaar, evenals
het vorige jaar, 25 procent vrachtVer-
laging gegeven voor het vervoer van
kool uit Holstein, het district, waar ze
geteeld wordt, naar het West-Duitschc
industriegebied, met het gevolg, dat
onze vrachttarieven over een gelijken
afstand 16 procent hooger zijn. Het Ls
Per wagon een klein bedrag, maar waar
de prijzen, die de kool opbrengt, toch
reeds zoo laag zijn, daar Is Iedere gul
den. die per 1000 K.O. meer gegeven
kan worden, van beteekenis.
Land- en tuinbouw maken een hevige
krisis door en de vraag mag worden ge
aaid, of een zoo eenvoudige steunmaat-
regel als de verlaging der spoorwegta
rieven, waarom door alle organisaties
®n de commissle-Lovink gevraagd
wordt, eerst zal worden genomen als
het te laat is eri de déb&cle niet meer
te keeren zal zijn. De spoorwegen heb
ben er op het oogenblik geen last var.
de eenmaal gegroeide producten moeten
toch-vervoerd, maar de gevolgen onder
pinden ze later, als de tuinbouw doo.
bet weigeren van hulp niet meer tot
Woduceeren In staat is.
Als de volgende week de Kamer
bijeenkomt, zal zonder twijfel
■tanen niet te langen tijd de kriste in
land- en tuinbouw weder besproken
worden en zal er worden aangedrongen
op verlaging der vervoerkosten per spoor
als een noodzakelijken steunmaatregel.
Het Is dharom. dat wij er met kracht op
aandringen, dat de regeerlng dien maat
regel thans, nu het nog tjjd is. eigener
beweging neemt, want anders bestaat
er groote kans, dat zij door een votum
der Kamer daartoe gedwongen wordt
en dat Is In deze ernstige tijden zeker
niet een goede gang van zaken.
Het Is de regeerlng, die leiding geven
moet bij de oplossing van de krisis er.
niet de volksvertegenwoordiging.
Woensdagavond vloog een afsluitdop van
den smeltoven In de fabriek van de firma
Nering Böge Co. te Deventer, ten gevolge
waarvan een viertal arbeiders den gloeien-
den inhoud over de handen kreeg en daar
door vrij ernstige brandwonden opliep. Een
tweetal hunner, zekere B. en J, worden
thuis verpleegd.
Uit Messina wordt gemeld, dat Donder
dagmorgen een eruptie heeft plaats gehad
van den vulkaan Stromboli. op het gelijk
namige eiland, behoorende tot de Liparische
eilandengroep. Het gehucht Bartolo werd
bedolven en grootendeels verwoest. Volgens
dB „Giomale d’Italia” zouden in het dorp
Stromboli en de naaste omgeving talrijke
dooden en gewonden te betreuren zijn.
Tegelijk met de eruptie is een hevige aard
beving waargenomen. De bevolking van het
eiland Stromboli is zeer ontdaan. Onmiddel-
Ijjk is om hulp geseind. Uit Messina zijn
eenige torpedobooten met levensmiddelen en
dekans vertrokken, terwijl ook een afdeeling
Van de brandweer ter assistentie derwaarts
is gezonden.
Aan boord van een der hulpschepen be
vindt zich de plaatsvervangende prefect van
Messina.
Volgens officleele mededeelingen is de
Stromboli in den loop van den dag weer tot
rust gekomen. Het aantal dooden en gewon
den is nog niet bekend, evenmin hoe groot
de materleele schade is.
Nader wordt gemeld, dat hedenmorgen
tegen tien uur een door den Stromboli ver
oorzaakt gerommel werd waargenomen, ter
wijl tegelijkertijd een korte aardbeving plaa*s
vond. Spoedig daarop zag men een dikke
rookwolk uit den Vulkaan opstijgen. Bij de
eruptie is een scheur in den Stromboli ont
staan. De laatste groote uitbarsting van den
Stromboli heeft in het jaar 1919 plaats ge
had.
In de buurt van Florence werd Woensdag
tegen 1 uur 's middags een lichte aardschok
waargenomen, waardoor een paniek zich van
de bevolking meester maakte. Er was geen
materleele schade.
De commissie, die belast is met den
deropbouw van de door den cycloon aange
richte verwoestingen, heeft de voorloopige
schikkingen getroffen voor het opnemen van
een leening van 3.000.000 dollar in de Ver.
Staten voor den wederopbouw.
De commissie, belast met de verzorging
van de gevonden voorwerpen der Andrée-
expeditie heeft voorgeslagen, een kort resu
mé var de dagboeken te publiceeren, toen
oekend werd, dat de dagbladexpeditle een
dagboek van Strindberg gevonden had. De
regeerlng van Zweden £ing hier echter niet
op in en verordende dat het gevondene zoo
gauw mogelUk naar Stockholm moest wor
den gedirigeerd, wijl eerst moest uitgemaakt
worden, wie het auteursrecht der documen
ten bezat.
De Zweedsche journalist, leider der Ic-
bjöm-expedltie. die het Itjk van Frenkel en
den schedel van Andrée vond en resten van
den ballon, hebben Kvltöia verlaten. Het
weer werd slecht, de herfststormen, die het
Us in beweging brengen, zetten in.
Terwijl de mannen aan het werk waren,
viel er reeds veel sneeuw, ijsberen kwamen
van alle kanten opzetten; er werden er vijf
neergeschoten, die al te dicht in de nabij
heid kwamen.
De deskundigen staan er van te kijken,
dat net de bemanning van Isbjöm mogeUjk
geweest is. Kvltöia nog aan te doen, in de
zen tijd van het jaar. Het is een kranig
stuk werk van de zeelui. Isbjörn heeft
ongeluk met zijn machines gehad, die maar
op halve kracht kunnen loopen. De radlo-
installatle werd door den storm stukge
slagen en voorlooplg gerepareerd. Het Noor-
sche r*olitietoezlchtschip is Isbjöm tegemoet
gevaren.
Stubbendorf heeft een kort resumé gege
ven van hetgeen er in het dagboek van
Strindberg staat. Daarmee is een einde ge
maakt aan de hypothese, dat men mogelijk
met overblijfselen van de Itallë-expeditie te
doen had. Daarvan schijnt men Intusschen
elders sporen ontdekt te hebben.
Strindberg vertelt, dat de opstijging den
Hen Juli plaats vond en dat de ballon op
een ijsschots den 14en Juli om half acht
neerkwam op 83 gr. 4 m.
De plaats staat op een door Strindberg
geteekend kaartje aangegeven. De tocht
die toen begon, om het leven te bergen,
duurde drie maanden.
Na een maand dreven zij af met het ijs,
een groot gedeelte van hun hebben en hou
den werd in ’t ijs achtergelaten, daar 't niet
mogelijk was alles mee te sleepen. Het eten
werd gerantsoeneerd.
Toen men eindelijk wilde opgeven, kwam
Kvltöia in zicht. Er werd een groot feest
gehouden, de Zweedsche vlag geheschen,
een feestmaaltijd aangericht, een koek,
portwijn door den konlng geschonken, den
mannen voorgezet.
Den tweeden October ging het ijsvlak aan
stukken, waar de mannen een hut op ge
bouwd hadden. Na drie dagen waren zjj op
net eiland. Anderhajve week later sluit bet
dagboek.
Hoogste barometerstand 774.0 te Stal*.
Laagste barometerstand 753.9 te Karlsruhe
en München.
Verwachting: Matige, in bet Noorden lij
delijk nog krachtige wind uit Oostelijk» rich
tingen. meest zwaar bewolkt tot betrokken,
in het Zuiden waarschijnlijk eenige regen,
weinig verandering in temperatuur.
dezelfde reisgenooten een tweeden ontdek
kingstocht naar de Poolzee, waarop hij dc
kusten tusschen de Mackenzie- en de Ko-
permijnrivier onderzocht Nadat hij den
18den Augustus 1827 tot 70 S gr. N Br. en
148 gr. 52’ W.L. v. Gr. was doorgedrongen
moest hij wegens het gevorderde jaarge
tijde de terugreis aanvaarden. Georg IV
huldigde zijn verdiensten door hem tot rid
der te benoemen. Van 1832 tot 1834 voerde
hij bevel over een linieschip in de Middei-
landsche Zee en van 1834 tot 1843 was hij
gouverneur van Tasmanië. In het begin van
1845 was hij weder in Engeland, waar men
zich met nieuwe voorbereidselen bezig hield
tot beslissing van het vraagstuk der noord-
westelijke doorvaart. De belde schepen
..Erebus” en ..Terror”, waarmede Ross (dc
jongere) pas zijn reis naar de Zuidpool vol
bracht had. werden zeilree gemaakt en ,n
weerwil van zijn gevorderden leeftijd nam
Franklin de leiding dezer expeditie op zich,
waarbij twee uitstekende zeeofficieren, re
kapiteins Crozier en Fitzjames. hem ter
zijde stonden. Hij vertrok den 19den Mei
1845, bereikte den 4den Juli de Walvisch-
eilanden en werd den 26sten juli in Mel-
vllle-Baai op 77 gr. N Br. en 66 gr. 13' W t_
v. Gr. de laatste maal gezien. Na dien tbd
ontbraken ajle berichten omtrent hem. Se
dert 1848 werden door de Engelsche regee-
ring, de echtgenoote van Franklin en door
den Amerlkaanschen koopman Grinnell bij
herhaling schepen uitgerust, om de vermiste
zeelieden op te zoeken, doch te vergeefs.
Intusschen ontdekte men bij Kaap HUey
gelegen aan den mond van het Wellingtpn-
kanaal. in 1850 sporen eener legerplaats,
welke schenen aan te wijzen, dat Franklin
aldaar den winter van 1846 had doorge-
bracht Mededeelingen van Eskimo's gaven
in 1854 de eerste inlichtingen omtrent nc<
treurig lot der expeditie, en overblijfselen
in 1859 door M'Clintock opgedolven, ver
schaften eindelijk de zekerheid, dat Frank
lin na een tweeden vreeselijken winter der
llden Juni 1847 bezweken was. terwijl zur,
metgezellen in den loop van datzelfde jaar
of van het volgende jaar door honger er.
koude tot den laatsten man toe omgeko
men zijn bij hun poging om de Groote
Vischrlvier te bereiken. De expeditie onder
Schwatka heeft in 1879 nog meer overblijf
selen van de expeditie ontdekt, echter geen
schziXtelUkA mededeelixigen.
In aansluiting op het bericht omtrent de
ontdekking van twee kampen van de Frank
lin-expeditie door den Canadees, majoor
Burwash, wordt nader gemeldt, dat sir John
Franklin in 1845 vertrok met twee schepen,
de ..Erebus” en de „Terror”, bemand met
officieren en manschappen voor het zoeken
van den Noord-Westelijken doorgang. De
expeditie werd twee maanden later voor het
laatst gezien.
In 1859 werd op het Konlng Wlllemseiland
een bericht gevonden, waaruit bleek, dat de
schepen in 1848 door het ijs ingesloten wa
ren en na den dood van den leider door de
bemanning, die toen nog 105 koppen telde,
verlaten werden.
Majoor Burwash zou nu eenige documen
ten ontdekt hebben, die over het verder lot
der expeditie uitsluitsel geven.
Levensbijzonderheden van
Franklin
Hieronder volgen nog eenige levensbij
zonderheden van den leider der expeditie.
Sir John Franklin, een Britsch zeeman,
werd den 16den April 1786 te Spitsby in
Lincolnshire geboren. Reeds vroeg open
baarde zich zijn neiging voor de zeevaart
en op 14-jarigen leeftijd trad hij In dienst
als midshipman aan boord van het oorlogs
schip „Polyphemus". In 1801 nam hij deel
aan den zeeslag bij Kopenhagen en verge-
In 1803 zijn bloedverwant, kapltetn
een ontdekkingsreis naar dc
Zuidzee, maar leed schipbreuk op de kust
van Nieuw-Holland. Later was hjj signaal-
cadet aan boord van de „Bellerophon" bil
Trafalgar, diende in 1814 op de „Bedford",
waarmede de verbonden mogendheden naar
Engeland werden overgebracht, en kwam
bij den mislukten aanval op Nieuw-Orleans
(1815) in krijgsgebangenschap. In 1818 voer
de hij bevel ovej de brik „Trent” bij de
noordpoolexpeditle van kapitein Buchan
Nadat het opsporen eener noord-westelijk»
doorvaart door kapitein Ross mislukt was
ontving Franklin tn 1819 den last, verge
zeld door Richardson en Back, een tocht tc
land te volbrengen van de Hudsonsbasi
naar de Kopermijnrivier en wel in verband
met Parry, die tegelijkertijd deze strek-n
met zijn schip zou bezoeken. In 1822 keerde
hij naar Engeland terug, werd kapitein b»)
de marine en lid van de Royal Society en
ondernam in den aanvang van MM met
verschillende omstandigheden, o.m.
de brand in d« villa op verschil
lende plaatsen tegelijk was uitgebroken, rees
bjj dc Apeldoornsche politie aanstonds het
vermoeden, dat de oorzaak aan kwaadwil
ligheid was te wijten.
Deze vermoedens werden zekerheid, toen
bij het doorzoeken van de cverbljjlselen
bleek, dat de in de villa aanwezige schilde
rijen welke voor een bedrag van 98.000
waren verzekerd, vóórdat de brand woed
de, uit de lijsten waren gesneden en in vei
ligheid gebracht. Het parket uit Zutphen
werd daarna gewaarschuwd. Na een bezoek
agn de verbrande villa vond de officier in
derdaad aanleiding een uitgebreid onder
zoek te gelasten.
Dit onderzoek ging vanzelfsprekend al
lereerst in de richting van den villa-elge-
naar in de residentie, die, zooals weldra
kwam vast te staan, in geen enkel opzicht
met de brandstichting iets uitstaande bleek
te hebben.
Wel kwam toen aan het licht dat deze
villa-eigenaar in handen was gevallen van
een paar geraffineerde zwendelaars, die hem
financieel vrijwel ten gropde hadden ge
richt.
De thans gearresteerde R. nl had hert»
zulk een vertrouwen in weten te boezemen,
dat hjj van dezen een groot aantal schüde-
rijen tot een zeer hoog bedrag kocht en de
ze doeken in zijn vüla te Nieuw-Millingen
liet ophangen. Een gedeelte van de koopsom
was reeds betaald, toen den villa-eigenaar
bleek, dat de schilderijen, zooal niet ver-
valscht, dan toch aanzienlijk minder waard
waren dan door R. was opgegeven. Toen de
benadeelde daarop aan R. zeide, dat hij niet
voldoende geld meer had, om de nog restee-
rende koopsom te voldoen, schijnt deze met
behulp van handlangers het plan te heb
ben opgevat, in de villa brand te stichten,
om den eigenaar zoodoende de verzekerings
gelden in de hand te spelen, waarmede dan
de restant-koopsom kon worden betaald.
De villa-eigenaar, die financieel zwaar
getroffen was en bovendien de tegen hem
aanvankelijk geuite vermoedens van brand
stichting niet kon verdragen, heeft daarop
de hand aan zichzelf geslagen.
Politie en justitie zetten daarom het on
derzoek met kracht voort.
Zij stuiten hierbij op zeer groote moeilijk
heden. Zoo had b.v. vrijwel niemand de in
de villa „Diana” aanwezige schilderijen ge
zien, terwijl ook niet bekend was. waar deze
doeken, na het snijden uit de lijsten, zjjn
gebleven. t
Niettemin schijnt het onderzoek, waar
over een stipt stilzwijgen in acht wordt
genomen, langzamerhand zooveel bezwarende
aanwijzingen tegen R te hebben opgeleverd,
dat Donderdag jJ. de officier van justitie
te Zutphen aan de Haagsche politie op
dracht gaf. tot arrestatie van R. over te
gaan, op vermoeden van brandstichting en
zwendel met schilderijen.
Genoemde R is Vrijdag jl. naar Apel
doorn overgebracht en Zaterdag in het huis
van bewaring te Zutphen ingesloten
Omtrent den persoon van R. vernamen
wij nog. dat deze een internationale oplich
ter en schilderijen-zwendelaar is, die reeds
meermalen iets met de justitie uitstaande
heeft gehad en ook nog door de Belgische
justitie wordt gezocht. Zijn naam is aa.
meermalen genoemd in verband met de op
lichtingen door de Pure Silk Company, de
bloembollen-pakketten naar Engeland en
een bekende kaasaffalre.
R. wist zich zeer beminnelijk voor te
doen, ging zelfs voor gefortuneerd door en
trachtte steeds, vóór hij zijn slag sloeg, het
vertrouwen van zijn slachtoffer te winnen,
justitioneel en politioneel onderzoek
nog steeds voort, temeer waar vast
staat. dat R. medeplichtigen moet hebben
gehad, zoodat nog meerdere arrestaties te
waebten rijn.
