Binnenlandsch cdRieuivs
Rechtszaken
<V
iv
4 7
31
Voor de Huiskamer
DE VLUCHT UIT DE POPPENKAST
VAN JAN KLAASSEN EN TRIJNTJE
Mji1'
A
EERSTE KAMER
De moordzaak-Lans
R
'R
Wegenbelasting
TWEEDE KAMER
Moeder’s lieveling
Pornografisch weekblad
Begrooting Zuiderzeefonds
-a
Mgr. L. Schloppa
Ned. Zeelieden tehuis te Londen
De behandeling voor het Haagsche
Gerechtshof
't
Het ongeluk bij de Marine-
Manoeuvres
w.
rdt
te
u
had, wag
de
*-
De Frieeche aeedUk.
fh.
hoofd
Adres van antwoord.
De Troonrede
Antwoord
het
at.
Deelneming van de Koningin
niet
De uitgever veroordeeld
tüdelük
I.1
u
tot
14
‘i
I
Ih
T.
ttefl-
Officieele opening
i
-*•
561.
562.
het
een
een
Mft
een
itar
tea-
be
ffen
roe
nöe
iad,
Dde
iwc
ran
en
op
geen
gaan
Üftig
b be
den
dc
Maat
toe-
n»f
oot
n°l
rtn"
ire-
nn
eire
sies
het
lier
oen
vn.
nK
nd*
mo-
du-
3ur.
fet
al-
de
hl.
nn
de
ra
st),
al.
Vaa
xX“
B»-
lift
man
kerk
alle
i het
■rea
stalt
idea
dere
Maar
een
X
volk
Ifde.
ider-
erste
tnde
oude
ran
de
ter-
Mr.
sa
nt-
dng
M-
Jur.
ers-
n-
13-
ien
(rit-
m-
Mt
on
ten
jet
ta
al
'Beraadslagingen worden niet gehouden.
Het ontwerp wordt met 29 tegen 9 stem
men goedgekeurd.
Ze hielden raad wat aan te vangen, wat nu moest wer
den gedaan en terwijl ze voortdurend spraken, kwam Ce
duisternis langzaam aan. „Nou,” zei Trijn, eindelijk, „niet
meer praten, de maan reeds aan den hemel staat, laat
ons op den dag van morgen wachten, misschien brengt
die ons raad.”
Vergadering van Donderdag
Aan de orde is het ontwerp-adres van ant
woord op de Troonrede.
Gerekend wordt, dat de afsluit
dijk ongeveer twee Jaar vroeger
gereed zal zijn dan aanvankelijk
werd verwacht. Verhooging
van de zeedijken in Friesland.
De proefpolder te Andijk.
Tegen stemden alleen de sociaal -demokre
ten.
Gistermorgen heeft de kaplteln-lultenant
ter zee Van Nie, chef van het bureau per
soneel ter directie van de marine te Den
Helder namens de Koningin aan de weduwe
van den om het leven gekomen korporaal-
seiner Broers de oprechte deelneming van
Hare Majesteit betuigd.
Tevena is namens Hare Majesteit tevreden
heid betuigd aan den luitenant ter zee
Zadelhoff voor de verdienstelijke pogingen
tot redding van dezen korporaal-semer, door
hem verricht.
Aanbieding van het Adres van
der Eerste Kamer
II f
De Pauseljjke Internuntius bü Hr. Mr Hof.
Mgr. Schloppa. Is met verlof van zjjn poet
naar het buitenland vertrokken.
voor
f 35
volle jaarbelasting, minus het bedrag, dat
voor de 60-dagenkaart is betaald.
De B. B. N„ Bond van Bedrijfsautoho'i-
ders in Nederland, heeft zich thans tot den
Minister van Financiën gewend om op deze
onbillijke eischen te wijzen en te verzoeken,
dat een dergelijke voorwaarde bij mogelijk
heid tot afkoop niet zal worden gesteld in
de gevallen, waarbij de overtreding kenneT
lijk te goeder trouw is begaan of wannéér
's Rijks Schatkist neit is benadeeld
Voor 1931 ligt het in het voornemen, den
bouw van den afsluitdijk over 7.8 km. uit te
voeren, waarvoor resp. In oosteljjke en in
westelijke richting koeten van 7.8 en 9.2 mü-
lioen gulden zijn uitgetrokken. In 1932 sullen
de dijkvakken in de beide sluitgaten over de
beteugelingsdammen worden gebouwd.
Voor de sluizen beoosten Wleringen wordt
voor 1931 f 2.750.000 noodig geoordeeld. In
hoofdzwak bestemd voor de aansluitende
grondwerken en voor.de Ijzerwerken voor de
sluizen en de draaibrug voor gewoon verkeer
met de beweglngslnrichtlngen. Voor hetzelfde
doel wórdt ten behoeve van den bouw der
sluizen op het Komwerderzand f 2.400.000
•aangevraagd.
Interpellaties
Thegestaan werd aan den heer Cramer
(SDAJP.) zjjn Dinsdag j.l. aangevraagde
interpellatie omtrent het rapport Hlllen over
Boven-Digoel en aan den heer Albarda
over de radio-uitzending te houden.
De heer Vliegen (8D.AP.) trok zjjn in-
pellatie-aanvraag inzake de Maastrichtsche
relletjes tn, daar hij bij de behandeling van
de begrooting van blnnenlandsche zaken ge
legenheid zal hebben die kwestie te bespre
ken.
De vergadering wordt verdaagd
Octcrber.
Het was al laat, toen zü gingen slapen, bü een houtvuur
in 1 groote bosch, onder T beschuttende dak van boomen,
op een zachte peluw van mos. Tegen boomstammen gin
gen ze rusten en ze sliepen rustig door. Jan, Trljn. Duim.
Piero, snurkten hevig, 't was een krakend zager skoor.
Ingediend is de begrooting van het Zuider-
zeefonds voor 1931 ten bedrage van
52.437.000.
In 1931 zullen de schutsluizen en bruggen
in de afsluiting van de Zuiderzee bü Den
Oever en op het Komwerderzand in gebruik
moeten zün. Het daarvoor benoodigde per
soneel zal in dat jaar nog in
dienstverband werkzaam zün.
Voor de bediening van de te bouwen slui
zen en bruggen in en rond de Wleringermeer
wordt voorshands weder gerekend op de aan
stelling van tljdelük personeel.
O
De afsluiting der Zuiderzee.
T. a. v. de afsluiting der Zuiderzee wordt
herinnerd aan de ten vorigen jare gedane
mededeeling, dat het zich liet aanzien, dat
die afsluiting reeds in 1932, derhalve nog een
jaar eerder dan tevoren werd aangenomen,
zal kunnen worden tot stand gebracht. Bü
den tegenwoordigen stand van zaken mag
met reden worden verwacht, dat de aanvan-
kelijk voor de voltooiing van den afsluitdük
gerekende tüdsduur van acht jaar als gevolg
van de moge lijk gebleken snellere uitvoering
der grondwerken tot zes jaar kan worden
teruggebracht, behoudens wellicht eenlg af
werken van den dük in het zevende Jaar. Een
en ander brengt derhalve wüziglng mede van
het na overleg met de Maatschappij tot Uit
voering van Zuiderzeewerken opgestelde werk
plan. welke wijziging ook om andere redenen
geboden is. Het is inmiddels toch gebleken,
dat de gezamenlüke lengte van de sluitgaten,
welke aanvankelük werd bepaald op 6 km.,
zonder gevaar kan worden teruggebracht op
4 km., waardoor de totale lengte van de in
het slultlngsjaar te maken dijkvakken in ge
lijke mate kan worden beperkt
Gisterenmiddag is te Londen het Neder-
'sndsch tehuis voor zeelieden officieel ge
opend door den Nederlandsched gezant.
Aanwezig waren vele leden der Ned. ko
lonie en vertegenwoordigers uit Nederland
O.w. oud-mlnister prof. Slotemaker de
Bruine, president der Ned. Zeemanscen-
trale; ds. Jansen, leger- en vlootpredikant
b> algemeenen dienst.
In de openingsrede sprak de gezant er
Min vreugde over uit, dat aan den onge-
Het adres van antwoord zal worden aan
geboden door de commissie van redactie,
waarvan de voorzitter zich aan het
al stellen.
Te 11.10 wordt de vergadering gesloten tot
nader* büeenroeping.
wandelen. Getuige is om kwart voor zes
thuisgekomen en na dat oogenblik is niet
getelefoneerd.
Vader kwam altijd om 6 uur thuis en als
het later mocht worden telefoneerde hü-
Daama wordt gehoord W. de Haas, de
tegenwoordige directeur van de N.V. de
Haas. Getuige is den dag na den moord
>n het pand aan de Oostzeedfjk geweest, en
heeft daar bloed gezien aan de deur en
naast de mat In het benedenportaal.
Getuige H. F Bieling. kunstschilder, legt
eveneens een verklaring over de bloed
vlekken. Met zekerheid weet getuige, dat er
bloed op de mat was. Vrijdagochtend is ge
tuige in het pand geweest. Naar zün mee
rling moet leder, die daar geloopen heeft,
bloed aan zijn schoenen gehad hebben.
Mr. de Visser: Uw verklaring wükt ge
heel af van de verklaringen der andere ge
tuigen. die zeggen, dat er geen bloed op «Ie
mat was. Houdt u uw verklaring staande?
Getuige: Natuurlük. tot mün dood toe.
Getuige de Haas zegt te gelooven dat
getuige Bieling fantaseert, en dat hij in
bedachten meent meer te hebben gerien dan
rer in werkelükheid was.
Hierna komt naar voren als getuige de
inspecteur van politie J. V. Tas. Deze heeft
de teekening van den heer E-ielmg gezien en
vond haar overdreven.
Getuige heeft ook bloed gezien in
benedenportaal. Het was echter s.echts
kleine hoeveelheid. Op de mat was ook
klein beetje bloed. Dit zat aan den rand,
en het leek of het er op getrapt was.
Het in het portaal aanwezige bloed was
zoo gring. dat hij het niet de moeite vond
om daarvan een foto te nemen.
Get. L. van Boekelen is werkster gewee-t
bü de N V. de Haai en zij hield eiken mor
gen de zaak schoen. Op den ochtend na den
moord heeft getuige opdracht gekregen om
het bloed op te ruimen. In het beneden
portaal was ook een kleine hoeveelheid
bleed. Dee middags heeft getuige de mat
uitgeklopt, maar daaraan heeft ri) geen
bloed gezien.
Verdachte heeft op Zaterdag <de moord
geschiedde op Donderdag» aan getuige ge
vraagd of zü den boel al opgeruimd had.
Vervolgens wordt gehoord de expedltle-
knecht J. L. Boer, die bü de N.V. de Haas
in dienst was.
De relletjes te Maastricht
De Voorzitter brengt ter. sprake de be
kende publicatie-Drop, waaromtrent hü
verklaart dat zijns Inziens een individueel lid
niet het recht heeft tot publicatie van
stukken, welke aan de Kamer als zoodanig
zijn toevertrouwd voor 'n geheel ander doel
dan waarvoor de heer Drop deze gebruikt
en dat de Kamer zich daardoor gegriefd
kan gevoelen.
De heer Albarda (SJJAJ*.) bestreed die
opvatting niet In het algemeen, maar het
betrof hier geen geheime stukken en er wa
len omstandigheden, die afwüking noodig
maakten, daar de Indruk, door de regee-
ring gewekt, geheel afweek van die. welke
door de lezing van de stukken verkregen
werd en een onverdiende smet wierp op
sommige personen.
De heeren de Visser en Wünkoop (Com
munisten) oordeelen dat bü publicatie
slechts het belang der arbeidersklasse mag
gelden. Zelfs als de stukken geheim zün.
De Voorzitter achtte de conclusie, dat
stukken voor de geheele Kamer door een in
dividueel lid niet mogen worden gepubli
ceerd, niet weerlegd.
De discussie wordt hiermede gesloten.
- Incident.
Wanneer mr. Kokosky aan getuige eenige
vragen stelt en de procureur-generaal een
opmerking maakt, roept mr. Kokosky met
stemverheffing uit: „Münheer de procureur-
generaal, ik ben aan het woord en ik wensch
niet door U geïnterrumpeerd te worden. Na
mij kunt U het woord krijgen.”
Mr. De Visser: ,.U hebt gisteren ook telkens
opmerkingen gemaakt, toen ik aan het woord
was. Ik heb daartegen geen bezwaar ge
maakt.”
Mr Kokosky: ..Maar ik heb er wel beswaar
tegen. U is in deze zaak partü-"
Mr. De Visser „U niet?”
Mr. Kokosky: „Neen, ik niet, ik sta hier
voor den verdachte, maar u had hier
moeten zitten. Het is niet Juist, dat in deze
zaak het O. M. wordt waargenomen door
iemand, die ook als officier bü de rechtbank
heeft gezeten.”
Als volgende getuige wordt gehoord mei
P. C. Lans, die op den bewusten Donder
dagmiddag met haar moeder was wezen
Het Haagsche Gerechtshof heeft gisteren
de behandeling voortgezet van de moordzaak-
Lans. De belangstelling was thans veel min
der dan eergisteren.
Bü een gehouden appél-nominaal bleek, dat
van de gedagvaarde getuigen, 10 niet zün
verschenen.
Als eerste getuige wordt thans gehoord de
weduwe van den verslagen*, mevr. P. C. Lans-
Kroon. Deze verklaart, dat verdachte tegen
haar heeft egzegd, dat hü op den be
wusten dag vroeg was weggegaan. Hü heeft
geen uur genoemd, maar als verdachte zegt
..vroeg”, dan moet dat voor zes uur geweest
zün.
De verslagen* had op den moorddag tegen
getuige gezegd, dat hü niet veel te doen had
en dat hü vroeg zou thuis komen. Hij kwam
altüd om 6 uur thuis en wanneer het later
mocht worden.telefoneerde hü even.
Toen hü dien dag niet gebeld had. hebben
getuige en haar dochter herhaaldelük naar
het kantoor getelefoneerd. Aangezien
antwoord kwam, is de oudste dochter
küken en daarbij deed zü de vreecelüke ont
dekking.
De verslagene heeft verdachte altüd ten
volle vertrouwd. Van Oudheusden was echter
niet geschikt voor zün werk, maar hü werd
in dienst gehouden, omdat hü vrouw en kin
deren had.
Verdachte heeft Vrijdagmiddag met den
accountant Van Voorst een onderhoud gehad
over voortzetting der zaken. Hierbij is ook
ter sprake gekomen, dat verdachte directeur
zou worden.
Verdachte ontkent, dat over het directeur
worden gesproken is.
Morgen hij alles
tt.tsv clnrmn” i ,-
Ze ging terug het kastje was leeg. Emil i 1
was weg. „Laffe Maar toch voelde ze T
zich opgelucht. Hü »u niet zoo gauw weer I
terug komen hü wist, dat er niets meer I
was.
Sukkelend kwam de moeder den winter
De Vüfde Kamer der Amsterdamsen*
Rechtbank heeft op 34 April 1.1. den uit
gever van een pornografisch weekblad tot
1000 boete of 50 dagen hechtenis veroor
deeld. wegens het verspreiden en in voor,
raad hebben van eenlg geschrift, aanstoote-
lük voor de eerbaarheid. Het O. M. had twee
weken gevangenisstraf gevorderd.
In hooger beroep uitspraak doende, heen
het Amsterdamsche Gerechtshof bet vonnis
om een vormgebrek vernietigd. Opnieuw
rechtdoende, verklaarde het Hof de feiten
bewezen en legde het den verdachte 500
boet of 25 dagen hechtenis op. De advocaat-
generaal had bevestiging van het vonnis
geëischt.
Vergadering vaa Donderdag
De Voorzitter. Mr. van Schalk, aanvaardt
het voorzitterschap met 'n rede, waarin hü
de hoop uitspreekt, dat de bestaande ver
houdingen tusschen hem en de Kamer be
stendigd zullen blijven. Hü wijst er op. dat.
wanneer men in de wereld rondblikt, men
ziet dat in sommige parlementen vermen
ging van partijschap en vertegenwoordiging
belemmerend heeft gewerkt op het tot stand
komen van gemeenschappelijke oplossingen.
Dergelüke verschünselen vertoonen rich
ten onzent niet. Daarom moeten wü erop be
dacht zün, dat de volksvertegenwoordiging
de haar toekomende plaats zal kunnen blü-
ven innemen.
De Voorzittersrede werd met applaus be
groet.
Het luidt als volgt:
Mevrouw!
D* Eerste Kamer der Staten-Generaal
*cht het een groot voorrecht, dat Uwe Ma-
jeetelt de gewone zitting der Staten-Gene-
rtal in persoon heeft geopend en dat zü
daarbü vergezeld was van geheel hét Ko-
ninklijke Huls. Met dankbaarheid gedenkt
de Kamer hierbü tevens dat het Uwer Ma
jesteit onlangs werd gegeven, te midden van
Haar volk Haar vüftlgste levensjaar te vol
tooien
De Kamer betreurt hat. dat zoowel
Rijk tn Europa als de overzeesche gewesten
de ernstige gevolgen ondergaan van de eco
nomische crisis, die zich over de geheele
wereld doet gevoelen. Zü is erkentelijk, dat
Uwe Majesteit Hare aandacht voortdurend
gericht houdt op de groote moellükheden,
die het bedrijfsleven en de land- en tuinbouw
eoowel in Nederland als In Nederlandsch-
Indi8 daarvan ondervinden.
Het streven van Uwe Majesteit tot het be
vorderen van betere internationale verhou
dingen. teneinde door speciale samenwerking
de bestaande moeilijkheden te overwinnen,
vjndt bü de Kamer alle instemming. Dat de
betrekkingen, die Nederland met de andere
mogendheden onderhoudt, van zeer vrlend-
schsppelljken aard zün. Is bü dit streven
van groot belang.
Met belangstelling nam de Kamer kennis
van de aankondiging van verschillende wets
ontwerpen. rakende belangrijke onderwerpen.
Ook de Kamer vervult het met zorg dat,
gelük Uwe Majesteit mededeelde, de gevol
gen van de crisis zich reeds openbaren in
den flnancleelen toestand van Nederland en
Nederlandsch-Indië.
De Kamer is met Uwe Majesteit over
tuigd. dat de ontwikkeling van de staatkun
dige verhoudingen in Nederlandsen-Indté bü
voortduring aandacht vordert. De mededee
ling van Uwe Majesteit betreffende de be-
stuurshervonning en aangaande de voorbe
reide wetgevende maatregelen tot het bren
gen van prlnclpleele beperking tn het stel
sel van arbeidsovereenkomsten onder straf
bedreiging, acht de Kamer van groote be-
teekenla
Dat de economische toestand van Surina
me gedrukt blüft. betreurt de Kamer. Met
dankbaarheid nam zij echter kennis van de
mededeeling van Uwe Majesteit, dat die van
Curacao reden tot voldoening geeft.
Met Uwe Majesteit» bede, dat God aan
den arbeid der Staten-Generaal zün zegen
moge schenken, stemt de Kamer van gan-
scher harte tn.
Wieringermeerpolder.
Onder meer wordt medegedeeld, dat ter
voorkoming van het dichtzulgen der gebag
gerde kanalen en het overstuiven van de in
de nabüheld liggende goede gronden, de
drooggevallen zandplaten zoo spoedig mo-
gelük moeten worden vastgelegd. Overwo
gen wordt, een deel dezer zandplaten te be-
bosschen met het oog om. op de behoefte
aan het kweeken van een nuttigen vogel
stand en het verkrijgen van een wind
scherm in verband met toekomstige ooft-
Staats-Boschbeheer wordt
gezocht voor
benoodigde
De Koningin heeft gisteravond 6 uur m
het paleis Huls ten Bosch de commissie uit
de Eerste Kamer ontvangen, welke haar het
Adres van Antwoord op de Troonrede kwam
aanbieden.
De commissie, aan wier hoofd rich had
gesteld de voorzitter der Eerste Kamer,
mr. W. L. baron de Vos van Steenwük. be
stond uit de heeren Briët, Van Cltters. De
Gyselaar. Steger en Hendrix, die, evenals de
president, allen ambtsgewaad droegen.
Zooals ceremonieel vcorgeschreven Is. wan
neer de voorzitter van de Eerste Kamer het
hoofd is eener dergelüke commissie, werden
aan de commissie militaire eerbewijzen ver
strekt.
Deze werden bewezen door een detache
ment van bet 2e reg. huzaren, onder com
mando van een luitenant en bestaande uit
twee wachtmeesters, twee korporaals, een
trompetter gn 24 manschappen.
Deze eerewacht werd opgesteld langs de
treden van het naar den hoofdingang van
het paleis leidende bordes.
Bü het bes^üHen door de commissie van
het bordes presenteerden de huzaren de
karabijnen en blies de hoornblazer een
eeremarsch.
Bü het vertrek, ongeveer twintig minuten
later, werden aan de commissie dezelfde
eerbewüzen gebracht.
Wat betreft de verhooging van de aeedüken
in Friesland zal naar nadere raming der
water- en golfkeerlngen voor de stad Harlin
gen met een bedrag van 850.000 kunnen
worden volstaan.
Voor verhooging en verzwaring van zee
weringen op Texel en Vlieland en van den
Helderscheri en Koegras-Zeedijk is 2.187.000
uitgetrokken.
Daar de uitvoering van verschillende ver-
kavelingswerkzaamheden op de drooggevallen
Wierlngermeergronden. waarvoor op de be
grooting van 1930 reed» f 1.750.000 werd toe
gestaan. in 1931 krachtig dient te worden
voortgeze* is voor dit doel uitgetrokken
2 500.000.
Nu de afsluiting van de Zuiderzee in den
loop van 1932 tegemoet gezien mag wonden,
zal op uitvoering van den bouw van duur
zame versterkingen tot verdediging van den
afsluitdük en tot bescherming van in dien
dük te bouwen sluizen, vóór de totstand
koming van den afsluitdük behooren te wor
den gerekend.
Daartoe wordt voor 1931 een bedrag van
6 000 000 aangevraagd, zünde helft der
Indertijd op 12.000.000 geraamde kosten.
Onbillijke eischen
-
Het komt meermalen voor, dat bü afkoop
wegens overtreding van den Wegenbelas-
tihgwet door den directeur der directe be
lastingen de elsch wordt gesteld, dat de
volle belasing over het jaar, waarvoor de
belastingkaart is afgegeven, zal moeten
worden betaald, onder aftrek van hte voor
het belastingjaar reeds betaalde. Deze elsch
wordt ook gesteld, wanneer ’s Rüks Schat
kist door de overtreding in geen enkel op
zicht is benadeeld. Büv.: een chauffeur
rüdt met een auto, waarvoor een 60-dagen-
ven werken, is het met name in het winkel-
bedrüf niet gemakkelük tot eene passende
kaart is afgegeven, uit. zonder dat dte
kaart was afgeteekend. Van de beschikbare
60 dagen waren pas weinige gebruikt Door
het niet-invullen had de schatkist dus geen
nadeel, maar toch werd de automobilist
de keuze gesteld strafvervolging of
als afkoopsom, vermeerderd met de
wefischten toestand, dat de Nederlandache
zeelieden in Londen geen tehuis hadden,
thans een einde ia gekomen.
In den loop van zün rede deelde spr. me
de, dat de heeren Zuiver en van Ooster-
wük Bruin zün benoemd tot Officier In de
Orde van Oranje Nassau.
Prof- Slotemaker de Bruine sprak ver
volgens woorden van dank tot den gezant.
Verder hebben nog het woord gevoerd de
heeren Zuiver, ds. van Dorp, voorganger der
Hervormde gemeente te Londen, ds. Poot en
ds. Jansen.
Alle sprekers brachten hulde aan freule
Ortt, die voo^looplg als directrice optreedt.
door, maar m 1 voorjaar kwam ze bü. en dik-
Wüls ging ze met Dora wandelen Op een
Zondagmiddag gingen ze met de tram naar ’t
park. Toen ze uitstapten, zagen ze op den
hoek een zwerm menschen rondom den ge
vangeniswagen. Er stapte juist een nog Jonge,
verwilderde kerel in hü keek brutaal naar
het publiek. Dora voelde plotseling baar bloed
koud worden alles zwaaide en draaide om
haar heen.
Nieuwsgierig bleef de oude vrouw staan.
„Wat is er te doen. Doortje?" vroeg ze.
„Een Inbreker zei een arbeider, die de
vraag gehoord had. „En een pracht-exemplaar
ook!”
„Gaat u mee. moeder.” drong Dora met
haar laatste zielskracht en ze trok de oude
vrouw mee. In 't park zocht ze gauw een bank
en uitgeput ging ze ritten, 't Was stil, zonnig.
De gedachten der oude vrouw zweefden ver
weg, gedragen door teedere hoop; die der
jonge vrouw hingen aan dien hoek, bü de
tramhalte.
Er gleed een lachje vol liefde over de rim
pelige trekken der moeder, zü moest haar
hart uitspreken: „Zou hü het goed maken,
Doortje V’
„Natuurlijk moeder."
„Wat zal hü naar z*n oude moeder verlan
gen!"
„Datzal wel."
„Je moet hem maar gauw schrijven, dat ik
weer op geknapt ben. Dat zal hem goed doen.
Hü heeft zich natuurlük wie weet hoe bang
gemaakt. En vraag dan meteen, of hü met
Kerstmis over kan komen, hé Doortje?”
„Ja, moedertjelief.”
„En je moet hem schrüven. Doortje, dat ik
hoop, dat hü ’t nu eens lang mag uithouden
in zijn njeuwe positie."
Het meisje knikte herhaalde: ^ün
nieuwe positie!"
Hü hield t er lang uit. En hém zegende de
barmhartlg-bedrogen moeder, toen ze in de
armen van haar dochter stierf. Zü had hem
tot het eind gehouden, haar harte kind, haar
lieveling!
Eerst woonde mevrouw Kunow bóven de
apotheek van haar man, nu hoog boven een
groentenwinkeltje in een achterstraat. Ieder
een, behalve de moeder, zei, dat 't de schuld
was van Emil.
Maar toen Emil als een bedelaar, voor 1
eerst na twee Jaar weer thuis kwam, weende
de moeder vreugdetranen, en was boos op
haar dochter Dora want die was niet blü
genoeg.
Hü zou met het laatste geld naar Amerika
gaan, nam afscheid van zün moeder en zuster,
en bleef anderhalf Jaar weg. Dora had rust,
behalve op de porseleinfabriek, waar ze met
schilderen de kost voor moeder won.
Toen kwam Emil wéér thuis een echte
vagebond. Hü wist van Amerika niets te ver
tellen. maar de moeder was gelukkig, en had
medelijden met den stakker, die in Hamburg
door een bende schurken armgeroofd was. En
hü was büna onschuldig gearresteerd en
hü was riek geweest ook! Maar nu had hü t
niet langer uit kunnen houden, van verlangen
naar moeder en zuster. En hü keek schuin,
spottend naar Dora.
Die moest gauw warm eten maken, 'n
beetje extra! En een fleschje wün! Dat was
versterkend
Dora knikte. Ze kon 't niet over haar hart
krügen de vreugde van haar moeder te ver
gallen. Emil bleef lang thuis om op te
knappen, en kreeg langzamerhand van zün
zuster betere kleeren los. Toen dorst hü meer
op straat, en vaak bracht hü voor moeder een
stukje chocola of een paar bloemen mee.
„Zoo'n schat,” zei de moeder. Dora was een
goed kind, maar aan zoolets dacht ze zelden!
„Hoe kom je toch aan 't geld voor die
dingen?" vroeg Dora haar broer.
„O, weer jaloersch? Omdat moeder van me
houdt? Maar ik zal je niet lang meer in den
weg loopen ik krüg een betrekking, als
secretaris bü een vriend van vroeger. Als je
me voor dézen keer dan nog vüt gulden
leent!"
t Was voor een paar handschoenen en
zooDora, gaf het ten slotte en hü gin«
uit met de zekerheid van 'n num, die geld op
zak heeft.
Moeder en zuster wachtten den heelen
langen avond op hem hü kwam niet. De
oude vrouw ging elndelük slapen en vroeg,
of Dora opbleef tot hü er was. Want de arme
jongen wou. misschien nog een stukje eten.
Lang na middernacht sloop hü de trap op.
„Ben Jü 't, Emil?" vroeg Dora.
„Gauw, laat me binnen!" zei hü- Ze schrok:
zijn kleeren waren gescheurd en hü had bloed
op z'n wang.
„Help me ik moet hier weg! Ze ritten
me op de hielen! Pas op, dat moeder niets
hoort!"
Dora zuchtte, en de harde trek op haar ge
richt effende rich. Ze hid medelüden met
hèm en met haar moeder. Hü vertelde en
zü wist: ja. hü moest weg. Ze deed het kastje
open, waarin ze het geld voor de wee^ be
waarde.
,,’t Is al wat we hebben," zei ze, „maar ge
zullen deelen
Ze hoorde haar moeder roepen en ging naar
haar slaapkamertje. De oude vrouw was «-
nuwachtig. „Ben jü ’t, Emil?”
„Hij Is thuis, moeder," suste Dora. „Maar bü
is erg moe
„Heeft hü de betrekking gekregen?”
„Hü was zoo moe ..- I'
vertellen. Gaat u nu rustig slapen
cultuur. Met het
samenwerking gezocht voor het kwee
ken van het benoodigde plantmate-
rtaal ten behoeve van den polder. Getracht
za Iworden. met de Nederlandache land
bouwers en kweekers samen te werken hij
de voorziening in de behoefte aan zaaiza
den, poot- en plantgoed. Voor proefnemin
gen zün eveneens gelden uitgetrokken.
Het wordt verblüdend genoemd, dat met
verschillende akkerbouwgewassen in den
proefpolder te Andük thans reeds betrek-
kelijk gunstige resultaten worden bereikt.
Voorgesteld wordt, in 1931 over te gaan tot
de stichting van driehonderd arbeiderswo
ningen. tildelük in te richten voor het on
derbrengen van kostgangers. Het land-
bouwwetenschappelük onderzoek in het be
lang van het in cultuur brengen van dc
Wleringermeer zal door de commissie-Lo-
vink worden voortgezet.
na den mcord de zaak opgeruimd. Hü heeft
daarbü wel twee mesjes gevonden, maar geen
mesje met een wit beenen heft.
Naar getuige'» meenlng hoefde men niet
in het bloed in het portaal te trappen, om
naar boven te komen. Als men er in trapte
moest dit expressievelük gebeurd zijn.
Getuige S S. te Korte, matrassenmaker,
is op den dag van den moord, des avonds
ongeveer 7 uur, met mej. Lans naar het
kantoor gegaan.
In het benedenportaal vpnden zü een
aktentasch. terwül er ook een vlek bloed was
Getuige is toen in zün woning de politie
gaan waarschuwen.
Toen getuige en mej. Lans beven kwa
men, troffen zü daar het lük van den heer
Lans aan en een groote pla» bloed. Op dat
oogenblik zal het ongeveer vijf minuten over
7 geweest rijn Mej. Lans heeft toen om dr.
Mees gebeld, die na aankomst verklaarde,
dat de dood ongeveer kwart voor zes moest
zün Ingetreden en dat het slachtoffer nog
hoogstens 3 minuten na den aanslag zou
hebben geleefd.
Getuige A. W. Boe. directeur van het bü-
kantor „De Unie", te Rotterdam, woonde in
November 1928 bü mevr Wijnen. Verdachte
is ‘s avonds hevig ontsteld bü getuige ge
komen en heeft hem medegedeeld, dat de
politie hem had gevraagd, om naar het kan
toor te komen, aangezien de heer Lans ver
moord was. Later is hü nog eens gekomen
en toen, wilde hij met de bus van half twee
naar Den Haag terugkeeren. '0
Den volgenden dag is verdachte opnieuw
bü getuige gekomen en heeft toen met hem
over de voortzetting der zaak gesproken.
Het was aan getuige bekend, dat verdachte
steeds gi ro-o verse hr vingen deed naar zün
schoonzuster, mevr. Wünen.
De volgenden getuige is mej. Chr. G. W.
Lans, de oudste dochter. Verdachte heeft
tegen deze getuige gezegd, dat hü op den
moorddag reeds om half zes was weggegaan.
Verdachte; Neen, dat heb ik niet gezegd.
Getuige verklaart verder, dat haar vader
verdachte absoluut vertrouwde.
Getuige vertelt daarna, hoe zü samen met
De Korte naar het kantoor gegaan is en hoe
zü het lük van den heer Lans aantroffen.
President: „Wie had den sleutel van het
achterhek?"
Get.: „Vader had er een. en van O., en
„Kees” (Bruinaars). Vader en van O. gingen
meest samen weg door het voorhek.”
De president doet nog enkele vragen om
trent de door van O. gedragen kleeren, waar
over get. weinig inlichtingen geven kan. Al
leen herinnert zü zich, dat in van O.s grüze
pak een scheur zat.
De heer Lans heeft, voor hü gedood werd,
een zeer belangrüke order zitten afwerken,
de z.g. Cuba-order. die hü gewoon was in de
brandkast op te bergen al* hü klaar was. Na
den moord heeft men die echter, geheel afge
werkt, op den lessenaar gevonden, wat tegen
Lans’ gewoonte was.
Mr. Kokosky aan getuige: „U reide, dat
u den avond na den moord heel kalm was.
Dat is eigenaardig."
Get.: „Toen ik het vernomen
inderdaad kalm."
Mr. Kokosky: „Ging op Vrijdagmorgen
alles zün gewonen gang?"
Get.; „Men was aan t opruimen.
Mr. Kokosky: bloed °P de
in t portaal?"
Get.: „Heelemaal niks. Maar in 1 portaal
lag bloed, of er iemand een bloedspuwing g*-
had had
Terwül men bezig te uit de overtulglngs-
stukken eenlg voorwerp te zoeken verlaat
mevrouw Lans, blükbaar zeer getroffen door
het weerzien der voorwerpen, die haar man
toebehoord hebben, weenend de zaal.
De zitting wordt gesidiorst tot 2.15
Na de pauze is aangevangen met het voor
lezen van de verklaringen van de getuigen
C Tinbergen en P. C. van den Heuvel, die
wegens ziekte niet konden verschünen.
Daarna werd als getuige gehoord de com-
mivdnnnair J. J. Lans. Deze heeft den dag
na den moord des middags met verdachte ge
telefoneerd. Verdachte heeft toen gezegd, dat
hü het verschrikkelük vond, wat gebeurd
was en dat dit nooit door één persoon kon
zün gedaan, omdat het lük nog heelemaal
naar boven was gesleept.
Getuige J. R. Valk deelt mede, dat ver
dachte bü het koffiedrinken steeds het
mesje met witbeenen heft gebruikte. Den dag
na den moord heeft getuige dat mesje niet
gezien. Wel was het mesje de volgende week
terug. Dat was eenige dagen na de begrafe
nis.
Getuige J. Zandman, antwoordt op een
vraag van mr. Kokosky dat het bloed in het
benedenportaal eenlgszlns verspreid op den
grond lag.
Volgende getuige is de agent van polltie M.
A. de Graaff. Deze heeft op 29 November
tusschen 6.10 en 6.12 licht zien branden op
het kantoor van De Haas. Getuige kan zich
niet meer herinneren, dat agent Brons tegen
hem gezegd heeft dat hü een paar dagen
voor den moord een man op verdachte wüze
op de Admiraliteitskade heeft zien loopen,
die voortdurend naar het perceeel van De
Haas keek.
Mr Kokosky: U hebt dat toch voor de
rechtbank verklaard.
Getuige: Dan zal het wel zoo rijn.
Vervolgens werd als getuige gehoord com
missaris 8. Dijkstra, «die de situatie in het
kantoor Van De Haas eveneens heeft opge
nomen. Toen verdachte verscheen vroeg dere,
wat er aan de hand was, hoewel hü dit al
lang had kunnen hooren van de vele men
schen, die bulten stonden en die wisten wat
er gebeurd was. Getuige heeft daarop aan
verdachte gezegd, dat Lans vermoord was.
Verdachte schrok in het geheel niet en hü
gedroeg rich niet als iemand, die zoo n feit
Getuige heeft met Bruinaars den ochtend voor het eerst hoort.
- - - Getuige geeft voorts aan, waar hü overal
bloed heeft aangetroffen, o.a. réchts op den
grond in het benedenportaal.
Verdachte: Dat bevreemdt mij, want dan
zouden er twee bloedplassen moeten zün ge
weest.
Getuige Hermans: Dit is een abuis, de
bloedplek bevond zich absoluut links.
Mr. Kokosky: Wie had bü het onderzoek
dat dien avond is ingesteld de leiding en
wie is dus verantwoordelük voor alles wat
verzuimd is?
Getuige: Ik weet van geen verzuimen.
Mr. Kokosky: Daar zullen we het nog
wel over hebben. Maar wie had de leiding?
Getuige: De rechter-commlssaris
Mr. Kokosky: Weet u er iets van, dat op
dracht is gegeven dat alles voor den vol
genden ochtend 9 uur opgeruimd moest zün.
Getuige: Ik heb in overleg met mr. De
Visser tegen inspecteur Hermans gezegd, dat
den volgenden dag alles weer opgeruimd kon(i
worden.
Mr. Kokosky: Waarom ia de mat niet <*»-
deraocht?
Getuige: Omdat daar niet* op lag.
Mr. Kokosky: Maar hebt u dan nooit van
een stille getuige gehoord? Er hadden toch
haartjes op de mat kunnen zitten of vinger
afdrukken.
Getuige Hermans: Dat bestaat niet. Vin
gerafdrukken op een mat!
Daarna werd gehoord de agent van politie
G. de Jong, die ter plaatse een onderzoek
met een politiehond heeft Ingesteld. Het
spoor leidde door het achterhek naar de
Admiraliteitskade.
Bü het verdere verhoor merkte mr. Ko
kosky nog op. dat het mogehjk is, dat iemand
zich heeft laten insluiten.
Mr. De Visser: Inbrekers, die zich laten in
sluiten, nemen gewoonlijk wapens mede.
De zitting is hierna geschorst tot heden
ochtend tien uur.
