ONS BLAD
ZIJ
1
1
a
ZEREENVOUDIGD
JOH. LAUWE RS
GRATIS EM FRAMCO
WOENSDAG 24 SEPTEMBER 1
Voornaamste q^Cieuws
WEN
NIEUWE NBOUIIE’S
VERZOEK
M
VIER EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 224
f 40
Pastoor B. F. De Jong t
Te Gllze en Tilburg
De expeditie van Andrée
Lijk aan land gebracht
Kassier verdwenen
Telegrafisch Weerbericht
Het Bloembollenscheldsgerecbt
Vliegongeluk bij Barcelona
I
Sodalitas Medlcorum
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIUIIIIUIUIIIIIIIliUIHUIIIIIIIIllll
De toestand in den scheepsbouw
De stormramp in Frankrijk
Tegen
C X l E
D r
.-J
J
Hevige branden in
Noord-Brabant
Adverteerders
Vervolging van Hitler
hoogverraad
Negen voor de Hoofdakte afgewezen
candidaten alsnog geslaagd verklaard
Blanke Indianen in het Orlnico-
igebied?
Vergissing van een examen
commissie
Barometers - Thermometers - Brillen
PAYGLOP 3
ALKMAAR
wegens
f
Pensioenregelingen hoogere
ambtenaren
Bombardementsvliegtuig omlaag
gestort
-
-J VERLIES VAN RECHTEN, GESCHIEDEN BITERLIJK DRIEMAAL VIER EN TWINTIG UREN NA HET ONGEVAL
t
die zich thans OP het
Noord-
Hollandsch Dagblad
abonneeren, ontvangen de num-
mers tot 1 October
van onze goedkoope romans.
den Uittelen prijs v»
15 cent kunnen zij zich in b^t
sX V«n een «te
de verzekering treedt
^dl n>e«V.
lijk in werking.
D I R E
f te
DIT nummer bestaat uit twee bladen
7AAHGIFTE MOET OP STRAFFE VAR
De zeventigste en laatste viering
ven den reemrnchtigen
XX September
3^
te I
aanwau
ot
Hevige branden te Tilburg en GOae.
is
dr. H. Zwaardemakei
prof.
ver
in
Welke documenten gevonden «Mn.
van
eeltngen
wordt
door
Het proces tegen de RUkaweer-officieren.
Barometerstand 0 uur vju.: 768. Stilstand
oedge-
dtt.
aid op
Drie dooden
elings-
onhandig
Een huldebetuiging
naar zijn stier dan
aan
Een werkcomité samengesteld
waarnemer
1
B Ook slapte te Amsterdam
gonnen wordt.
Haar gevolgen nog niet te oversten
DB DIBECHTX
03
bij verlies van een
duim of wijsvinger
aan
rolgde
igebo-
dag
des
ten
Hitler en Göbbel sullen wegens hoogeer
raad vervolgd worden.
Vliegtuig-ongelukken bjj Keims én Bar
celona. Vier dooden.
Nadere berichten omtrent de ontploffing
op de lala te Willemstad.
Ingediend is een wetsvoorstel tot bet aan
gaan van een geldleening van 75.0O0.0W
ten laste van Ned--ïndië.
erzicht
?rijsbe-
Uziging
eet
rd het
Ie hee-
Plgge
Het bod van graaf Karicsonyi
op het Zoutbad
De operaties van
te Amsterdam.
Negen voor de hoofdakte afgewezen ean-
didaten alsnog geslaagd verklaard.
Zaterdag aa. opent de K N. L L. M. eer
geregelden dienst BataviaMedan In aan
sluiting op de mailbooten.
lector
m op-
j wij
den
Ie ge-
rattar
LICHT OP. De lantaarns moeten morgen
woeden opgestoken om 7.30 uur.
*r P. 3.
nsebond
rergade-
lededse-
Nederi.
ilglngen
worden,
en Ned.
,L Han-
oekomst
mg van
n wer-
Haar-
terwB
lerhan-
kenlng
toedgo-
r Joh.
Ier re-
het
en
Begrafenis
Can.
dat de
srs ndi
tn actie
1 belas-
ds ver-
mminKji»
nhdd
sens
e een
rwede
sart je
irtler.
stuk
t
Dor-
elken
i een
wondt
urten
moeg,
1 g«-
Tsisieen: Aumuusvane
Redactie No. 633
n een
Ie Re
en ta-
300-
n, dat
l het
kt.
amer-
voor-
n aan
op te
eroUe-
AbAnNEMENTSPRIJS:
ger kwartaal, voor Alkmaar f L—
geer buiten Alkmaar f 2X5
jgel Geïllustreerd Zondagsblad
i OM honger
Met medeneming van 6000
f
«r op.
hebben
e voor
deroOe-
metigo
gsrecht.
Ing ac-
oorzltter
en jaar
uwe af.
M naai
st ver-
sorganl-
De Chlneesche kassier van de firma Geo-
wehry te Medan is verdwenen met mede
neming van 6000.
De kassier nam deel aan een dobbelportU
te Brastagi, waarna hjj vermoedeltjk naar
den Overwal Is ultgewken.
vlieger werd gedood, terwijl de
zwaar gewond werd.
Het wil ons voorkomen, 'dat de mi
nister tamelijk voorzichtig geweest te
en zich aan geen spelling-stormerij
.leeft wenschen schuldig te maken.
De materie is echter wel zóó moeilijk
m iédere poging tot een oplossing dï
.oelllngmoeilljkheden ia wel zóó aan-
echtbaar, dat ook bU dit ministerieel
sslult enkele Nu nt toeken in jon voUen
maken.
De rust in Chili teruggekeerd.
r ft
Benoeming van een ptaatavervangeU!
gouverneur-generaal ia Britsch-Indlé?
brulk? Er is
aangevend
Juist in
chaos.
Verschenen is de Memorie van Antwuerr
op het Voorloopig Verslag der Tweede Kame
over het wetsontwerp nieuwe regeling var
de pacht.
Overleden is de Zeereerw. Heer B. F. dr
Jong, Pastoor te Den Helder.
bij verlies van 'a
anderen vinder.
Gistermiddag om twee uur is na een
langdurig lijden te Den Helder overleden,
de Zeereerw. Heer B. F. de Jong, pastoor
der parochie van de H.H. Petrus en Paulus
aldaar.
Bernardus Franciscus de Jong werd gebo
ren te Gouda op 24 November 1870 en pries
ter gewijd 15 Augustus 1895. Achtereenvol
gens werd hij benoemd tot kapelaan te
'z-Hage (H. Jacobus) 30 Aug. 1895; te Bever
wijk 3 Febr. 1896; te Purmerend 1 Juni 19C2;
en te Amsterdam (H. Nlc. binnen de Veste
8 Nov. 1907; tot pastoor te Rhoon 5 Aug.
1911; te Helloo 18 Dec. 1916; en ten slotte te
Den Helder (H.H. Petrus en Paulus) 22 Sept.
1923.
Tijdens zijn pastoraat kwamen in Den
Helder tot stand het R. K. Kerkhof, de R. K.
Jongensschool en het R. K. Ziekenhuis.
De uitvaart zal as. Vrijdag plaats hebben.
zal niet langer mogen voorko-
dat scholieren het voor 1 leven
noodlge spellingonderricht niet krijgen,
omdat zekere leeraren en onderwijzers
zulks niet noodlg of verkeerd oordee-
len.
Er is nu een norm, waaraan men
tamelijk houvast heeft en waaraan
men zich ook boude!
Hedenochtend te omstreeks 4 uur
brand uitgebroken in huize ..Sancta Ma
ria", gelegen aan den Bavelschenweg te
Gllze. bewoond door den bloemist F. van
Boterwijk.
De brand is vermoedelijk ontstaan door
een schoorsteenbrand. Daar het huls zeer
afgelegen ligt, kon de brandweer niets
uitrichten.
Het geheele gebouw is afgebrand.
Van den inboedel werd niets gered.
De schade wordt gedeeltelijk door
zekering gedekt.
Hoogste barometerstand 770.6 te MemeL
Laagste barometerstand 744.1 te Thorsha-
fen.
Verwachting: Zwakke tot matigen. Zuide
lijke tot Westelijken wind, nevelig tot zwaar
of half bewolkt, weinig of geen regen, aan
vankelijk koeler.
Nog steeds worden visschersschepen uit de
Noörd-Fransche havens vermist, zoodat de
gevolgen van den vreeselljken storm welke
Zaterdag en Zondag heeft gewoed, nog steeds
niet ten volle te overzien zijn.
Verschillende schepen komen binnen met
de treurige mededeellng. dat tijdens het
stormweer 2. 3 ot meer leden van de beman
ning over boord zijn geslagen.
In alle visschersplaatsen zijn vele gezin
nen in rouw gedompeld.
De materieels schade wordt op vete mfl-
J. De verbuigingsuitgangen e en en
nn een en geen en van de bezittelijke
voornaamwoorden mijn, uw, zijn, ban.
kaar mogen altijd worden weggelaten.
1 De tot dusver geldende regels voor
de verbuigingsuitgangen blijven van
kracht voor alle onder 1 niet-genoemde
Hdwoorden, bijvoeglijke naamwoorden,
voornaamwoorden, telwoorden en deel
woorden, als deze betrekking hebben op.
a. de namen van mannelijke perso
nen;
b. de namen van dieren, die óf slechu
een mannelijk individu aanduiden (atier,
hengst), óf eeq gebruikelijk afleidsel cp
B voor het vrouwelijk Individu naast
Ach hebben (leeuw, wolf, ezel);
de samenstellingen met een der on
der a en b genoemde woorden als tweede
lid. In alle andere gevallen mag men ook
hier de n weglaten.
In enkele oude uitdrukkingen komen
de oude vormen den, dien enz. nog voor
(bijv.: in den beginne, na den eten, uit
den booze, met dien verstande). Hot
spreekt vanzelf, dat deze verbulglngsuit-
gaagen onveranderd moeten blijven.
1 BU de voomaamwoordeltjke aandui
ding d§r aelfstandlge naamwoorden rient
man zich naar het beschaafde spraakge
bruik (bijv.: is de kachel niet aan? Neen
M la uit). Die soep is erg warm, ze (of
ook hjj) is anders lekker.
maal ge.
verdween
>g Noord-
boulevard
den vlte-
wmendm
gw>g^
Na eenin
d ween da
tng naar
m te oog.
ie ond*.
st mootea
rdoor tat
wam bet
r zweefdr
boven da
'oort rus
dorp was
ikaom «n
Uker hout,
ouden en
m weder
dan ook
dat te
van den
i .had de
gevestigd
gen door
s blijven,
esterlljke
zeespie-
de heer
t bad op
manoeu»
door.
een
wp
:r zal
s hel
niet
I.
raagt
g e“
Ijdeo
sdge-
sr in
begtn
I zU»
■Aen
i uit
Gistermorgen beeft de voorgaste IJmuiden
kruisende loodsboot het op zee drijvende Ujk
aan land gebracht van een vrouw.
BIJ onderzoek bleek het te zUn het lijk
van de 40-jarige mejuffrouw Tip uit Bloe-
mendaal, die reeds eenlgen tijd vermist
werd.
Het lichaam droeg alleen onderkleeren en
aan de voeten' bruine schoenen.
Aan een der vingers bevond rich een ver
lovingsring.
De Amerikaansche onderzoeker Dr. Her
bert Spencer Dickey, die juist terug Is ge
keerd van ren expeditie langs de Orinlco-
rivier, deelde mede, dat hU verschillende
mededeeiingen en aanwijzingen had gekre
gen betreffende bet bestaan van een stam
van blanke Indianen In bet bovenstroom
gebied van de Orinoco. Door gebrek aan
levensmiddelen kon dr. Dickey zUn expedi
tie echter niet verder voertaetten en was
gedwongen terug te koeren.
ADVERTENTIEPRIJS: Va»
regeb f LiS: efke regel meer OM-
RECLAME regel 0.70 MM
de eerste pagina; voor <|e overige
pagina s f OM.
RUBRIEK „VRAAG EN AANBOD**
bti vooruitbetaling per ptaatatag
0.60 per advertentie van 5 regetet
Iedere regel meer 0.11
Gisteren is bU Barcelona een msrine-
De besturen van de Centrale van hoogei'e vliegtuig neergestort. De piloot, een kaplteln-
rtjksambtenaren, de Centrale van hoogere ge
meenteambtenaren, de algemeene vereenlging
van officieren der Landmacht, de algemeene
Roomsch-Katholieke otflcieren-vereeniglng
en de algemeene vereenlging van Marine-
offlcleren hebben in een gecombineerde ver
gadering den uitslag besproken van de
audiënties, welke door verschillende ministers
aan die besturen zUn verleend inzake de pen
sioenregelingen van de burgerlUke en mili
taire hoogere ambtenaren.
Voorts werd Onder het oog gezien, in hoe
verre de toelichting bij de dezer dagen inge
diende Rijksbegrooting van invloed moet zUn
op de verder in deze aangelegenheid te on
dernemen stappen.
Na uitvoerige gedachtenwisseling werd
vastgesteld, dat de dringend noodlg geachte
verbeteringen in de pensioenvoorziening van
hoogere ambtenaren en hunne gezinnen
slechts zeer geringe offers van de schatkist
zullen vragen, omdat de in verhouding lage
kosten nagenoeg geheel ten laste van het
pensioenfonds zouden komen. In de toelich
ting bU de Rijksbegrooting kon daarom geen
aanleiding gevonden worden om de pogin
gen tot opheffing van de achterstelling der
hoogere ambtenaren op pensioengebied te
staken.
Besloten werd, die pogingen ten krachtigste
voort te zetten.
Uit de aanwezige besturen werd een werk
comité samengesteld, dat de verder te onder
nemen stappen zal voorbereiden.
Briand is benoemd tot voorzitter va» 41
tudiecommissle
Unie.”
Aftreden van het Oostenrijkse!» KaMaet
Schober?
Het begin is er.
Zooals men in ons blad heeft kunnen
^en, richtte de Minister van Onder-
UA Kunsten en Wetenschappen tot
e rectoren van voorbereidend hooger
n tot de directeuren bij het middel
aar onderwijs een aanschrijving,
-aarfn een regeling van de spelling
jordt vastgesteld, welke een zekere
/ereenvoudlglng Inhoudt.
We geven hieronder nog eens de be-
-ajjngen der mlnisterieele aanschrij-
ing, welke voortaan (voorloopig) na-
jurlljk doorslaggevend zal zijn, weer:
Beleefd verzoeken wU de
medewerking van onze H w
Adverteerders mzaxt net
vroegtijdig toezenden van
de voor de Zaterdas-num-
mers bestemoe advertentita.
WU sullen bet see> op prijs
stellen Indien wU de an
nonces bestemc voo> Zater
dag. reeds des Donoerdags of
ulterlljk des Vrljdagsmargens
ontvangen
Door het vroegtijdig inzen
den van advertentiën kun
nen wU oek aan de altvee-
ring, dus aan net zetten
van de advertentie, meer
aandacht schenken, hetgeen
vanzelfsprekend de rvrinmo
waarde van <te annonce tan
goede Komt.
Mede m Uw »gen belang
vertrouwen wfl op Uwe
medewerking truake oen en
ander te mogen rekenen,
waarvoor bQ voorbaat oneen
dank.
Einde Augustus waren de examens voor de
Hoofdakte te Utrecht afgeloopen. waarbij,
zooals de laatste jaren bet geval Is. een
groot aantal candidaten is afgewezen. Een
van deze „slachtoffers” heeft, na zjjn exa
men, zljh puntenltfst vergeleken met een lijst
van een geslaagden candldaat, die voor de
examencommissie te Zwolle was verschenen.
En bU de vergelUking kwam de gezakte can-
didaat tot de wonderlijke ontdekking, dat zijn
puntenaantal nog een grooter was dan dat
van den geslaagde. Natuurlijk was de afge
wezen candldaat hierover ten zeerste ver
baasd en hjj reclameerde.
De zaak werd onderzocht, de hoofdinspec
teur kwam er aan te pas. en toen kwam men
tot de ontstellende ontdekking dat de
Utrechtsche examencommissie zich bediend
had van een zg. norm voor de berekening
der cijfer», welke norm slechts een ontwerp
was, en nog wel een ontwerp van eenlge ja
ren terug, dat nimmer in gebruik ia geno
men. Deze ontwerp-norm is van strengeren
aard dan de thans gebruikte. Vandaar, dat de
Zwolsche candldaat met een lager aantal
punten wel slaagde, en de candldaat, die voor
de Utrechtsche commissie verscheen, werd af
gewezen.
Toen de hootdlnspecteur eenmaal tot deze
ontdekking was gekomen, is het departement
van Onderwijs. K. en W. hiervan In kennis
gesteld en in overleg met minister Terpstra.
heeft de examencommissie, welke haar eind
rapport nog niet had uitgebracht en welke
dus nog niet officieel was ontbonden, haar
ctfferbeoordeellng der afgewezen candidaten
herzien. Het gevolg van deze herziening was.
dat niet minder dan zeven candidaten onmld-
dellUk als geklaagd moesten worden be
schouwd. terwijl twee b.g. twUfelaars ten
slotte ook hun hoofdakte 'verwierven.
De gelukkige candidaten. die intusschen
gerulmen tijd diep in den put hadden geze
ten omdat zU afgewezen waren. zUn van dl»
besluit onmlddeUuk schrlftelljk In kennis ge
steld ZU ontvingen van de Utrechtsche exa-
mencomml xle de mededeellng, dat zU .Als
nog geslaagd” waren voor de hoofdakte. En
bij deze mededeellng was een schrijven, waar
in het besluit werd gemotiveerd.
Een bombardement»- vliegtuig uit Mets is
te Reims omlaag gestort. Toen het toestel
op den grond kwam, vloog het in brand.
Drie der inzittenden kwamen om het leven,
de vierde heelt zich met een parachute ge
red.
niet zoo erg zjjn, als men niet^ln
sequentie van art. 2b dezen zin zou be
houden:
Hjj keek meer
naar den mijnen.
Er zal over deze mlnisterieele aan
schrijving, vooral In onderwijskringen,
nog heel wat nagepleit worden.
Velen zullen, evenals wij, met practl-
sche bezwaren naar voren komen;
dézen zullen het mlnisterieele radica
lisme, waarmede b.v. het geslachts-
onderscheid voor een goed deel over
boord geworpen Is, afkeuren génen
zullen het betreuren, dat de minister
niet nog veel radicaler groote oprui
ming hield en nog zoozeer vasthield
aan verbuigingsuitgangen.
Er valt over te debatteeren.
En met belangstelling zullen wjj
de debatten kennis nemen.
Voor ons te echter het allerbelang
rijkste van de heele gebeurtenis, dat
de minister en wél: op een o. 1. voor
zichtige manier een begin gemaakt
heeft met het scheppen van orde In
den npelllngs-chaos.
Men weet nu, waar men zich voor
loopig aan te houden heeft het
hek te niet langer van den dam, en
menige leeraar en onderwijzer, die al
reeds lang veel te hard vooruitholde
op eventueele revolutlonnalre wijzigin
gen in de spelling, zal zich hebben te
herzien.
Het
men,
Het O. M. bU bet Dultsche rijksweerproces
heeft medëgedeeld, dat op voorstel der
rijksweer tegen Hitler en Göbbels een ver
volging wegens hoogverraad is ingesteld.
Bij art. 1 schrijft de minister, dat de
igingsuitgangen der bezltt. vnw. die
J noemt, altijd mogen weggelaten
«den. Het woordje altijd staat zelfs
:t en het maakt een verbazend pret-
igen Indruk, omdat bet vervelende
spreekwoord: geen regel zonder uitzon-
lering hier toch eindelijk eens niet op-
ïut Vermoedelijk echter heeft de nu-
itster niet gedacht aan het zelfstandig
«brulk der bezltt. vnw. hoewel het
och vanzelf spreekt, dat waar de be-
vnw. In hun zelfstandig gebruik
ook in de spreektaal nog verbogen wor
den, hun verbuiging ook In de schrijf
taal behouden blijft. Nu zou dit kleine
vergeetachtigheldje van den minister
i con-
>™««chlktbeld tot werken doof f WEB W een onsevel met f OEfl b*i verlrée ven een hand, f 4 A£ bij verlies van een f EB bij een break van
verlies ven belde ermmi. beide beenen of beide oogen »□«.- doodelüken .Hoop 1 Lvoet of een oo« I 1Z5.- duimwl^vin<er »»•- been of arm
nog kunnen billijken, als de minister
de consequentie daarvan ook maar
doorgetrokken had In art. 3. Nu krijgt
men dit: Kijk eens naar die koe; hij
staat midden In de sloot.
Zou de minister daaraan niet ge
dacht hebben? Wat verstaat de minis
ter overigens onder beschaafd taalgc-
op dat gebied geen toon-
beschaafd spraakgebruik,
dat opzicht te onze taal eer
Gisteren hebben wU vermeld, dat bU Wil
ton te Rotterdam pl.m. 750 arbeiders ont
slagen rijn in verband met de slapte in het
Wat Amsterdam betreft, wordt gemeld, dat
ook hier de toestand In het bijzonder in den
scheepsbouw en gedeeltelijk ook in t scheeps-
reparatlebedrljf, steeds ongunstiger wordt.
Er is nog wel werk onderhanden, maar er
kmni geen nieuw bU. zoodat, althans wat
den nieuwen bouw betreft, de werven lang
zamerhand leeg raken.
Als voorbeeld van den ongunstigen toe
stand wordt te Amsterdam medegedeeld, dat
er bU de Nederl. Scheepsbouwmaatschappij
te Amsterdam, in 3H maand tijd» de
2600 werklieden ongeveer 700 ontslagen rijn,
bU welk cUfer is inbegrepen een aantal ar
beider», dat deze week ontslagen wordt
Volgens de gegevens der vakbonden is net
aantel werklooten in fcheep^ouwbe- „«terieele zchadi
drijf gedurende de laatste 3% A 3 maanden 1
verdrievoudigd. uoenen
Het bloemboUenscheidsfjerecht dat vele
geschillen, die ontstaan zijn door de vorst-
schade van den winter 19281939 had te be
slechten en hiervoor veel tijd heeft moeten
opofferen zal uit waardeering hiervoor as.
Maandag deer het Hoofdbestuur en leden
van de Alg. Ver. voor Bloembollencultuur,
algemeen gehuldigd worden.
Deze huldlgingsbljeenkomst zal worden
gehouden des namiddags te 4 uur in de zaal
der bloemenkeurtngen van het Krelagehifls
te Haarlem.
In verband met het bod van graaf Jenö
KarAcsonyl op het Zoutbad wordt nog na
der gemeld, dat deze 1.043.125 gulden in op
tanten-obligaties voor het bad heeft gebo
den, wat overeen zou komen met 125 gul
den aan optanten-obligaties voor iedere 100
gulden sodalitas-obligatles. Verder biedt hij
nog 100.000 pengö voor onkosten. Tegellj-
kertlld met den ruil van de obligaties moe
ten de hypothecaire schulden worden afge
bet. De optanten-obligaties beginnen van 1
Januari 1934 af rente te dragen en worden
in de periode 194466 afgelost. Voor het ge
val de staat in het jaar 1934 niet met de
rentebetaling mocht beginnen, wil graaf
KarAcsonyi daarvoor de garantie op zich
nemen in den vorm van een hypotheek op
zjjn landbezit. Deze hypotheek komt te
vervallen wanneer met de rentebetaling be-
f bijzonder veel uitzonderingen schie-
k?- "r°cil dienen ze wel degelijk onde:
y °og te worden gezien, want je en
Wordt minstens evenveel gebruikt
ooze spreektaal als gij en u.
2 is het artikel, dat de verste
“rekking heeft. Het heft het onder-
•oheid tusschen mannelijke en vrouwe-
4k® woorden, dat tot dusver grooter.-
Atek kunstmatig In stand werd gehou-
vrijwel op. De uitzondering, die
minister beeft meenen te moeten
••^houden voor namen van mannen
Van de door een speciaal woord als
aangegevon dieren «ou men
Onze Romelnsche correspondent schrijft:
Voor den zeventigsten en.... laataten
keer vierde Italië Zaterdag den roemruchti-
gen datum van XX September, den
waarop Plus IX in 1870, om elf uur
morgens, de witte vlag deed hljschen,
teeken dat Rome zich overgaf.
Het nationale feest men herdenkt op
dien dag Immers.-de totstandkoming van
het koninkrijk Italië, welke pas volledig kon
worden geacht na de verovering der hoofd
stad; verliep even sloom en vervelend als
steeds. Dit. ligt niet aan een gemis van
patriottlschen geest bij de Italianen in
tegendeel! en evenmin aan het feit dat
er juridisch en moreel nogal veel niet in
den haak was bjj deze verovering maar
eenvoudig aan het te-veel van nationale
feestdagen. Italië heeft er, nadat ‘Musso
lini een uiterst nuttige opruiming hield,
nog altijd een stuk of vijftien!
Al het personeel van rijk en gemeente had
vrijaf. De winkels, behalve die voor levens
middelen. waren gesloten. De openbare ge
bouwen vlagden. Des middags was er mu
ziek en *s avonds brandde „de Illuminatie”
welke altijd precies hetzelfde is en met het
omdraaien van een schakelaar ontstoken
wordt, wanneer de Gouverneur zulks ge
last.
Aan de „bres van Porta Pia”. het
gat in den stadsmuur waar de „Bersaglierl”
binnen drongen en waar thans een enorme
marmeren gedenkplaat in den vorm van een
Grleksch tempelfronton en een herinne-
ringszull zjjn opgericht; legde de Gou
verneur des morgens een krans neer en
vormde de brandweer een eerewacht. Na
den oorlog werd de XX September officieel
nooit anders herdacht.
De kranten hebben zich tn bet algemeen
beperkt tot de publicatie van de offlcieele
mededeellng, waarin, met Ingang van jaar
IX der fascistische tijdrekening, deze
begint met den marsch op Rome, 39 Octo
ber 1922; het feest van XX September
wordt afgeschaft en dat van XI Februari
Ingesteld. Alleen de nieuwere, kleine
blaadjes volgden de gewone methode en
verzekerden dat deze beslissing van Musso
lini het Itallaaneche volk uit het hart ge
grepen was. De oudere, groote bladen met
hun liberale, radicale enmagonnieke
tradities, hielden liever hun mond.
Men kan gerust zeggen, dat het volk, hoe
wel in het algemeen enthousiast over de
bereikte verzoening met het Vatieaan, het
schrappen van dezen tn Itallë’s geschiede
nis belangrijken datum, met leede oogen
aanziet. De Italiaan is een hoogst overdre
ven nationalist en aan zijn geschiedenis en
vooral aan zijn ..helden", rake men liever
niet. En Mussolini moge zijn wat en wie hij
wil. in da schaduw van Garibaidl kan hfl
voorloopig nog niet staan.
Natuurlijk heeft de beslissing van den
Duee haar diepere gronden. Reeds lang en
ook vóór het Verdrag van Lateranen, had
het Vatieaan te kennen gegeven dat deze
feestviering als een directe beleedlgtng
werd beschouwd. Men herinnen zich de
scherpe artikelen waarmee de Oss. Rom.
XX September placht te verschijnen! Men
verzekert ons zelfs dat Kard. Gasparrt als
één der voorwaarden der Verzoening de op
heffing van dezen nationalen feestdag eisch-
te- Mussolini vroeg echter uitstel, omdat
dit ten slotte een ondergeschikte kwestte
betrof. Het Vatieaan ging daarmee accoord,
onder voorwaarde, dat de zaak niet op de
lange baan geschoven werd.
Mussolini heeft zijn woord, gehouden
weliswaar betreft het nog maar een plan,
dat eerst de volgende maand in behandeling
zal komen, maar in Italië heeft men mo
menteel de zekerheid dat alle plannen en
ontwerpen zonder discussie worden aange
nomen; en daarmee weer heel veel goed
gemaakt van wat hij na de Verzoening bjj
verschillende gelegenheden onhandig be
dierf.
En ten slotte zal het volk zich ook hier
naar wel weten te schikken. De Garlbaldlj-
nen zijn natuurlijk een beetje
sputteren geslagen, maar die zijn oud
sterven uit.
Voor de groote buitenwereld althans
voor zoover deze den Innerlljken tweestrijd
begrijp? van den zuiderling, die ën Italiaan
én Katholiek is, en moet kiezen tusschen
zjjn godsdienstige en zijn vaderlandsche
gevoelens; heeft Italië door voor de
tweede maal een onrecht te bekennen en
te herstellen, een hoogst lofwaardig figuur
gemaakt.
Een Wolff-bericht uit Stockholm meldt,
dat de professoren Lithberg. u;d-rson en
Ahlmann een verklaring hebben verstrekt,
waarin wordt medegedeeld dat zij de op
het Witte eiland gevonden documenten heb
ben onderzocht.
Het zijn het eerste dagboek van Andrée
van 1 Juli tot 2 October 1897. dat 111 blad
zijden bevat; Andréetweede dagboek, dat
eenlge nog onontcijferbare bladzijden telt;
de agenda van Strindberg voor 1897 met
korte aanteekenlngen, zijn logboek van 17
Juli tot 4 September, dat 120 bladzijden in
octavoformaat bevat met astronomische
waarnemingen. Voor» Strindbergs tweede
logboek van 5 September tot 2 October, 14
bladzijden groot, eveneens met astronomi
sche waarnemingen; op de laatste nbgen
bladzijden van dit boek staan enkele der
door Strindberg geschreven stenogrammen
van «31 Juli tot 31 Juli.
Verder werden nbg gevonden: Strind
bergs kalender voor 1899. zonder aantee
kenlngen; twee door hem uitgewerkte kaar
ten; het door Fraenkel bijgehouden meteo-
rologisch dagboek, dat op 3 October werd
afgesloten en 23 bladzijden groot is; Fraen
kel’s kalender voor 1897, zonder aanteeke
nlngen en tenslotte enkele particuliere brie
ven aan Strindberg en Fraenkel, die niet
geopend zijn.
De bewerking van deze documenten, waar
mee reeds een begin is gemaakt, beoogt ze
te conserveeren. om daarna een overzlchte-
HJk en samenvattend beeld van de expe
ditie te kunnen geven. Reeds nu is komen
vast te staan, dat vroegere berichten op
belangrijke punten onjuist waren, o...dat het
schrift onduidelijk werd. Men wil nu trach
ten over de slottragedie van de expeditie
klaarheid te brengen.
We blijven dus een buigingsuitgang
houden, waartegen wel de meeste
tegenzin gevoeld werd en wordt. De
vergeetachtigheid te bovendien niet zoo
«makkelijk te herstellen, b.v. door een
kleine aanvulling in te lasschen, want
het gaat hier feitelijk niet om den but-
tingsultgang (die kan niet worden
keggecijferd), maar om de n, die het
««lacht er bij maakt.
Het woordje altijd te dus door den
minister wel lichtvaardig gebruikt.
Art. 2 doet ons op de eerste plaats
het ontbreken van het bezltt. vnw. ons
cpvaUen. Heel logisch! Dat bezltt. vnw
*wdt in de spreektaal nog volledig
verbogen. De minister heeft dus dit
artikel zuiverder gesteld dan de dlrec-
•e der Posterijen, toen deze voor enkele
l*ien haar personeel per circulaire toe-
«ond, het onbepaald lidwoord en ie
betitt. vnw. In hun onverbogen vorm
gebruiken, waarbij zij het hoofd tel
woord geen vergat en ook de uitzon-
•teflUke positie van het bez. vnw. ons.
Maar ook nu ontbreekt er nog eer..
wel: jouw. Waarom? Omdat het bt-
Att- vnw. jouw geen verbuiging kent
wel! Zelfstandig wordt het ver
bogen. Maar..., aan dat zelfst. gebruik
•ohljnt de minister alweer niet gedacnt
hebben. De woordjes je en jou zijn
**oowens in onze grammatica’s altijd
A*efmoederlijk bedeeld geweest. Ver-
®o®delljk, omdat ze zich zoo slecht
hl een passend gareel lieten drlngeu
Fabrieksgebouw afgebrand
Dinsdagavond omstreeks^ 9 uur ontdekte
een Jongen, dat er brand was uitgebroken in
een fabriek aan het Jullanapork te Til
burg.
De brandweer was spoedig met veel ma
teriaal ter plaatse.
De brand bleek te woeden in de fabrieks
gebouwen van de firma J. A. Stevens
Dinsdage, een electrische fabriek van hout
bewerking voor de schoenindustrie, gelegen
tusschen het Jullanapark en de Kermlsstraat.
In het gebouw was ook een houtopslag-
plaats van de firma Appels.
Het vuur greep zeer snel om zich heen
en het duurde niet lang ot het had zich
over het geheele fabrieksgebouw, dat 80
Meter diep is, verspreid.
De brandweer kon weinig tegen het vuur
uitrichten en moest zich voomainelljk be
palen tot het behouden van <fe aangren
zende peroeelen.
ZU is erin geslaagd, de belendende fa
brieken, waaronder die voor houtbewerking
van de firma Appels, te behouden.
Een groote voorraad bout en vele ma
chines zijn verloren gegaan.
De schade is belangrijk en
verzekering gedekt.
De oorzaak van den brand Is onbekend.
n4]
