Binnenlandsch Q^Cieuivs
HOLLANDSCH ZWITSERSCHE REEPEN
I
ffe
l'Je-5 wi
SM
Li
Voor de Huiskamer
DE VLUCHT UIT DE POPPENKAST
VAN JAN KLAASSEN EN TRIJNTJE
o
A.
Kunstmatige golfopwekking
De ziekenverpleging
KERKNIEUWS
STOOMVAARTLIJNEN
De Dominicanen in Nederland
De S. D. A. P. en de Openbare School
Bijeenkomst der Jt. K- Indischgasten
Na de jubileumfeesten te Nijmegen
ONZE OOST
De P. N. L-zaak
ONDER WIJS
De Staatscommissie-Rutgers
Twee brieven
Kon. Ned. Middenstandsbond
f
R. K. Unlversitelt
LUCHTVAART
r-
Vliegtuig bij Tunis neergestort
Nederlandscbe Spoorwegen
Beursfeesten te Leeuwarden
J,
I
Wetsvoorstel verhooging
gedistilleerd-accijns
Indische Middenstandsaangelegen-
heden
Twee getuigen van meineed
verdacht
Derde Groene Kruis congres te
Utrecht
>u-
let
vf< .,,’t f>.
Een nieuw systeem
woon-
co».
frouw
®en afgeweven voorstel.
drie
was een
6 tot
Co
dr.
M
de
mr
Een protest
van de R.K. Kleevereenlgtng.
van
iheld
and.
W
te
van
en
van
van
eer
bare
>hia
m.s.
Ik»-
*s-
ter
rer*
naar
Een bericht van geen groote beteekenis
rjo
■•pi.
van
naar
naar
Algemeene rergadering te Amsterdam
ma
misschien
licht
Hechte samenwerking met de Ned. organisatie
7.
ir
31
naar
it
Invoering van een veiligheidsinspectie
t
l
''t
i,
l'J
Officieele bevdenkingsbüeenkomst
ut
73
1U
1
5T4.
673.
t
I
Maria
over-
■oi»unakwika-luw.
GRIJPSKERK (ultr.) pass. 24 Sept- Beverier.
Jl-i
wders
l hall
over-
entle.
t de
ng
en
1
t
t
c
i
Herleving van den smokkelhandel ^te
verwachten?
zachter zal stemmen, en.
speelde dat schalksche glimlachje op
ring
sgen
ma
de.
re-
t
1
i
En daar verschenen weer de roovcrs, waar het groepje
nog bevend stond. En zij angstig bevend keken in dan
revolvermond. Geef je over, brulde een roover, of 1 be
komt je allen slecht. Hier valt allen te gehoorzamen en
t doen wat wordt gezegd.
Eerste steenlegging voor een derde
studiehuis te Nijmegen
lagen
ibevL
omu-
ber-
i H.
d.
!T
Naar
officieele
TER-
m de
de
•n.
rt.
it-
kste-
voor
ibld-
ult-
I 10
pre
sets
e.
wens
Jlda
lok-
iten
0
ur
1-
alf
al
ie
ns
n-
let
I.
L
Mand
schil -
vie-
■TOOMVAAB* MU- WBDBMMMB,
KONINGIN DER NEDERLANDEN (ultr) >4
-«Pt.
Via
sedert Vlis-
goda-
veel
Benoeming van een lector in het Engelscp
te wachten
men mededeelt, is binnenkort de
benoeming te wachten van den
heer W. A. G. Doyle Davidson B. A., tot
lector In de Engelsche taal en letterkunde
aan de R. K. Unlversitelt te Nijmegen.
KANGBAN.
September G1
MERAVKE.
Sept. Point
KON. WE»- «TOOM». MAATWCKAWW.
AJAX 25 Sept, van Lissabon te Amsterd.
Twee dooden
BIJ Tunis Is een militair vliegtuig naar
beneden gestort. De bestuurder en een
onderofficier bleven op de plaats dood. De
mechanlcien liep ernstige verwondingen op
Men verzoekt ons te willen mededeelen.
dat de eerstvolgende bijeenkomst van R.K.
Indischgasten. Oud-Indischgasten en hen,
die zich binnenkort in Indlë denken te
vestigen, zal plaats hebben op Woensdag 1
October aa. in „Huize Voorhout" aan het
Lange Voorhout no. 19 te Den Haag, des
avonds om 8 uur. ZU. die deze bijeenkomst
wenschen bU te wonen, kunnen zich In ver
binding stellen met het „Katholiek Indisch
Bureau”, de Carpentlerstraat 153, te Den
Haag.
Met teuwen werden rij gebonden, Jan en Trijntje ja alle
vier. ..Reien, ik zie het wel’, ael Trun zuchtend doet
men niet voor zijn plezier". Jan was bedroefd wanhopig
bijna, zoo droevig trok Katrijn haar lip. En Duim, stevig
vastgebonden, keek ook ditmaal heel erg «lp.
«tandsbedrijven in Indlë; het optreden bij de
Regeerlng Inzake belangen van den midden
stand In Indlë.
vier leiders der P N. I. werd thans als ge
tuige gehoord Oei! van Bandjaran, candl-
daat-lid der P. N. L, tevens ressortcommls-
saris. Getuige verklaart niet te weten wat het
doel der P. N. I. te.
Getuige mr. Roskott, geboord naar aanlei
ding van de verklaringen van den vorlgen
getuige, zegt dat getuige halverwege het on
dersoek, waarbij mr. Roskott tegenwoordig
was. zich spontaan tot dezen wendde, In het
Malelsch zeggend: Mijnheer, op openbare
vergaderingen spreekt het bestuur der P.N.I.
over de oprichting van banken en coöpera
tieve vereenigingen, maar op cursusvergade
ringen spreken die bestuursleden heel anders.
Daar hebben zij het over liet omverwerpen
van het Imperialisme en bet kapitalisme.
Bovendien heeft een vorige getuige aan mr.
Roskott verklaard, dat Oell, op de voorgalerij
zijner woning, heeft gezegd, dat 4 Januari
1930 relletjes zouden ontstaan Toen mr.
Roskott hij het vooronderzoek Oell hierom
trent ondervroeg. ont'»nde deze, zeggende:
..Op cursusvergaderingen wordt zooveel ge
spreken over een toekomstlgen oorlog in den
SULen Oceaan, waarbij geschoten zou wor
den, dat de toehoorders, die over het alge
meen domme menschen zijn, het hoofd hee-
lemaal kwijtraksn". Dit Is dus een spontane
veraediging op een spontane vraag.
Getuige Oeh heet deze verklaringen liegen.
Overgegaan wordt dan tot het verhoor van
hadji Sabarl. van beroep tanl (landbouwer)
en Ud der P.N.I. Hij verklaart dat op de cur
susvergaderingen door Ir. Soekamo en Gatot
slechts gesproken wordt over onderlinge een
dracht. Getuige weet niet wat het doel der
P.N.I. ts. Hij heeft nimmer verklaard dat dit
te het bereiken van de vrijheid. Dtt heeft hjj
slechts nagezegd van een gezegde van den
thans overleden wedana van Pameungpeuk.
Trouwens, het geheele eerste verhoor werd
door dezen ambtenaar voorgezegd. Getuige
heeft evenmin zelfstandige verklaringen af
gelegd in het bijzijn van mr. Roskott.
De voorzitter leest het proces-verbaal voor
van het tweede verhoor, waarin zelfs ver
klaringen voorkomen, welke niet in het eer
ste verhoor werden af gelegd.
Ondanks de waarschuwingen van den
voorzitter tegen meineed persisteert getuige
bjj zijn zoo juist afgelegde verklaringen.
Getuige» verdere verklaringen zijn telkens
tegenstrijdig.
Nadat Oell en Sabarl zijn gewezen op de
gevolgen van meineed, zeggen zij bij hun
verklaringen te persisteeren. waarop de
Landraad, na In Raadkamer te zijn- gegaan,
besliste dat zij zullen worden vervolgd we
gens meineed en hun onmiddellijke arresta
tie gelastte.
botterdamscme motto.
KOTA TJANDI (thuter.) 24 Sept, van Port
BaM.
MADIOEN (ultr.) 24 Sept van Suea
8OBKABOEMI 26 SwpL van Rotterdam
Antwerpen naar Batavia en pasa. ccdcri
gingen.
Bjj de voor den Landraad te Bandoeng
voortgezette behandeling van de zaak tegen
Dezer dagen heeft er ten bureele van den
Kon. Ned. Middenstandsbond te ’s-Hage
een conferentie plaat* gehad over de Indi
sche Mlddenstandsaangelegenheden. Hieraan
namen deel de heer WC. van Meurs, die als
afgevaardigde van de Mlddenstandsvereenl-
ging „Batavia” het Middenstandscongres te
Groningen heeft bijgewoond en de heeren Ed.
O. Schürmann (voorzitter), J. K. W. F. van
Bommel (penningmeester) en F. L. v. d. Leeuw
(wnd. Directeur) voor den Kon. Ned. Mid
denstandsbond.
Men was het er volkomen over eens, dat
een hechte sapjenwerking tusschen de Mid
denstandsorganisaties in Nederl. Indlë en die
In het moederland van groot belang is. On
danks den grooten afstand, Is het mogelijk
ervaringen uit te wisselen en elkander voor te
lichten omtrent actueele vraagstukken. Naast
het uitwisselen van periodieken, verslagen,
brochures e.d., achtte men het wenscheüjk.
dat In de wederzljdsche officieele organen ge
regeld artikelen verschijnen, waarin de on
derwerpen van den dag worden behandeld.
Het is evenwel noodzakelijk, dat deae arti-
len worden verstrekt onder verantwoordelijk
heid van de organisatie, die daartoe een com
petent persoon dient aan te wijzen.
Voorts zal worden voorgesteld, dat de In
dische mlddenstandsvereenlgingen, in ver
band met hun bijzondere belangen en hun
speciaal karakter, een afzonderlijke groep
in den Kon. Ned. Middenstandsbond zullen
vormen, waarvan het bestuur zal zetelen tn
Indlë. Zoo mogelijk, zal dit hetzelfde bestuur
zijn als van de reeds bestaande Federatie van
Indische Mlddenstandsvereenlgingen.
Het Indische Groepsbestuur zal dan een
vertegenwoordiger aanwijzen als commissaris
voor Indische zaken In Nederland, die zitting
zal krijgen in het Alg. Bestuur van den Kon.
Ned. Middenstandsbeond en In de Bonds
vergaderingen namens de Indische groep
stem zal uitbrengen. Tevens zal hij het con
tact vormen tusschen den bond en de Indi
sche Middenstandsorganisaties.
Besloten werd, dat op deze voorlooplge re
geling de sanctie van de alg. vergadering van
den Kon. Ned. Middenstandsbond en van de
bij dezen aangesloten Indische vereenigingen
zal worden gevraagd. Reeds heeft het Alg.
Bestuur van den Bond zich hiermede ver-
eenigd.
Men sprak de wenschelljkheld uit van aan
sluiting van alle Europeesche Middenstands-
vereenlgtngen in Indlë bjj de te vormen groep
Vervolgens werd nog besproken de wijze,
waarop de Kon. Ned Middenstandsbond zou
kunnen optreden in het belang van den In-
dlschen Middenstand. Ter sprake kwamen o.a.
de verdere uitbouw van den reeds bestaanden
onderlingen Informatie- en Incassodlenst; het
verleenen van bemiddeling bjj het uitzenden
van jonge employé's. bestemd voor midden-
Overeenkomstlg besluit van de alg. ver
gadering, welke onlangs te Groningen ge
houden te, heeft het Algemeen Bestuur van
den Kon. Ned Middenstandsbond opnieuw
een vergadering belegd te Amsterdam op 22
October as.
Nader kan worden medegedeeld, dat deze
alg. vergadering* za! worden gehouden in
JKrasnapolsky” en zal aanvangen des mor
gens om half tien.
■ox»LAjn>oosT-ASM-xonr.
OLDEKERK (thuter.) 21 Sept van
lombo.
wov.v-.ww_BBi'i'BOM-nrma-T.ww.
8TADSDWK (thuter.) 21 Sept te Madras,
JAVA—WWW TORK-MJW-
BLITAR. New York naar Java. 34 Sept van
P Said
DJEMBER. Java naar New York, 11 Sopt te
"eüRYADES 24 Sept van New York naar
N. New York naar Java. paan.
Gibraltar.
New York naar Java, paan. 15
de Oalle.
nde werxf hierna het Frleeche Volk»-
‘W gezongen.
Na een korte pauze te door enkele andere
aanwezlvsn het woord gevoerd.
Dee avonds werd In de beurs een Frleeche
kunstavond vehoiMen waaraan medewerking
verleend wend door de heeren Y o. 8chuit-
ven Ws-ewnsar G. Grondsma van
*’*wsar, W. Duim van Amsterdam en an-
ucren.
Woensdagmiddag heeft In het Beursgebouw
te Leeuwarden een bijeenkomst plaats gehad.
**artn het vijftlg’arlg bestaan van het te-
Sënwoordige gebouw plechtig herdacht is.
7"e vier uur besteeg efe burgemeester, de
”<*r mr. J. M. van Beyma. het spreekge-
lstoelte teneinde de herdenkingsrede uit te
•Preken.
Spr. teekende de stad Leeuwarden als het
<*ntrum van den Friëschen handbl.
r kJ,a,nens de gemeentelijke commissie voor
«riirs en waag sprak daarop de voorzitter
Van dit college, de heer R. Buisman. Als
bewijs van de groote waardeering van
“•n handel voor zijn huisvesting bood spr
Wn stel bronzen deuren aan. aan te bren-
P® aan den Ingang van bet gebouw.
„Zeg Bertha, wat denk je dat we nu krij
gen! Daar durft me die Waiding, een kerel,
die niet meer dan twaalf honderd gulden
verdient, en die niets, letterlijk niets te
wachten heeft, aanzoek te doen om de hand
van onze Clara! Begrijp Je nu* zoo lets?”
En z’n verontwaardiging nauwelijks mees- toch een lang leven van echtelijk geluk
ter, stapte de heer During, een goed ge
situeerd architect, z’n weelderig Ingerichte
werkkamer, waar z’n vrouw heng 's avonds
met een borduurwerkje gezelschap placht
te houden, op en neer.
Men behoefde de ruime, hooge kamer
maar even rond te zien om te begrijpen,
dat de bouwkunst zich jegens haar talent-
vollen, w’erkzamen beoefenaar allerminst
ondankbaar had getoond.
De fraaie betimmering, de kostbare meu
belen met de vele luxe voorwerpen, die het
vertrek zoo gezellig vulden, het prachtige
kleed, waarin de voet bij lederen stap diep
wegzonk, dit alles sprak van een Inrich
ting uit een onbekrompen beurs.
Maar de heer During had op dit oogen-
blik weinig oog voor al dat schoons. Het
hinderde hem niet weinig, dat z’n vrouw
tegenover z’n uitval tegen den naar zijn oor
deel meer dan vrijmoediger! huwehjkscan-
dldaat, zoo kalm bleef.
„Je schijnt het niet erg met me eens te
zijn”, sprak hij opeens, terwijl hij voor haar
ging staan en haar met een boozen gloed
in ’t oog aankeek.
Maar mevrouw During kende haar echt
vriend en liet zich door z’n bruusk optre
den volstrekt niet uit haar gewone kalmte
brengen. H ar eenvoudig, lief gelaat werd
zelfs een oogenbllk door een fijnen glim
lach verhelderd.
„Ik zal ’t hem op een geduchte manier
aan z’n verstand brengen”, barstte de ar
chitect opnieuw loz: ,,'t te natuurlijk om ons
geld te doen, maar je zult eens zien, hoe ik
hem den bons geeft”
„Neen, Johan", klonk het nu, „dat Wil
lem Walding niet alleen komt omdat hij
Clara lief heeft, kan ik onmogelijk gelooven.
We mogen hem, zonder gegronde reden, toch
maar niet zoo van baatzuchtige oogmerken
verdenken.”
,^Ja, Jij bent altijd even goed van ver
trouwen, overdreven zelfs”, mopperde de
heer des huizes en hij zette zich aan z’n
schrijftafel, om dien „brutalen kerel” eens
geducht de les te lezen.
„Hier”, zei hij een oogenbllk later, nog al
tijd onder den indruk van z’n boosheid en
niet erg vriéndelijk, „daar zal hij het voor-
loopig wel mee kunnen doen en hij schoof
z’n echtgenoote het epistel toe, dat den jon
gen Walding zJ. wel wat meer bescheiden
heid zou bijbrengen.
Mevrouw During las de weinige regels op
lettend door en vreemd, ofschoon de in
houd van het briefje allesbehalve vrien
delijk was, speelde er een achalksch lachje
om haar lippen. Och, ze wist het immers
wel, haar man was niet zoo kwaad, als hij
zich wel eens voordeed.
„Zou je dien brief wel verzenden, man
lief?” vroeg ze.
„En waarom niet? Heeft die kerel zoo'n
afstraffing soms niet dubbel en dwars ver
diend?”
„Och, dat weet Ik nog zoo niet. Maar
ik moet even naar boven. Ik kom zoo terug
en zal je dan iets laten zien, wat je mo
gelijk ten opzichte van Willem Walding wat
wie weet”, weer
haar
lief gezicht, „je besluit van zooeven zelfs
veranderen zal”
Ze ging de kamer uit en liet haar ver
baasden echtgenoot zonder eenige nadere
verklaring in z’n studeervertrek. Na «eni
ge oogenblikken kwam ze terug met een an
der briefje.
„Hier, lees dat eens’, vroeg ze.
De architect wist niet goed, hoe hij
had. Want daar las hij, terwijl z’n verba
zing ieder oogenbllk grooter werd, nagenoeg
dezelfde regels als die hij enkele minuten
geleden op ’t papier geworpen had, alleen
jaren geleden gedateerd en in de hem zoo
goed bekende hand van z’n overleden
schoonvader.
Beteuterd bleef hij een minuut lang voor
zich uitstaren.
,Zle je nu niet, hoeveel overeenkomst
er tusschen het geval bestaat met Walding
en Clara en.... het onze?” vroeg mverouw
zacht, ,,’t Is wel lang geleden, lieve man,
maar ik heb er toch nog geen oogenbllk
spQt van gehad, dat ik zoo lang heb ge
streden tot Ik den tegenstand van m'n goe
den maar strengen vader eindelijk over
won. En zullen wij, die aan z’n toegeven
M
danken hebben, zullen wij nu Walding af
wijzen,. alleen, omdat hij geen geld heeft?
HU verkeert nagenoeg In dezelfde conditie
als JU, toen je me vroeg, en ik durf bewe
ren, dat hij evenals JU, z’n weg wel maken
zal.”
„Dat zal hU zeker”, gaf de architect ten
antwoord, zachter gestemd door de herin
neringen die z’n vrouw zooeven opgeroepen
had; ,,’t Is een knappe kop.”
„En bovendien, 't te een brave,
dienstige jongen en.Clara houdt
van hem."
„Weet je dat ook al”? vroeg hij. een
beetje knorrig. ,Js de zaak misschien al
achter mUn rug beklonken?”
„Maar man”, klonk het, licht verwij
tend, ..hoe kan je dat nu denken? Doe ik
dan ooit iets bulten Je om of zonder je te
raadplegen?’
Je hebt gelijk, vrouwtje”, haastte hU zich
te zeggen, „maar hoe wist Je dan....**
„Och. wU moeders zien In die dingen zoo
veel scherper dan de mannen."
„Misschien had je dat andere briefje al
klaar gelegd”, schertste hU met een gulden
lach.
„Hoe had ik dat kunnen doen?” pro
testeerde zU- „Wist Ik dan. dat die twee
briefjes buna als twee druppelen water op
elkaar zouden lUken? Maar je weet.... ik
houd er nu eenmaal van, kleine souvenirs te
bewaren."
During stond op en sloeg den arm om
den hals van z'n vrouw.
,Je hebt als altUd geluk lieve”, sprak htj;
„en.... enWalding moet dan maar
komen.”
HU wilde het briefje verscheuren, dat hU
zooeven geschreven had.
Maar dat gebeurde niet. Eer hU het- wist,
had z’n vrouw de beide briefjes In een en
veloppe gestoken en in veiligheid gebracht.
,Je weet”, lachte ze, ,jk houd nu een
maal van souvenirs, en dat Is een heel
mooi! We zullen het goed bewaren."
In verband met het feit, dat in overleg
tusschen de besturen van het Verbond van
Nederlandsche Werkgevers en der Vakcen-
tralen in verschillende bedrijven veUighelds-
conunissies zullen worden ingeeteld, heeft ook
de directie der Nederl. Spoorwegen zich be
reid verklaard aan de vormtng van een der
gelijke commissie te willen medewerken,
In deze commissie heeft thans de directie
•angewezen de neeren ir. W. Hupkes. chel
van den Dienst van Materieel en Werkplaat
sen, en dr, Ch. F. P. Bodemeyer, chef van
Personeelzaken, terwUl de Personeelraad
(tearin benoemde de heeren G. Joustra ec
Eykelbootn.
In het Paaschconares der S D.A P.
voorstel uit de a'cfeellngen aan de orde, om
het eantres te deen -iltwrt-en dat de par-
tljrmooten „sedeltfk vernllcht” xltn him
kinderen naar de onenbare school te ren
den, Dit voorste! werd naar dv*n Partüraad
venveeen en deze heeft bet thane verwor
pen.
toe'lchtfnv op het besluit ontbreekt.
Doch de veronderstelling is niet gewaard,
dat de 8DAP.. die bijzondere roode scholen
opricht rich in beffinnel niet meer voor de
nnenbare school kan uttanreken.
KOM. MOM- MOT».
AMSTELLAND 34 Sept, van Hamburg
AORAN?a' (ultr >4 Sept, van Las PtlrnM.
RIJNLAND (thuier.) >4 Sept van Bahla.
Het Groene Kruis heeft „met Internatio
nale medewerking" te Utrecht een natio
naal congres belegd, dat speciaal aan dte
huiselijke verpleging en de hygiëne In het
gezin gewijd zal rijn.
Dit derde Groene Krute-congres. dat drie
dagen duurt, te gistermiddag geopend. De
voorzitter dr. H. F. Bekenkamp, inspecteur
der Volksgezondheid te Groningen, heeft
eerst echter een kort woord ter verwelko
ming en Inleiding gesproken.
Bij begroette de verschillende gasten, t. w.
Z. E. mr. T. J. Verschuur, minister van
Arbeid Handel en NUverheld. mr. Lietaert
Peerbolte directeur-generaal van de volks-
geaondheid, dr. s’Jacob, Commissaris dër
Koningin, hoofdinspecteur» en inspecteurs
van het Staatstoezicht op de Volksgezond
heid. mr. Kooien als vertegenwoordiger van
het Ned. Roode Kruis, den heer Mtjnlief
ah afgevaardigde van het Oranje Kruis
Hefting namens de Nederl. Centrale
Vereenlglng tot Bestrijding der Tuberculoee
en afgevaardigden van het Wit-Gele Krujs.
Nsdat dr. Bekenkamp het doel van het
«mgres had uiteengezet, zei hij, dat de
sympathieke bewoordingen waarin interna-
tionrie hygiënisten, die op Initiatief van de
hygiënische sectie van den Volkenbord ons
land bezochten, zich over het Groene Kruis
werk hebben uitgelaten het bestuur de vrjj-
moedigheid gegeven hebben, zoo ruime me
dewerking te vragen. Dit congres moge er
dsn ook toe bijdragen langzamerhand een
Wijvenden band te knoopen ook met orga
nisatie in het buitenland, die hetzelfde doel
heoogen. opdat daaruit moge voortvloeien
«en internationaal congree met rijn gevol-
gen, b.v. een bureau voor Internationale
voorlichting, een Internationaal orgaan.
Hierna verzocht spr. aan minister Ver
schuur het congres te willen openen, een
verzoek waaraan Z. E. met het uitspreken
van een kort woord gevolg gaf.
Na het openingswoord van den minister
hield prof. dr. G. Scheltema, hoogleeraar te
Groningen, een Inleiding over: Verleden, he
den en toekomst van de medische kinder-
voorzorg In het onderwijs en de practljkder
kindergeneeskunde.
Prof. dr. K. de Snoo. hoogleeraar te
Utrecht, sprak daarna over: „Hygiene vóór
en na de bevalling."
Spr. achtte, ter bereiking van dit doel,
krachtige proaganda noodlg. waartoe In de
«liereerste laats het Groene Kruis, het Witte
Kruis en he Wit-Gele Kruis rijn aangewe
zen. Speciaal op het Groene Kruis te prof.
De Snoo’s hoop gevestigd.
Dr. J. Ph. Elias, arts te Rotterdam, leidde
In het onderwerp: „de publieke opinie en
de preventieve geneeskunst.”
Eerste plicht der geneeskunst, zoo begon
dr. Ellas, Is niet om zieken te genreen,
maar om ziekten te voorkomen. Alle so-
cteai-hygiënische wetten halen niets uit,
wanneer de bevolking zelf uit onkunde,
traagheid of bev-uste tegenwerking geen po
ging doet om gezondheid te behouden en
ziekte te voorkomen. Tusschen preventieve
geneeskunde en moraliteit bestaan de nauw-
»te betrekkingen. De overwaardlge beteeke-
nis. die aan pharmaceutlsche producten
wordt gehecht, heeft geenaakt. dat de pu-
blieke aandacht te veel van de preventieve
geneeskunde werd afgewend. De sllkmanie
van het publiek dwingt den Ziekenfondsarts
om recepten-automaat en symptoompjes-
dokter te worden. Het geloof in de wonder
kracht van pillen en drankjes moet plaats
maken voor het vertrouwen In de wonder
dadige nreventleve werking van matigheid,
reinheid en iichamelijken arbeid.
Na de rede van prof. De Snoo werd een
inleiding aangehoord van prof. dr. E. Gor
ter, hoogleeraar te Lelden, die tot onderwerp
had gekozen: De plaats van de preventieve 1
geneeskunde In het hooger onderwijs.
Daarna hield mevrouw StokvisCohen
Btuart, arts te ’s-Gravenhage, een Inleiding
over het onderwerp: wat geschiedt er in Indie
op het gebied van gezinsverpleging en ge
ruis, hygiëne?
WBxrBRLA»»aONE ZUSlfl*.
ANTJE ma. 19 Sept. van Helsingfors
Leningrad.
ATLANTIC ma 24 Sept, te Lond. ultgekl. n.
Antwerpen.
BATAVIER II 25 Sept. v.m. 8 u. 25 van Rot
terdam te Graveeend.
BETSY ma. 34 Sept van Roermond te Ix>n-
d*CATHARINA ma 3S Sept van Du Ink. te Ro-
cheater.
CORMORANT ma. 24 Sept, van Terhare» te
DOROTHEA ma. 23 Sept, van Odenae te
Hamburg.
EEM8. M Sept te Lend, ultgekl. naar Fre-
drlkahaven.
EXCELSIOR ma. 24 Sept, van Roermond te
Londen.
FLKNSBURG. 34 Sept, van Rotterdam te
Spenia.
FLTING SCOTSMAN nuk 38 Sept, van Fur U
Brightlingaee.
GAZELLE, m-s. 33 Sept, van Sonderborg te
Holtenau.
GOUWE 24 Sept. Brunsbüttel gep., Makslahti
naar Zaandam.
GOUWESTROOM 38 Sept, van Swansea Daar
Fowey.
GRIET/K ma. 34 Sept, te Lond. uitgokL n.
Antw.
HAGNO 35 Sept, van Progreao te Duinker
ken.
HELENA, 23 September van Txptlla
Barry.
HENDERIKA JOHANNA. m.a. 84 Sept, van
Denemarken te Hamburg.
JAARSTROOM 34 Sept, van Amst. te Man
chester.
JANETTE. m.a. 34 Sept, te Holtenau.
J ANTINA ms. 24 Sept, te Lond. uitgekL n.
Brussel
LEEUWERIK ma. >4 Sept. Dungeness gepu.
om de West.
LEKHAVEN 34 Sept. Finisterre gep^ B.
Aires naar Amsterdam.
LEONORA 24 Sept, van Hamburg
Rotterdam.
LIMBURG 23 Sept van Antw. to Shoreham.
LINGESTROOM 24 Sept van Amat te Lon
den.
MARTHA ma. 34 Sept van Gravesend
Duinkerken.
MERCURIUS ma. 24 Sept van Graveeend n.
Duinkerken.
MEUSE, nub.. 22 Sept van Amst te Rouaan.
MIZZA 34 Sept van Curasao te Thames
Haven.
NOORD-FRIESL ma. 34 Sept van Ostende te
Londen.
NOVATIE ms. 24 Sept te Lond. uitgekL n.
Antwerpen.
OLDAMBT ms. 34 Sept van Dartmouth naar
Fowey.
OLGA ma. 34 Sept van Nieuwpoort te
Londen.
OOSTERSCHELDE ma. 28 Sept van Portland
naar Charlestown.
ORION ms. 24 Sept te Lond. uitgekL naar
Antwerpen.
PALLAS ma. 24 Sept van Rumpst te Londen.
REGINA 22 Sept, van Londen te Portland en
vertr. naar Llanelly.
REMI ms. 24 Sept, van Nieuwpoort te Lon
den.
ROBERTA ma. 24 Sept te Lond. uitgekL n.
Antwerpen.
ROELFINA ms. 34 Sept van Antw. te Lon
den.
ROSSVM 24 Sept, van W. Afrika te Hamb.
SAMBRE. mb., 31 Sept van Rott te Parya
SLIEDRECHT 24 Sept van Abadan te Port
de Pane.
SO ESTER BERG 22 Sept van Libreville te
HAvrt-
STAD VLAARDINGEN 34 Sept van Rott te
Narvik.
TARA 23 Sept St Vincent gep. B. Aires naar
Amsterdam.
TELA 24 Sept Gibraltar gep., RotL n. Oran
TERNKUZKN 23 Sept. Fintaterr. gep. vTn
Melilla naar Rotterdam.
TEUNA ms. 24 Sept _te Lond. ultgekl.
Calais.
THEA ms. 24 Sept van Antw. te Londen.
THE AN A 25 Sept van Dublin te Belfast.
TROMP ins. 24 Sept van Ostende te Londen.
TYNE 24 Sept, van Nykjöbing te Danzig.
TWEED 24 Sept van Almeria n. Rott
WASSENAAR 24 Sept van Gefle te Hernd-
sand.
WILHELMINA ms. 23 Sept van Hamb. naar
Apenrade.
WH-LEMSPLEIN X Sept Lizard gep., Rott
naar Wabana.
KEBSETR, 24 Sept, vaa Aarhus te Holtenau.
Door de Kamer van Koophanctel en
Fabrieken voor de Beneden-Maaz te Vlaar-
dingen is besloten een adres te richten aan
de Tweede Kamer der Staten-Generaal
waarin gevraagc zal worden het wetsvoor
stel verheoging gedistilleerd-accijns niet
aan te nemen.
De heer Houtman heeft bij de bespreking
hiervan er op gewezen, dat de smokkelhan
del in de grensplaatsen weder zou herleven
indien het wetsvoorstel werd aangenomen
Aan het Ned. Corr. Bureau wordt gemeld:
In een der dagbladen is aangekondigd, dat
het eerlang te verschijnen rapport van de in
1920 Ingestelde Staatscommissie-Rutgers be
treffende het L. O. geen belangrijke bespa
ring zou brengen, daar deze slechts te ver
krijgen zou zijn door vergrootlng van de
klassen, welke mogelijkheid afgesneden was
nu de leerlingenschaal van 1923 bjj de
wet van 30 Juni 1924 versoberd eemgen
Ujd geleden weer in werking getreden was.
Naar aanleiding hiervan wordt er op ge.
wezen, dat de wet van 30 Juni 1924 een be
paling bevatte, waardoor zij automatisch oy
1 Januari 1930 verviel. De vóór de wet van
1924 geldende leerlingenschaal was derhalve
ingevolge laatstgenoemde wet, voorbestemd 1
Januari 1930 te herleven. (Minister Waszink
had om technische redenen dien datum
eenige maanden vervroegd).
Indien deze herleving een beletsel vormde
tegen bepaalde- besparingsvoorstellen der
_co_ missle, dan hadden die voorstellen, om
'levensvatbaar te zijn, dus gerulmèn tijd vóoi
1931 moeten «djn ingediend.
Op grond hiervan wordt aan het voor
melde bricht geen groote beteekenls gehecht
Woensdag vergaderde „Recht voor Allen”
te Nijmegen.
BU de rondvraag stelde dr. Banning eenige
vragen omtrent de Nljmeegsche Jubileum
feesten. Spr. vroeg of de gemeente NUme-
gen Inderdaad op kosten der belastingbe
taler» een maaltijd aan genoodlordën heeft
aangeboden ten koste van f 2500.
Hoeveel heeft de gemeente Nijmegen ge
voteerd voor de» feesten? Mocht op de
feesten op aandringen der socialisten aan
H. M. de Koningin geen hulde worden ge
bracht? Mocht in het officieel program geen
mededeellnc gedaan worden omtrent de ker-
kelUke viering der feesten tn Katholieke en
Protestantsche kerken? Was de socialistische
Invloed zoo groot?
De heer v. d. Velden kon als voorzitter
der R.K. Raadsfractie niet op alles ant
woorden. Spr. was tijdens de feesten niet
in Nijmegen, pet diner heeft plaats gehad
vehad op gemeetekosten Het gemeentebe
stuur voteerde voor de feesten ongeveer
f 23.000: dit besluit werd genomen in open
bare zitting, zij het ook dat de» gesloten
was. Juist is, dat de socialisten zich verzet
hebben tegen het voorstel om aan H. M
de Koningin een telegram van hulde te
renden. Dat H M de Koningin niet naar
Nijmegen genoodigd was bleek een verzuim
van de autoriteiten te rijn, die niet geheel
vrij gebleven waren van socialistische In
vloeden.
Een algemeen protest ging uit de verga
dering op tegen deze wijze van feestvieren,
waarbü het hoogste burgerlijk gezag gene
geerd werd en de hoogste gemeentellike au
toriteit rich te veel Het beïnvloeden door
socialistische eischen.
Betreurd werd, dat H. M. de Koningin, die
wel In Arnhem, Hulst Enkhulren. Dordrecht
en Brommen geweest is, niet naar Nijmegen
genoodigd was.
Gistermiddag omstreeks 13 uur had de
plechtige eerste steenlegging plaats van het
nieuwe klooster der peters Dominicanen aan
den Drlehulzerweg te Nijmegen.
Het terrein was In vlaggentcol en er werd
heel veel belangstelling getoond. Onder de
aanwezigen waren om. mag- B. D. van
Breda, oud-provlnclaal der Dominicanen
mag. B. Luyckx, regens studlorum te Hulssen
mag. A. Doodkorte uit Zwolle, pater A
HuUsmans O P., pastoor B. Regouln O.P. te
Nijmegen en pater L Kramer, novicenmees,
ter te Hulssen. Verder prior Gljliwijk uit
NUmegen, prior Kooien uit Zwolle en prior
Nielen uit Huiasen en verschillende oversten
van andere Dominicaanache hulsen in Ne
derland; voorts de Dominic, professoren der
R.K. Unlversitelt, een vertegenwoordiging
van de Zusters Dominicanessen van Voor
schoten en Neerbosch. en een deputatie van
de Derde Orde der Dominicanessen. Verder
werden opgemerkt mgr. C. A. van Son,
dekt van Nijmegen, vicaris A. Buys van de
H. Landstichting, de burgemeester van
NUmegen, de heer Joe. Btelnweg. wethouder
Krootjes en de gemeentesecretaris
Miessen.
De eerste steen werd gelegd door den
Hoogeerw. Pater Provinciaal A. Jurriua, met
assistentie van mag. B. van Breda en mag
B. Luyckx, welke laatste ook de oorkonde
voorlas vóór deze In den steen werd gemet
seld. Daarna zong het Dominicaanache koor
het Jubilate.
Vervolgens sprak de Provinciaal een ge
dachteniswoord, waarin hU wees op de betee.
kenis van deze plechtigheid voor de Neder
landsche provincie der Dominicanen, welke
zich In tcenemenden bloei ma«r verheugen.
Het klooster in Hulssen, In 1858 gesticht
bood geen voldoende ruimte meer. Zoo werd
30 jaar later *n klooster te Zwolle gesticht
en thans is de provincie zoo sterk uit
gegroeid, dat dit derde huls gebouwd moet
worden In NUmegen, als katholiek in
tellectueel milieu allereerst daarvoor aan-
gewezen. Men heeft gemeend dit studie
huis te moeten toewijoen aan den aallgen
Albertus Magnus, omdat deze ook bUzondere
relaties heeft gehad met Nijmegen. Ten slotte
dankte spr. alle aanwezigen voor hun belang
stelling en hoopte, dat God ook dit hbls op
bijzondere wijze zal zegenen.
De burgemeester van NUmegen wenschte
dan de paters geluk namens »Un gemeente
met deren grootachen bouw. HU hoopte, dat
de» voorspoedig zal voltooid worden.
De HUversumsche architect, de heer A. J.
W. de Groot, heeft een uitvinding gedaan
op het gebied van kunstmatige golfopwek
king.
Met de nieuwe machine, welke in een
.jeclaal daarvoor gebouwd zwembad op bet
mdgoed „Uytwyck" aan den Utrechtechen
Weg te Hilversum werd geplaatst, «Un
schitterende resultaten bereikt.
Met dit systeem wordt het water niet
vcortgestuwd, zooals bU verschillende Duit-
sche vindingen op dit gebied, doch door een
tank in den vorm van een halve golf neer
gedrukt, zoodat direct na de eerste neer
drukkende beweging reeds een golf ont
staat.
De hoogte der golven wordt geregeld door
het overhalen van een handle en kan opge
voerd worden tot een pringvloed.
Binnen enkele minuten na het m werking
stellen van de machine ontstaat aan bet
uiteinde van het bassin een branding.
