Tj&i/uvdai óbuiudAcJui fwunii FEUILLETON Buitenlandsch od'Cieuws DE DOELEINDEN DER BELGISCHE POLITIEK I E 1 De kleine Bekeerling i Ernstige onlusten Verschi lende dooden gevallen Milter als getuige het 0 Bomaanslga bij Lemberg Prof. Eysinga gekozen u KORT NIEUWS u De aanslag op Kroonprins Umberto van Italië Gemengde Buitenlandsche Berichten m. Het proces tegen de Nationa^l-Socialistische rijksweer-officieren De Oostenrijksche regeering afgetreden Duitsch films in TsjechoSlowakije De verkiezingen voor Haagsche Hof Fernando de Rosa voor de rechtbank Ernstig ongeval in een diergaarde in Praag door (Paul Hymans Belgisch Minister van Buitenlandsche Zaken RADIO-NTEUWS ZATERDAG 37 SEPTEMBER gr- a aandacht SCHOBER Nieuwe brandstichtingen In Oost-GaHcK dl een W (j wanluidende tot pro- ulterlUk. HU tracht onbewogen te z(jn gebaren verraden een avondmaal,” ons maal u De effectenbeurs te Bombay zal 11 October weer geopend worden. i 1 h vierden plaatsvervangenden ctomeerdë publieke tribune at en alsof hU de menschen In de Spaansche kiezerslijsten waren meer dan 40.000 kiezers, die reeds lang over leden waren, onwettig opgenomen. Als pater Meinrad den volgenden morgen de logeerkamer binnentreedt, schuiert de secre taris juist de kleeren van 't jongske; het jongske zelf staat naast rijn legerateë bloots voets, in zijn sneeuwwit, lang hemdje, en 1 1 ■nt hem rechter - .5 Ik hoop den eersten dokter van Parijs te haar gezangboek staan, ken ik van buiten. Zij speelde vroeger altijd op de claveclmbel, 's morgens en 's avonds en ik zong daarbij.’* HU sprak nog meer van heilige zaken. Van het bUbelboek zUner moeder, waarin zulke schoone 'verhalen stonden, van Joseph in Egypte. Boéz en Ruth en de jongelingen in den .vuuroven. .Vooral dat verhaal van de jongelingen. bieden. De Bondskanselier Dr. Schater begaf zich onverwijld naar President Miklas en ‘kweet zich van die taak. Miklas heeft zich zijn beslissing voorbehouden. reldideeën geschreven zijn. Ik intusschen geloof deze ongeluksprofeten niet. De Ijveraars schaafder, en jl dan de ponttfic aan tot mo- nl gegeven, zich BU relletjes te Santiago werd jongeman gedood. In den Ministerraad werd heden nog maals de politieke toestand onder oogen ge zien. Na een korte gedachten wisseling werd de Bondskanselier gemachtigd den Bonds president het ontslag der regeering aan te in beroering brengt. HU weet niets van de nieuwe sectarissen, die geen God willen erkennen en geen Christus; geen schepping uit het niet en geen verlossing; noch engel, noch duivel, noch hemel, nog hel; niets dan wat zU met hun oogen zien, met hun handen grijpen, met hun verstand geheel doordrin gen kunnen. Nauwelijks eens in zUn leven heeft Meinrad van deze helllooze leer geboord en nu op eens ziet hij haar voor zijn oogen staan, dul- delUk opgeteekend, als het woord Gods in de schrift. O, God, kan dat bestaan? Kan dan een heer, die overigens zulke schoone en be schaafde gedachten heeft, die voor zUn zieke vrouw en zijn klndeke zoo bezorgd is, kan hu dan zulk een verschrikkelijke ketterU aan hangen?.... Heer Jesus! Is misschien het jongske ook zoo? In zijn nameloozen angst vat de pater t kind om den hals en fluistert met bevende stem: „Zeg, mijn kleine Edwin, gU kunt zeer veel, kunt gü ook bidden?" „O ja!” riep de knaap trots. „MUn mama ^leeft het mU geleerd! Al de liederen, die in In een Fransche gasfabriek had een Instorting plaats. Vier dooden werden gebor gen. den verricht De politie was echter machte loos tegen de enorme menschenmenigte. De hoofdpost van politie en alle openbare ge bouwen werden door soldaten met gevelde ba jonet bewaakt. Ook het Dultsche en Oosten- rjjksche gezantschapsgebouw staat onder scherpe bewaking- Om ongeveer 11 uur greep de politie krachtig in op den Wenzelplatz. De Polltleprefectuur te Praag heeft alle bioscoopdirecties medegedeeld, dat nader order geen Dultsche klankfilms gen worden vertoond. Aan dit bevel door de directies gevolg worden Gistermiddag heeft de Ministerraad bezig gehouden met de kwestie van de Dult sche klankfilms en beslist, dat er geen grond bestaat voor een algemeen verbod. Namens het Ministerie van Binnenland- sche Zaken werd medegedeeld, dat er een onderzoek zal worden ingesteld naar nieu we richtlünen voor de filmcensuur. In de buurt van Lemberg is een bomaan slag gepleegd op een Oekrajlensch klooster. De ontploffing was zoo hevig, dat de knal in geheel Lemberg werd gehoord. In den kloos tertuin vond men nog een helsche machine, die niet was ontploft. In geheel Oost-Galicië zUn gisteren weder talrijke branden gesticht. De politie heeft weder ettelijke huiszoekin gen verricht in de Oekrajiensche dorpen. Volgens de Poolsche bladen zouden groots hoeveelheden wapens en propagandalectuur zijn gevonden. Te Praag heeft gisteravond een zeer ge laden stemming tot onlusten geleid. Op een ..Wenzelplatz" had zich een duizendkoppige menschenmenigte verzameld, die ononder broken anti-Duitsche leuzen uitriep. Krachtige afdeelingen politie poogden de toegangswegen tot het plein af te zetten, doch slaagden hierin niet. Rood-blauw-witte en rood-witte vlaggen werden door de leiders der fascisten gedragen. HerhaaldelUk zag de politie zich gedwon gen van de gummiknuppels gebruik te ma ken, waarbij verscheidene voorbijgangers ge- De rechtszaal was hedenmorgen tot op de laatste plaats bezet en tjokvol met beings tel lenden, waaraan niet vreemd was het feit, dat heden o.a. ook gehoord zou worden, de leider der Nationaal-Socialistlsche partU Hitler. Bulten stond nog een groote menigte, die geen toegang meer kon krijgen. Toen Hitler voor het gerechtsgebouw arri veerde hoorde men duidelijk in de stille gerechtszaal hoe hem een ovatie werd ge bracht en een driewerf „Heil” weerklonk. Toen Hitler in de zaal verscheen heerschte daar de grootste stilte. Maar nog verscheidene malen klonk van bulten het thans reeds overal bekende slagwoord der Duitsch-Natio- nalen „Duitschland ontwaakt!" Toen Hitler als getuige werd gehoord en den eed af moest leggen, herinnerde de presi dent hem er aan, dat de Nationaal Socialis tische Partij van haar leiders eischt, dat zU den royalen weg volgen en dat genoemde party niet gewelddadig zal optreden. Met betrekking tot de verkiezingen voor het Haagsche gerechtshof kan nog nader ge meld worden, dat deze niet minder dan tien stemmingen hebben vereischt om de noodza- kelUke sfemmenmeerrierheiri te Vinden. Nadat de vergadering het eens was gewor den over de verkiezing van Hammarskjöld, werd bekend, dat de Raad in geheime zitting Urutla had gekozen. De huidige vertegen woordiger van Columbia in den N. B.-Raad werd tehslotte bU een nieuwe stemming geko zen. Het Internationale Gerechtshof, dat heden voor den tUd van negen jaar gekozen is, be staat thans uit 3 Amerikaansche vertegen woordigers, 1 der Vereenigde Staten, 3 van Aziatische mogendheden en voorts uit ver tegenwoordigers van Duitschland, FrankrUk, Engeland, Italië, Spanje, Polen, Nederland, Roemenië en België. Het nieuwe Hof zal zUn bezigheden op 1 Januari 1931 aanvaarden. Voor Nederland werd Prof. Eysinga ge kozen. Urrutia, Columbia, werd na de hervat ting van de zitting gekozen als het vijf tiende lid van het Permanente Hof voor Internationale Justitie. Aangezien hU ook door den raad is ge kozen. kon hU door den president gepro clameerd wonden tot rechter in het Haag- sdhe Hof. Hierna werd overgegaan tot de verkiezing der plaatsvervangende leden. Hiertoe werden gekooen: Redlich, Oos tenrijk; Erich, Finland; Novakowltsch, Joego-Slavië. die eveneens door den Raad werden gekozen, zoodat ook hun verkiezing kon geproclameerd worden. Aangezien de Raad voor den vierden ze tel Da Matta, Portugal, koos. terwUI de As- semblée Menezis, Brazilië, aanwees, moest opnieuw worden gestemd. geest van verzoening en scheidsgerecht. In plaats van door oorlogen. België werkt mee aan de algemeene veiligheid en voorspoed in den geest van den vrede en niet door agressieve methodes. Maar: België is het zichzelf en zijn internationale verplichtingen schuldig, de noodige maatregelen te nemen ter verdediging van zijn territorium en zUn onafhankelijkheid, zoolang de veiligheid nog niet op practische waarborgen berust. De Belgische regeering laat niets na. om de veiligheid van het land te garandeeren. want alle bemoeiingen voor een collect!vistische samenwerking zouden anders vergeeisch zUn. Maar hierdoor wordt geenszins de hoop verminderd dat solidariteit en recht defi nitief aan het roer éullen komen; ook Ujdt hieronder niet de vaste wil van het land, om onvermoeid mee te werken aan de ver wezenlijking van de geweldige vredesgedacti- te. die alle voelende menschen. alle cultuur volken beweegt. Hall; hU heeft reeds wonderbare curen ge maakt en meende Louise in eenige maanden te kunnen genezen. Nemen alzoo (geiyk Ik wenach en hoop) de zaken bij ons een gun stige wending, dan zal ik zelf in Mei of Juni mijn zoon komen halen. - Doch genoeg nu over deze zaken, die u slechts een matig belang kunnen inboezemen Ik was kort geleden in Londen en bevond dat daar, goddank zeer Uverig aan het werk des geestes gearbeid wordt. Veel intelligente mannen geven zich geweldig veel moeite om, ondanks het geschreeuw der priesters, het volk in te lichten omtrent de dwalingen, die in de Bibiia sacra evenals in de christelijke leer over X algemeen te vinden zUn. Ik heb verleden jaar ook iets over dit on derwerp geschreven, een kleinigheid, die in Amsterdam is uitgekomen en tamelUk opzien moet verwekt hebben. Hier zend ik u die kleinigheid, schrUf mU eens wat gU daarvan denkt. Op t oogenblik heb ik een compendieuser w«rk onder handen, een grondige uiteqnzet- inqulslteurs van Philips. ZU geeselen met de pen en onthoofden met de tong, en wanneer zU de vreeselUkste vaticaansche onweders tegen ons loslaten, dan lachen wU daarmee; want we weten, dat het comedlevuurwerk is en niet Inslaat. Overigens, wanneer het ernst werd, zou ik met lichaam en ziel voor de waarheid borg blUven; ik zou mU voor haar willen laten kruisigen, zooals Christus voor zUnen waan. Bestaat er een hooger geluk dan te sterven voor de waarheid? „Haha," hoor ik u lachen. „HU is nog altUd dezelfde enthousiast, als in zUn dollen stu- dententUd. Nu, nogmaals, zorg goed voor mUn zoon. Wat ik u nog zeggen wilde, hU is wakker bo ven zUn jaren, maar daarbU zoo onschuldig en argeloos als een engel, denk altUd hier aan. GU begrijpt mjj wel. Laat mU eens dikwijls weten, hoe hU het maakt. SchrUf het ook aan Louise, het zal haar vreugd doen. Wees gelukkig, vaarwel. U groet uw vriend schappelijk toegenegen, AUGUST MAC ENDOLL.” Gisteren verscheen de anti-fascist De Rosa, die een aanslag pleegde op den Itallaanschen “kroonprins, Umberto, bU zUn bezoek aan het graf van den Onbekenden Soldaat te Brussel, voor het Assizenhof van Brabant. Door het O. M.. dat door procureur-gene- Zoo luidde de brief. Zoodra hU hem gelezen had. vouwde pater Meinrad hem toe en legde hem weder in het boek. ZUn goedig gelaat stond zeer ontsteld en hU huiverde. HU weet zoo goed als niets, de eenvoudige monnik van den grooten strijd der geesten, die au reeds twiaüg eg uwer jaren de wereld In de kleine diergaarde van .het boech- restaurant .Am Stern" te Mannheim heeft een ernstig ongeval plaats gehad. De 51-j»- rige bewaker Kaser werd bU het voederen der dieren door een driejarigen beer aan gevallen. Ket personeel mocht er niet in slagen den beer te verdrijven, zoodat een overvalcommando moest worden gealarmeerd. Het roofdier werd toen door de politie neergeschoten. De bewaker, die deerlijk ge wond was, is aan de gevolgen overleden. schUnt te bidden. ZUn haren, verward door den slaap, vallen *ln blinkende krullen neer op X witte linnen. Goeden morgen, mijn kind. Hebt ge goed geslapen?" van een dictator en de vorming van een na tionaal leger was. Heeft u nooit, In uw program, of in uw be sprekingen met de partij -genooten. zoo niet uitdrukkelijk, dan toch informeel, de moge lijkheid open gelaten van een geweldadige oplossing? vroeg de voorzitter. De partij ontvangt mUn orders, antwoordde Hitler, maar nUjn bevelen mogen slechts tot uitvoering gebracht worden als ze niet met de grondwet in strijd zUn. Ik noodig mijn politieke tegenstanders uit mUn bevelen aan dit beginsel te toetsen en te controleeren. Geheime bevelen worden nooit gegeven. Ik wil de doeleinden onzer partU onder geen enkele omstandigheid met onwettige middelen bereiken en ik heb zelfs verdienst elijke partij- genooten buiten onze beweging gesloten, om dat zU tegen dit grondbeginsel misdreven. De voorzitter onderbreekt weer even en leest een artikel voor van dr. Muchow (een niet uitgestootene, die schreef: „Hitler’s taal is duidelijk, hij heeft gezegd, dat in den eind- strUd hoofden In het zand moeten rollen.. WOIXj werden, terwUI talrijke arrestaties wer- „Want uwer is de kracht, de macht en de heerlijkheid Amen!” sluit de kleine ern stig zijn gebed „Goeden morgen!" zegt hU dan. Valentini, wilt u het water in de waschkom gieten? Wat is dat toch" hU wijst met den vin ger naar t venster „voor een kerk!” J3e Sint Anna-kerk lief kind, ZU behoort toe aan de sociëteit van Jesus." „Waarom toch is daar reeds zoo vroeg ge luld?” „De Missen beginnen daar reeds vroeg.” „WU hebben geen Missen in onze 'kerken, dat is bijgeloof," aegt de kleine „dat doctor Luther met recht heeft afgeschaft.” „Weet gU ook iets van doctor Luther!” w* glimlachend pater Meinrad. „O ja! Dat was een groot man Gods. De papisten, wel is waar, mogen hem niet lij den, omdat hU den Paus niet gevreesd heeft. Pater Meinrad wordt eenigszins angstig te moede. Wanneer ’t kind in 't klooster zoo zou spreken en zich aanstellen in tegenwoor digheid van den strengen heer abt. O, mUn God! De abt zou X hem kunnen vergeven. HU brengt er alles zoo lief uit. (Wordt vervolgd). die voor het geloof hebben willen sterven, mag ik zeer gaarne. Toentertüd hadden de Joden het ware geloof en tegenwoordig heb ben wU het. Niet de Papisten!” De kleine schudde zeer gewichtig zUn hoofd, „die hebben het ware geloof niet. GU zUt een papist! Daarom komt gU niet in den hemel!” „Ik hoop, lieve kind,” zei Meinrad, „dat wij eens allen elkaar daarboven in den schoo- nen hemel zullen ontmoeten.” De kleine buigt peinzend het hoofd. „Ja! Mijn lieve mama en mUn vader en Editha en Mario en goodwife Collins moeten allen naar den hemel. En weet gij wie aan de rechterhand van onzen Heere Jezus zal zitten?” ..Nu, wie dan Edwin?” vroeg pater Meinrad in spanning. Daar klonk uit de benedenver dieping het geluld op van een bel. „Daar wordt geluid voor X sprak Meinrad opreizend. ..Als niet te gering is, wilde Ik u zeer vriendelük verzoeken „WU zUn niet veeleischend als we op reis zijn." zei Valentini met genadigen blik. Ze gingen daarop gezameniyk naar bene den. deellngen op en begonnen het plein te ont ruimen, hetgeen ten slotte gelukte. De weg- st.roomende menigte begaf zich vervolgens naar het Dultsche Huis, dat zij met steenen bekogelde. ZU werd echter teruggedrongen en trok vervolgens naar het gebouw van het ..Prager Tagblatt”, waar de politie opnieuw de manifestanten met gevelde bajonet ver dreef. HlerbU werden verscheidene personen gewond. Naar verluidt zouden hlerbU ook twee dooden gevallen. Om middernacht duurde de opgewonden heid nog onverminderd voort. Later wordt bericht, dat de orde hersteld is. HUIZEN. Tot x uur 298 M. Uhal. K.R.O.-uitzending 8.009.15 Concert 11.3012.00 Godsdienstig halfuurtje 12.011.30 Concert. K.R.O-Trio 1.30— 2.30 Gramofoonpl. a.30—3.00 Vragea- halfuurtje 3.00—4.1; Kinderuurtje 5.006.00 Gramofoonpl. 6.016.15 S. P. J. Borsten .Sportallerlei” 6.15ft GramofoonpL 6.406.55 Ir. A. M. Touw: „De 3 October Feesten” 6.557.15 Journal Weekoverzicht door Paul de Waart 7-I5—7-45 W. A. Boogaerdt „Electro- motoren’ 7-458.00 Gramofoonpl. 8.0111.00 Concert. K.R.O.-Salon-Orkest. W. Beke (bariton), F. Boshart (piano) ii. 0012.00 Gramofoonpl. HILVERSUM. 1875 M. Uital. V.A.R.A.- uitzending 8.00 Orgelspel door Joh. Jodg, afgew. door gramofoonpl. 9.00 Gramofoonpl. 10.15 Voordracht door Cees Bakker 10.30 Ziekenuurtje 11.30 Gramofoonpl. 12.00 Politieber. 12.15 Concert. V.A.R.A.-Septet 1.45 V.A.R.A.-liedjes voor V.A.R.A.-kinderen 2.45 Paedagogisch concert. Leiding Piet Jiggers. Medew. van het V.A.R..' .-Orkest 4.15 D. v. Kreveld „Voor onze amateur- fotografen” 4.45 Landre „Ons huis een Tehuis” 5.30 Bestuursmededeelingen door den V.AR.A.-voorzitter 5.45 Kin deruurtje. 645 uurtje v. d. Visschers op Zee, verzorgd door den Centr. Bond v. Trantport- arbeiders 7.45 Polltleber. 8.00 Concert V.A.R.A.-Orkest 9.00 Mr. J. H. Schultz van Haegen „De financieele positie van redders en hunne gezinnen" 9.20 Bij de Pomp. Teun de Klepperman 9.30 Caba- ret-programma. V.A.R.A.-Orkest, Kees Pruis Jnlius Hagenaar (marimba), Marinus Komst (trompet) 11.30 Gramofoonpl. DA VENTRY, 1554.4 M. 10.35 Mor genwijding 11.05 Lezing 1.30—a.20 Orkestconcert 3.20 Orkest-concert 5.05 Orgelspel door R. New 5.35 Kinder uurtje 6.35 Nieuwsber. 7.00 Sportber. 7.05 Koorzang 7.20 Lezing 7.40 Lezing 7.50 Dansmuziek 8.20 Concert Orkest. J. Coxon (sopraan), Pouuhnoff (piano), V. Hely-Hutchinson (piano), F. Titterton (tenor) 10.00 Nieuwsber.10.15 Lezing 10.30 Beursber. 10.4013.30 Dansmuziek. PARIJS „RADIO-BARIS". 1725 M. 12.502.20 Gramofoonpl. 4.05 Dansmu ziek 9.05 Solisten-concert 9.50 „l’Edu- cation manquee”. Opera-comique in 1 be drijf van Chabrier. LANGENBERG, 473 M. 7.25—7.50 Gramofoonpl. 7.50—8.50 Orkestconcert 10.3511.05 Gramofoonpl. 12.30 Gramofoonpl. 1.252.50 Orkestconcert 5.506.50 Concert. Mandoline-orkest en Mannen koort 8.20 Vroolijke avond 12.201.20 Gramofoonpl. (Dansmuziek) KALUNDBORG, 1153 M. 12.35— 1.05 Gramofoonpl. 3.20 Kinderuurtje 3.505.50 Orkestconcert. Pianospel 8.209.20 Dansmuziek 10.0510.35 Liederen-voor dracht door Dames-trio ij. 3511.05 Balalaika-concert 11.05— 12.35 Dansmuziek. BRUSSEL, 508.5 M. 5.20 Gramofoon- platen 6.50 Gramofoonpl. 8.35 Kunst feest vanuit Brussel. ZEESEN. 1635 M. 6.057.20 Lezin gen 7.20—7.50 Gramofoonpl. 10.50— 2.ao Berichten en lezingen 2.20—2.50 ..Gramofoonpl. 3.504.50 Lezingen 4.505.50 Concert 5.508.20 Lezingen 8.20 Vroolijke avond. Daarna tot 1x50 Dansmuziek. De beschuldiging. Dientengevolge wordt Fernando de Rosa, die te Milaan op 1 October 1908 geboren is, beschuldigd: a. Te Brussel, op 24 October 1929, vrijwillig, met het opzet te dooden en met voorbedachte rade te hebben gepoogd een misdaad te ple gen op den persoon van den prins van Pie- mont, welke misdaad slechts door omstan digheden onafhankelUk 'Ab den wil van den dader is verhinderd. b. In België, in October 1929, met het op zet te bedriegen M kwaad te doen, gebruik te hebben gemaakt, hoewel hu wist dat hU vervalscht was, van een valschen pas van den Zwitserschen Staat, op naam van Enrico Marcacci. c. In België, in October 1929. openlUk den naam te hebben aangenomen van Marcacci die hem niet toekwam. Behoudens onvoorziene gebeurtenissen wordt Zaterdag het vonnis verwacht. Er bestond veel belangstelling voor het proces. Beklaagde werd verhoord door bemid deling van een tolk. De Rosa Is een niet groote jongeman, blond en met een sym- pathekl blUven, doch zekere nerveuslteit. Kalm begroet hU met een handdruk zyn drie verdedigers. HU speurt de glimlacht flauw, herkent. Na ondervraagd te zijn, hield De Rosa een lange rede, waarin hU zeide. dat hU in een land van vrijheid geweld afkeurde, maar dat verzet daar, waar het volk niet vrU is recht matig is. HU had geschoten om de aandacht der Europeesche democratie op de ongelukkigen in zUn land te vestigen. Voor zUn misdrijf was de Italiaansche re geering verantwoordelUk. De Rosa volkomen toerekenbaar verklaard In tegenwoordigheid van een nog steeds zeer talrUk publiek werd het proces-De Rosa gistermiddag voortgezet Gendarmes, politie agenten en personen, die getuige van het gebeurde zijn geweest, hebben allen den in druk dat Rosa schoot in de richting van de groep, gevormd door den prins van Piëmont en de autoriteiten. De Rosa, die liep, was een oogenblik blUven staan om te schieten en was daarna weer in de richting van den prins doorgeloopen. Op een gegeven oogenblik wierp hU de revolver weg, waarna hU viel, en toen werd hU gearresteerd. Een gedeelte der getuigen zegt, dat de be schuldigde de revolver wegwierp nadat hü tevergeefs voor den tweeden keer had ge tracht te schieten en gelooven dat het wapen weigerde. De medische deskundigen der Justitie ver klaren, dat de, beschuldigde volkomen toe rekenbaar Is. Het verhoor van de getuigen k charge is beëindigd. Heden zou het verhoor van de getuigen A décharge plaats vinden. Men hoopt dat het proces tegen Zaterdagavond zal zijn geëindigd. ADOLF HITLER Hitler zegt dan, dat hU van 1914 tot 1918 aan het westelijk front heeft gediend en in 1918 diep geschokt is door de debacle van dat jaar. teen het publiek van de straat het gezag in banden kreeg. HU is toen tot de overtui ging gekomen, dat de bestaande politieke krachten niet voldoende waren, om het verval van het Dultsche volk tegen te gaan en heeft toen het plan opgevat, een nieuwe organisatie te vormen, een partU. waarvan het eenlg beginsel zou zijn: het fanatieke „Deutech- tum.” Een partU. die zou staan onder één leiding met absolute autoriteit en macht, en onver- blddelUk den strUd zou aanbinden tegen alle door de revolutie van 1918 geschapen toe standen. De beweging droeg dus een zuiver geestelUk karakter eri zocht medestanders onder hen, die Duitschland’s vernedering onverdiend, in elk geval ondragelUk achtten. Aan gewapend verzet of opstand had ge tuige nooit gedacht, want hU wist maar al te goed, dat de staat In zUn leger en politie macht een af doende bescherming tegen om- wentellngspogingen bezit. Hier onderbreekt de voorzitter getuige, om even het vonnis van de rechtbank te Mün chen van April 1924 voor te lezen, waarbU Hitler wegens hoogverraad tot 5 jaar vesting straf is veroordeeld. - Er ontspon zich toen een discussie tusschen voorzitter en getuige over de gebeurtenissen in München in November 1923, waarbU de voorzitter uit het vonnis den passus citeert. aiging neen er tenminste evenveel opgeroe pen. onder wie verscheidene politieke per soonlijkheden. De acte van beschuldiging zet de feiten als volgt uiteen: Op 22 October 1929, toen de verloving van Umberto met prinses Marie José officieel be kend gemaakt werd, verliet De Rosa Parijs. In zUn valles had hU een geladen revolver, een wapen, dat hij reeds bezat toen hU Italië verliet. Aan de grens zag een douanebeambte de revolver, maar De Rosa reisde naar Ant werpen. zoodat men geen verdenkingen koes terde. Bovendien had De Rot-a een Zwitser schen pas op naam van Enrico Marcacci. Te Antwerpen las hU in een dagblad het programma der ontvangst van prins Umber to; toen nam hU zich voor den aanslag te plegen aan het graf van den Onbekenden Soldaat, omdat, verklaarde hU, de koninklUke familie den prins daarheen niet vergezelde. Toen om 9 uur 45 prins Umberto uit zUn rijtrtlg stapte, sprong De Rosa vooruit, riep „Eviva Matteotti” en wilde schieten. De lader van de revolver verschoof en drie kogels vie len er uit. De Rosa sloot het wapen en schoot; men sprong op hem toe en wierp hem op den grond. De kogel passeerde 5 M. 60 ter zijde en 1. M. 60 boven het hoofd van den Prins. Ook bU deze woorden, aldus Hitler, heb ik slechts de revolutie der geesten voor oogen gehad. Het citaat doelt op mUn vaste over tuiging. dat een Duitsch staatsgerechtshof eens komen zal. om November 1918 uit te wlsschen. Daarbij zullen dan ook hoofden In het zand rollen. Een poging tot verheffing van het ge- ucll knechte Dultsche volk is toch zeker geen on- van'll"kanten" mai^h^dën ‘birfit^e*^ wettig doel? vroeg Hitler. Wanneer we nog - twee of drie rtjksdagverkiezingen hebben ge had zal de nationaal socialistische partU een eigen meerderheid in het parlement bezitten. Dan zullen we met wettige middelen den staat in een anderen vorm gieten. Dit is onafwend baar, omdat het volk begint te voelen dat degenen die ons het vredesverdrag opdrongen, het Dultsche volk geen bestaansmogelijkheid lieten. De geheele grondwet van Weimar en de verdere Dultsche wetgeving is niets anders dan een uitvloeisel van het vredesverdrag van Versailles. WU aanvaarden de verdragen niet als wet tig; WU erkennen de schuld van ons volk aan het uitbreken van den oorlog niet, en zeker niet tot in lengte van dagen voor de komende geslachten. En in zoo verre zUn we revolutionnair, dat wu met alle wettige middelen tegen deze ver schijnselen wenschen te strijden. De voorzitter vatte ten slotte het exposé van Hitler samen in de verklaring, „dat dus de stichting van het derde rijk door de na- tlonaal-socialisten met wettige middelen wordt nagestreefd." Daarna komt Hitler's verhouding tot de rijksweer ter sprake. Getuige wilde de weermacht niet „verpoli tieken," maar het leger was thans een zui ver mechanisch Instrument in handen der regeering; een dergelUke weermacht zou nooit tegen de werkelUk nationale legers van het buitenland zUn opgewassen. In onze partU. aldus spr. worden rijks- weer-officieren niet opgenomen. Wanneer zü tot ons kwamen, zou ik hun zeggen: Ik acht de ontwikkeling der rijksweer, zooals ze thans is. gevaarlUk. maar ik kan daaraan niets ver anderen. Het Is zaak, <lat de rijksweer zelf van binnen af zich met een nieuwen geest bezlele Intusschen was de in de omgeving van het gerechtsgebouw betoogende menigte tot een geweldige menschenmassa aangegroeid. Her haaldelUk trachtte de politie de opdringende menigte terug te dringen en demonstraties te beletten. Ten slotte moest de brandweer te hulp ge roepen worden, om bloedvergieten te voor komen. Een motorspult werd voor het gebouw opgesteld. Dat hielp.—- De politiek, welke door België wordt gr ?olg<l. heeft een duurzamen vrede ten doel. In dien geest heeft het land deelgenomen aan alle bemoeiingen der laatste jaren voor arbitrage, verzoening en vreedzame samen werking der volkeren. Deze houding van België is natuurlUk. Het Belgische volk is nooit agressief ge weest en is het ook nu niet. Matigheid en gezond verstand hebben het den weg gewe zen en hierdoor is het mogelijk geworden. zUn politieken bouw, waarvan het honderd jarige herdenkingsfeest <fit jaar wordt ge vierd. te consolldeeren en uit te breiden. HlerbU komt nog. dat de industrieele en coxnmercieele voorspoed van België voor een groot deel van het buitenland afhankelUk la en zoo is de buitenlandsche politiek van België nauw verbonden met de organisatie der afzetgebieden in andere landen en met de verdediging zijner economische belangen. De economie van België en tegelUk die der aangrenzende landen kan zich alleen onge hinderd uitbreiden in een atmosfeer van vrede. De belangen van het menschdom in het algemeen en die van België in het bU- ■onder staan in nauw verband met elkaar. België wil niets anders, dan de ter beschik king staande middelen bevorderen en tot een algemeene harmonie bijdragen. m bet licht van deze leidende gedachte zijn de verschillende manifestaties dezer po litiek te beoordeelen. Daar is vooral de rol, die België bU de oprichting van den Vol kenbond op zich heeft genomen. Gedurende de beele tijdruimte, dat het er om ging, deze instelling, die aan de Europeesche toe nadering en solidariteit is gewijd, een de- finitieven grondslag te geven, heb ik aan de uitwerking van het Volkenbondspact en den arbeid van den Volkenbondsraad deel genomen. De rol van België is steeds de zelfde gebleven. België heeft er altUd naar gestreefd, tusschen de in Genève vertegen woordigde volken een unlverseelen geest van loyale samenwerking te scheppen. Toen het voorbereidend werk zóó ver was, dat in Genève de groote vergaderingen konden plaats hebben, waarop de practische moge lijkheden werden besproken, is België een energiek voorstander geweest van de voor- gestelde oplossingen. Het Geneefsche proto col van het jaar 1924 werd wel niet gera tificeerd, maar de vergaderingen der jaren 1927 tot 1929 hebben vóór een serie reso luties gestemd, welke door België krachtig werden gesteund en welke de arbitrage en de invoering van algemeene veiligheidsver- dragen behandelden. Deze werden afgesloten door bet Algemeene Pact ter regeling van internationale conflicten, dat België als een der eerste naties heeft geratificeerd. Intus schen heeft België de verdragen van Lo carno ondertekend en geratificeerd; de boofdgedachte hiervan is: bet buitensluiten van een oorlog tusschen een belangrijke groep van staten en de waarborg voor on- ^^feriinge samenwerking en veiligheid. -Wenden we ons van de politiek naar het <;econo«nisch gebied, dan zien we ook hier, ’“dat de Belgische regeering van oudsher voorstandster is geweest van elk initiatief voor vooruitgang en onderlinge hulp. Ket is vol doende, in dit verband te wUzexi op de houding der Belgische delegatie op de groo te Economische Conferentie te Genève in .1927, evenals op de Conferentie van het jaar 1930 voor de economische samenwerking der Europeesche staten. In 1927 heeft België bij gedragen tot de jxoclamatie, dat de dou- ane-polltiek der staten niet alleen zaak is van nationaal belang, maar dat ze grooten invloed uitoefent op de beele wereld. Dit eerste inzicht is bekrachtigd door bespre kingen op de tiende Volkenbondsvergadering en op de jongste Conferentie over het plan van een douane-wapenstllstad en de daar uit volgende overeenkomst. Dat België zijn politiek uitoefent in den geest van vreedzame samenwerking, hebben ook die allerjongste manifestaties weer be wezen; deze hebben in de beele wereld weer klank gevonden. Het Pact van Parijs, dat de volle toestemming van België heeft gevon den, Is de plechtige bekrachtiging van de veroonïeeling der oorlogsmethodes. België beeft zich zonder aarzeling aangesloten bU Oe staten welke dit principe hebben ge proclameerd en die er naar streven, het in de praktijk om te zetten. Het plan voor een Europeeschen staten bond, dat van den minister van buitenland- sche zaken, Briand. uitgaat, is in België grondig bestudeerd. De Belgische regeering wordt door den levendigen wensch geleid, deze gedachte van een Europeesche Entente verwezenlUkt te zien. Principled heeft ze haar toestemming reeds gegeven op de in September 1929 gehouden Voikenbcndsverga- dering, toen ze haar raad gaf voor de f»- muleering van bet plan der Fransche re geering, nog vóórdat deze een definitief verslag had uitgebracht. De internationale positie van België heeft in <fe laatste tien jaar een duidelUken vorm aangenomen. Het land neemt energiek deel aan de groote beweging, die de volken dioh- ter bU elkaar wil brengen, en die de onver mijdelijke moeilUkheden wil regelen door den Het aftreden van het kabinet Schober was het resultaat van een zuiver formeele zitting van den Ministerraad. ZakelUke besprekingen over de politieke vraagstukken vond niet meer plaats. De bondspresident zal de leiden de parlementaire figuren ontvangen. Alge meen gelooft men, dat de leider der Chrls- telUk-Socialen, Vaugoin, met de kabinetsfor matie zal worden belast. Als oorzaak van de kabinetscrisis wordt al gemeen gezocht in de meeningsverschlllen tusschen Schober en Vaugoin, tegen wiens partU Schober een hardnekkigen strUd ge voerd heeft, pogende den invloed van Vau goin in de regeering langzamerhand op zUde te schuiven. ting mUner geheele wereld- en scheppings theorie Ik weet nog niet, waar ik X ml toten drukken; ik denk echter in Pruisen, alwaar het sedert de troonbestüging van Frederik met de intellectueele vrUheld beter moet gesteld zUn dan ergens in Europa. De tUd is bovendien, geloof ik. niet verre, dat overal de waarheid triumpheeren zal. Alle teekenen wUzen daarop. Het christendom heeft «Un mission histo- rtque vervuld, gelijk weleer de cultus van Jupiter en Apollo de «Une; het verlaat thans de wereld, die, volkomener geworden, een volmaakter godsdienst en een nieuwen Hei land noodig heeft. WU willen den Heere Christus niet hoo- nen; hU heeft immers gedurende zeventien eeuwen het menschdom niet slecht opgevoed; maar wU moéten en zullen en blUven ver kondigen, dat rijn tijd om is. Zeker, hU heeft zeer goede, vrome lieden gekweekt: de nieu we Heiland echter, de Rede, tot wier aposte len wu geroepen zUn, zal halfgoden kweeken. Velen mUner vrienden zeggen altUd: heel tong zal het duren, eer onze leer over de antieke praejudicia zal gezegevierd hebben. En rij herinneren mU aan Decius en Doml- ttonus, alsook aan Ferdinand den tweede en Philips, konlng van Spanje, wier annalen met het bloed der belUders van nieuwe we- reldideeën geschreven rijn. tegenwoordig rijn be veel minder gevaarlUk riml van Deciu* en de raai Cornll zelf wordt waargenomen, zUn ruim dertig getuigen gedagvaard. De verde-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1930 | | pagina 2