FEUILLETON
Buitenlandsch oJ^Cieuws
1
tl
Ijl
Een pauselijk decreet van Pius IX,
tachtig jaar geleden
De kleine Bekeerling
^ADIO-OMROEP
BRIEVEN UTT ENGELAND
Brleven-chaos
De toestand in Oost-Galicie
Bomaanslag op een katholieke kerk
Öe storm in Frankrijk
Zes en veertig slachtoffers
Het communisme in China
Duitsche kabinet
Het Regeerlngsprogramma
Noodlottige fabrieksbrand
Geschonken door Amerikaan
Explosie in een kolenmijn
I
V
Het Duitsche Rijksweer-
proces
Gemenède Buitenlandsche
Berichten
Weer een Amerikaansch
Petroleumschandaal
Het ontwerp-beshilt Inzake de
ont wapenlngsk westie
De stakingsbeweging In Spanje
De Britsche
Rijksconferentie
Groote woorden van een
Hltlerlaansch leeraar
Van den Volkenbond
De opvolger van Lord frwln
De zaak-Boss in hooger
Dr. Goebbels vervolgd wegens
beleediging
Millioenengift aan
O
Engeland
Noodweer boven Toscane
BOSS
Thomae over haar beteekenis
De minister
groote veront-
THOMA8
be-
NESSUNO.
Benden plunderen dorpen en steden
Veertig dooden
Drie dooden, les zwaar gewonden
betreffende
IV.
MEINRADUS HELMPERGER.
f
hem
maal tüd.
Naar ons wordt medegedeeld, ml de Duit
sche delegatie xlch van stemming onthouden
werden
vrouwen
plaatsen
Be
oog
Een beschuldiging van het Ministerie
van Binnenlandsche Zaken
In La Coruna en Pontevada Is de algemee--
ne staking afgekondigd. Er gaan geruchten
als zou da staat van beleg worden afgekon
digd in de provincie Galicia.
voor de vol;
Uitsl. N.C.
mofoon i
n.ooir.30 Gramofoon
Ordepriester van het klooster
te Cremsmiinster".
leerde num; Alexander is zijn naam."
„Ik had gehoopt, dat gü ’t soudt wezen!*
Uk! Hoe komt ge er aan, kind, waarom
tech.”
..Daarom, omdat ge zoo lief xüt!"
De kleine, zachte hand lag weder in die
van den monnik. En het reine hartje dicht
bü het zl)ne.
.....Welk een zaligheidI
potentleele waarde van
lar willen verwerven, heeft
eischen der Amerikaansche
ontduiken „door fraude en
In Oozt-Galicië hebben opnieuw terroris
tische daden plaats gehad. Te Darochouw
bü Lemberg hebben onbekende daders een
bom geworpen naar de Katholieke kerk; de
bom is op het daarnaast gelegen Katholieke
kerkhof ontploft. Dertien personen zijn ge
wond! Twee verdachten zijn gearresteerd.
De arrestaties van verdachte Oekrainsche
elementen duren voort.
Het schoolcuratorium te Lemberg heeft
last gegeven, de Oekrainsche gymnasia te
Famopol en Rohatyn te sluiten. Het cura
torium beroept zljh hierbij op de verorde
ning van der, minister van eeredienst van
voor de dominions Thomas
heeft gisteren, sprekende over de as. rijks
conferentie, gezegd dat het geen conferentie
was met een van te voren bepaalde poli
tiek. welke tot lederen prijs moest worden
gevolgd met de gedachte, dat het welslagen
of de mislukking zou worden afgemeten naar
het succes al dan niet bij het volgen dier
politiek.
De secretaris streelde het blonde kopje.
„Vaarwel Signorino! Niet weenen!"
„Ik ween ook niet," zei het kind en drong
de opwellende tranen terug. „Groet mama
van mü en mijn vader en geef Edith een
Voor mij streelen.”
kus voor mij en den pony, dien moet ge
Valentinl is vertrokken. Hü beeft het kort
gemaakt, wijl t hem zelf aan t hart ging
zijn Signorino te verlaten en hü dit den
monnik niet wilde laten merken.
»ater Melnrad is alleen met het kind.
Daar staat hü nu en ziet het aan zoo
innig zoo innig.
Maar schuchter als een Jonge bruidegom,
die voor de eerste maal met zijn geliefde
Alleen is. Hü durft t kind niet aanraken.
Doch als hü het de handen voor t ge
laat ziet brengen en in hevig weenen hoort
uitbarsten, dan kan hü zich niet meer be
dwingen en slaat zün armen om de bekoor
lijke, blonde verschüning.
lelijk crediet van 8 mUUoen Mark beeft ver
strekt. Deze beschuldiging te echter minder
juist gebleken Daarentegen werd geconsta
teerd, dat de tunnelbouw van de bevoegde
autoriteiten tot stand ia gekomen. De eige
naar van het hötel, Elschner. heeft voorts
een groot aantal kunstvoorwerpen aan Böbs
Roomschen keizer op een schimmel rijdend,
in koper gegraveerd."
De kleine ledigde rijn sakken en legde
genoemde schatten op pater Melnrad’s bid-
stoel en pater Melnrad bewonderde ze naar
behooren.
„Als ge te Endoll-Hall komt. Valentinl,
dan deelt ge deze zaken uit, nietwaar?"
„Broeder! Is de brief, dien gü aan den
vrijheer hebt willen schrijven, klaar? Geef
hem hier; ik wil nu naar ..De Drie Raven”,
waar ons rijtuig staat; reis ik vandaag af,
dan ben ik morgen., in PtUten.”
„O. Valentinl," kreet Edwin.
„Waarom toch vandaag reeds?" stamelde
Melnrad. die zelf om wille van t kind ver
schrok. ofschoon de secretaris hem zün
voornemen reeds vroeger, na den
had medegedeeld.
„Mün heer kan mü moeielük missen.”
sprak Valentinl. de dameik geef
haar nu en dan les in t Itallaansch Zün
stem werd dof, hü hoestte herbaalde malen
„Signorino heeft mü verder niet hoodig
Hü is bü u goed bewaard. De brief?”
„Hier is hü." Melnrad nam hem van de
tafel en overhandigde hem aan den secre
taris
Dese haalde nu zün leeren reistasch uit de
aangrenzende kamer, trok «Ün handschoenen
aan en telde zün geld na.
t Kind zag hem daarbü aan met oogen.
dis grooter en grooter werden, terwijl zün
roode lippen hevig beefden.
„Maria, Mario, tos, ga niet bamr
De Vijfde Commissie heeft haar goedkeu
ring gehecht aan het verslag inzake de be
strijding van den handel in verdoovende
middelen, terwijl de begrootlngscommlssle
nog beraadslaagt over énkele nagekomen cre-
dieten. Deze commissie besloot om. 20.000
Frs. toe te staan voor de bestudeering van
de kwestie van de Europeesche Unie. Leven
dige debatten haden voorts plaats met be
trekking tot het ersdiet inzake het instellen
van een onderzoek naar de oorzaken van de
economische wereldcrtefe. De economische
commissie had een crediet van 100.000 Frs.
gevraagd, dat door de controlecommissie tot
f 50 000 Frs. besnoeid werd.
De meeste sprekers gaven den wensch te
kennen, dat het crediet, wegens de groote
beteekenis v»n het onderwerp in casu, op
het oorspronkelijk bedrag gehandhaafd zou
blüven.
Ralph Kelley, chef van den algemeenen
dirnst van het Land Office, beschuldigt het
departement van Blnnenlandscbe Zaken
er van. dat het aan rijke petroleununaat-
schappüen. die het recht op uitgestrekte
petroleumvelden op openbaar terrein tot een
vier milliard dol-
toegestaan. de
mijnwetten te
nalatigheid".
In gewoonlijk goed op de hoogte zünde
kringen wordt de markies van Zetland, die
meer bekend als de Earl van Ronaldsay
gouverneur was van Bengalen, als ver moe-
deljjke opvolger van Lord Irwln, den onder
koning van Indlë. genoemd.
Dat uwe Genade mijne verschuldigde eer
biedsbetuiging overbrenge aan uwe door
luchtige vrouwe gemalin en mü altijd be-'
schouwe als uwen onderdanlgsten en seer
toegenegen <fietMuu*
betreffende het ontwerpbesluit inzake de ont-
wapenlngzkwestie, aangezien zü van mee-
ning is, dat dit ontwerp in tegenstelling met
het Duitsche voorstel niet voorziet in een
bijeenroepen der algemeene ontwapenings
conferentie voor 1931. De hierdoor ont
staande mogelükheid de ontwapeningsconfe
rentie nog verder uit te stellen geeft de
Duitsche delegatie aanleiding zich van stem
men te onthouden.
▼oor den 9den Senaat van het gerechts
hof is in hooger beroep de zaak aangevangen
tegen den Berlljnschen Eersten Burgemees
ter Boss. In eersten aanleg werd Boss ver
oordeeld tot ontslag uit den dienst en kor
ting van zün pensioen, waartegen hü appel
leerde.
De zaak werd met gesloten deuren behan
deld. Morgen is waarschijnlijk reeds het ar
rest v*n bet Hof te verwachten.
In den Berlünschen Gemeenteraad beeft
de rapportejr-afgevaardigde Könnecke een
reeks besluiten voorgelezen van den open
baren aanklager inzake het onderzoek tegen
den vroegeren Eersten Burgemeester Böss.
Hierin wordt* o m. gezegd, dat hü den
eigenaar van Hotel „Excelsior" een gemeen-
Het Rijkskablnet is voor den laatsten keer
Mjeengekomen ter bespreking van het regee-
ringsprogram. De beraadslagingen over den
inhoud zün daarmede beëindigd. Rükskanse-
ller Brünlng zal zich nadat nog enkele poli
tieke kwesties behandeld zün. naar den Pre
sident der Republiek begeven, met wien hü
een bespreking zal hebben over de in het
kabinet gevoerde gedachtenwissellngen.
In regeerlngskrlngen wordt aangenomen,
dat Von Hindenburg zich met het program
zal vereenlgen en Brünlng de noodige vol
machten zal verstrekken. Hierna zal Brünlng
zich met de partüen van den Rijksdag in ver
binding stellen ten aanzien van de aanne
ming of verwerping van het program
Onderhandellngen over détails of eventueele
wijzigingen in het program worden echter niet
overwogen. Zooate de zaken er thans voor
staan, wordt van den Rijksdag louter aan
neming «onder wijzigingen verlangd.
Direct in aansluiting op zün bezoek aan
Von Hindenburg zal Brüning waarschünlük
een onderhoud hebben met den Pruisischen
Minister-President Braun, dat in hoofdzaak
betrekking zal hebben op de kwestie, hoe
Pruisen zich in den Rijksraad zal gedragen
ten aanzien van het regeeringsprogram.
Aangerien de Pruisische Minister van Fi
nanciën in *t Kabinet een seer actief aan
deel heeft genomen aan de gedachtenwiszelln-
gen over het program, neemt men aan, dat
Pruisen zich in den Rijksraad vóór het pro
gram zal verklaren.
▼an politiek belang is voorts de vraag m
hoeverre Braun in staat zal zün de Rüks-
dagfractle van de socialistische partü te be
wegen met het program van de regeering-
Rrüning mede te gaan. Dit program toch zou
volgens de uitlatingen van de sociaal-demo-
cratie slechts met zeer ernstige bedenkingen
aanneembaar zün.
Wat ten slotte de vraag betreft of Brünlng
zal moeten aftreden, indien de Rijksdag niet
met zün program blijkt mede te gaan, deze
moet ontkennend beantwoord worden. Brü-
nlng zal in dat geval niet aftreden, daar hü
het volle vertrouwen van den President ge
niet.
Naar gemeld wordt, heeft de Ameri
kaansche spoorwegmagnaat Edward Hark
ness, wiens vader een van <fe eerste ven-
nooten was van Rockefeller, een groote
geldsom geschonken, die door bepaalde krin
gen geschat wordt op twee millloen pond
sterling.
De gift werd toevertrouwd aan een raad
van vüf administrateurs, die besloten heb
ben haar aan te wenden voor leder werk, dat
op grond van de wet als liefdadig kan wor
den gekwalificeerd.
In het voorwoord van de aete vah dona
tie wordt gezegd, dat groot-Brit lannië tij
dens den oorlog zün hulpmiddelen besteedde,
zonder rekening te houden met iets anders
dan het algemeen belang, en dat het sinds
den vrede, zonder klachten, op eervolle wü-
ze den last draagt, die op het leven van zün
volk drukt.
De gever hoopt tenslotte, dat de gift niet
alleen zal dienen om de huidige moeUijk-
heden te boven te komen, maar er ook toe
bü zal dragen om het toekomstig welzün
van dit land te bevorderen.
troost hü met zachte stem.
„Ja in Februari komt mün vader
hü haalt mü thuis naar Endoll-Hall. Tot
zoolang ach kom!”
Edwin drukt zün tanden vast op elkaar
en schudt de lokken van zün voorhoofd.
„Wanneer vertrekken wü naar uw kloos
ter?"
„Zaterdag, als ge 1 goed vind, ventje.*
„Ja, goed. Zaterdag Wie is daar bis
schep. In bet klooster?”
„Abt, meent ge, kind? Ben vrome en ge- beüverde hü tich niet slechts, zooate zün
De economische voorspoed van het
meenebest hing, naar Thomas voorts
toogde, in groote mate af van de krachts
inspanning van de industrie zelf en een der
voornaamste taken zou zün middelen te
vinden om die pogingen aan te moedigen en
te bewerken, dat zü vruchtdragend blüken.
De conferentie komt oijeen in een tijd, dat
de internationale vooruitzichten donker zün,
donkerder dan zü geslachten lang geweest
zün. Maar juist omdat onze economische
moeilijkheden zoo ernstig zün. aldus Thomas,
wordt de arbeid der conferentie met zooveel
verlangen tegemoet gezien en wordt er
zooveel van haar verwacht.
Voordat gisteren het verhoor der getui
gen in het proces te Leipzig tegen de drie
rijksweerofflcieren werd hervat, nam de pre
sident van het Hof. dr. Baumgarten, het
woord om een verklaring af te legven Hü
deelde mede, dat dagelijks talrijke brieven,
deels onderteekend. deels anoniem, aan de
rechters werden gezonden, waarin op mln of
meer hartstochtelijke wijze voor of tegen de
beklaagden wordt gepleit en beproefd wordt
Invloed op de rechters uit te oefenen Som
mige schrijvers verklaren, dat de beklaagden
natuurlijk moeten worden vrijgesproken, an
deren weer, dat rij veroordeeld behooren te
worden en dat de rechters zich niet van de
wtjs moeten laten brengen. In een der brie
ven voorzien van een ..Hakènkreuz '-teeken
wordt zelfs beweerd, dat hü. de president,
blijkbaar een Jood is of een Jodenvriend, en
dat het derhalve zün plicht is het president
schap af te staan aan Adolf Hitler. Waaraan,
de president toevoegde, dat hü geen Jood is
en dat de schrijver niet ernstig genomen kan
worden.
Al zulke brieven verhoogen echter maar de
toch al zoo zware dagtaak der rechters. ZÜ
bewijzen echter hoe subjectief en harts toch-
telük een groot deel van het publiek stelling
neemt, een verschijnsel trouwens, hetwelk bü
de behandeling van het proces herhasüdelük
waar te nemen is.
Ten slótte gaf de president de nadrukke-
lüke verzekering, dat hü en zün mederechters
met volkomen onpartijdigheid ingevolge de
wet de waarheid trachten te zoeken, het
recht en anders niets, waarna hü verzocht
het schrijven van brieven verder na te laten,
daar zü nutteloos zün.
In de kolenmün „Avock” In Pennsyl-
vanlë heeft zich een hevige explosie voorge
daan, tengevolge waarvan 3 mijnwerkers
werden gedood en 8 zwaar gewond.
WOENSDAG 1 OCTOBER
HUIZEN, Golflengte heden gewijzizd
'Igende 3 maanden in 1875 ff
.R.V.-uitz, - 8.15—0.30 gÜ
10.30-11.00 Korte nekendi^
T 20 (vf'imnfrwri 1
Orgelconcert door MuUjurj^
2.00 Solistenconcert (sopraan, piaao ór~n
N.C.R.V.-dameskoor - 2.00-4^?ConcS
F. Kpoek, orgel. H. Kubbinga, bas Mew
I. v. Heloma, sopraan. I. d. pau«
lectuur -r- 4.15—5.00 Gramofoon
6xx> Kinderuurtje 6.00645 Lezin»
voor landbouwers 645—7.15 Lezing doS
Dr. G. Esselink - 7.15 Cursus efectro-
techniek 8.0010.00 Concert door de
Chr. Oratorium-vereen. „Con Amore” tt
T Both-Haas, sopraan, A.
treker Ds. A. 6. Meefe
- ersber. 10.10—11*30
1554.4 M.
Leiden .Mevr. S. Both-Haas,
Smink, organist. Spi
10.00—to.to P<
Gramofoönpl.
DA-YENTRY, 1554^ M. 10.35 Mor.
genwijding 11.05 Lezing la.ao Gramo-
toonpl. 1.20 Orkestconcert 2.20 Zan»
M- Ferguson, sopraan. R. Poole. baritonTw
Uitz. voor, scholen 3.15 Berichten aSo
>per.
door R,
voorgeleiding
vaardigen
De Rechtbank oordeelde, dat het medisch
bewijsstuk waardeloos was en stelde de be
handeling van de zaak uit tot 13 October
a s„ terwijl tegen dr. Goebbels een bevel
.tot voo: geleiding werd uitgevaardigd.
24 september j l.
De minister van eerediensten kondigt in
een interview, dat hü aan een vertegen
woordiger van het Poolsch telegraaf agent
schap verleende, aan. dat alle Oekrainsche
scholen zullen worden gesloten, wier leer
lingen op eenlgerlel wüze politieke actie heb
ben gevoerd.
Tevens meldt de Podlschw pers, dat op’ ver
schillende plsatsen wederom brandsticjrttn-
gen en arrestaties hebben plaats gehad.
De pers der minderheden constateert, dat
de sluiting van de scholen de^ minderheden
in strijd is *net de beglnselrt» van het rech't
der minderheden, temeer .omdat vertegen-
woordigers der minderheden gewoonlük op
grond van verklaringen van ambtenaren der
politieke politie worden veroordeeld.
verzocht de officier van justitie, een bevel
tot voorgeleiding tegen Goebbels uit te
Tegen Vezpertüd kwamen de gasten van
bun uitstapje thuis en meldden zich aan m
pater Melnrad’s cel.
Het kind was zeer goed geluimd.
„Raad eens," riep het, ..waar we vandaan
komen! Ui» het keizerlijk tuighuis! Mooi
Als "t daar is! Alles vol kanonnen en buk
sen en haakbussen, en in een afzonderlijk
vertrek is ook een hofrütuig van een oude
k keisertn te zien Daarna zijn we bü de
I marskramers geweest, daar heb» Ik dit ge-
I kocht Een blauwzijden halsdoekje voor
I mama, wül blauw haar lievelingskleur is.
I Een pop voor Editha. 't Is de mooiste die
I de man te koop badl Voor mün vader den
J—
overgedragen, terwül het echtpaar Böbs bo
vendien nog een 14-daagsch verblüf te
Berchtesgaden heefb genoten. In al deze ge
vallen is naar het oordeel van de Justitie
echter geen sprake van bepaalde corruptie.
Gebleken is, dat Böss groote bedragen ge
spendeerd heeft aan het Bouwfonds.
Voorts wordt een opSommlng gegeven van
firma's waarmede Böss in connectie heeft
gestaan.
- door
O -Vry T 7 20 Lezin* 7-45 Lezing
8.05 Zang door R. Henderson, bariton
8.20 Concert. O. Haley, mezzo-sonrem
A. Catterall, viool, L. Kennedy, ceK
Symphonie-orkest 10.00 Berichten
10.15 Lezing 10.30 Berichten 1040
Concert. Orkest, G. Hall, sopraan 114#
12.20 Dansmuziefcu
PARIJS „RADIOÊPARIS”, 1725 M.
12.50—2.20 Gramofoonpl. 4.05 Concert
Kwintet. 8.20 Concert. Orkest en solist.
LANGENBERG, 473 M. 7.20-840
Gramofoonpl. 10.35—11.35 Gramofoonpl
114012.20 Muziekuitz. voor scholen
12.30 Gramofoonpl. 1.252.50 Orkest
concert 5.506.50 Orkestconcert 840
Orkestconcert. Intermezzo Liederen bij de
luit. Na afloop tot 12.20 Orkestconcert.
KALUNDBORG, 1153 M. 3.50-5.50
Orkestconcert ei< vootdracnt 8.50—3.20
Radio-Bal. i2an«.->rke« ten.
BRUSSEL, 508.5 M. 5.30 Trio-
concert 6.50 Concert 8.35 Orgelconcert
9.20 Concert. Orkest en solisten.
ZEESEN, 1635 M. 6.057.20 Lezinget
7.207.50 Gramofoonpl. 10.50—134c
Lezingen 12.201.15 Gramofoonpl.
1-152.20 Berichten 2.202.50 Gramo
foonpl. 3.054/50 Lezingen 4.50—
5.50 Concert 5.508.50 Lezingen
8.50 Gramofoonpl. 9.30 Orkestconcert
Daarna tot 12.50 Dansmuziek.
De nationaal-socialistische Rijksdagafge
vaardigde dr. Goebbels had zich heden
voor het Schepengerecht Charlottenburg
teverantwoordenwegens beleediging van
een ambtenaar in functie, den commandant
van de Schupo, overste Helmannsberg, van
den voormaligen Pruisischen minister van
binnenlandscbe zaken Greszlnskl, van den
commissaris der Berhjnsche recherche Bus-
dorff en wegens beschimping van de Jood-
sche kerkgemeenschap.
Aangezien dr. Goebbels niet verschenen
was. maar een door een medicus geteekend
.bewijs van verhindering had gezonden
Londen, 30 September 1930
_Oteteren was het tachtig jaren geleden, dat
Fans Plus IX het decreet uitvaardigde, voi-
gens hetwelk ..de hiërarchie van admtnistree-
saude Bisschoppen, die hun titels omtleerren
•an hun bisdommen, volgens gebruikelijke
regelen der Kerk weder bloeien zal in het
teoninkrük Engeland."
De Engeteche Katholiek is geneigd de be
teekenis van het herstel der hiërarchie
zooal niet opzettelijk te onderschatten dan
toch eenlgszins voort>ü te zien. Hiervoor kan
een verontschuldiging warden aangevoerd, te
meer daar het geen gevolg is van onver-
wchllligheid. in zün historisch bewustzijn im
mers neemt de emancipatie der Katholie-
kzn, welke één-en-twlnt!g jaren vroeger
plaats had, een overheerschende plaats in,
en het gevolg hiervan Is dat hü al wat
daarna gebeurde als betrekke’.üke ..kleinig
heden" beschouwde.
Deze gedachtengang is begrijpelijk, of-
■ctioon onjuist. De emancipatie op zichzelf
slechts de beteekenis. welke de Katho
lieken er aan zouden geven. Zü betrof vóór
alles de burgerlüke en politieke gelijkstelling
ofschoon niet volkomen van den Ka
tholiek. De uitzonderingsbepalingen waaraan
htj. <g> grond van zün geloof, onderworpen
was, werden grootendeels opgeheven. Maar
zedelijke kracht der Katholieken was
Jutet door eeuwenlange geloofsvervolging ver
sterkt geworden, en hun burgerlijke verhef
fing had een rellglf-ze inzinking ten ge
volge kunnen hebben.
Maatschappelijk is het jaar 1829 voor de
Engelsche katholieken ongetwijfeld een groo-
ter jaar dan 1850; in kerkelijken zin daar
entegen was 1850 van veel grooter belang.
met dat het katholieke Engeland vóór
1860 Bonder hoogere geestelijke leiding was,
De H stoel werd hier vertegenwoordigd door
Apostolische Vicarissen, wier rechtsgebied on-
dwden naam van „district”, praktisch veel
overeenkomst vertoonde met een diocees. En
toch was aan den anderen kant het verschil
groot: Een Apostolisch Vicaris Is een ,ktad-
houder". geen kerkvorst die onder de „con
stitutie" van Rome zelfstandig regeert. Dat
de persoon, namens wien deze „stadhouder”
tiet bewind voert, nl de HeUige Vader de
volle liefde en loyautelt heeft van de be
volking van het Vicariaat, verandert niets
aan het feit dat de banden tusschen een
Vicaris en het volk vaak minder hecht zul
len sün dan die tusschen een bisschap en
«flens diocesanen. In het nationaal milieu is
het prestige dat een vicaris aan zijn ambt
ontleent, gering Hü is immers geen natio
naal kerkoverste. maar de ambtenaar van
een „vreemden heerscher.” zelfs wanneer hü
EngHschman is. Formeel werd het katholie
ke Engeland vóór 1850, via dë Apostolische
Vicarissen, direct van Rome uit bestuurd. Op
dien grondslag ontwikkelde zich een natio
naal-katholiek leven uiterst moeilijk. De ka
tholieke gemaemchap bleef, in de oogen der
jandersdenkenóe meerderheid, ondanks alle
emancipatie, een vreemd element te het En
gelsche staatswezen zonder nationaal-kerke-
lijke organisatie. Enge’schcn voelen zeer sterk
nationaal. en Engelsche katholieken zijn
hierop geen uitsondering. Een bestuur, dat
formeel direct van Rome uitging, zonder
belichaamd te rijn in een zelfstandige
naUonaal-kathcriieke overheid, moest hen op
<fen duur een gevoel van minderwaardigheid
geven niet alleen ten opzichte van hun niet-
katholieke landgenooten. maar ook van hun
buitenlandsche geloofseenooten die hun ei
gen. door den staat erkend bisschoppen
hadden
Maar hlerbü kwam nog een andere, en
■eker niet minder belangrijke factor. Er wa
ren dutaenfien en duizenden Katholieken, die
bet geloof hunner vaderen veronachtzaamd
hadden en die voor de schijnbare katholici
teit der Engelsche staatskerk ieder oogen-
bllk konden zwichten. Die schijnbare katho
liciteit is tot op den dag van heden toe
voor de ontwikkeling der katholieke kerk in
Engeland van fnuikender Invloed gebleven
dan het meest puriteinscdie protestantisme.
Tachtig jaren geleden, toen zoovele katho
lieken zich hier voelden als leden van een
buiten de nationale gemeenschap staande
kerk, was het gevaar veel grooter. Het werd
bezworen toen door de weder-lnstelllng der
hiërarchie een nationale katholieke kerk in
het leven geroepen werd. De grootsche tra
dities van Engelands katholieke Middeleeu
wen. die in glorie door geen ander land over
troffen worden, werden opnieuw werkelük-
beid. nadat zü geslachten lang slechts legen
de waren geweest Het zelfbewustzün keerde
terug onder Engelands katholieken, an
achraagde bet geloof en de loyautelt jegens
Rome. Geestdrift voor het onvergelükelüke
verleden, waarvan de Katholieken van 1850
«ia onmiddeUüke erfgenamen waren, vlamde
op. zelfs onder de wankelmoedigen.
De groote prelaten, die de districten be-
■tuurd had<ien als Apostolische Vicarissen,
werden niet grooter doordat zü bisschop
pen en aartsbisschoppen werden, maar wel
werd de band tusschen hen en het volk on
noemelijk versterkt Met hun formeel gezag
nam ook hun feitelijk en moreel gezag toe.
De katholieken w aren een zelf -best urentfe.
fiigelsche gemeenschap geworden, en wat dit
voorgangers, om sün klooster naar 't uit
wendige te verfraaien, maar hü bouwde het
vooral ook naar t Inwendige op. In desen
geest schreef hü sün ordszonen als
plicht voor, meer dan in andere weten
schappen op de eerste plaats zich te be
kwamen in zaken, het geloof
en hü waakte streng over hunne zeden,
het geringste vergrüp tegen de regels zon
der genade straffend
Dit geestelijk bouwen van den abt beviel
voorzeker den protestantschen edellieden uit
den omtrek nog veel minder, dan alle nieuwe
gebouwen en aanbouwsels, waarmee hü het
klooster naar t uitwendige ultbreldde. Het
minst van alles beviel hun de brandende
ijver, waarmee hü de evangelische predikan
ten tegenwerkte
Op een dag in October zat abt Alexander
met den prior in tie pre la tuur; zü spraken
over den oogst en de wijnen, en over de orde
broeders, die bultensITuls vertoefden en nu
spoedig moesten thuiskomen pater Metn-
rad naar zün scholieren, frater Petrus naar
zün missalen, die hü zoo fraai te verluchten
wist.
Opeens hoorde men den grooten waak
hond die bü de zoogenaamde binnenpoort aan
den ketting lag. lulde aanstaan. Plotseling
ontstond er beweging in den stillen prelaten
hof. De kloosterknechts kwamen uit de deur
opening. de koorknapen uit de recreatiezaal;
en aan de vensters der thamurte verschenen
da baljuw en süne klerken an zü vroegen
oC ieuMHMl wsc.
Volgens een bericht uit Tslngtau zün bü
een brand in een tabaksfabriek aldaar 40
vrouwelüke arbeiders om het leven gekomen.
Tal van vrouwen en meisjes werden ge
wond.
Volgens de ..Petit Paririen” bedraagt
het aantal slachtoffers onder de visachers,
die door den storm op de Fransche kust
werden verrast, tot dusver zes en veertig-
Door den dood der vlsschers zün 38
vrouwen weduwe en 80 kinderen vader
loos geworden
Aangaande tien visachersvaartuigen ia nog
geen bericht ingekomen.
Men vraagt zich af of deze booten dpi
nog op zee bevinden of dat ze met man m
muis zün ondergegaan.
Volgens berichten uit Peking is de provin
cie Ronan in den nacht van Zondag op
Maandag door communistische rooverben-
den overvallen. Dorpen en steden
geplunderd. Talrüke meisjes en
werden geroofd Op verscheidene
moet een verschrikkelijk bloedbad zün aan
gericht. In het gebied van Joshien zouder. in
totaal 48 dorppn geplunde,d sün. Het Juiste
aantal dooden te niet bekend, doch schünt
zeer groot te zün.
Hevige onweders. gepaard gaande met
regen, hebben in Toscane groote schade
aangericht. De spoorweg Livorno -Rome te
l Ceclna over een afstand van ongeveer
60b M. door h„L water vwoest. Het spoor-
w»gverkeer tncca' worden «migelegd
Bü Cortona zün tengevolge van dijkdoor
braken geweldige oveistroomlngen ontstaan.
In een openbare vergadering te Nagold,
zoo meldt de correspondent van het „Bert.
Tag.” te Stuttgart, heeft de nationaalaoc.
Landdagafgevaardlgde gymnaslum-leeraar
Mergenthaler o. a. het volgende verklaard:
,.WÜ bevelen en «Ie anderen hebben te ge
hoorzamen. Wie niet gehoorzaamt, wordt
tegen den muur geset, in de eerste plaats
de paciflsterf'.
Deze woorden hebben
v aardiging gewekt.
Vele personen, o. w. geestelüken en pro
fessoren van de unlverslteit. leden van de
Duitsche Vredesvereenigtng, hebben een
open brief geschreven aan Mergenthaler.
waarin zü betreuren, dat nog wel een op
voeder van de jeugd zulke dwaasheden
debuteert.
Kremsmünster te een statig Benedlktü-
ner-klooster, gelegen niet ver van Wel op
een heuvel, aan welks voet het riviertje
stroomt, waaraan *t klooster zün naam
on’leent.
Het vlek en het woud, de weiden en ak
kers en gaarden, büna alles, wat men van
uit t klooster zien kan, behoort het kloos
ter 't Is een rük stift. Thassüo, hertog van
--- Beieren, beeft het in overoude tijden ge-
•’L1?.VOOL?n£etL beste k01**1 sticht en vorstelük beleend, en de Room-
sche Keizers, van Karei den Grooten af,
hebben het steeds met hun gunst en met
menige schenking vereerd.
Zoo sün dan ook de abten van Krems-
munster na verloop van tüd groote,
vreesde heeren geworden, machtiger
dan de vorsten.
Ten jare, waarin mün verhaal aanvangt,
stond aan het hoofd van het convent
Alexander Strasser, een rechtschapen man.
Gloeiend van üver voor t huis des Heeren,
be teek ent kunnen wü. die niet beter of
eigenlijk slechter meer weten, ternauwer
nood bevroeden.
Ingesteld werden het Metropolitane dio
cees van Westminster en twaalf suff rag aan-
diocesen. Thans tellen Engeland en Wales
achttien admlnistreerende Aartsbisschoppen,
een aantal dat zeer groot lükt tegenover de
vijf bisschoppen van Nederland met zün on
geveer even sterke katholieke bevolking, maar
dat verklaard wordt door de veel grootere
uitgestrektheid van Engeland en de decen
tralisatie fijner katholieke bevolking. Boven
dien is de katholieke kerk in Engeland, be
halve helaas wat het aantal parochie-gees-
telüken betreft, min of meer op den groei
gebouwd.
Aartsbisschop van Westminster werd dr.
Wiseman (later kardinaal) die Apostolisch
Vicaris \an het district Londen geweest was
Het herstel der hiërarchie deed een ge
weldigen storm opsteken De emancipatie
van 1839 was een daad van rechtvaardig
heid ten opzichte van de Engelsche katho
lieken geweest en wel een mln of meer af
gedwongen daad, maar geenszins een bewüs
var. verdraagzaamheid van hoogere orde De
Eerste Minister. Lord John Russell, diende
een wetsontwerp In. waarbü katholieke bis
schoppen. die de hun door den Paus ver
leende titels aannamen, strafbaar gesteld
werden. Het besluit van den H Vader ken
schetste hü als een „onbeschaamden en ver-
raderlüken aanval." Het was ook te dien
tüd, dat ..Punch" die campagne van haat
tegen de katholiekeprelaten en tegen Paus
Pius IX begon, welke eerst een einde nam
toen vier der beste en beroemef-geworden
medewerkers, die allen katholiek waren, ont
slag namen. Drie hunner lieten zich over
halen hun ontslag In te trekken onder
voorwaarde dat „Punch" nimmer iets zou
publfceeren dat krenkend was voor de katho
lieken. Tegen deze voorwaarde heeft het
weekblad nimmer meer gezondigd.
Kardinaal Wiseman gaf blijk volkomen te
gen de van boven af georganiseerde vijand
schap der massa opgewassen te zün. Hü
deed een beroep op de liefde der Engelschen
voor „fair play” en een behoorlijke bejege
ning Het publiek was hiervoor vatbaar. Het
begon rijn ongelijk tn te zien. De storm
luwde. Wel werd Lord Rua«ell’s wetsontwerp
tot wet verheven, maar het was zoo dwaas
dat het nooit in werking trad en nooit In
het ..S’atute Book" ingeschreven werd.
Het jaar 1850 was aldus, behalve van het
herstel «Ier hiërarchie, getuige geweest van
de laatste groote uitbarsting van antl-Ka-
thoiiete metn Ehgeland. Kleinereplaaselijke
betoogtegen tegen de katholieke kerk of te
gen katholieke medeburgers hebben rich nog
herhaaldelijk voorgedaan (o.a enkele weken
geleden te Liverpool), maar deze vertoon
den nooit een nationaal karakter en vonden
geen steun bij eenltre overheid, laat staan
bij den Eersten Minister.
De innerlijke kracht der kerk te te de
tachtig jaren die achter ons liggen, onnoe
melijk toegenomen; haar numerieke kracht
te in verhouding tot den bexnlkingsaanwas.
veel mintter aangegroeld. 'Wlar zü staat rots
vast te midden van de krakende en scheu
rende fracties der staatskerk; zü kan de
rots worden, waaron duizenden schipbreuke
lingen redding vinden.
„Ja" klonk het van beneden omhoog, „pa
ter Melnrad en canissimus Petrus". En nu
schoten ook reeds pater Meinrads scholieren,
de knaapjes van de prlncipia, van alle kanten
toe en begroetten hem niet reverenter.
zooals het voorschrift luidde doch zeer on
stuimig. Uit loutere genegenheid trokken zü
hem nu hier dan daar heep en scheurden
büna zün scapulier.
Op t oogenblik dat hü den prelatenhof be
trad was hü door zoon grooten zwerm kna
pen ingesloten, dat de prior reden meende
te nebben om aan t venster te gaan zien,
wat dat getier beteekenoe
„Wel drommels! Onze silentlarius!” riep
hü. „Msar de trawanten, die hü heeft, sün
nu juist geen silentlarll o, gü gespuis t”
„Ik heb hem reeds dikwijls gezegd, ’t 1»
ongepast en hü moet het verble«ien,'’ sprak
de abt. „De man te op zün zevjen ep veertig-
ste jaar nog een kind.”
Onderwijl was pater Melnrad met den klei
nen Mac Endoll de prelatuur binnengegaan,
en stond nu op eerbiedigen afstand van den
abt, de handen gekruist op de borst.
„Goed dat gü eindelijk terugkomt, gü zü*
hier noodig,” sprak abt Alexander afgeme
ten. „Is Petrus Mayrhofer daar ook? .Wie
te dat kind?”
„Frater Petrus, hougeei waarde heeij, iz
b-~"den, en het kind, dat te-
(Wordt venolgd).
